SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái

“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Thế kỷ XXI là kỷ nguyên của Công nghệ thông tin và hội nhập Quốc tế.
Trong thời đại tri thức này chủ yếu là cạnh tranh giữa các nền giáo dục và đào
tạo. Đứng trước xu thế đó, ngành học mầm non là một mắt xích đầu tiên cực kỳ
quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là bậc học đặt nền móng cho sự
hình thành và phát triển nhân cách con người. Trên cơ sở cung cấp những tri
thức khoa học ban đầu về tự nhiên xã hội, phát triển các năng lực nhận thức, các
thao tác tư duy và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt
đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người toàn diện.
Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát
triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tất cả các cấp học .
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ có rất nhiều các nội dung khác nhau như phát âm và
dùng ngữ điệu đúng, thích hợp khi sử dụng tiếng mẹ đẻ, phát triển vốn từ và
nói đúng ngữ pháp. Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần trong chương
trình chăm sóc giáo dục trẻ 5- 6 tuổi, tạo tiền đề cho trẻ biết đọc, biết viết ở bậc
học tiếp theo. Do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát
triển ngôn ngữ cho trẻ.
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến
Với mong muốn đưa những hình thức mới lạ, hấp dẫn tới trẻ, để tiếp thu
chữ cái một cách dễ dàng đạt kết quả tốt. Đồng thời góp phần nào đó giúp cho
giáo viên có thể nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen chữ cái, tôi đã mạnh dạn
lựa chọn nội dung: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm
quen chữ cái” để nghiên cứu và áp dụng sáng kiến từ thời điểm tháng 9/ 2016
đến tháng 2/2017 tại lớp mẫu giáo 5-6 tuổi mà tôi phụ trách.
Để áp dụng sáng kiến cần có những điều kiện sau:
+ Giáo viên trực tiếp giảng dạy tại trường mầm non có trình độ chuyên
môn đạt chuẩn trở lên.

+ Có đầy đủ cơ sở vật chất và trang thiết bị về đồ dùng, đồ chơi.

1


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

3. Nội dung sáng kiến
3.1. Tính mới tính sáng tạo của sáng kiến
Lý do tôi lựa chọn nội dung nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5-6 tuổi
làm quen chữ cái vì môn làm quen chữ cái là một môn học được đưa vào
chương trình giáo dục mầm non, tạo tiền đề cho trẻ biết đọc, biết viết ở bậc học
tiếp theo. Hơn nữa với mong muốn tạo thêm nhiều hình thức hấp dẫn, mới lạ để
việc học chữ cái không còn khó khăn đối với trẻ nên tôi đã lựa chọn nội dung
sáng kiến này.
3.2. Khả năng áp dụng sáng kiến
Với tùy từng điều kiện nhà trường, tùy khả năng của giáo viên và học sinh
mà mức độ áp dụng sẽ có sự chênh lệch. Tuy vậy tôi xin khẳng định biện pháp
này có khả năng áp dụng và triển khai rộng rãi ở tất cả các trường mầm non .
3.3. Lợi ích của sáng kiến
Áp dụng sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen chữ cái” sẽ mang lại những lợi ích sau:
- Giúp giáo viên nắm vững được tầm quan trọng, phương pháp, hình thức
tổ chức của tiết học, lựa chọn chữ cái phù hợp cho chủ đề.
- Giúp trẻ nhận biết, phát âm chính xác chữ cái tiếng việt,có khả năng ghi
nhớ có chủ định, hình thành năng lực hoạt động tư duy, trẻ hứng thú hoạt động
sôi nổi.
- Tăng cường nhận thức của phụ huynh về vấn đề này, từ đó nâng cao ý
thức trách nhiệm cùng kết hợp với giáo viên và nhà trường dạy trẻ làm quen với

chữ cái cũng như các hoạt động khác.
4. Khẳng định giá trị, kết quả của sáng kiến
Áp dụng sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 56 tuổi làm quen chữ cái” đã mang hiệu quả cái đáng kể: Giáo viên chủ động
linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt động làm
quen chữ cái. Đa số trẻ đã có kiến thức, kỹ năng cũng như thái độ đúng đắn, từ

2


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

đó hình thành ý thức trong từng hành động cụ thể. Phụ huynh đã quan tâm, tích
cực kết hợp với giáo viên , thái độ đúng đắn về việc học tập của trẻ.
5. Đề xuất, khuyến nghị
+ Đối với cấp trường:
- Tổ chức các tiết làm quen chữ cái mẫu cho giáo viên được dự và học tập.
- Chia sẻ những tiết học hay lên trang web của nhà trường để tất cả giáo viên
được học tập.
+ Đối với cấp Phòng, Sở giáo dục:
- Tổ chức nhiều hơn nữa các lớp bồi dưỡng chuyên môn, chuyên đề liên quan
đến môn làm quen chữ cái và các môn học khác.
- Trang bị thêm các tài liệu, tạp san, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác dạy
và học tại trường mầm non.

