Bai 48 Hỉocacbon thien nhien

III/ CHẾ BIẾN DẦU MỎ BẰNG PHƯƠNG PHÁP HOÁ HỌC
Hai phương pháp chủ yếu chế hố dầu mỏ là


Reforming

Cracking.

2.Cracking:
•
** Khái niệm:
•
Cracking là quá trình bẻ gãy phân tử
hiđrocacbon mạch dài thành các phân tử
hiđrocacbon mạch ngắn hơn nhờ tác dụng của
nhiệt (cracking nhiệt) hoặc của xúc tác và nhiệt
(cracking xúc tác)
Phân tử hiđrocacbon
mạch dài
Phân tử hiđrocacbon
mạch gắn hơn
t
0
t
0
, xúc tác

C
8

H
18
Cracking
C
4
H
8
+ C
4
H
10
Cracking
C
2
H
6
+ C
2
H
4
CH
4
+ C
3
H
6
Sản phẩm Cracking các phân đoạn nặng của dầu mỏ là
xăng và khí cracking (là hỗn hợp khí gồm chủ yếu CH
4
,

C
2
H
4
, C
2
H
6
, C
4
H
8
,….phụ thuộc vào điều kiện phản ứng.
Dùng làm nguyên liệu cho tổng hợp chất hữu cơ)
C
16
H
34
 C
16-m
H
34-2m
+ C
m
H
2m
VD:
( )
162
≤≤

m

** Phân loại :
•
Cracking nhiệt:
•
Thực hiện ở nhiệt độ trên 700 - 900
0
C
chủ yếu nhằm tạo ra eten, propen, buten
và penten dùng làm monome để sản xuất
polime.
Crackinh nhiệt
Crackinh xúc tác
CH
3
[CH
2
]
4
CH
3
700-900
0
C
CRACKINH NHIỆT
CH
4
+ CH
2

= CH
2
+ CH
3
CH=CH
2

C
2
H
6
+ C
3
H
8
+ C
4
H
8
+ C
4
H
10
+
C
5
H
10
+ C
5

H
12
+ C
6
H
12
+ H
2
CH
4
+ CH
2
= CH
2
+ CH
3
CH=CH
2

C
2
H
6
+ C
3
H
8
+ C
4
H

8
+ C
4
H
10
+
C
5
H
10
+ C
5
H
12
+ C
6
H
12
+ H
2
15% 40% 20%

b) Cracking xúc tác
Cracking xúc tác chủ yếu nhằm chuyển
hiđrocacbon mạch dài của các phân đoạn
có nhiệt độ sôi cao thành xăng nhiên liệu.

400-450
0
C

Auminosilicat (75-90% SiO
2
,
10-25% Al
2
O
3
) + HF
C
21
-C
35C
21
-C
35
CRACKINH XÚC TÁC
Khí crackinh: C
1
-C
4
Xăng : C
5
-C
11,,
,hàm lượng
ankan có nhánh, xicloankan
và aren cao nên chỉ số octan

cao.
Kerosen : C

10
–C
16
và
điezen : C
16
–C
21
Khí crackinh: C
1
-C
4
Xăng : C
5
-C
11,,
,hàm lượng
ankan có nhánh, xicloankan
và aren cao nên chỉ số octan

cao.
Kerosen : C
10
–C
16
và
điezen : C
16
–C
21

CRACKING
NHIỆT
CRACKING
XÚC TÁC
Mục đích
chủ yếu
Tạo anken, làm
monome để sản
xuất polime
Chuyển hiđrocacbon
mạch dài có t
0
s
cao
thành xăng nhiên liệu
Điều kiện
tiến hành
Nhiệt độ cao
Có xúc tác, nhiệt độ
thấp hơn
Sản phẩm
chủ yếu
anken
Xăng có chỉ số octan
thấp
Sản phẩm
khác
Ankan, dùng
làm nhiên liệu

cho cracking
Khí, dầu

KẾT LUẬN
CHẾ BIẾN DẦU MỎ
CHẾ BIẾN DẦU MỎ
Chưng
cất dầu mỏ
Chế
biến bằng
phương pháp hoá học