Nghiên cứu xử lý nước thải sinh hoạt khu ký túc xá K – Đại học Thái Nguyên bằng phương pháp sục khí có giá thể di động (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-----------

-----------

XUÂN KIÊN
tài:
NGHIÊN C U X
C TH I SINH HO T KHU KÝ TÚC XÁ K
I H C THÁI NGUN B
C KHÍ CĨ GIÁ TH
NG

KHĨA LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chun ngành

: Khoa h

Khoa

:

Khóa h c

: 2011

Thái Nguyên - 2015

ng
ng

2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-----------

-----------

XUÂN KIÊN
tài:
NGHIÊN C U X L
C TH I SINH HO T KHU KÝ TÚC XÁ K
I H C THÁI NGUYÊN B
C KHÍ CĨ GIÁ TH
NG

KHĨA LU N T T NGHI
H

:

Chính quy

Chun ngành

:

Khoa h

Khoa

:

ng

Khóa h c

:

2011 2015

Gi

o

IH C

ng d n

ng

:

Thái Nguyên - 2015

c Thành


i

L IC

hái Nguyên

Sinh viên

Xuân Kiên


ii

DANH M C CÁC B NG

Trang
B

c th i....................................... 13

B ng 2.2 : M t s giá th trong b .................................................................. 21

B ng 3.1: Cơng th c ch y mơ hình................................................................. 28
B ng 4.1: T ng h

c tiêu th

c th i sinh ho t c th t i khu ký túc

c = 10 tháng)........................................................................... 32
B ng 4.2: Các thành ph n ô nhi

c th i ký túc xá K ..... 33

B ng 4.3 : Hi u su t x lý c

i v i BOD5................................... 34

B ng 4.4 : Hi u su t x lý c

i v i COD.................................... 36

B ng 4.5 : Hi u su t x lý c

i v i NO3- .................................... 37

B ng 4.6 : Hi u su t x lý c

i v i PO43- .................................... 40

B ng4.7: K t qu x

c th i sinh ho t c a mơ hình sau 4 gi ............... 42

B ng 4.8: K t qu x

c th i sinh ho t c a mơ hình sau 6 gi .............. 44

B ng 4.9: K t qu x

c th i sinh ho t c a mơ hình sau 8 gi .............. 46


iii

DANH M C CÁC HÌNH

Trang
Hình 2.1 : Aerobic........................................................................................... 20
Hình 2.2: Annoxic reactor............................................................................... 20
b trí mơ hình ...................................................................... 27
Hình 4.1: K t qu

c th i sinh ho t khu KTX K ........................ 33

Hình 4.2 : K t qu x lý c

i v i BOD5 ...................................... 34

Hình 4.3 : Hi u su t x lý c

i v i BOD5 ................................... 35

Hình 4.4 : K t qu x lý c

i v i COD ....................................... 36

Hình 4.5 : Hi u su t x lý c a

i v i COD .................................... 36
i v i NO3-........................................ 38

Hình 4.6 : K t qu x lý c

i v i NO3- ..................................... 38

Hình 4.7 : Hi u su t x lý c

i v i PO43- ....................................... 40

Hình 4.8 : K t qu x lý c

i v i PO43- .................................... 40

Hình 4.9 : Hi u su t x lý c
Hình 4.10: K t qu x
Hình 4.11 : Hi u su t x
Hình 4.12: K t qu x

c th i sinh ho t c a mơ hình sau 4 gi ............ 42
c th i sinh ho t c a mơ hình sau 4 gi ......... 42
c th i sinh ho t c a mơ hình sau 6 gi ............ 44

Hình 4.13 : Hi u su t x

c th i sinh ho t c a mơ hình sau 6 gi ......... 44

Hình 4.15 : Hi u su t x

c th i sinh ho t c a mơ hình sau 8 gi ......... 46

Hình 4.16: Quy trình cơng ngh x

c th i sinh ho t khi ký túc xá K

i h c Thái Nguyên ...................................................................................... 48


iv

DANH M C CÁC T

VI T T T

BOD
BTNMT
BTY
COD
CT
DO

Oxi hòa tan

DS

a tan

GS
KTX

Ký túc xá

NXB
PE
PGS
QCVN
SS
TCVN
TDS
TS
TTLT
UV
VS
VSV
WHO

Polyrtylen


v

M CL C

Trang
PH N 1 M

U ........................................................................................... 1

tv

................................................................................................... 1

