Đánh giá công tác quản lý chất thải rắn và nước thải y tế tại bệnh viện đa khoa huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.55 MB, 65 trang )
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------
HOÀNG TH THANH TUY N
tài:
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
: Chính quy
: Khoa h
:
ng
: 2011 - 2015
IH C
ng
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------
HOÀNG TH THANH TUY N
tài:
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n
:
:
:
:
:
Chính quy
Khoa h
ng
2011 - 2015
1. PGS.
2. ThS.
IH C
ng
i
L IC M
N
c lúc ra
khoa Môi tr
-
òng Tài
nguyên và Môi tr
"
".
G
công tác trong khoa
Nông
-
ThS.
.
Em xin châ
Thái Nguyên, ngày
Sinh viên
Hoàng Th Thanh Tuy n
ii
DANH M C B NG
Trang
B ng 2.1
ng ch t th i y t phát sinh t i các b nh vi n và các khoa trong
b nh vi n t i Vi t Nam ............................................................................ 6
B ng 2.2
Thành ph n ch t th i r n b nh vi n
B ng 2.3
Kh
B ng 2.4
S bi
ng ch t th i y t c a m t s
ng v kh
lo
ap
................. 13
ng ch t th i y t nguy h i phát sinh t i các
khác nhau........................................................................ 14
B ng 4.1
B ng 4.2.
Vi t Nam ..................................... 7
m th
Di
ng huy n Nguyên Bình ........................................... 26
t và s
ng m t s cây tr ng chính huy n
2013 ......................................................................... 30
B ng 4.3
Dân s
hành chính c a huy
...... 32
B ng 4.4
Các h ng m c công trình xây d ng: ...................................................... 35
B ng 4.5
Th ng kê ngu n phát sinh ch t th i y t t i B nh vi
huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng ...................................................... 36
B ng 4.6
T
B ng 4.7
Thành ph n rác th i sinh ho
B ng 4.8
ng ch t th i r n phát sinh ........................................................ 37
ng c a b nh vi n .................... 37
ng ch t th i r n phát sinh TB theo tháng t i B nh vi
huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng ...................................................... 38
B ng 4.9
Phân lo i rác th i y t ............................................................................. 41
B ng 4.10 Công c thu gom và v n chuy n rác th i t i b nh vi n ......................... 42
B ng 4.11 K t qu phân tích khí th
B ng 4.12 Thành ph
c th i c a b nh vi
.................................. 43
lý ............................. 44
B ng 4.13 K t qu
c th
............................................... 46
B ng 4.14 K t qu
c th
............................................... 47
B ng 4.15 K t qu
c th
............................................... 48
B ng 4.16 K t qu
c th i B nh vi n t i phòng thí nghi
.. 48
iii
DANH M C HÌNH
Trang
Hình 2.1
x
c th i b
v
n (l ng c n)
(JICA 2006) ........................................................................................... 16
Hình 2.2
Hình 2.3
X lý theo h th ng h c n
x
Lagoon system và h th ng ng
c th i b
c.. 17
p sinh h c truy n th ng (bùn
kích ho t) (JICA, 2006) ......................................................................... 17
Hình 4.1
u t ch c c a B nh vi
n Nguyên Bình, t nh
Cao B ng................................................................................................ 34
Hình 4.2
qu n lý ch t th i y t nguy h i..................................................... 39
Hình 4.3
công ngh x
c th i ........................................................... 45
iv
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH
STT
Ký hi u vi t t t
VI T T T
Ch vi
1
CTRYT
: Ch t th i r n y t
2
CTR
: Ch t th i r n
3
CTYTNH
: Ch t th i y t nguy h i
4
CTNH
: Ch t th i nguy h i
5
BOD
: Nhu c u oxi sinh h c
6
BVMT
:B ov
7
COD
: Nhu c u oxi hóa h c
8
QCVN
: Quy chu n Vi t Nam
9
TC
: Tiêu chu n
10
TCVN
: Tiêu chu n Vi t Nam
11
WHO
: T ch c y t th gi i
12
BYT
:B yt
13
ng
: B nh vi
14
TN&MT
15
TW
16
DO
17
ng
:T ng oxi hòa tan
t n
18
TSS
: T ng các ch t r
19
TNHH
: Trách nhi m h u h n
20
RTYT
: Rác th i y t
21
HCV
: Viêm gan C
22
HBV
: Viêm gan B
ng
v
M CL C
L IC
............................................................................................................. i
DANH M C B NG.................................................................................................. ii
DANH M C HÌNH .................................................................................................. iii
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH
VI T T T ..................................................... iv
M C L C...................................................................................................................v
PH N 1: M
1.1
tv
U....................................................................................................1
..............................................................................................................1
1.2 M c tiêu, yêu c u c
tài..................................................................................2
1.2.1 M c tiêu chung...................................................................................................2
1.2.2 M c tiêu c th ...................................................................................................2
1.2.3 Yêu c u...............................................................................................................2
1.3
tài..................................................................................................3
1.3.1 Ý ng
c t p và nghiên c u khoa h c..................................................3
1.3.2
c ti n.......................................................................................3
PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U.........................................................................4
lý lu n .........................................................................................................4
2.1.1. M t s khái ni
n ...................................................................................4
2.1.2 Ngu n g c phát sinh...........................................................................................4
