Định hướng phát triển tổng công ty đường sông miền nam đến năm 2010

B(> GIAO DVC VA DAO T~O
TRUONG D~I HOC KINH TE TPo HO CHi MINH
~w.@S'

PH~M

,

,...

PHU DUAN

,

,

~

DINH
HU'ONG PHAT TRIEN
•
~

.A

'

.A

~

TONG CONG TV DUONG SONG MIEN NAM
DEN NAM 2010
?

Chuyen nganh : QUAN TRl KINH DOANH
Ma s6

: 60o34o05

"
""'
"'
LUAN
VAN
THAC SI,., KINH KE
0

0

NglifJi hlidng dftn khoa hQc:

PGS-TSo NGUYEN THl LIEN DitP

~

,

-

TPo HO CHI MINH- NAM 2005

rrt,
-

t:H.,H.:i IAI..J L.IYv v '" ~-', ''"'

TRL10NG DH K!NH

•

TE TP.HCM

THUVI~N
J) (

~~etu
I


MUCLUC
.
.
Trang

MVCLVC
?

;t

MODAU:
1.

Slf cftn thie"t ciia d€ tai.

2.

Mvc tieu nghien CUu.

3.

Ph£.tm vi nghien cliu.

4.

Cac phttong phap nghien cuu.

5.

B6 eve ciia d€ tai.
?

,

K

A

'

,{)

CHUONGl: CO SO LY LU~N HO~CH DJNH CHIEN Lu'(1C VA TONG QUAN
VE~ V~N TAl Du'ONG THUY NQI DJA V~T NAM ...............................................l
,..

?

?

,..

a "

1.1 Cd sd ly lu~n cua ho~ch dinh chie'n htqc ................................................................................................................... 1
1. 11
•A ve~ c h"X
a1 mt;m
1en 1u'1en 1u'. Kh/'
?

•

1.1.2 Quy trinh quan tri chie"n lu'1.1.2.1 Xac dinh nhi~m vv, mvc tieu va chie"n lu'chuc ............................................................................................................................................................................................2
1.1.2.2 Xet l£.ti

nhi~m

vv kinh doanh ................................................................................................................ .2

'A cuu
/ mo1
A' tru'ong
'
dJl
/ lA'.lP co hA'
1123Nh
e xac
Ql va'de d O£.l .........................................2
. . .
g 1en
a. Moi tru'ong vi mo ..................................................................................................................................................2
b. Moi tru'ong vi mo ciia doanh nghi~p ......................................................................................... .3
,:? soat
/ nQl
A' bAd,:?
X
. .2 .4 Ki em
Q enhA(_ln d'A
lt;n d'Jl
1em m(_ln h , d'Jl
1em yeu
...................................3
11
1.1.2.5 Thie"t l~p mvc tieu dai h£.tn ....................................................................................................................... 5
1.1.2.6 Xay dl;l'ng va ll;l'a chQn chie"n lu'1.1.3 Cac cong

Cl}

d~ xay dl;l'ng va Iva chQn chie"n lu'
/ cong
A cv cung capt
X
hAong tm
• dJl
A dl;l'ng ch'1en
X
l•~rl
1. 1.3 . 1 C ac
e xay
uyc ............................ .6
a. Ma tr~n danh gia cac ye"u t6 n9i b9 (IFE) ..........................................................................6
b. Ma tr~n danh gia cac ye"u t6 ben ngoai (EFE) ..............................................................7
1.1.3.2 Xay dl;l'ng chie"n lu'- nguy co (SWOT) ............................................................................................................................................... 8


1.1.3.3 Lt;(a chQn chie'n htqc. Ma tr~n ho~ch dinh chie'n lu'qc c6 th~
dinh lu'qng (QSPM) ............................................................................................................................................. 9
1.2 Khai quat v~ nganh V~n tai duong thuy n()i (ija (J Vi~t Nam ...............................................lO
1.2.1 Danh gia v€ nhu dlu cua thi tru'ong .............................................................................................................. 11
a.

Quy mo va xu hu'ong cua thi tru'ong .................................................................................................. 11

b.

Dlf bao nhu c~u thi tru'ong ............................................................................................................................... 13

1.2.2 Danh gia v€ cung tren thi tru'ong ........................................................................................................................ 15
1.2.3 Vai tro cua v~n tai du'ong thuy n()i dia d6i voi vi~c phat tri~n KT-XH ...... 17
CHUONG 2: THT}C TR~NG HO~ T DQNG SXKD CUA TONG CONG TY
DUONG SONG MIEN NAM (SOWATCO) ............................................................................... 19

2.1 Qua trinh hinh thanh ........................................................................................................................................................................... 19
2.2 Danh gia thtfc tr~ng ho~t d()ng san xua't kinh doanh ciia SOWATC0 ................. 23
2.2.1 Co sd v~t chfft, ky thu~t, may m6c thie't bi ........................................................................................... 23
2.2.2 Ngu6n nhan llfc ............................................................................................................................................................................ 23
2.2.3

Ho~t

d()ng marketing ........................................................................................................................................................... 25

2.2.4

Ho~t

d()ng qulm tri ................................................................................................................................................................... 26

2.2.5 Danh gia v€ thi tru'ong, dich VlJ cua SOWATC0 ........................................................................ 26
2.2.6 Tinh hlnh tai chinh ................................................................................................................................................................... 27
2.2.7 Ke't qua ho~t d()ng kinh doanh ............................................................................................................................. 28
2.2.8 Ma tr~n danh gia cac ye'u t6 n()i b() (IFE) ............................................................................................. 30
2.3 Cac ye'u tO' tac d()ng de'n ho~t d()ng ciia SOWATC0 ........................................................................ 30
2.3.1 Ye'u t6 v€ moi tru'ong vi mo ...................................................................................................................................... 30

a. Moi tru'ong chinh tfi, chinh phil va

lu~t

phap .......................................................................... 30

b. ·Moi tru'ong tlf nhien ..................................................................................................................................................... 32
c. Moi tru'ong kinh te-' ......................................................................................................................................................... 32
d. Moi tru'ong khoa hQC cong ngh~ ................................................................................................................ 32
2.3.2 Cac ye'u t6 v€ moi tru'ong vi mo .......................................................................................................................... 33
a. Thi tru'ong va d6i thu c~nh tranh ............................................................................................................... 33
b. Khach hang .............................................................................................................................................................................. 34
2.3.3 Ma tr~n danh gia cac ye'u t6 ben ngoai (EFE) ................................................................................ 36


-'

-'

_R

,{!

A

'It,.

