DSpace at VNU: Phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THỊ THANH HƯỜNG

PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI
Ở CÁC VÙNG NÔNG THÔN HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THỊ THANH HƯỜNG

PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI
Ở CÁC VÙNG NÔNG THÔN HÀ NỘI

Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
Mã số: 60 31 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ CAO ĐOÀN
XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông
thôn Hà Nội” là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của
PGS.TS. Lê Cao Đoàn.
Các số liệu, tài liệu nêu ra trong luận văn là trung thực, đảm bảo tính khách
quan, khoa học. Các tài liệu tham khảo và nguồn trích dẫn có nguồn gốc, xuất xứ
rõ ràng.
Hà Nội, ngày 03 tháng 08 năm 2016
Tác giả

Lê Thị Thanh Hường


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và làm luận văn tốt nghiệp tại Trƣờng Đại học Kinh
tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, tác giả đã đƣợc các thầy cô giáo và cán bộ, nhân viên
nhà trƣờng giúp đỡ rất nhiệt tình. Với những kiến thức đã đƣợc học tại trƣờng và
theo mong muốn nghiên cứu, cùng với tình hình thực tiễn đặt ra, tác giả đã lựa chọn
đề tài “Phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội” làm luận văn
thạc sĩ của mình.
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới nhà trƣờng, các thầy cô giáo và
đặc biệt là PGS.TS. Lê Cao Đoàn, ngƣời hƣớng dẫn khoa học, đã giúp đỡ tác giả
hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.

Do các giới hạn về kiến thức và thời gian nghiên cứu, chắc chắn luận văn
còn có những thiếu sót và hạn chế. Tác giả mong nhận đƣợc sự chỉ dẫn, góp ý, của
thầy cô giáo và bạn bè, đồng nghiệp.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn.
Hà Nội, ngày 03 tháng 08 năm 2016
Tác giả

Lê Thị Thanh Hường


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .........................................................................8
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................9
DANH MỤC BIỂU ĐỒ .........................................................................................10
MỞ ĐẦU ................................................................Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌ NH HÌ NH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN, THƢ̣C TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI ............. Error!
Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan tì nh hì nh nghiên cƣ́u ....................Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Các công trình nghiên cứu.........................Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Những khoảng trống cần tiếp tục nghiên cứuError!

Bookmark

not

defined.
1.2. Cơ sở lý luận về phát triển kinh tế trang trại .Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm về trang trại và kinh tế trang trạiError!

Bookmark

not

defined.
1.2.2. Những nội dung chủ yếu của phát triển KTTTError!

Bookmark

not

defined.
1.2.3. Những loại hình trang trại phổ biến ở Việt NamError! Bookmark not
defined.
1.2.4. Những cơ sở và điều kiện cần thiết cho sự phát triển của kinh tế trang
trại ........................................................................Error! Bookmark not defined.
1.2.5 Những tiêu chí đánh giá sự phát triển của kinh tế trang trại ............Error!
Bookmark not defined.
1.3. Kinh nghiệm phát triển kinh tế trang trại ở Việt NamError! Bookmark not
defined.
1.3.1. Kinh nghiệm phát triển trang trại kinh doanh tổng hợp ở Sơn La ...Error!
Bookmark not defined.
1.3.2. Kinh nghiệm phát triển kinh tế trang trại của tỉnh Phú Thọ ............Error!


Bookmark not defined.
1.3.3. Mô hình chăn nuôi một số loại gia súc ở Quảng NamError!

Bookmark

not defined.
1.3.4. Chính sách phát triển trang trại vùng cây ăn quả ở tỉnh Bắc Giang
..............................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.5. Bài học kinh nghiệm phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn
Hà Nội ..................................................................Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...Error! Bookmark not defined.
2.1. Phƣơng pháp luận của đề tài phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông
thôn Hà Nội ..........................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Chủ nghĩa duy vật biện chứng ...................Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Chủ nghĩa duy vật lịch sử ..........................Error! Bookmark not defined.
2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể của đề tàiError!

Bookmark

not

defined.
2.2.1. Phương pháp trừu tượng hóa khoa học .....Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phương pháp phân tích và phương pháp tổng hợpError! Bookmark not
defined.
2.2.3. Phương pháp logic – lịch sử ......................Error! Bookmark not defined.
2.2.4. Phương pháp thu thập và xử lý và phân tích dữ liệu sơ cấp ............Error!
Bookmark not defined.
2.2.5. Phương pháp thu thập và xử lý và phân tích dữ liệu thứ cấp ...........Error!
Bookmark not defined.
2.2.6. Phương pháp thống kê ...............................Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI Ở CÁC
VÙNG NÔNG THÔN HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2010- 2015Error! Bookmark not
defined.
3.1. Những điều kiện tự nhiên- kinh tế - xã hội của Hà Nội có ảnh hƣởng đến

phát triển kinh tế trang trại ...................................Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Điều kiện tự nhiên và dân cư ảnh hưởng đến phát triển kinh tế trang trại