1.2. M

tài............................................................................................ 2
c và th c ti n.................................................................... 2
c .................................................................................... 2
c ti n ..................................................................................... 2

PH N 2. T NG QUAN TÀI LIÊU............................................................... 3
khoa h c........................................................................................... 3
lý lu n ........................................................................................... 3
pháp lý.......................................................................................... 9
2.2.

th c ti n ......................................................................................... 11

2.2.1. Hi n tr ng ô nhi

c th i trên th gi i ........................................... 11

2.2.2. Hi n tr ng ô nhi

c th i sinh ho t

Vi t Nam ............................ 11

c th i sinh ho t ......................................... 13
2.3. T ng quan v

c khí k t h p v i giá th

2.3.1. Gi i thi
2.3.2. Giá th

c khí k t h p v i giá th

ng............. 19
ng................ 19

ng ...................................................................................... 20

2.3.3. L p màng biofilm.................................................................................. 22
2.3.4. Các y u t
k t h p giá th

n quá trình x lý b

c khí

ng.................................................................................... 24
mc

c khí k t h p v i giá th

ng

......................................................................................................................... 24
PH N 3.

NG, N

C U ................................................................................................................ 26
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 26


vi

3.2. Th

m nghiên c u ............................................................... 26

3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 26
u.......................................................................... 26
p tài li u ............................................................... 26
u tra, kh o sát th

a ............................................... 27

3.4.3. Pháp b trí thí nghi m ........................................................................... 27
y m u và phân tích m u ............................................... 29
lý s li u..................................................................... 29

PH N 4. K T QU NGHIÊN C U........................................................... 30
4.1. T ng quan v
4.2. Hi n tr
4.2.1. V s

i h c Thái nguyên ......................................................... 30
c th i sinh ho t khu ký túc xá K

i h c Thái Nguyên 32

ng ........................................................................................... 32

4.2.2. V ch

ng ........................................................................................ 33

4.3. Hi u su t x
s c khí có giá th

c th i sinh ho t khu ký túc xá K b

g pháp

ng................................................................................ 34

4.3.1. Hi u su t x lý c
4.3.2. Kh
xu t công ngh x

i v i t ng ch tiêu................................ 34

c th i sinh ho t c a mơ hình theo th i gian .......... 41
c th i sinh ho t khu KTX K ...................... 47

4.1.1. Quy trình cơng ngh .............................................................................. 47
4.4.2. Thuy t minh quy trình cơng ngh ......................................................... 49
PH N 5. K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................... 51
5.1. K t lu n .................................................................................................... 51
5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 51
DANH M C TÀI LI U THAM KH O..................................................... 52


1

PH N 1
M

U

1.1.
V
v

ô nhi

c sinh ho

b c xúc c a xã h

ng các ch t gây ô nhi

các ch t h

c th i

p ch t nito, ph t pho và colif

m c cao ho c r t cao. Tuy nhiên, hi
s

thành m t

ng

c th i sinh ho t m i ch

ho c không x lý r i x

c

ng ti p nh n, vì v y, có th nói

n làm suy gi m ch

ng ngày m t nghiêm tr ng

c bi t là t i các thành ph l

n th

x

c th i sinh ho t là b ph t k t

h p v i x lý b ng bùn ho t tính (Aeroten truy n th ng). Tuy nhiên, cơng
ngh trên c n th

rong h th

nito, ph t pho. Th

có th i gian x lý tri

ns

ng, tiêu tón

ng l n (cho h th ng khu y tr n, th
cao không phù h p v

n giá thành x lý

u ki n kinh t t i h u h t các thành ph

th c a Vi t Nam.
Có nhi

c th i sinh ho

c,
n

nay, k thu t màng sinh h c giá th
v m t kinh t

l i nhi u

ng là công ngh
ng t

dàng áp d ng trong th c t . Trong m t ph m vi nh
khơng c n dùng hóa ch t mà dùng h vi sinh v t có s

