Biện pháp nâng cao chất lượng tín dụng trong hoạt động nghiệp vụ của các ngân hàng thương mại trên địa bàn TP hồ chí minh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.26 MB, 64 trang )
BQ GIAO DlJC VA BAO TAO
TRUONG D~I HOC KINH TE THANH PHO HO CHI MINH
~h>
LAM THJ VY THA
-
MOT
SO- BIEN
PHAP GOP PHAN NANG CAO
•
•
CHAT LlidNG
TiN DUNG
TRONG HOA• T £lONG
•
•
•
NGHIEP
VU• CUA cAc NGAN HANG THlidNG MAl
•
•
TREN alA
. BAN TP.HO CHi MINH
.
@Junjbz ftgimh:
TAl CHfNH lUU THONG liEN T~ VA TfN Dl)NG
JJlii ut:
~ .02.09
..
/.
lU~N VAN TH~C Si KINH TE
THANH PHO HO CHi MINH - NAM 2002
.. ::_
"·;·
MUCLUC
•
•
NGAN HANG THUONG M~l VA VI~C NANG CAO
CHAT lUQNG TiN Dl)NG TRONG HO~T DQNG
CUA NGAN
HANG THUONG MAl
'
.
1. 1.
/. qua/t ve.: : N gan
" h'ang Th'"d
u· ng m~I................................................................ .
Kh a1
/ . mt(m
. " ve.: : Ngan
" h'ang Th'"d
u ng m~I................................................. .
1 . 1. 1. Kh a1
1
1.1.1.1. Slf ra doi cua h~ th6ng Ngan hang Thudng m~i .................... .
1
1.1.1.2. Cac chuc nang chu ye"u cua Ngan hang Thlidng m~i ...... ......
2
Cac nghi~p Vl;l chu ye'"u cua Ngan hang Thu'dng m~i ............ ........... ...
3
1.1.2.1. Nghi~p V1:1 huy d(>ng v6n ... ................................. .. ...................
3
1.1.2.2. Nghi~p Vl;l sii' dl;lng v6n .. .................. ... ..... ............. ...... .. ..........
4
1.1.2.
1
1.1.2.3. Nghi~p Vl;l moi gioi hung gian va cung dip cac
dich Vl;l ngan hang ...................................................................
1.2.
vt(n de nang cao cht(t lu'qng tin dl;lng u·ong ho~t d(>ng cua
Ngan hang Thudng m~i ......................................................................................
6
1.2.1.
Khai quat ve tin dl;lng ............. ..... ..... ..................... ........................ .......
6
1.2.2.
Rui ro tin dl;lng ..................................................................................... .
,.,
., . ro t/m dl;lng ..................................... ..
ung nguyen
n h"an d:;::an d"
en IUI
Nhi'i'
7
1.2.3 .1. Nh6m nguyen nhan khach quan .......................................... ..
8
1.2.3.2. Nh6m nguyen nhan ve phia khach hang ..............................
8
1.2.3.3. Nh6m nguyen nhan chu quan v~ phia ngan hang..................
9
Ynghla cua vi~c h
9
1.2 .3 .
1.2.4.
1.3.
6
7
Nhung n(>i dung co ban d~ dam bao an to an va nang cao cha:'t luqng
tin dl;lng u·ong ho~t d(>ng cua Ngan hang Thuong mt;ti......................................
1.3.1.
9
Cac chi t:ieu phan anh m(tc d(> dam bao an toan va
nang cao cht(t luqng tin d~mg ................................................................
9
1.3.1.1. Cac chi tieu dinh tinh ...............................................................
9
1.3 .1.2. Cac chi tieu dinh lttqng .. .. ... ... .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .. .. .. ... .. .. .. .. .. .. .. ... .. . 10
1.3.1.3. ve chi tieu nq qua h~n ............................................................
1.3 .2.
10
Nhung n(>i dung co ban d~ dam bao an to an va
nang cao cht(t luqng tin d~mg .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .. .. .. .. .. .. ...
11
1.3.2.1. Clip tin d1;1ng c6 ch9n l9c...........................................................
11
1.3.2.2. H~n che' tin d1;1ng........................................................................
12
1.3.2.3. Bambaotind1;1ng ......................................................................
12
1.3.2.4. Dt;J'phongruiro ..........................................................................
13
1.3.2.5. Bao hiem tin d1;1ng .....................................................................
13
THlfC TRJ:\NG HO~T DQNG TiN Dl)NG VA CHAT llf<}NG
TIN Dl)NG CUA HI;: THONG NGAN HANG THlfGNG M~l
TREN-DIA BAN TP.HO CHi MINH.,
2.1.
?
,..
,.(
1\.
'
Khai quat tinh hinh ho~t d9ng ci'1a to~m h~ th6ng Ngan h~mg Vi~t Nam........... 14
.... h:)~t..
' ph"t
" h'ang ................. . 14
2 . 1. 1. Qua,. tr~~
·mu
uu1 th'a nh va
a u·~
·1en cua h"~ th"'
ong N gan
?
" h'ang .......................................... . 16
2 .1.2. v"'t
n..e qua h o~ t d"9ng cua h"~ th"'
ong ngan
?
AI"
2.2.
?
2.1.2.1. Huy di)ng v6n.............................. .. .......... ................................. 17
2.1.2.2. f)~u tu' tin d1;1ng.........................................................................
17
2.1.2.3. Tlnh hinh n<;J qua lwn ...............................................................
18
Thl;l'c tr~ng ho~t di)ng tin d1;1ng cua cac ngan hang thliong m~i
tren dia ban thanh ph6 H6 Chi Minh........................................................... 19
2.2.1. Ho~t d()ng huy d()ng v6n ................................................................... 20
2.2.2.
2.3.
Ho~t
d()ng cho vay .................. ................................ .................................. 22
Thl;J'c tr~ng n<;J qua h~n cua cac Ngan hang Thliong m~i tren
dia ban thanh ph6 H6 Chi Minh ......................................................................... 25
2.3.1. N<;i qua h~n gia tang................................................................................. 25
2.3.2 N<;i qua h~n kh6 doi va khong the doi du'<;Jc
' ch•"''
con
1em ty tr9ng cao ............................................................................. 2 8
?
2.4.
Thl;J'c tr~ng cac bi~n phap dam bao an toan
tin d1;1ng da du'<;Jc thl;l'c hi~n.................................................................................. 29
2. 4 .1.. Ve' th"'
e ch"'
ap .......... ... .. ........... ....... ... ................. .......................................... 30
2.4.2.
ve c~m c6... ... .............................. ....................... ......................................
30
2.4.3. Bao lanh ................................................................................................... 3.1
2.4.4. Cac bi~n phap khac ................. ... ... .. ...... .. ... .............. ..... ... ............ ........... 31
2.4.4.1. Thl;l'c hi~n cac rang bu()c trong cho vay................... .. ....... ........ 31
2.4.1.2.
ve quy bu dilp rui ro ..................................................................
32
2.4.1.3. Vffn debao hi€m tin d1;mg va bao hiem tien giti...................... 33
2.5.
Cac nguyen nhan chu ye'u lam mlit an to an h~n che' chfft hi<;Jng tin d1;mg
<5
cac Ngan hang Thuong m~i tren dia ban thanh ph6 H6 Chi Minh............... 33
2.5.1. Nguyen nhan khach quan........................................................................
34
2.5 .1.1. Moi tru'ong kinh te', xa h9i, tt! nhien khong thu~n
1qi cho san xu~t - kinh doanh cua doanh nghi~p . ...... ....... ...... 34
5.2.1.2. ve ctJ che', chinh sach ch~m phu hqp . ... ...... . ........... ........... ... 34
2.5.1.3. Cong tac thanh tra Ngan hang Nha nude................................
36
2.5.2. Nguyen nhan chu quan............................................................................
37
2.5 .2.1. Nhieu Ngan hang ThutJng IDi:li chua ch~p hanh
dfry du va nghiem t:Uc cac che' d9 th~ 1~ quy dinh..................
37
2.5 .2.2. Md r(>ng tin dl;lng qua kha nang quan 1y, ki~m
. • ........................................... . 37
uvng ffii:ll
so a~ t cua N gan h'ang Thn'rl
?
A
2.5.2.3. ThlJc hi~n m(>t quy trinh tin dl;lng thie'u chi;it che ................... 38
2.5.2.4. M9t b9 ph~n can b9 thie'u nang 11Jc va ph§'m chftt ................ 38
2.5 .2.5.
Cong tac ki~m tra, ki~m so at n(>i b9 !i:li cac Ngan hang
ThutJng IDC;li chua duqc quan tam dung IDUC .. .. .... .. .. .. ... .. ... ... .. ... .. 39
MQT SO BI~N PHAP GOP PHAN NANG CAO CHAT Llf<}NG
TiN Dl)NG TRONG HO~T DQNG NGHI~P VIJ
CUA NGAN HANG THLJONG M~l
?
"
'
TREN D!A BAN THANH PHO HO CHi MINH
3.1.
ThlJc hi~n qui trinh cho vay dfry dl'1 va chi;it che................................................ 40
3.2.
