Công Tác Phục Vụ Người Dùng Tin Trong Hoạt Động Thư Viện Tại Thư Viện của trường Học Viện Báo Chí và Tuyên Truyền

Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến ban giám đốc Trung tâm Thơng tin
Thư viện Học viện Báo chí và Tuyên truyền cô Nguyễn Thanh Thảo cùng các
thầy cô của Thư viện đã tiếp nhận chúng em và nhiệt tình chỉ bảo. Sự hướng dẫn
của thầy, cô đã giúp chúng em hoàn thành tốt kỳ thực tập.
Đồng thời em xin chân thành gửi lời cảm ơn thầy Lê Ngọc Diệp cùng các
thầy cơ trong trường và khoa Văn hóa thơng tin và xã hội của Trường Đại học
Nội vụ Hà Nội đã giảng dạy những kiến thức và kỹ năng cần thiết cho chúng
em, giúp chúng em trong thời gian thực tập cũng như theo học tại trường.
Một lần nữa em xin chân trọng cảm ơn !
Hà Nội, ngày 17 tháng 04 năm 2017
Sinh viên
Lương Thị Thu Trà

Lương Thị Thu Trà

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CẢM ƠN................................................................................................1
MỤC LỤC.....................................................................................................2
LỜI NÓI ĐẦU.......................................................................................................1
CHƯƠNG I :KHÁI QUÁT VỀ TRƯỜNG HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN
TRUYỀN VÀ THƯ VIỆN CỦA TRƯỜNG HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN
TRUYỀN...............................................................................................................3
I . Giới thiệu về trường Học Viện Báo Chí và Tuyên Truyền ,vị trí , chức
năng , nhiệm vụ , quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thư Viện trường Học

Viện Báo Chí và Tuyên Truyền.....................................................................3
1: Giới thiệu về trường Học Viện Báo Chí và Tun Truyền nói chung và
thư viện trường nói riêng :.............................................................................3
1.1.Giới thiệu về trường Học Viện Báo Chí..................................................3
1.2.Vị Trí và Chức năng , nhiệm vụ:.............................................................4
1.3.Cơ cấu tổ chức của trường :.....................................................................6
2. Thư viện Trường Báo Chí – Tuyên Truyền:..............................................9
2.1. Quá trình hình thành phát triển :.............................................................9
2.2. Chức năng, nhiệm vụ............................................................................10
2.3.Cơ cấu tổ chức.......................................................................................11
2.4. Đội ngũ cán bộ thông tin - thư viện......................................................14
2.5.Cơ sở vật chất kỹ thuật..........................................................................16
CHƯƠNG II.NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÔNG TÁC PHỤC VỤ. . .18
BẠN ĐỌC...................................................................................................18
1.KHÁI NIỆM:............................................................................................19
2.THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI THƯ VIỆN
BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN :............................................................21
Lương Thị Thu Trà

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
2.1: Đặc điểm người dùng tin:.....................................................................21
2.2.Đặc điểm nhu cầu tin.............................................................................25
2.3. Phục vụ bạn đọc tại thư viện :..............................................................30
2.3.1.Hệ thống các phòng phục vụ :............................................................30
2.3.2.Các hình thức phục vụ bạn đọc :........................................................31
2.4 Tuyên truyền giới thiệu sách :...............................................................37
2.4.1:Triển lãm sách :..................................................................................37

CHƯƠNG III.NHẬN XÉT ,PHƯƠNG HƯỚNG CẢI TIẾN CÔNG TÁC
PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI TRƯỜNG BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN.
.....................................................................................................................38
1.Nâng cao chất lượng các dịch vụ thông tin - thư viện..............................38
2. Triển khai và nâng cao chất lượng một số dịch vụ khác.........................39
KẾT LUẬN........................................................................................................43
.............................................................................................................................44

Lương Thị Thu Trà

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Đề Tài : Công Tác Phục Vụ Người Dùng Tin Trong Hoạt Động Thư Viện
Tại Thư Viện của trường Học Viện Báo Chí và Tuyên Truyền
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay cùng với sự phát triển của xã hội, nhu cầu đòi hỏi của con người
ngày càng cao. Kiến thức nhân loại ngày càng tích lũy và nhân rộng, chúng
được lưu giữ trên các vật mang tin rất đa dạng; nhằm để truyền đạt lại kiến thức
đó cho các thế hệ nối tiếp và bảo quản chúng. Thư viện chính là nơi lưu trữ
những thơng tin đó và chúng rất có giá trị. Hiện nay, sự nghiệp thư viện đã và
đang được quan tâm đầu tư phát triển nhằm phục vụ cho sự nghiệp giáo dục và
phát triển xã hội. Đảng và Nhà nước ta không ngừng thúc đẩy phát triển sự
nghiệp thư viện ở các tỉnh, thành phố và các trường Đại Học, Cao Đẳng. Hiện
nay, hệ thống thư viện công cộng đã được xây dựng theo hệ thống tỉnh - huyện xã phục vụ nhu cầu đọc sách báo của người dân. Thư viện trường học khơng chỉ
có mặt ở các trường Đại Học, Cao Đẳng mà mỗi trường trung học phổ thông,
trung học cơ sở đều có cơ sở thư viện. Đáp ứng nhu cầu tra cứu, học tập của
giáo viên và học sinh. Đối với các trường học nhất là đối với các trườn Cao
đẳng, Đại học thư viện lại là nơi không thể thiếu cho việc học tập và nghiên cứu

của giáo viên và học sinh và Học viện Báo Chí và Tuyên Truyền cũng không
ngoại lệ .
Để nâng cao chất lượng hoạt động của thư viện thì nhiệm vụ đề ra đó là
nâng cao cơng tác phục vụ 9 bạn đọc vì bạn đọc chính là mục tiêu cuối cùng mà
thư viện hướng tới. Công tác phục vụ bạn đọc là cầu nối giữa kho tài liệu với
bạn đọc, là khâu cuối cùng trong các hoạt động của thư viện và là mục tiêu cao
nhất của mọi hoạt động thư viện.
Muốn nâng cao dân trí thì việc phục vụ là yếu tố rất quan trọng. Chính vì
thế Thư viện Học viện Báo Chí và Tun Truyền khơng ngừng tăng cường vốn
tài liệu trong nhiều năm bởi vì vốn tài liệu là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát
triển của thư viện. Nhưng khi có vốn tài liệu rồi thì việc tổ chức, sắp xếp, và
tuyên truyền giúp bạn đọc biết và tiếp cận đến tài liệu là một vấn đề quan trọng
Lương Thị Thu Trà

1

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
cần nói đến hiện nay. Chính vì lẽ đó mà cơng tác phục vụ bạn đọc địi hỏi nhiều
nét sáng tạo, nhiều chính sách và chủ trương mới hơn để phục vụ bạn đọc một
cách hữu hiệu nhất. Chính vì hiểu được tầm quan trọng của công tác phục vụ
bạn đọc đối với Thư viện Học viện Báo Chí và Tuyên Truyền em đã chọn đề tài
"Công Tác Phục Vụ Người Dùng Tin Trong Hoạt Động Thư Viện Tại Thư
Viện của trường Học Viện Báo Chí và Tuyên Truyền " làm đề tài báo cáo
thực tập của mình, với mong muốn vận dụng những kiến thức và kĩ năng tiếp
thu được trong khoá học của mình để từ đó nghiên cứu và đề xuất những giải
pháp khả thi nhằm phục vụ hơn nữa bạn đọc tại Thư viện Học viện Báo Chí và
Tuyên Truyền .

