Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học của một số giống bưởi và ảnh hưởng của tổ hợp phân bón đến năng suất chất lượng bưởi Đại Minh tại Yên Bình Yên Bái (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

HÀ TU N ANH
tài :
M NÔNG SINH H C C A M T S
I VÀ NH H
CH

NG C A T

NG C A GI

H

T,
I MINH T

KHÓA LU N T T NGHI
H

GI NG

o

: Chính quy

Chuyên ngành

: Tr ng tr t

Khoa

: Nông h c

Khóa h c

: 2011- 2015

THÁI NGUYÊN

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

HÀ TU N ANH
tài :
M NÔNG SINH H C C A M T S
B
CH

I VÀ

NG C A T
NG C A GI

H

T,

I MINH T

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Tr ng tr t

Khoa

: Nông h c

Khóa h c

: 2011- 2015

Gi

GI NG

ng d n: TS.Nguy n Th Hu n

i

L IC
T th c ti n trong vi
ot
i H c, chuyên nghi p
trong c
i hi u qu cao trong h c t p thì lý lu n ph i g n li n
v i th c ti n. Vì v y, th c t p t t nghi p h t s c quan tr ng nh
n
th
c t trên gh
ng áp d ng vào th c ti
trang b
c nh ng ki n th
n nh t góp m t
ph n công s c nh bé c a mình vào ph c v cho s phát tri n c a n n nông
nghi
i.
Là m t sinh viên cu i khóa c a khoa Nông H
i H c Nông
Lâm Thái Nguyên, th c hi
c s nh t
trí c
ng và ch nhi m Khoa Nông H
c phân công v th c t p
t t nghi p t
i Minh, Huy n Yên Bình, T nh Yên Bái v
Nghiên
c

m nông sinh h c c a m t s gi
i và
ng c a t h p
t ch
i Minh t
Tôi xin bày t lòng bi
c t i TS.Nguy n Th Hu n
ng
khoa Nông H c, cùng các th y cô giáo trong khoa nông h
iH c
u th i gian quý báu, t n tình ch
b
tôi trong su t quá trình th c hi
tài.
Tôi xin chân thành c
n Trung kiên t i thôn
Quy t ti
c t p,
b
ng viên tôi trong xu t quá trình
th c t p và hoàn thành khóa lu n t t nghi p.
Tôi xin chân thành c

Sinh Viên

Hà Tu n Anh


ii

DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 2.1: Tình hình s n xu

i các vùng trên th gi

B ng 2.2: Tình hình s n xu

ic am ts

........ 15

B ng 2.3: Tình hình s n xu t m t s lo
B

- 2012 . 13

Vi

18

ng phân bón cho cây có múi theo tu i cây .............................. 25

B

m hình thái c a m t s gi

i hi n tr ng t i

i

Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái ............................................. 32
B

m hình thái lá c a m t s gi

i hi n tr ng t i xã

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái ...................................... 34
B ng 4.3: Th i gian xu t hi
tr ng t

tl

a m t s gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái................... 36

B ng 4.4: T l

tl

a m t s gi

i hi n tr ng t i xã

i Minh, huy n YênBình, t nh Yên Bái ....................................... 37

B ng 4.5: Kh

tl

tr ng t

a m t s gi

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái................... 39

B ng 4.6: Th i gian ra hoa c a m t s gi
nhiên t
B

i tr

u ki n t

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái .................. 41
m v qu c a gi

tr ng t

i Minh và m t s gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái................... 42

B ng 4.8: Các y u t c u thành

hi n tr ng t
B ng 4.9:

i

t c a m t s gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái ........... 44

ng c a m t s công th

nt l

tl cc a

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, Yên Bái................. 46
B ng 4.10:

ng c a m t s
tl cc

công th

n s

sinh

i Minh tr ng t i huy n Yên

Bình, Yên Bái......................................................................... 48


iii

B ng 4.11:
c
B ng 4.12:
qu c
B ng 4.13:

ng c a m t s công th

u qu

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, Yên Bái .......... 49
ng c a m t s công th

c, ch t

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, Yên Bái.... 50
ng c a m t s công th
tc

n các y u t c u
i Minh........................... 52


iv

DANH M C CÁC HÌNH
t trung bình c a gi
khác tr ng t
Hình 4.2.