A

CHU'ONG 3: D{NH Hu'

MIEN NAM (SOWATCO) DEN NAM 2010 ............................................................................. 37
3.1 Phlidng hu8ng ho~t d(}ng ciia SOWATCO de'n nam 2010 ........................................................37
3.1.1 CcJ sd d€ xac l~p phucJng hudng ho~t d()ng cua SOW ATC0. .....................................37
3.1.2 PhucJng hudng ho~t d()ng cua SOWATCO de'n nam 2010 .............................................37
3.2 Djnh hu8ng phat tri~n SOWATCO de'n nam 2010................................................................................ 38
3.2.1 Ma tr~n SWOT cua SOWATC0 ......................................................................................................................... 38
3.2.2 Pharr tich cac chie'n lu<;1c cua SOWATCO giai do~n 2005-2010 .......................... 39
3.2.3 Llfa ch<;>n cac chie'n lu<;1c cua SOWATCO giai do~n 2005-2010 ........................... 41
3.2.4 M()t s6 giai phap d€ tri€n khai thl;l'c hi~n cac chie'n lu(jc cua SOWATC0 ..... 44
3.2.4.1 Giai phap tai ca"u tnic nganh nghe dfiu tu, kinh doanh tren ccJ sd
nang llfc loi va tay nghe chuyen mon ...................................................................................................44
a. Thlfc tr~ng nganh nghe SOWATCO dang kinh doanh va dfiu tli ....... 44
.?. p h,
ap d~e xua""t .....................................................................................................................................................45
b . G1a1
3.2.4.2 Giai phap tai ca"u true ccJ ca"u phong ban d€ nang cao nang llfc kinh
doanh ................................................................................................................................................................................................... 46
a. Thanh l~p Phong T6 chile va Quan ly ngu6n nhan llfc .....................................47
b. Thanh l~p Phong Marketing ..................................................................................................................... 48
c. Xac dinh l~i chile nang nhi~m Vl,l cua cua Phong Tai chinh k€
toan ............................................................................................................................................................................................... 49
3.2.4.3 Giai phap marketing ...................................................................................................................................................... 50
3.3 M(}t

s6 kie'n nghj .......................................................................................................................................................................................... 54

3.3.1 ve phia Nha nudc ...................................................................................................................................................................... 54
3.3.2 VS phia B() Giao thong v~n tai va Cvc Duong song Vi~t Nam. ...................................56

PHlJ LlJC

DANHMVC

Trang

DANH MVC HINH VE
Hinh 1.1

" tq. chien
·A
,
."
Mo"h'mh quan
luge toan
dtyn
................................................................................................... 1

Hinh 1.2 Mo hinh nam Ute 1\fc cua Michael E. Porter .......................................................................................3
Hinh 1.3

Oic tuy€n duemg v~n tai duemg thuy n9i dia cua Vi~t Nam ....................................... ll

Hinh 2.1

Cd c!u t6 chuc cua SOWATCO ............................................................................................................ .22

Hinh 2.2 Ty trQng (%) cac lo(.li dich Vl;l trong doanh thu cua SOWATCO
nam 2004 ................................................................................................................................................................................. 29
?

DANH MVC BANG
Bang 1.1 Thi tru0ng v~ tai trong nu6'c: theo phuong thfrc v~ tai ........................................ 12
,

,

Bang 1.2 Ket qua m<;>t so chi tieu v~ tai cua ngimh .................................................................................... 12
B.ang 13
" ta1
.. nQI
""d"ta toan
' quoc
A ................................................................................. . 14
. T,l_ong kh-<"1
01 uqng v~n
Bang 1.4 D\1' bao t6c d9 tang tru6ng cua v~n tai duang thuy n<;>i d!a khu V\fC
d6ng b~ng Song Ci'ru Long ............................................................................................................................... 14
Bang 1.5 D\1' bao nhu cclu v~n tai duang thuy n<;>i d!a khu v\fc d6ng b~ng Song
Ci'ru Long theo hang hoa ...................................................................................................................................... 14
Bang 1.6 D\1' bao nhu cclu v~n tai du0ng thuy n<)i dja khu v\fc d6ng b~ng Song
Ci'ru Long : container so v6'i cac hang hoa khac ................................................................... 14
Bang 1.7 T6ng hqp tinh hinh phuong ti~n v~ tai cua Vi~t Nam tir 1993 2003 ................................................................................................................................................................................................. 15
Bang 1.8 D<)i tau v~n chuy~n tren song cua Vi~t Nam 2003: theo thanh phcln
kinh t6 ............................................................................................................................................................................................ 16
Bang 1.9 TrQng tai d<)i tau v~n chuy~n hang hoa b~ng du0ng song cua Vi~t
Nam 2003: theo thanh phcln kinh t€....................................................................................................... 16
Bang 1.10 TrQng tai d<)i tau v~ chuy~n hang hoa b~ng du0ng song cua Vi~t
Nam 2003: theo thanh phcln kinh t6....................................................................................................... 16

Bimg 1.11 Nang h.rc d<)i tau v~n chuy€n hanh khach b~ng dubng song cua Vi~t
Nam 2003: theo thanh phfin kinh tS....................................................................................................... 16
Bang 2.1 Tinh hinh lao d<)ng ciia SOWATCO nam 2004: ............................................................. .25
Bang 2.2 Thi phffn v6 v~n tai duong thuy n9i dia cJ khu vl;l'c d6ng b~ng Song
Cii'u Long nam 2004 ................................................................................................................................................. 26
Bang 2.3 Dich vv v~n tai do SOWATCO cung c!p theo lo~i hang hoa ...................... 27
Bang 2.4 Bang din d6i ke' toan cua SOWATCO tir nam 2001-2004 ..............................27
Bang 2.5 Cac chi

s6 Uti chinh cua SOWATC0. ..............................................................................................28

Bang 2.6 Ke't qua ho~t d<)ng san xu!t kinh doanh cU. a SOWATCO ................................. 29
Bang 2.7 Ma

tr~n

IFE ciia SOWATC0 ...................................................................................................................... 30

Bang 2.8 M<)t s6 d6i thii c~nh tranh chinh hi~n nay ciia SOWATC0............................34
Bang 2.9 Nam khach hang Ion ciia SOWATC0 .......................................................................................... .35
Bang 2.10 Khach hang ciia cac dich vv

v~n

tai ciia SOWATCO theo thanh

phffn kinh t€ ......................................................................................................................................................................... 35
Bang 2.11 Ma tr~n EFE ciia SOWATC0 ....................................................................................................................36
Bang 3.1 Ma tr~n SWOT ciia SOWATC0 ............................................................................................................ 38

Bang 3.2 Ma tr~n QSPM ciia SOWATCO- Nh6m chie'n lu'<;Jc S0 ...................................41
Bang 3.3 Ma tr~n QSPM ciia SOWATCO- Nh6m chie'n lu'<;Jc ST .................................... 42
Bang 3.4 Ma tr~n QSPM ciia SOWATCO - Nh6m chie"n lu'<;Jc WT. ................................ 43


DANH MlJC CHU VIET TAT

DANIDA

T6 chuc cua Dan M:;tch ve h6 tr<;l

ky thu~t cai each kinh te' cho

Chinh phu Vit%t Narn trong nghien cuu cai each cac DNNN
DNNN

Doanh nghit%p Nha mtoc

FLDC

Cong ty Lien doanh pha t triin tie'p v~n s6 1

GTVT

Giao thong

LASH

Xa Ian LASH

R&D

Nghien CUu va phat triin

SOWATCO

T6ng Cong ty I>u'C1ng song mien Narn

SOWATCOSER

Cong ty Dich vt;t t6ng h<;lp du'C1ng thuy rni6n Narn

TCT

T6ng Cong ty

TEU

I>dn vi trQng tai tu'dng du'dng voi container 20 feet

TP. HCM

TP.H6 Chi Minh

VICT

Cang Container qu6c te'

VITRANSS

Vit%n chie'n lu'<;lc va phat triin B<) Giao thong V~n tai

VIW A

C1;tc I>u'C1ng song Vit%t Narn

v~n

tai


,

;t

MlJDAU
'


?