3


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Như Bác Hồ đã từng nói:
“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn biết ngủ biết học hành là ngoan”
Hiện nay, bậc học mầm non đang được Đảng và nhà nước ta quan tâm đặc
biệt hàng đầu. Bởi đây là giai đoạn bắt đầu hình thành và phát triển nhân cách
con người. Và chính cô giáo, gia đình là những người phải có trách nhiệm giúp
trẻ phát triển một cách toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần, phát triển đồng bộ
về các mặt. Để thực hiện được tốt mục tiêu đó thì người giáo viên phải linh hoạt
chủ động lựa chọn các nội dung có sự sắp xếp một cách nhẹ nhàng. Việc dạy trẻ
mầm non cũng như trồng cây cây non, trồng cây non tốt thì sau này cây sẽ tốt.
Do đặc điểm của tuổi mầm non là vui chơi, nhưng vui chơi ở đây cũng
chính là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ, giao tiếp tích
cực. Là một giáo viên mầm non trực tiếp đứng lớp chăm sóc và giảng dạy trong
năm học vừa qua , tôi luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi áp dụng mọi hình thức đổi
mới nâng cao phương pháp trong quá trình giảng dạy.
Đối với trẻ mẫu giáo có rất nhiều các hoạt động như học tập, vui chơi,
lao động…. Thông qua đó để giáo dục trẻ. Song một trong những hoạt động
không thể thiếu được với trẻ đó là phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Vì ngôn ngữ là
phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. Nhờ có ngôn ngữ mà con người hiểu
được nhau, cùng nhau hành động vì mục đích chung: lao động, đấu tranh, xây
dựng và phát triển xã hội. Không có ngôn ngữ, không thể giao tiếp được, thậm
chí không thể tồn tại được, nhất là đứa trẻ-một sinh thể yếu ớt, rất cần sự chăm
sóc, bảo vệ của người lớn. Ngôn ngữ làm cho đứa trẻ trở thành một thành viên
của xã hội loài người.
Nếu đối với người lớn, ngôn ngữ cần như cơm ăn, áo mặc, thì đối với đứa
trẻ còn hơn thế nữa. Ngôn ngữ là một công cụ hữu hiệu để trẻ có thể bầy tỏ
những nguyện vọng của mình khi còn rất nhỏ để người lớn có chăm sóc, giáo

4


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

dục, điều khiển trẻ. Là một điều kiện để trẻ tham gia vào mọi hoạt động hình
thành nhân cách trẻ. Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chất là trí
thức công cụ để phát triển tư duy trí thức chính là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công
cụ để trẻ học tập và vui chơi những hoạt động chủ yếu của trường mầm non.
Ngôn ngữ được trong tất cả các loại hình giáo dục, ở mọi nơi, mọi lúc, như vậy,
ngôn ngữ cần cho tất cả các hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội
cho ngôn ngữ trẻ phát triển.
Chính vì vậy, ngôn ngữ còn là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn
diện về 5 mặt giáo dục, đức, trí, lao, thể, mỹ. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ có rất
nhiều các nội dung khác nhau như phát âm và dùng ngữ điệu đúng, thích hợp
khi sử dụng tiếng mẹ đẻ, phát triển vốn từ và nói đúng ngữ pháp. Vậy bộ môn
làm quen với chữ cái là một phần,trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5- 6
tuổi, do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn
ngữ cho trẻ.
Trước hết làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe , khả năng
phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt . Thông qua việc làm quen với chữ
cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái
còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ
hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua việc tìm kiếm
các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan
sát, ghi nhớ có chủ định cho trẻ làm quen với chữ cái còn góp phần kích thích
phát triển tư duy và hình thành tính tích cực của trẻ, nó giúp trẻ định hướng
trong không gian, giúp trẻ điều khiển những hoạt động của các giác quan. Làm

quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn bị tích
cực cho trẻ vào trường tiểu học.
Làm quen với chữ cái không phải là môn học độc lập riêng mà là một
phần, một bộ phận của phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi trong chương trình
chăm sóc giáo dục . Vì vậy nó có ý nghĩa trực tiếp trong việc phát triển ngôn
ngữ cho trẻ, giúp trẻ rèn luyện kỹ năng nghe , nói và giúp trẻ phân biệt được các

5


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

âm khó thông qua chữ cái . Cũng qua môn học này rèn luyện cho trẻ các thao tác
trí tuệ và rèn luyện cho trẻ tinh thần thích hoạt động trí óc qua đó hình thành tính
ham hiểu biết, thích khám phá những điều mới lạ trong quá trình làm quen chữ
cái. Qua giờ học hình thành và rèn luyện cho trẻ khả năng tập chung chú ý có
chủ định và sự hình thành nỗ lực chú ý để giải quyết nhiệm vụ năm học, tập lắng
nghe sự chỉ dẫn của cô giáo.
Mặt khác, môn Làm quen chữ cái còn giúp trẻ nhận biết thế giới xung
quanh, giúp trẻ giao tiếp với mọi người. Có thể nói môn Làm quen chữ cái là
tiền đề vững chắc giúp trẻ tự tin bước vào trường phổ thông. Đối với trẻ lớp mẫu
giáo lớn 5-6 tuổi thì rất thích đọc truyện nhưng đa số các bé thì chỉ thích xem
hình hơn là đọc chữ. Làm thế nào để giúp trẻ hứng thú trong việc đọc, tích cực
luyện phát âm, vận dụng sự hiểu biết và khả năng của trẻ vào hoạt động hằng
ngày.
Điều này làm tôi suy nghĩ cố gắng tìm tòi mọi biện pháp như soạn giáo án
điện tử, sáng tác trò chơi, sưu tầm trò chơi vận dụng vào các hoạt động Làm
quen chữ cái, chuẩn bị môi trường chữ mới lạ, đẹp mắt nhằm kích thích trẻ tự
nguyện tham gia vào hoạt động Làm quen chữ cái một cách tích cực, nhẹ nhàng

thoải mái.
2. Cơ sở lý luận
Để chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo học tiếng mẹ đẻ ở lớp 1 thì việc cho trẻ làm
quen dần với chữ cái là hết sức cần thiết. Nội dung này chỉ có trong chương
trình chăm sóc và giáo dục trẻ 5-6 tuổi. Tuy nhiên việc trẻ hứng thú, ham thích
say mê với chữ cái như thế nào còn phụ thuộc vào hoàn cảnh sống, điều kiện gia
đình, giáo dục của người lớn xung quanh.
Vì vậy vấn đề đặt ra là cần tổ chức tốt các hoạt động ở trường lớp mẫu
giáo mà trong đó hoạt động làm quen với chữ cái cũng rất là quan trọng, giúp trẻ
ghi nhớ tốt các chữ cái là nền tảng vững chắc cho trẻ khi vào lớp 1. Việc tổ chức
hoạt động cho trẻ làm quen với các chữ cái ngộ nghĩnh mà trẻ chưa từng được
tiếp cận, đó cũng là một vấn đề được đề cập đến để giúp trẻ nhận biết được dễ