i Minh và m t s gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái..................44

ng c a m t s công th

t c

i

i Minh ......................................................................................... 53


v

DANH M C CH
CT:

VI T T T

Công th c
i ch ng

vi

M CL C
Trang
Ph n 1. M

U ............................................................................................ 1

tv

............................................................................................... 1

1.2. M

uc

1.2.1. M

tài............................................................... 2

tài........................................................................... 2

1.2.2. Yêu c u c

tài............................................................................. 2
c và th c ti n c

tài ................................................. 2

c .............................................................................. 2
c ti n............................................................................... 3
Ph n 2. T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 4
khoa h c c

tài ........................................................................ 4

2.2. Ngu n g c, phân lo i và các gi

i chính ...................................... 4

2.2.1. Ngu n g c và phân lo i, phân b ..................................................... 4
2.2.2. M t s gi

i ch y u trên th gi i........................................... 5

2.2.3. M t s gi

i tr ng ch y u

2.3. Tình hình s n xu t và tiêu th

Vi t Nam.................................. 7

i trên th gi i và

vi t nam........... 12

2.3.1. Tình hình s n xu t và tiêu th

i trên th gi i............................ 12

2.3.2. Tình hình s n xu t và tiêu th

c.............................. 16

2.4. Yêu c u v
i

u ki n sinh thái c
ng và phát tri n c

i ........................................ 19
i ................................. 21

ng v thân, cành c
c tính sinh lý

u qu c

i.......................... 21
i................................. 22

2.6. Nh ng nghiên c u v phân bón s d ng cho cây có múi..................... 24
2.6.1. Nh ng nghiên c u v phân bón cho cây có múi trên th gi i........ 24
2.6.2. Nh ng nghiên c u v phân bón cho cây có múi

c....... 26

vii

Ph n 3. V T LI U, N I DUNG VÀ
ng, ph

U 28

m, th i gian và v t li u nghiên c u .......... 28

ng và ph m vi nghiên c u .................................................. 28
m và th i gian nghiên c u................................................... 28
3.1.3. D ng c và v t li u nghiên c u ...................................................... 28
3.2. N i dung nghiên c u............................................................................. 28
m nông sinh h c c a gi

i Minh tr ng

t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái............................................................. 28
3.2.2. Nghiên c u
su t, ch

ng c a m t s công th

ng c

i Minh................................................... 29
u ...................................................................... 29

3.3.1. Nghiên c

i tr ng t

m nông sinh h c c a m t s gi ng
i Minh, huy n Yên bình, t nh Yên Bái. .................... 29

3.3.2. Nghiên c u
su t, ch

ng c a m t s công th

ng c a gi

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh

Yên Bái ..................................................................................................... 29
lý s li u .................................................................... 31
Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................. 32
4.1. Nghiên c
tr ng t

m nông sinh h c c a m t s gi

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái ................................ 32
m hình thái c a gi

khác tr ng t

i Minh và m t s gi

i khác tr ng t

i Minh và m t s gi ng

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái............ 33

4.1.3.Th i gian xu t hi

t l c c a gi

i khác tr ng t

t l c c a gi
i khác tr ng t

i Minh và m t s

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái ...........37

4.1.5.Th i gian ra hoa c a gi
khác tr ng t

i Minh và m t s

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái.. 36

4.1.4.Kh
gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái .................... 32
m hình thái lá c a gi

gi

i

i Minh và m t s gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái .................... 40


viii

m v qu c a gi
khác tr ng t

i Minh và m t s gi

i

i Minh, huy n Yên Bình, t nh Yên Bái .................... 42

4.1.7.Các y u t c

t c a gi

Minh và m t s gi

i khác tr ng t

i

i Minh, huy n Yên Bình,

t nh Yên Bái .............................................................................................. 43
4.2. Nghiên c u

ng c a m t s công th

ng c a gi
4.2.1.

t, ch t

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái............46
ng c a m t s công th

nt l

tl cc a

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái.................... 46
4.2.2.

ng c a m t s công th

l cc

4.2.3.

t

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái. ...... 47
ng c a m t s công th

nt l

u qu c a

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái.................... 49
4.2.4.

ng c a m t s công th

ng qu c
4.2.5.

c ch t

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái .. 50
ng c a m t s công th
tc

n các y u t c u

i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh

Yên Bái ..................................................................................................... 52

