Luận Văn Áp Dụng Phương Pháp Chi Phí Du Lịch ( Tcm ) Để Đánh Giá Giá Trị Cảnh Quan Của Vqg Cúc Phương

LU¾N VĂN TOT NGHI½P
ÐE TÀI: “ÁP DUNG PHƯƠNG PHÁP
CHI PHÍ DU L±CH ( TCM ) ÐE
ÐÁNH GIÁ GIÁ TR± CÃNH QUAN
CUA VQG CÚC PHƯƠNG.”


ÐE TÀI:
ÁP DUNG PHƯƠNG PHÁP CHI PHÍ DU L±CH ( TCM ) ÐE ÐÁNH
GIÁ GIÁ TR± CÃNH QUAN CUA VQG CÚC PHƯƠNG.


оt van de
Hi¾n này van de môi trưòng dang là van de dưoc sn quan tâm cúa cá the
giói.The giói dang phái doi m¾t vói nhieu khó khăn do bien doi khí h¾u gây
ra.Theo báo cáo cúa Liên Hop Quoc thì Vi¾t Nam se là m®t trong năm quoc
gia trên the giói ch%u ánh hưóng n¾ng ne nhat cúa hi¾n tưong bien doi khí
h¾u.Cùng vói no lnc chung cúa cá the giói trong vi¾c làm ch¾m lai quá
trình bien doi khí h¾u, Vi¾t Nam cũng dang làm tat cá de giám thieu den
múc thap nhat nhung ánh hưóng se phái doi m¾t trong tương lai.Ngoài ra
van de ve báo v¾ rùng, van de da dang sinh hoc cũng dang dưoc quan tâm.
é Vi¾t Nam cũng như các nưóc trên the giói dã thiet l¾p h¾ thong nhung
khu vưòn quoc gia.Ðây chính là nơi lưu giu rat nhieu loai d®ng thnc v¾t
quý hiem can dưoc báo v¾.Và nó cũng là lá phoi xanh giúp dieu hòa khí
h¾u và giu dat và nưóc, giúp ngăn ngùa các hi¾n tưong thiên nhiên gây
ra như lũ lnt, han hán...
Ðoi tưong nghiên cúu và phương pháp nghiên cúu
Vưòn quoc gia Cúc Phương là khu vưòn quoc gia dưoc hình thành sóm nhat
ó Vi¾t Nam.Nơi dây lưu giu rat nhieu loài d®ng thnc v¾t d¾c huu, thnc
v¾t có hơn 2.000 loài, d®ng v¾t có xương song dã có 480 loài chiem
38% so loài d®ng v¾t trong cá nưóc.Chính vì v¾y mà VQG Cúc Phương

có vai trò het súc quan trong trong h¾ thong các khu báo ton thiên
nhiên ó Vi¾t Nam.Pham vi nghiên cúu cúa chuyên de t¾p trung vào dánh
giá chat lưong môi trưòng tai VQG Cúc Phương.Phương pháp dưoc sú
dnng trong chuyên de bao gom các phương pháp sau:
- Phương pháp thu th¾p so li¾u tù báng hói.
- Phương pháp thu th¾p so li¾u tù các tài li¾u tham kháo.


- Phương pháp chuyên gia.
- Phương pháp mô hình hóa.
- Phương pháp thong kê.
- Phương pháp chi phí du l%ch.
Trong dó phương pháp chi phí du l%ch ( TCM ) là n®i dung cơ bán, phương
pháp dưoc sú dnng trong quá trình làm chuyên de.Phương pháp này dna trên
nhung thông tin trnc tiep tù khách du l%ch thông qua báng hói.


DANH MUC TÙ VIET TAT
TEV : Total economic value.Tong giá tr% kinh
te UV

: Use value.Giá tr% sú dnng.

NUV : Non use value.Giá tr% phi sú dnng.
DUV : Direct use value.Giá tr% sú dnng trnc tiep.
IUV : Indirect use value.Giá tr% sú dnng gián
tiep. OV

: Option value.Giá tr% lna tron.

BQ : Bequest value.Gía tr% tùy thu®c hay giá tr% de
lai. EXV : Existence value.Giá tr% ton tai
TCM: Travel cost method.Phương pháp chi phí du l%chl
ITCM: Individual travel cost method.Phương pháp chi phí du l%ch cá nhân
ZTCM: Zone travel cost method.Phương pháp chi phí du l%ch theo vùng.
WTP : Willing To Pay.San lòng chi trá
HST : H¾ sinh thái
VQG : Vưòn quoc gia.
DLST : Du l%ch sinh
thái. USD : Ðô la My
VNÐ : Vi¾t Nam dong


DANH MUC BÃNG BIEU, HÌNH VE
Hình 1.1.Sơ do TEV.
Hình 1.2.Ðo th% hàm cau giá tr% môi trưòng.
Hình 1.3.Bán do VQG Cúc Phương.
Hình 3.1. Ðưòng hoi quy.
Báng 2.1.Giá tour tham quan Cúc Phương trong m®t ngày.
Báng 3.1.оc diem kinh te - xã h®i cúa du khách.
Báng 3.2.So lưong khách trong m®t nhóm.
Báng 3.3. Mnc dích di du l%ch cúa du khách.
Báng 3.4.Nhung van de làm du khách không hài lòng.
Báng 3..5.Báng ve WTP cúa du khách.
Báng 3.6.оc diem cúa vùng.
Báng 3.7: Lưot khách trung bình m®t năm cúa moi vùng.
Báng 3.8.Lưot khách trung bình den Cúc Phương cúa 1 vùng,
tính trên 1000 dân.
Báng 3.9.Tý l¾ sú dnng các phương ti¾n giao thông cúa du khách.
Báng 3.10.Chi phí ve giao thông/ 1 ngưòi/1 vùng.

