Tình hình bệnh viêm khớp do vi khuẩn Streptococcus suis gây ra ở lợn nuôi tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên và thử nghiệm phác đồ điều trị. (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

tài:
STREPTOCOCCUS SUIS

Chính quy
Chuyên ngành: Thú y

- 2015


tài:
STREPTOCOCCUS SUIS

Chuyên ngành: Thú y
: K43 Thú y
Khoa
Khó

n nuôi thú y
- 2015
TS.


i

L IC
Em xin bày t lòng bi

n Ban Giám Hi

iH c

Nông Lâm Thái Nguyên, Ban ch
các th

tc

n tâm d y d , truy

t nh ng ki n th c khoa h c và

nh ng kinh nghi m quý báu cho em trong su t th i gian h c t p và rèn luy n
t

ng.
c bi t em xin chân thành c
u ki n t t nh t, t

y giáo TS.

ng d

Qu c Tu n ã t o

em trong su t quá trình th c

t p t t nghi p.
Em xin c
cô giáo

cán b

các xã, tr m thú y huy

Vi n khoa h c s s ng -

ng H , các th y

i h c Nông Lâm Thái Nguyên

t lòng quan tâm h tr ,

ng viên, t

u ki n

thu n l i cho em th c hi n t t khóa lu n này.
g ng nhi u, xong khóa lu n c a em không th không tránh kh i
nh ng thi u sót và h n ch . Kính mong nh

c s chia s và nh ng ý ki n

a th y cô và các b n.
Em xin chân thành c

Thái Nguyên, tháng 12
Sinh viên

La Th H ng

2015


ii

DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1:

T l l n m c b nh viêm kh p và ch t t i m t s xã (th tr n) c a
huy

B ng 4.2:

ng H , t nh Thái Nguyên......................................................40

T l l n m c và ch t do viêm kh p qua các tháng t i huy

ng

H , t nh Thái Nguyên............................................................................41
B ng 4.3:

T l l n m c và ch t do viêm kh p các l a tu i.............................42

B ng 4.4:

K t qu

u tra l n m c và ch t do viêm kh p

c

................................................................................................43
B ng 4.5:

K t qu

u tra l n m c và ch t do viêm kh p theo tình

tr ng v sinh........................................................................................44
B ng 4.6:

K t qu phân l p vi khu n S. suis t m u b nh ph m l n m c b nh
viêm kh p t i huy

B ng 4.7:

K t qu

nh m t s

khu n S. suis phân l
B ng 4.8:

K t qu

ng H , t nh Thái Nguyên..............................46
m sinh v t, hóa h c c a các ch ng vi
c..................................................................47

nh kh

ch ng vi khu n S. suis phân l
B ng 4.9:

K t qu th nghi m m t s

n c m v i m t s kháng sinh c a các
c ..................................................48
u tr l n m c b nh

viêm kh p ............................................................................................49


iii

DANH M C HÌNH
quy trình phân l p vi khu n Streptococcus suis...........................34

Hình 3.1:
Hình 4.1: Bi

t l l n m c b nh viêm kh p và ch t t i 5 xã huy

ng

H , t nh Thái Nguyên...............................................................................41
Hình 4.2: Bi

t l l n m c và ch t do viêm kh p qua các tháng t i huy n

ng H , t nh Thái Nguyên ....................................................................42

Hình 4.3: Bi

t l l n m c và ch t do viêm kh p các l a tu i...................43

Hình 4.4: Bi

k t qu

u tra l n m c và ch t do viêm kh p theo tình tr ng

v sinh........................................................................................................45


iv

DANH M C VÀ KÍ HI U VI T T T

T vi t t t

at

BHI:

Brain Heart Infusion

CPS:

Capsular polysaccharide

CS:

C ng s

EF:

Extracellular factor

ELISA:

Enzyme

MRP:

Muramidase - released protein

PCR:

Polymerase Chain Reaction

SLY:

Suilysin

S. suis:

Streptococcus suis

VTM:

Vitamin

TT:

Th tr ng

Linked Immuno Sortbant Assay


v

M CL C
U ............................................................................................ 1

Ph n 1: M
tv

................................................................................................... 1