Ph n 5. K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 54
5.1. K t lu n ................................................................................................. 54
ng và phát tri n c
s gi

i khác.................................................................................... 54

5.1.2. Nghiên c u
su t, ch

i Minh và m t

ng c a gi

ng c a m t s công th
i Minh tr ng t i huy n Yên Bình, t nh

Yên Bái ..................................................................................................... 54
5.2. Ki n ngh ............................................................................................... 54
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 55


1
Ph n 1
M

U

tv
thu c h

lo i cây có giá tr

i ...) là nh ng

ng và cho hi u qu cao v kinh t . Nhi

i

c tr ng trên th gi i cho qu v i các v
chua nh , ng t và r t ng t g
nhau c

i tiêu dùng

t và
c nhu c u th hi u r t khác

m i l a tu

iv

c dùng làm th

i

b s c kh e, v a dùng cho nh n

làm

i (Citrus grandis L.Osbeck) là lo i cây r t quen thu c v i

v thu
i dân Vi

i d v n chuy n và b o qu

n gi

c

, ph m ch t trong th i gian nhi u ngày.
ng không ch vì có giá tr kinh t cao mà còn có giá
tr

ng v

ng t ng s : 6-12%, gluxit 7,3mg, lipit 0,1g,

protein 0,9g, vitamin C 90mg, P2O5 12mg, xenluloza 0,2g, ngoài ra còn có
các lo

t

r t c n thi t cho c th

d

i (Tr n Th T

c bi t

i có tác d ng r t t t trong vi c ch a các b nh v tim m

Do thích r
nh

i có th tr

ng

c

c s n cho t

r t nhi

ng ru t

o nên
i Da

i Thanh Trà ( Th a Thiên
Hu

i Di n (Hà N

i Phúc Tr ch (Hà

i Minh (Yên Bái). Qua th c t s n xu t cho th y
vi c nghiên c

liên h

m nông sinh h c và các bi n pháp k thu t, có m i
t, ph m ch

i.

nc a


2
i Minh có ngu n g c

làng Kh

Bình c a T nh Yên Bái. Gi

i Minh, Huy n Yên

c tr

Di

c m r ng, t p trung các thôn Kh
i Thân, Quy t ti n 12...v

m quý v ch

l ph

c

i Minh tr thành gi

cs nn i

ti ng c a huy n Yên bình nói riêng và c a T nh yên bái nói chung.
Nh

ng suy gi m

do nhi

c, quá m c, sâu b nh gây h i ngày

càng n

u hi n thái hóa gi ng nghiêm tr

h p lý. Xu t phát t m

t, ch

Minh và nâng cao hi u qu kinh t
c hi

i tr

1.2. M

m nông sinh h c

t, ch
uc

1.2.1. M

i t i Yên Bình, T nh

tài:

và bi n pháp k thu t t

i

tài

tài
nghiên c
i

m nông sinh h c c a m t s gi
u ki n t

a ch

phân bón phù h p nh t nh
1.2.2. Yêu c u c

tc

i
ct h p

i Minh.

tài

-

m nông sinh h c c a các gi ng

i tr

u ki n t nhiên c a xã

i Minh, huy n Yên Bình,

T nh Yên Bái
-

nh

ng c a bi n pháp bón phân t

t l c, ra hoa, t l

u qu

t, ch

ng phát tri n
ng c a gi

i

t c a gi

i

Minh tr ng t i huy n Yên Bình t nh Yên Bái.
c và th c ti n c

tài

c
c quy lu t ra l
i Minh và m t s gi

i khác

t

cho vi c áp


3
d ng các bi n pháp k thu t nâng cao t l

u qu

t

ng qu .
T k t qu nh ng bi n pháp k thu
trình k thu
ch

ng s góp ph n b sung quy
t hi u qu v

ng.
c ti n
K t qu c

tài s hoàn thi n quy trình bón phân giúp cho vi

t và phát tri n gi
b

a có giá tr kinh t cao,

i Minh
nh.

m t gi ng cây tr

c s n,

4
Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
khoa h c c

tài

Ngh tr

có t

n nay v n phát tri n m

v trí quan tr ng trong n n kinh t qu
c p qu

g

không nh ng cung

a, xu t kh u mà còn cung c p nguyên li u cho ngành

công nghi p nh , công nghi p s n xu
ph

h p và s d

cm

c li u.