~

MODAU
1. Ly do chon d~ tai:
E>a't nlioc ta co h~ th6ng song ngoi chAng chit voi hon 2.360 song kenh
va hon 3200 km bo bien, d~c bi~t Ut khu VlJ'C phia Nam va cac dnh E>6ng bAng
song Cii'u Long nen ra't thu~n l<;1i trong vi~c phat trien nganh v~n tai thuy n9i
dia. Hon nua vi~c phat trien h~ tho'ng giao thong duong b9 (J khu vlJ'c d6ng
bAng song Cuu Long doi hoi chi phi dffu tli ra't Ion, trong khi do v~n tai thuy

d1t<;1c xem la phltong thuc v~n chuyen co chi phi re nha't. Vi the' phliong thuc
v~n tai thuy n9i dia (J khu vlJ'c nay vfin d1t<;1c coi Ia chu llJ'c, gop phffn trien
vung kinh te' tn;mg diem mien Bong N am B9 va E>6ng bAng song Cuu Long.
T6ng Cong ty E>liong song mien Nam (SOWATCO) la T6ng Cong ty Nha
nuoc dong tren dia ban thanh ph6 H6 Chi Minh lam nhi~m V\1 giu vai tro chu
dc,to trong nganh v~n tai thuy n9i dia (J khu vlJ'c phia Nam, gop phffn vao vi~c
phat trien kinh tcS CUa khu VlJ'C cfing nhli lam cac nhi~m V\} an ninh qu6c
phong. VOi l<;1i the' ve nhieu m~t, cling voi be day phat trien 30 nam nen
SOWATCO da trCJ thanh Ia m<)t trong nhung doanh nghi~p hang dffu ve v~n
tai dltong thuy n9i dia cua Vi~t Nam noi chung vacua khu VlJ'C phia Nam noi
rieng.
Tuy nhien nhung nam gffn day co SlJ' tham gia vao thi trliong v~n tai
dliong thuy n9i dia cua hang loc,tt cac doanh nghi~p cua cac thanh phffn kinh te'
nen da dfin de'n tlnh trc,tng cc,tnh tranh gay gih giua cac doanh nghi~p ve gia ca
va cha't l1t<;1ng dich V\1 v~n tai. Th~m chi da co slJ' cc,tnh tranh khong lanh mc,tnh
cua m9t s6 doanh nghi~p thong qua vi~c chuyen chiJ qua tai de hc,t gia thanh
v~n chuyen.
Hon nua, theo 19 trlnh h9i nh~p WTO cua Vi~t Nam, nganh giao thong
v~n tai dltong thuy n9i dia se mCJ cua hoan toan sau nam 2010. Khi do, cc,tnh
tranh tren thi trliong v~n tai dltong thuy n9i dia cua Vi~t Nam khong chi gioi
hc,tn bCJi cac doanh nghi~p trong nlioc rna se con co SlJ' tham gia cua cac Cong
ty, cac t~p doan cua nlioc ngoai. Trlioc tlnh hlnh do doi hoi SOWATCO phai
co nhung chie'n l1t<;1c kinh doanh phu h<;1p va nhung giai phap h<;1p ly de tc,to ra
nhung uu the' trong cc,tnh tranh. Voi mong mu6n do, toi da chQn de tai: "DJNH
HU'ONG PHAT TRIEN TONG CONG TY DUONG SONG MIEN NAM
DEN NAM 2010" de vie't lu~n van t6t nghi~p.


2. Moe tit~u nghien cuu:
Nhu da tdnh bay d tren, moi tru'ong q.nh tranh ciia SOWATCO dang

bie'n d6i nhanh chong voi nhfi'ng sue ep qmh tranh gifi'a cac doanh nghi~p rfft
gay g~t ciia thi truong va nhfi'ng ap h.tc ciia h()i nh~p. Do do voi d€ tai nay, t6i
mong mu6n dua ra nhfi'ng dinh huong phat tri~n va m()t s6 ghH phap mang tinh
chie'n lucjc nh~m t(;lo ra m()t lcji the" C(;lnh tranh thu~n lcji cho SOWATCO tren
thudng truong.

3. Pham vi nghien cuu:
D~ co nhfi'ng din cu hcjp ly mang tinh khoa hqc tru'oc khi dua ra nhfi'ng

'

dinh huong va cac giai phap phat tri~n ciia SOWATCO, tac gia se khai quat
nhfi'ng cd sd ly lu~n ciia ho(;lch dinh chie"n lucjc, phan tich m()t s6 cac xu the"
ciia v~n tai tren the" gioi, nhfi'ng khai quat chung v€ thi tru'ong v~n tai duong
thiiy n()i dia ciia Vi~t Nam va vai tro ciia v~n tai duong thiiy n()i dia d6i voi
vi~c phat tri~n kinh te" xa h()i. Tuy nhien, SOWATCO hqat d()ng chii ye"u a thi
truong v~n tai duong thiiy n()i dia trong khu vl.fc phia Nam nen d€ tai se t~p
trung di sau vao phan tich linh vl.fc v~n tai duong thiiy n()i dia khu vl.fc phia
Nam.
Khi thl.fc hi~n d€ tai nay, tac gia chii ye"u thu th~p cac s61i~u thu cffp
ciia nganh va ciia t6 chuc DANIDA (Dan Ml;lch) v€ dl.f an h6 trcj ky thu~t cai
each kinh te" cho Chinh phii Vi~t Nam trong nghien CUu cai each cac doanh
nghi~p Nha nuoc trong do co cac doanh nghi~p Nha nuoc nganh Giao thong
v~n tai.
SOWATCO la T6ng Cong ty ho(;lt d()ng theo mo hlnh Cong ty m~ Cong ty con g6m Cong ty m~ T6ng Cong ty Duong song mi€n Nam, 05 Cong
ty con va 03 Cong ty lien doanh voi nuoc ngoai, ho(;lt d()ng da nganh nhu: v~n
tai duong thuy, b6c xe"p, xay dl.fng, dong tau, djch VlJ hang hai va m()t s6 dich
VlJ thudng m(;li khac. Voi thoi gian nghien cuu ng~n nen d€ tai chi di vao xay
dl.fng cac giai phap cho Cong ty m~ T6ng Cong ty Duong song mi€n Nam voi
linh vl.fc hqat d()ng chinh la nganh v~n tai duong thiiy, b6c xe"p, cac dich VlJ

cang va hang hai vi day Ia nganh gifi' vai tro chii ll.fc ciia SOWATCO cilng nhu
lam nhi~m VlJ chii dl;lo ciia thanh phftn kinh te" Nha nuoc a khu vl.fc phia Nam.

4. Phttdng phap nghien cuu:
Tren cd sd phan tich cac s6 li~u trong qua khu va hi~n tl;li ciia
SOWATCO cling voi cac thong tin ciia thi truong, khach hang, cac d6i thii
C(;lnh tranh... tac gia v~n dl,lng rna tr~n SWOT varna tr~n QSPM trong vi~c xay


dlfng va llfa chQn chie'"n lu'Qc kinh doanh, til d6 tac gia du'a ra m<)t s6 giai phap
cho SOWATCO. D~ thlfc hi~n de tai nay, tac gia cilng da thong qua cac can
b<) lanh d(;I.O chu ch6t CUa doanh nghi~p va m<)t s6 chuyen gia CUa nganh d~
du'a ra cac chie'"n lu'Qc va nhii'ng giai phap chu ye'"u phu h<;1p voi mvc tieu phat
tri~n cua SOWATCO trong tu'ong lai.

5. B6 cue ciia d~ tai:

De tai du'Qc chia ra thanh cac ph~n chinh sau:
Chu'ong 1: Co sd ly lu~n hO(;I.Ch dinh chie'"n lu'QC va t6ng quan ve v~n tai
du'ong thuy n<)i diad Vi~t Nam.
Chu'ong 2: Thlfc tr(;l.ng ho(;l.t d<)ng san xua't kinh doanh cua T6ng Cong ty
Duong song mien Nam (SOWATCO).
Chu'ong 3: Dinh hu'ong phat tri~n T6ng Cong ty Duong song mien Nam
SOWATCO de'"n nam 2010.
Ke't lu~n.