i hi u qu cao
ng, phù h p và d
nh, phuong pháp này
c th

phân h y ch t b n.
Chính vì
nh m làm s

góp ph n nghiên c u các gi i pháp cơng ngh
c ơ nhi m và có th tái s d

c, b o v ngu

c


2

ti p nhân, nh t là b o v ch
hành th c hi
K

c các th y v c g n ký túc, tôi ti n

tài:

ux

i h c Thái Nguyên b

c th i sinh ho t khu ký túc xá
.

c khí có giá th

1.2.
-

n tr

c th i sinh ho t khu ký túc xá K

ih c

Thái Nguyên.
-

u qu x

có v i giá th
-

c th i sinh ho t b

g pháp s c khí

ng.

xu t bi n pháp x

c th i sinh ho t cho khu ký túc xá K

i

h c Nông lâm Thái Ngun.
1.3.
1.3.1.

c

tài góp ph n vào vi c tìm hi u quy trình x
T

n vào cơng tác b o v

ng, c i thi

c th i sinh ho t.
c

ngày càng trong s
c ti n

c nghiên c u và b
x

pháp tri n cho v

thu gom và

c th i sinh ho t.
H n ch vi c x th i b a bãi làm suy thối và ơ nhi

c.


3

PH N 2
T NG QUAN TÀI LIÊU

2.1.1.

lý lu n

c th i sinh ho

ô nhi m do b

i v thành ph n

trong q trình tu n hồn c a th y quy n và qua s d ng c
c th i sinh ho

c th

i.

c th i ra t các h
nh vi

ng h p và các khu ký túc

c th i h

c chia làm hai lo i chính là

c

c th i t nhà v sinh, ch a ph n l n

các ch t ô nhi m, ch y u là các ch t h

t và c

ng.

c phát ra t quá trình r a, t m, gi t v i các thành ph n ô
nhi

.
mc a

h

c th i sinh ho

ng l n các ch t

b phân h y (hydratcacbon, ch t béo, protein) các ch
ng (photpho, nito), tr ng giun, sán, cùng các vi sinh v t (c vi sinh v t gây

b nh) ch y u là vi khu

ng vùng, t

nhi m khác nhau, vì nó ph thu

ng ch t ơ

u ki n c a vùng, ch

c s d ng và các cơng trình ti p nh

c th i.

c th

i/ngày.

các

c th

i 100

c phát tri n có th lên t

Thành ph n và tính ch t c

ng b

i/ngày [2].

c th i ph thu c r t nhi u vào nhu n

c th i ít hay nhi

thu c

lo i hình

sinh ho t.
Hi

ct

c th i sinh ho t:

4

- Cách th nh
cho m

ng ch t th i t ng s , ch t th i h u

i trong m t ngày tính chi ti

- Cách th

c chi ti

n thông qua thông s

n trong

c.
c th i sinh ho t chi
c th i sinh ho

c c p cho sinh ho t.

ng ch a các t p ch t khác nhau. Các thành ph n này

bao g m: 52% ch t h

c th i sinh ho t

ng ch a nhi u loài sinh v t gây b
các loài sinh v

c t c a chúng. Ph n l n

c th i là các virut, vi khu n gây b nh t , vi khu n gây

b nh l , vi khu n gây b
c th i sinh ho
ng h

ng ch a các thành ph n

ng ch

t quá nhu c u phát tri n c a vi sinh

v t dùng trong x lý ph
b

ng cao. Nhi u

c, trong các cơng trình x lý
c trong các cơng trình x

h c, n

i ta c

ng trung bình tính theo t l BOD5:N:P là

100:5:1. Các ch t h

c th i khơng ph

n hóa h t

b i vi sinh v t, chúng chuy n ra cùng v i bùn l ng.
y, yêu c

i v i h th ng x

lo i b t i thi u 90% ch t r

c th i ph

t hi u su t

ng, 96

sinh v t có h i [2].