6


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

dàng hơn trong việc ghi nhớ mặt chữ, để cho trẻ có một kiến thức vững vàng về
chữ cái, để khi bước vào ngưỡng cửa của trường tiểu học, khi được tiếp xúc với
các chữ cái thì trẻ không phải ngạc nhiên mà lại thích thú hơn khi được tiếp xúc.
Trong quá trình trực tiếp giảng dạy, tôi thấy trẻ chưa hứng thú tham gia
hoạt động, nhiều trẻ chưa nhớ chữ cái, còn nhầm lẫn chữ nọ sang chữ kia. Khi
phát âm nhiều trẻ còn phát âm nhỏ, ngọng, chưa chính xác. Từ thực tế đó tôi đã
mạnh dạn đi tìm kiếm những biện pháp hữu hiệu để giúp nâng cao chất lượng trẻ
5-6 tuổi làm quen với chữ cái.
3. Thực trạng
3.1. Thuận lợi
- Trường có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ

môn làm quen chữ cái.
- Ban giám hiệu luôn sát sao chỉ đạo giáo viên về chuyên môn, thường
xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất luộng giảng dạy.
- Bản thân được thường xuyên tham dự những buổi thao giảng, dự giờ, thi
giáo viên giỏi do trường, phòng giáo dục tổ chức.
- Được sự phối hợp giúp đỡ của đồng nghiệp trong việc rèn trẻ cũng như
đóng góp cho lớp nhiều nguyên vật liệu làm đồ dùng dạy học,thiết kế bài dạy
trên máy tính phục vụ cho môn làm quen chữ cái.
- Đa số trẻ đã được qua lớp mẫu giáo nhỡ nên việc rèn nề nếp học tập
cũng gặp thuận lợi, có khả năng tiếp thu kiến thức do cô truyền đạt.
Từ những thực trạng trên tôi nghĩ rằng việc tổ chức cho trẻ hoạt động làm
quen với các chữ cái thông qua các giờ học, hoạt động là một việc khó, nhưng
nếu tìm ra những biện pháp thực hiện đúng đắn thì sẽ tháo gỡ được những khó
khăn hiện nay. Và tôi đã nghiên cứu tìm tòi về phương pháp đổi mới và làm sao
để trẻ có thể làm quen tiếp cận và ghi nhớ các chữ cái một cách dễ dàng và tôi
đã tìm ra một số biện pháp để thực hiện.
3.2. Khó khăn
- Bản thân còn trẻ kinh nghiệm nghề nghiệp còn hạn chế.

7


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

- Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều. Số trẻ nam nhiều gấp 2
lần số trẻ nữ. Nhiều cháu chưa mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, trẻ còn nói nhỏ,
nói ngọng.
- Môi trường học tập của trẻ chưa đảm bảo yêu cầu của trương trình
- Phương tiện để dạy học còn sơ sài chưa thu hút trẻ vào hoạt động

- Đa số phụ huynh đều làm nghề mộc, buôn bán nhỏ, ít có thời gian quan
tâm đến trẻ.
- Người dân địa phương nói ngọng nhiều do vậy trẻ trong lớp nói ngọng.
- Vào đầu năm học tôi thấy hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái còn
khô cứng, trẻ thụ động trong hoạt động, phát âm còn nhỏ và chưa chính xác, vẫn
còn nhầm lẫn các chữ cái…Vì vậy tôi nghĩ muốn giúp trẻ học tôt chữ cái thì các
giờ học phải gây được hứng thú cho trẻ . Do vậy tôi đã tiến hành khảo sát trên
30 trẻ lớp tôi và kết quả như sau:
Khả năng

Stt

1
2

3

4

Trẻ nhận biết và phát âm đúng.
Nhận ra chữ cái trong từ, câu trọn
vẹn.
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt
động làm quen chữ cái.
Biết cách cầm sách, mở sách ra xem
và quy trình đọc.

Mức độ đạt được

Số trẻ

Trung

Tốt

Khá

30

5

12

13

30

4

10

16

30

8

12

10

30

12

10

8

KS

bình

=> Kết quả trên cho thấy số trẻ có khả nhận biết phát âm và nhận ra chữ
cái trong từ, câu trọn vẹn tốt là gần 4,5 trẻ chỉ chiếm 15 %, khá là 11 trẻ chiếm
36,7% và trung bình là gần 15 trẻ chiếm 48.3% Với kết quả như trên ta thấy :Đa
số trẻ đã nhận ra chữ cái, biết phát âm chữ cái, tuy nhiên nhiều trẻ còn chưa phát
âm chuẩn, còn bị ngọng một số chữ cái khó.

8


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Ngoài ra, qua quá trình quan sát, trò chuyện với trẻ tôi nhận thấy:
- Về kỹ năng: Một số trẻ đã có kỹ năng cầm sách, mở sách ra xem tuy
nhiên trẻ vẫn chưa có kĩ năng cầm đọc, nhiều trẻ chưa biết cách chỉ từ trên
xuống dưới, từ trái qua phải.
- Thái độ: Đa số trẻ hứng thú tham gia các hoạt động làm quen chữ cái.

