Công tác phục vụ người dùng tin tại trung tâm thông tin thư viện Đại học Sư phạm Hà Nội

Công tác phục vụ người dùng tin
TIỂU LUẬN
MÔN: CÔNG TÁC PHỤC VỤ NGƯỜI DÙNG TIN TRONG
HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN THƯ VIỆN
Đề bài: Công tác phục vụ người dùng tin tại trung tâm thông tin thư
viện Đại học Sư phạm Hà Nội
BÀI LÀM
Mở đầu
Trong thời đại hiện nay, thông tin trở thành một động lức trực tiếp thúc đẩy
phát triển kinh tế - xã hội của con người. Công tác tổ chức và cung cấp thông tin
luôn được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, có tính chất quyết định với
xu thế phát triển mạnh mẽ của toàn thế giới.
Các thư viện nói riêng và công tác Thông tin – Thư viện (TT – TV) nói
chung có vai trò đặc biệt quan trọng trong đáp ứng yêu cầu thông tin chuyên
nghiệp của xã hội cũng như góp phần truyền bá tri thức nhân loại.
Qua gần 60 năm xây dựng và phát triển, Trung tâm Thông tin – Thư viện
(TT TT-TV) trường Đại học Sư phạm Hà Nội (ĐHSP HN) từng bước phát triển về
mọi mặt, không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc và đạt được thành tựu
đáng khích lệ. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay nhằm đáp ứng ngày càng tốt
hơn nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của các đối tượng người dùng tin thì Trung
tâm còn phải làm thêm nhiều việc tích cực hiệu quả, vạch ra được những lối đi
đúng đắn của riêng mình. Góp phần quan trọng vào những bước đi đó của Trung
tâm phải nói đến công tác phục vụ người dùng tin tại Trung tâm.
Nhóm 7. K53 TTTV
Công tác phục vụ người dùng tin
Công tác phục vụ người dùng dùng tin (NDT) là một trong những công tác
hết sức quan trọng được các TT TT – TV như TT TT – TV ĐHSP HN coi trọng và
đặt lên vị trí hàng đầu. Đây chính là khâu cuối cùng nhằm đáp ứng hiệu quả nhanh
chóng, chính xác nhu cầu NDT; Công tác này là cầu nối trực tiếp, hiệu quả giữa
các cơ quan TT – TV và NDT giúp cho họ có thể tìm hiểu, khai thác những vấn đề
mà họ cần nghiên cứu một cách kịp thời và hiệu quả. Giup truyền bá tri thức, văn

hóa như đúng vai trò chức năng của một cơ quan và thiết chế văn hóa quan trọng
trong xã hội.
I/. GIỚI THIỆU VỀ TT TT – TV
1/. Qúa trình hình thành, phát triển
Trường ĐHSP HN là một trong những trường trọng điểm, đầu ngành trong
hệ thống trường Sư phạm trong cả nước; Đây là một trường Sư phạm có lịch sử lâu
đời nhất trong hệ thống trường Sư phạm nói riêng và trường Đại học nước ta nói
chung. Nhà trường hiện là một trung tâm lớn về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ,
giáo viên giảng dạy nghiên cứu khoa học. Là nơi đào tạo nhiều nhân tài cùng các
nhà khoa học danh tiếng cho đất nước ta.
Trường ĐHSP HN qua quá trình 60 năm hình thành và phát triển, trải qua
nhiều lần hợp nhất, chuyển đổi và tách riêng. Cũng ngay từ khi trường được thành
lập năm 1951 (mang tên trường Sư phạm cao cấp) thư viện của trường cũng đã
được thành lập. Cùng với quá trình phân tách của trường Thư viện cũng trải qua cá
quá trình phân tách. Đặc biệt là năm 1979 khi ĐHSPHN I và ĐHSPHN II sát nhập
làm một thì thư viện cũng sát nhập cùng. Ngày 10/12/1993, nhà trường sát nhập
vào ĐH QGHN thì thư viện trường cũng được sát nhập vào Trung tâm thông tin
thư viện ĐHQGHN. Ngày 12/10/1999, theo Quyết định số 201/QĐ TTg của Thủ
tướng Chính phủ trường tách khỏi ĐHQG HN để có điều kiện xây dựng thành một
trường đại học sư phạm trọng điểm của cả nước. Thư viện trường cũng tách ra và
Nhóm 7. K53 TTTV
Công tác phục vụ người dùng tin
trở thành đơn vị độc lập với tên gọi: Trung tâm Thông tin – Thư viện trường ĐHSP
HN.
Từ khi tách ra đến nay với sự quan tâm của nhà trường, thư viện đã không
ngừng phát triển về mọi mặt với lực lượng cán bộ, cơ cấu tổ chức đầy đủ, cơ ngơi
khang trang, tạo điều kiện phục vụ tốt nhất và toàn diện cho hoạt động giảng dạy,
học tập và nghiên cứu khoa học vủa cán bộ sinh viên nhà trường. Hiện nay thư
viện vẫn tiếp tục đầu tư để phấn đấu trở thành một Trung tâm Thông tin - Thư viện
lớn, chuyên nghiệp.

2. Vai trò, chức năng của Trung tâm
2.1. Vai trò
Đóng góp cho sự phát triển cùng nhiệm vụ đào tạo của Trường ĐHSP HN
trong hệ thống phát triển chung của nhà trường hiện nay Trung tâm Thông tin –
Thư viện có vai trò sau:
Tăng cường phục vụ người dùng tin.
Nâng cao chất lượng đào tạo thông qua khai thác thông tin có hiệu quả.
Tăng cường khả năng quản lý đào tạo thông qua xây dựng cơ sở dữ liệu
quản lý thống nhất.
Hỗ trợ tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, mở rộng quan hệ hợp tác
và trao đổi thông tin với các thư viện khác.
Nhóm 7. K53 TTTV
Công tác phục vụ người dùng tin
2.2. Chức năng
Chức năng và chức năng chủ yếu là tiến hành công tác thu thập bổ sung, sử
lý và cung cấp tài liệu, thông tin. CSDL về các lĩnh vực khoa học cơ bản, khoa học
giáo dục sự phạm và thông tin xã hội khác đáp ứng nhu cầu học tập, giảng dạy,
nghiên cứu khoa học, quản lý của sinh viên, học viên, cán bộ trong và ngoài
trường.
2.3. Cơ cấu tổ chức đội ngũ cán bộ
Ngoài Ban Giám đốc, Trung tâm được chia thành 2 khối phòng, thực hiện
các nhiệm vụ cơ bản như: bổ sung, xử lý chuyên môn, phục vụ bạn đọc, tra cứu tin
và truy cập thông tin. Cụ thể như sau:
Khối phòng nghiệp vụ: Phòng bổ sung – trao đổi; xử lý nghiệp vụ; làm thẻ.
Khối phòng đọc gồm: phòng đọc sách tham khảo; đọc sách tham khảo –tra
cứu;; đọc báo – tạp chí; luận án, tạp chí.
Khối phòng mượn gồm: phòng mượn tài liệu tham khảo và giáo trình.
Khối phòng tin học gồm: phòng máy chủ, phòng Internet, phòng đa phương
tiện.
Trong quá trình phát triển, đến nay đội ngũ cán bộ của Trung tâm gồm có 42

cán bộ trong đó có 33 cán bộ chuyên môn và 8 nhân viên làm các công tác khác.
Trong số này có 7 cán bộ là thạc sỹ, 25 cán bộ trình độ cử nhân và 1 trình độ cao
đẳng. Nhìn chung đội ngũ cán bộ của Trung tâm là khá đồng đều, nắm vững
chuyên môn nên có khả năng đáp ứng tốt nhiệm vụ được giao.
Nhóm 7. K53 TTTV
Công tác phục vụ người dùng tin
II. HIỆN TRẠNG CÔNG TÁC PHỤC VỤ NGƯỜI DÙNG TIN TẠI
TRUNG TÂM
Đối tượng NDT của Trung tâm
Hiện nay trung tâm đang quản lý khoảng 16000 thẻ đọc, số lượng thẻ quản
lý như sau:
Đối tượng bạn đọc Số lượng (thẻ) Tỷ lệ
Cán bộ quản lý 1000 6,25%
Học viên cao học 3000 18,75%
Sinh viên 12000 75%
Bạn đọc ngoài
trường
Luôn biến đổi %
Trên cơ sở tìm hiểu thực tế Trung tâm có thể phân tích các nhóm bạn đọc
sau:
1.1. Nhóm bạn đọc là cán bộ quản lý
Nhóm NDT là cán bộ của nhà trường gồm Cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ
giảng dạy, nghiên cứu; Cán bộ là chuyên viên các phòng ban chức năng.
Nhóm 7. K53 TTTV
Công tác phục vụ người dùng tin
Nhóm NDT này chiếm khoảng 6,25% số lượng NDT tại Trung tâm. Tuy chỉ
chiếm số lượng nhỏ nhưng vai trò của nhóm bạn đọc này đối với hoạt dộng của
nhà trường là hết sực quan trọng.
Nhóm NDT này có chức năng tổ chức quản lý chính vì thế mà nhu cầu thông
tin của họ thường là những thông tin mang tính chất chỉ đạo, điều hành, những