I
~

''
•

•

1.1. Cd sdly lu~n ciia ho~ch djnh chie'n hi(lc.
1.1.1 Khai ni~m v~ chie'n lti(lc va quan tri chie'n lti(lc
1.1.2 Quy trlnh quan tri chie'n lti(lc
1.1.3. Cac c6ng Cl) d@ xay dl/ng va Iva chqn chie'n lti(lc
1.2. Khai quat v~ nganh v~n tai dtiong thiiy n()i dja .a Vi~t Nam.
1.2.1 Danh gia v~ nhu diu ciia thi trtiong
1.2.2 Danh gia v~ cung tren thi trtiong
1.2.3 Vai tro ciia v~n tai dtiong thiiy n()i dja d6i v8i vi~c
phat tri@n KTXH


Trang 1

CHUONG 1
COSO LY LUAN HOACH DINH CHIEN LUOC VA
TONG QUAN VE V~N TAl nirONG .THUY NQI BJA fJ VI~T NAM

1.1

CO' sO' ly loan ctia hoach dinh chi~n lll'O'C.

1.1.1 Khai niem chi~n IU'O'C va qmin tri chi~n IU'O'C.
Theo Garry D.Smith, Danny R.Amoid va Boby R.Bizzell, qufm trj chi~n
luge la qua trinh nghien ciru cac moi tru(mg hi~n t~i cling nhu tuang lai, ho~ch
djnh cac mvc tieu cua t6 chfrc, de ra, thgc hi~n va kiem tra vi~c th\fc hi~n cac

quy~t djnh nhfun d~t dugc cac mvc tieu d6 trong moi tru(mg hi~n t~i cling nhu
tuang lai
1.1.2 Quy trinh quan tri chi~n lll'O'c.
Theo Fred R.David, quy trinh quan trj chi~n luge g6m 03 giai do~: hinh
thanh chi~n luge, th\fc thi chi~n luge va danh gia chi~n luge.
Hinh 1.1

Mo hinh quan trj chi~n lll'Q'C toan di~n
Nghien ctru(mg
xac
diM CO'hQi va
n
cO'

de

Xac diM nhi~m
V\1, ffi\IC tieu va

nhi~m V\1

t(li

doaM

chi~n luqc hi~n

Xetl(li
hlM

Do lur---+---~----~---+~

Kiem soat n(li b(l
daM~di~n

Miingdiam
m(lllh, diam yeu

Hinh thaM
chien luqc

xay d\ffig,
h,ra chQn
chien luqc

danh gia thanh
tich


Trang 2

Do trQng tam cua de tai lit dinh hu6ng phat tri€n cho doanh nghi~p nen ta se
di sau nghien cl:ru cac giai doc.tn hinh thanh chi~n luqc.
1.1.2.1 Xac dinh nhiem vu, muc tieu va chi~n lll'O'c bien tai cua t6 chii'c.

Day la di€m khCri ddu hqp ly trong quan tri chi~n luqc vi tinh hinh hi~n tc.ti
cua Cong ty c6 th€ loc.ti trir m()t s6 chi~n luqc, th~m chi giup h,ra chQn hanh d()ng
C\1

thS.

M6i

tb

chuc d6u c6 nhi~m V\1, cac m\lc tieu va chi~n luqc, ngay ca khi

nhfrng y~u t6 nay khong dUQ'C thi~t l~p va vi~t ra C\1 th€ ho~C truy~n thong chinh
thuc.
1.1.2.2 Xet lai nhiem vu kinh doanh:

Nhi~m V\1 CUa kinh doanh la t(_lO l~p cac UU th~, cac chi~n lUQ'C, cac k~ hoc.tch

va vi~c phan bd cong vi~c. Day la di€m khcri ddu cho vi~c thi~t l~p cong vi~c quan
ly va nhdt la thi~t l~p CO' du quan ly. Vi~c xem xet nay cho phep doanh nghi~p
phac thao phUO'llg hu6ng va thi~t l~p cac ffi\lC tieu.
1.1.2.3 Nghien Ctfu moi trU'img d~ xac lap CO' hoi vade doa chu y~u.

M\lC dich cua vi~c phan tich moi truemg ben ngoai la d€ thdy nhfrng CO' h()i
va m6i de doc.t quan trQng rna m()t

tb chuc g~p phai tir d6 nha quan ly c6 th€ soc.tn

thao chi~n lUQ'C nhfun t~n d\lllg cac CO' h()i va ne tninh ho~c lam giam di anh huang
cua cac m6i de doc.t. Moi truemg hoc.tt d()ng cua doanh nghi~p duqc phan chia thanh
hai loc.ti: moi truemg VI mo va moi truemg vi mo.

a. Moi trll'img vi mo cua doanh

nghi~p:

01c y~u t6 chu y~u cua moi truemg VI mo la:

•!• Anh hmmg cua kinh t~: Cac anh huang chu y~u cua y~u t6 kinh t~ bao
g6m:

tY 1~ l'.lffi phat, t6c d9 tang truang kinh t~,

Hli sudt ngan hang, chu kY kinh t~,

can can thanh toan, chinh sach tai chinh ti6n t~ ...

•!• Anh hmmg cua lu~t phap, chinh phu va chinh trf: Cac y~u t6 nay c6 anh
huang ngay cang 16n d~n hoc.tt d()ng cua cac doanh nghi~p.

•!• Anh hmmg cua tt}' nhien: Cac anh huang chinh cua y~u t6

wnhien nhu:

vdn d~ 0 nhi~m moi truemg, thi~u nang luqng, lang phi tai nguyen thien nhien, nhu
cdu ngay cang 16n d6i v6'i cac ngu6n h,rc c6 hc.tn.


Trang 3

•!• Anh hU'Ong ctia cong ngh~: Ngay cang co nhi~u cong ngh~ tien ti~n ra dai,
t~O ra nhfrng CO' h(}i cling nhu nguy CO' d6i VOi tfit ca cac nganh va cac doanh
nghi~p. Sv phat trien cua cong ngh~ co the lam nen m()t thi truang m6i, k~t qua la

S\f sinh soi CUa nhfrng san phfim mffi Va lam thay d6i cac m6i quan h~ C~nh tranh

trong nganh cling nhu lam cho cac san phfim hi~n t~i tr<'Y nen l~c h~u.
b. Moi trll'img vi mo ctia doanh

nghi~p:

Moi truang vi mo la nhiing y~u t6 ngo~i canh nhung co lien quan trvc ti~p
d~n doanh nghi~p. Cac y~u t6 nay t~o ra ap lvc c~nh tranh, g5m: de do~ cua nhiing

d6i thu moi nh~p nganh, sue m~nh dam phan cua nha cung cfip, sue m~nh dam
pharr CUa nguai mua, de do~ CUa nhfrng san phfim thay th~, CUCYng d(_) c~nh tranh
CUa nhiing doanh nghi~p trong nganh... Ta ap dl,mg mo hinh nam tac lvc cua
Michael E.Porter (1980) de xem xet moi truang vi mo cua doanh nghi~p:
Hinh 1.2:

Mo hinh nam tac ll}'c ctia Michael E. Porter

I

Cac do'i tho ti@m tan~

I

Nguy cd c6 cactd6i thu q.nh tranh mdi
Nhung dol thii c~nh
tranh trong nganh

Nhung

ngtiOi

KM nang ep gia khach

Kha nang ep gia
cung

Nhung

cua nha cung c!p

cua khach hang

hang

Stl c~nh tranh giua
cac doanh nghi~p
De d<;>a cua SP,t dich Vl;l thay the'

I

Nhung san pham thay th€

J

1.1.2.4 Ki~m soat noi bo doanh nghiep d~ nhan dien cac di~m manh, di~m y~u:

Theo Fred R.David, hoan canh n<)i b<) cua doanh nghi~p bao g5m cac y~u
t6 chu y~u nhu: quan

tri,

maketing, tai chinh k~ toan, san xufit, nghien cll'u va

phat trien, ngu6n nhan Ivc va h~ th6ng thong tin.