1.2. M

u.................................................................................. 2

1.3. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.4

tài....................................................................................... 3

1.4

c .................................................................................... 3

1.4

c ti n:..................................................................................... 3

Ph n 2: T NG QUAN NGHIÊN C U......................................................... 4
khoa h c và pháp lý c

tài......................................................... 4

ng và phát tri n c a l n
2.1.2. Hi u bi t v b nh viêm kh p

n................... 4

l n......................................................... 6

2.1.3. Hi u bi t v vi khu n Streptococcus suis ............................................... 8
2.2. Tình hình nghiên c

c và trên th gi i ................................... 24

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên Th gi i ...................................................... 24
2.2.2. Tình hình nghiên c

c.......................................................... 25
.. 27

ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 27
m nghiên c u và th i gian ti n hành ............................................ 27
3.3. D ng c

ng, thi t b ................................................................... 27

3.3.1. D ng c ................................................................................................. 27
ng, thu c th ........................................................................... 27
3.3.3. Thi t b .................................................................................................. 28
3.4. N i dung nghiên c u................................................................................ 28
3.4.1. Ði u tra tình hình l n m c viêm kh p t
3.4.2. Nghiên c u m t s

m nghiên c u. .......... 28

c tính sinh h c c a ch ng S. suis phân l

c28

3.4.3. Nghiên c u bi n pháp phòng tr ............................................................ 28


vi

u.......................................................................... 29
u d ch t ........................................................... 29
y m u, b o qu n và v n chuy n b nh ph m ................ 31
y phân l p vi khu n ............................................. 32
c tính sinh h c c a vi khu n ................ 35
nh kh

S. suis phân l

n c m v i kháng sinh c a vi khu n

c....................................................................................... 38

3.5.6. Xây d

u tr l n m c b nh viêm kh p............................ 39
lý s li u .................................................... 39

Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U............................................................. 40
4.1. K t qu
huy

ng H , t nh Thái Nguyên. ................................................................ 40

4.1.1. K t qu
tr n), huy

u tra t l l n m c viêm kh p và ch t t i m t s xã (th
ng H , t nh Thái Nguyên ....................................................... 40

4.1.2. K t qu
huy

u tra t l l n m c viêm kh p và ch t t i m t s xã (th tr n),

u tra l n m c b nh và ch t do viêm kh p qua các tháng t i

ng H , Thái Nguyên ........................................................................ 41

4.1.3. K t qu

u tra l n m c và ch t do viêm kh p

4.1.4. K t qu

u tra l n m c và ch t do viêm kh p

các l a tu i............. 42

nuôi.................................................................................................................. 43
4.1.5. K t qu

u tra l n m c và ch t do viêm kh p theo tình tr ng v sinh ......44

4.2. K t qu phân l p và x
l

nh m t s

c tính sinh v t h c c a S.suis phân

c t l n m c b nh viêm kh p.............................................................. 45

4.2.1. K t qu phân l p vi khu n S. suis t m u b nh ph m l n m c b nh
viêm kh p........................................................................................................ 46
4.2.2. K t qu
khu n S. suis phân l

nh m t s

m sinh v t, hóa h c c a các ch ng vi

c............................................................................ 46


vii

4.2.3. K t qu

nh kh

ch ng vi khu n S. suis phân l
4.3. K t qu th nghi m m t s
Ph n 5: K T LU

n c m v i m t s kháng sinh c a các
c............................................................. 48
u tr l n m c b nh viêm kh p... 49
NGH ............................................................. 51

5.1. K t lu n .................................................................................................... 51
5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 52
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 53


1

Ph n 1
M
1.1.