Lương Thị Thu Trà

2

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
CHƯƠNG I :KHÁI QUÁT VỀ TRƯỜNG HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ
TUYÊN TRUYỀN VÀ THƯ VIỆN CỦA TRƯỜNG HỌC VIỆN BÁO CHÍ
VÀ TUYÊN TRUYỀN
I . Giới thiệu về trường Học Viện Báo Chí và Tuyên Truyền ,vị trí ,
chức năng , nhiệm vụ , quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thư Viện trường
Học Viện Báo Chí và Tuyên Truyền.
1: Giới thiệu về trường Học Viện Báo Chí và Tun Truyền nói chung
và thư viện trường nói riêng :
1.1.Giới thiệu về trường Học Viện Báo Chí
Học viện Báo chí và Tuyên truyền (thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ
Chí Minh) được thành lập ngày 16-01-1962 theo Nghị quyết số 36 NQ/TW của
Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa III, trên cơ sở hợp nhất 3
trường. Trường Nguyễn Ái Quốc II, Trường Tuyên huấn và Trường Đại học
Nhân dân, Ngày 16 tháng 01 hàng năm là ngày kỷ niệm thành lập Trường.
Từ khi thành lập đến nay, trường lần lượt có các tên:
- Trường Tuyên giáo trung ương(1962- 1969)
- Trường Tuyên huấn Trung ương(1970- 1983)
- Trường Tuyên huấn Trung ương I (1984 -2/1990) trên cơ sở hợp nhất
Trường Tuyên huấn Trung ương với Trường Nguyễn Ái Quốc V
- Trường Đại học Tuyên giáo(1990 - 3/1993)
- Phân viện Báo chí và Tuyên truyền(4/1993 đến 6/2005)

- Học viện Báo chí và Tuyên truyền(6/2005 đến nay)
Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã trải qua chặng đường lịch sử vẻ
vang 55 năm xây dựng và trưởng thành..
Trong 55 năm ấy, tuy mang những tên gọi khác nhau cho phù hợp với yêu
cầu, nhiệm vụ cụ thể của từng giai đoạn cách mạng. Song Học viện luôn là mái
trường của Đảng. Từ năm 1990 đến nay vừa là trường đại học trong hệ thống
giáo dục quốc dân vừa là bộ phận hữu cơ cấu thành Học viện Chính trị - Hành
chính Quốc gia Hồ Chí Minh.
Lương Thị Thu Trà

3

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Là một trường của Đảng với nhiệm vụ đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ tuyên
giáo ở Trung ương và địa phương từ trình độ sơ cấp trở lên về lý luận và nghiệp
vụ, đến nay Học viện trở thành một trung tâm quốc gia lớn về đào tạo giảng viên
lý luận Mác Lê Nin , tư tưởng Hồ Chí Minh, phóng viên, biên tập viên, cán bộ
tuyên truyền, đội ngũ những người làm công tác tư tưởng văn hóa của đất nước.
Trong suốt chặng đường 55 năm qua, bằng lao động khoa học nghiêm túc
và sáng tạo, các thế hệ cán bộ, giảng viên của Học viện đã khắc phục khó khăn,
vượt qua thử thách, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với
lòng tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Với những thành tích to lớn đó, Học viện được Đảng và Nhà nước trao
tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương độc lập hạng nhì(1992),
Huân chương Độc lập hạng nhất (2001), Huân chương Hồ Chí Minh (2007).
Trong 55 năm qua, Nhà trường đã đào tạo, bồi dưỡng được 36.568 cán bộ,
trong đó:

- Hệ bồi dưỡng : 18.750 học viên là cán bộ Tuyên huấn Báo chí, Quản lý
báo chí, Xuất bản,400 học viên Lào, Campuchia và 200 học viên cho Miền Nam
trong thời kỳ kháng chiến.
- Hệ đào tạo tập trung: 13.934 sinh viên bậc đại học, 146 học viên cao
học và nghiên cứu sinh, 65 cán bộ Lào
- Hệ tại chức cho các nghành và địa phương: 3.738 người
Đội ngũ học viên, sinh viên Nhà trường đào tạo ra đáp ứng được yêu cầu
nhiệm vụ công tác mà các ngành, địa phương giao cho. Nhiều học viên đã
trưởng thành, đang nắm giữ những vị trí quan trọng trong bộ máy của Đảng và
Nhà nước, trong các cơ quan Tư tưởng Văn hố, cơ quan Báo chí, Xuất bản…
Hiện có 6 đồng chí đương nhiệm là Uỷ viên Trung ương Đảng, 1 đồng chí Uỷ
viên Ban bí thư Trung ương.
1.2.Vị Trí và Chức năng , nhiệm vụ:
Vị Trí , chức năng : Học viện Báo chí và Tuyên truyền là đơn vị trực
Lương Thị Thu Trà

4

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, là cở sở đào tạo bồi dưỡng
giảng viên lý luận chính trị, cán bộ làm cơng tác tư tưởng - văn hóa, cán bộ báo
chí, biên tập viên xuất bản, cán bộ một số ngành khoa học xã hội và nhân văn
khác; là cơ sở nghiên cứu khoa học về lý luận Mác - Lênin, tử tưởng Hồ Chí
Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực tư
tưởng - văn hóa, lĩnh vực báo chí - truyền thơng.
Nhiệm vụ :
* Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

- Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đương chức và quy hoạch các chức danh là
trưởng, phó trưởng phịng và tương đương trở lên của các cơ quan thơng tấn,
báo chí và truyền thơng, xuất bản ở các bộ, ban, ngành, đồn thể Trung ương và
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; phó trưởng ban Tuyên giáo tỉnh ủy, thành
ủy , đảng ủy trực thuộc Trung ương; trưởng, phó trưởng ban Tuyên giáo cấp
huyện và tương đương;
- Đào tạo, bồi dưỡng giảng viên lý luận chính trị cho các trường lý luận
chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trung tâm Bồi dưỡng chính trị
của các huyện, thị, thành phố thuộc tỉnh, các trường đào tạo cán bộ của bộ, ban,
ngành, đoàn thể Trung ương và các trường đại học, cao đẳng của hệ thống giáo
dục quốc dân;
- Đào tạo đại học và sau đại học các chuyên ngành thuộc lĩnh vực tư
tưởng - văn hóa, lý luận chính trị, báo chí - truyền thông, xuất bản và một số
khoa học và xã hội nhân văn khác theo sự ủy nhiệm và phân công của Giám đốc
Học viện;
- Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác tuyên giáo,
báo chí - truyền thơng, xuất bản...
* Nghiên cứu khoa học
- Nghiên cứu lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, khoa học chính trị và một số
ngành khoa học xã hội và nhân văn khác; tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về
Lương Thị Thu Trà

5

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
lĩnh vực công tác tư tưởng - văn hóa, báo chí - truyền thơng.

- Nghiên cứu, xây dựng, bổ sung chương trình, nội dung, tổ chức biên
soạn giáo trình, tài liệu học tập, phát triển và hồn thiện quy trình, phương pháp
giảng dạy các chuyên ngành đào tạo, bồi dưỡng của Học viện.
* Hợp tác quốc tế trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa
học với các cơ sở đào tạo và khoa học của các nước, các tổ chức quốc tế trên thế
giới.
* Quản lý tổ chức bộ máy, biên chế và cán bộ, công chức, viên chức,
người lao động; thực hiện các chế độ chính sách, đào tạo, bồi dưỡng, thi đua,
khen thưởng và kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động
của Học viện Báo chí và Tun truyền theo phân cơng, phân cấp; thực hiện
phịng và chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong đơn vị theo quy định của
pháp luật.
* Quản lý tài chính, tài sản; quyết định và chịu trách nhiệm về các dự án
đầu tư thuộc thẩm quyền theo quy định.
* Xuất bản và phát hành tạp chí, bản tin, các ấn phẩm khoa học, tài liệu
phục vụ cho các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học của Học
viện Báo chí và Tuyên truyền theo quy định của Đảng và Nhà nước.
* Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác do Giám đốc Học viện Chính
trị quốc gia Hồ Chí Minh giao.
1.3.Cơ cấu tổ chức của trường :
Hiện tại Nhà trường đào tạo 36 chuyên ngành bậc đại học trong đó: 32
chuyên ngành đào tạo đại trà, 3 chuyên ngành đào tạo chất lượng cao và 01
chuyên ngành đào tạo liên kết quốc tế; 19 chuyên ngành bậc cao học, 4 chuyên
ngành đào tạo tiến sĩ. Hàng năm Học viện tuyển sinh gần 1800 sinh viên chính
quy tập trung và gần 2000 sinh viên chính quy không tập trung. Năm 2016, quy
mô đào tạo các hệ của Nhà trường: Đại học chính quy tập trung: 6.504 sinh viên;
đại học văn bằng 2: 476 sinh viên; đại học vừa làm vừa học: 6.957 sinh viên;
cao học: 998 học viên và 94 nghiên cứu sinh. Đặc biệt, Học viện được tín nhiệm
Lương Thị Thu Trà

6

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
giao nhiệm vụ tuyển sinh để đào tạo thạc sĩ các ngành Báo chí, Xây dựng Đảng
và Chính quyền nhà nước, Kinh tế chính trị cho 3 khu vực trọng điểm quốc gia
là Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ.
Tổ chức bộ máy của Nhà trường có 34 đơn vị trực thuộc Ban Giám đốc
gồm: 21 đơn vị giảng dạy, nghiên cứu ( 18 Khoa, 1 Trung tâm Thông tin - Khoa
học, 01 viện nghiên cứu; 01 Tạp chí) và 13 đơn vị chức năng (3 Ban, 2 Văn
phòng, 6 Phòng và 2 Trung tâm)
Hiện nay, Học viện có 407 cán bộ, viên chức, người lao động, trong đó
242 cán bộ là giảng viên. Đội ngũ cán bộ giảng dạy có 01 giáo sư, 35 phó giáo
sư, 109 tiến sĩ (bao gồm cả Giáo sư và Phó Giáo sư), 211 thạc sĩ, 60 cử nhân.
Ngồi ra, Nhà trường cũng mời nhiều giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, các chuyên
gia đầu ngành về lý luận chính trị và báo chí, truyền thơng tham gia giảng dạy,
hướng dẫn viết luận án và luận văn, tham gia Hội đồng chấm luận án tiến sĩ,
luận văn cao học.
Hoạt động chuyên môn của Nhà trường so với thời kỳ đầu đã có bước
phát triển mạnh mẽ. Các chuyên ngành được mở rộng và đào tạo liên tục theo
niên khố. Cơng tác nghiên cứu khoa học ngày càng có vai trị to lớn trong hoạt
động chung, góp phần bổ sung và đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy.
Các trang bị, thiết bị kỹ thuật hiện đại được đầu tư nhằm phục vụ kịp thời cho
các chuyên ngành đào tạo đặc thù. Nhà trường mở rộng các hoạt động hợp tác
với các đối tác nước ngoài, bắt đầu tham gia các dự án Quốc tế. Hệ thống
chương trình, giáo trình thường xuyên được đổi mới, cập nhật. Chất lượng đào
tạo nâng cao, đáp ứng kịp thời nhu cầu cán bộ của Đảng và Nhà nuớc

Lương Thị Thu Trà

7

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội

KHOA TRIẾT HỌC
KHOA KINH TẾ
KHOA TUYÊN TRUYỀN
KHOA LỊCH SỬ ĐẢNG
KHOA XÂY DỰNG ĐẢNG
KHOA CHÍNH TRỊ HỌC
KHOA TT HỒ CHÍ MINH
KHOA NN PHÁP LUẬT
KHOA QUAN HỆ QUỐC TẾ
KHOA XÃ HỘI HỌC
KHOA BÁO CHÍ
KHOA PHÁT THANH

VĂN PHÒNG HỌC VIỆN
BAN TỔ CHỨC - CÁN BỘ
BAN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO
BAN QUẢN LÝ KHOA HỌC
PHÒNG HỢP TÁC QUỐC TẾ
PHÒNG KẾ HOẠCH - TÀI VỤ
VP ĐẢNG - ĐỒN THỂ
PHỊNG THANH TRA

PHỊNG QUẢN TRỊ
PHỊNG CƠNG TÁC CHÍNH TRỊ
PHỊNG QUẢN LÝ KÝ TÚC XÁ
TRUNG TÂM KHẢO THÍ VÀ

TRUYỀN HÌNH
KHOA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

ĐẢM BẢO CL ĐÀO TẠO
TRUNG TÂM THỰC HÀNH VÀ
HỖ TRỢ ĐÀO TẠO
TRUNG TÂM THÔNG

KHOA HỌC
KHOA XUẤT BẢN
KHOA QUAN HỆ

TIN

CÔNG

CHÚNG QUẢNG CÁO
KHOA NGOẠI NGỮ
KHOA KIẾN THỨC GIÁO DỤC

KHOA HỌC
TẠP CHÍ LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
VÀ TRUYỀN THƠNG
VIỆN NGHIÊN CỨU BÁO CHÍ

ĐẠI CƯƠNG
KHOA TÂM LÝ GIÁO DỤC

VÀ TRUYỀN THÔNG

VÀ NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM

Lương Thị Thu Trà

-

8

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
2. Thư viện Trường Báo Chí – Tun Truyền:
2.1. Q trình hình thành phát triển :
Học viện Báo chí và Tuyên Truyền được thành lập từ năm 1962 trên cơ sở
hợp nhất 3 trường:Trường Nguyễn Ái Quốc phân hiệu I, trường Tuyên huấn
Trung Ương và trường Đại học Nhân Dân,thư viện trực thuộc phòng giáo vụ.Cơ
sở vật chất ban đầu nghèo nàn chỉ có vài trăm cuốn sách và hai cán bộ chuyên
môn thư viện, nơi làm việc rất chật chội. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước
thư viện phải sơ tán nhiều nơi và nhiều lần. Tài liệu chủ yếu phát về các lớp cho
học viên đọc, nghiên cứu và tự bảo quản trong quá trình học ở trường.
+ Từ tháng 11/ 1973, thư viện tách riêng khỏi phòng giáo vụ thành phòng
tư liệu – thư viện trực thuộc Ban giám hiệu.
+ Năm 1983 trường Tuyên huấn Trung Ương sát nhập với trường Nguyễn
Ái Quốc 5 ( tiền thân là trường Đại học Chính trị Bộ giáo dục ). Số đầu sách của

Thư viện tăng lên đáng kể: kho phòng đọc và phòng mượn trên 10.000 tên sách
với số lượng 80.000 cuốn sách, kho giáo trình gần 15.000 cuốn, kho sách ngoại
văn ( tiếng Nga là chính và tiếng Anh ): 3000 cuốn sách.
Số cán bộ thư viện là 19 người ( trong đó có 04 cán bộ có trình độ đại học
thư viện, 10 cán bộ đại học chuyên ngành khác và 05 cán bộ trung cấp).
+ Năm 1987, Thư viện tách ra khỏi phòng tư liệu thư viện và trở thành
phòng thư viện hoạt động độc lập.
+ Do yêu cầu chung của công tác đào tạo cán bộ Đảng phù hợp với yêu
cầu thực tế ngày 20/11/1990 chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã ra quyết định 406HĐBT công nhận Trường Đại học Tuyên giáo là trường đại học trong hệ thống
giáo dục quốc dân và trường trực thuộc Ban bí thư.
+ Ngày 10/3/1993, theo quyết định số 61/QĐ/TW của Bộ chính trị Ban
chấp hành Trung Ương Đảng về việc sắp xếp lại các trường Đảng Trung Ương
trở thành trường Đại học trực thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
với tên gọi Phân viện Báo chí và Tuyên truyền .Thư viện trường là một ngôi nhà
hai tầng và một dãy nhà cấp 4 để sách có đầy đủ các phòng làm việc.
Lương Thị Thu Trà

9

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
+ Năm 2004, Thư viện được xây dựng khang trang đẹp đẽ: thiết kế 3 tầng
với diện tích 3419m2, trong đó có 2 phịng đọc diện tích 100m2, số lượng chỗ
ngồi là 150 người, phòng bổ sung kỹ thuật, phòng hội thảo khoa học, phòng
Internet…và 4 kho để sách, các trang thiết bị phục vụ tương đối hiện đại.
+ Ngày 1/6/2006, thư viện Học viện có quyết định trở thành Trung tâm
Thơng tin –tư liệu –thư viện .Hiện nay trung tâm có >20.0000 cuốn sách,1014
khóa luận cử nhân,656 luận văn thạc sỹ,21 luận án tiến sĩ ,585 đề tài khoa học

và165 các loại báo ,tạp chí ….
Cùng với sự phát triển của Học viện hơn 50 năm qua, Trung tâm Thông
tin khoa học đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp giáo dục đào tạo
và nghiên cứu khoa học của Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
2.2. Chức năng, nhiệm vụ
* Chức năng: thơng tin, văn hóa, giáo dục
* Nhiệm vụ:
- Tham mưu, lập kế hoạch cho Ban Giám đốc về công tác thông tin tư liệu
phục vụ học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học trong Học viện.
- Trung tâm Thông tin khoa học: là nơi thu thập, xử lý, bảo quản và cung
cấp thông tin ( sách, báo, tạp chí, luận án, luận văn, đề tài khoa học…), các tài
liệu tham khảo phục vụ cho công tác đào tạo 28 chuyên ngành đại học, 13
chuyên ngành thạc sỹ và 2 chuyên ngành tiến sỹ.
- Xây dựng hệ thống tra cứu tìm tin theo phương pháp truyền thống và
hiện đại nhằm phục vụ và phổ biến thông tin.
- Triển khai và phát triển các loại hình sản phẩm thơng tin và dịch vụ
thông tin.
- Phát triển quan hệ hợp tác về hoạt động nghiệp vụ với Thư viện Quốc
gia, cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc Gia, Liên hiệp Thư viện các
trường Đại học, Trung tâm Thông tin khoa học của các Học viện trong hệ thống
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Tương lai đẩy mạnh quan hệ hợp tác
với thư viện các nước để trao đổi chuyên môn nghiệp vụ…
Lương Thị Thu Trà

10

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội

2.3.Cơ cấu tổ chức
Cơ cấu tổ chức bộ máy của Trung tâm Thông tin - Tư liệu - Thư viện Học
viện Báo chí và Tuyên truyền được trình bày ở sơ đồ trang sau. Theo đó, cơ cấu
tổ chức của Trung tâm bao gồm: Ban lãnh đạo, Phòng Tư liệu - Thư viện và
phòng Thơng tin - Website.
LÃNH ĐẠO
TRUNG TÂM
PHỊNG TƯ LIỆU

PHỊNG THƠNG TIN

THƯ VIỆN

WEBSITE

BỘ PHẬN
NGHIỆP VỤ

Bổ
sung

Xử lý
nghiệp

vụ

BỘ PHẬN
PHỤC VỤ

Mượn

tổng
hợp

Mượn
sách
kinh
điển

Đọc
tổng
hợp

Đọc
báo,
tạp
chí

Internet

* Lãnh đạo Trung tâm
Ban lãnh đạo Trung tâm chịu trách nhiệm trước Ban Giám đốc Học viện
về hoạt động chuyên môn và các hoạt động chính trị, xã hội. Những hoạt động
chun mơn được thực hiện trên cơ sở dựa vào sự đóng góp ý kiến của các thành
viên trong Trung tâm, sau đó, được Phó Giám đốc phụ trách quyết định và cuối
cùng được trình Ban Giám đốc Học viện phê duyệt. Hiện nay Trung tâm có 2
phó giám đốc: 1 phó giám đốc phụ trách kiêm trưởng phịng thư viện; 1 phó
giám đốc mới được bổ nhiệm thực hiện nhiệm vụ theo sự phân cơng của phó
giám đốc phụ trách. Theo quy định của Học viện, cán bộ quản lý cao nhất của
Lương Thị Thu Trà

11

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Khoa, Viện, Phòng, Ban và Trung tâm phải có đủ các yếu tố sau: có học vị Tiến
sĩ trở lên, là Đảng viên, số phiếu tín nhiệm trên 50% tổng số người bình bầu.
Nhưng, hiện nay, cán bộ lãnh đạo Trung tâm chưa được cấp học vị Tiến sĩ, do
vậy, Ban Giám đốc Học viện trao quyền phụ trách cho 1 phó giám đốc Trung
tâm, có chức năng lãnh đạo, quản lý và chịu trách nhiệm trước Ban Giám đốc về
hoạt động của Trung tâm. Sự phân công trách nhiệm như trên rất mơ hồ và
chồng chéo trong công tác ra quyết định và chỉ đạo thực hiện quyết định. Thực
tế, về chức danh của hai phó giám đốc như nhau, nhưng, phó giám đốc mới
được bổ nhiệm phải thực hiện nhiệm vụ theo sự chỉ đạo, phân cơng của phó
giám đốc phụ trách.
* Phòng Tư liệu - Thư viện: Phòng Tư liệu - Thư viện của Trung tâm được
chia ra hai bộ phận: Bộ phận nghiệp vụ và Bộ phận phục vụ.
Bộ phận nghiệp vụ có 2 chức năng: bổ sung và xử lý nghiệp vụ. Thư viện
bố trí: 01 cán bộ có nhiệm vụ bổ sung vốn tài liệu; thu nhận các tài liệu được
tặng, biếu; làm thủ tục thanh quyết toán giữa phòng tài vụ của Học viện với nhà
xuất bản; thu nhận các đề xuất của cán bộ, sinh viên để lên kế hoạch bổ sung.
Thư viện bố trí 03 cán bộ có nhiệm vụ: xử lý tài liệu, xây dựng cơ sở dữ liệu, tổ
chức hệ thống tra cứu, biên soạn các ấn phẩm thông tin.
Bộ phận phục vụ: có nhiệm vụ cung cấp và đáp ứng yêu cầu về sử dụng
vốn tài liệu trong thư viện, thực hiện nghiêm túc nội quy của thư viện tại các
phòng phục vụ, tiếp nhận tài liệu từ phòng nghiệp vụ chuyển đến, bảo quản các
trang thiết bị, tài sản của phòng, tổ chức và sắp xếp kho tài liệu theo quy định,
vệ sinh kho sách, phòng trừ mối mọt, hỏa hoạn. Bộ phận phục vụ gồm các
phòng chức năng sau:

Phòng mượn tổng hợp: Là phòng cho phép mượn tài liệu về nhà theo số
lượng bản quy định, gồm các loại sách: giáo khoa, giáo trình, tham khảo, tra
cứu, văn học và nghiên cứu văn học. Phịng có 3 cán bộ đảm trách.
Phòng mượn sách kinh điển: Là phòng cho phép tập thể sinh viên mượn
về nhà các loại sách kinh điển: Lênin toàn tập, Mác-Ăngghen toàn tập, MácLương Thị Thu Trà

12

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Ăngghen tuyển tập, Hồ Chí Minh tồn tập, Văn kiện Đảng tồn tập, Văn kiện
các kỳ đại hội, và các sách kinh điển khác. Do yêu cầu mượn sách tập thể đã
được các khoa và giáo viên bộ môn lên kế hoạch từ trước, nên cán bộ thư viện
chỉ phục vụ vào thứ 3, thứ 5 hàng tuần. Phòng do 1 cán bộ của phòng mượn tổng
hợp kiêm quản lý.
Phòng đọc tổng hợp: Là phòng phục vụ đọc tại chỗ tất cả sách và tài liệu
khác có trong thư viện bao gồm: sách giáo khoa, sách giáo trình, sách tra cứu,
sách văn học, sách ngoại văn, báo, tạp chí, luận án, luận văn, tổng quan đề tài
nghiên cứu khoa học. Phịng có 1 cán bộ quản lý.
Phịng đọc báo, tạp chí: là phịng phục vụ đọc tại chỗ các loại báo, tạp chí
trung ương và địa phương và báo, tạp chí đóng lưu từ năm 1997 trở lại đây.
Phòng do 1 cán bộ quản lý
Phòng Internet: là phòng tra cứu mạng được nhà trường giao cho thư viện
quản lý với 20 máy tính. Nhưng hiện nay, thư viện thiếu cán bộ quản lý nên
phòng tạm thời đóng cửa phục vụ.
* Phịng Thơng tin – Website: Phòng mới được thành lập và chuyển về
Trung tâm từ năm 2005. Phịng có nhiệm vụ đưa tin, viết bài về các hoạt động
của nhà trường như: công tác tuyển sinh, chương trình đào tạo, hoạt động khoa

học, hoạt động đối ngoại, tiếp nhận và trao đổi giữa sinh viên và nhà trường. Đối
với hoạt động thông tin - thư viện, phịng Website giới thiệu những bài tóm tắt
luận án, luận văn có giá trị của nhà trường, cập nhật sách mới của thư viện và
đưa thông tin về các hoạt động khác. Người đọc cần các thông tin về Học viện
có thể tra cứu tra cứu theo địa chỉ: w.w.w.ajc.edu.vn. Hiện nay, phịng Website có
4 cán bộ trong đó: 1 cán bộ chịu trách nhiệm thiết kế và trình bày, 3 cán bộ viết
bài và cập nhật thơng tin.
Nhìn sơ đồ và sự bố trí cơng tác như trên, có thể nhận thấy sự phân cơng
và bố trí cán bộ tại các các bộ phận của Trung tâm chưa hợp lý, khập khiễng,
chồng chéo: Phòng xử lý nghiệp vụ có 3 cán bộ phải đảm nhiệm rất nhiều công
việc về nghiệp vụ thư viện, nhưng phải dành thời gian biên soạn các ấn phẩm
Lương Thị Thu Trà

13

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
thơng tin, do đó, khơng tập trung hồn tồn cho xử lý nghiệp vụ tài liệu, ảnh
hưởng đến chất lượng công tác xử lý tài liệu và cập nhật bộ máy tra cứu. Phòng
mượn sách kinh điển do cán bộ của phòng mượn tổng hợp kiêm trách. Phịng
đọc báo, tạp chí phục vụ theo hình thức tự chọn, nhưng có 1 cán bộ quản lý nên
ảnh hưởng đến việc quản lý tài liệu, không tránh khỏi thất thốt. Phịng đọc tổng
hợp phục vụ theo hình thức phiếu yêu cầu các loại sách, luận án, luận văn, đề tài
khoa học, ngoài ra, phục vụ tự chọn báo, tạp chí cho cán bộ, giảng viên của Học
viện. Điều này làm độc giả khó tập trung, ảnh hưởng đến hiệu quả của q trình
tiếp nhận thơng tin, ngồi ra cịn gây áp lực cho cán bộ thư viện. Phịng Website
được đặt dưới sự quản lý hành chính của ban lãnh đạo Trung tâm nhưng chất
lượng và hiệu quả của trang web, kiểm duyệt bài viết, chọn bài và đưa tin, tiến

độ và nội dung lại do khoa Báo chí quản lý. Có thể nói, sự bố trí và phân công
như trên đã ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng và hiệu quả hoạt động thông tin thư viện của Trung tâm
2.4. Đội ngũ cán bộ thông tin - thư viện
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động thông tin - thư viện, phục
vụ tốt nhất nhu cầu tin của người dùng tin thì cán bộ thư viện có vai trị hết sức
quan trọng. Đội ngũ cán bộ thư viện có vai trị làm cầu nối giữa thông tin và
người dùng tin; chuyển tải, cung cấp những thông tin, tài liệu đáp nhu cầu
nghiên cứu, giảng dạy và học tập của cán bộ, giảng viên, và sinh viên trong toàn
trường. Nếu như coi thư viện là “giảng đường thứ hai”cho sinh viên và học viên,
thì cán bộ thư viện trở thành trợ giảng đắc lực cho giảng viên trong công tác
giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Đội ngũ cán bộ của Trung tâm Thông
tin - tư liệu - thư viện Học viện Báo chí và Tuyên truyền thể hiện ở bảng dưới
đây:

Lương Thị Thu Trà

14

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Bảng 2.1. Đội ngũ cán bộ Trung tâm Thông tin - Tư liệu - Thư viện
Học viện Báo chí và Tun truyền
1

Trình độ

Số lượng

Tỷ lệ

Đại học
Thạc sĩ
Đang học cao học

( người)
6
7
3

(%)
37,5
43,75
18,75

16
0

100
0

2

Giới tính
Nữ
Nam

3

Lứa tuổi

Trên 40 tuổi
4
25
Dưới 40 tuổi
12
75
4
Chuyên ngành đào tạo
Thông tin - thư viện
8
50
Văn hóa
2
12,5
Triết học
2
12,5
Báo chí
4
25
5
Trình độ tin học
Sử dụng máy tính
12
75
Chưa sử dụng máy tính
4
25

6
Tổng số
16
100
Qua hiện trạng trên cho thấy, 100% cán bộ đều tốt nghiệp đại học trở lên.
Số cán bộ đã và đang học thạc sĩ là 62,5% tổng số cán bộ Trung tâm. Số cán bộ
được đào tạo chuyên ngành thư viện là 8/16 cán bộ (chiếm 50% tổng số cán bộ).
Số người dưới 40 tuổi và có khả năng sử dụng máy vi tính là trên 75% tổng số
cán bộ Trung tâm. Đây là các yếu tố thuận lợi cho Trung tâm phát triển và có
khả năng đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của người dùng tin trong tương
lai.
Tuy nhiên, nhìn vào bảng số liệu cũng nhận thấy ở đây có nhiều vấn đề cịn
tồn tại và bất cập: 50% cán bộ được đào tạo các chun ngành khác như: Báo chí,
Triết học, Văn hóa chưa có nghiệp vụ thư viện đang được bố trí tại các phịng
phục vụ. Trong đó, chưa có cán bộ được đào tạo về chuyên ngành công nghệ
thông tin, chỉ có khả năng sử dụng máy vi tính. Đây là một trở ngại rất lớn cho
Trung tâm trong quá trình phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt
Lương Thị Thu Trà

15

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
động thông tin - thư viện. Ngoài ra, hiện nay 100% cán bộ Trung tâm đều là nữ,
75% tổng số cán bộ có độ tuổi dưới 40, do vậy, số lượng biên chế luôn khơng ổn
định vì thời gian cán bộ nghỉ thai sản và nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi, điều
này gây ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công việc.
2.5.Cơ sở vật chất kỹ thuật

Cơ sở vật chất và trang thiết bị là một trong các yếu tố cấu thành nên thư
viện, góp phần duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động thông tin - thư viện. Từ
năm 2005 đến nay, Ban Giám đốc Học viện rất quan tâm đầu tư cơ sở vật chất
và trang thiết bị cho Trung tâm.
* Trụ sở của Trung tâm: Trung tâm thông tin - thư viện được xây dựng
trong toà nhà 3 tầng, thống mát, rộng rãi với tổng diện tích hơn 3.600m 2. Hiện
tại, Trung tâm có các phịng như sau: Phịng Ban lãnh đạo, Phòng bổ sung và xử
lý nghiệp vụ, phòng hội thảo, phòng bảo vệ luận án, luận văn, hệ thống kho, hệ
thống phòng phục vụ, phòng chứa đồ.
* Hệ thống phòng phục vụ: Phòng đọc tổng hợp: Diện tích 100m 2 với 50
chỗ ngồi. Phịng đọc báo, tạp chí: Diện tích khoảng 100m2 với 150 chỗ ngồi.
Phịng mượn tổng hợp: Diện tích khoảng 30m 2. Phịng internet: Diện tích
khoảng 40m2. Tất cả các phịng phục vụ đều được trang bị hệ thống ánh sáng,
quạt trần đạt tiêu chuẩn chất lượng. Trong mỗi phòng đều được trang bị tủ đựng
đồ cá nhân cho cán bộ và sinh viên. Ngoài ra, hệ thống điều hòa Trung tâm bị
hỏng, chưa được sửa chữa, nhưng, tất cả các phòng phục vụ, phòng làm việc đều
được lắp đặt điều hòa cục bộ, đảm bảo thoáng mát cho cán bộ và bạn đọc đến
làm việc, học tập.
* Hệ thống kho: bao gồm các kho sau: Kho phịng mượn tổng hợp: có
diện tích hơn 200m2. Kho phịng đọc tổng hợp: có diện tích 70m2 nằm sát phịng
đọc tổng hợp. Kho báo, tạp chí đóng lưu: có diện tích khoảng 80m 2 nằm sát
phịng đọc báo, tạp chí. Kho sách kinh điển: có diện tích khoảng 120m 2. Tất cả
các kho đều được trang bị hệ thống ánh sáng, quạt trần, quạt thơng gió, rèm
tránh sáng đạt tiêu chuẩn chất lượng. Ngồi ra, mỗi kho cịn được trang bị máy
Lương Thị Thu Trà

16

Lớp CĐ KHTA14A

Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
hút bụi, thiết bị báo cháy và bình cứu hỏa.
* Trang thiết bị: Hiện nay, Trung tâm được trang bị nhiều thiết bị phục vụ
cho hoạt động thông tin - thư viện như: máy tính, máy in, máy photocopy, hệ
thống tủ mục lục, hệ thống giá sách, báo, tủ trưng bày sách mới. Định kỳ vào
đầu năm có một đợt kiểm kê tài sản, xem xét về mức độ đầy đủ, sử dụng và bảo
quản trang thiết bị của Trung tâm, do đó những trang thiết bị nào không sử dụng
được hay cần sử dụng những công cụ nào tại Trung tâm sẽ được Ban Giám đốc
cho sửa chữa hay mua ngồi thị trường.
Nhìn chung, hệ thống cơ sở vật chất và trang thiết bị thông tin - thư viện
đã được nhà trường đầu tư và xây dựng cơ bản. Mặc dù có nhiều máy tính
nhưng chủ yếu là các máy đã cũ và hỏng, đặc biệt là đường truyền Internet liên
tục bị lỗi, khơng ổn định. Phịng đọc mở chưa được trang bị các thiết bị an ninh,
giám sát và cổng từ. Trong thời gian tới để thư viện phát triển và ứng dụng được
thành tựu của ngành cơng nghệ thơng tin địi hỏi phải được Ban Giám đốc Học
viên quan tâm nâng cấp và đầu tư về cơ sở hạ tầng thông tin cho xây dựng thư
viện hiện đại.

Lương Thị Thu Trà

17

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
CHƯƠNG II.NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CƠNG TÁC PHỤC VỤ
BẠN ĐỌC
Cơng tác người đọc hay việc tổ chức phục vụ tài liệu cho người đọc là

một hoạt động của thưviện nhằm thúc đẩy, phát triển và thoả mãn nhu cầu, hứng
thú đọc tài liệu thông qua việc tuyên truyền, hướng dẫn và cung cấp tài liệu dưới
nhiều hình thức. Cơng tác người đọc bao gồm các hình thức tổ chức và phương
pháp phục vụ người đọc ở trong và ngoài thư viện. Đồng thời cơng tác người
đọc cịn là thước đo hiệu quả ln chuyển tài liệu và tác dụng của nó trong đời
sống.
Với ý nghĩa đó “Cơng tác người đọc ln được coi là cơng tác quan
trọng nhất của thư viện. Bởi vì, thông qua công tác này vốn tài liệu quý giá của
thư viện mới được sử dụng có hiệu quả, mới phát huy được tác dụng trong phát
triển mọi mặt của đất nước, từ đó vị trí, vai trị xã hội của thư viện mới được
khẳng định” (1). Trong thực tiễn hoạt động của các thư viện và cơ quan thông tin
cho thấy cơng tác người đọc có rất nhiều vai trị khác nhau song nổi bật là cơng
tác người đọc được ví như “chiếc cầu” nối liền người đọc với vốn tài liệu thơng
qua vai trị của người cán bộ thư viện. Thông qua công tác người đọc vốn tài liệu
của thư viện được khai thác, sử dụng và thư viện có thể tìm hiểu và nắm được
nhu cầu đọc, nhu cầu tin của người đọc và chính điều đó là cơ sở của các hoạt
động khác trong thư viện.
Nhận thức được đầy đủ vai trò và ý nghĩa to lớn của công tác phục vụ
người đọc trong thư viện nói riêng và trong xã hội nói chung, trong những năm
gần đây công tác phục vụ người đọc của các thư viện ở nước ta đã và đang đạt
được nhiều tiến bộ trên các mặt hoạt động:
Trước đây, hầu hết các Thư viện Việt Nam như: các thư viện công cộng,
thư viện chuyên ngành hoặc các thư viện trường đại học điển hình như Học Viện
Báo Chí chọn hình thức phục vụ thông qua phiếu yêu cầu. Ngày nay với sự trợ
giúp của các thiết bị kiểm soát tài liệu như camera, cổng từ,… để rút ngắn thời
gian tra tìm tài liệu, chờ mượn tài liệu, giảm bớt công sức của cán bộ thư viện và
đồng thời kích thích nhu cầu đọc, nhu cầu tin, tạo điều kiện cho người đọc được
Lương Thị Thu Trà

18

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
tiếp xúc trực tiếp với tài liệu, nhiều thư viện đã chuyển sang hình thức phục vụ
tự chọn. Đây là hình thức phục vụ có nhiều ưu điểm, được áp dụng phổ biến
trong thư viện của các nước tiên tiến, rất phù hợp với việc lưu thông tài liệu
(mượn và trả tài liệu) trong các thư viện hiện đại có sử dụng phần mềm quản trị
thư viện tích hợp cho phép quản lý người đọc và tài liệu bằng mã vạch, quản lý
việc mượn, trả tài liệu qua đầu đọc (barcode scanner) cầm tay hay tự động.
Để thoả mãn nhu cầu tin của người đọc, những năm gần đây ngồi việc
duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ đọc và mượn tài liệu, các thư viện trường
Báo Chí đã và đang phát triển nhiều dạng dịch vụ như dịch vụ tra cứu (tham
khảo – reference service), tham khảo số (digital reference service), cung cấp
thông tin chọn lọc, tra cứu trực tuyến, sử dụng tài liệu điện tử với các CSDL
toàn văn (tài liệu số hoá), nhân bản tài liệu, khai thác internet, giải đáp thơng tin
qua điện thoại, truyền tệp,… Ví dụ như Thư viện Quốc gia Việt Nam, Trung tâm
Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia, Trung tâm Thông tin Thư viện Đại
học Quốc gia Hà Nội, Trung tâm Học liệu - Đại học Huế, Trung tâm học liệu Đại học Cần Thơ,… đã cho phép người đọc tra cứu CSDL thư mục từ xa; Trung
tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia Việt Nam, Thư viện Đại học
RMIT cho phép người đọc khai thác tài liệu toàn văn trên mạng. Thư viện tỉnh
Cần Thơ, Thư viện TP. Hồ Chí Minh đang cung cấp dịch vụ giải đáp thông tin
qua điện thoại.
1.KHÁI NIỆM:
Một số khái niệm:
- Công tác phục vụ bạn đọc là hoạt động của Thư viện nhằm tuyên truyền
và đưa ra phục vụ các dạng tài liệu, giúp đỡ người tới thư viện trong việc lựa
chọn và sử dụng tài liệu. Công tác này được tiến hành bởi sự kết hợp các quá
trình liên quan chặt chẽ với nhau của việc phục vụ đọc, mượn tài liệu, phục vụ

thơng tin tra cứu. Vị trí: - Thư viện là nơi tập trung đầy đủ sách, có khả năng và
phương tiện để phục vụ tốt nhất, tiết kiệm nhất những yêu cầu, những thắc mắc
của giảng viên, sinh sinh trong việc dạy và học Để nâng cao chất lượng giảng
Lương Thị Thu Trà

19

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
dạy thầy phải đọc. Để nâng cao chất lượng học và bổ sung kiến thức trị phải đọc
- Vì vậy cơng tác bạn đọc phải gắn liền với việc dạy và học. Phải lấy mục
tiêu đào tạo và nhiệm vụ năm học của nhà trường làm mục tiêu và nhiệm vụ của
thư viện nhà trường.
Tầm quan trọng :
- Là công tác trung tâm của mỗi Thư viện nhằm dùng mọi hình thức,
nhanh chóng ln chuyển để thỏa mãn nhu cầu đọc của giảng viên và sinh viên
- Là công tác khác trong Thư viện như: bổ sung, đăng ký, phân loại…
đều có mục đích cuối cùng là phục vụ bạn đọc.
- Là công tác để đánh giá hoạt động của Thư viện. Để đánh giá đúng phải
xem xét bạn đọc được phục vụ như thế nào, sách báo để đọc mượn có dễ dàng
và đúng yêu cầu hay không. Đặc biệt là xem Thư viện đã có tác dụng như thế
nào đến việc nâng cao chất lượng dạy học, đã góp phần vào việc giáo dục và gây
thói quen đọc sách ra sao. Nội dung công tác phục vụ bạn đọc bao gồm: *
Nghiên cứu nhu cầu, hứng thú đọc:
- Hướng dẫn bạn đọc sử dụng thư viện: Đối với thư viện trường học
muốn phát huy tốt tác dụng của thư viện, người cán bộ thư viện cần hướng dẫn
chu đáo bạn đọc các loại sách báo phục vụ trực tiếp yêu cầu giáo dục toàn diện
của nhà trường các loại sách tham khảo,giáo trình, sách nghiệp vụ... sát hợp với

chương trình học tập trong nhà trường, các loại sách báo nhằm mở rộng kiến
thức góp phần đẩy mạnh chất lượng giảng dạy và học tập. Ngồi ra cịn có các
loại sách phục vụ việc rèn luyện tư tưởng, đạo đức, tác phong ý chí, và tình cảm
lành mạnh của sinhviên.
Tổ chức phục vụ bạn đọc trong và ngoài thư viện:
- Tuyên truyền giới thiệu các loại hình tài liệu
- Hướng dẫn cách tra cứu tài liệu
- Hướng dẫn phương pháp đọc sách: Ở từng lứa tuổi, từng đối tượng cấp
học bạn đọc có nhu cầu sử dụng sách, báo khác nhau. Nắm bắt được nhu cầu của
bạn đọc thì người cán bộ thư viện mới hướng dẫn bạn đọc sử dụng sách phù hợp
Lương Thị Thu Trà

20

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
đáp ứng được yêu cầu của bạn đọc. Với sinh viên cán bộ thư viện hướng dẫn các
em cụ thể, trực tiếp vào các mơn học của các em.
Ngồi ra thư viện kết hợp với giáo viên từng bộ môn để nắm được yêu
cầu và có kế hoạch phục vụ liên tục, chu đáo các đối tượng,cần giúp các em biết
sử dụng thư viện, sử dụng hệ thống tra cứu thư viện, biết cách đọc sách, coi sách
là người thầy thứ hai của mình.
- Phục vụ thông tin theo yêu cầu bạn đọc: Tùy từng đối tượng bạn đọc để
CBTV phục vụ.
2.THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI THƯ
VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN :
2.1: Đặc điểm người dùng tin:
Người dùng tin là nhân tố cơ bản cho hoạt động thông tin - thư viện, có

vai trị thúc đẩy hay kìm hãm sự phát triển của thư viện. Người dùng tin trong
lĩnh vực này có thể đóng vai trị là khách thể - là người tiếp nhận thông tin,
nhưng trong lĩnh vực khác họ lại là chủ thể - là người cung cấp thông tin.
Tham gia vào hoạt động thông tin - thư viện tại Học viện BC&TT là tập
thể cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ giảng dạy, nghiên cứu và sinh viên, học
viên, nghiên cứu sinh của Học viện. Theo số liệu thống kê của Ban Tổ chức cán
bộ Học viện, đến nay Học viện có 31 đơn vị, tổng số đội ngũ cán bộ 365 người,
cán bộ nghiên cứu, giảng dạy chiếm 75%. Một lực lượng đông đảo người dùng
tin đó là đội ngũ sinh viên, học viên của Học viện. Hiện nay, nhà trường đào tạo
hệ đại học chính quy tập trung 4 năm và sau đại học gồm: thạc sĩ 2 năm và
nghiên cứu sinh 3 năm.

Lương Thị Thu Trà

21

Lớp CĐ KHTA14A


Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Bảng 1.1: Số sinh viên đang theo học tại trường
Hệ đào tạo
Chính quy tập trung
Sau đại học
Tổng

Năm tuyển sinh
2008
2009
2010

1011
2010
2011

Số lượng (người)
1.049
1.532
1.599
1.924
369
387
6.860
Nguồn: Ban quản lý đào tạo Học viện BC&TT

Xuất phát từ đặc điểm người dùng tin, hoạt động công tác, học tập và
nghiên cứu khoa học, người dùng tin của Học viện BC&TT có thể phân thành 3
nhóm chính sau đây: Nhóm người dùng tin là cán bộ lãnh đạo, quản lý; Nhóm
người dùng tin cán bộ nghiên cứu, giảng viên; Nhóm người dùng tin là sinh viên,
học viên và nghiên cứu sinh. Cơ cấu được trình bày ở bảng dưới đây:
Bảng 1. 2: Cơ cấu người dùng tin tại Học viện Báo chí và tuyên
truyền
Nhóm người dùng tin
Cán bộ lãnh đạo, quản lý
Cán bộ nghiên cứu, giảng dạy
Sinh viên, học viên
Tổng số

Số lượng (người)
Tỷ lệ (%)
91

1,26
274
3,79
6.860
94,95
7.225
100
Nguồn: Phòng tổ chức cán bộ Học viện BC&TT

* Nhóm người dùng tin là cán bộ lãnh đạo, quản lý
Cán bộ lãnh đạo, quản lý là người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Họ chịu
trách nhiệm trước pháp luật về tất cả các hoạt động của cơ quan, đơn vị mà họ
quản lý. Nhóm cán bộ lãnh đạo, quản lý của Học viện Bao gồm: Ban giám đốc,
trưởng, phó các khoa, phịng, ban, viện, trung tâm.
Số liệu ở bảng trên cho thấy, số lượng người dùng tin thuộc nhóm này
khơng nhiều, 91 người chiếm tỷ lệ 1,26% trong tổng số người dùng tin của Học
viện. Nhưng, họ là những người giữ vai trị vơ cùng quan trọng trong mọi hoạt
động của nhà trường. Họ vừa là người dùng tin vừa là chủ thể thông tin; họ vừa
là người xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển vừa là người quản lý, điều
Lương Thị Thu Trà

22

Lớp CĐ KHTA14A