Báng 3.11. Múc lương toi thieu/ 1 tháng / 1 vùng.
Báng 3.12. Giá phòng nghí tai VQG Cúc Phương .
Báng 3.13. Các chi phí khác.
Báng 3.14.Tong chi phí cúa moi vùng.
Báng 3.15.Giá tr% VR và TC.
Báng 3.16.Tong loi ích thu dưoc .
Bieu do 3.1.Bieu do the hi¾n tý l¾ phan trăm mnc dích
di du l%ch cúa du khách khi tói VQG Cúc
Phương.


Báng bieu 3.2:Tong chi phí cúa moi vùng.
LèI CÃM ƠN
Trong suot quá trình thnc hi¾n chuyên de và lu¾n văn, tôi dã nh¾n dưoc sn
giúp dõ nhi¾t tình cúa các giáng viên cúa khoa Môi trưòng, trưòng
ÐHKTQD.Tôi xin bày tó lòng biet ơn ve sn giúp dõ này.
оc bi¾t tôi xin cám ơn Ths Ðinh Ðúc Trưòng, Phó trưóng khoa Môi
trưòng, ngưòi trnc tiep hưóng dan tôi làm de tài, tù vi¾c xây dnng de cương
den vi¾c thu th¾p thông tin, phân tích thông tin, viet bài,chính súa n®i
dung. Bên canh dó tôi cũng chân thành cám ơn tói gia dình và ban bè,
nhung ngưòi dã úng h® và giúp dõ tôi rat nhieu.

Hà N®i, tháng 05 năm
2009
Sinh viên
HÀN TRAN VI½T


CHƯƠNG I: CƠ Se LÝ LU¾N CUA PHƯƠNG PHÁP CHI PHÍ
DU L±CH ( TCM )

1.1. CÃNH QUAN MÔI TRƯèNG
1.1.1. Khái ni¾m.
Cánh quan môi trưòng là m®t thu¾t ngu dùng de nói m®t cách r®ng rãi den
trang thái môi trưòng tn nhiên.Khái ni¾m này bao gom cá khái ni¾m ve chat
lưong môi trưòng xung quanh, và cũng bao hàm các khái ni¾m như chat
lưong cánh quan và chat lưong tham my cúa môi trưòng.
Giá tr% cánh quan môi trưòng phn thu®c rat nhieu vào chat lưong môi
trưòng.M®t giá thiet cơ bán là chat lưong môi trưòng dưoc the hi¾n ó chat
lưong cúa các d%ch vn giái trí mà môi trưòng cung cap.Vi¾c dánh giá chat
lưong môi trưòng vói dúng giá tr% cúa nó có vai trò rat quan trong.
Ðã qua m®t thòi gian rat lâu, toàn xã h®i van nhìn nh¾n hàng hóa môi
trưòng không dúng vói giá tr% thnc cúa nó ( tong giá tr% kinh te), giá tr% dó
dã b% coi thap di hay b% bó qua hoàn toàn.Chúng van không dưoc do
lưòng và không dưoc lưong giá, vì the dã b% khai thác m®t cách không
hi¾u quá.Ðó là m®t sn that bai cúa th% trưòng.Các hàng hóa như sông, ho
, không khí sach không dưoc d%nh giá bói vì chúng không dưoc mua bán
trên th% trưòng như bánh mì, th%t, sua.Vi¾c tính dúng, tính dú giá tr% cúa
chat lương môi trưòng se mang lai hi¾u quá rat lón không nhung ve giá tr
% kinh te mà còn ve giá tr% môi trưòng, giúp cho vi¾c phnc hoi, tăng
cưòng và báo ton chat lưong tài nguyên tn nhiên và các h¾ sinh
thái.Chúng ta se nghiên cúu cn the ve chat lưong môi trưòng cũng như
cách tính toán cn the.
1.1.2. Giá tr% kinh te cúa chat lưong môi trưòng.
Các nhà kinh te hoc phân loai giá tr% kinh te trong moi quan h¾ cúa chúng
vói môi trưòng tn nhiên, xem xét moi quan h¾ giua chú the ( con ngưòi )


ngưòi d%nh ra giá tr% và khách the - v¾t dưoc dánh giá.Môi trưòng có the
cung cap nhung hàng hóa trnc tiep như tôm, cá , cúi, nhung nguon nguyên
v¾t li¾u dau vào cúa quá trình sán xuat, các d%ch vn sinh thái như han che