U

tv
Vi t Nam là m

c phát tri n ch y u v nông nghi

n là ngh truy n th ng t lâu c
g

i dân. Trong nh

chính sách c

c v phát tri
n nói riêng

m nh m c v s

n

. Hình th

n,

c ta

tích c c, chuy n d n hình th
c thành l

giá tr

ng

l trong nông h sang hình th c

i, trang tr
th

nd

ó nhi u t

nv

ng công ngh tiên ti n, công ngh cao nâng cao
n xu

cm ts

nuôi theo chu i t s n xu

nâng cao ch

s liên k

ng s n ph m, t o

ng cho s n ph

c

quan tâm, m r ng.
Cùng v i s phát tri n v quy mô, tình hình d ch b
x y ra ngày càng nhi u, lây lan nhanh, khó ki m soát, m
d ch b

thi t h i mà
ng thách th c mà

chúng ta ph

i m t trong giai o n t i. D ch b nh có th do virus, vi khu n

gây ra. Trong

vi khu n Streptococcus suis. Vi khu n Streptococcus suis

có m t kh

ng v t và c

Streptococcus suis
b nh viêm h

ng gây b nh ho th truy n nhi m; b
i hàm

l n; b nh viêm màng não

béo; b nh viêm khí qu n và ph i
nh viêm kh p.

i. Vi khu n
ng ru t;

l n cai s a và l n v

l n con và môt b nh mà chúng ta c n quan


2

S. suis

1.2. M
-

u
nh m t s

gây b nh viêm kh p
-

m sinh h c c a vi khu n Streptococcus suis

l n nuôi t i huy

xu t và th nghi m m t s

ng H , t nh Thái Nguyên.
u tr b nh viêm kh p

l n

cho hi u qu cao.
1.3.
-

c tình hình l n m c b nh viêm kh p x y ra

huy

ng

H , t nh Thái Nguyên.
-

u tra bám sát th c t , phân tích tình hình d ch b nh, ti n hành ch n

tr b nh x
-

n l n nuôi t i huy

ng H .

xu t nh ng bi n pháp phòng và ch a b nh viêm kh p

kh thi, phù h p.

l n có tính


3

1.4

tài

1.4

c
+ Là công trình nghiên c u có h th ng v tính sinh v t, hóa h c c a các

ch ng vi khu n S. suis gây viêm kh p
+ Nghiên c

l n.

m b nh lý, bi

i lâm sàng, bi

i b nh lý c a

l n m c b nh viêm kh p.

+ K t qu c

tài góp ph

xu

ng th i góp ph n

1.4

c ti n:

n b khoa h

u tham kh o cho nghiên c u ti p theo.

+ K t qu nghiên c u c
pháp phòng tr b nh cho l
+S d

t vào th c ti n s n

khoa h

nh các bi n

t hi u qu .
u tr l n nghi m c b nh viêm kh p có hi u qu cao

góp ph n nâng cao s

ng và ch

n nuôi t i huy

ng H ,

t nh Thái Nguyên.
ng nhu c u ti n s n xu t, nâng
phát tri n kinh t

a bàn huy

ng H .

n, góp ph n


4

Ph n 2
T NG QUAN NGHIÊN C U
khoa h c và pháp lý c
2.1.1.

m si

tài

ng và phát tri n c a l n

n

ng phát d c c

l n nói

u tuân theo các quy lu t:
- Quy lu t sinh t
hi n

ng và phát d

ch

u: Quy lu t này th

ng và t

- Quy lu

i theo tu i.

ng và phát d

n: Quy lu

c

n ngoài thai.

+

n trong thai g m: Th i k phôi thai t 1 - 22 ngày, th i k ti n

phôi thai t 23 - 38 ngày, th i k thai nhi t 39 - 114 ngày.
Trong th c t s n xu

i ta chia ra l n ch a k I là b

n 84 ngày. L n ch a k II t
này r t quan tr ng,

1 tu

ng r t l

s ng, 3/4 kh

th i k

l nuôi
n ch a k II.

m g m: Th i k bú s a, th i k thành th c,
ng thành, th i k già c i.

Th i k bú s a c a l n
m ts
tu i, th

Vi

ng là 60 ngày. Hi n nay

n hành cai s a s m
a l n con ch y u

21, 28, 35 hay 45 ngày

th i k này là bú s a m .Tuy nhiên mu n

l

ng khi cai s

sung thêm th
cho l

n

n kh
ng

+

u t khi th

nh

ib

u th

m b o sao

um

vào nuôi th t hay h u b không b ch m l

y, l
u ki

cho l n con có k t qu (Nguy n Thi n và cs, 1998) [14].