2.1.3 Thành ph n c a ch t th i y t .............................................................................6
2.1.4 Phân lo i ch t th i r n y t .................................................................................8
c th i b nh vi n thành ph n và tính ch t.................................................10
pháp lý.......................................................................................................10
th c ti n ....................................................................................................11
2.3.1 Hi n tr ng công tác qu n lý ch t th i r
c th i y t trên th gi i ........11
2.3.2 Hi n tr ng công tác qu n lý ch t th i r
c th i y t t i Vi t Nam .......12
ng c a ch t th i r
c th i y t t
ng và s c kh e c ng
ng ...........................................................................................................................18
ng c a ch t th i r n y t .........................................................................18
2.4.2
c tính c a m t s ch
c th i b nh vi n t
i 19
vi
PH N 3:
U ....21
NG N
ng nghiên c u..........................................................................................21
3.2 Ph m vi nghiên c u.............................................................................................21
m và th i gian nghiên c u .......................................................................21
3.4 N i dung nghiên c u ...........................................................................................21
u ki n t nhiên kinh t - xã h i huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng ........21
3.4.2 T ng quan v B nh vi
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng .........21
c tr ng qu n lý ch t th i r
vi
c th i y t t i B nh
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng ...................................................21
xu t các gi i pháp kh c ph c và nâng cao công tác qu n lý ch t th i r n y
t t i B nh vi
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng.................................21
xu t các gi i pháp kh c ph c và nâng cao công tác qu
t i B nh vi
c th i y t
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng.....................................21
u.....................................................................................22
pháp k th a........................................................................................22
u tra th
a .........................................................................22
p s li u th c p ..............................................................22
p s li
p................................................................23
o ý ki n chuyên gia .....................................................23
lý s li u...............................................................................23
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N.....................................24
u ki n t nhiên
kinh t xã h i huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng...........24
u ki n t nhiên ............................................................................................24
u ki n kinh t xã h i ...................................................................................29
4.2 T ng quan v B nh vi
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng ............32
4.2.1 L ch s hình thành và phát tri n c a b nh vi n ...............................................32
u t ch c c a b nh vi n ..........................................................................34
4.2.3 Quy mô và ho
ng c a b nh vi n ................................................................34
4.2.4 Ch
m v c a B nh vi
n Nguyên Bình, t nh
Cao B ng ..................................................................................................................35
vii
c tr ng qu n lý ch t th i r
c th i t i B nh vi
khoa huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng.................................................................35
4.3.1 Ch t th i r n .....................................................................................................35
c th i ..........................................................................................................43
xu t các gi i pháp kh c ph c và nâng cao công tác qu n lý ch t th i r n y t
t i B nh vi
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng.....................................49
4.4.1 Nâng cao h th ng qu n lý...............................................................................49
4.4.2 Nâng cao ho
vi
ng b o v
ng và qu n lý ch t th i r n y t t i B nh
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng. ..................................................49
4.4.3 Gi i pháp cho ho
ng x lý ch t th i ..........................................................52
xu t các gi i pháp kh c ph c và nâng cao công tác qu
B nh vi
c th i y t t i
n Nguyên Bình, t nh Cao B ng..........................................52
4.5.1 Bi n pháp qu n lý.............................................................................................52
4.5.2 Bi n pháp lý hóa h c.......................................................................................53
4.5.3 Bi n pháp sinh h c ...........................................................................................53
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................54
5.1 K t lu n ...............................................................................................................54
5.2 Ki n ngh .............................................................................................................54
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................56
I. Tài li u ti ng Vi t ..................................................................................................56
II. Tài li u Internet ....................................................................................................56
1
PH N 1
M
1.1
U
tv
Xã h
ng
v a phát tri n kinh t hi
n s phát tri n b n v
i song song v i b o v m
tình tr ng ô nhi
ng sinh thái. Tuy nhiên,
ng v
kh p m
ng sinh s ng, ho
ngày b tàn phá c
c
ng và phát tri n c
ng qu c t v
iv
c kêu g i b o v
ng.