bão lũ, chong sói mòn, dieu hòa khí h¾u.Nói cách khác, môi trưòng cung
cap cho con ngưòi và h¾ thong kinh te nhung giá tr% và khi sú dnng chúng,
bang cách này hay cách khác thì con ngưòi se thu ve nhung loi ích nhat d
%nh. Trên nguyên tac dó, de do lưòng tong giá tr% kinh te, các nhà kinh te
hoc bat dau bang vi¾c phân bi¾t giua giá tr% sú dnng và giá tr% phi sú
dnng.
-Giá tr% sú dnng: Chính là giá tr% sú dnng mà con ngưòi thu dưoc khi sú
dnng m®t tài nguyên thiên nhiên hay m®t d%ch vn nào dó kèm theo.Giá tr
% sú dnng dưoc chia thành 2 loai: giá tr% sú dnng trnc tiep và giá tr% sú
dnng gián tiep
- Giá tr% sú dnng trnc tiep: là giá tr% trnc tiep mà chúng ta thu dưoc khi sú
dnng m®t nguon tài nguyên thiên nhiên nào dó.Ví dn khi chúng ta trnc tiep
khi thác và sú dnng nguon tài nguyên như go hay săn ban chim thú, dó chính
là giá tr% sú dnng trnc tiep mà con ngưòi thu dưoc
- Giá tr% sú dnng gián tiep.Xét trong m®t m¾t nào dó thì dây chính là giá tr
% mà chúc năng cúa nhung h¾ sinh thái tao ra.Nhung chúc năng dó phnc
vn cho con ngưòi, vì the nó can phái dưoc lưong giá. Ví dn: m®t khu
rùng, ngoài chúc năng cung cap go, nó còn có chúc năng báo v¾ chong
sói mòn, giu nưóc, hút CO2 …Tat cá nhung chúc năng này trnc tiep ho¾c
gián tiep phnc vn cho loi ích kinh te và loi ích cúa con ngưòi.
- Giá tr% tùy chon: M®t cá nhân có the tn dánh giá cách sú dnng môi trưòng
hay tài nguyên môi trưòng trong tương lai.Giá tr% tùy chon là giá tr% cúa
môi trưòng như là loi ích tiem tàng trong tương lai khi nó tró thành giá tr%
thnc khi nó dưoc sú dnng trong hi¾n tai.Moi cá nhân có the san sàng chi
trá cho vi¾c báo v¾ môi trưòng de chong lai nhung khá năng sú dnng cúa


m®t ngưòi nào dó trong tương lai.Giá tr% tùy chon con bao gom cá nhung
giá tr% sú dnng

cúa nhung ngưòi khác( nghĩa là loi ích gián tiep mà ban thu dưoc tù giá tr%
sú dnng cúa nhung ngưòi khác.Ban cám thay hài lòng khi nhung ngưòi khác
cũng thu dưoc loi ích và san sàng báo v¾ môi trưòng de dem lai loi ích cho
ngưòi khác) và giá tr% sú dnng bói các the h¾ tương lai
Giá tr% tùy chon = giá tr% sú dnng cá nhân + giá tr% sú dnng cúa nhung
ngưòi khác + giá tr% sú dnng bói các the h¾ tương lai.
Tong giá tr% ngưòi sú dnng thu dưoc = giá tr% thnc lna chon + giá tr% lna
chon.
-Giá tr% phi sú dnng: the hi¾n các giá tr% phi phương ti¾n nam trong bán
chat th¾t cúa sn v¾t, nhưng nó không liên quan den vi¾c sú dnng thnc te,
th¾m chí vi¾c chon lna sú dnng sn v¾t này.
- Giá tr% tùy thu®c( giá tr% de lai): Giá tr% này cũng phn thu®c vào tính
d¾c trưng ve sinh thái cúa h¾ sinh thái mà quan diem cúa ngưòi dánh giá
dưa ra, trong dó nó liên quan ch¾t che tói tính d¾c thù, d¾c trưng cúa tùng
h¾ sinh thái.Vi¾c lưong hóa các giá tr% này het súc khó khăn và nó cũng
phn thu®c vào cách tiep c¾n cúa tùng chuyên gia.
- Giá tr% ton tai( EXV) là nhung giá tr% có dưoc nhò duy trì cúa h¾ sinh thái
cúa the h¾ trưóc de lai cũng như vi¾c chúng ta phái dau tư, duy trì nó de
mang lai giá tr% cho tương lai
Như v¾y dna trên vi¾c tính toán giá tr% kinh te cúa h¾ sinh thái trên quan
diem tong hop ngưòi ta dã dưa ra giá tr% TEV.Ðây là cơ só cho các nhà kinh
te hoc môi trưòng dưa ra các phương pháp tiep c¾n, dánh giá nham lưong
hóa các giá tr% cúa môi trưòng, phnc vn cho vi¾c hoach d%nh chính sách,
duy trì, báo ton, dám báo tính ben vung.TEV dưoc khái quát bang công thúc
sau: TEV = UV + NUV = ( DUV + IUV + OV) + ( BV + EX)
Ta có sơ do mô tá như sau