Tác h
t nt

ng c

c th i do cách th i do các thành ô nhi m

c th i gây ra.
- COD, BOD: s khống hóa,

nh ch t h

l n và gây ra thi u h t oxi c a ngu n ti p nh n d n
c. N u ô nhi

c quá m

m
n

ng
nh

u ki n y m khí có


5

th hình thành. Trong phân h y y m khí sinh các s n ph
CH4

2S,

c có mùi hơi th i và làm gi m pH c
- SS: l
- Nhi

ng

ngu n ti p nh

: nhi

ng.

u ki n y m khí.

c th i sinh ho

i s ng c a th y sinh v

NH3,

ng không

n

c.

- Vi trùng gây b nh: gây ra các b nh lan truy

y, ng

c

th
cao d

ng nguyên t
n hi

ng. N u n

c quá

ng hóa (s phát tri n bùng phát c a các lo i

t o, làm cho n

c th p vào

t th và t

vong các loài sinh v

oxi r

quá trình hơ h p c a t o th i ra).
- Màu: m t m quan.
-D um

*

n s khu ch tán oxi b m t [2].

pH
pH là m t trong nh ng ch

iv

cc

th i. Ch s này cho bi t có c n ph

ng hóa

ch t c n thi t trong q trình x
s

, kh khu

s

n q trình hịa tan, keo t
ng, nó

nt

c th i có m
th c t , các cơng trình x

i

mt

ph n

ng c a vi sinh v

c. pH c a

ng trong quá trình x

c th i. Trong

c th i b

làm vi c t t trong kho ng pH 7
nh

c

ng trung tính pH t 7

pháp sinh ho

ng

ng nhóm vi sinh v t phát tri n
8. Các nhóm vi sinh v t khác nhau

có m c gi i h n pH khác nhau. Ví d vi khu n nitrit phát tri n thu n l i
kho ng pH t 4,8

8,8, còn vi khu n nitrat pH t 6,5

9,3. Vi khu

6

hu nh có th t n t

ng pH t 1

4. V

c th i sinh ho t

ng có pH t 7,2 7,6 [7].
*

ng các ch t r n
ng các ch t r n là m t trong nh ng ch tiêu v t

quan tr ng nh t c

c th i. Nó bao g m các ch t n i, ch

ch t hòa tan. Các ch t r n l

c th i bao g m các ch
ng huy

v t, t

c

ng. Các ch t h

ng v

Ch t r n làm tr ng
ch

ng, keo và

n, s d ng và làm gi m

c.
ng ch t r

nh qua các ch tiêu c th sau:

- Ch t r n t ng s (TS): là tr
l c khi l

ng khơ các ch t r n cịn l i trên gi y
103oC

c th i và s y khô

105oC, v i tr

ng khơng

tính g/l ho c mg/l.
- Ch

ng ch t r n hịa tan chính là hi u s c a

t ng ch t r n v i huy n phù: DS = TS
- Ch

tr

tính là mg/l.
ng m

550oC trong kho ng th
c a TSS hay SS. Ch s

tính là mg/l ho c ph
ng bi u th cho ch t h

- Ch t r n có th l ng: s ml ph
l ng xu
*

t huy n phù SS

ng m t th

c.

t r n c a 1 lít m
tính là ml/l [6].

c ng
c có ch a các ion ki
n s c kh

c ng, nó khơng
n q trình cơng ngh

x lý. Ch s này khơng quan tr ng [6].
* Màu
c th

ng có màu t

nâu.


7

Màu c

c t o ra do:

- Các ch t h

ng, th c v t phân rã t o thành.

-

c có s t và mangan

d ng hịa tan.

-

c có ch t th i công nghi p (crom, lignin, tanin). Màu c

c

ng chia hai d ng:
+ Màu th c: do các ch t hòa tan hay các h t keo.
+ Màu bi u ki n: là màu do các ch

ng t o nên. Trên th c t

i ta

nh mà th c t c

c b các ch t không tan [6].