Bfru tu phan tan va ap dl;lng nhieu hinh thuc cho vay
thich hqp cho tUng d6i tuqng vay ....................................................................... 46
3.3.
Th\tc hi~n cho vay c6 dam bao dfry dii .............................................................. 47
3.4.
V~n debao hi~m tin dl;lng ..................................................................................
. .
35
48
~
'
khAau k'-:1
~
k'-:1
~ n91
A'b"9 ............................................... .. 48
cuong
tern to an,
tern so at
T ang
3.6.
Cac bi~n phap ngan ngua tiY xa khac ................ :................................................ 49
3. 7.
'J
-~· 8 .
Hi~n
dC;li h6a quy trinh nghi~p V\1 tin dl;lng .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . 51
M"Qt so"'b'"
" ve;:; quan 1~y vt- mo .......................................................... . 51
wn ph~ap thUQC
?
A
3. 8 .1. B6i vdi Ngan hang Nha nude Vi~t N am .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .. .. .. .. 51
3.8.2. ve phia chinh phil cfrn h6 trq cho ngan hang
.. van
"' d;:;e 1'"
nh hng
ten quan ......................................................................... .. 55
'
?
~
Ldl MO E>AU
Ngay nay, ho~t d(>ng kinh doanh Ngan hang Thuong m~i duqc coi Ia m(>t
ngh~ kinh doanh nhi~u ha'p dftn nhung cling dfty riii ro ti~m tin, d~c bi~t Ia trong
ho~t d(>ng tin dvng. Bdi le ngan hang cho nhi~u t6 chuc kinh te' voi mQi thanh phftn
kinh te' vay m(>t kh6i luqng ti~n IOn va phan tan tren khfip cac vung Hinh thd. M~t
khac, khach hang co tnl duqc nq cho ngan hang hay khong con phl;l thu(>c nhi~u
ye'u t6; Trong do, co nhfi'ng ye'u t6 khach quan ngoai sl}' ki€m soat ciia ngrroi cho
vay va nguoi di vay. M(>t khi nq qua h~n IOn de'n muc nao do thi co th€ dftn de'n sl}'
pha san m(>t ngan hang, gay h~u qua nghiem trQng cho n~n kinh te'. VI v~y, an toan
trong ho~t d(>ng tin dl}ng nang cao cha't luqng tin dl}ng ciia ngan hang khong nhfi'ng
Ia sl}' quan tam to IOn ciia cac nha quan ly Ngan hang rna con ciia toan xa h(>i.
Tu khi co phap l~nh ngan hang de'n nay, cac Ngan hang Thuong m~i tren dia
ban thanh ph6 H6 Chi Minh, trong do chii d~o Ia Ngan hang Thuong m~i qu6c
doanh tung buoc thich nghi voi n~n kinh te' thi truong, khong ngung cling c6 va
phat tri€n ca v~ s6luqng lftn cha't luqng, gop phftn to Ion vao vi~c thl}'c hi~n thfing
lqi cac chuang trinh, ml}c tieu kinh te'- xa h(>i ciia thanh ph6. Tuy nhien, do con
nhi~u so hd trong quan ly va moi tntong kinh doanh chua th~t 6n diflh nen nhin
chung ho~t d(>ng tin dl}ng ngan hang con thie'u vfi'ng chfic, d(> an toan trong ho~t
d(>ng tin dl}ng d cac ngan hang thuong m~i tha'p, n'ii ro tin dl}ng cao va da gay thi~t
h~i dang k€ cho nganh va cho n~n kinh te', lam cho xa h(>i ngay cang co nhi~u
ngttoi quan tam de'n linh vl}'c nay.
Voi hy vQng duqc hoa nh~p vao dong quan tam do, t6i chQn d~ tai "Mijt sff
bi?n phap gop philn nang
CQO
chift fli{lng tin dt,mg trong ho~t dijng nglzifp
V{l CUQ
Ngan hang Thttdng m~i tren dja ban thanh phff HtJ Chi Minh· " lam d~ tai nghien
cti'u cho lu~n van t6t nghi~p cao hQc kinh te' ciia minh.
Tuy nhien, ho~t d(>ng tin dvng Ia linh vl}'c da d~ng va phuc t~p. Trong ph~m
vi gioi h~n cho phep, lu~n van khong nghien cuu dfty dii, toan di~n va'n d~ nay rna
chi tie'p c~n m(>t s6 nghi~p vv chii ye'u ciia Ngan hang Thuong m~i d€ gop phftn
nghien cuu, h~n che' nH ro, nang cao cha't luqng tin dt~ng d cac Ngan hang Thttong
m~i tren dia ban thanh ph6 H6 Chi Minh.
V~ phu'dng phap nghien cuu, lu~n van sli' dt:mg phudng phap lu~n duy v~t
bi~n
chung, phu'dng phap phan tich 'phu'dng phap so sanh, phu'dng phap thdng ke ...
Tren cd sd d6 d~ ra m()t sd bi~n phap gop ph~n dam bao an toan ho~t d()ng tin
d1;1ng d cac Ngan hang Thudng m~i tren dja ban thanh phd H6 Chi Minh.
Lu~n
van duqc ke't ca'u voi n()i dung nhu' sau :
Ngoai ph~n md d~u va ke't lu~n, lu~n van duqc trinh bay thanh ba chudng:
Chlidng 1 : Ngan hang Thu'dng m~i va vi~c nang cao cha't luqng tin d~ng
trong ho~t d()ng ciia Ngan hang Thu'dng
m~i
Chlidng 2 : Thl!c tr~ng ho~t d()ng tin d~ng va cha't lu'qng tin d~ng ciia h~
thdng Ngan hang Thudng m~i tren dja ban thanh phd H6 Chi Minh
Chlidng 3: M()t sd bi~n phap gop ph~n nang cao cha't luqng tin d~ng trong
ho~t
Minh
d()ng nghi~p ~ ciia Ngan hang Thudng m~i tren dja ban thanh phd H6 Chi
Trang 1
NGAN HANG THlfONG M~l VA v1ec NANG CAO
CHAT llfONG TiN DlJNG TRONG HOAT DONG
?
"
'
CUA NGAN HANG THlfONG M~l
8
•
•
8
KHAI QUAT vE NGAN HANG TmfONG Ml).I
1.1.
1.1.1. Khai ni~m
ve Ngftn h~mg Thtio'ng m~i.
1.1.1.1. Szj ra dm cua h? thffng Ngan hang Thlidng m{li.
Ngan hang Thuong m(;li ra doi la mqt nhu c~u mang tinh tit ye'u cua nen
kinh te'. Xuit phat tU' nhu c~u cit gifi' tien, tai san cua dan chung; tie'p de'n Ia nhu
c~u vay tien cua nhfi'ng nguoi san xuit, tieu dung va n6i hue xuc cua nhfi'ng nguoi
th9 vang c6 nhi~m
Vt;l
gifi' tien cit tru cua dan chung da hinh thanh nghi~p v1;1 tin
d1;1ng. R6i do yeu c~u cua vi~c thanh tmin trong cac quan h~ mua ban hang h6a
sao cho gQn nhy, giam bot chi phi v~n chuy€n va bao quan tien da phat sinh
nghi~p
v1;1 thanh toan thong qua nhfi'ng nguoi th9 vang dang lam chuc nang bao
quan tien gU'i cua dan chung. Khi nhfi'ng nguoi th9 vang thvc hi~n ca ba nghi~p
Vl;l
co ban la nh~n tien gU'i, cho vay va thanh toan thi hQ da trd thanh cac Ngan
hang Thuong m(;li.
Trang ijch sll' phat tri€n cua xa h9i loai nguoi, ngan hang xu it hi~n rit som.
Cac hinh thU'c so khai ban d~u da c6 each day hang ngan nam. B~n th~ ky IV truoc
cong nguyen, cac t6 chU'c ngan hang tho soda du<;1c thi~t l~p <1 nhieu noi tren th~
giOi. Chu th€ di vay la giai cip th6ng tri va nhfi'ng nguoi san xuit hang h6a gian
don voi lai suit rit cao. B~n th~ ky 16 cac ngan hang ho(;lt dqng voi qui mo IOn,
dung chU'c nang moi xu~t hi~n. Khi cht1 nghia tu ban hinh thanh va phat tri€n thi
vi~c vay v6n voi lai su~t qua cao la khong th€ ch~p nh~n du<;1c, cac nha ttl' ban da
lien k~t l<;1i d~u tranh ch6ng l<;1i vi~c cho vay n~ng lai. Cuqc d~u t:ranh nay da thanh
cong, chinh phil buqc cac ngan hang phai h<;1lai su~t. B6ng thai, trong qua trinh
d~u t:ranhcac nha tu ban cong nghi~p va thuong nghi~p da lien k~t l<;1i va l~p thanh
cac hqi tin d~mg cho vay llin nhau voi lai su~t vU'a phai. D~n d~n, cac h9i tin d1;1ng
nay phat tri€n thanh nhfi'ng Ngan hang Thuong ID(;li c6 ph~n.