Ch t th i y t là m i lo l n nh t trong công tác ki m soát ô nhi
th gi i x
yt
quy t v
gây ô nhi
này
khám ch a b nh không
c ho c t ngu n thu c a b nh nhân.
Hi n t i ch t th i b nh vi
bách
ng nghiêm tr ng. Gi i
c bi
sinh l i, t n t i nh ngu
thành v
ng và xã h i c p
c ta, nhi u b nh vi n tr thành ngu n gây ô nhi
n cho c
truy n nhi m là ch
ng. Các ch t th i y t có ch
th i y t nguy h
vi
c ph m nguy
h
i ti p xúc v i ch t
m b nh ti m tàng, bao g m nh
y t , nh
nh
ng các y u t
c h i có trong rác y t , các lo i hoá ch
hi m, các ch t th i phóng x , các v t s c nh n, v.v
i trong c
ng b
gây nhi m, b nh t t nghiêm tr
n s c kho
i làm
i bên ngoài làm vi c thu gom ch t th i y t và
m v i ch t th i do s sai sót trong khâu
qu n lý ch t th i. Các ch t th i y t này có ch a các ch t h
x
nm c
m m m b nh ô
ng xung quanh b nh vi n
ng
i dân.
c th i b nh vi n là m t trong nh ng m i quan tâm, lo ng i vì chúng có
th gây ô nhi
ng nghiêm tr ng và nguy h
iv
is
c th i c a các b nh vi n là v
i.
các vi trùng
gây b nh và thu c kháng sinh, thu c sát trùng. Các vi trùng gây b nh có th t n t i
trong m t th i gian nh
m t v t ch
i nó s phát tri n trên
ng lây lan các b nh truy n nhi
m khác bi t c
c th i b nh vi n so v i các lo
c th i khác.
2
Ngoài ra, các ch t kháng sinh và thu c sát trùng xu t hi n cùng v
c th i
s tiêu di t các vi khu n có l i và có h i gây ra s phá v h cân b ng sinh thái
trong h các vi khu n t nhiên c
c th i, làm m t kh
lý
c th i c a vi sinh v t nói chung.
Xu t phát t tình hình th c t
c s nh t trí c a Ban Giám hi u nhà
ng Ban ch nhi m K
is
i H c Nông Lâm Thái Nguyên,
ng d n
n tình c a th y giáo PGS.TS Nguy n Ng c Nông
và th y giáo Th.S Nguy n Ng
i em ti n hành th c hi
công tác qu n lý ch t th i r
c th i y t t i B nh vi
Nguyên Bình, t nh Cao B
.
1.2 M c tiêu, yêu c u c
tài
á
huy n
1.2.1 M c tiêu chung
-
n lý CTR
c th i và
nâng cao hi u qu trong công tác qu n lý CTR
t s gi i pháp
c th i Y t t i B
huy n
Nguyên Bình, t nh Cao B ng.
1.2.2 M c tiêu c th
-
qu n lý CTR
chung
c th i c a các cán b
c, các nhà qu n lý
ng nói
huy n Nguyên Bình, t nh
Cao B ng.
-
nh n th c, hi u bi t c a cán b b nh vi n và b nh nhân v ch t
th i nguy h
-
c th i y t .
xu t gi i pháp nâng cao hi u qu công tác qu n lý ch t CTR
th i y t c a B nh vi
c
huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng.
1.2.3 Yêu c u
- S li u thu th p ph i khách quan, trung th c, chính xác.
- Ph
,
n công tác qu
c th i y t
huy n Nguyên Bình, t nh Cao B ng.
- Các m u nghiên c u ph
ki n th c t
i di n cho khu v c l y m
a bàn nghiên c u.
xu t gi i pháp ki n ngh ph i có tính kh thi, th c t , phù h p v
.
u
3
1.3
tài
1.3.1
c t p và nghiên c u khoa h c
- Áp d ng nh ng ki n th c t
ng vào nghiên c u th c t .
- Nâng cao ki n th c, k
m ph c v cho công tác
sau này.
-B
1.3.2
u h c t p.
trong th c ti n
c th i còn g p nh ng m t
h n ch
i pháp,
su t phù h p nh m gi m b t, c i thi n nh ng
thi u sót còn m c ph i trong công tác thu gom và qu
cao hi u qu x
Cao B ng.
c th i y t c a
c th i nâng
huy n Nguyên Bình, t nh
4
PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1
lý lu n
2.1.1. M t s khái ni
n
-
t B o v môi t
ng 2005
ng bao g m các y u t t nhiên và v t ch t nhân t
i, có nh
i s ng, s n xu t, s t n t i, phát tri n c
i và sinh v
- CTRYT: CTRYT
g m t t c ch t th i r
[10]
-BYT bao
c th i ra t
yt
t th i r n y t
c a T ch c Y t Th gi i
m c nh ng ch t th i có
ngu n g c t các ngu n nh
ab
phòng b nh, nghiên c
m,
[6]
- CTRYTNH là: CTRYT ch a y u t nguy h i cho s c kh
lây nhi m, gây ng
c, phóng x , d cháy, d n , d
c tính nguy h i khác n u nh ng ch t th
- Qu n lý ch t th i y t là ho
thu gom, v n chuy
i và môi
c có
c tiêu h y an toàn.[6]
ng qu n lý vi c phân lo i, x
u,
, gi m thi u, tái s d ng, tái ch , x lý, tiêu h y ch t
th i y t và ki m tra, giám sát vi c th c hi n.[6]
2.1.2 Ngu n g c phát sinh
-H u h t, các CTRYT là các ch t sinh h
c phân lo i c n th
gây ra nh ng nguy h
ch
c thù, n u
c khi x chung v i các lo i ch t th i sinh ho t s
.
- Theo quy ch qu n lý ch t th i y t (B Y t ) thì ch t th i y t là v t ch t
th r n, l
c th i ra t
y t nguy h i và ch t th
ng.
- Ch t th i y t nguy h i: Ch t th i y t ch a nhi u y u t nguy h i cho s c
kh
lây nhi m, gây ng
d n ,d
c
c tiêu h y hoàn toàn.[15]
c, phóng x , d cháy,
c tính nguy h i khác n u nh ng ch t th i này không
5
-Toàn b CTR trong b nh vi n phát sinh t các ho
ng di n ra trong b nh
vi n bao g m:
+ Các ho
ng khám ch a b
m,
u tr , ph u thu
+ Các ho
ng nghiên c u thí nghi m trong phòng b nh.
+ Các ho
ng h ng ngày c a nhân viên b nh vi n, b
i
nhà b nh nhân.
- Các ch t th i phát sinh t các ho
ng chuyên môn, t các quá trình
khám ch a b nh:
+ Các ch t nhi m khu n bao g m: Nh ng v t li u th m máu, th m d ch và
các ch t bài ti t c
b
i b nh
:
p d , áo choàng,
v i, các túi h u môn nhân t o, dây truy n máu, các ng thông, dây và túi
dung d ch d
+ T t c các v t s c nh n bao g
i dao cán m ,
nh th y tinh v , và m i v t li u có th gây ra v t c t ho c ch c th ng,
cho dù chúng có th b nhi m khu n hay không.
+ Các ch t th
m cao, phát sinh t các phòng thí nghi m
bao g
ng nghi m, b nh ph m sau khi sinh, xét nghi m,
nuôi c y,
i.
c ph m bao g
c ph m b
c ph m quá h
c ph m không còn nhu c u s d ng, thu
+ Các ch t hóa h c nguy h
ph u, l
c ph m b nhi m khu n,
c t bào.
c s d ng trong khoa gi i
p xác và b o qu n các m u xét nghi m), các hóa ch t hóa h c h n
h p (các dung d ch làm s ch và kh khu
u m , các dung d ch làm
v
- Các ch t th i sinh ho t c a b nh nhân, thân nhân, cán b nhân viên y t t i
b nh vi n: Gi y v n, v
- Ch t th i t ho
h p, th
a, rau, v
ng chung c a b nh vi
ch t th i r n trên thì ch t th i phát sinh t các ho
ch t th i y t
ch
ng chi m kho ng 10% t
Trong s các lo i
c coi là
ng rác th i b nh vi n.
6
- Kh
ng ch t th i r n y t phát sinh: Kh
trong b nh vi n tùy thu
B
ng ch t th i phát sinh
m c a t ng b nh vi n.
ng ch t th i y t phát sinh t i các b nh vi n và các khoa trong
b nh vi n t i Vi t Nam
T
B nh vi n /khoa
Khám b nh
ng ch t th i y t phát sinh
ng ch t th i nguy h i phát sinh
ng/ngày)
ng/ngày)
BV
BV
BV
BV
BVTW
TB BVTW
TB
c p t nh c p huy n
c p t nh c p huy n
0.97
0.88
0.73
0.86 0.16
0.14
0.11
0.14
c bi t
1.08
0.27
1.00
1.11
0.30
0.31
0.18
0.26
0.64
0.47
0.45
0.52
0.04
0.03
0.02
0.03
Tr em
0.05
0.41
0.45
0.45
0.45
0.05
0.02
0.03
Ph u thu t
1.02
0.87
0.73
0.87
0.26
0.21
0.17
0.21
Ph s n
0.82
0.95
0.73
0.83
0.21
0.22
0.17
0.21
Khoa m t/ khoa tai
0.66
0.68
0.34
0.56
0.12
0.10
0.08
0.10
Khoa b nh h c
0.11
0.10
0.08
1.00
0.03
0.03
0.03
0.03
c
(Ngu n: B Y t , 2009)[4]
2.1.3 Thành ph n c a ch t th i y t
Quy ch qu n lý CTRYT do b y t
t các nhóm
và lo i ch t th i y t phát sinh.
tính ch t nguy h i, ch t th i tron
m lý h c, hóa h c, sinh h c và
yt
t
th i lây nhi m, ch t th i hóa h c nguy h i, ch t th i phóng x , bình ch a áp su t và
ch t th
i v i các b nh vi n t i Vi
i nhà b
m có m t s
i và m t s d ch v khác mà s
i vãng lai này khá l n. Chính vì hi n tr ng này mà s
phát sinh và thành ph n ch t th
i.[15]
* Thành ph n v t lý
Thành ph n v t lý c a ch t th i r n y t g m các d ng:
-
bông v i s i: g m bông g
-
gi y: H
ng d ng c , gi y gói, gi y th i t nhà v
v i tr
ng ch t th i
7
-
th y tinh: Chai l , ng tiêm, bông tiêm, th y tinh, ng nghi
-
nh a: H
-
kim lo i: Kim tiêm, dao m , h
- B nh ph m: Máu m dính
-
[15]
* Thành ph n hóa h c
Thành ph n hóa h c c a ch t th i r n y t g m các d ng:
- Nh ng ch
i, b t bó, chai l th y tinh, s
t,
thu c th
- Nh ng ch t h
v i s i, gi y, ph
nh a,...
N u phân tích nguyên t thì th y g m nh ng thành ph n C, H, O, N, S, Cl và
m t ph n tro,...
- Thành ph n h
nhi
n v t ch t có th
c nung
950oC.
- Thành ph
n tro còn l i sau khi nung rác
950oC (Nguy n
Tr ng Ti n, 2012).[15]
B ng 2.2 Thành ph n ch t th i r n b nh vi n
Thành ph n rác th i b nh vi n
Vi t Nam
T l %
Kim lo i, v h p
0.7
Thu tinh, ng tiêm, chai l thu
a
b t bó gãy chân
3.2
8.8
Chai, túi nh a các lo i
10.1
B nh ph m
0.6
Rác h
52.57
t r n khác
21.03
Gi y các lo i
3
(Ngu n: B Y t 2006)[5]
8
2.1.4 Phân lo i ch t th i r n y t
* Ch t th
ng
Ch t th
ng là ch t th i không ch a các y u t lây nhi m, hóa h c
nguy h i, phóng x , d cháy, n , bao g m:
- Ch t th i sinh ho t phát sinh t các bu ng b nh (tr các bu ng b nh cách ly).
- Ch t th i phát sinh t các ho
ng chuyên môn y t
: các chai l th y
tinh, chai huy t thanh, các v t li u nh a, các lo i b
Nh ng ch t th i này không dính máu, d ch sinh h c và các ch t hóa h c nguy h i.
- Ch t th i phát sinh t các công vi c hành chính: gi y, báo, tài li u, v t li u
ng phim.
- Ch t th i ngo i c nh: lá cây và rác t các khu v c ngo i c nh.[15]
* Ch t th i lây nhi m
- Ch t th i s c nh n (lo i A): Là ch t th i có th gây ra các v t c t ho c ch c
th ng, có th nhi m khu n, bao g
i dao m
u s c nh n c a dây truy n,
ng tiêm, m nh th y tinh v và các v t s c nh n
khác s d ng trong các ho
ng y t .
- Ch t th i lây nhi m không s c nh n (lo i B): Là ch t th i b th m máu,
th m d ch sinh h c c
và các ch t th i phát sinh t bu ng b nh cách ly.
- Ch t th
m cao (lo i C): Là ch t th i phát sinh trong các
phòng xét nghi
nh ph m và d ng c
ng, dính b nh ph m.
- Ch t th i gi i ph u (lo i D): Bao g
i
ph
ng v t thí nghi m.[15]
* Ch t th i phóng x
y t , ch t th i phóng x phát sinh t các ho
ng chu
li u, và nghiên c u. Ch t th i phóng x g m: d ng r n, l ng và khí.
- Ch t th i phóng x r n bao g m: Các v t li u s d ng trong các xét nghi m,
chu
u tr
sát khu n, ng nghi m, chai l
o h , gi y th m, g c
ng ch t phóng x
9
- Ch t th i phóng x l ng bao g m: Dung d ch có ch a ch t phóng x phát
sinh trong quá trình chu
ti
u tr
c ti u c
i b nh, các ch t bài
c súc r a các d ng c có ch t phóng x
- Ch t th i phóng x khí bao g m: Các ch t khí thoát ra t kho ch a ch t
phóng x
[15]
* Ch t th i hóa h c nguy h i
Ch t th i hóa h c bao g m các hóa ch t có th không gây nguy h
ng, axit béo, axit amin, m t s
lo i mu
t nguy h
Formaldehit, hóa ch t quang h c, các dung môi, hóa ch
ti t khu n y t
và dung d ch làm s ch, kh khu n, các hóa ch t dùng trong t y u
Ch t th i hóa h c nguy h i g m:
-
c ph m quá h n, kém ph m ch t không còn kh
-
d ng.
c s d ng trong b nh vi n, nó
cs d
làm v sinh, kh khu n d ng c , b o qu n b nh ph m ho c kh
khu n các ch t th i l ng nhi m khu
c s d ng trong các khoa gi i ph u
b nh, l
- Các ch t quang hóa: Các dung d
c
-C
nh phim trong khoa X-quang
y t g m các h p ch t c a
c mê b
ch t không ch
p
:
- Các ch t hoá h c h n h p: Bao g m các dung d ch làm s ch và kh khu n
u m và các dung môi làm v
- Ch
thu
c t bào, g m: v các chai thu c, l thu c, các d ng c dính
c t bào và các ch t ti t t
ib
u tr b ng hóa tr li u.
- Ch t th i ch a kim lo i n ng: th y ngân (t nhi t k , huy t áp k th y ngân
b v , ch t th i t ho
ng nha khoa), cadimi (Cd) (t pin, c quy), chì (t t m g
b c chì ho c v t li u tráng chì s d
nh, x tr ).[15]
t các khoa ch
10
-
c th i b nh vi n g m có:
+ Các ch t th i gi
c th i sinh ho t.
+ Các vi sinh v t, vi khu
c th i ra t b nh nhân có th d
n
lây lan.
+ Các ch
ch
c ch t, k c các ch t phóng x (dùng trong
u tr ).
-
c sau khi s d ng vào m
t hay s n xu
các mái nhà, m
y trên
a nhi u các h p ch
b
phân h y hay th i r a và ch a nhi u vi trùng gây b nh, truy n b nh r t nguy hi m cho
ng v t. N u lo
c th i này th
nguyên nhân l n gây ô nhi
nghèo,
ng t
ng m t cách b
ng, n y sinh và lan truy n các th b nh hi m
u ki n v sinh, s c kh e c
ng mang ch t nguy h
c th
th
c th i t b nh vi n
ng l n các hóa ch
ch
ch máu t quá trình t y r a v
c a b nh nhân.
-
c th i b nh vi n là ngu n ô nhi
ng, phát tri n dây chuy n, g m r t
nhi u thành ph n s ng, các ch t, h p ch
liên t
n các ch
i nhau n y sinh thêm các thành ph n m i, ch t m i v i nh ng
i.
-
c th i b nh vi n ch a vô s lo i vi trùng, virút và các m m b nh sinh
h c khác nhau trong máu m , d
ch it
và ph ph
m, phân c
i b nh, các lo i hoá ch t
u tr , các ch t dùng trong quá trình kh trùng, các
ng v phóng x
c x p vào danh m c ch t th i nguy h i. Nh ng
nghiên c u m
y s có m t c a m t vài ch t trong s
hi u qu x
n gi m
c th i.[16]
pháp lý
- Ngh
nh s
qu n lý ch t th i r n.
-
a Chính ph v
11
- Quy
nh s
Chính ph v phê duy
-
a Th t
án t ng th x lý ch t th i y t
ng
n 2015
- Lu t B o v
- Ngh
nh s
nh ch
-
a Chính ph
nhi m v , quy n h
u t ch c c a B Y t .
- QCVN 02: 2008/BTNMT quy chu n k thu t qu c gia v khí th
t ch t
th i r n y t .
- Quy
- TTg c a Th
c qu c gia v
ng Chính ph phê duy t chi n
.
- QCVN 28: 2010/BTNMT c a B
k thu t qu c gia v
ng v quy chu n
c th i y t .
- Lu t T
ngày 26/06/2012.
c Qu c h
c CHXHCNVN thông qua
18/2013/TT
aB Y
t v vi c
nh v v trí, thi t k
u ki
v t ch t, k thu t, thi t b c a
khám b nh, ch a b nh truy n nhi m.
31/2013/TT
aB Yt
v vi
nh v quan tr
ng t ho
ng khám b nh, ch a
b nh c a b nh vi n.
ch s 63/2013/TTLT BTC BTNMT ngày 15 tháng 05
a B Tài chính B
ng v vi
ng d n th c
hi n Ngh nh s
CP ngày 29/03/2013 c a Chính ph v phí b o v
iv
c th i.
- QCVN 28/2010/BTNMT: Quy chu n k thu t qu c gia v
c th i y t .
th c ti n
2.3.1 Hi n tr ng công tác qu n lý ch t th i r
- Theo k t qu
u tra t i 15 b nh vi
50 b nh vi n, m i ngày có kho
c th i y t trên th gi i
i t nh Fars (Iran) trong s
ng/ngày th i ra 1830 kg rác th i
sinh ho t (RTSH) (chi m 71,44%), 721 kg rác lây nhi m (chi m 27,8%) và 19,6 kg
các v t s c nh n (chi m 0,76%). Rác th
c phân lo
nh.
12
Hai trong s các b nh vi n này s d ng xe chuyên ch rác không có n
b nh vi
c trang b
trình v
t.
chúng g
các b nh vi
qu n lý ch t th i y t
ov
i nguy h i mà rác th i y t
- Qu n lý RTYT
thành v
l n
n.[1]
h uh
c bi t là
qu n lý ch t th i y t
c quan tâm
ng bán rác th i tr m ra bên ngoài và nhi u v
a nó gây ra. Trong th i gian v a qua t i
v v
y, 9
qu
n nguy
x y ra m t v mua bê b i l n
cs d
bi n, ng truy n, chai l
c
d ng. Theo k t qu
u tra c a cán b có ch c
trách bang Gujarat, Tây
n làm bùng
phát b nh viêm gan B. Th i gian qua
c này khi
i t vong. Ngoài ra,
rác th i y t còn có
n môi tr
ng do có th phát tán trong
ngu
ng r t l
t
[1]
2.3.2 Hi n tr ng công tác qu n lý ch t th i r
c th i y t t i Vi t Nam
2.3.2.1 Ch t th i r n y t
* Hi n tr ng
- Vi t Nam là qu
tt
ng kinh t nhanh và
khu v c và qu c t
c bi t t i nh
khu v c này phát sinh kho ng 60% t
th
y sinh nhi u thách th
nh trong
iv i
l n chi m 24% dân s c
ng ch t th i c a c
ang tr thành m i nguy h i l n c a xã h i.
ng rác
14
B ng 2.4 S bi
ng v kh
ng ch t th i y t nguy h i phát sinh t i các
lo
khác nhau
(
/ngày)
Lo i b nh vi n
nh
nh
n,
0,35
0,42
0,23 - 0,29
0,28 - 0,35
0,29
0,35
0,17 - 0,29
0,21 - 0,35
0,17 - 0,22
0,21 - 0,28
(Ngu
ng qu c gia, 2011)[1]
-
.
*
lý rác
- Công ngh
rác th i y t
i
t: Theo th ng kê c
cx
a M thì hi n trên 90%
t.Vi c x lý này giúp gi m m
th i thành khí CO2
c qua vi
t
m t nhi
b
m b o r ng r c th i y t hoàn toàn ti t trùng và có th g
Tuy nhiên công ngh
b
l i nhi u v
C. Vi c x
t
ng rác th i y t t i 90%.
ng ph i x lý thê
ng th i phát ra khí dioxin gây b
o ra tro
i lý do này các t ch c th gi i
n ngh không ti p t c s d ng công ngh
d ng công ngh khác có kh
ô nhi m khi bi n rác
x lý rác th i lây nhi m, thay
lý tri
[9]
- Công ngh ti t trùng b ng hóa ch t: X lý rác th i y t b ng hóa ch t t c là
s d ng hóa ch
lo i b s
ng. Hóa ch
ch t hay s
c h i c a rác th i y t , bi n chúng thành rác th i
ck th pv
c nón
kh trùng. Các lo i hóa
d ng là chlorine, khí Ozone, formaldehyde, ethylene, khí oxit, khí
propylene, oxide và axit periacetic. Công ngh này cho phép x lý tri
m ts
15
lo i rác th i, tuy nhiên nó v n t o ra nh ng hi u ng ph
i v i thành ph n rác th i
sau x lý. Vì v y vi c s d ng trong các b nh vi n do các lo i rác th i y t r
d ng d n t
m b o rác th i sau x
- Công ngh lò h p: Lò h
t trùng.[13]
c x d ng r ng rãi nh t trong ngành y t
ti t trùng các thi t b y t và x lý rác th i lây nhi m tr thành rác th
Công ngh lò h p s d ng s k t h p gi a x lý
l cl
t
nhi
cao, h
kh vi trùng, vi rút gây b nh và các m m b nh sinh h
c h i tr thành rác th i thông
n xu
ng.