* Mùi
H p ch t gâ

t là H2S mùi tr ng th i. Các h p ch t

khác, ch ng h

c t o thành

u ki n y m khí có th gây ra mùi khó ch

*

H2S [6].

c
c là da các h t r
ng th c v

ng, các ch t h
c làm gi m kh

c, gây m t c m quan, gi m ch
l ng h p th các ion kim lo

nd n

c. Các h t v t ch

c và các ch t gây b

trình kh khu n [6].
* Nhu c u oxy hóa hoc (Chemical Oxygen Demand
ng oxy câng thi

oxy hóa các h p ch t hóa h c trong

c bao g m c

ng oxy c

hóa tồn b các ch t hóa h
thi

phân h y b i vi sinh v t.

COD là m t thông s quan tr

ô nhi m ch t h u

i thơng s BOD5
ct

oxy

ng oxy c n

oxy hóa m t ph n các h p ch t h

phân h y sinh h c c

COD)

l

* Oxy hòa tan (DO Disolved Oxygen)

n ô nhi m không
p [8].

8

Oxy hòa tan là m t trong nh ng ch tiêu quan tr

t

c càng s ch thì ch s
s quan tr
vì nó

ng oxy hịa tan

iv

c th i

ng và phát tri n c a vi sinh v t. Ch s này ph

thu c vào áp su t, nhi

c tính c

c (n

và thành ph n

các ch t hòa tan, vi sinh v t, th
s

c

ng t 6 7 mg/l

nhi

ng [8].

* Ch s BOD (Biochemical Oxygen Denmad)
Là ch t h
ch t h

phân h y b i vi sinh v t hi
b phân h

c bi u th b ng s gam

hay miligam O2 do vi sinh v t tiêu th
u ki n chu n v nhi

oxy hóa ch t h

i

và th i gian.

th

2

-> CO2 + H2O + t bào m i + s n ph m

i th i gian dài ngày, vì ph i ph thu c vào
b n ch t c a ch t h
t s ch

ng lo i vi sinh v t, nhi
c tính

cs d
th 20 và 100%
nh

ngu

c,

ng 70% nhu c u oxy

u, 20% trong 5 ngày ti p theo và 99%
ngày th

nh ch s BOD5

ngày

i ta l y 1 m u

nh cho vào chai s m màu, pha loãng b ng th tích dung d ch pha lỗng
c c t b sung m t vài ngun t

t l tính tốn s

mb

h y sinh h c), n u m

ng oxy hòa tan cho q trình phân

c thi u vi sinh v t có th thêm m

sinh v t vào. Ch s BOD càng cao ch ng t
phân h y sinh h c ô nhi
*

c ch a vi

ng ch t h

c càng l n [8].

ng Nito t ng s ( T N)
ng t n t i

các h p ch t protein và các h p ch t

phân h y: amon, nitrit, nitrat. Chúng có vai trò trong h

c, trong

9

c th i ln c n m
và P có

ng Nito thích h p, m i quan h gi a BOD v i N
n s hình thành và kh

a bùn ho t tính,

th hi n qua t l BOD5:N:P [1].
ng Photpho t ng s (T P)
d ng H2PO4, HPO42-, PO4-, cacs

c t n t i
3(PO3)6

ngu

và phospho h

ng cho th c v

c th

ng phospho t ng s

nh

nh t s BOD5:N:P nh m ch n k thu t

bùn ho t tính thích h p cho quá trình x
gi

t trong nh ng

c th i. Ngoài ra xác l p t s

c dinh

c th i[1].

* Ch s LC (Lowesst Observed Effect Concentration)
Ch s

cn

th p nh

ng c ch

tính c

c th

n vi sinh v

ra bi n pháp ti

lý, h p th lo i b các ch

c th i
ng th i cho bi

v

nh các ch

c
cx

c [1].