T nh ng giá tr th c t

ngày càng phát tri n t

a

ng trong kinh t h
i s n xu t v p ph
vào s n xu

ng d

c hi u qu khoa h c k thu t

ph n, áp d ng bi n pháp bao qu , bón phân h p lý...

Cây h

c x

ng phát tri n ch u

ng nhi u các y u t n i t i và ngo i c

u, ánh sáng... m

ur tl nv

ng. Thi u di

ng còi c c, s c sinh

ng kém, qu nh và ch
h ct

ng kém. Vi c nghiên c

n pháp k thu

m nông sinh
n h p lý

ng c a cây là r t c n thi t.
2.2. Ngu n g c, phân lo i và các gi

i chính

2.2.1. Ngu n g c và phân lo i, phân b
Tên khoa h c c

i là Citrus grandis (L)

h th ng phân lo i thu c [3]
H : Rutaceae
H ph : Aurantioi deae
Chi : Citrus
Chi ph : Eucitrus
Loài: Citrus maxima (grandis)

i trong

5
i (Citrus grandis L. Osbeck) có tên ti ng anh là Pummelo, nói
v ngu n g c c

i thì hi n nay có r t nhi u các ý ki n khác nhau.
i có ngu n g c

ra Indonesia, Trung Qu c, Nh t B n,
v y, l i là lo

a Trung H

c M . Tuy

tr ng nhi u

i ngon n i ti

c tr ng

i có th là qu
tác gi

u gi ng

Thái Lan. Giucopki cho r ng ngu n g c c a

o Laxongdo (d n theo B

u,1996) [6], (Tôn Th t Trình, 1995) [9] cho r ng cây

i có ngu n g c t Trung Qu c.
V y ngu n g c c

c th ng nh

ngu n g c t Trung Qu c,

i có

n nay tr ng nhi u

Qu c, Thái Lan, Malaysia, Philipines,

Trung

, Lào và Vi t Nam. Có m t loài

i chùm (C. paradisi), có th là bi n d ho c m t d ng lai c a

khác g

i chùm ch y

c s n xu t

a Trung H i, Úc và ch

c thu c châu M , vùng

c châu Á r t ít tr ng lo
i là Shaddock, là lo i qu

vùng nhi

i. M t s

i này.
n hình c a

c, Indonesia phân chia

i làm hai nhóm: nhóm qu ru t tr ng và nhóm qu ru t h ng (s c t ).
n phân bi t gi

i Pummelo và Pummeloes, gi ng Pummeloes là

nh ng gi ng có qu c c l n (bòng ho c k

ng axit th

ng axit kho ng 0,2%). Gi ng Pummelo là
nh ng gi

i gi ng Pummeloes và hàm

c qu nh

i chua, ph n l n gi

i là b t t

h p và lai v i nhau m t cách d dàng nên trong t nhiên có r t nhi u gi ng
c phát sinh do lai t o.
2.2.2. M t s gi
M
lo

i ch y u trên th gi i
ng v tính di truy n sinh h c, song không ph i t t c các
c tr

c s d ng v i m

i,


6
mà m

c qu c gia ch có m t vài gi
Thái Lan, theo k t qu

c ng s

cs n

u tra, kh o sát c a tác gi N.Chomchalaw và

i có 51 gi ng trên toàn b lãnh th

u gi ng

m i có tri n v ng phát tri n s n xu t. Các gi
c tr ng

các t nh mi

i ph bi n trong s n xu t

khon Pathom, Samut Sakhon, Samut

songkhram, Ratchaburi và Nothaburi là: Khao Tongdee, Khao Phuang, Khao
Phan, Khao Hawm, Khao nhan phung, Khao kheaw, Khao Jeeb, Khao Yai,
Tubtim và Sai Nham Phung. M t s gi
Krun, Khao Udom So

c tr ng

Sawan; gi ng Khao Uthai là gi

Chai Nat và Nakhon

c s n c a t nh Uthai Thani; gi ng

c tr ng ph bi n

Phichit; gi ng Pattavia ch tr ng

t nh Surat Thani, Songkhla, Narathiwat và Pattani.
Philippines là m

c s n xu t nhi

i. Tuy nhiên các gi

u là các gi ng nh p n i t

i
c, Thái

Lan, gi ng Khao phuang t Thái Lan, gi ng Amoy và Sunkiluk g c Trung
Qu c, ch có gi ng Fortich là gi
T i trung tâm nghiên c u cây tr ng qu c t Davao tác gi N.T.Estellena
và c ng s