(j Vi~t Nam, tru'oc Cach M<;1ng Thang Tam nam 1945 c6 Ngan hang Bong
Duong do Phap thanh l~p. B~n ngay 06 thang 5 nam 1951, theo Silc l~nh 15/SL cua
Chu tich nude Vi~t Nam quy~t dinh thanh l~p Ngfm hang Qu6c gia Vi~t Nam. TU'
khi ra doi cho d~n nam 1988, h~ th6ng Ngan hang Vi~t N am chi c6 mqt c~p g6m
Trang 2
Ngan hang Nha mtoc Vi~t Nam va cftc Ngan hang 111!c thu(>c. Ngay 23 th{mg 03
nam 1988 H(>i B6ng B(> Tntdng da ban hanh Nghi dinh 53/liDBT voi dinh huang"
Chuy~n h&n h~ th6ng ngan hang sang h~ch toan kinh doanh ", Nghi dinh nay da t~o
sv d6i moi (1 d~ng so khai cua h~ th6ng Ngan hang hai dfp, trong d6 Ngan hang
Nha nuoc dam nh~n cong tac phat hanh ti~n ~. con chuc nang kinh doanh duqc thvc
hi~n bdi cac Ngan hang Chuyen nghi~p. Ho~t d(>ng trong co ch~ moi ngan hang da
to ra linh ho~t, nang d(>ng trong huy d(>ng ~p trung v6n va sft d1;1ng v6n, nhung vftn
con nhuqc di~m la chua dinh huang ro rang chinh sach ti~n t~, tin dl;lng v~n con bao
d(p, cho vay v6n lltu d(>ng t:ran Ian, cac chi nhanh ngan hang theo d~a gioi hanh
chinh chua phil hqp voi yeu c~u th~ trttang ...
f)~ dap ii'ng tinh hinh phat tri~n kinh t~ xa h(>i trong thai ky d6i moi cua dfrt
nuoc, d~ h~ th6ng Ngan hang Thuong m~i ho~t d(>ng ngay cang hi~u qua hon,
ngay 26 thang 12 nam 1997 Lu~t cac t6 chuc tin d1;1ng duqc Qu6c h(>i thong qua da
quy d~ cac lo~i hinh t6 chuc tin d1;1ng: "Ngan hang la lo~i hinh t6 chuc tin d1;1ng
bao g6m : Ngan hang Thuong m~i, Ngan hang Phat tri~n, Ngan hang B~u ttt,
Ngan hang Chinh sach, Ngan hang Hqp tac va cac lo~i hmh Ngan hang khac ".
1.1.1.2. Cac chuc niing chil ylu cila Nglin himg Thlldng mf!i
- Chac nang trung gian tin d~ng : Bay la chuc nang d~c t.ntng va co ban nhfit
cua nganhang va c6 y nghia d~c bi~t quan t:rQng trong vi~c thuc dlly n~n kinh t~
hang h6a phat tri~n. Thvc hi~n chile nang nay m(>t m~t Ngan hang Thuong m~i huy
d(>ng va t~p tlung cac ngu6n v6n ti~n t~ t~m thai nhan r6i t:rong toan xa h(>i d~ hinh
thanh ngu6n v6n cho vay. M~t khac, tren co sd ngu6n v6n da huy d(>ng duqc ngan
~~~~~~~~~~~~kinh~~~~~
nang nay, Ngan hang Thuong nwi se di~u hoa v6n tU noi thua sang noi thi~u, kich
thich qua tr·inh luan chuy~n v6n cua toan xa h(>i thuc dlly san xufit phat tti~n.
- Chac nang lam trung gian thanh to{m va quan ly cac phu(Jrtg
toan: Trong chuc nang nay cac Ngan hang Thuong
m~i
ti~n
se thvc hi~n cac
thanh
d~ch
Vl;l
thanh toan theo sv uy nhi~m cua khach hang. Khi khach hang gii'i ti~n vao ngan
hang, h9 se duqc ngan hang dam bao an toan tr·ong vi~c cft't gill va thvc hi~n vi~c
thu chi nhanh chong, ti~n lqi, nhftt la cac kholm thanh toan IOn. Vi~c lam nay tie't
ki~m cho khach hang rftt nhi~u chi phi va thai gian. Trong qua tr·lnh lam tlung
gian thanh toan, ngan hang da
t~o
ra nhung cong c1;1 htu thong tin d1;1ng va d(>c
quy~n quan ly cac cong c1;1 d6 nhu :Sec, The thanh toan, Gifty chuy~il ngan ...
- Ch((c nang t(lo ti~n gili theo d[p sff nhttn : Bay la chuc nang ~o nen sue
m~nh d~c
thu cua nganh ngan hang voi
vi~c t.~o
ra nhil'ng khoan " but
t~
" thong
Trang3
qua vi~c thanh toan khong dung ti~n m~it trong Ngan hang ThutJng m1;1i. B6 la kha
nang bie'n muc ti~n gii'i ban dftu t<;li m<)t Ngan hang Thu'dng m1;1i dftu tien nh~n ti~n
gii'i thanh m<)t khoan ti~n Ion hdn ga:-p nhi~u lftn khi thvc·hi~n cac nghi~p Vl;l thanh
toan qua nhi~u Ngan hang Thudng m1;1i. Tuy nhien, t6ng
s6 butt~ rna ngan hang t<;lo
ra thuong kh6 c6 th~ d~t de'n muc t6i da do con phlJ thu<)c nhi~u ye'u t6 khac nhu' :
Ngu'oi vay c6 nhu cftu nh~n ti~n m~it, kha nang cho vay cua ngan hang, nhu cftu vay
cua khach hang va dlf t:rii' thanh toan (J tU:ng Ngan hang Thu'dng m1;1i
- Chile nang djch Vf-t ted chfnh - ngtm h2mg : Trong qua ttlnh thvc hi~n nghi~p
Vl;l
tin dvng va ngan quy, ngan hang c6 nhii'ng di~u ki~n thu~n l<;1i v~ kho quy, thong
tin, quan h~ r<)ng rai voi cac doanh nghi~p. Qua d6, ngan hang c6 th~ lam ttt va:-n tai
chinh, dftu ttt, lam d1;1i ly phat hanh c6 phie'u, dich V1;1 ket s~t ... d~ nh~n ti~n hoa
h5ng. Con trong qua trlnh tham gia
thi ttuong ti~n t~ duoi hlnh thuc mua ban cac
chling khoan, phat hanh va ban cac c6 phie'u, mua ban
s6 du tren tai khoan t1;1i Ngan
hang Nha mtoc ... thl Ngan hang ·Thudng m1;1i ddn thuftn la doanh nghi~p kinh doanh
d~ thu l<;1i nhu~n. Dich Vl;l Tai chinh- Ngan hang la finh vvc da d1;1ng ngay nay, day
Ia chuc nang quan tt·<;mg d~ phat tri~n cua Ngan hang Thu'dng m1;1i.
1.1.2. Cac nghi~p V\1 chu ye'u cua Ng~n hang Thtidlig m;;ti
Ngan hang Thudng m~i thvc hi~n cac lo~i nghi~p Vl;l sau :
- Nghi~p Vl;l ngu5n v6n
- Nghi~p VlJ stl' dvng v6n
- Nghi~p Vl;l moi gioi trung gian, cung ca:-p cac nghi~p V1;1 dich V1;1 ngan hang
1.1.2.1. Nghi?p V{l ngubn vffn
La nghi~p Vl;l hlnh thanh nen ngu5n v6n ho~t d<)ng cua ngan hang, du'<;jc
gQi la nghi~p v1;1 n<;J vi cac ngu5n v6n nay n~m ben tai san n<;J tren bang t6ng ke't
tai san cua Ngan hang Thudng in<;li. G5m c6 :
- Vdn di~u l? va cac quy.
+ V6n
di~u 1~ : La
s6 v6n ban dftu khi thanh l~p ngan hang du'<;Jc ghi vao
di~u 1~ cua ngan hang. V6n di~u 1~ it nha:-t phai b~ng muc v6n phap diflh.
B6i voi Ngan hang Thu'dng m~i Qu6c doanh : V6n di~u 1~ do ngan sach
nha nu'oc cfip 100%. B6i voi Ngan hang c6 phftn: V6n di~u 1~ do c6 dong dong
gop duoi hlnh thuc v6n c6 phftn. Theo quy dinh, cac Ngan hang c6 phftn phai c6
m<)t s6 c6 dong t6i thi€u, tt·ong d6 nha:-t thie't phai c6 c6 dong la doanh nghi~p nha
nuoc. Cac c6 dong sang l~p bu<)c phai tham gia t6i thi~u 20% v6n c6 phftn.
Trang4
Vo'n dieu 1~ du'
+ Cac quy cua ngan hang : Day la cac quy du'
l~p
trong qua trlnh
t6n tl;li va hol;lt d()ng cua ngan hang. Ngu6n hlnh thanh cac quy la l<;1i nhu~n rong
hang nam cua ngan hang. Cac quy cua ngan hang bao g6m : Quy d-g ttii', quy d~u
tu' phat tri~n, quy d-g phong tai chinh, quy d-g phong tr<;1 cftp mftt vi~c, quy phuc
l<;1i, quy khen thu'dng.