* Ch s vi sinh (E.coli)
Theo tiêu chu n WHO ngu
c,
2

Vi t Nam ch s

c [3].

pháp lý

- Lu t B o v
c Qu c H
th

c c p cho sinh ho t có ch s

ng s 55/2014/QH13 ban hành ngày 23/06/2014
c C ng hòa xã h i ch

t Nam khóa XIII k h p

07 thơng qua ngày 23/06/2014 và có hi u l c thi hành t

ngày

01/01/2015;
- Lu

cs

c a Qu c h
- Ngh
vi c quy

c c ng hòa xã h i ch
nh s

nh chi ti t thi hành m t s

t Nam;

CP ngày 14/02/2015 c a Chính ph v
u c a Lu t B o v

ng.

10

- Ngh

nh s 117/200

CP ngày 11/07/2007 c a Chính ph v

s n xu t, cung c p và tiêu th

c s ch.

- Ngh

CP ngày 29/03/2013 c a Chính ph v phí

b ov

iv
- Ngh

thốt

c th i.

nh s

c và x

CP ngày 06/08/2014 c a Chính ph v
c th i.

- Ngh

CP ngày 28/12/2011 c a Chính ph v s a

i, b sung m t s

u ngh

nh s

CP ngày 11/07/2007

c a Chính ph v s n xu t, cung c p và tiêu th
- Quy

nh s

c s ch.

BYT ngày 11/03/2005 c a B

t v vi c ban hành tiêu chu n ngành: Tiêu chu n v
- Quy

nh s

c s ch.

BTNMT ngày 18/12/2006 c a B Tài

ng v b t bu c áp d ng TCVN v
-

ch s

63/2013/TTLT

ng d n th c hi n ngh
29/03/2013 c a Chính ph v phí b o v
m ts

ng Y

ng.
BTC

BTNMT này

nh s

CP ngày
iv

c th i.
ng d n thi hành

u c a ngh

ph v

nh s

c và x

CP ngày 06/08/2014 c a Chính
c th i.

- Ch th s 02/2004/CT BTNMT ngày 02/06/2004 c a B

ng B Tài

ng v
- QCVN 01:2009/BYT

t.
Quy chu n k thu t Qu c gia v ch

ng

Quy chu n k thu t Qu c gia v ch

ng

ng.
- QCVN 02:2009/BYT
c sinh ho t.
- QCVN 14:2008/BTNMT

c th i sinh ho t.

Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t


11

2.2.1. Hi n tr ng ô nhi

c th i trên th gi i

Trong th p niên 60, ô nhi
nh

i. Ti

cl

ô nhi

i

c ph n ánh trung th c ti

phát

tri n k ngh .
Anh Qu

u th k 19 sông Tamise r t s ch. Nó tr thành ng

c ng l thiên vào gi a th k
n pháp b o v nghiêm ng t.
c Pháp rông l
v

ngh phân tán và nhi u sông l

khơng khác bao nhiêu. Dân Pari cịn u

th k 18. T

n cu i

i khác: các sông l

c ng

c sinh ho t n a, 5000 km sông Pháp b ô nhi m mãn tính. Sơng
Rhin ch y qua vùng k ngh hóa m nh, khu v
nhân c a nhi u tai n
thêm vào các ngu

i, là n n

cháy nhà máy th c Sandoz
c ơ nhi

ng xun.

Hoa K tình tr ng th

b

u vùng

i H b ô nhi m n

c bi t

nghiêm tr ng [3].
2.2.2. Hi n tr ng ô nhi m

c th i sinh ho t

Vi t Nam

c ta có n cơng nghi

n m nh, các khu công nghi p
ng ô nhi

v im

màu, ch y u là

nhi

nhi

nghiêm tr ng khác nhau.
Nông nghi p là ngành s d ng nhi

s d

y ra

ng b ng sông C

c nh t c

i lúa và hoa

ng b ng sơng H ng. Vi c

c và phân bón hóa h c ngày càng góp thêm ph n làm ơ
ng nông thôn.