u khá sâu v t
c

kh

Philippin có 4 gi

i, k t qu
t cao, ch

ng ch u v i sâu b nh khá t

ng t t và

- Pink, Magallanes

và Amoymanta, Siamese.
Malaysia có 24 gi
c gi

c tr ng ph bi n trong s n xu t, bao g m

c và nh p n i. M t s gi ng n i ti ng là: Large red fleshed

pomelo, Pomelo China.
c tr ng ch y u
và m t s bang khác. M t s gi

c bang Assam
c bi

n là: Dowali, Nowgong,

Burni, Gagar, Zemabawk, Jorhat, Khanpara, Kamrup, Khasi, Bor Tanga,
Hukma Tanga, Holong Tanga


7
Trung Qu c có 3 gi

iV

ng gi

c B nông nghi p Trung Qu c công

nh n là hàng nông nghi p ch
gi

ng cao và c p huy Ph

t n i ti ng

c tính t th , phôi

không phát tri n nên không có h t, ch
chu

ng r t t

c nhi

n, 1999) [7].
Theo W.C.Zhang (1981) có 7 gi

ngu n g c t cây lai.

i chùm là nh ng gi ng có

Trung Qu

các gi

c

lai n i tr i có tri n v ng cho chi
có múi hàng hoá c

kh

c này v i ch

nh tranh cao trên th

t nh Qu

c phát tri n

ng cao, giá thành h ,

ng th gi

c tr ng nhi u

các

ng Tây, T xuyên, H Nam, Phúc ki n, Chi t Giang và

2.2.3. M t s gi

i tr ng ch y u

trong c

Vi t Nam

i (Citrus grandis) có th tìm th y

Vi

c. Nhi u gi ng có ch
tr

gi

i ng t

thành các gi
i Minh (gi

ng nghiên c u c
im

ng t

t t c các t nh

i nông dân l a ch n

c s n c a m i vùng mi n. Ngo i tr

c s n c a huy n Yên Bình tài còn m t s gi

i

c ph bi n

a

n xu t hàng hóa là:
i ngon n i ti ng c

sông C u Long, nh
huy n Bình Minh t

ng b ng

t phù sa ven sông h u
hình qu lê, kh

ng trung bình t

1 - 1,4 kg, khi chín v có màu vàng xanh, th t qu màu xanh vàng, m
nh t. Múi và vách múi r t r

c bi t là

không có h t m y, ch có h t lép nh li ti. T l ph
brix t 9 - 12%. Th i v thu ho ch b

ng

ut

ch.


8
t trong nh ng lo

in

cao, có giá tr kinh t cao. Không nh ng tiêu th
c xu t kh

ts

c, doanh nghi

c

quy
n

ng trong
c và l p trang Web nh m qu ng bá cho lo i qu

s n này cho m

c

c.

i Di

i di

c tr ng nhi u

Phú Minh huy n T Liêm - Hà N
a

ng và phát tri n t t t i m t s

i, B

bi n d c

xã Phú Di n,

i di n có th là m t
tròn, v qu nh n, khi chín có màu vàng

cam, kh

ng trung bình qu t 0,8 - 1 kg, t l ph

c t 60 - 65%,

s h t trung bình kho ng 50 h t, múi và vách múi d tách r i nhau. Th t qu
brix t 12 - 14. Th i gian thu ho ch mu n
ct

ng 15 - 20 ngày.

c tr ng nhi u
Th

nh Phú

t phù sa ven sông lô và sông ch

t

iT cS u
t, kh

xã B ng Luân.

ng qu trung bình 0,7 - 0,8 kg,

v qu

ng xanh, m
ng t nh

brix t 9 - 11%, t l

thu ho ch vào tháng 10, tháng 11 và qu có th
i T c S u qu
qu ít nhão

c tr ng

i Phúc Tr

c là 60 - 65%. Qu
c lâu sau khi thu hái.

t nh t và có màu tr ng xanh.

i B ng Luân kho ng 15 - 20 ngày.

i Phúc Tr ch: Có ngu n g c
Khê, t

c, th t qu

ng qu trung bình 1 - 1,2 kg. Th t

i B ng Luân, v

Th i gian thu ho ch s

vùng lân c

ng
i B ng Luân

i B ng Luân qu hình c

nh t

huy

xã Phúc Tr ch, huy
h u h t 28 xã trong huy n và các

c coi là m t trong nh ng gi

c ta hi n nay. Qu có hình c

i ngon

t, v màu vàng xanh, kh i


9
ng trung bình t 1 - 1,2 kg, t l ph

c kho ng 60 - 65%, s

ng

h t t 50 - 80 h t, màu s c th t qu và tép múi ph t h ng, vách múi dòn d
tách r i, th t qu m

ng nh t, có v ng

brix t 12 - 14. Th i

gian thu ho ch vào tháng 9 [14].
i Da Xanh có ngu n g c t
Thanh Tân, huy n M Cày, t nh B n Tr

c tr ng nhi u nh t t i

xã M Th ch An, th xã B n Tre. Qu

i da xanh có d ng hình c u, khi

chín v qu

l t và khá m ng (14 - 18
c, không h t ho c r t ít h t, th t qu - màu

th

brix t 10 - 13%. Kh

ph

ng qu trung bình t 1,2 - 1,5 kg, t l

c trên 54%.
Gi

i Da Xanh là gi ng m

c tuy n ch

ng ch
so v i các gi

c bi

ng ngon, giá cao g p 3 - 3,5 l n
i khác, cho qu

n tích tr ng gi ng

t nhanh, toàn t nh B n Tre hi n t i có 3.284 ha, ph
nh

p theo di

u trong

i Da Xanh trên toàn t nh s

i Da Xanh ngoài tiêu th trong
m ts

n

c xu t kh u sang

c khác trên th gi i.
i này có nhi u d
c tr ng nhi u

iG c

i Hoàng -

du mi n núi phía B
d ng là hình c

huy n Mê Linh c - Hà Tây và m t s t nh trung

i Xiêm Vang
p và thuôn dài, kh

chín c v qu , cùi và th t qu
tinh d u mùi t
ch (tháng 12 âm l
khô, v ng

n

t

ng Nai. Qu có 2
ng trung bình t 1 - 1,2 kg, khi
g c, v qu nh n có nhi u túi

ng thu ho ch mu n vào tháng 1, tháng 2
t nên th t qu

ng b


10
i Biên Hòa: Vùng tr ng n i ti ng là

Tri

cù lao Ph và cù lao Tân

ng Nai. Qu to, hình qu lê, v dày, cùi x p tr ng, múi d
t dôn d t chua. Kh

l ph

ng qu trung bình t 1,2 - 1,5 kg, t

c trên 60%. Th i v thu ho ch b

ut

c tr ng nhi u
ng Nai. Hi n nay
tr ng nhi u gi

các t

ch.
huy

nh

ng b ng sông C

n

i này. Qu có hình qu lê th p, kh

bình t 1,1 - 1,4 kg. V qu khi chín có màu xanh nh
vách múi r t d tách, có v ng
50%. Th i v thu ho ch b

ng qu trung
ng nh t, múi và

brix t 9 - 12%, t l ph
ut

c trên

ch.
i ng

c tr ng nhi u

và Ngàn Sâu thu c 2 huy
ó 2 gi

i Phúc Tr ch
ng y u, phân cành ít,

góc phân cành nh , tán cây hình tr ng nh n, lá hình ovan, xanh nh t, ra hoa
trong kho

ch vào tháng 7 tháng 8.

Qu có hình qu lê núm to, khi chín có màu vàng xanh, tép màu vàng nh t, v
ng

ng, v m

qu

ng

t kho ng 600g, t l ph

c là 42,93%, s h t trên qu

là 64 h t.
i Lông C Cò: Là gi

c s n c a huy n Cái Bè, t nh

Ti

i lông c cò thu

M

c Tây, Thi n Trí. Qu

qu lê, bên ngoài có l p lông tr ng m n và s tay vào th

i có d ng hình
, l p lông

này s d ng d n khi qu chín. Qu chín v có màu xanh vàng, v m ng, cùi
h ng, th t qu
khá nhi

, múi d tách, v ng t chua nh
t (5 - 30 h t/qu ). Kh

brix 10 - 11%,
ng qu trung


11
bình 0,9 - 1,4 kg, cá bi
c 20 ngày n

i lông c cò có th t n tr

c b o qu

u ki n nhi
i Thanh Trà là gi

và tr thành bi

thích h p.
i ngon có ti ng

m th c

Trà nh , hình qu lê, kh

i Thanh

ng trung bình t 0,6 - 0,8 kg, v m ng d bóc,

khi chín có màu vàng xanh, tép nh m
m

t. Th t qu

ng nh t, màu vàng xanh, t l ph

12%. Th i gian thu ho
i thanh trà

C

c t 62 -

Brix 10 -

ch.
Th a Thiên - Hu

b id

c tr ng ch y

t phù sa

, sông Ô Lâu v i di n tích kho ng trên

1.100 ha. Phân b ch y u t i các huy
258 ha; Qu ng

n,

n, 50 ha; Phú L c, 60 ha; th

y, 105 ha...

Trong nh

m nghèo

c a hàng nghìn h nông dân
Hu

Th a Thiên - Hu . Hi n nay, t nh Th a Thiên -

n vi c phát tri n b n v

i thanh trà thông qua

vi c xây d
i Ph

i có ngu n g c t gi

n (Trung Qu

c tr ng nhi u

ng kh

t

i Sa

vùng Ph c Hoà, t nh Cao B ng. Cây

nh, phân cành nhi u, góc phân cành nh , tán

và thu ho ch vào tháng 12, tháng 1. Qu có hình qu lê, d bóc, tép bó ch t,
ng

ng, qu có th

c 3 - 4 tháng sau khi thu ho

Ph c Hòa có ngu n g c t

i

n l c t nhiên

mt

ng t thanh và có nhi

t

ng hi n nay [11].
T
gi ng có ti
qu kinh t cao.

i

c ta r

ng v i nhi u ngu n gen quý v i nhi u

n v i giá tr kinh t cao. Tr
ng L - Hà N

i mang l i hi u
c hi u qu kinh t


12
c a tr

i g p 4 - 5 l n so v i tr ng lúa. Giá tr thu nh p c a m t sào

(360 m2

n 10 tri u

iv

nh ng nhà tr

ng

cm

- 20 tri

ng b ng sông C u Long hi u qu c a tr
trên m t công (1.000 m2
tri

i tr

ng m

trên 150 tri

i Da Xanh

nc t

t nh B

u thu nh p

ng/ha .
i

ho ch nên còn nhi u b t c
i

c vài ch

tr

Tuy nhiên s n xu

xu

t rõ vì

c ta v n mang tính t phát, thi u quy
i ch y u s d

c ta v

nt is n

cung c p cho th

c. Các

công trình khoa h c nghiên c u v

c bi t là hi n

ng m t mùa liên t c x y ra v i m t s gi

tr

i chán n n. C n có nh ng nghiên c
cs

c s n khi

i

n cho t ng gi

i

quy ho ch vùng s n xu

thu t canh tác riêng cho m i gi ng

m i vùng sinh thái riêng [9].

2.3. Tình hình s n xu t và tiêu th

i trên th gi i và

2.3.1. Tình hình s n xu t và tiêu th
Nh

n quy trình k

vi t nam

i trên th gi i

c bi

l

n xu t, tiêu th
i, s bùng n

s nhanh t 5 t

i s ng càng
m i m t trong

is

c, th c ph m, k c các lo i hoa qu

Theo s li u th ng kê c

l

v di n tí
V s n xu

t, s

c tr ng kh p các l

i chùm (Citrus paradisi

a ch y u s n xu

có

ng.

i: Trên th gi

cho công ngh ch bi

i.

a

i (Citrus grandis).

i chùm(Citrus paradisi) ph c v

c qu là châu M và châu Âu, v

c châu


13
c, Thái Lan, Lào...s n xu

Trong nh

ts

c, Thái Lan,

n tr
gi

c th

tri n c

i th

ng xu t kh u, nhi u

ng th gi i ch p nh n và tiêu th r ng rãi. S phát
i trên th gi

công nghi p
b

i (Citrus grandis) ch y

i các cu c cách m ng

các vùng. Vùng nào s m phát tri n công nghi p thì ngh tr ng
m phát tri

c l i.