ở Hà Nội ...............................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Điều kiện kinh tế ảnh hưởng đến phát triển KTTT ở Hà Nội ...........Error!
Bookmark not defined.
3.1.3. Những thuận lợi và khó khăn đối với phát triển KTTT ở Hà Nội .....Error!
Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng phát triển của kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội giai
đoạn 2010 – 2015 .................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Thực trạng về số lượng, loại hình và phân bố trang trại ở các vùng nông
thôn Hà Nội ..........................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Thực trạng về qui mô của trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội Error!
Bookmark not defined.
3.2.3. Thực trạng về sản xuất kinh doanh của kinh tế trang trại ở các vùng
nông thôn Hà Nội .................................................Error! Bookmark not defined.
Về thu nhập của trang trại ở các vùng nông thôn Hà NộiError! Bookmark not
defined.
3.3. Những vấn đề đặt ra trong phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn
Hà Nội ..................................................................Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Về chủ trang trại ........................................Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Về vốn và sử dụng vốn trong các trang trạiError!

Bookmark

not

defined.
3.3.3. Về đất đai trong trang trại .........................Error! Bookmark not defined.

3.3.4. Về lao động và quan hệ lao động trong các trang trạiError! Bookmark
not defined.
3.3.5. Về hệ thống cung ứng dịch vụ đầu vào và đầu ra cho việc sản xuất của
các trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội ......Error! Bookmark not defined.
3.3.6. Về công tác khuyến nông và chuyển giao kỹ thuật sản xuất cho kinh tế
trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội ..............Error! Bookmark not defined.
3.4. Đánh giá sự phát triển của kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội
..............................................................................Error! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG
TRẠI Ở CÁC VÙNG NÔNG THÔN HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2030Error! Bookmark
not defined.
4.1. Phát triển kinh tế trang trại trong điều kiện mớiError!

Bookmark

not

defined.
4.2. Định hƣớng phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn Hà Nội đến
năm 2030 ..............................................................Error! Bookmark not defined.
4.3. Một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế trang trại ở các vùng nông thôn
Hà Nội ..................................................................Error! Bookmark not defined.
4.3.1. Giải pháp về chuyển dịch cơ cấu kinh doanhError!

Bookmark

not

defined.
4.3.2. Giải pháp phát triển thị trường vốn ...........Error! Bookmark not defined.
4.3.3. Giải pháp về đất đai...................................Error! Bookmark not defined.
4.3.4. Giải pháp phát triển thị trường lao động ..Error! Bookmark not defined.
4.3.5. Giải pháp về phát triển, ứng dụng tiến bộ khoa học- kỹ thuật - công nghệ
, bảo vệ môi trường sinh thái và vệ sinh an toàn thực phẩmError!

Bookmark

not defined.
KẾT LUẬN ............................................................Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................11
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu

STT

Nguyên nghĩa

ADB

Ngân hàng phát triển Châu Á

AseanGAP

Tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt

ở Đông Nam Á

3

CNH- HĐH

Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

4

FAO

Tổ chức nông- lƣơng của Liên Hợp Quốc

GlobalGAP

Tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt
toàn cầu

6

KH- CN

Khoa học công nghệ

7

KH-KT

Khoa học kĩ thuật

8

KTTT

Kinh tế trang trại

9

KT-XH

Kinh tế - xã hội

10

NQ-CP

Nghị quyết chính phủ

11

NN&PTNT

Nông nghiệp và phát triển nông thôn

12

Nxb

Nhà xuất bản

13

ODA

Hỗ trợ phát triển chính thức

14

PTBV

Phát triển bền vững

15

RVAC

Rừng Vƣờn Ao Chuồng

16

UBND

Ủy ban nhân dân

17

VAC

Vƣờn Ao Chuồng

18

VH-XH

Văn hóa xã hội

VietGAP

Tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt
ở Việt Nam

20

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

21

WB

Ngân hàng thế giới

1
2

5

19

DANH MỤC BẢNG

STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 3.1

2

Bảng 3.2

Loại hình và cơ cấu các trang trại ở Hà Nội

48

3

Bảng 3.3

Số trang trại phân theo đơn vị hành chính

49

4

Bảng 3.4

5

Bảng 3.5

6

Bảng 3.6

7

Bảng 3.7

8

Bảng 3.8

9

Bảng 3.9

10

Bảng 3.10

Cơ sở vật chất của các trang trại, 2015

62

11

Bảng 3.11

Công tác thú y ở các trang trại điều tra, 2015

64

12

Bảng 3.12

13

Bảng 3.13

Diện tích đất phân bổ sử dụng của thành phố Hà Nội
(2015)