12

Công nghi p là ngành làm ô nhi
lo

c quan tr ng, m i ngành có m t

c th i khác nhau. Khu công nghi p Thái nguyên th

C

c bi n sông

c s i b t trên chi u dài hàng ch c cây s . Khu

công nghi p Vi t Trì x m

c th a c a nhà máy

hóa ch t, thu c tr sâu, gi y, d

ng sông H

c b nhi m b n

. Khu công nghi p Biên Hịa và thành ph H Chí Minh ta ra ngu n
c th i công nghi p và sinh ho t r t l n, làm nhi m b n c các sông r ch
vùng ph c n.
c dùng trong sinh ho t c
c c ng t

và

c th i sinh ho t c ng v

th công nghi

c th i c
mc

c th

ti u
c ta.

c tr c ti p th i ra môi

lý gì c

th ng x

c th i nào

i.
c ng

ơ nhi

c sinh ho t hay công nghi p, nông

nghi p. Vi

c ng m làm cho hi

nhi m phèn x y ra

ng nhi m m n và

nh ng vùng ven bi n sông H ng, sơng Thái Bình, sơng

C u Long, ven bi n mi n Trung.

c th i sinh ho t là m t v

quan tr ng cho nh ng thành ph l n

i v i các qu

i v i các

qu c gia cịn trong tình tr ng phát tri n, vì h th ng c

c cịn

trong tình tr

n

dân s

ng h p

N i, Sài Gòn, H
và x
h th ng c

c th i h

các thành ph
ng, C n T

th c hi

c ch y th ng vào sông r
n x lý. Thêm n a, h u h

Vi
c gi i quy t
c th i sau khi qua
ra bi n
công k ngh


13

h th ng x
ngày càng tr m tr

c th

ng ô nhi m ngu

c

a. N u tình tr ng trên khơng ch m d t, ngu n

c m t và d c theo b bi n Vi t Nam s
trong m

cs d

t báo cáo toàn c u m

cn a

c T ch c Y t

th gi i (WHO) công b cho th y m
u ki

c s ch và v sinh nghèo nàn th p kém. Còn theo th ng

kê c a B Y t
ngu

it

nh truy n nhi m
i dân

n

c nông thôn và thành th

cb

im tv i

t tr m tr ng [3].
c th i sinh ho t

2.1
Ch t b n

lý

- Ch t h

-

phân h y

tính, ao h hi u khí, h

- Ch t r

c hi

ng -

t

nh, l c sinh h c.
ck

k khí,

(SS)
- Ch t h

t.
n - L

ng tuy n n i.

v ng (COD)

- H p th b ng than ho

- Nito (N)

- Ao h s c khí, nitrat hóa, kh

- Photpho (P)

- K t t a b ng vôi, mu i s t, phèn nhôm.

- Kim lo i n ng

- K t t a k t h p v i sinh h

- Ch t h

-

tan

cây th y sinh.
-

t
i ion.

i ion.

i ion, k t t a hóa h c k t h p v i tr ng

i ion, bán th

hi u khí [7].

n th


14

-

c

Th c ch
ra kh

c là lo i các t p ch t khong hòa tan

c b ng cách g n, l c và l ng.
Trong

ng ng d
i ch

lo i b các lo i rác và t p ch t có kích

cl

ng dùng song ch n rác, cịn các t p ch t nh
i ch n rác.

+B l

c ng d ng

lo i các t p ch

y u là cát

c th i.
+ B v t m , d u: Các lo
x

c ng d ng khi

c th i công nghi p, nh

d um

lo i b các t p ch t nh

t c các d ng ch t n
ng m

iv in

c: m ,

c th i sinh ho t, khi

ng vi c v t th c hi n ngay

b l ng nh các

thanh g t b trí trong b l ng.
+B l
nh

c

lo i các ch

tr ng c
c s l ng xu

lên trên m
+B l

c. Các ch

ng có t tr ng l n

i b , cịn các ch t có t tr ng nh

c ng d
il

lo i các t p ch

trong c a
cs n i

c ch

-

ng kích th c nh bé b ng

c bi t ho c qua l p v t li u l

làm s ch khơng cao l

pháp x

c

c.

cách l
m

ng có t tr ng l

ng h p khi

u ki n v

n là s

c khi x lý sinh hóa [7].