Ngoai ra con c6 cac quy du'<;1c xac
l~p
khong dl)'a vao l<;1i
nhu~n
rna c6
ngu6n bu d~p rieng nhu' : Quy khftu hao, quy bao toan v6n ...
- VO'n huy dt)ng : La ngu6n v6n chu y~u cua Ngan hang Thu'dng IDl;li, thl)'c
chftt la tien cua cac sd hii'u chu rna ngan hang tl;liD thoi du'
du. V6n huy d()ng bao g6m :
+ Tien gii'i khong ky hl;ln cua don vi, ca nhan.
+ Tien gii'i ti~t ki~m khong ky hl;ln.
+ Ti~n gii'i ti~t ki~m c6 ky hl;ln.
+ Tien phat hanh ky phi~u, tt·ai phi~u.
+ Cac khoan tien gii'i khac.
- VO'n di vay : Bao g6m v6n vay trong nu'oc cua Ngan hang Ttung u'dng,
cua cac Ngan hang Thu'dng IDl;li khac va v6n vay cac Ngan hang nu'oc ngoai.
- VO'n titp nh¢n: La ngu6n v6n ti~p nh~n tit cac t6 chuc Tai chinh Ngan
hang, ngan sach nha nu'oc ... d~ tai tr<;1 cho cac chuang tt·lnh, d-g an phat tt·i~n kinh
t~ xa h(}i, cai tl;lO moi sinh .. .
- VO'n khac : La ngu6n v6n phat sinh tt·ong qua tt·lnh hol;lt d()rig cua Ngan
hang Thuong ml;li nhu : Chuy~n tien, cac dich v1;1 ngan hang ...
1.1.2.2. Nghi?p V{L sit d{Lng vfln
La nghi~p Vl;l sii' d1;1ng cac ngu6n da hlnh thanh cua Ngan hang Thu'dng
IDl;li. Chung thu()c ben c6 bang t6ng k~t tai san nen gQi la nghi~p Vl;l c6. Trang
d6, nghi~p v1;1 cho vay va d~u tu' la nghi~p v1;1 cftu thanh b() ph~n chu y~u va
quan tt·Qng
(j
ben tai san c6 cua ngan hang, quy~t dinh d~n kha nang t6n tl;li va
phat tt·i~n cua ngan hang. Day nghi~p Vl;l sii' d1;1ng v6n quan tt·Qng nhftt, quy~t
dinh d~n kha nang t6n tl;li va phat tt·i~n cua ngan hang.
TrangS
- Thitt l(lp df! tril : Trong qua trinh ho<;tt d()ng, cac ngan hang d€ danh m()t
phfin ngu6n v6n khong sii' dl;lng d€ siin sang dap ung nhu diu thanh toan cua
khach hang, phfin v6n d€ danh nay g<;>i la dlf trii'. Ngan hang Tmng uong du
thoi ky nhilt dinh.
Di! tril cua ngan himg g6m :
+ Dt! W so ca'p : Bao g6m ti~n m~t c()ng voi ti~n gii'i.
+ Dl}' W thu ca'p : La nhii'ng lo<;ti chung khoan
ng~n h<;tn c6 th€ ban d€
chuy€n thanh ti~n m()t each thu~n l
+ Cho vay : La lo<;ti hinh tin dl;lng nghi~p V\1 cua Ngan hang Thuong m;;ti.
Trong d6, ngan hang se cho m()t t6 chuc kinh te' ho~c ca nhan vay m()t s6 v6n d€
san xua't kinh doanh ho~c tieu dung. Khi de'n h<;tn nguoi di vay phai hoan u·a v6n
va ti~n lai.
+ Chie't kha'u : La
vi~c
ngan hang mua thuong phie'u con trong thoi h;;tn
hi~u llfc cua khach hang. Khi d6 ngan hang se chi u·a cho khach hang m()t
s6 ti~n
bftng m~nh gia cua thu'dng phie'u trU di l
hay dai tinh tit IUc ngan hang mua thu'ong phie'u cho de'n ky h;;tn cua thuong
phie'u. Qua d6, ngan hang se thu m()t khoan loi tit nghi~p V\1 chie't kha'u nay d€ bit
d~p
cac chi phi va bao dam lqi nhu~n cho Ngan hang Thuong m;;ti.
+ Cho thue tai chinh : La lo<;ti hinh tin dl;lng trung va dai h<;tn. Trong d6, cac
cong ty cho thue tai chinh dung v6n cua minh hay v6n do phat hanh trai phie'u d€
mua tai san thie't bi theo yeu cfiu cua ngu'oi di thue va cho thue u·ong m()t thoi
gian nha't dinh. Nguoi thue phai u·a cho cong ty cho thue tai chinh ti~n thue m6i
thang ho~c m6i quy m()t Ifin, khi ke't thuc hqp d6ng nguoi thue dtl'qc quy~n ll}'a
ch<;>n mua tai san ho~c keo dai hqp d6ng thue tie'p.
+ Bao Ianh ngan hang: Trong nghi~p V\1 nay khach hang duqc ngan hang
ca'p bao Ianh cho, nho d6 khach hang se duqc vay v6n ngan hang khac ho~c thl}'c
hi~n h
+ Ngoai ra con c6 nhii'ng hinh th(tc khac nhu : Tin dl;lng tieu dung, tin dl;lng
ung hu'oc, tin dvng the' chilp ...
Trang6
- Ddu tLt: Ho~t d()ng dfiu tu' m()t m~it mang l~i thu nh~p cho cac Ngan h[mg
Thuong m~i nhung cfing c6 khi g;rtp phai rili ro. Nho ho~t d()ng dfiu tu' rna cac
Ngan hang Thuong m~i phan tan du<;fc nH ro c6 th~ g;rtp phai trong qua trlnh ho~t
d()ng. Trong nghi~p VlJ nay ngan hang se dung ngu6n v6n cua m1nh va ngu6n
v6n 6n dpm khac d~ dfiu ttt duoi cac hlnh thll'c nhu :
+Hun v6n, lien doanh mua c6 phfin, c6 phie'u cua cac cong ty.
+ Mua trai phie'u chinh phu, chinh quy~n d!a phucJng.
+ Mua trai phie'u cong ty ...
- Tid scm c6 khac : La nhii'ng khoan
illlJC
con l~i cua tai san c6, chu ye'u la
so v~t ch~t d~ tie'n hanh ho~t d()ng ngan hang nhu :
+ Xay dl!flg ho;rtc mua them nha cii'a d~ lam tn,1 so van phong.
tai san htu d()ng, co
+ Mua sAm may m6c, thie't b!, d1Jng
ClJ
lam vi~c.
+ Mua sAm phucJng ti~n v~n chuy~n.
+ Xay dlJ'ng h~ th6ng kho quy ...
1.1.2.3. Nghi?p V{l moi gim trung gian va cung cfip cac djch
V{l
ngan hang
D!ch VlJ ngan hang ngay cang phat tri~n vua cho phep h6 tr<;f cho nghi~p
VlJ khai thac ngu6n v6n vita t~o ra thu nh~p cho ngan hang bAng cac khoan hoa
h6ng, I~ phi ... cac ho~t d()ng nay bao g6m:
- Cac d!ch VlJ thanh toan, thu chi h() khach hang.
- Nh~n bao quan cac tai san quy gia, gi~y to, chll'ng thu quan tr~mg cua
dan chung.
- Bao quan, mua ban h() chll'ng khoan theo uy nhi~m cua khach hang.
- Kinh doanh mua ban ngo~i t~, vilng b~c da quy.
- T1i v~n tai chinh ...
1.2.
VAN DE NANG CAO CHAT LU<}NG
TIN
DVNG TRONG
HO~T
DONG CUA NGAN HANG THlJONG Mi}l
1.2.1. Khai quat
ve tin dl)ng
Tin dl}Ilg la quan h~ vay mu'<;fn, quan h~ sit dl}Ilg v6n Iftn nhau gifta ngu'oi di vay
va ngu'oi cho vay dlJ'a tren nguyen ~c hoan tra. Quan h~ nay lam cho die ngu6n v6n
ti~n t~ t:rong xa h9i du'<;fc v~n d9ng t:U chu th~ nay sang chu th~ khac, du
ndi thua sang ncJi thi~u, tU ngu6n ti~n nhan rbi ciia cac t6 chCfc kinh t~ xa h9i, cua nhan
dan du'
Trang 7
chuc doan th~, nhfm dan dang c6 nhu cftu stt d~ng v6n cho san xu~t, btu thong hang
h6a cling nhu' nhu cftu tieu dung trong to~m xa h()i. Nhu' v~y, ho~t d()ng tin d~ng kich
thich ~p trung v6n, lam cho hi~u qua slt d~ng v6n trong toan xa h()i tang.
1.2.2. Rui ro tin dl)ng
Trong doi s6ng kinh t€ hang ngay, rui ro thuong du'
nhfft. Ho~t d()ng kinh doanh trong bflt eli linh Vl!C nao cling khong th~ tranh khoi n1i ro.