•!• Quan trj: d6 la m<)t qua trinh g6m 4 chuc nang:


Trang 4

Ho~ch djnh: bao gl>m tfit ca cac ho~t d()ng quan trj lien quan d~n vi~c

chuftn bj cho tuong lai nhu: dg doan, thi~t l~p ID\lC tieu, d~ ra chi~n luqc, phat
tri~n cac chinh sach, hinh thanh k~ ho~ch.
T6 chtrc: bao gl>m tfit ca cac ho~t d()ng quan trj t~o ra ca cfiu cua m6i
quan h~ gifra quy~n h~n va trach nhi~m . Nhfrng c6ng vi~c C\1 th~ Ia thi~t k~ t6
chtrc, chuyen m6n hoa c6ng vi~c, m6 ta c6ng vi~c, chi ti~t hoa c6ng vi~c, rna
r()ng ki~m soat, th6ng nhfit m~nh l~nh, ph6i hqp, s~p x~p, thi~t k~ c6ng vi~c va
phfm tich c6ng vi~c.
Uinh d~o: bao gl>m nhfrng n6 lgc nh~m djnh hu6ng ho~t d()ng cua con
ngm1i, C\1 th~ Ia Hinh d~o, lien l~c cac nh6m lam vi~c chung, thay d6i each ho~t
d()ng, uy quy~n, nang cao chfit luqng c6ng vi~c, thoa man c6ng vi~c, thoa man
nhu cAu, thay d6i t6 chtrc, tinh thAn cua nhan vien va tinh thk quan ly.
Ki~m soat: Lien quan d~n tfit ca cac ho~t d()ng quan ly nh~in dam bao

cho k~t qua thgc t~ phu hqp v&i k~t qua da ho~ch djnh. Nhfrng ho~t d()ng chu
Y.~u Ia: ki~m tra chfit luqng, ki~m soat tai chinh, ki~m soat ban hang, hang tl>n
kho, chi phi, phan tich nhfrng thay d6i ...
•!• Marketing:

Marketing duqc m6 ta nhu la qua trinh xac djnh, d\f bao, thi~t l~p va thoa
man nhu d.u, mong mu6n cua nguai tieu dung d6i v&i san phftm va djch Vl,l. Theo
Philips Kotler, marketing bao g6m 4 c6ng vi~c ca ban la: phan tich kha nang cua
thi truang; Iva chQn thi truang m\lc tieu; so~n thao chuong trinh marketing -mix;
va ti~n hanh cac ho~t d()ng marketing.
•!• Tili chfnh k~ toan:

Lqi th~ v~ tai chinh no chinh Ia y~u t6 quy~t djnh nhfit d~n vj th~ c~nh
tranh. Tren Cluqc cho doanh nghi~p lam cho chi~n luqc mang tinh kha thi hon va lam thay
d6i cac chi~n luqc hi~n t~i. Khi phan tich cac y~u t6 tai chinh, cAn xem xet cac
chi s6 quan trQng Ia: kha nang thanh toan, don din nq, chi s6 v~ ho~t d()ng,
doanh lqi, lai c6 phAn, tang truang ...
•!• San xuit- tac nghi~p:

San xufit - tac nghi~p bao gl>m tfit ca cac ho~t d()ng nh~m bi~n d6i dAu
vao thanh hang hoa va djch V\1. Qua trinh quan trj san xufit- tac nghi~p gl>m 05


Trang 5

lo~i quyet djnh (hay chirc nang): quy trinh (thiet ke h~ th6ng san xufit v~t ly),

cong sutit (quyet djnh mire san luQ'Ilg t6t nhfit d6i v&i t& chirc), hcmg t6n kho
(quan trj mire nguyen li~u tho, cong vi~c trong quy trinh va thanh phdm), l~:tc
lu(rng lao a(jng, va chat lu(rng.

•!• Nghien cthl va phat tri~n (R&D):
Ho~t d()ng R & D nhfun phat tri~n san phdm m&i tru&c d6i thti c~nh

tranh, nang cao chfit luQllg san phlim, ki~m soat t6t gia thanh hay cai tien quy
trinh sfm xufit d~ giam chi phi. Chfit luQllg ctia n6 lgc R&D ctia doanh nghi~p
c6 th~ giup doanh nghi~p vfrng di dftu ho~c lam doanh nghi~p tvt h~u so v&i cac
d6i thti dfin dftu trong nganh.

•!• NguAn nhan Ivc:
Ngubn nhan lgc c6 vai tro het sire quan trQng d6i v&i sg thanh cong ctia
Cong ty. Chien luge du c6 dung dfut den dau nhung n6 vfin khong th~ mang l~i
hi~u qua n~u khong c6 nhiing con nguai lam vi~c hi~u qua. Do d6, cong ty phai
chulin bj ngubn nhan lgc sao cho c6 th~ d~t dugc cac m\}c tieu da de ra. Cac
chirc nang chinh ctia quan trj nhan lgc bao gbm: tuy~n d\}ng, phong vfin, ki6m
tra, chQn lQc, djnh hu&ng, dao t~o, phat tri6n, quan tam, danh gia, thu<'mg ph~t,
thang cfip, thuyen chuy6n, giang cfip, sa thai.

•!• H~ thBng thong tin:
H~ th6ng thong tin la ngubn h,rc quan trQng vi n6 tiep nh~n dfr li~u tho tir

moi truang ben ngoai Ifin ben trong ctia t& chirc, giup theo doi cac thay d&i ctia
moi trub'ng, nh~ ra nhiing m6i de do~ trong c~nh tranh va h6 trg cho vi~c thgc
hi~n, danh gia va ki6m soat chien luge. Ngoai ra, m()t h~ th6ng thong tin hi~u
qua n6 cho phep doanh nghi~p c6 kha nang d~c bi~t trong cac linh VlJC khac
nhu: chi phi thfip, djch V\llam hai long khach hang ...
1.1.2.5 Thi~t Hip muc tieu dai han:

Cac m\lc tieu dai h~ bieu thj qua cac ket qua mong dgi ctia vi~c theo
du&i cac chien luge nao d6. Cac chien luge bi6u thj nhiing bi~n phap de d~t
dugc m\}C dich }au dai. Khung thai gian cho cac m\}C tieu Va chien luge phfti
phu hQ'P nhau va thub'ng c6 thai h~ tir 02-05 nam.