Từ kết quả trên, tôi băn khoăn, suy nghĩ cần phải làm thế nào để giúp trẻ
phát triển ngô ngữ, diễn đạt và phát âm chính xác tiếng mẹ đẻ. Bằng kiến thức
đã học và kinh nghiệm giảng dạy tôi đã đề ra một số biện pháp để giúp trẻ phat
triển ngôn ngữ thông qua hoạt động làm quen chữ cái. Cụ thể như sau:
4. Các giải pháp,biện pháp thực hiện
4.1. Tạo môi trường làm quen chữ cái
Môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Đặc biệt với trẻ
mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Để
trẻ được làm quen với chữ cái ở mọi góc trong và ngoài lớp,tôi luôn cố gắng tạo
môi trường thật đẹp để cuốn hút trẻ .Ở lớp tôi trang trí các góc chơi bằng chính
các sản phẩm của cô và trẻ.Ở góc bé làm quen chữ cái tôi dùng nhám dính để trẻ
có thể thay thế những chữ cái khác nhau theo đúng chủ đề, theo thứ tự : Chữ cái
bé đã học- chữ cái bé đang học- chữ cái bé sắp học.
Từ đó có vừa có sự liên kết giữa các chủ đề, vừa giúp trẻ được ôn lại chữ
cái thường xuyên, mọi lúc mọi nơi.

9


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Không những ở góc “Bé vui học chữ cái” mà xung quanh lớp, tôi đều viết
tiếng và từ tương ứng, như hộp đựng hoá lá, rổ đựng hình... Treo xung quanh
lớp một số cụm từ như bảng thời tiết, tên của trẻ, tất cả những cái đó đều phải
vừa tầm nhìn với trẻ.
Hoặc có những bức vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như thế
trẻ được sử dụng ngay trên hoạt động làm quen chữ cái trẻ học đến nhóm chữ
cái gì tôi cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tôi đặt giá để
đựng đồ dùng phục vụ môn chữ cái đồ dùng của cô và trẻ như bút chì,bút màu,

vở tập tô ... ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ đội có gắn
chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ, lô tô . Kết quả
các biện pháp này theo đánh giá đạt 90%.
4.2. Biện pháp gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ cái"
Như chúng ta đã biết, trẻ em là một thực thể tự nhiên, giáo dục bắt đầu từ
đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó trước
tiên tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập trung chú ý
chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp, mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây
hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc
và khô khan có phần "kỷ luật". Nếu như cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một
cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sáng tạo,
10


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

dập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể
oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế. Và tôi đã
tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là: Trước hết là chuẩn bị đầy
đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng
hình thức tư duy hình tượng, tư duy gắn liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì
gây ấn tượng mạnh, một câu chuyện hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ ....
Chính vì thế, khi dạy một tiết "Làm quen chữ cái" tôi cho rằng: Đồ dùng
trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm đặc biệt phải bảo đảm an toàn.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ G, Y (chủ điểm phương tiện giao thông).
Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi cho cả lớp đọc thơ
"Cô dạy con".
"Mẹ, Mẹ ơi cô dạy
Bài phương tiện giao thông

Máy bay bay đường không
Ôtô chạy đường bộ
Tàu thuyền ca nô đó
Là đường thuỷ mẹ ơi ....
Qua đó, trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về phương tiện giao thông và đặc biệt
là được đọc và làm quen từng chữ cái, tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà ga,
hỏi bức tranh này vẽ về cái gì ? (Nhà ga). Trong nhà ga có những dòng người
qua lại đón khách, trả khách .... Qua bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng thêm tính
tò mò hấp dẫn. Sau đó cô giới thiệu dưới bức tranh có từ "Nhà ga" bạn nào hãy
lên chỉ những chữ cái đã được học và cô cho trẻ làm quen với chữ "G".
Tiếp đến chữ "Y" cô hỏi trẻ: Ngoài tầu hoả ra thì còn có phương tiện giao
thông gì nữa ? Trả lời: "Máy bay .... ". Cô và trẻ cùng đàm thoại về máy bay
dùng để làm gì ? Bay ở đâu ? Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát, đàm
thoại và hỏi: Ai có thể lên rút cho cô 2 chữ cái giống nhau trong từ "Máy bay"
và trẻ lên rút chữ "Y".

11


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Hoặc là để chuẩn bị cho trò chơi ở tiết 2 lúc ngoài trời tôi cùng trẻ trò
chuyện về trò chơi "Các phương tiện giao thông vào bến". Tôi huy động trẻ sưu
tầm bìa catton, tranh ảnh, hoạ báo về các phương tiện như: Máy bay, đoàn tàu,
ôtô, thuyền buồm.... Hướng dẫn trẻ cắt sát mép các hình ảnh đó. Khi vào trò
chơi cô giới thiệu các bến và phương tiện giao thông nào thì phải vào bến được
làm quen tìm tòi cắt dán sẽ tạo cho sự khéo léo của đôi tay và thuận lợi trong
việc viết chữ, dán các chữ cái lên các phương tiện giao thông, trẻ hứng thú hơn
với chính đồ dùng mình làm ra.

Ví dụ khác:
Với chủ điểm mà mùa xuân với tiết học "Làm quen chữ cái" L, M, N. Tôi
cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt. Những vật liệu đó đều phải
chứa các chữ cái L, M, N như: Lá na, hạt mơ .... Cô cùng trẻ phết hồ dán tên các
loại lá, loại quả, hạt...rồi gắn và rổ đựng. Với cách làm đồ dùng, đồ chơi như vậy
tôi thấy có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của nhà trường
cũng như giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái được lớn nhất ở đây là
trẻ có hứng thú khi tham gia làm đồ dùng cho tiết học, trẻ sôi nổi hơn vì mình có
phần trong đó. Một số sáng kiến của tôi trong việc làm đồ dùng cho trẻ là không
bao giờ theo khuôn mẫu và tôi thường thay đổi, sáng tạo về cả hình dạng, màu
sắc, kích thước thực tế của nó.
Kết quả từ việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập, tôi thấy trẻ
hứng thú hơn vào tiết học, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ
hơn.
4.3. Biện pháp tổ chức trên tiết học
Hình thức cho trẻ làm quen với chữ cái thông qua hoạt động học tập là
hình thức cơ bản và chủ yếu, vì nó thực hiện được mục đích yêu cầu của văn
học. Kiến thức mà trẻ thu nhận được có hệ thống lôgíc.
Để tiết học đi vào tâm hồn trẻ một cách sống động, không khô khan, cứng
nhắc thì điều điều đầu tiên là cô giáo thực sự phải có một tài nghệ dẫn dắt. Hoạt
động học làm quen với chữ cái đưa thế giới chữ cái đến với trẻ bằng nhiều