Ngan hang Thu'dng m~i cling c6 nhi~u lo~i rui ro nhu' : Rui ro thanh khoan, rui ro lai
su~t,
rui ro m~t kha nang thanh toan, rui ro tin d~ng ... Rui ro trong ho~t d()ng tin d~ng
cua Ngan hang Thu'dng m~ chu y~u la do chfft lu'
tdnh ho~t d()ng tin d~g, cac Ngan hang Thuong m~i phai luon chu d()ng fun each h~
ch~ d~n muc thflp nh~t nhftng n1i ro c6 th~ xa y ra d~ nang cao chfft lu'
Cac lo<;1i rui ro thuong c6 lien quan voi nhau, vi dl,l nhu nH ro tin dl,lng khi
chfft luqng tin dvng thftp, nq qua h<;1n cao se d~n de'n mfft kha nang thanh toan; Iai
sufft bie'n dt)ng, tinh thanh khoan cua d6ng v6n thftp vi v6n hi dong bang ...
Trong ph<;1m vi giOi h<;1n lu~n van xin duqc de c~p nt)i dung cua nH ro tin
dl,lng, d~ nang cao chfft luqng tin dl,lng bo qua cac lo<;1i nH ro khac.
Rui ro tin d~ng xay ra khi khach hang khong hoan tra v6n dung h~n cho ngan
hang. Day la d~g rui ro do khong an khop v~ thoi h~n thanh toan, sinh ra do chu
chuy~n ti~n ~ di~n ra khong d6ng thoi. Slf sai bi~t nay xu~t phat til' khach hang vay,
khi thanh toan khong dung h~n khoan vay theo thoi h~n da quy diflh.
M~t khac,
rt1i ro
tin d~ng con la n1i ro v~ dinh gia vi quan h~ tin d~ng la ti~n t~ h6a cac loi hua. Vi~c
khong tra du'
hi m~t v6n ho~c hi ngu'ng d9ng
v6n lam m~t co h9i kinh doanh, ni~t kha nang thanh toan, ch~t lu'
ciia cac ngan hang. CJ Vi~t Nam ho<;1t dt)ng cho vay chie'm toi gan 90% nghi~p vv
c6 cua ngan hang. Vi v~y, nli ro tin dvng cang phai duqc quan tam.
1.2.3. Nhii'ng nguyen nhan dftn de'n rui ro tin dl)ng
Trong tht!c te' c6 ra"t nhieu nguyen nhan d~n d~n riii ro tin d~mg, c6 th~
chia thanh nhfi:'ng nh6m nguyen nhan sau :
Trang8
1.2.3.1. Nhom nguyen nhan khach quan :
- Do moi tntong kinh t€ khong 6n dpm : Bftt mtoc ta dang tr•ii qua mqt thoi
ky chuy€n ti€p ttl' n~n kinh t€ ~p trung, quan lieu, bao cftp chuy€n sang cd ch€ thi
tntong nen d€ phil h<;1p voi giai do~n d6i moi va hoan thi~n nay cac chinh sach
kinh t€ Vl mo CUa nha lll[OC cfing luon thay d6i da anh hu'dng d€n ho~t dqng CUa
doanh nghi~p ciing nhu ho~t dqng tin dvng cua ngan hang.
- Do tinh hinh thien tai Iii Ivt xay ra thuong xuyen da anh huc1ng d€n san
xufit kinh doanh va doi s6ng nhan dan, lam cho sue mua bi giam slit, vi~c luan
chuy€n hang h6a bi anh hu'dng, vi~c thanh toan ti~n hang bi ch~m... ciing Ia m9t
trong cac nguyen nhan lam cho doanh nghi~p khong tra n<;1 vay dung h~n d~n d€n
rui ro tin dvng.
- Do thi tntong th€ giOi bi€n dqng va nhi~u rui ro : Khung holmg ti~n t~
khu yV'c trong cac nam qua da lam n~n kinh t€ nu'oc ta tang tntdng ch~m, san
xufit kinh doanh bi thu h~p. lam anh hu'dng d€n ho~t dqng tin dvng cua ngan
hang.
Ngoai ra, con mqt
s6 nguyen nhan khach quan khac nhu : Moi tntong
phap ly chua dfiy du, nhi~u chinh sach ciia nha nuoc da duqc ban hanh nhung
tri€n khai ch~m ... ciing anh hu'dng d€n nli ro tin dvng.
1.2.3.2. Nhom nguyen nhan vi phia khach hang:
- Rui ro do khach hang khong c6 kha nang tra n<;1 : Do sv tac dqng bftt l<;1i
cua cac y€u
t6 moi tru'ong nhu' : Thien tai, hoa hoC;m, dqng dftt ... hol;ic bi€n dqng
v~ kinh t€, chinh tri, xa hqi, khoa h<;>c ky thu~t. Do sv c~nh tranh gay g~h giii'a cac
hang trong nganh, sv bi€n dqng tam ly cua ngu'oi tieu dung... lam cho doanh
nghi~p bi t6n thftt, thua 16 khong th€ tra duqc n<;1 cho ngan hang. Truong h<;1p nay
xay ra kha ph6 bi€n c) nhi~u nu'oc tt·en th€ gioi.
Ngoai ra, con do nguyen nhan mang tinh chu quan cua doanh nghi~p nhu':
quan ly y€u kern ; it v6n ; sii' dvng v6n vay khong dung mvc dich ; trlnh d9 cong
nghi~p va ky thu~t san xufit thftp ; may m6c thi€t bi l(;lc h~u ; van h6a doanh
nghi~p khong lanh IDC;lnh ; uy tin CUa san phffm Va doanh nghi~p d6i VOi cong
chung thftp ... d~n d€n hi~u qua san xufit kinh doanh ihfip, doanh nghi~p khong
c6 kha nang tt·a n<;1 ngan hang.
- Rui ro do khach hang khong tt·a n<;1: Khach hang nay c6 kha nang nhung
khong tt·a n<;1 cho ngan hang. Tntong h<;1p nay thu'ong xay
c)
nhii'ng riuoc kinh t€
kern phat tt·i€n. Do trlnh d9 dan tri thftp, h~ th6ng h1~t phap chtta dfiy dii va hoan
thi~n, cac chinh sach ch€ dq thi€u va khong d6ng bq, b9 may quan ly nha nu'oc
Trang9
kern hi~U qua COn nhieu Sd hd Va tham nhfing; trong Xa h(>i con nhieu tieu ClJ'C ...
£)6 la " nhfi'ng manh mft mau IDO " t(;lO dieu ki~n thu~n lqi cho nhfi'ng ph~n tii'
xfru, c6 y lua dao chie"m do<;1t tai san cua Ngan hang.
1.2.3.3. Nh6m nguyen nhfin chu quan vi phia ngfin hang
- Do trlnh d(> nghi~p VlJ cua can b(> tin dvng Ngan hang kern : Thie"u hi~u
bie"t ve nghi~p VlJ chuyen mon, chua thlJ'c hi~n d~y du c~c th~ 1~, che" d(> tin dvng
qui dinh, thie"u sau sat ve finh hinh ho(;lt d(>ng san xufrt kinh doanh, ve tinh hinh
tai chinh cua doanh nghi~p.
- Do d<;1o due phftm chfrt kern, c6 y cftu ke"t voi ph~n tii' xfru cung chie"m
do(;lt tai san ngan hang.
Ngoai ra con c6 m(>t
s6 tntong hqp do tam ly khach hang sq ngan hang
kh6 de trong vay muqn nen chua td nq cho Ngan hang rna dem sii' dvng tie"p,
chfrp ·nh~n hi ph<;1t lai sufrt ch~m tra.
1.2.4. y nghia cua vi~c h~n che' rui ro va nang cao cha't ltiQ'ng tin d1,1ng
Vi~c h<;1n che" rui ro va nang cao chfrt luqng tin dvng c6 y nghia rfrt quan
t:r9ng d6i voi nen kinh te": G6p ph~n thuc dfty san xufit hang h6a phat tri~n, tang
tn.l'dng nen kinh te", dap ung nhu C~U VeJn d~ duy tri SlJ' lien tt;tc cua cac ho(;lt d(>ng
san xufit kinh doanh trong cong CUQC phat tri~n kinh te". Cung ung duqc cac nhu
c~u ve v6n phvc V\} cho san xufit kinh doanh c6 qui mo Ion. La m(>t trong nhung
cong C~l giup chinh phu thlJ'C hi~n chinh sach tai trQ cho cac nganh kinh te" mui
nh9n ho~c cac nganh, cac llnh VlJ'C kinh te" c~n khuye"n khich phat tri~n. G6p ph~n
6n diflh tien t~, 6n dinh gia ca. G6p ph~n 6n dinh doi s6ng, t(;lo cong an vi~c lam
va 6n dinh tr~t tl! xa h(>i.
1.3.
co
HE
NHUNG N(H DUNG
BAN
BAM BAO AN TOAN VA NANG
CAO CHAT LU(jNG TiN D\]NG TRONG HO~ T BONG CUA NGAN
HANG THUONG ~I.
1.3.1. Cac chi ti~u phan anh muc d() dam bao an toan va nang cao cha't
ltiQ'ng tin d1,1ng
1.3.1.1. Cac chl tieu djnh tinh
Binh tinh cho an toan (rn d~mg la cac nguyen t~c cho vay. Theo Bieu 6 cua
Quye"t diflh 1627 ngay 31 thang 12 nam 2001 cua Th6ng d6c Ngan hang Nha
nuoc Vi~t Nam ve nguyen t~c cho vay : " Khach hang vay v6n cua t6 ch(tc tin
d~mg phii bao dam hai nguyen t~c :
- Sii' d\}ng v6n vay dung mvc dich da tho a thu~n trong hqp d6ng tin d\}ng
Trang 10
- Hoan tni n
Hai nguyen t~c nay c6 m6i quan h~ tu'dng tac l~n nhau, thl;l'c hi~n t6t
nguyen t~c nay la dieu ki~n dg thl;l'c hi~n t6t nguyen ilic kia va ngu'
kh
lo~i
cho vay.
St! tuan thu dfty du va h
ch~n se c6 nhieu nH ro, t6n thftt khong thg tranh khoi.
1.3.1.2. Cac chl tieu djnh lli(lng
- Vt1 chl tieu du ru;1 vay:
Du n
qui mo tin d1;1ng du'
phat trign. Ngu'
bi thu hyp (khong tang tlu'dng)
va sl;l'
lam an cua ngan hang bi giam sut.
Thy nhien, khong phai bftt CU Sl;l' tang tlu'dng tin d1;1ng nao cling la tfit rna COn
phai dam bao an toan cho ho~t d()ng kinh te". Bg dam bio an toan ho~t d()ng ngan
hang va h~ th6ng tai chinh thong thuong dg xem xet du n
CJ Vi~t Nam theo 1u~t cac t6 chuc tin dvng, du' n
khach hang khong Vu'
nH ro cang IOn va ngu'
N
nH ro tin d1;1ng va chftt lu'
Trangll
Ngoai ra, d~ danh gia h6t mll'c d() nli ro tin dl)ng rtguoi ta con sii' dl)ng cac chi
tieu : Ti 1~ NQH tren v6n ttj c6; NQH tren v6n huy d()ng va til~ NQH tren tai san c6.
- M~t khac, di thiy h6t tinh chit " nguy hiim " cua NQH, nguoi ta phan
chia NQH thanh cac loC;ti:
LoC;ti 1 : N<;1 qua hC;tn c6 th~ thu h6i du'
LoC;ti 3 : N
hC;tn khong th~ thu h6i du'
tam lo lilng khong chi 0 cac nha ngan hang rna con cua toan xa h()i. E>ieu d6 n6
n6i len sv c~n thi6t dam bao an toan hoC;tt d()ng tin dl)ng Ngan hang Thudng mC;ti.
Tu d6 c6 phudng phap d6i ph6 thich h
lu'c;fng tin dl}.ng
£)~ dam bao an toan t:rong hoC;tt d()ng tin dl)ng, hC;tn ch6 nhfi'ng nH ro c6 th~
phat sinh, nang cao chit luqng tin dl)ng, thong thuong cac Ngan hang Thudng
mC;ti sii' dl)ng cac bi~n phap nghi~p v1;1 chu ytu sau :
1.3.2.1. Cdp tin dt,mg co chfJn lfJc
- Cip tin dl)ng c6 chQn lQc, tlu'oc h6t la sang lQc khong cho vay d6i voi cac
khach hang rna ngan hang xet thiy lam an khong c6 hi~u qua.£>~ sang lQc du
+ Uy tin cua khach hang (Character).
+Nang lvc (Capacity).
+ V6n (Captial)
+ E>ieu ki~n (Conditions).
+ Tai san th6 chip (Collecteral).
Sau d6 ngan hang lo~i bo, khong cho vay d6i voi nhfi'ng khach hang c6 diu
hi~u lua dao ho~c c6 kha nang va dieu ki~n tranh thu lqi d1;1ng tin nhi~m nh[im
chi6m do~t tai san cua ngan hang. Ch~ng h~n nhu' khong cho cac thanh vien trong
H()i d6ng Quan 11i, Ban Giam d6c, Ban ki~m soat ... thu()c t6 chll'c tin d~mg vay tien.
Khong cho vay voi khach hang ho~t d()ng kinh doanh khong c6 hi~u qua.
Trang 12
1.3.2.2. H{ln ch( tin d{lng
La nhii'ng quy dpm rang bu(>c dieu ki~n vay, muc cho vay, du n
hang Thuong m~i cho vay c6 dieu ki~n rang bu(>c ch~t che ho~c chi cho vay m(>t
muc tin d1;1ng h~n che', ki€m soat m9t ty 1~ du' n<J b~t bu(>c ho~c d6ng tai tT
ki~n tinh hinh tin d1;1ng con nhieu phuc t~p thi phai nen ch~t che.
1.3.2.3. FJdm biio tin d{lng
Bay la phu'ong phap sii' d1;1ng r~t ph6 bie'n <:J nuoc ta hi~n nay cling nhli u:en
the' gioi, vi n6 dam bao tliong d6i an toan hon so voi cac phuong phap khac. Gftn
day c6 quan di€m moi, h9 de cao hi~u qua kinh te' doanh nghi~p la ngu6n dam bao
t6t nh~t chu khong phai Ia v~t ho~c phap nhan hay th€ nhan dam bao. Tuy nhien,
h9 v~n chua· dua ra du
phap dam bao tin d1;1ng. Nhung n6i nhu
v~y
khong c6 nghla chi c6 hai hinh thuc
nay la c6 th€ dam bao an toan ho~t d(>ng tin d1;1ng <:J cac Ngan hang Thuong m~i.
- Dam bdo dffi vcJ_t : La hinh thuc dam bao tin d1;1ng rna trong d6 ngan
hang dong vai tro chii n
hii'u hinh ho~c vo hinh va chung phcli h9i tt;t dii cac dieu ki~n sau :
+ Tai san d6 phai thu(>c quyen ScJ hii'u h
+ Bu
t~i
c6 tai san d6
phai ban dli
Cac hinh thuc dam bao d6i v~t g6m :
The' chdp : La nglioi di vay dem tai san la b~t d(>ng san thu()c quyen ScJ
hii'u h
dung tai san d6 lam v~t dam bao cho s6 n
Trang 13
cam co: La hlnh thuc rna ngu'Oi vay mang tai san de'n lam v~t dam bao vay
v6n ngan hang. Thy theo lo~i tai san rna ngan hang c6 th~ chi d!nh "cilm
"(J noi
(kho) nao phu h
- Dam bao doi nhan : La slJ cam ke't cua ml;)t ho~c nhieu ngu'Oi ve vi~c tra n
ngan hang thay cho khach hang vay v6n khi nguoi nay khong t:ra du'
ngan hang va ngu'Oi bao lanh. Ngay sau khi h
lo~i
bao lanh : Bao lanh c6 tai san dam bao va bao lanh khong c6 tai
san dam bao. Bao lanh c6 tai san dam bao la ngu'Oi bao tanh phlti the' ch~p tai san
cua nllnh cho ngan hang d~ san sang t:ra n
Con bao lanh khong c6 tai san dam bao la hlnh thuc dam bao rna ngu'Oi bao lanh sii'
dvng slJ tin nhi~m cua minh d~ dam bao ch~c r~ng con n
Nhu chung ta da bie't, c6 nhieu nguyen nhan d~n de'n nli ro tin dvng. Trong
d6, d~ bu d~p ml;)t phftn ho~c toan b9 thi~t h~i do nhfi'ng nguyen nhan khach quan
dem de'n, thong thuong cac t6 chuc tin dvng deu phlti l~p cac quy dlJ phong nli ro.
Ngoai ra, hi~n nay con l~p qfiy bao toan tien gii'i h~c quy bao hi~m tien gii'i,
nh~m bao v~ quy~n l
kha nang thanh toan cua cac Ngan hang Thli'ong m~i.
1.3.2.5. Biio hiim tin dt,mg
La bi~n phap rna Ngan hang bul;)c khach hang cua nllnh mua bao hi~m tai
san hlnh thanh tU' v6n vay ngan hang, nh~m ~o ngu6n t:ra n
c6. Tuy nhien, n6 khong to ra h~p
h~n, vi chung lam tang them chi phi cua nguoi vay.
Tom l{ti: B~ nang cao hi~u qua kinh doanh cua Ngan hang Thuong m~i, d~
~o uy tin voi khach hang, d~ gop philn phat t:ri~n kinh te' - xa hl;>i, d~ 6n d!nh doi
s6ng nhan dan d6ng thC1i bao v~ tai san xa h9i thl vi~c hoan thi~n ho~t dl;)ng nghi~p
vv Ngan hang Thuong m~i d~ nang cao ch~t lu'
d~mg, dam bao an toan tin
dvng trong cho vay la yeu cilu c~p thie't va khongth~ thie'u du'
Trang 14
THUC TRANG HOAT DONG TIN DUNG VA
"'
,
?
CHAT LUONG
TIN
DUNG
CUA
.
.
0
•
•
.
0
•
H~ THONG NGAN HANG THUONG M~l
TREN DIA BAN TP.HO CHI MINH
2.1.
_,
,
'
'
KHAI QUAT TINH HINH
NGAN liANG VJtT NAM.
HO~T
"
?
'
DONG CUA TOAN
A
H~
K
THONG
2.1.1. Qua trinh hinh thimh va phat triin CUa h~ tho'ng Ngan hang.
TU' khi chuy~n tU co che' ~p trung quan lieu bao dfp sang co che' thi tntong
CO SlJ' qm\n ly CUa nha nu'oc, nen kinh te' nu'oc ta da thoat khoi thoi ky trl tr~ Va CO
nhieu chuy~n bie'n theo chieu huang ngay cang phat tri~n. Boi s6ng cua dC;li b9
ph~n nhan dan da du'
qua trlnh di len d~ tl! khltng diflh vai tro cua mlnh trong vi~c d6ng g6p vao sg phat
tri~n cua kinh te' nu'oc nha.
H~ th6ng Ngan hang da phat tri~n m(;lnh me dt chieu r()ng Ifin chieu sau,
m(;lng luoi ngan hang va quy tin dvng tnH r()ng ill' uung uong de'n cac dia phuong k~
ca vling sau, vung xa. Can b9 ngan hang, d~c bi~t la can b9 tin dvng da bam sat dia
ban d~ fun hi~u kh6 khan, thao go nhii'ng vuong m~c. t(;lo dieu ki~n cho m<;>i d6i
tu'
giai do(;ln se cho thfty slJ' t11idng thanh d6.
- Tic ngay thanh l(lp thlli kY dtii mffi ( 1985).
Ngay 06 thang 5 nam 1951 H& Chii tich da ky S~c l~nh
s6 15/SL thanh l~p
Ngan hang Qu6c gia Vi~t Nam (nay Ia Ngan hang Nha nuoc Vi~t Nam). Ngan
hang Qu6c Gia Vi~t Nam ho(;lt d()ng voi ttl' each Ia co quan ngang B9 trong H9i
d&ng Chinh phu, quan ly nha nu'oc ve tien t~, tin dvng ngo(;li h6i va ngan hang. TU'
khi du'
Ho(;lt d()ng tin dvng u·ong thoi ky nay du'
bao cftp, coi nhy vi~c huy d()ng v6n nhan r6i trong dan ctl' d~ cho vay. Cac hlnh
th(tc huy d()ng v6n con don di~u. chu ye'u la tien gll'i cua cac t6 chuc kinh te' va dan
Trang 15
cu, chu twng tin dvng ngiln h~n xem nhy tin dvng trung va dai h~n. Bao ca:-p v6n tin
dvng ca:-p phat thay cho ngan sach voi cac ddn vi kinh t~. Ngoai ra, cong tac quan ly
ti~n m~it, cong tac thanh toan khong dung ti~n m~t trC1 nen kern hi~u h;l'c, du ngan
hang pha:-n da:-u nhi~u nhu'ng ba trung tam ti~n t~, tin dvng, thanh toan vftn dang con
trong tinh tr~ng y~u kern.
- ThlJi kY dBi mlii dtn khi c6 Philp l?nhNgan hcmg (1986 -1990).
Khdi dllu d6i moi ho~t d<)ng Ngan hang trong thoi ky nay la Quy~t dinh 218
CT ngay 03 thang 7 nam 1987 cua H<)i d&ng B9 trudng (nay Ia Thu tuong Chinh
phil) cho phep Ngan hang Nha nuoc ti~n hanh thi di~m vi~c chuy~n ngan hang
sang kinh doanh Xa H9i Chu Nghla C1 b6n tinh, thanh ph6: Ha N<)i, HaiPhong,
Quang Nam- Da Nang va thanh ph6 H& Chi Minh. Tren cd sC1 d6, nit kinh nghi~m
va hoan thi~n cd ch~kinh doanh d~ tri~n khai r<)ng rai chinh thuc vao nam 1988.
Sau khi thil' nghi~m, H<)i d&ng B9 trudng ban hanh Nghi dinh 53/I-IDBT
ngay 26 thang 3 nam 1988 voi dinh huong cd ban la : " Chuy~n h&n h~ th6ng Ngan
hang sang h~ch toan kinh doanh ". Nghi dinh 53 md ra ky nguyen moi v~ slJ' d6i
moi C1 d~ng sd khai cua h~ th6ng ngan hang hai ca:-p, ngan hang tU' vi th~ bao ca:-p
d~t vao vj th~ phiii kinh doanh, ~p du<;Jt kinh doanh trong thil' thach cua thj tntong.
Day la qua trinh d6i moi trong cd ch~ ho~t d<)ng ti~n t~ tin dvng, g6p phlln khilc
phvc tlnh twng r6i lo~n va l~m phat trllm tr9ng keo dai, khilc phvc m<)t buoc th1fc
tr·~ng xi nghi~p qu6c doanh y l~i vao v6n bao ca:-p cua ngan sach nha nuoc.
Tuy nhien, thoi ky nay do chua hinh dung du
lo~i ngan hang trong h~ th6ng ngan hang, nen chua c6 cai nhln dlly dt1 va toan di~n
v~ m<)t h~ th6ng ngan hang hai ca:-p.
- Giai dot;~n tit 1990 dtn nay
Vao qui I nam 1990 da c6 nhung ciii t6 quan tr9ng va dung huong la vi~c
tach roi chuc nang nghi~p vv ho~t d<)ng cua Kho b~c Nha nuoc ra khoi chuc nang
nghi~p VlJ ho~t d<)ng cua h~ th6ng ngan hang d~ giam bot Slf chi ph6i UlfC ti~p cua
nha nuoc tr·ong ho~t d<)ng ngan hang.
Ngay 24 thang 5 nam.1990 Phap
hi~u ll;l'c tU' ngay 01 thang 10 nam 1990.
l~nh
Ngan hang da du
Thang 1o nam 1998 lu~t Ngan hang Nha nuoc Vi~t N am va lu~t T6 chuc
Tin dvng ra doi. Vi~t N am c6 m9t h~ th6ng ngan hang glln gi6ng voi h~ th6ng
ngan hang cac nuoc tren th~ giOi theo n~n kinh t~ thj tntong bao g&m :
Trang 16
- Ngan hang Nha mtoc Vi~t Nam dong vai tro Ngan hang Tnmg uong th1;I'c
hi~n chinh stich ti~n t~, giam sat va di~u ti€t ho(;lt d('>ng ngan hang.
- Cac ngan hang khac bao g6m Ngan hang Thuong m(;li qu6c doanh, Ngan
hang Thuong m(;li c6 phfin, Ngan hang Thuong m(;li lien doanh, Ngan hang Thuong
m(;li nu'oc ngoai, H
d('>ng ngan hang mang tinh chftt thu'ong m(;li.
H~ th6ng Ngan hang hai cap khi di vao ho(;lt d('>ng c6 nhung u'u di~m n6i b~t
so voi h~ th6ng ngan hang cii la :
-Tach Ngan hang Nha nu'oc Vi~t Nam ra khoi h~ th6ng Ngan hang Thuong
ill(;ll.
- Ba d(;lng h6a cac hlnh thll'c t6 chll'c tin d1;1ng.
- Ba d(;lng h6a cac lo(;li hlnh sd hi'i'u.
- C6 S\1' tham gia cua chu th~ nu'oc ngoai, tang cu'ong S\1' C(;lnh tranh.
H~ th6ng ngan hang moi da g6p philn vao S\1' phat tri~n va 6n djnh kinh
t€.
Ben C(;lnh d6, con c6 nhii'ng y€u kern va h(;ln ch€ doi hoi phai c6 bi~n phap thi€t
th1;I'c d~ ngan hang ngay cang ciing c6 vai tro then ch6t cua minh trong n~n kirih t€.
2.1.2. Ke't
qua ho~t d()ng cua h~ th6ng ngan himg
N~n kinh t€ nu'oc ta trong nhung nam qua da d(;lt du'<;jc mll'c tang tntdng
lien t:l}c va d mll'c kha cao. Sl! phat tri~n kinh t€ nay co nhi~u dong gop to Ion ciia
h~ th6ng. ngan hang qua cac ghli phap di~u hanh chinh sach ti~n t~ cua Ngan
hang Trung u'dng va n611;I'c trong cac ho(;lt d()ng cua cacNgan hang Thu'ong m(;li.
Co th~ noi tinh t:U ngay thanh l~p, chua bao gio h~ th6ng ngan hang ho(;lt d('>ng
trong di~u ki~n co nhi~u thu~n l<;ii va ding dfiy thach thll'c nhu' hi~n nay. Ngan
hang phil vita ph1;1c V\J t6t cho vi~c phat tri~n n~n kinh te', vita phai h()i nh~p va
phat tri~n phu h<;jp voi h~ th6ng ngan hang th€ gioi. Ke't qua ho(;lt d()ng cua h~
th6ng Ngan hang co th~ di~m qua cac m~t sau :
B~ dam bao cho n~n kinh te' phat tri~n m()t each 6n djnh, chinh sach ti~n
t~ cua Ngan hang Nha nuoc phai du'<;jc di~u chinh kip thoi va linh ho(;lt. Phai dam
bao cho ID\JC tieu phat tri~n kinh t€ va ki~m ch€ l(;lm phat. Trong nhung nam qua
Ngan hang da th\I'C hi~n rftt t6t chll'c nang nhi~m V\} cua mlnh, gop philn cling ca
nu'oc du'a n~n kinh t€ nu'oc ta phat t:ri~n voi t6c d() cao.
Cong tac di~u hanh cung U'ng ti~n trong nhung nam qua dam bao tinh linh
ho(;lt, chu d()ng phu h
Trang 17
kha nang thanh tm1n cho cac Ngan hang Thuong m~i. M~c du con md<;mg nhu: Ty tn;mg tien m~t trong t6ng phuong ti~n thanh toan v~n d mile cao,
tinh blnh quan tit 1991 de"n nay chie"m 46,8% lam anh hudng de"n cac bi~n phap
ki€m soat va kiem che"l~m phat.
2.1.2.1. Huy dl)ng vffn
Ngan hang Nha nude da chi d~o cac Ngan hang Thuong m~i tich clJc md
r9ng cac hlnh thuc huy d9ng v6n thich hqp d€ thu hut cac ngu6n v6n nhan r6i
trong dan chung, d~c bi~t la v6n trung va dai h~n, dap ling nhu cftu san xua't kinh
doanh ciia cac doanh nghi~p va cac thanh phftn kinh te". s6 du tien gii'i cua khach
hang ~i h~ th6ng ngan hang tang tru'dng kha. Trong d6 tien gii'i tie"t ki~m b~ng
Vi~t nam d6ng va ngo~i t~ deu tang cao.
Bang 2.1 : T'mh hlnh buy d()ng v6n cua H~ thO'ng Ngftn hang
qua c~ic nam tit 1992- 2000
Nam
SO' higng vO'n buy d()ng
(ty d6ng)
1992
Ty 1~ tang hang nam
13.880.
16.520
20.799
27.843
35.917
46.332
90.539
115.379
146.200
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000.
19,0%
25,9%
33,9%
29,0%
29,0%
95,4%
27,4%
26,7%
Ngu6n : T5ng h9p bao cao cua ho~t d('>ng ngan hang.
T6c dQ tang 1111dng v6n huy d9ng qua cac nam cao, d~c bi~t la nam 1998.
Tinh chung ttr 1992 de"n 2000 muc tang tntdng binh quan hang nam tt·en 30%.
2.1.2.2. FJilu tlitin dt,mg
V6n dap ling cho nhu cftu cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a da't nude Ja mQt
va'n de clJc ky quan tr<;mg va ca'p bach trong giai do~n hi~n nay va nhieu nam tdi.
Theo bao c{w dinh hudng phat tri€n kinh te"- xa h9i ciia Vi~t N am trong giai
do~n 1996- 2000, kinh te" nude ta cftn khoang 50 ty USD, trong khi d6 ngu6n v6n
trong nude chi dap ling duqc 45 % nhu cftu; phftn con l~i dlfa vao dftu tu' ben ngoai.
Bay la m<)t tt·ong nhftng kh6 khan ve t~o v6n cho cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a.
Trang 18
Cong eu(>e d6i moi to~m di~n eiia dftt mtoe ta md dftu tU E>l;ti h(>i VI eiia
E>ang da thu dl.l'
trong nhung thanh tt!U fty da eo nhieu dong gop tich el._(e eiia nganh Ngan hang.
E>e pht;1e Vl;l t6t hon eho qua trinh eong nghi~p hoa-hi~n dl;ti hoa, ngan
hang efing da ehu trc,mg vi~e md r(>ng ho(;tt d(>ng eiia tin dt;1ng trung va dai h(;tn. Ty
trQng eho vay ngftn hl;tn tU 85% va trung hl;tn la 15% vao nam 1992 thi de'n nam
1995 da thay 67% va 33%, nam 2000 la 64% va 36%.
Bang 2.2 : Cd dtu tin d\lllg ngan hlmg qua cac nam 1992- 2000 (ty 1~ %)
Nam
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
Quo'cdoanh
90,0
81,2
72,0
65,0
58,5
73,9
70,5
73,6
74,4
Ngoaiquo'c
doanh
Dtin(jvay
Dti ng vay trung
ngi\nh~n
va dai h~n
10,0
85,0
18,8
28,0
35,0
41,5
26,1
29,5
26,4
25,6
84,0
77,0
67,0
75,0
62,2
66,5
63,6
64,0
15,0
16,0
. 23,0
33,0
25,0
37,8
33,5
36,4
36,0
Ngu&n : T8ng h
Qua ty 1~ tang tru'dng eiia tin dt;1ng trung va dai hl;tn ehung to vi~e dftu tu'
vao ehieu sau va ehieu r(>ng eho nen kinh te' da ngay eang dU'
Do Ngan hang Nha mtoe tich qte tht;e hi~n eae bi~n phap ehffn ehinh ho(;tt
d(>ng va st; e6 gl:lng eiia eae Ngan hang Thll'ong m(;ti nen nhieu Ngan hang Thll'ong
m(;ti da hl;tn ehe' dl.l'
kh6i Ngan hang ThU'ong ID(;ti Qu6e doanh va Ngan hang Thlidng m(;ti C6 phftn.
Tinh de'n ngay 31 thang 12 nam 2000 tY 1~ n<J qua hl;tn eiia toan b(> h~ th6ng ngan
hang la 7,03% tren t6ng dU' n
.
Trang 19
- Kh6i t6 chuc tin d\[ng nha mtoc : 6,9%, ne'u tinh ca cac khoan n<;j cho xU'
ly va n9 khoanh thl tY 1~ n9 qua ht;tn la 15,34%. C6 hai ngan hang kh6 khan iJ.hftt
la Ngan hang Cong thuong Vi~t Nam va Ngan hang Ngot;ti thuong Vi~t Nam. \
- Cac Ngan hang Thuong mt;ti C6 ph~n : 16,56%, ne'u tinh ca cac khoan nq\
cho xU' ly va n9 khoanh thl ty 1~ n9 qua ht;tn la 24,54%.
- Cac Ngan hang Lien doanh: 3,4% ne'u tinh ca cac khoan n9 chd xU' ly va
n9 khoanh thl ty 1~ n9 qua ht;tn la 24,06%.
- Cac chi nhanh Ngan hang Nuoc ngoai: 1,58%.
- Cac quy Tin dl;lng Nhan dan co sd: 4%.
- Kh6i t6 chuc tin d\mg Hqp tac: 4,04%.
- Kh6i Cong ty Tai chinh: 2,05%. Ne'u tinh ca cac khoan n9 cho xU' ly va
n9 khoanh thl ty 1~ n9 qua ht;tn la 3,36%.
Nguyen nhan n9 qua ht;tn vftn
nam t:ru'oc la :
- vg
(1
ty 1~ cao va c6 xu huang cao hon cac
khach quan : Cac khoan n9 cii chua xU' ly duqc nhi~u m~c du
Chinh phii da ban hanh Nghi dinh 86/CP v~ quy che' dftu gia tai san nhu'ng
tren thvc te' vftn d~ ban dftu gia tai san the' chftp d6' thil h6i n<;j con vu'ong m~c,
mchua thu h6i duqc nq. Trong khi d6 san xuftt nong nghi~p theo dt! bao con kh6
khan, cong nghi~p chung lt;ti do anh hudng ciia khiing hoang v~ tai chinh.
- vg chu quan: Ci nhi~u Ngan hang Thuong mt;ti nang 1\tc thffm dinh dt!
an cho vay ye'u, thie'u th~n trqng, vi pht;tm cac quy dinh v~ quy trlnh thffm dinh
va cho vay, d~c bi~t la bao lanh L/C tra ch~m tru'oc day khong ch~t che, bucac Ngan hang Thuong mt;ti phai tra nhanh cho khach hang cac khoan nq toi
ky thanh toan.
2.2.
THl}C TR~NG HO~ T DONG TiN DT)NG CUA CAC NGAN
HANG THu'ONG ~· TREN DJA BAN THANH PHO HO CHi
MINH
Thanh ph6 H6 Chi Minh ngay nay da trd thanh tmng tam kinh te' ciia
khu vvc va ca nuoc nhu Nghi quye't 01-NQ/TW ciia BQ Chinh tri da nhftn
mt;tnh "Thanh ph6 H6 Chi Minh la mgiao dich qu6c te' va du lich ci1a mtoc ta, c6 vi tri chinh tri quan trqng sau thii
do Ha NCung voi daphat tri6'n ciia kinh te' thanh ph6, h~ th6ng Ngan hang tren
dia ban thanh ph6 cung ngay cang trudng thanh Ion mt;tnh. De'n nay da c6 "38