Trang 6

M6i mvc tieu thuoog kern theo m9t thai gian va g~n v6i m9t s6 chi tieu
nhu mt'rc tang tru6ng cua v6n, mt'rc tang tru6ng cua doanh thu, mt'rc doanh lqi,
thj phfrn ...
1.1.2.6 Xay dung va IU'a chon chi~n IU'O'c:

Quy trinh hinh thanh va lga chQn chi6n luqc gbm 3 giai do~n:
Giai do~n 1: Nh?p vao. Giai do~n nay tom t~t cac thong tin Cduqc nh?p vao cAn thi6t cho vi~c hanh thanh cac chi6n luqc. d day ta se xay
dlJllg cac rna tr?n: rna tr?n danh gia cac y6u t6 ben trong (IFE) va rna tr?n danh
gia cac y6u t6 ben ngoai (EFE).
Giai do~i 2: k6t hqp. Cac ky thu?t st'r dvng trong giai do~n 2 bao gbm: rna
tr?n diem m~nh- diem y6u, ca h9i- nguy ca (SWOT). Ma tr?n nay st'r dl,lllg
cac thong tin nh?p vao dUQ'C rut ra tir cac Cdiem m~ va diem y6u ben trong tir do hinh thanh nen cac chi6n luqc kha thi
co the lga chQn.
Giai do~n 3: quy6t djnh. Giai do~n nay chi bao gbm m9t ky thu?t - rna
tr?n ho~ch djnh chi6n luqc co the djnh luqng (QSPM). Ma tr?n QSPM st'r dvng
thong tin nh?p vao duqc rut ra tir giai do~n 1 de danh gia khach quan cac chi6n
luqc kha thi co. the chQn lga 6 giai do~n 2. Ma tr?n nay bieu thj st'rc hfip d~n
tuang d6i cua cac chi6n luqc co the chQn lga, do do cung cAp ca s6 khach quan
cho vi~c lga chQn chi6n luqc rieng bi~t.
1.1.3 Cac cong cud~ xay dU'Dg va IU'a chon chi~n IU'O'c.
, cong
,.. cu cung cap
A th"ong t•m dAe xay
,.. d U'ng ch•A
1.1.3.1 C ac
1en IU'O'c.

a. Ma trin danh gia cac y~u t6 n{)i b{) (IFE).

Ma tr?n danh gia cac y6u t6 n9i b9 (IFE) tom t~t va danh gia nhfrng m{lt
m~nh va m{lt y6u cua cac b9 ph?ll kinh doanh cht'rc nang cua Cong ty. Ma tr?n
IFE duqc phat trien theo 05 bu6c:
Bu6c 1: L?p danh mvc cac y6u t6 thanh cong then ch6t nhu da xac djnh trong
qua trinh danh gia n9i b9 cua doanh nghi~p. Danh mvc nay bao gbm tir
10 d6n 20 y6u t6, gbm ca nhfrng di~m m~nh va di~m y6u.


Trang 7

Bu&c 2: Phan lo~i tAm quan tn;mg tir 0,0 (khong quan trQng) d~n 1,0 (r~t quan
trQng) cho m6i y~u t6. Sv phan lo~i nay cho th~y tAm quan trQng
tuong tmg cua m6i y~u t6 d6i v&i sv thanh cong cua Cong ty trong
nganh. TAng s6 cac mire d9 phan lo~i phai b~ng 1,0.
Bu&c 3: Phan lo~i tir 1 d~n 4 cho m6i y~u t6, trong d6 41a di~m m~ 16n nh~t,
3 Ia di~m m~nh nh6 nh~t, 2 Ia di~m y~u nh6 nh~t va 1 Ia di~m y~u 16n
nh~t. Nhu v~y S\f ph~n lo~i nay dva tren CO" sa cua Cong ty.
Bu6c 4: Nhan tAm quan trQng cua m6i bi~n s6 v&i phan lo~i cua n6 d~ xac djnh
s6 di~m v~ tb quan trQng.
Bu6c 5: C()ng tAng s6 di~m v~ tb quan trQng cho m6i bi6n s6 d~ xac djnh
tAng s6 di~m quan trQng cho tA chirc.
B~t k~ IFE c6 bao nhieu y~u t6, tAng s6 di~m quan trQng cao nh~t cua

m()t Cong ty c6 th~ c6 Ia 4,0, th~p nh~t Ia 1,0, trung binh Ia 2,5. TAng s6 di~m
16n hon 2,5 cho th~y Cong ty m~nh v~ n()i b(), nh6 hon 2,5 cho th~y Cong ty
y~u.

b. Ma tr'n danh giii cac y~u t6 ben ngoai (EFE).

Ma tr~n danh gia cac y6u t6 ben ngoai (EFE) giup ta tom t~t va danh gia
nhfmg anh huang cua y~u t6 moi truang t&i doanh nghi~p. Vi~c phat tri~n rna
tr~ EFE g6m 05 bu6c:
Bu6c 1: L~p danh mvc cac y~u t6 c6 vai tro quy~t djnh d6i v6i S\f thanh cong
nhu da nh~n di~n trong qua trinh danh gia moi tru(mg cua doanh
nghi~p. Danh mvc nay bao g6m tir 10 d~n 20 y~u t6, g6m ca nhfmg CO"
h(}i Va nguy CO" anh huang d~n doanh nghi~p va nganh kinh doanh cua
doanh nghi~p.
Bu6c 2: Phan lo~i tb quan trQng tir 0,0 (khong quan trQng) d~n 1,0 (r~t quan
trQng) cho m6i y~u t6. S\f phan lo~i nay cho th~y tAm quan trQng
tuong tmg cua m6i y6u t6 d6i v6i S\f thanh cong trong nganh kinh
doanh cua doanh nghi~p. Mire phan lo~i thich hqp c6 th~ dugc xac
djnh b~ng each so sanh nhfmg doanh nghi~p thanh cong v6i doanh
nghi~p khong thanh cong trong nganh ho~C thao lu~n va d~t dugc S\f


Trang 8

nhdt tri cua nh6m xay d\fllg chi~n luqc. T6ng s6 mfrc d<) phan lo;;ti phai
bfulg 1,0. Nhu v~y sv phan lo;;ti dva tren cas& nganh.
Bu&c 3: Phan lo;;ti tir 1 d~n 4 cho m6i y~u t6 quy~t dinh sv thanh cong de cho
thdy each thfrc rna cac chi~n luqc hi~n t;;ti cua Cong ty phfm frng v&i
y~u t6 nay, trong d6 4la phan frng t6t, 3 la phfm frng tren trung binh, 2
la phan frng trung binh va 1 la phan frng it. Cac mfrc nay dva tren hi~u
qua cua Cong ty.
Bu&c 4: Nhan tftm quan trQng cua m6i bi~n s6 v&i phan lo;;ti cua n6 de xac djnh
s6 diem v~ tftm quan trQng.
Bu&c 5: C<)ng t6ng s6 diem v~ tftm quan trQng cho m6i bi~n s6 de xac djnh
t6ng s6 diem quan trQng cho t6 chfrc.
Bdt ke s6 luQ'llg ca h<)i va de do;;t trong rna tr~n, t6ng s6 diem quan trQng

cao nhdt cua m<)t Cong ty co the co la 4,0, thdp nhdt la 1,0, trung binh la 2,5.
T6ng s6 diem quan trQng b~ng 4,0 cho thdy chi~n luqc cua Cong ty t~n dvng t6t
CaC CO' h{)i ben ngoai va t6i thieu hoa CaC anh huang tieu C\fC cua ben ngoai len
Cong ty.
1.1.3.2 Xay dung chi~n lll'O'c. Ma tran di~m manh - di~m y~u. cO' hoi - nguy

CO' (SWOT).