o áp
bi n rác th i y
ng có th x
ng
t.[13]
- X d ng b ng công ngh lò vi só
s y t . Quy trình x
c s d ng khá ph bi n t
ch
c nghi n và tr n v
c, sau
ng x lý. Khi k t h p vi c nghi n rác th i khi x lý khi n cho t ng
kh
ng rác th i gi m t i 80% trong quá trình tiêu di t các ch
trùng. Tuy nhiên x l
ch t t o ra nh
c h i và ti t
p v i m t s lo i hóa
ng ph có th
n
n s c kh e c
i tham gia
vào quá trình x lý rác th i. M t khác công ngh vi sóng ch thích h p cho nh ng
trung tâm y t có quy mô x lý rác th i nh .[13]
- X lý b ng công ngh sinh h c: Quy trình này khá gi ng v i vi c x lý
b ng hóa ch t vì t n d
tiêu di t vi trùng.[13]
- X lý b ng ch t phóng x : Hình th c x lý này ch phù h p v i m t s lo i
rác th
c bi t. Nguyên lý là s d ng ch t phóng x nh m tiêu di t vi khu n, m m
b
i vi c x lý ph
x . Vi c s d
n ph
tránh nhi m phóng
c nghiên c u k
mb o
i s d ng.[13]
c th i y t
- Theo s li u th ng kê c a B Y t , hi n c
lo i bao g m
y t các
khám, ch a b nh thu c các tuy
huy n, b nh vi n ngành và b nh vi
nh và huy
nh,
thu c h d phòng tuy n
c tuy
s s n xu t thu c và 11.104 tr m y t xã. T
khám, ch a b nh c n x lý kho ng 125.000 m3
c th i y t phát sinh t i
c
16
th i c
y t thu c h d
c, s n xu t thu c
y t B , ngành. Theo s li u th ng kê cho th y, có 773 b nh vi n c
xây d ng và trang b m i ho c s a ch a nâng c p h th ng x
kho ng g n 563 b nh vi
th ng x
c th
c th i (ch y u là
huy n và t nh). Kho ng 54,4% các b nh vi n có h th ng x
các b nh vi n tuy
nh vi n tuy n t nh và 45,3% các
nhi u B nh vi
c s a ch a, nâng c p cho phù h p v i quy mô phát tri n, nhu
c
c kh
qu c gia v
m b o quy chu n, tiêu chu n k thu t
ng.[1]
- Theo th
nh
(chi m
c S TN&MT các t nh/thành ph tr c thu
hoàn thành x lý ô nhi
thành các bi n pháp x
(chi
lý ô nhi
còn l i (chi m 14,3%
ng tri t
ng nh n
ng tri
ng tri
TN&MT các t nh/thành ph tr c thu
c S
ng nh n hoàn thành, 12/84
ti n hành các bi n pháp x
lý ô nhi m môi
.[1]
- T t c 52,3% (90/172) b nh vi n có h th ng x
không có h th ng x
không ho
tuy n
c th i (73,5%
b nh vi n tuy n huy n). Tuy v y, h th ng x lý ch t th i
xu ng c p, c
c
c th i, 7,0% b nh vi n có h th ng x
ng. Nhi u h th ng x
c th
* M t s công ngh x
H th ng x
-
c th i
ng quá t i.[1]
c th i y t t i Vi t Nam
c th i Y t c a Vi
c th
c th
c th i, còn l i 40,7%
c chia thành các nhóm sau:
t ho i và x
c kh trùng v i clo r
u v i b l ng,
cx
c s d ng ph bi n trong b nh vi n
x
v
B t ho i
-
c th i b
n (l ng c n) (JICA 2006)
B l ng
Kh trùng
c th i sau khi r i b ch a s
(B imhoff), l c qua b l c nh gi
X th i
c x lý hóa h c t i b l ng
c kh trùng b
c
