So sánh vi phạm hành chính và tội phạm hình sự

So sánh Vi phạm hành chính và Tội phạm
hình sự
Trong khoa học pháp lý, không khó để phân biệt 02 thuật ngữ "Vi phạm pháp luật" và "Tội phạm hình
sự". Tuy nhiên trong thực tế, ranh giới này rất mong manh, dẫn đến nhiều trường hợp "Hình sự hóa
hành chính" hay "Hành chính hóa hình sự".
Sau đây, mình xin tổng hợp một số điểm khác nhau giữa 02 thuật ngữ này, giúp các bạn xác định rõ hơn các
vụ việc nào thuộc trường hợp nào.

Định
nghĩa

Vi phạm hành chính

Tội phạm hình sự

Vi phạm hành chính là hành
vi có lỗi do cá nhân, tổ chức
thực hiện, vi phạm quy định của
pháp luật về quản lý nhà nước
mà không phải là tội phạm và
theo quy định của pháp luật phải
bị xử phạt vi phạm hành chính.

Tội phạm là hành vi nguy hiểm
cho xã hội được quy định trong
Bộ luật hình sự, do người có
năng lực trách nhiệm hình sự
hoặc pháp nhân thương
mại thực hiện một cách cố ý
hoặc vô ý, xâm phạm độc lập,
chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn

lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế
độ chính trị, chế độ kinh tế, nền
văn hóa, quốc phòng, an ninh,
trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi
ích hợp pháp của tổ chức, xâm
phạm quyền con người, quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân,
xâm phạm những lĩnh vực khác
của trật tự pháp luật xã hội chủ
nghĩa mà theo quy định của Bộ
luật này phải bị xử lý hình sự.

Mức độ
Thấp
nguy hiểm
cho xã hội

Cao

VBPL quy
định

Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi,
bổ sung 2009
Bộ luật hình sự 2015

Luật xử lý vi phạm hành chính
2012
Luật tố tụng hành chính 2010
Luật tố tụng hành chính 2015

Đối tượng Cá nhân, tổ chức
bị xử phạt
Cơ quan
có thẩm

Cá nhân (BLHS1999, SĐ-BS
2009)
Cá nhân, tổ chức (BLHS2015)

Tùy theo từng trường hợp cụ
Chỉ có thể do Tòa án xét xử
thể, vụ việc sẽ được giao cho rất


quyền xử
lý

nhiều cơ quan và người có thẩm
quyền, trong đó chủ yếu là các
cơ quan quản lý hành chính nhà
nước.
Việc xử phạt vi phạm hành chính
của Tòa án chỉ được áp dụng
trong phạm vi rất hẹp.

Thủ tục
xử lý

Thủ tục xử phạt vi phạm hành

chính phần nhiều mang tính
quyền lực đơn phương từ phía
cơ quan hành chính nhà nước,
dù pháp luật có quy định quyền
khiếu nại, tố cáo của đối tượng
bị xử lý vi phạm hành chính

Chế độ xử Nhẹ
phạt
Chủ yếu đánh vào yếu tố vật
chất, tinh thần của người vi
phạm (cảnh cáo, phạt tiền…)

Người phạm tội bị truy tố trước
Tòa án theo thủ tục tố tụng tư
pháp, có sự tham gia của luật sư
nhằm bảo đảm đến mức cao
nhất quyền của công dân chỉ bị
kết tội bởi bản án hình sự khi có
các chứng cứ đầy đủ, rõ ràng và
sau những thủ tục tranh tụng
công khai và bình đẳng
Nặng
Chủ yếu là hình phạt liên quan
đến việc tước tự do của người
phạm tội

Nguồn tham khảo: Vi phạm hành chính và xử lý vi phạm hành chính, Tổ chức biên soạn: ThS. Đặng Thanh
Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự-Hành chính, Bộ Tư pháp; Các tác giả: Nhóm chuyên gia pháp luật
hành chính, Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp

Nếu các bạn còn thấy cần bổ sung gì, hãy nêu ra để chúng ta cùng bàn luận.