TEV

UV

DUV

NUV

OV

IUV

BV

EXV

Hình 1.1. Sơ do TEV
Trong dó: - TEV : Tong giá tr% kinh te
- UV

: Giá tr% sú dnng

- DUV : Giá tr% sú dnng trnc tiep
- IDUV: Giá tr% sú dnng gián tiep
- NUV : Giá tr% phi sú dnng
- OV : Giá tr% tùy chon
- BV : Giá tr% tùy thu®c hay giá tr% de lai
- EXV : Giá tr% ton tai
Ðe có the hieu rõ hơn ve TEV, chúng ta hãy xem xét ví dn ve TEV cúa m®t
khu rùng ng¾p m¾n
- Giá tr% sú dnng trnc tiep: tôm, cá, m¾t ong…nhung sán pham có the trao

doi, buôn bán trên thì trưòng
- Giá tr% sú dnng gián tiep : han che bão, sóng, dóng vai trò như m®t túi
loc


- Giá tr% tùy chon : tùy thu®c vào tùng khu rùn ng¾p m¾n.Ví dn, ó rùng
ng¾p m¾n ó Giao Thúy dó là diem dùng chân cúa loài chim quý hiem: cò
mó thìa
- Giá tr% tùy thu®c : liên quan den tính chat phn thu®c cúa nó
- Giá tr% ton tai : là giá tr% mà khu rùng ng¾p m¾n dó de lai cho the h¾ mai
sau: cánh quan, da dang sinh hoc, …
1.1.3. Ý nghĩa cúa vi¾c d%nh giá chat lưong môi trưòng.
Như chúng ta dã biet, vi¾c d%nh giá dúng và dú chat lưong môi trưòng có ý
nghĩa rat quan trong trong vi¾c báo ton, duy trì và phát trien.Tù dó làm nen
táng cho vi¾c xây dnng chính sách môi trưòng có hi¾u quá.
Thú nhat : Can phái khang d%nh rang, chat lưong môi trưòng cũng là hàng
hóa, túc là nó có giá tr% và giá tr% sú dnng.Mà dã là hàng hóa thì vi¾c d
%nh giá là can thiet, tù dó tránh dưoc nhung that bai cúa th% trưòng.
Thú hai : Khi chat lưong môi trưòng dưoc d%nh giá dúng và chính xác khi
dó cách nhìn nh¾n, quan ni¾m, hành vi cúa con ngưòi tù dó cũng có nhung
thay doi tích cnc hơn.Là cơ só cúa nguyên tac “ ngưòi gây ô nhiem phái trá
tien ” Thú ba : Vi¾c dánh giá chat lưong môi trưòng se cho phép chúng ta
xem làm the nào de dat dưoc cân bang chuan giua chat lưong môi trưòng
và GNP( tong thu nh¾p quoc dân).Muon dat dưoc sn cân bang dó can phái
có sn quán lý nghiêm ng¾t doi vói các nguon tài nguyên.
Như v¾y vi¾c d%nh giá chat lưong môi trưòng có ý nghĩa rat lón trong
vi¾c báo ton, duy trì và phát trien các nguon tài nguyên, các h¾ sinh
thái.Neu chúng ta có dưoc nhung phương thúc dánh giá nhung hàng hóa
môi trưòng này và dưa chúng vào vi¾c hình thành chính sách, thì chúng ta
có the dưa ra nhung quyet d%nh ve môi trưòng sáng suot so vói nhung quyet

d%nh ve môi trưòng hi¾n hành.Sau dây chúng ta se di vào tìm hieu các
phương pháp dùng de d%nh giá môi trưòng


1.1.4 Các phương pháp d%nh giá môi trưòng.
Ðe dánh giá giá tr% cúa hàng hóa môi trưòng, hi¾n nay các nhà kinh te môi
trưòng dna trên cơ só lý thuyet nen táng kinh te hoc và nhung van de môi
trưòng.Qua dó dã dưa ra nhung ky thu¾t dánh giá có cơ só khoa hoc thnc
tien dưoc áp dnng và pho bien khá r®ng rãi trên the giói.Trong dó van de cot
lõi cuoi cùng là phái xác d%nh dưoc giá cúa chat lưong môi trưòng.Các nhà
kinh te hoc cho rang có hai phương pháp cơ bán dưoc sú dnng là
* Các phương pháp không sú dnng dưòng cau.
* Các phương pháp sú dnng dưòng cau.
1.1.4.1. Các phương pháp không sú dcng dưòng cau.
Ðây là nhung phương pháp khi dưa vào dánh giá không can thiet phái sú
dnng mô hình hàm cau, mà ngưòi ta dna trên nhung nguyên lý kinh te de
dánh giá ket hop nhung mô hình dã có, các nguyên lý và sn bien d®ng trong
môi trưòng
* Các phương pháp không sú dnng dưòng cau bao gom:
- Phương pháp lieu lưong dáp úng
- Phương pháp chi phí thay the
- Phương pháp chi phí cơ h®i
1.1.4.2. Các phương pháp sú dcng dưòng cau
Ve bán chat, phương pháp sú dnng hàm cau dna trên nguyên lý hàm loi ích
có dưoc tù sn bang lòng chi trá cúa khách hàng de tháo mãn m®t nhu cau
nào dó ve hàng hóa và d%ch vn, phan giói han phía dưói hàm cau chính là
tong loi ích có dưoc.Và dây là cơ sơ de xác d%nh tong giá tr% ve loi ích môi
trưòng.Ðây là phương pháp dùng de do lưòng phúc loi
* Các phương pháp sú dnng dưòng cau bao gom:
- Phương pháp chi phí du l%ch ( TCM )

