9. quá trình tự làm sạch

Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Nội dung: Quá trình tự làm sạch nước
1. Khái niệm
2. Quá trình tự làm sạch nguồn nước mặt
3. Các quá trình tự làm sạch
4. Quá trình tự làm sạch nước ngầm


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Khái niệm
Là quá trình tự phục hồi lại trạng thái chất
lượng nước ban đầu nhờ các quá trình thủy
động lực, vật lý, hóa học, sinh học


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch nguồn nước mặt
Sau khi thải thủy vực, nguồn nước or dòng nước sẽ
chia làm các vùng:
Vùng sát miệng cống thải:
vùng nhiểm nặng nhất,
có oxy hòa tan đạt giá
trị thấp nhất
Vùng phục hồi lại trang thái
bình thường: quá trình
tự làm sạch kết thúc

Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch nguồn nước mặt
Theo nồng độ chất ô nhiểm, vùng tiếp
nhận xả thải chia thành 5 vùng
-

-

Vùng 1: vùng xáo trộn chất thải và nguôn nước
Vùng 2: vùng pha loảng nước thải nhờ sự khuất
tán
Vùng 3: xáo trộn hòan tòan chất thải và nước
Vùng 4: phân hũy hoặc chuyển hóa các chất bẩn
để phục hồi lại trạng thái ban đầu
Vùng 5: Nước được phục hồi


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch nguồn nước mặt

Quá trình tự làm sạch có thể được chia
làm 2 giai đọan:
1. Pha lỏang
2. Phân hũy và làm sạch


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch
Các quá trình:
1. Dịch chuyển xuôi dòng nước
2. Pha loảng
3. Lắng đọng
4. Phản ứng hóa học
5. Phân hủy các chất hữu cơ nhờ họat
động vi sinh vật
6. Phân hũy yếm khí
7. Lọc sinh học qua hoạt động các loài
thủy sinh


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – dịch chuyển chất ô nhiểm
Mang chất ô nhiễm đi xa khỏi vùng tiếp
nhận


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – Pha loảng chất ô nhiểm
Pha loảng nhờ chế độ thủy động học của
dòng chảy, tỉ trọng nước thải  các

chất bẩn sẽ được khuếch tán
Giai đọan 1: pha loảng nhờ khuếch tán do
khác nhau về tỉ trọng nước
Giai đọan 2: pha loảng nhờ chế độ thủy
động học


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – Pha loảng chất ô nhiểm
Pha loảng phụ thuộc vào:
- Tỷ lệ tổng lượng chất ô nhiễm với
nước sạch dùng để pha loảng
- Mức độ xáo trộn của khối nước
Pha loảng không làm giảm tổng lượng
chất ô nhiểm, nhưng làm giảm nồng
độ chất ô nhiễm  các quá trình khác
xãy ra mạnh hơn


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – lắng động chất ô nhiểm
Là quá trình chuyển trạng thái của vật
chất không tan từ lơ lững trong nước
sang tích lũy trong vùng đáy
 Làm giảm nồng độ chất ô nhiểm
 Lọai bỏ vật chất ra khỏi nước
 Tuy nhiện nó không thể loại bỏ chất ô
nhiễm ra khỏi thủy vực

Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – lắng động chất ô nhiểm
 Tích lũy ô nhiễm trong trầm
tícvh đáy
 Đẩy ô nhiễm vào môi trường
kém thuận lợi cho sự tự làm
sạch
 Trạng thái lắng động chỉ
tương đối, khi nước có sự xáo
trộn mạnh  chất thải lại lơ
lửng trong nước


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – phản ứng hóa học
 Biến đổi một số chất thành những
chất mới, ít độ hơn, có thể kết tủa or
bay hơi
 Tốc độ phản ứng phụ thuộc vào môi
trường, nồng độ các chất tham gia
phản ứng, sự có mặt của chất xúc tác


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch – Phân hủy chất hữu cơ nhờ vi

sinh vật
 Các vi sinh vật có thể phân hủy chất
bẩn
 Thực vật, động vật, vi sinh vật

 Trên mặt có quá trình phân hũy hiếu khí
 Dưới đáy có quá trình phân hũy yếm khí


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình
tự làm
sạch


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Các quá trình tự làm sạch

Khả năng tự làm sạch của môi trường có
giớ hạn. Lượng thải quá lớn
 Không tự làm sạch hết  ô nhiễm
môi trường
 Hủy hoại chức năng tự làm sách môi
trường


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch
nước ngầm


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch nước ngầm
Các lớp đất


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch nước ngầm
Quá trình lọc: tác dụng lọc của lớp đất
trong quá trình ô nhiễm thấm xuống
 Tác dụng lọc loại trừ chất lơ lửng,
các chất dạng hạt

Cơ chế hấp thụ: Các hạt sét, keo đất, oxit
có thể hấp thụ các cấht ô nhiễm
 Làm sạch nước ngầm


Cơ sở khoa học môi trường – Môi trường nước

Quá trình tự làm sạch nước ngầm

-

Phản ứng hóa học tạo thành chất kết tủa

-

Cơ chế loại trừ vi khuẩn (nhiều loại vi
khuẩn không thể phát triển trong đất