thông tin về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và đặc biệt của
ngành giáo dục; Đồng thời nhu cầu tin của họ cũng mở rộng thêm ở lĩnh vực
nghiên cứu giáo dục, giảng dạy chuyên môn… Họ chính là một đối tượng NDT có
khả năng sản sinh ra những thông tin mới có giá trị nen cán bộ Trung tâm cần khai
thác triệt để nguồn thông tin đó bằng cách trao đổi, xin ý kiến nhằm tăng nguồn TT
phong phú cho Trung tâm.
Những người làm công tác quản lý, giảng dạy là những người có trình độ
hiểu biết cao, biết rõ nguồn thông tin là loại hình tài liệu nào mà mình cần.
Căn cứ vào đặc điểm của nhóm NDT này mà Trung tâm có những cách phục
vụ riêng: Thông tin phục vụ chính xác, có độ tin cậy cao, có tính chất khách quan.
Thêm nữa là những thông tin đưa ra rất cô đọng, xúc tích. Hình thức phục vụ
thường là các thông tin chuyên đề, tổng quan, tổng luận, ấn phẩm thông tin, bản
tin…phương pháp phục vụ chủ yếu mà Trung tâm áp dụng là phục vụ từ xa với cá
nhân từng người theo nhưng yêu cầu cụ thể mà họ gửi tới.
1.2. Nhóm người dùng tin là học viên cao học, nghiên cứu sinh
Đây là nhóm NDT chiếm số lượng khá lớn và chiếm phần lớn trong khâu
phục vụ bạn đọc. Nhóm NDT này chiếm khoảng 18,75% số lượng NDT thường
xuyên tại Trung tâm. Nhóm này thường là những cử nhân đã tốt nghiệp đại học về
Nhóm 7. K53 TTTV
Công tác phục vụ người dùng tin
sư phạm, giáo dục hoặc chuyên ngành khác, phần lớn đã có thời gian làm việc tại
các cơ quan, trường học tại khắp nơi trong nước.
Họ đến với Trung tâm Thông tin – Thư viện để tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu
phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu chuyên sâu của mình. Nguồn thông tin mà họ
yêu cầu và nhu cầu tin của họ vừa mang tính chất chuyên sâu, tính tổng hợp cao,
lại mang tính chi tiết cụ thể về các dữ liệu số liệu, thống kê phân tích sâu…Do đó
dạng tài liệu mà họ cần đồng thời Trung tâm có thể đáp ứng là các tài liệu nghiên
cứu, mang tính thời sự, các giải pháp hữu ích.
Hình thức phục vụ nhóm NDT này thường là các thông tin chuyên đề, thư
mục chuyên đề, các thông tin chọn lọc có giá trị về các ngành khoa học cơ bản và

khoa học sư phạm giáo dục. Các tài liêu họ thường mượn tại Trung tâm là các loại
sách, giáo trình, tài liệu nghiên cứu, các loại báo tạp chí và trích báo tạp chí.
1.3. Nhóm người dùng tin là sinh viên
Hiện nay tại Trung tâm Thông tin – Thư viện ĐHSP HN đối tượng NDT
chiếm tỷ lệ số lượng đông đảo nhất là sinh viên, chiếm khoảng 75% trên số lượng
NDT, bao gồm sinh viên các khóa các khoa và các hệ đào tạo hiện có tại nhà
trường.
Bạn đọc là sinh viên có thời gian phụ thuộc chặt chẽ vào chương trình đào
tạo và thời khóa biểu do nhà trường quy định, đồng thời họ cũng tham gia một số
hoạt động ngoại khóa, thực tế khác. Tuy nhiên họ là đối tượng NDT có quỹ thời
gian tương đối lớn và phong phú, phần lớn sinh viên chưa có khả năng cao trong
khai thác thông tin khái quát tổng hợp và sử dụng các tài liệu có hiệu quả.Tuy
nhiên nhu cầu thông tin của họ chính là trung tâm trong phục vụ thai Trung tâm.
Nhóm 7. K53 TTTV