BÁO CÁO TÓM TẮT LV THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

1

BÀI THUYẾT TRÌNH TÓM TẮT BẢO VỆ LUẬN VĂN
ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NGHỆ
THUẬT
CHO HỌC SINH LỚP 4, 5
Học viên: Nguyễn Thị Hiền
Kính thưa chủ tịch hội đồng, kính thưa các thầy cô trong hội đồng, kính thưa
các quý vị đại biểu. Sau thời gian nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của Tiến sĩ Chu
Thị Hà Thanh em đã hoàn thành đề tài “Phát triển năng lực đọc hiểu văn bản
nghệ thuật cho học sinh lớp 4, 5”.
Sau đây em xin phép được trình bày tóm tắt nội dung luận văn của mình.
Như chúng ta đã biết:
1.1.

Đọc là một trong bốn kĩ năng sử dụng Tiếng Việt và có thể nói là kĩ

năng quan trọng hàng đầu đối với HS tiểu học.
Hoạt động đọc bao gồm cả mặt kĩ thuật và mặt thông hiểu nội dung. Trong
đó thông hiểu nội dung chính là đích của hoạt động đọc. Vì vậy có thể khẳng định:
Đọc hiểu là một trong những yếu tố của năng lực ngôn ngữ và là một trong
những năng lực cốt lõi cần hình thành cho HS.
1.2. Thực hiện tinh thần của Đề án đổi mới GDPT sau năm 2015, đổi mới
mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học đang diễn ra mạnh mẽ và rộng khắp.
Dạy học đọc hiểu tất yếu phải đổi mới cùng các môn học khác trong nhà trường.
1.3. Tuy nhiên, hiện nay việc dạy học đọc hiểu VBNT ở các trường Phổ
thông chưa chú trọng đến hình thành các kĩ năng đọc hiểu, hướng tới mục tiêu phát
triển năng lực đọc hiểu cho HS.
Xuất phát từ các lý do trên, em đã chọn đề tài: “ Phát triển năng lực đọc

2

hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5” làm đề tài luận văn của mình.
Về kết cấu của luận văn ngoài phần mở đầu và kết luận thì luận văn em chia
làm ba chương.
* Chương thứ nhất là cơ sở lí luận của vấn đề phát triển năng lực đọc hiểu
văn bản nghệ thuật cho HS ở Tiểu học
* Chương thứ 2 là thực trạng phát triển năng lực đọc hiểu VBNT cho HS
lớp 4, 5
* Chương thứ 3 là một số biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu VBNT
cho HS lớp 4, 5
Về phần chương 1 Cơ sở lý luận của vấn đề phát triển năng lực đọc hiểu
VBNT cho HS ở Tiểu học
+ Trong chương này chúng tôi đã làm rõ một số khái niệm
- Thứ nhất là khái niệm đọc hiểu VB
- Thứ hai là khái niệm đọc hiểu VBNT
- Thứ ba là khái niệm năng lực đọc hiểu VBNT
Bên cạnh đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đặc điểm tâm lí của HS tiểu học
về tri
Giác, trí nhớ, tưởng tượng, ngôn ngữ và chú ý đối với quá trình phát triển
năng lực đọc hiểu VBNT.
Chốt:
Trên cơ sở so sánh, phân tích, tổng hợp những quan điểm lí luận của
một số nhà nghiên cứu; làm rõ các khái niệm cũng như nghiên cứu đặc điểm tâm lí
của HS liên quan đến đề tài, chúng tôi đã góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lí
luận về vấn đề phát triển NL đọc hiểu VBNT cho HS ở Tiểu học.
Sau đây tôi xin tiếp tục trình bày tóm tắt nội dug chương 2 “Thực
trạng phát triển năng lực đọc hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5”

3

Ở chương 2, chúng tôi tiến hành khảo sát thực trạng bằng phương
pháp điều tra phỏng vấn, sử dụng phiếu hỏi đối với 240 HS và 30 GV dạy lớp 4, 5
của 3 trường Tiểu học Hà Huy tập 2, Lê Mao và nghi ân trên địa bàn thành phố
Vinh.
Nội dung nghiên cứu thực trạng :


Nội dung chương trình- SGK dạy học đọc hiểu lớp 4, 5



Thực trạng năng lực đọc hiểu VBNT của HS lớp 4, 5



Thực trạng nhận thức của GV đối với công tác phát triển năng lực đọc

hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5


Thực trạng phát triển năng lực đọc hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5 của

GV
Kết quả nghiên cứu thực trạng cho thấy:
Chốt: Như vậy ở chương 2 chúng tôi khảo sát, trình bày, phân tích, tổng
hợp, đánh giá những vấn đề thực tiễn về vấn đề phát triển năng lực đọc hiểu
cho HS lớp 4, 5. Đây được coi là cơ sở để xác lập các nguyên tắc, các biện
pháp phát triển NL đọc hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5 ở chương 3

* Chương 3 chúng tôi đã mạnh dạn đề xuất 3 nhóm biện pháp như sau:
- Nhóm biện pháp thứ nhất là: Cung cấp các kiến thức cơ bản đóng vai trò
nền tảng cho việc phát triển NL đọc hiểu VBNT cho HS
- Nhóm biện pháp thứ 2 là: Hướng dẫn HS kĩ thuật đọc hiểu VBNT
-Nhóm biện pháp cuối cùng là: Xây dựng bài tập phát triển năng lực đọc
hiểu VBNT