12


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

phương pháp, hình thức khác nhau. Các phương pháp, hình thức đó gắn liền với
nhau một cách chặt chẽ. Mỗi phương pháp, hình thức đều có ưu thế và hạn chế

nhất định. Vì vậy khi dạy trẻ làm quen với chữ cái cô giáo cần lựa chọn các
phương pháp, hình thức phù hợp với yêu cầu của từng tiết dạy, để thu hút sự tập
trung chú ý tạo hứng thú của trẻ trong tiết học, giúp cho giờ học đạt hiệu quả
cao.
Muốn vậy cô giáo phải: - Lấy trẻ làm trung tâm.
- Phát huy tính tích cực của trẻ.
- Dạy trẻ theo hướng lồng ghép tích hợp.
Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ "Làm quen chữ cái" là
các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, tuyệt đối tránh hình
thức, dập khuôn, luôn sáng tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy
"Làm quen chữ cái" tôi phải chuẩn bị đồ dùng, soạn bài và nghiên cứu kỹ bài
soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc động tĩnh phù hợp với chủ đề.
Ngoài ra, để tạo hứng thú thì cô phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ diễn
đạt ngắn gọn để hấp dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi vào bài tôi thường kể chuyện
(dựa trên chủ đề) hoặc sáng tác thơ, vè hay những trò chơi luôn cuốn hút trẻ vào
thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu tránh gò bó.
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với chữ cái U-Ư tôi cho trẻ được vừa chơi
vừa học dưới nhiều hình thức khác nhau: được đọc câu trọn vẹn- tìm chữ cái
chưa học- đọc thẻ chữ cái- chơi trò chơi ghép đôi...

13


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Hình ảnh: Giờ học làm quen chữ cái

Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ B, D, Đ chủ điểm "Mùa xuân" tôi giới
thiệu: Hôm nay chúng mình tổ chức hội hoa xuân, các loài hoa về dự hội rất là

đông đủ. Nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì ? (Trẻ đi và hát bài
"Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm....
lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ
D).
4.4. Biện pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi
Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho trẻ
dựa trên hình thức nói theo cô, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. Do đó
có nhiều lỗi phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy cô giáo cần xây dựng các trò
chơi luyện phát âm đúng các âm phù hợp.
14


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Ví dụ: Các trò chơi "Bắt chước tiếng kêu của các con vật" để rèn luyện
phát âm cho trẻ như: Gà con kêu "chiếp chiếp", ếch kêu " ộp ộp", vịt con kêu
"vít vít"... để trẻ phát âm theo cô một cách tự nhiên và cô không cần phải giải
quyến cho trẽ cách khép môi, bật hơi.
Hay với chủ điểm "Trường mầm non" với nhóm chữ cái O, Ô, Ơ vào bài
tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện "Vịt con trong ngày khai trường" sau đó hỏi trẻ,
ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì ? Trẻ nói bảng
con, vở, hộp màu .... tôi cho trẻ làm quen chữ O qua từ "bảng con" khi Vịt con
viết trên bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì ? (Hộp màu) và cô
cho trẻ làm quen chữ Ô trong từ "hộp màu" cô giáo Ngan ra bài tập về nhà vào
đâu "Quyển vở". Cũng như ở phần trên tôi cho trẻ chơi trò chơi tạo dáng thành
chữ cái. Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể nào ? Cô cho trẻ được tạo
như cong ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu thì dùng hai cánh tay....
Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O, trẻ nói: Mắt, đầu....
Hai bạn có thể tạo thành chữ O không ? (trẻ cầm tay nhau giang rộng).

Ai có thể tạo thành chữ Ô.
Cô muốn cả lớp mình cùng tạo một chữ Ô thật lớn nào ? Trẻ cầm tay nhau
đứng thành vòng trong rộng và trẻ trẻ là đấu Ô.
Với chữ cái Ơ cô cũng cho thực hiện như thế.
Hoặc với trò chơi "Tìm đồ dùng học tập" trên các đồ dùng học tập có
chứa các chữ cái con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn chữ cái khi có hiệu
lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó. Ví dụ: Trẻ có chữ Ơ thì
phải lấy thước kẻ, cô cho trẻ vừa đi vừa hát bài "Vịt con học chữ" sau đó cô
kiểm tra số trẻ lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của từng đồ dùng đó.
Trò chơi cũng không thể thiếu trong tiết học này tôi lựa chọn trò chơi cho
phù hợp với bài hát "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung,
hoa cánh bướm".... Lần lượt tôi đưa từng trang cho trẻ xem tranh hoa bướm và
trẻ làm quen với chữ B. Hoa phù dung để trẻ được làm quen với chữ D và hoa
đào được làm quen với chữ Đ.

15


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ điểm có những trò chơi như:
- Tìm chữ cái trong câu đố.
- Đi chợ tết.
- Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái vừa học.
* Cách hướng dẫn trò chơi:
Cô giới thiệu mùa xuân đến các ông Đồ thường làm gì ? Các con có
muốn viết chữ giống ông Đồ không ? Cô cho 8 trẻ đứng thành 2 hàng đợi cô
chuẩn bị 2 câu đối có các chữ B, D, Đ khi nghe hiệu lệnh 2 đội lên gạch chân
những chữ cái cô vừa nêu, thời gian quy định là một bài hát mùa xuân lúc nào