Sự thay đổi các nguồn lực sản xuất của các trang
trại 2011 - 2015
Thông tin chung về các trang trại điều tra năm 2015
Diện tích đất bình quân của trang trại ở Hà Nội phân
theo loại hình và mục đích sử dụng năm 2015
Thực trạng đất đai và nguồn gốc đất đai của trang
trại ở Hà Nội năm 2015
Lao động của các trang trại điều tra, 2015
Tình hình vốn sản xuất kinh doanh của các trang

trại, 2015

Doanh thu và doanh thu bình quân trang trại ở thành
phố Hà Nội năm 2015
Thu nhập và thu nhập bình quân trang trại thành phố
Hà Nội năm 2015

Trang
42

50
53
55

57
58
60

66

67


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

STT

Biểu đồ

1

Biểu đồ 3.1

2

Biểu đồ 3.2

Nội dung
Số lƣợng trang trại ở các vùng nông thôn thành
phố Hà Nội giai đoạn 2011 – 2015
Cơ cấu vốn đầu tƣ phân theo nguồn hình thành
trang trại, 2015

Trang
47

68


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ƣơng khoá VII, 1993. Nghị quyết TW5 số05/ TW. Hà Nội.
2. Ban Chấp hành Trung ƣơng, 1998. Nghị quyết số 06NQ/TW khoá VIII. Hà Nội.
3. Ban Chấp hành Trung ƣơng, 2006. Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 5 tháng 8, Hội
nghị lần thứ bảy khoá X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Hà Nội.
4. Bộ Chính trị, 2000. Nghị quyết số 06/NQ-TW ngày 10/11/1998 về một số vấn đề phát
triển nông nghiệp và nông thôn, các Nghị quyết của TW Đảng, 1996-1999. Hà Nội:
Nxb Chính trị quốc gia.
5. Bộ Nông nghiệp & phát triển nông thôn, 2011.Thông tư số 27/2011/TT-BNNPTNT
ngày 13 tháng 4 năm 2011. Hà Nội.
6. C.Mác và Ph.Ăngghen, 1994. Toàn tập, tập 24. Hà Nội: Nxb Chính trị quốc gia.

7. C.Mác và Ph.Ăngghen, 1994. Toàn tập, tập 25. Hà Nội: Nxb Chính trị quốc gia - Sự
thật.
8. Chính phủ, 2000. Nghị quyết số 03/2000/NQ-CP ngày 02/02/2000, về kinh tế trang
trại. Hà Nội.
9. Cục Thống kê Hà Nội, 2010. Kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở 1/4/2010. Hà
Nội.
10. Nguyễn Sinh Cúc, 2003. Nông nghiệp và nông thôn Việt Nam thời kỳ đổi mới. Hà
Nội: Nxb Thống kê.
11. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2014. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI. Hà
Nội: Nxb Chính trị quốc gia.
12. Võ Văn Đức, 2010. Huy động và sử dụng các nguồn lực chủ yếu nhằm đảm bảo tăng
trưởng kinh tế ở Việt nam, Hà Nội: Nxb Chính trị quốc Gia.
13. Nguyễn Đình Hƣơng, 2000. Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế trang trại
trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam. Hà Nội: NXB Chính trị
quốc gia.
14. Nguyễn Đình Kháng, 2009. Cơ sở lý luận và thực tiễn tiếp tục hoàn thiện chính sách
đất đai ở Việt Nam. Hà Nội: Nxb Lao động.


15. Lê Xuân Lãm, 2011. Phát triển kinh tế trang trại Tỉnh Gia Lại theo hướng bền vững.
Luận án tiến sỹ. Trƣờng ĐH Kinh tế.
16. Đặng Kim Sơn, 2009. Kinh nghiệm quốc tế về nông nghiệp, nông thôn, nông dân
trong quá trình công nghiệp hóa. Hà Nội: Nxb Chính trị quốc Gia.
17. Thủ tƣớng Chính phủ, 2010. Quyết định số 491/ QĐ-TTg ngày 16/4 năm 2010 về việc
ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. Hà Nội.
18. Tô Dũng Tiến, 1999. Kinh tế hộ nông dân và vấn đề phát triển kinh tế trang trại Việt
Nam. Hội thảo dự án HAU-JICA tháng 10/1999. Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội.
19. Nguyễn Từ, 1998. Kinh tế trang trại ở nƣớc ta – Những vấn đề cần bàn luận. Tạp chí
Quản lý nông nghiệp, số 3.
20. Nguyễn Từ, 2011. Tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đối với phát triển nông

nghiệp Việt Nam. Hà Nội: Nxb Chính trị Quốc Gia, Hà Nội.
21. Trần Trác, 2000. Vai trò của kinh tế trang trại trong phát triển nông nghiệp và
nông thôn, tư liệu kinh tế trang trại. TP Hồ Chí Minh: Nxb thành phố Hồ Chí
Minh.