Bay la giai do;;tn k~t hqp qua trinh hinh thanh chi~n luqc. Cac chi~n luqc
dUQ'C xay d\fllg tren CO' SCr phan tfch Va danh gia moi tru{mg kinh doanh, nh~n
bi~t nhfrng CO' h<)i va nguy CO' tac d<)ng d~n S\f tAn t;;ti cua doanh nghi~p. Tit d6
xac djnh cac phuang an chi~n }UQ'C de d;;tt dUQ'C ffi\lC tieu d~ ra.
Ma trin di~m m~nh - di~m y@u, cO' hqi- nguy CO' (SWOT):

Ma tr~n SWOT la cong cv quan trc;mg giup chung ta phat trien dvqc 4
lo;;ti chi~n luqc sau day:
- Cac chi~n luqc diem m;;tnh- ca h<)i (SO): Cac chi~n luqc nay nh~m sir
dvng nhfrng diem m;;tnh ben trong cua Cong ty de t~ t6t cac ca h<)i ben
ngoai.
- Cac chi~n luqc diem y~u- CO' h<)i (WO): chi~n luqc nay nh~m cai thi~n
nhfrng diem y~u ben trong de t~n dl,lng t6t cac CO' h{)i tir ben ngoai.


Trang 9

- Oic chi~n Iuqc di~rn rn:;mh- nguy ca (ST): cac chi~n Iuqc nay nh~rn sir
dt,mg t6t cac di~rn rn~nh d~ ne tranh hay giarn b&t anh hu6ng cua cac rn6i
de do~ tir ben ngoai.
- Cac chi~n Iuqc di~rn y~u - nguy ca: cac chi~n Iuqc nay nh~rn cai thi~n
cac di~rn y~u d~ ne tranh hay giarn bOt anh hu6ng cua nhfing nguy C

ben ngoai.
Theo Fred R. David, d~ xay dlJllg rna tr~ SWOT, ta trai qua 8 bu6c:
Bu6c I:

Li~t

ke cac ca h()i quan tn,mg ben ngoai Cong ty ;

Bu6c 2: Li~t ke cac rn6i de do~ quan trQng ben ngoai Cong ty;
Bu6c 3: Li~t ke nhfing di~rn rn:;mh chu y~u ben trong Cong ty;
Bu6c 4: Li~t ke nhfing di~rn y~u ben trong Cong ty;
Bu6c 5: K~t hQ'P di~rn rn~nh ben trong v6i cac
cua chi~n Iuqc so vao 0 thich hQ'P;

C
h()i ben ngoai va ghi k~t qua

Bu6c 6: K~t hQ'P di~rn y~u ben trong v6i cac ca h()i ben ngoai va ghi k~t qua
cua chi~n Iuqc WO;
Bu6c 7: K~t hQ'P di~rn rn~nh ben trong v6i cac nguy ca ben ngoai va ghi k~t
qua cua chi~n Iuqc ST;
Bu6c 8: K~t hQ'P di~rn y~u ben trong v6i cac nguy ca ben ngoai va ghi k~t qua
cua chi~n Iuqc WT.
Mvc dich cua rna tr~n SWOT Ia de ra cac chi~n Iuqc kha thi c6 th~ Iva
chQn chfr khong quy~t dinh duqc chi~n Iuqc nao Ia t6t nhftt. Do d6, trong s6 cac
chi~n Iuqc phat tri~n trong rna tr~n nay chi c6 rn()t s6 chi~n Iuqc t6t nhftt c6 th~
Iva chQn d~ thvc hi~n.
1.1.3.3 LU'a chon chi~n IU'O'c. Ma tran hoach dinh chi~n IU'O'C co th~ IU'a chon

(QSPM).

Theo Fred R.David, rna tr~n QSPM sir dvng thong tin dliu vao tir cac rna
tr~n EFE, IFE, SWOT d~ danh gia khach quan cac chi~n Iuqc thay th~ t6t nhftt.
C6 sau bu6c phat tri~n cua rn()t rna tr~n QSPM:


Trang 10

Bu&c 1: Li~t ke cac CO' ht)i/rn6i de do~ quan tr<;mg ben ngoai va cac di~rn
rn~di~rn y~u ben trong Cong ty. Cac thong tin duqc ldy tl'\fc ti~p tir
rna tr~n IFE va rna tr~n EFE. Ma tr~n nen bao gbrn t6i thi~u 10 y~u t6
thanh cong quan trQng ben ngoai va 10 y~u t6 thanh cong quan trQng
ben trong.
Bu&c 2: Phan lo~i cho rn6i y~u t6 thanh cong quan trQng ben trong va ben
ngoai. S1,I phan

lo~i

nay y h~t nhu trong rna tr~n IFE va rna tr~ EFE.

Bu&c 3: Xac djnh cac chi~n luqc c6 th~ thay th~ rna Cong ty nen xern xet th1,Ic
hi~n. T~p hqp cac chi~n luqc thanh cac nh6rn rieng bi~t n~u c6 th~.
Bu&c 4: Xac djnh s6 di~rn hdp dfin ctia rn6i chi~n luqc (AS). s6 di~rn hdp dfin
bi~u thj tinh hdp dfin tuang d6i ctia rn6i chi~n luqc so v&i cac chi~n
luqc khac. Chi c6 nhiing chi~n luqc trong cung rnt)t nh6rn rn&i duqc so
sanh v&i nhau. s6 di~rn hdp dfiu duqc phan nhu sau: 1 = khong hdp
dfin, 2 = hdp dfin doi chut, 3 = kha hdp dfin, 4= rdt hdp dfin. N~u y~u t6
thanh cong khong CO anh hu6ng d~n S\f 11,Ia ChQn chi~n }UQ'C thi khong
chdm di~rn hdp dfin cho cac chi~n luqc trong nh6rn chi~n luqc nay.

Bu&c 5: Tinh tAng di~rn hdp dfin (TAS), la k~t qua ctia vi~c nhan s6 di~rn phan
lo~i (bu&c 2) v&i s6 di~rn hdp dfin (bu&c 4) trong rn6i hang.
Bu&c 6: Tinh tAng ct)ng di~rn hdp dfin cho tirng chi~n luqc. D6 la phep ct)ng
ctia tAng s6 di~rn hdp dfin trong rn6i ct)t chi~n luqc. s6 di~rn cang cao
bi~u thj chi~n luqc cang hdp dfin.

1.2

TBng guan v@ Ngimh Van tai dll'irng thuy noi dia ir VietNam va ir
dBng bing Song Cifu Long.
Vi~t Narn v&i rnt)t h~ th6ng du
2.360 song kenh c6 tAng chi~u dai khoang 198.000km trong d6 c6 th~ dua vao
khai thac sir dvng 42.000km, t~p trung chti y~u

a khu VlJC phia B&c v&i han

12.437 km va khu VlJC phia Narn v&i tren 28.551km, cung cac hi>, dftrn, pha va
han 3.200 km ba bi~n v&i nhi~u ct'ra bi~n, vinh va hang nghin km dura dao t~o thanh rnt)t h~ th6ng v~n tai du

Trang 11

ddt nu6c, tir thanh

thi

d~n nong thon, tir mien nui d~n hai dao. M~t d() song

ngoi, kenh r~ch trung binh h\ 0,127kmlkm2 va 0,59 km/1.000 dan. D~n cu6i
nam 2003 ca nu6c c6 khoang tren 72 cang song va tren 2.536 ben thuy cung v6i
khoang tren 110 cang bien 16n nho nen da gop ph~ tich

C\l'C

VaO vi~c V~

chuyen hang h6a va hanh khach.
Cilng v6i h~ th6ng dutrQng trong giao thuong bfutg duva la cua ngo cua ban dao Dong Duong v6i nhieu vilng bien nu6c sau nen rdt
thu~ lQ'i cho vi~c v~ chuyen bang duth~ gi6i

Theo bao cao nghien ctru nrun 2002 cua C\lc Du
Vi~t

Nam

(VIWA), B() Giao thong v~ tai, t6ng chieu dai du17.000 km trong d6 g~ 9. 000 km phil hqp v6i tau c6 trQng tai tren 100 tdn.