cai s a s m


5

n m v ng nh

m và quy lu

ng, phát d c

c a gia súc, có th trong m t m

u ki n cho con

v t phát tri n t

c s n xu t và ph m

ch t gi ng sau này.
D

m sinh lý, quy lu

trình nuôi l n th
* Giai

ng c a l n th t mà chia quá

n:

n sau cai s a: 2 - 3 tháng tu i (1 - 2 tháng nuôi):
n này: L n chuy n t s ng theo m , b ng s a m sang

s ng t l p, ch u s
tri

i. L n có t

c bi t là t ch

t). B máy tiêu hoá phát tri n

thi n, kh

n ch . Vì v y th

i ph i có ph m ch t t t, tránh th
th

m 80 - 90%, th
ng v

b sung. T l

u ph n th p (4i d ng premix khoáng, VTM

tinh). Có th b sung th

trong kh u ph
th

c, kháng sinh thô

ng và phòng b nh cho l n. Ngoài ra,
n này ph i ch bi n t

và tránh a ch
*

c, lên men. T l

m 15 - 18% trong kh u ph n th c.

5%), khoáng và vitamin cao (b
0,5 -

phát

l n d tiêu hoá, h

n này l n c n ph

cv

ng

ng, t m n ng t do.

n l n choai: 4 - 7 tháng tu i (3 - 5 tháng nuôi):
n này l n phát tri n r t m nh v
n hoàn thi n nên l n có kh
tv

có th dè x n th
t n d ng ngu n th
40% (tính theo giá tr

u ki n s ng. Vì v

p. B máy tiêu hoá
p thu t t các lo i th c
n này ta

t ki m th
n có

c ta. T l th
ng kh u ph

chi m 30l n phát tri n t t ngo i


6

hình, t m vóc, chú ý ph i cung c

protein, khoáng, VTM và cho v n

ng, t m n ng nhi u.
*G

n nuôi k t thúc: 8 - 9 tháng tu i (6 - 7 tháng nuôi):
n này l

n hoàn thi n, tích m

y

nhanh quá trình v béo, c n t p trung th
l th

ng (t

n này nên chi m 85 - 90% trong kh u ph n), dè x n

th

m (t l th

m nên kho ng 10 - 12% trong kh u

ph n), gi m th

kho ng 10 - 15% trong kh u ph

th i h n ch v

ng, t o bóng t

chóng béo. R t phù h p v
và mi

c ta vì

m

n ngh

u ki

ng
nhi u,

các t nh mi n B c

các khu v c này ch y u là l n lai F1, dân nghèo,
n d ng các ph ph ph m trong nông nghi p, nhi u

rau xanh.
2.1.2. Hi u bi t v b nh viêm kh p

l n

Viêm kh p là b nh hay x
l n. Các y u t gây què

t y u t gây què

l n bao g

ng ho c thi u ch

n m t cân b ng dinh

ng ho c thi u ch t, nh ng t

n
i kh p.

B nh viêm kh p do nhi m trùng kh p và các mô bao quanh b i vi khu n
(Streptococcus suis, E. coli, Staphylococcus
Chia làm 2 d ng viêm kh p

Mycoplasma.

l n: Viêm kh p do thi u canxi, photpho

và viêm kh p do vi khu n.
Tri u ch

ng th y do thi u canxi, photpho là l

Còn viêm kh p do vi khu n là: L n b s t cao, b
có bi u hi n tri u ch ng th
khi ng, u n
có th b

i ra sau, run r y, co gi t, què, có nh
c.

, suy y u. L n còn
ng, li

i kh p
kh p, l n


7

B nh làm
l

n ch

ng kém và gi m s

ng thân th t khi xu t chu ng, làm cho
ng l n con sau cai s

t

h
T nh ng tác h i do vi khu n gây ra trong b nh viêm kh p
nuôi,

n

u tra, nghiên c u, tìm hi u sâu v b nh viêm kh p do vi khu n

S. suis gây ra.
Streptococcus suis gây viêm kh p l n c p và mãn tính
B

ng gây ra cho l n con 1 - 6 tu n tu i, b

m i l a tu i.
c phân lo

m t ph n c a h i ch ng y u kh p k t h p v i viêm r n. S. suis có th khu
chú

amidan c a gia súc kh e, khi g

u ki

l n trong tình tr ng stress, nhi
s

kháng l

âm h , d ch
l n con b

ng thu n l

ng thay

i th

dàng phát b nh. M m b

ng làm gi m
c ti t ra t d ch

ng hô h p và s a l n m . Các vi khu n xâm nh
ng r n, v

B nh x y ra l t , t l m c b nh t 10 - 20%. B
l n t 1 - 6 tu n tu i. B nh x y ra

ng x y ra

3 th : th quá c p tính; th c p tính và

th mãn tính.

