Bài 3
1
AX B � X A B
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Ta xét hệ phương trình:
2 3 ���
x
8
2x 3y 8
�
��
�
��� �
�
�
��
5 7 ���
y
1
�
��
�5 x 7 y 1
Hệ phương trình trên có thể viết ở dạng
ma trận: A X=B. Câu hỏi đặt ra là X = ?
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Xét phương trình: a x = b.
b 1
Ta có: x b a 1b . (a 0)
a a
Tương tự lập luận trên thì liệu ta có thể có
1
AX B � X A B .
1
như vậy A là ma trận sẽ được định nghĩa
như thế nào?
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
ến T
y
u
T
ố
Đại S
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
Ta để ý:
AX B
a x b
1
1
a ax a b
1
1x a b
1
x a b
1
1
� A AX A B
1
�IXA B
1
�XA B
1
Phải chăng A A I ?
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Nhận xét:
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Nhận xét:
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Ví dụ: Tìm ma trận phụ hợp của ma trận sau:
�1 2 3 �A11 28 A21 -29 A31 -12
�
�
A�
2 4 0 �A12 14 A22 -5 A32 -6
A13 -6 A23 13 A33 8
�
�
4
5
7
�
�
�A11
�
PA �
A12
�
A13
�
A21
A22
A23
A31 � �
�
�
A32 � �
A33 �
� �
�
�
�
�
�
Gi¶ng
viªn: Phan §øc
�
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Bài tập: Tìm ma trận phụ hợp của ma trận sau:
2 0 0 �A11 -1
�
�
�
A�
5 1 0 �A12 5
A13 17
�
3 4 1�
�
�
�A11
�
PA �
A12
�
A13
�
A21
A22
A23
A31 � �
�
�
A32 � �
A33 �
� �
�
A21 0 A31 0
A22 -2 A32 0
A23 -8 A33 2
�
�
�
�
Gi¶ng
viªn: Phan §øc
�
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Ví dụ:
28 29 12 �
�1 2 3 ��
�
�
�
�
APA �
2 4 0 ��
14 5 6 �
�
6 13
8 �
�4 5 7 �
��
�
�
38 0 0 �
�
�
�
�0 38 0 �
�
�0 0 38�
�
1 0 0�
�
�
�
38 �
0 1 0�
�
0 0 1�
�
�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Ví dụ:
28 29 12 �
�
1 �
�
1
A �
14 5 6 �
38
�
6 13
8�
�
�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Ví dụ: Tìm ma trận nghịch đảo của ma trận
sau: �
1 2 3�
det( A) 1
�
�
A�
0 1 4�
�
0 0 1�
�
�
1 2 5�
�
1
�
A �
0
1
4
1 2 5 �
�
�
�
�
0 0 1�
PA �0 1 4 �
�
�
�
�
�
�0 0 1 �
�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Ví dụ: Tìm ma trận nghịch đảo của ma trận
sau:
2 6�
�
A � �det( A) 2
1 4�
�
A1
í nh
�4 6 �
PA
�
�
1 2 �
�
1 �4 6 � �2
�1
�
�
2
1 2 � �
2�
3�
�
1�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Bài tập: Tìm ma trận nghịch đảo của ma trận
sau:
0 2 3�
�
�
�
A�
1 0 1�
�
4 5 0�
�
�
det( A) ? �
1
1
PA
�� A
PA ?
det( A)
�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Đáp số:
�5 15 2 �
1�
�
1
A �
4 12 3 �
7
�
8 2 �
�5
�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
í nh
Bài tập: Tìm ma trận nghịch đảo của ma trận
sau:
2 5�
�
2 5 �
�
1
A � � Đáp số: A �
�
1
2
� �
�1 2 �
Chú ý: Đối với ma trận vuông cấp 2
a b�
�
�d b �
A�
� PA �
�
�
c d�
c a �
�
�
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
ến T
y
u
T
ố
Đại S
Bài toán: Tìm ma trận X thỏa mãn
1)
2)
3)
4)
AX = B
XA = B
AXB = C
AX + kB = C
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh
§3:
Ma
trận
nghịch
đảo
�
Ta có:
1)
-1
ến T
y
u
T
ố
Đại S
-1
AX=B � A AX=A B
-1
� IX=A B
1
�XA B
1
2) XA B � XAA BA
� XI BA
1
� X BA
1
1
1
�A B
Gi¶ng viªn: Phan §øc
TuÊn
í nh