4

Trong nhóm biện pháp 1, chúng tôi cung cấp cho GV và HS kiến thức về:
Ngôn ngữ học, Lí luận văn học và Cảm thụ văn học
Nhóm biện pháp này không chỉ giúp cho GV có định hướng mà còn giúp họ
có phương pháp “giải mã” cho tác phẩm học cần phân tích, giảng dạy và hơn hết
là cung cấp cho các em “chìa khóa kiến thức” để đọc hiểu văn bản.
Trong nhóm biện pháp thứ 2, chúng tôi đề xuất các biện pháp hướng dẫn
cho HS các kĩ thuật đọc hiểu VB về: Hiểu nghĩa từ; Hiểu nghĩa hình ảnh, chi tiết,
nghệ thuật, biện pháp tu từ; Hiểu NV trong VBNT; Hiểu tư tưởng, tình cảm của tác
giả và cuối cùng là hiểu hàm ý, ý nghĩa của tác phẩm.


Nhóm biện pháp này nhằm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về yêu cầu

đọc hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5 , góp phần kích thích hứng thú học tập cho HS,
rèn luyện NL đọc hiểu, giúp các em đọc một cách có ý thức, suy nghĩ một cách
logic, biết tư duy có hình ảnh.
Ví dụ:
Trong nhóm biện pháp thứ 3, chúng tôi chia thành 3 nhóm BT
Nhóm BT thứ 1 là hướng dẫn HS nhận diện ngôn ngữ VB
Nhóm BT thứ 2 là hướng dẫn HS thông hiểu, cắt nghĩa ngôn ngữ VB

Nhóm BT thứ 3 là hướng dẫn HS hồi đáp VB


Nhóm biện pháp này nhằm giúp HS cảm nhận

được vẻ đẹp trong từng câu chữ, hình ảnh, nhân vật từ đó các em nắm chắc đc
nội dung bài học và rút ra được ý nghũa và bài học cho bản thân.
Chốt chương 3
Như vậy, ở chương 3 chúng tôi đã đề xuất các nhóm biện pháp phát
triển NL đọc hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5 và tiến hành thăm dò, khảo nghiệm đội


5

ngũ quản lí, GV đang giảng dạy ở các trương tiểu học trên địa bàn TP vinh. Các
biện pháp này đều có vị trí vai trò nhất định đối với việc nâng cao hiệu quả phát
triển năng lực đọc hiểu VBNT của HS, chúng có mối liên hệ chặt chẽ, tác động qua
lại và thúc đẩy lẫn nhau. Do đó phải tiến hành đồng bộ, không xem nhẹ, bỏ qua
biện pháp naò.
Qua quá trình nghiên cứu chúng tôi rút ra được KẾT LUẬN:
Trước những yêu cầu đổi mới của xã hội, phát triển NL đọc hiểu
VBNT hiện nay trở thành một trong những nội dung GD quan trọng trong các
nhà trường phổ thông.Tuy vậy hiện nay việc dạy học đọc hiểu cho HS Tiểu học
đang còn nhiều hạn chế và bất cập.
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của vấn đề dạy học
đọc hiểu VBNT cho HS lớp 4, 5 chúng tôi nghiên cứu và đề xuất 3 nhóm biên
pháp dạy học hướng đến mục tiêu phát triển năng lực đọc hiểu VBNT, từ đó
phát huy vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập của HS.
Kết quả thăm dò cho thấy hệ thống biện pháp phù hợp với điều kiện thực tế của
trường, được GV đánh giá cao về mức độ cấp thiết và tính khả thi.

KIẾN NGHỊ
2.1. Đối với phòng GD - ĐT
Thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao kiến thức cho GV tiểu học về lý thuyết
dạy học đọc hiểu văn bản và Tập đọc, giúp GV nắm vững quy trình sử dụng các
biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu VBNT cho HS qua dạy học Tập đọc. Đào
tạo đội ngũ GV có trình độ đạt chuẩn để tiếp thu các phương pháp dạy học mới,
vận dụng, phối hợp các phương pháp dạy học một cách khoa học vào thực tiễn dạy
học môn Tiếng Việt nói chung và phát triển năng lực đọc hiểu VBNT cho HS nói


6

riêng.
2.2. Đối với các trường tiểu học
Thường xuyên tổ chức sinh họat chuyên môn, giao lưu trao đổi giữa các
trường, các khối lớp, các GV về các vấn đề phát triển năng lực đọc hiểu VBNT.
GV phải tự học, tự nghiên cứu thường xuyên để mở rộng, để đào sâu, nâng cao
năng lực về dạy học nội dung này, biết kết hợp hài hoà giữa phát triển năng lực đọc
hiểu với dạy học Tập đọc. GV cần phải định hướng, hướng dẫn cho HS có sự say
mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn, nắm vững kiến thức cơ bản về Tiếng Việt.
Bởi vì có được sự hứng thú và kiến thức là một quá trình tự rèn luyện và nhận thức
đúng đắn, điều đó sẽ đưa các em đến với Văn học một cách tự giác, là yếu tố quan
trọng để đọc hiểu văn bản tốt hơn.
PHẦN TRÌNH BÀY TÓM TẮT CỦA EM ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC!
CHẮC CHẮN LV KHÔNG TRÁNH KHỎI NHỮNG SAI SÓT TRONG
NỘI DUNG VÀ CÁCH TRÌNH BÀY. EM RẤT MONG ĐƯỢC SỰ CHỈ BẢO
CỦA CÁC THẦY CÔ GIÁO ĐỂ EM CÓ CƠ HỘI HỌC TẬP VÀ HOÀN THIỆN
LV TỐT HƠN.
EM XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!