hát xong và kết thúc trò chơi. Sau đó cô cho nhiều chữ cái và đúng với yêu cầu.
Khi chuyển tiếp sang trò chơi thứ hai đó là trò chơi "Đi chợ tết" (Tất cả các trẻ
đều được chơi). Trước ngày tết bố mẹ các con thường làm gì ? (Trẻ nghĩ ngay
đến trang hoàng nhà cửa và đi sắm tết) cô chuẩn bị các gói có các loại hoa quả
bánh kẹo ở trên, mỗi thứ đều gắn các chữ cái B, D, Đ. Cô phát cho trẻ mỗi cái
giỏ nói nào chúng mình cùng đi chợ tết. Tổ 1 hãy mua những món hàng có chữ
B, đó là những thứ gì ? Trẻ nói bánh quy, bánh chưng, bánh bèo .... tổ thứ 2 mua
những món hàng có chữ cái D, đó là những thứ gì ? quả dừa, quả dứa.... tổ thứ 3
mua những món hàng chứa chữ cái Đ.... khi mua hàng xong trẻ phải nói được đó
là loại gì ? và có chữ cái gì ? các tổ kiểm tra lẫn nhau và đọc to chữ cái.
Đến trò chơi tìm tên các loại hoa có chữa chữ cái B, D, Đ "Mùa xuân đến
cho chúng mình được đi chơi ở những đâu ?" (Được đi xem pháo hoa, đi công
viên) trong công viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cô cho các con đọc bài "Rềnh
rềnh ràng ràng" đến các loại hoa nào các con đoán hoa đó và giơ tranh lô tô đọc
to chữ cái chúng mình vừa học.
Ví dụ:

Rềnh rềnh ràng ràng
Tìm các loài hoa
Hoa gì ngoài Bắc
Cánh nhỏ màu hồng
Cùng vui đón tết.

16


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Trẻ giơ lô tô hoa đào và nói hoa đào có chữ Đ. Cứ như thế cô đọc cho trẻ

đoán chữ B, D sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau.
* Ví dụ: “Trò chơi với những con chữ đáng yêu i, t, c, b, d, đ ”.
+ Trò chơi đầu tiên “Tôi là ai”. Cô đọc tên chữ cái và giới thiệu cấu tạo
chữ cái, và khi cô hô hãy chọn tôi đi tôi là ai thì trẻ phải chọn nhanh chữ cái và
giơ lên
+ Tiếp theo trò thứ 2: cô tổ chức cho trẻ chơi dưới dạng “ Tìm lá cho hoa
tìm hoa cho lá”. Trẻ chơi dưới hình thức vừa đi vùa hát bài Hoa lá mùa xuân ,
khi cô yêu cầu tìm lá cho hoa tìm hoa cho lá thì trẻ phải chạy thật nhanh và chọn
đúng theo yêu cầu của cô .
+ Trò chơi thứ 3 : “Ai tinh mắt”:cô dùng các thủ thuật như câu đố và cho
trẻ xem trình chiếu một số bông hoa có chứa chữ cái i, t, c, b, d, d. và cô đưa ra
các đáp án cô yêu cầu trẻ chú ý lắng nghe và nhìn thật tinh rồi chọn
đáp án đúng .
+ Trò chơi cuối cùng “Thi xem bạn nào nhanh” , cô chia trẻ làm 2 đội và
nhiệm vụ của trẻ là lên gạch chân các chữ cái thuộc nhóm i, t, c, b, d, đ.
* Trò chơi : “Gạch chân chữ cái đã học”
- Chuẩn bị : Các hình ảnh và bài thơ ,từ dưới tranh.
- Cách chơi : Trong thời gian một bài hát đội nào gạch đúng chữ cái cô
yêu cầu và gạch được nhiều chữ cái thì đội đó thắng cuộc .
* Trò chơi “Chọn chữ theo yêu cầu”
Cô phát âm, nói cấu tạo chữ hay cho chữ cái nào biến mất thì trẻ trọn chữ
cái đó và phát âm.
Với trò này có tác dụng luyện cho trẻ sự tinh nhanh, khả năng ghi nhớ và
tư duy về cấu tạo chữ để nhặt chữ đúng và phát âm chuẩn.
* Trò chơi “Côn trùng hái lá”
- Luật chơi: Trẻ hái đúng trong vòng 3 phút ,đội nào hái được nhiều chiếc
lá có chữ cái là đội thắng cuộc.

17

“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

- Cách chơi: Trẻ đóng vai một số côn trùng chạy đến cây dùng miệng hái
những chiếc lá có chữ cái theo yêu cầu của cô mang về đổ vào rổ của đội mình,
đội nào hái được nhiều hơn thì đội đó thắng cuộc.
*Trò chơi : “ Vòng quay kỳ diệu”
Cô gắn thẻ chữ vào vòng quay như hình minh hoạ, cho trẻ lên quay khi
kim chỉ vào chữ nào trẻ phát âm chữ đó.

Hình ảnh: Trẻ hứng thú được học chữ cái qua trò chơi vòng quay kì diệu
Việc tổ chức trò chơi làm quen với chữ cái phải theo một “chương trình”
xuyên suốt ,cô giáo là người dẫn chương trình kết hợp khéo léo các trò chơi, có
khoảng thời gian cho trẻ thư giãn bằng các trò chơi linh động xen kẽ ,để trẻ cảm
thấy thoải mái, và tích cực tham gia.
Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của bài
học, tạo được sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu trí nhớ
về cấu tạo chữ được làm quen.
Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới,
cách chơi mới ứng dụng với các hình thức khác nhau, thường xuyên thay đổi trò
chơi để tạo sự mới lạ hứng thú với trẻ.
- Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần phải
liên hệ thực tế hỏi trẻ chữ cái đó có giống cái gì hay con gì hay đồ vật gì ? Để
phát huy tính tích cực và tư duy của trẻ. Ví dụ: Chữ O giống quả trứng, quả cam,
chữ Y giống cái nạng, chữ H giống cái ghế...
18


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”

_k2a_

4.5. Biện pháp lồng ghép tích hợp các môn học khác
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp
các môn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ tích
cực chủ động say mê trong tiết học.
Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử nhanh
của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp
nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào chi tiết học làm quen chữ cái và phù hợp với
chủ điểm.
* Tích hợp văn học
Khi vào một tiết học làm quen chữ cái tôi thường tích hợp bộ môn văn
học vì nó phù hợp với bộ môn chữ cái. Đây là một mà bộ môn mà Bộ giáo dục
chọn làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu
chuyện hay một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có
chứa chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Câu chuyện "Sự tích Hồ Gươm" cô kể cho trẻ nghe câu chuyện
sau đó đưa tranh "Rùa vàng" ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô
sẽ dạy các con chữ cái V và R.
Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hò vè câu đố để
gây hứng thú.
Ví dụ:

Câu đố chứa chữ Â :
Chữ gì một nét còng tròn.
Bên phải nét thẳng, trên đầu có ô.

Hoặc chữ V:
Quả gì tên gọi dịu êm
Như dòng sữa mẹ nuôi em thuở nào (quả vú sữa).

Thơ ca, hò, vè dễ nhớ, dễ đọc rất gây hứng thú cho trẻ như bài "Rềnh rềnh
ràng ràng", "Vè con cua" hay một số bài thơ cô tự sáng tác.
* Tích hợp môn âm nhạc

19


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ môn âm nhạc vào cũng
không thể thiếu bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ môn làm quen với chữ cái
tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp với từng chủ
điểm. Ví dụ: Nhóm chữ O, Ô, Ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài "chữ O tròn"
"Chữ O là chữ O tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng, chữ Ô là chữ
Ô cô dạy chúng em biết được bài khác’’. Qua những bài hát đó tăng thêm sự chú
ý ở trẻ.
* Tích hợp môn khám phá khoa học
Bộ môn này thường gặp ở mọi tiết và nhất là tiết chữ cái, muốn cho trẻ
làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mô hình vật thật có chứa
các chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen mà những cái đó đều xuất phát từ môi
trường xung quanh.
Ví dụ:

Khi dạy một tiết chữ cái H, K.

Tôi cho trẻ tìm hiểu chữ H qua từ "Hoa hồng" trẻ được quan sát bông hoa,
trẻ nói rõ cấu tạo, đặc điểm hương thơm, màu sắc của loại hoa.... làm như thế
tăng thêm về các biểu tượng và sự hứng thú. Hoặc trò chơi thi gắn chữ cái. Tôi
gắn các chữ cái vào hoa quả, hoa lá, hay các con vật hoặc phương tiện giao

thông phù hợp chủ điểm, tăng thêm sự tích cực hoạt động trong trò chơi.
* Tích hợp bộ môn tạo hình
Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì môn tạo hình rất phù hợp với trạng thái
tĩnh. Tôi cho trẻ màu khoảng trống có chứa các chữ cái gì đó theo yêu cầu của
cô hoặc trẻ được cắt ra dán, xé dán các chữ cái.

* Tích hợp bộ môn làm quen với toán
20


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

Với trẻ học phải đi đôi với hành và khi kết hợp lồng ghép môn toán với
tiết chữ cái tôi thường được đưa vào trò chơi như: “Thi đội nào nhanh” trẻ thi
đua nhau gắn chứa đó đếm số lượng và cùng kiểm tra kết quả đội nào nhiều hơn,
nhiều hơn là mấy . Cô cùng trẻ đọc chữ cái và đếm xem gạch được bao nhiêu
chữ cái .
4.6. Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen với chữ cái
Mục đích: Trẻ được làm quen và nhận biết, phát âm các chữ cái, được
tham gia vào các trò chơi trên máy tính như sử dụng chuột bấm chuột di chuột
để chọn chữ.Kết hợp với những âm thanh sống động kích thích trẻ tham gia vào
hoạt động tốt nhất .Vì vậy khi tiếp cận với máy tính trẻ rất thích.Vì thế ngoài tiết
dạy theo kiểu truyền thống tôi còn sử dụng máy tính để soạn giáo án điện tử đề
dạy trẻ.Tuỳ từng bài tôi có thể sử dụng phần mềm giáo án điện tử đã có
sẵn.Nhưng có bài tôi không thể dùng được phần mềm có sẵn tôi soạn giáo án
điện tử bằng các cách như sau:
+ Dùng máy chụp hình hoặc Scan hình ảnh từ ngoài vào dùng phần mềm
Photoshop để cắt xén,chỉnh sửa.
+ Tạo hiệu ứng cho các nhân vật cử động.

+ Đi quay phim lấy những hình ảnh sống động đưa vào chương trình
Powerpoint để trình chiếu.
Ví dụ: Khi dạy trẻ tiết chữ cái h-k trong chủ đề thực vật
Tôi lựa chọn nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức sau đó kết hợp
với phần mềm tin học đã được cài đặt sẵn trong máy cùng với khai thác tài liệu
trên mạng Internet để lựa chọn hình ảnh, phông nền, kiểu chữ cho phù hợp với
chủ đề và nội dung bài dạy

21


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

- Xây dựng bài giảng điện tử bằng cách tạo ra các sile trình chiếu và kết
hợp với hình ảnh, hiệu ứng âm thanh phù hợp với từng sile chiếu hình.
- Cho trẻ xem hình ảnh, chơi trò chơi tìm hình ảnh qua ô chữ để trẻ được
ôn chữ cái đã học. Sau khi mở hết ô chữ thì hình ảnh xuất hiện
- Trẻ nhận xét tranh sau đó đọc từ dưới tranh cùng cô. Trẻ được tri giác
chữ cái mới bằng hiệu ứng cho chữ xuất hiện .
- Phần luyện tập: Trẻ được cô giáo hướng dẫn theo nhóm sử dụng máy
tính qua trò chơi, ghép nét chữ, tạo ra chữ cái và tìm chữ còn thiếu trong từ dưới
tranh.
4.7. Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi
Các hoạt động ngoài giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm
quen với chữ cái. Việc làm quen với chữ cái ở đây nhằm thoả mãn nhu cầu giải
trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt về kiến thức của các tiết học trên lớp, giúp trẻ hiểu
sâu và nhớ lâu các chữ cái đã làm quen, biết cách phát âm đúng, không nói
ngọng, không nói tiếng địa phương. Từ đó giúp trẻ trau dồi kiến thức chữ cái
của mình.

4.7.1. Thông qua giờ đón - trả trẻ- các hoạt động
+ Giờ đón trẻ :
- Hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định.

22


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

- Khi trẻ đến lớp có thể cho trẻ tìm kí hiệu của mình gắn đúng vào bảng
“Bé đến lớp, bé ở nhà” Hoặc cho trẻ gắn ký hiệu vào bảng thời tiết : Ví dụ : Mưa
thì phải gắn chữ m,nắng thì phải gắn chữ n....Có thể cho trẻ luyện phát âm qua
đọc thơ, đọc đồng dao như luyện phát âm chữ g cho trẻ đọc bài đồng dao “Gánh
gánh gồng gồng”
+Giờ hoạt động góc:
Các góc chơi đều có môi trường chữ ,cô cho trẻ tự tìm hiểu như làm các
bài tập gắn, tô và gài chữ theo mẫu. Như góc học tập trẻ gắn những chữ cái đã
học và cùng phát âm. Bên cạnh đó tôi còn hướng trẻ vào chữ cái đang học bằng
cách cho trẻ tự tìm các chữ cái rời xếp thành tên của mình sao cho tên của trẻ đó
phải có chữ cái đang học. VD: đang học chữ i,t,c thì trẻ nào thấy tên của mình
có một trong 3 chữ cái đó thì lên gắn vào.

Hình ảnh: Trẻ tìm chữ cái đã học gắn tên mình
+ Giờ hoạt động ngoài trời :
Cô cho trẻ xếp các hột, hạt, hòn sỏi thành các chữ đã học, hay dùng phấn
viết lên sân những chữ đã học rồi cùng phát âm.
+ Giờ ăn : Khi đến giờ ăn tôi giới thiệu các món ăn và giải thích các món
ăn như món cá gồm có hai chữ cái ghép lại đó là chữ c và a và dấu sắc. Cho trẻ
nhận bát ,thìa ký hiệu bằng các chữ cái.

+ Giờ ngủ: Trước khi ngủ cô có thể ngâm thơ ,kể chuyện cho trẻ nghe để
trẻ có thể phát triển lời nói .
23


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

+ Giờ hoạt động chiều:
Cô cho trẻ tô chữ in mờ, chữ in chữ rỗng và tìm cắt chữ trong hoạ báo dán
thành sách làm bộ sưu tập .
Hoặc tôi tổ chức cho trẻ cùng tôi trang trí tranh chữ cái “L-N” rỗng bằng
những vật liệu phế thải từ: tạp chí cũ, đốc lịch, len vụn vỏ hến, hạt na… Tôi
phân công nhiệm vụ rõ ràng và cụ thể cho từng nhóm trẻ và yêu cầu trẻ cố gắng
để hoàn thành công việc được giao, biết trách nhiệm của mình và phối hợp với
bạn trong khi thực hiện công việc, khi hoàn thành xong trẻ cùng nhau phát âm
L-N theo nhóm

Trẻ trang trí chữ L,N rỗng bằng phế liệu
4.7.2. Thông qua lúc dạo chơi, tham quan
Khi cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên tôi có thể cung cấp kiến thức về chữ
cái qua việc tìm hiểu một số loại cây và rau có trong vườn trường, đọc tên các
loại cây, rau đó. Tìm các chữ cái đã học trong tên các cây, rau đó.
Ví dụ: Cây xà cừ, cây rau ngót, rau muống ...

24


“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái”
_k2a_

4.8. Biện pháp phối hợp với gia đình
- Thông qua giờ đón, trả trẻ cô luôn tuyên truyền các hình thức cho trẻ
làm quen với chữ cái. Hướng cho các bậc phụ huynh kết hợp với nhà trường để
dạy trẻ học chữ cái như: gia đình có thể gợi ý hỏi trẻ kể lại chuyện ở trường,
chuyện cổ tích, truyện tranh, chuyện sinh hoạt hàng ngày.
- Lên kế hoạch chương trình dạy ,nội dung dạy dán vào bảng tuyên truyền
với phụ huynh ở ngoài cửa lớp để phụ huynh theo dõi biết được tuần này học
đến chữ gì để về ôn luyện cho con mình.
- Kêu gọi phụ huynh tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục
vụ cho trẻ làm quen với chữ cái như: đóng góp báo chí để lấy tài liệu, mua
truyện tranh ...
- Mời phụ huynh đến tham dự các hội thi kể chuyện, đọc thơ của bé vào
các dịp chào mừng 08/3, 20/11 ...
- Luôn trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ để có biện pháp
tác động phù hợp, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
- Với việc đặt ra các giải pháp phù hợp và việc sử dụng nhẹ nhàng, liên
hoàn, không máy móc, không dập khuôn các phương pháp, biện pháp. Đưa ra
các nội dung tích hợp phù hợp với từng đề tài, cùng với những biện pháp nâng
cao kinh nghiệm trong quá trình dạy trẻ học chữ cái.
5. Kết quả đạt được
Sau khi tiến hành các biện pháp trên bản thân tôi thấy các cháu lớp tôi
ngày càng hứng thú say mê học môn làm quen với chữ cái, khả năng nhận biết
và phát âm đúng, chuẩn các chữ cái là khá cao,nhận ra chữ cái trong từ, trong
câu trọn vẹn, biết cầm sách, cầm vở ra xem và đúng quy trình đọc... Khoảng 90
% trẻ trong lớp mạnh dạn, năng động, sáng tạo và tự tin trong tiết học chữ cái
nói riêng và tất cả cá môn học khác nói chung.
Kết quả khảo sát cuối năm của 30 trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi lớp tôi phụ trách
đạt được như sau:

25