B ng 2.1: Tình hình s n xu

i các vùng trên th gi

- 2012

Các châu l c trên th gi i
Ch tiêu

Châu phi Châu Á

Châu
Âu

Châu
Châu M

i

Th gi i

Di n tích 2010 914,485

314,075

4,297

101,569

1,148

1.335,574

(1000

2011 922,288

302,379

4,337

98,948

1,67

1.329,119

ha)

2012 935,182

312,788

4,210

100,404

1,178

1.353,762

2010

51,677

204,095 103,386

107,326

98,990

91,960

su t

2011

51,542

221,112 104,411

112,729

93,496

94,884

(t /ha)

2012

51,224

219,807

112,438

94,287

94,849

S n

82,211

2010 4.725,779 6.410,114 44,629 1.090,099 11,365 12.281,985

ng

2011 4.753,660 6.685,973 45,388 1.115,435 10,911 12.611,262

(1000
t n)

2012 4.790,370 6.875,307 34,611 1.128,941 11,106 12.840,318
(Ngu n: FAOSTAT
Qua b ng 2.1 cho th

i c a toàn th gi i là
t trung bình 91,960 t /ha và s

12.281,985 nghìn t n, t

n tích tr

t


14
t
di n tích tr

i c a th gi

i áp d ng các

bi n pháp k thu t nhi

n cho

tv

su

t 94,849 t

so v
So sánh v di n tích tr

i c a 5 châu l

Phi là châu l c có di n tích tr

i l n nh t v i 935,182 nghì ha ( chi m

69 % t ng di n tích c a toàn th gi

ng th 2 là Châu Á ti

n là Châu

M , Châu Âu và vùng có di n tích nh nh

i

v i 1,178 nghìn ha (chi m 0,08 % t ng di
V

i c a toàn th gi i).

t c a các Châu l

t cao nh t v i

t th p nh t là Châu Phi v

t 51,422 t /ha (2012). Trong 3

219,807 t /ha

- 2012) thì Châu Á, Châu M
t t 204,095 t

lên 219,807 t
t gi m

-

t gi m nhi u

nh t t 103,386 t /ha ( 2010) xu ng còn 82,211 t /ha ( 2012) gi m 20,4 %
V s

ng thì Châu Á có s
m 53% t ng s

châu M , Châu Âu và vùng có s
11,106 nghìn t n ch chi m 0,08 s

ng cao nh t v i 6.875,307 nghìn t n
ng c a th gi

n Châu Phi,

ng th p nh

i

i c a th gi i. T

2012 thì Châu Á có s

6.410,114 nghìn t

2012) lên 6.875,307 nghìn t

c l i Châu M và
ng Châu l c có s

Châu Âu có s
34,611 nghìn t

-

ng gi

ng gi m nhi u nh t t 44,629 nghìn t n ( 2010) xu ng còn
m 10,08 nghìn t n.


15
c kh
u s n xu

n xu

i, h u h t các

iv

vùng chuyê

n xu t t

c tr ng nhi u

các

c,
B ng 2.2: Tình hình s n xu
Ch tiêu
c

ic am ts

Di n tích

t

S

ng

(1000 ha)

(t /ha)

(1000 t n)

79,700

486,575

3.878,000

8,600

232,558

200,000

Philippines

5,311

57,375

30,472

Thái lan

34,000

96,471

328,000

Bangladesh

8,000

76,250

61,000

Malaysia

1,587

62,880

9,979

Campuchia

0,350

80,000

2,800

Vi t Nam

2,300

119,565

27,500

Trung Qu c

(Ngu

Qua b ng 2.2 cho th

)

c có di n tích tr

Qu c v i di

t 486,575 t /ha và s n

t 3.878,000 nghìn t n. Ti

ng th 2 c a Châu Á là Thái Lan v i

t ng di
328,000 nghìn t

t 96,471 t /ha và s
c có di n tích tr

t

t

i nh nh t là Campuchia v i 0,350

t 80,000 t /ha và s
V

i l n nh t là Trung

t 2,800 nghìn t n.

t thì Trung Qu

t cao nh t v i 486,575

t l n th hai là

v i 232,558 t /ha. Philippines

t th p nh t v i 57,375 t /ha.
V s
3.878,000 nghìn t

c có s
c có s

ng l n nh t là Trung Qu c v i
ng l n th hai là Thái Lan v i 328,000