- Phương pháp dánh giá ngau nhiên ( CVM )


- Phương pháp chi phí hưóng thn ( HPM )
Ðe hieu rõ hơn, chúng ta có the nghiên cúu mô hình sau

giá
Ðưòng cau ve giái trí
Vùng dưói dưòng cau = loi ích cúa giái trí
= loi ích cúa khu vnc tn nhiên( theo giá d%nh)

Chat lưong
môi trưòng

Hình 1.2. Ðo thì hàm cau giá tr% môi trưòng
1.2. Phương pháp chi phí du l%ch ( Travel cost method – TCM )
1.2.1. Khái ni¾m
Là phương pháp dna trên cơ só nhung diem du l%ch có súc hóp dan doi vói
du khách, nhung diem có chat lưong môi trưòng tot.Và de dánh giá chat
lưong môi trưòng dó, ngưòi ta dna vào khách du l%ch de dánh giá, chính vì
v¾y doi vói phương pháp này nhu cau ve giái trí se bang nhu cau ve chat
lưong môi trưòng tai khu vnc can dánh giá.V¾y khi sú dnng phương pháp
này, phương pháp dánh giá chat lưong môi trưòng là phương pháp dánh giá
gián tiep.
Phương pháp này dưoc sú dnng huu ích trong vi¾c dánh giá chat lưong cúa
các khu vnc thiên nhiên cung cap giái trí, nơi mà moi ngưòi thưòng lui tói
de to chúc các hoat d®ng giái trí vui chơi như picnic, di dao.Giá thiet cơ bán
là chat lưong môi trương dưoc the hi¾n ó chat lưong các d%ch vn giái trí mà
môi trưòng cung cap.giá thiet này ngn ý rang:

Nhu cau ve giái trí = Nhu cau ve khu vnc tn nhiên.
Chúng ta se phóng van khách thăm quan xem ho di den dâu.Tù nhung câu
trá lòi cúa khách thăm quan, chúng ta có the tính toán chi phí du hành cúa ho
và liên h¾ den so lan tham quan trong m®t năm.Không có gì dáng ngac
nhiên khi moi quan h¾ này phán ánh dưòng cau doc xuong dien hình, the
hi¾n quan h¾ giua chi phí cho m®t lan tham quan và so lan thăm quan,
có nghĩa là nhung ngưòi song ó xa khu du l%ch này se có so lan tham quan
ít hơn( ch%u chi phí du hành cao hơn) , còn nhung ngưòi song gan khu du l
%ch này se có khuynh hưóng di tham quan thưòng xuyên hơn ( chi phí du
hành thap)
Le dương nhiên, các yeu to khác ngoài chi phí du hành cũng có ánh hưóng
den múc d® thưòng xuyên khi ngưòi ta di tham quan m®t d%a diem.Ví dn
khi so sánh giua hai cá nhân, m®t giàu, m®t nghèo song cùng trong khoáng
cách vói khu thang cánh( chi phí du hành như nhau ) chúng ta không ngac
nhiên khi thay ngưòi giau di tham quan nhieu hơn ngưòi nghèo.Vì the,
các nhà phân tích thưòng xem múc thu nh¾p cúa du khách như m®t
nhân to ánh hưóng den so lan tham quan trong m®t năm.Các yeu to khác có
the giái thích dưoc dieu này bao gom so lưong các khu du l%ch khác nhau
de chon lna, só thích riêng cúa moi ngưòi ve tùng loai khu thang cánh…Tuy
nhiên, m®t khi các dieu chính này dưoc thnc hi¾n, các nhà phân tích có
the tìm dưoc moi quan h¾ dưòng cau giua giá m®t lan tham quan và so
lan tham quan dưoc thnc hi¾n
1.2.2. Giói thi¾u ve phương pháp chi phí du l%ch
Có hai cách tiep c¾n chính cúa phương pháp chi phí du l%ch là tiep c¾n
theo phương pháp chi phí du l%ch theo vùng, và tiep c¾n theo phương pháp
chi phi du l%ch theo cá nhân
1.2.2.1.

Giói thi¾u ve phương pháp chi phí du l%ch theo vùng ( ZTCM )

Dưói dang toán hoc thì dưòng cau ve chuyen di cho m®t khu vnc vui chơi
giái trí tù vùng j se xác d%nh như sau:
Vj/Pj = f(C j,Xj)
Trong dó:
Vj: là tong so chuyen di cúa các cá nhân tù vùng j tói diem vui chơi giái
trí. Pj : là so dân vùng j.
C j : là chi phí du hành tù vùng j tói diem vui chơi giái trí.
Xj : the hi¾n các d¾c diem kinh te xã h®i cúa vùng j như : thu nh¾p, chi
tiêu… Vj/Pj : tý l¾ này thông thưòng tính bang so lan tham quan trên 1000
dân.
Giá d%nh rang moi quan h¾ ó trên là moi quan h¾ tuyen tính, ó moi vùng
tiêu dùng trung bình (ACS) trên ngưòi cho tat cá các chuyen di du l%ch
trong m®t khoáng thòi gian dưoc tính bang cách lay nguyên hàm cúa hàm
so có dang sau dây:
V/P = a + bTC
ASC1 =

CP

∫ (a + bTC)dTC

TC

Tong th¾ng dư tiêu dùng hàng năm cho toàn b® hoat d®ng vui chơi giái trí
có the dưoc tính trong moi vùng bang cách nhân ASC trung bình vói tong
dân so cúa moi vùng.C®ng don th¾ng dư tiêu dùng cúa moi vùng hàng
năm cúa tat cá các vùng se cho giá tr% tong th¾ng dư tiêu dùng hàng năm
cho d%ch vn vui chơi giái trí.

1.2.2.2.

Giói thi¾u ve phương pháp chi phí du l%ch theo cá nhân( ITCM)

Ðưòng cau trong mô hình này the hi¾n moi quan h¾ giua so lan tham quan
hàng năm cúa cá nhân vói chi phí cúa chuyen di
Vi = f( TCi,Xi)
Trong dó :
Vi : là so lan tham quan trong m®t khoáng thòi gian nhat d%nh.


TCi : là chi phí chuyen di cúa moi cá nhân den diem du l%ch.
Xi : là tat cá các yeu to khác quyet d%nh so lan thăm quan cúa moi cá nhân i
( thu nh¾p, thòi gian, các dieu ki¾n ve kinh te xã h®i..)
Lay nguyên hàm hàm cau giua chi phí du hành TC, cho ta m®t giá tr% ưóc
lưong cúa th¾ng dư tiêu dùng cá nhân hàng năm ICS cho cá nhân i
CP

ICS1 =

∫ ( fTC)dTC
TC

Tong th¾ng dư tiêu dùng hàng năm cho m®t diem du l%ch dưoc tính bang
cách nhân giá tr% th¾ng dư tiêu dùng hàng năm cúa cá nhân ICS vói so cá
nhân den thăm quan du l%ch.Vi¾c mô hình hóa các d¾c diem kinh te xã
h®i cúa moi cá nhân có the ưóc lưong giá tr% th¾ng dư tiêu dùng cúa các
nhóm kinh te xã h®i khác nhau cúa các du khách
Trong mô hình hóa cơ bán ó trên, m®t so giá d%nh can phái lưu ý khi áp
dnng phương pháp chi phí du hành

* Phương pháp cơ bán giá d%nh du khách thuan túy, túc là, chuyen di den
diem du l%ch là mnc dích duy nhat cúa vi¾c thăm quan du l%ch.Trong
trưòng hop này se là m®t k%ch bán có the sáy ra.Có the là, chuyen di chí là
m®t phan cúa hoat d®ng vui chơi giái trí hay chuyen di có the dien ra
vói các hoat d®ng khác.Chi phí du hành và thòi gian trong trưòng hop này
lên dưoc phân bo theo các mnc dích khác nhau
* Ngưòi ta cũng giái thích thêm rang, vi¾c lái xe den khu vui chơi giái trí
không tao ra sn tháo dnng và cũng không gây ra sn tháo dnng nào.Thnc te,
bán thân vi¾c lái xe cũng tao ra m®t so loi ích.Trong trưòng hop này, chi
phí du hành nên dưoc tính…
* Chi phí cơ h®i cúa thòi gian tai diem du l%ch và thòi gian ó lai nói chung
van chưa có m®t sn thong nhat chung


* Thông thưòng, khách du l%ch thưòng chon m®t diem vui chơi giái trí thay
the, túc là trong m®t chuyen di co gang di dưoc nhieu d%a diem.
1.3. Các bưóc thnc hi¾n phương pháp chi phí du l%ch ( TCM )
Có the sú dnng phương pháp chi phí du hành de xây dnng dưòng cau cho
cánh quan môi trưòng này.Bang cách thu th¾p m®t so lưong lón so li¾u chi
phí du hành, chúng ta có the ưóc lưong giá san lòng trá cho nhung cánh
quan cn the.Dĩ nhiên, ngoài so li¾u ve chi phí du hành, chúng ta phái thu
th¾p thêm các so li¾u khác.Các gia dình có the có rat nhieu các yeu to khác
nhau chú không chí có chi phí du hành den m®t công viên.Ho có the có thu
nh¾p khác nhau, so lan den công viên khác nhau, và các kinh nghi¾m giái
trí khác nhau.Do dó cu®c kháo sát phái thu th¾p lưong lón so li¾u cho
nhieu khách du l%ch de nghiên cúu ánh hưóng cúa các yeu to này lên tý l¾
den thăm công viên m®t cách có ý nghĩa thong kê.
Bưóc 1.Nh¾n dang loai hàng hóa và d%ch vn môi trưòng can dưoc dánh giá
Hoat d®ng này dna trên thông tin lay tù các nghiên cúu sơ b®, qua dó se xác
d%nh chính xác loai d%ch vn hàng hóa/ d%ch vn môi trưòng can dưoc dánh

giá.Phương pháp này thưòng dưoc dùng de dánh giá giá tr% cúa các diem
vui chói giái trí, các d%ch vn môi trưòng….
Bưóc 2.Chuyen b% báng câu hói/ k%ch bán
Sn quan tâm d¾c bi¾t nên dưoc dành cho vi¾c nh¾n dang các bien so can
thiet cho vi¾c dánh giá.Sau phan giói thi¾u mnc dích kháo sát, báng câu hói
nên phân tích c¾n th¾n nhung d¾c diem chính cúa chuyen di vói các d¾c
diem kinh te xã h®i cúa du khách.M®t so bien so se phn thu®c vào loai
hình mô hình chi phí du l%ch nào dã dưoc sú dnng( ZTCM, hay
ITCM).Không nên thiet ke báng câu hói quá dài, vì neu dài se gây phien hà
cho ngưòi dưoc phóng van.Cuoi cùng, nên soan tháo các câu hói càng rõ
ràng, càng ngan ngon càng tot.Chúng ta se hói khách du l%ch ve:


* Ho tù dâu tói ( thành pho, quoc gia)
* So khách trên m®t phương ti¾n chuyên chó tói.
* Phương ti¾n chuyên chó( ô tô, máy bay, xe dò).
* Tong thòi gian di den và ó tai d%a diem.
* Tan suat du l%ch, thòi gian cúa chuyen di.
* Các d¾c diem kinh te xã h®i.
* Chi phí du hành trnc tiep( chi phí du l%ch, thúc ăn, cho ó)
* Mnc dích di du l%ch, só thích du l%ch.
Bưóc 3.Tien hành dieu tra.
Trưóc khi tien hành dieu tra can lưu ý:
(i) Ngưòi di phóng van can dưoc huan luy¾n ky càng cho vi¾c dieu tra de
dám báo tránh nhung rúi ro, hieu sai các câu hói và câu trá lòi, các thông tin
can thiet dưoc thu th¾p không ánh hưóng den các câu trá lòi cúa ngưòi trá
lòi.
( ii) Nên thnc hi¾n m®t cu®c phóng van nhó trưóc de kiem tra chat lưong
cúa báng câu hói.
( iii) L¾p m®t ke hoach phóng van rõ ràng, các cu®c phóng van nên dưoc

bo trí như the nào trong ngày.Thông thưòng, rang bu®c ngân sách không
cho phép di phóng van thú.Trong trưòng hop này cách thay the khác có the
làm là làm m®t bài thnc hành mô phóng trong nhung ngưòi di phóng van,
nhung ngưòi dó se dóng vai trò là khách du l%ch trá lòi phóng van.
Vi¾c kháo sát cn the nên tien hành theo nhieu cách khác nhau : gúi thư,
di¾n thoai, phóng van trnc tiep tai diem thăm quan, phóng van trnc tiep
ngoài diem thăm quan
So mau phóng van có the dưoc xác d%nh theo nhieu cách khác nhau.Moi du
khách nên có m®t xác xuat dưoc chon như nhau.Neu có m®t mau ngau
nhiên du khách dưoc chon phóng van tai diem tham quan, so li¾u thông
kê du


khách tù nhung năm trưóc nên dưoc sú dnng de xác d%nh bao nhiêu cu®c
phóng van nên dưoc thnc hi¾n vào moi tháng trong mùa.Tý l¾ du khách
giong nhau nên dưoc phóng van vào m®t tháng.Thông thưòng các mau nên
tăng lên cùng vói bien so trong nghiên cúu.Nói chung có toi thieu là 200
mau.
Bưóc 4: Thu th¾p so li¾u
é bưóc này, các quan sát không phù hop nên loai bó và xây dnng m®t cơ só
du li¾u thu th¾p dưoc.Ðôi khi m®t vài bien mói có the dưoc xây dnng trên
cơ só thông tin thu th¾p.Không can hói ngưòi trá lòi phóng van chi phí di
den diem thăm quan neu chi phí này có the tính dưoc tù nhung so li¾u dã
biet.Dĩ nhiên, neu thông tin này không san có ho¾c không dáng tin c¾y thì
m®t vài câu hói có the se dưoc sú dnng trong báng hói
Bưóc 5: Phân tích so li¾u
é bưóc này chú yeu t¾p trung miêu tá các bien so cn the, kiem tra tính san
lòng thông qua các phép so sánh cn the
Bưóc 6: Ưóc lưong WTP
Trong bưóc này các mô hình dã chon de dánh giá tr% bang tien dưoc thnc

hi¾n.Các ket quá có the dưoc the hi¾n theo giá tr% bình quân dau ngưòi(
WTP/ ngưòi) hay theo tong giá tr%( tong giá tr% hàng năm cúa d%ch vn môi
trưòng nên dưoc xem xét).Dòng loi ích ròng dưoc tao ra tù d%ch vn môi
trưòng qua thòi gian cũng dưoc tính toán vói chiet khau hop lý
Bưóc này cũng có the chia chi tiet hơn nham minh hoa m®t so bưóc nhó
khác nhau can thiet de tính th¾ng dư tiêu dùng
1.4. Nhung ưu nhưoc diem cúa phương pháp chi phí du l%ch ( TCM)
* Ưu diem
- Rat thu¾n loi de dánh giá môi trưòng ó nơi có lưong khách du l%ch dông.


- Ðây là phương pháp dna trên hàm cau.Xét ve m¾t ky thu¾t hi¾n nay rat
phù hop vói các nhà kinh te, ve sú dnng các bi¾n pháp kinh te như xã h®i
hoc, mô hình…deu có san.
* Nhưoc diem
- Chi phí ve thòi gian: Kinh nghi¾m sú dnng phương pháp này cho thay khi
dánh giá sú dnng TCM yeu to thòi gian có vai trò het súc quan trong.Vi¾c
chưa.Rat khó de xác d%nh dưoc thòi gian thnc sn du khách phái bó ra de
tháo mãn nhu cau
- Chuyen di da mnc tiêu.Ð%a diem nghiên cúu có the không phái là diem
cuoi trong hành trình, có the mnc dích cúa chuyen di là thăm ban bè ho¾c có
liên quan den công vi¾c và tranh thú nghí ngơi giái trí.Nhà nghiên cúu se
phái tách chi phí cho d%a diem giái trí trong tong chi phí cúa chuyen di.Ðây
là công vi¾c rat khó khăn.
- Thiên l¾ch trong mau kháo sát: Van de lón nhat cúa phương pháp này là nó
chí lay mau ngưòi sú dnng d%a diem dó.Ðieu này làm thiên l¾ch ưóc lưong
giá san lòng trá bói vì ngưòi không sú dnng có the không san lòng gánh ch
%u chi phí du hành.
- Loi ích cúa ngưòi không sú dnng: Không có cách nào tính dưoc loi ích môi
trưòng cúa d%a diem mà ngưòi sú dnng không dưoc hưóng thn.Ðo lưòng sn

thay doi chat lưong môi trưòng là công vi¾c khó khăn.Cái mà ngưòi ta
muon do lưòng là giá tr% thay doi chat lưong môi trưòng tai d%a
diem.Phương pháp chi phí du hành dai di¾n cho giá san lòng trá cho m®t
múc chat lưong môi trưòng.


CHƯƠNG II: GIéI THI½U CHUNG VE VƯèN QUOC GIA
CÚC PHƯƠNG
2.1 Giói thi¾u chung ve vưòn quoc gia Cúc Phương
Cách thú dô Hà N®i 120 km ve phía Nam, nam lot sâu trong lòng dãy núi
Tam Ði¾p, có m®t mánh dat nhó dã tró lên vô cùng thân thương, quen
thu®c, goi lên bao tính hieu kỳ cho du khách trong và ngoài nưóc, dó là
rùng quoc gia Cúc Phương, VQG dau tiên và cũng là dơn v% báo ton dau
thiên nhiên dau tiên cúa Vi¾t Nam.
Ðưoc thành l¾p ngày 07 tháng 07 năm 1962 theo Quyet d%nh so 72 – TTg
cúa Thú tưóng Chính Phú, vưòn quoc gia Cúc Phương thu®c d%a ph¾n cúa
3 tính Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa vói tong di¾n tích là 22.000
ha.Vói nhieu giá tr% ve cánh quan thiên nhiên và sn da dang ve h¾ sinh thái
vE các


giá tr% ve văn hóa l%ch sú nên tù lâu Cúc Phương dã tró thành diem du

Hình 1.3.Bãn do VQG Cúc Phương


2.1.1. L%ch sú hình thành
Vưòn quoc gia Cúc Phương là m®t nơi mang giá tr% l%ch sú và là d%a
diem kháo co. Các di v¾t cúa ngưòi tien sú có niên dai cách dây khoáng
12.000 năm dã dưoc phát hi¾n tai dây, chúng tó con ngưòi dã tùng sinh song

tai khu vnc Cúc Phương tù 7.000 den 12.000 năm trưóc. Ngưòi ta dã phát
hi¾n m®t loat các hi¾n v¾t như mo má, rìu dá, mũi tên dá, dao bang vó sò,
dnng cn xay nghien v.v. trong m®t so hang d®ng thu®c vưòn quoc gia này.
Gan dây, m®t phan b® xương cúa m®t loài lưõng cư bien, rat có the là than
lan cá dã dưoc phát hi¾n trong d%a bàn vưòn.
Năm 1960 , rùng Cúc Phương dưoc công nh¾n là khu báo ton rùng và theo
Quyet d%nh 72/TTg ngày 7 tháng 7 năm 1962 Cúc Phương dưoc quyet d
%nh thành l¾p như là m®t khu rùng cam vói di¾n tích 20.000 ha dánh dau
sn ra dòi khu báo v¾ dau tiên cúa Vi¾t Nam . Quyet d%nh so 18 QÐ-LN
ngày 8 tháng 1 năm1966 chuyen hang lâm trưòng Cúc Phương thành
Vưòn quoc gia Cúc Phương và thành l¾p m®t Ban quán lý vưòn quoc
gia này. Quyet d%nh so 333/QÐ-LN ngày 23 tháng 5 năm 1966 quy d%nh
chúc năng và trách nhi¾m cúa Ban quán lý .
2.1.2.оc diem ve d%a lý và tn nhiên.
V% trí d%a lý : Vưòn quoc gia Cúc Phương trái dài tù 20°14’ den 20°24’ vĩ
bac, 105°29’ tói 105°44’ kinh dông , nam trong m®t thung lũng lón dài
25km , giua hai dãy núi dá vôi trong doan cuoi dãy Hoàng Liên Sơn , ó ranh
giói ba tính Hoà Bình , Thanh Hoá và Ninh Bình (nhưng phân núa nam trên
di¾n tích Ninh Bình).