Hinh 1.3: Cac tuy~n duirng vin tai duirng thuy nqi dja cua Vift Nam
Chi@u dlii c6 th@ khai thac
tau tTQng tai teen 1OOT
Chi@u dlii c6 th@
khai thac
Tfmg chi@u dlii

0

5.000

10.000

15.000 20.000 25.000

30.000 35.000

40.000

45.00

De khai quat dUQ'C thvc tr~g cua nganh v~ tai duemg thuy n()i dia cua
Vi~t Nam n6i chung va & d6ng bfutg Song Ciru Long, ta di vao xem xet danh
gia cac m~ sau cua nganh:

1.2.1 Danh gia v~ nhu cAu cua thi tnrirng:
a. Quy mo va xu hmmg ctia thi truimg:
V ~ tai duemg thuy n()i dia dong vai tro vo cilng quan trQng trong cong
CUQC cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa va phat trien kinh t~ xa h()i cua Vi~t Nam.
Hang nam, kh6i luqng hang v~ chuyen bfutg dutbng kh6i luqng hang hoa v~ chuyen, chi dt'mg thu hai sau v~ tai b().


Trang 12

Thi trm'mg v~n tai trong mr6'c: theo phuong thrrc v~n tai

Bang 1.1

% tren tAng s6 hanh khach
v~n chuy~n

Phuong thirc v~n tai

% tren t6ng ltrQ'D~ hang

boa v~n chuyen

81,0%

Duoogb()
·-···ii~~g-~-~t-----··--··------·---·-·---··-·-··-·-·

_________________________

--------------------------i~o%

0,2%

Duoog bi€n

-·-······-·-···-···--..-··--·--·-····-·······----··-·--··-·-----·--··-·-··--······-····-...-....... ------------·-----------------------·------------·-------------------

DuO'Dg thuy n{)i dja

17,6%

-·-··-····-·--·-·--·-·--·-··-··--····--·---·------·-·-··--·-··-···-·---- ----------------------·-----------·----------·-----------·----------

Himg khong

0,2%

T6ngs6

63,0%

_______________________

-----------------------4~o%

4,9%

---------·-----------·----------·-----------·-----------·-----

28,0%

---------·----------·---------·---------·------------

0,1%

100,0%

100,0%

Nguon: B() GT-VT

La phuong thuc v~ tai c6 nhu cfru c6 nhu cfru 16n thu hai, v~n titi duOn.g
thuy n()i dia co nhieu lqi th€ so v6i cac phuong thuc v~n tai so v6i cac phuong
thuc v~n tai khac do nhfrng d~c tnrng sau:
- ve san phfrm, nhfrng hang hoa truyen th6ng Ia than, v~t li~u xay dgng,
phan bon, hoa chAt, Iuong thvc thvc phk ... va tinh chAt cua phuong thuc v~n
Uti nay cling cho phep v~n chuy~n nhieu lo~i hang sieu truO't1g, sieu tn;mg.
- ve gia ca, day Ia phuong thuc v~n tiii re nhAt do muc tieu thv nang luqng
nho. Muc tieu thv nang luqng trung binh cua nganh v~n tai duO't1g thuy n()i dia
re hon gAp 04 lfrn so v&i v~n tiii bfu1g duO't1g b9 va 20 IAn so v&i ctuOn.g hang
khong .. Nguyen nhan m()t phfrn Ia do chi phi xay d1J11g cac tuy€n duOn.g giao
thong thuy n()i dia chi b~ng 25-30% chi phi xay dlJ11g m()t tuyen duang b() co
cung nang lvc v~n tai. Gia cu6c v~ b~ng du(mg thuy n()i dia cling chi b~ng 3040% gia v~n chuy~n du(mg s~t.
- Xet ve vi tri dia ly, cac tuyen giao thong thuy n()i dia co th~ d€n duqc
nhfrng vilng sau vilng xa rna cac phuong ti~n v~n tai khac khong t6i duqc.
Bang 1.2

KSt qua m(}t

sa chi tieu v~n tai cua ngimh

Chi tieu

San IU'Qllg v~n tai
1993

1997

2000

2002

2003

Hang h6a v~n chuy~n (tri~u T)

19,058

25,81

40,70

44,80

50,97

Hang h6a luan chuy~n (tri~u TKm)

2.416

2.655

4.838

5.700

6.710

Khach v~n chuy~n (tri~u HK)
Khach luan chuy~n (tri~u KHKm)

86,4

129,8

175

155

159,65

1.306,6

1.784

2.840

4.300

4.760

Nguon: Cvc DSVN (VIWA)


Trang 13

Rieng d6ng bAng Song Clhl Long, trong nam 2003, tAng s6 22 tri~u tAn
himg hmi da dugc v~n chuy6n bAng duang thuy n()i dja, chi@m gfui 70 % tAng
kh6i luQ'llg hang hmi dugc v~n chuy6n cua khu VlJC. Theo s6 li~u th6ng ke cua
Cvc Duang song Vi~t Nam, trong nhfing nam vira qua nhu cfru v~n tai duang
song trong khu VlJC d6ng bAng Song Clhl Long hang nam tang 16%. Nhu cfru

v~n tfti bAng du(mg thuy cua khu V\fC nay cao hon kha nhi~u so v&i cac khu V\fC
khac, vi nhfing ly do sau day:
- Phfrn l&n dan cu t~p trung 6 cac vilng ven song, h~ th6ng kenh r~ch
chAng chit, cho phep tau va xa Ian ho~t d()ng tren dia ban r()ng, bao g6m ca cac
thanh ph6 va trung tam l&n cua khu V\fC va cac carig qu6c t@ 6 campuchia (Siem
ri~p, Phnompenh).
- Chi~u dai cua hfru h@t cac tuy@n duang phil hqp v&i mvc dich khai thac
thuongm~i.

- Phfrn l&n song ngoi 6 d6ng bAng Song Clhl Long r()ng va sau, d() d6c
thfip, co dong chay An dinh trong ca nam, di~u nay cho phep cac tau I&n ho~t
d()ng su6t ca nam (m()t s6 tuy@n duang c6 th6 khai thac tim trQng tai t&i 5.000
tftn) di d@n nhi~u nai m()t each thu~n ti~n va d€ dang.
- H~ th6ng cang cua khu VlJC d6ng bAng Song Clhl Long hi~u qua hon so
v&i cac khu V\fC khac trong ca nu&c. Hfru h@t cac cang c6 nang l\fc b6c x@p tir
100.000-500.000 tfuvnam, giup cho ho~t d()ng v~n tai dugc th\fc hi~n d€ dang
hon vai chi phi thftp hon.
b.

Dl}' bao nhu cAu thj trw01lg:

Theo d\f bao cua Vi~n chi@n luge va phat tri6n B() Giao thong v~n tai,
tren ca sa gia dinh:
- Ty 1~ tang dan s6 cua Vi~t Nam giai do~ 2005- 2010, theo d\f bao la
1,84%/nam.
- Ty 1~ tang GDP trong cua
bao tir 6,5% d@n 7,5%/nam;

Vi~t

nam trong giai

do~n

2005-2010, theo d\f

- San xuftt va tieu dung trong nu&c ti@p tl)c kha quan trong vong 5-10 nam
t&i.
Nhu cfru v~ tai duang thuy n()i dja cua toan qu6c dugc d\f bao t&i nam
2020 nhu sau: