Sinh học 9 đột biến gen

CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến gen

Biến dị không di truyền
Đột biến

Thường biến

Đột biến nhiễm sắc thể

Đột biến cấu trúc NST

Đột biến số lượng NST


CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
BÀI 22: BIẾN CẤU TRÚC NST
BÀI 23: ĐỘT BiẾN SỐ LƯỢNG NST (DỊ BỘI)
BÀI 24: ĐỘT BiẾN SỐ LƯỢNG NST (ĐA BỘI)
BÀI 25: THƯỜNG BiẾN
BÀI 26, 27: THỰC HÀNH QUAN SÁT
THƯỜNG BiẾN, ĐỘT BiẾN.


CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì?

a

G

Hãy xác định trình tự sắp xếp các
nu trên mạch còn lại cho đoạn
gen?
Gen
(a) có tổng bao nhiêu cặp
5
cặp
A
nuclêôtit?
- tự
T –củaGcác
– Acặp
– Tnuclêôtit?
–X–
Trình

A

T

T

A

X

G

T

X

-A–X–T–A–G–


a

d

T

A

T

A

G

X

G

X

A

T

A

T

T

A

T

A

X

G

X

G

T

A

G

X

T

A

A

T

G

X

T

A

A

T

X

G

T

A

T

A

X

G

H21.1. Một số dạng đột biến gen

b

c


a

T

A

G

X

A

T

T

A
G

X

b

T

A

G

X

A

T

T

A
G

X

c

T
G
A
T
X
T

A
X
T
A
G
A

d

T

A

G
G

X
X

T
X

A
G

Quan sát hình, thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau.

Đoạn Số cặp Điểm khác so với
ADN nuclêôtic
đoạn (a)

Đặt tên dạng biến đổi

b

4

Mất cặp X - G

Mất một cặp nuclêôtic

c

6

Thêm cặp T - A

Thêm một cặp nuclêôtic

d

5

Thay cặp A - T
bằng cặp G - X

Thay thế một cặp nuclêôtic


Chương IV – BIẾN DỊ

Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
- Đột biến gen là những biến đổi
trong cấu trúc của gen liên quan tới
một hoặc một số cặp nuclêôtit.
- Một số dạng đột biến gen:
+ Mất một cặp nuclêôtit.
+ Thêm một cặp nuclêôtit.
+ Thay thế một cặp nuclêôtit

Đột biến gen là gì? Liên quan đến
bao nhiêu cặp nu?

Nêu các dạng đột biến gen?


Chương IV – BIẾN DỊ

Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
- Đột biến gen là những biến đổi trong

cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc
một số cặp nuclêôtit.
- Một số dạng đột biến gen:
+ Mất một cặp nuclêôtit.
+ Thêm một cặp nuclêôtit.
+ Thay thế một cặp nuclêôtit

Em hãy nêu nguyên
nhân phát sinh đột biến
gen?

II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen

Tự nhiên: Do rối
loạn trong quá
trình tự sao chép
của ADN dưới ảnh
hưởng của môi
trường trong và
ngoài cơ thể.

Thực nghiệm:
gây đột biến
nhân tạo bằng
tác nhân vật lí,
hoặc hoá học.


Chương IV – BIẾN DỊ

Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì ?

II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen

Hậu quả của chất độc dioxin:

- Tự nhiên: Do rối loạn trong
quá trình tự sao chép của ADN
dưới ảnh hưởng của môi
trường trong và ngoài cơ thể.
- Thực nghiệm: gây đột biến
nhân tạo bằng tác nhân vật lí,
hoặc hoá học.

III. Vai trò của đột biến gen
Máy bay Mĩ rải chất độc dioxin
xuống miền Nam Việt Nam


Chương IV – BIẾN DỊ
Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen

Em hãy nhắc lại sơ đồ mối quan hệ
giữa gen và tính trạng ?
Gen
(một
đoạn
ADN)

mARN

Prôtêin

Tính
trạng

Tại sao đột biến gen
gây biến đổi kiểu hình?

Biến đổi
trong cấu
trúc của
gen
Biến đổi kiểu
hình

Biến đổi
mARN
Biến đổi
Protein
tương ứng

Đột biến có lợi

Đột biến có hại

? Quan sát các hình
dưới đây và cho biết
đột biến nào có hại và
đột biến nào có lợi cho
bản thân sinh vật hoặc
đối với con người?

Đột biến thân lùn ở lúa Bạch tạng ở cây

Đột biến có hại

Đột biến bạch tạng ở Kanguru

Đột biến có hại
Lợn 3 chân


Cây bạch tạng

Ngựa con bạch tạng

Hươu sao 6 chân

Vịt con 4 chân

Chương IV – BIẾN DỊ
Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen

Tại sao đột biến gen
thể hiện ra kiểu hình
thường là có hại cho
bản thân sinh vật ?

Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài
hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự
nhiên và duy trì lâu đời trong điều
kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn
trong quá trình tổng hợp prôtêin.


Chương IV – BIẾN DỊ
Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen

Rùa 2 đầu

Bê 6 chân
Rắn 2 đầu


Chương IV – BIẾN DỊ
Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì ?
II. Ngun nhân phát sinh
đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen

Vì sao nói đột biến gen có ý nghĩa
trong chăn ni và trồng trọt?
Trong thực tế một số đột
biến có lợi cho bản thân
sinh vật và cho con người.VD:
đột biến làm tăng khả
Ví dụ một
vài hạn
đột biến
có lợi:
năng
chòu
vàgen
chòu
rét
- Chẳng
ở
lúa hạn, đột biến tự nhiên cừu chân

ngắn ở Anh, làm cho chúng khơng nhảy
được qua hàng rào để vào phá vườn khác
hoặc bị thú ăn thịt
- Đột biến tăng khả năng thích ứng đối với
điều kiện đất đai và đột biến làm mất tính
cảm ứng quang chu kì phát sinh ở giống lúa
Tám thơm Hải Hậu đã giúp các nhà chọn
giống tạo ra giống lúa tám thơm đột biến,
trồng được 2 vụ /năm, trên nhiều đất đai, kể
cả vùng đất trung du và miền núi.


Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn
ở Anh


Chương IV – BIẾN DỊ
Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen
Em có nhận xét gì về vai trò
của đột biến gen?
Đa số đột biến gen là có
hại nhưng cũng có một số
đột biến gen là có lợi

CỦNG CỐ
 Chọn các từ hoặc cụm từ thích
hợp điền vào chỗ trống
biến
Đột biến gen là những……………………………..
trong
đổi
cấu trúc của gen.
Đột biến genmôi
xảytrường
ra do ảnh
trong
hưởng phức tạp của …………………………………
và
tự cơ thể tới phân tử AND, xuất hiện trong
ngoài
nhiên
cặp
điều
kiện …………………………
hoặc do con người
, thêm,
gây mất
ra. Đột
biếnthay
gen nuclêôtit
thường liên quan tới một
Có hại
thế
hoặc

một vài…………………………………….,
điển
hình là các dạng ………………………………………..một
hoặc một vài cặp nuclêôtit. Đột biến gen
thường ………………………….nhưng cũng có khi có
lợi.


Khái niệm
I. Đột biến gen
là gì
Các dạng ĐBG

Đột
Độtbiến
biếngen
gen

II. Nguyên nhân gây
đột biến gen

Trong tự nhiên

Trong thực nghiệm

III. Vai trò đột biến gen


Bài toán: Một gen có A = 600 nu; G = 900nu.
1. Đã xảy ra đột biến gì trong các trường hợp sau:

a. Nếu khi đột biến, gen đột biến có: A = 601 nu; G = 900 nu
Thêm một cặp A –T hoặc T - A
b. Nếu khi đột biến, gen đột biến có: A = 599 nu; G = 901 nu
Thay cặp A-T hoặc T - A bằng 1 cặp G – X hoặc X - G
c. Nếu khi đột biến, gen đột biến có: A = 599 nu; G = 900 nu
Biết rằng đột biến chỉ liên quan tới 1 cặp nuclêôtit.
Mất 1 cặp A –T hoặc T A dài của đoạn gen trên
2. Tính chiều


Hướng dẫn về nhà
1. Học bài.
2. Tìm thêm một số ví dụ về
đột biến gen phát sinh trong tự
nhiên hoặc do con người tạo ra.
3. Sưu tầm tranh ảnh về đột
biến ở người và động vật.
4. Nghiên cứu trước bài “Đột
biến cấu trúc NST”