- Th quá c p tính: Gây ch t l n nhanh, l n s t r t cao, b
y u. L n có tri u ch ng th
khi ng, u

, suy

b ng, li

i kh p

i ra sau, run r y, co gi t, què. L n có th b

c, viêm

màng não gây t máu não, màng não, d ch não t y nhi
- Th c p tính

b i s t, long da s

c.
c và què. Khi

b nh ti n tri n, l n b nh có th sút cân, các kh p b nhi
vài kh p có th b t

h

ng sung ph ng lên. B nh làm cho l
h n ch kh

bú c a l n con

t ho c

c và chân sau, m t cá chân
n không th di chuy

c,


8

- Th mãn tính: L n b nh còi c c và b viêm kh p mãn tính su
Các kh p b nh ch a nhi u d ch kh
Các màng sung phông, m t màu, t
dày lên và có th ch a các
th làm t

c v i các c c s

i.

t (fibrin).

. Các mô liên k t b c xung quanh mô

m nh (áp xe). Khi b nh tr thành mãn tính có

n kh p. Các b

phát tri n c a các

th

c trong s

.

2.1.3.
2.1.3.1.

treptococcus suis.

S. suis là nh ng vi sinh v t hi n di n ph bi
ng v t bao g m c

t t c các loài

i. Chúng bao g m nhi u ch

không gi i h n c th v v t ch . S. suis ph bi n r ng rãi trong qu n th l n.
Nó g n li n v i m t lo

u ki n b nh lý bao g m viêm màng não,

nhi m trùng máu, viêm niêm m c c a xoang b ng và ng c, viêm kh p, viêm
n i tâm m c và viêm ph

c phân l p t

ng h p viêm

y thai. Các mô hình và t m quan tr ng c a nh ng h i ch ng khác
nhau là khác nhau

c khác nhau.
c tính nuôi c y

Vi khu n S. suis thu c gi ng Streptococcus, h Streptococcaceae, b
Lactobacillales, l p Bacilli. S. suis là vi khu
hình tr

ng kính nh

n 1 m, chúng

c thành t ng chu i ng

kh

ng riêng l , x p thành

i h

nhau. Chi u dài c a chu i tu thu c vào
thu c nhóm y m khí tùy ti

u ho c

dài ng

u ki

ng, không s

hình thành giáp mô. S hình thành giáp mô có th

chúng sinh s ng trong các mô ho c phát tri n trong các môi

u
ng. Vi khu n
có
c khi
ng nuôi c y

có ch a huy t thanh. Vi khu

c nuôi c y sau 18 gi ch y u là có d ng

hình c

ng thành d ng chu i 5 - 10 t bào. Trong

c 0,5 - 1


9

canh trùng già, sau 30 gi nuôi c y, vi khu n có th
màu, chu

i tính ch t b t

c bi t, khi nuôi c y trong môi

ng d ng

c nhìn th y rõ nh t. Vi khu n S. suis là nh ng vi

l ng, thái các chu

khu n hi u khí hay y m khí tùy ti n, gây b nh thích h p

370C phát

nhi

tri n t t trên nhi u lo
c th t: Vi khu n S. suis hình thành h t ho c nh ng

bông, r i l ng xu

ng. Sau 2 gi nuôi c y môi

ng

có c n.
- Môi

ng th

ng: Vi khu n S. suis hình thành khu n l c d ng

S, khu n l c nh , tròn, l
c: Có th quan sát th y khu n l c sau 24 gi nuôi

c yv

c kho ng 1 - 2 mm. Sau 72 gi thì k

nh t, có th

t t i 3 - 4 mm. N

c nuô

c khu n l c l n
u ki n có 5 - 10% CO2

thì khu n l c s phát tri
nh y m nh,

nl

nh

n u

ng

c nuôi c y vài gi

c th t có b sung huy

c khi c y sang môi

c ho c th ch máu. D ng khu n l
nh

ng có b
-

ng t o ch t

ng th ch

ng

ng.

ng th ch máu: Vi khu n hình thành khu n l c tròn, g n,

v ng, sáng tr ng, m n, dung huy t sau 24 gi nuôi c y. Có th quan sát
các ki u dug huy t g m:
+ Dung huy t ki u : vùng dung huy t xung quanh khu n l

ng có

màu xanh( dung huy t t ng ph n hay dung huy t không hoàn toàn).
+ Dung huy t ki u : Bao quanh khu n l c là m t vùng tan máu hoàn
toàn, trong su t, có b

+ Dung huy t ki u
i th ch máu.

c phân h y hoàn toàn.
(hay còn g i là không dung huy t): Không làm bi n


10

ng Mac Conkey: Vi khu n m c t t, sau 24 gi nuôi c y,

-

hình thành các khu n l c nh b

(Ph m S

2005) [8].
c tính sinh hóa
Vi khu n S. suis có kh

ng glucose, lactose, succrose,

inulin, trehalose, maltose, fructose.
Vi khu n không lên men các lo

ng ribose, arabinose, sorbitol,

mannitol, dextrose và xylose.
Các ph n

ng Oxydase, Catalase, Indol: Âm tính (Tr nh Phú Ng c,

2002) [11].
* C u trúc kháng nguyên
Vi khu n S. suis có c u trúc kháng nguyên r t ph c t p và có r t nhi u
c tìm th
Kháng nguyên thân (Somati antigen): Kháng nguyên thân có ý
quan tr ng trong vi c quy
thành vi khu

c l c c a S. suis. Kháng nguyên thân n m
c c u t o b i các phân t peptidoglycan

l p trong cùng (N-acetylglucosamine và N-acetylmuramic acid), ti

n là

l p gi a g m các polysaccharide (N-acetylglucosamine và rhamnose), l p
ngoài cùng là các protein g m M protein, lipoteichoic acid, R và T protein.
Kháng nguyên bám dính ( Fimbriae antigen): Vai trò c a kháng nguyên
bám dính c a S. suis
ki n cho r

c bi

nm t
ng trong vi c giúp vi khu n bám

dính vào t bào bi u mô c a v t ch . Vi khu n S. suis là m t trong s ít các

lo i vi khu

u trúc này. So v i các lo i vi khu n

khác thì kháng nguyên bám dính c a vi khu n S. suis có c u trúc m ng, ng n,
ng kính kho ng 2 nm, và dài có khi t i 200 nm (Jacques và cs, 1990) [23].


11

Kháng nguyên giáp mô (Capsule antigen): Kháng nguyên giáp mô có
vai trò quan tr ng trong vi c b o v vi khu n, kháng l i kh
c

ra r ng các ch ng S. suis có

th v t ch . Nhi u nghiên c

giáp mô

c l c và có kh

mô thì không có kh

c bào

nh, còn các ch ng không có giáp

y (Higgins và Gottschalk, 2002) [20].

Phân lo i vi khu n S. suis theo serotype:

c

S. suis

c phân

lo i huy t thanh h c thành các nhóm theo ký hi u S, R
nhóm S, R và RS này l

c thay th b ng các serotype ký hi u l n

t là serotype 1; 2 và 1/2,
ch ng S. suis

c thay th b ng serotype 15. Các

c phân thành 35 serotype d a trên c u trúc kháng nguyên

polysaccharide c a giáp mô (ký hi u t

t là các ch ng S. suis thu c serotype 2 phân l p

[21].
c

n 34 và 1/2) (Higgins và cs, 1995)

ng xuyên nh t

nguy hi m khác nhau

l

l

gây ra các th b nh
i (Higgins và Gottschalk, 2002) [20]. Các

ch ng thu c các serotype gây ra các th b nh khác nhau. Th m chí các ch ng
vi khu n thu c cùng m t serotype

gây ra các th b nh khác nhau

a lý mà chúng phân b . M t s serotype

c l c và có th

c phân l p t l n kh e m nh, không có tri u ch
serotype 17; 18; 19 và 21 (Higgins và Gottschalk, 2002) [20
và cs (2009) [16]

ác
Ng c Thúy

nh serotype trong 211 ch ng S. suis phân l

c

t l n t i các t nh mi n B c Vi t Nam cho bi t s ch ng thu c serotype 2
chi m t l cao nh t 14/211 ch ng (6,6%); serotype 9 có 10/211 ch ng
(4,7%); serotype 9, 31, 32 có 7/211 ch ng (3,3%); các serotype 7, serotype 17
và serotype 21 có t l
* Các y u t

serotype 8 chi m 0,9%.

c l c c a vi khu n

Nh ng hi u bi t v các y u t
ch , ph n l n nh ng nghiên c

c l c c a vi khu n S. suis còn r t h n
c ti n hành v i các ch ng thu c serotype


12

2. Các nhà khoa h

m là có s t n t i c a ch

c c a vi khu n S. suis serotype 2. Thành ph n

và ch ng

polysaccharide c a giáp mô (capsular polysaccharide y ut

c

nh là

c l c quan tr ng c a vi khu n này vì các ch
u th hi

t bi n không có

c tính và nhanh chóng b lo i b kh i h

th ng tu n hoàn c a l n và chu t trong các thí nghi m gây nhi m th c
nghi m. Tuy v y, không ph i t t c các ch
Các y u t

u là ch

c.

c l c khác ngoài polysaccharide c a giáp mô (

t vai trò sinh b nh c a vi khu n. M t y u t gây dung huy t, hay còn
: có tr

g i là

ng phân t 65 kDa và

phóng x riêng là

0,7x106 Units/ mg do vi khu n S. suis serotype

c tìm th y và

c di m. Suilysin (SLY) thu c v

c t v i nh

c

m chung là: d b oxy hoá và b ho t hóa b i m t s hóa ch t kh , d b
ch b i cholesterol v i n

loãng, c ch tính ho t

c

ng c a m t s

ng ít, g c N - c a chu i amino acid c a suilysin gi ng v i perfringolysin
O, streptolysin O, listeriolysin O, alveolysin, pneumolysin. Trong
invitro trên chu t và l
c tiêm vaccine ch
gây b nh. Suilysin là y u t
trung hoà c a y u t

c ch ng minh là có kh

u ki n

o ra mi n d ch

kháng l i vi khu n S. suis serotype 2
c l c quan tr ng c a vi khu n S. suis vì s
b o v chu t thí nghi m ch ng l i các tác

ng có h i c a vi khu n S. suis serotype 2 (Gottschalk và cs, 1998) [18].

S. suis serotype
t
S. suis serotype 2.
V i các ch ng c a vi khu n Streptococcus
t gây dung huy

c phân l p t B c M , y u

c l c c a vi khu n, còn

nhi

c


13

Châu Âu nhi u ch ng S. suis phân l p t
huy t. V

l n gây b nh l i có ho t tính dung
n d ch h c không th phân bi

ho t tính dung huy t c

c

y suilysin có th là y u t

c

l c c a t t c các ch ng. M c dù s có m t c a nó góp ph n vào s phát sinh
c a b nh, thì m t s ch ng S. suis serotype 2 không gây dung huy t l
l c cao. Kh

ut

c

c l c c a nhi u lo i khác

nhau trong b nh truy n nhi m, các nguyên nhân gây ra b nh g m có:
Clostridia, Escherichia coli, Streptococcus pneumonia, Pasteurella, Listeria
monocytogenes và Actinobaccillus pleuropneumoniae (Tr nh Quang Hi p và
cs, 2004) [4].
Theo Gottschalk và cs (1991)[18] m t protein có tr
kDa không có m t trong toàn b ch
y u t

ng phân t 44-

t bi

c coi là m t

c l

2 lo i protein gi i phóng

muramidase (Muramidase - released protein - MRP) có tr

ng phân t

136 kDa và protein gi i phóng y u t ngo i bào (Extracellular factor - EF)
110- kDa

nh là các y u t

h c c a S. suis serotype 2 gây b nh
b nh th c nghi m trên l

c l c quan tr ng trong sinh b nh

l

i. Các nghiên c u v gây

cho th y các ch ng vi khu n có mang 2

y u t gây b nh này (MRP+ và EF+)

c phân l p t các ph t ng c a

l n sau khi gây nhi m v i các tri u ch ng

n hình c a b

các ch ng không mang các y u t gây b nh này (MRP- và EF-) có th phân
l

ng xuyên trong amidan c a l n kh e và không có kh

b nh cho l n thí nghi m. Tuy nhiên, quy lu t này l i
h p các ch ng S. suis serotype 2 phân l
Canada và B c M vì h u h t các ch ng vi khu
v i các ch ng phân l
(Gottschalk và cs, 1998) [18].

c t

ng

c t l n và

i b b nh t i

u khác bi t hoàn toàn

châu Âu, k c v c u trúc di truy n
Vi t Nam, theo Nguy n Ng c Nhiên và cs


14

(1994) [12] tiêm 0,2 ml vi khu n S. suis

i da cho chu t b ch, chu t

ch t sau 24 - 36 gi , ch tiêm áp xe có m

pl

c vi khu n t

máu tim.

Ng c Thúy và cs (2009)[16] cho bi t, trong 211 ch ng S. suis

phân l

c t l n t i các t nh mi n B c Vi t Nam có 7 t h p gen mã hóa

các y u t

cl

*S

nh.

kháng:
c 400C t 1 - 2 tu n.

Vi khu n S. suis serotype 2 có th t n t i
Trong rác chúng có kh

ng

00C - 90C và 22 - 250C v i các th i gian

ng là 5,4,25 và 0 ngày. S. suis

c tìm th y trên xác con l
40C và 12 ngày

th i gi a, trong các trang tr i , th i gian t n t i là 6 tu n

22- 250C. Khi ti n hành v sinh, làm s ch các trang tr i có l n nhi m b nh,
các ch t sát trùng và t y r a có th gi t S. suis serotype
Vi khu n serotype 2 có th s ng trong phân, b i

00C, s ng trong phân

900C, vi khu n có kh

104 ngày và trong b i 54 ngày. Khi nhi
t

n 1 phút.

n

c 10 ngày trong phân và trong b i là 25 ngày. Các ch t sát trùng thông

ng có th làm ch t vi khu n S. suis nhanh chóng so v i các vi khu n

thô

ng khác (Tr nh Phú Ng c, 2001) [10].
Vi khu n liên c u l n có s

kháng kém, chúng d b tiêu di t b i các

ch t sát khu n và t y u
ho c vôi b

:

d d pd

c vôi
nh có th

u tr hi u qu b ng

kháng sinh.
Các

u ki

liên c u khu n phát tri n

kém, nhi m phân, rác
t

l

u ki n chu ng tr i

chu ng tr i, không có thông khí, l

u ki
Kh

kháng v i kháng sinh:

Vi t Nam, Tr nh Phú Ng c (2002)

[11] khi ki m tra kh

m n c m v i kháng sinh c a các ch ng vi khu n

Streptococcus phân l

c cho th y s ch ng m n c m v i Penicillin G


15

bi

ng t 59,09 -

Quang H i và cs (2012)[3] khi

n c m v i kháng sinh c a vi khu n S. suis phân l p

nh kh

l n m c b nh viêm ph i cho bi t các ch ng vi khu n S. suis m n c m

c

cao v i các lo i kháng sinh
và có hi n

ng kháng l i m i s

kháng sinh streptomycin, neomycin,
th hi n theo th i gian vi khu n S. suis

tetracycline, penicillin G.
hi

florfenicol, amoxicillin, amikacin

ng kháng thu c v i m t s

kháng sinh thông d

streptomycin, neomycin, tetracycline và penicillin G.
2.1.3.2.

S. suis

* S xu t hi n b nh
S. suis

,
-6

S. suis serotype
-

*S

n


16

* Cách truy n lây

S. suis

con,
inh ra và trong khi

S. suis
n khác (
[13].
S. suis serotype

S. suis serotype