c và hóa lý
c: Th c ch t c
c th i ch t ph n
c th i và có kh
tt

t này tác d ng v i các t p ch t b n
i chúng ra kh
c h i ho

ch

c th

i d ng bay


15

lý ch y u d a trên các quá
trình v t lý g

n n i, keo t , t o

bông, ly tâm, l c, chuy n khí, h p ph

c vào

tính ch t c a t p ch t và m

c n thi t ph i làm s

m t ho t m t s

trên [7].

i ta s d ng

c th

ng có giá tr pH khác nhau, mu

t tb

c th

c ph i ti

vùng 6,6

c x lý

u ch nh pH v

7,6. Trung hòa b ng cách dùng các dung d ch axit ho c mu i axit,

các dung d ch ki m ho c oxit ki
-

trung hòa d

c th i [7].

i ion

Th c ch t c

i ion là m

ion b m t c a ch t r n

iv

n tích trong dung d ch

khi ti p xúc v i nhau. Các ch t này g i là các ch
c. Các ch
h

i ion, chúng hồn

i ion có th là các ch

c

n g c t nhiên hay t

Trong q trình l
c

Ta có th

c ch t

c các h t r n huy n phù nh có

2 mm, cịn các h t nh

d ng keo khơng th l

c các h t nh tác d

liên k t vào thành t p h p các h
n tích c a chúng, th

c.

gi a các h t phân tán

có th l

c. Mu n v y

ch tc n

n là liên k t chúng l i v i nhau. Quá trình

t o thành các bông l n t các h t nh g i là quá trình keo t [7].
-

p ph
p ph

cm

lý sinh h

lo i các t p ch t b n hòa tan vào
i


16

b

cv

ng nh

p ch t hịa tan có

c tính cao ho c ch t cị màu, mùi, v r t khó ch u.
Các ch t h p ph

ng dùng là than ho

t sét ho t tính,

silicagen, keo nhơm, m t s ch t t ng h p ho c ch t th i trong quá trình s n
xu

tro, m t s

c dùng nhi u nh t [7].

-

nn i
n n i d a trên nguyên t c các phân t

kh

l

i có kh

trên b m

c có

t dính vào các b t khí n i lên

i ta tách các b t khí. Trong m t s
tách m t s ch

m

t ho

ng h p,
ng b

c th c hi n nh th i khơng khí thành các h t b t nh
c th i. Các b t khí dính các h
c. Khi n i lên các b t khí h p thành bơng h

b

ng l ng kém và n i lên m t
l n r i t o thành m t l p

u ch t b n [7].
-

khu n

Dùng các hóa ch

i v i vi sinh v t, t

làm s
ngu

ng v t nguyên

m b o tiêu chu n v

vào

c ho c tái s d ng. Kh khu n hay sát khu n có th dùng hóa ch t

ho

ngo i. Hóa ch t kh khu n ph
c tính v i vi sinh v t trong th i gian nh

h y ho
thu

u ki

c n thi t x lý

g pháp hóa h
x

n cu i cùng (n u

t yêu c u, có th x

b (thí d kh m t vài các liên k

c ra ngu n) ho c ch
ch i

ng c a các cơng trình x lý [7].
-

c phân
i s d ng ho c vào

m

m

mb o

lý sinh h c

n ch

làm vi c


17

Các ch t h

ng keo, huy n phù và dung d ch là ngu n th

vi sinh v t. Trong quá trình ho
h p ch t h

ng s ng, vi sinh v t oxy hóa ho c kh các

t qu là làm s

Ph

a

c th i kh i các ch t b n h

a trên s ho

phân h y các ch t h

ng c a các vi sinh v t có kh
t s d ng các ch t h

khoáng làm ngu

ng và t

t

ng. Tùy theo t ng nhóm vi sinh

v t mà s s ng là hi u khí hay k kh

i ta thi t kê các cơng trình khác

nhau và ph thu c vào kh

i ta có th s

d ng h sinh h c hay các b nhân t

x lý [7].

u khí
X

c th i b

u khí d a trên nhu c u oxy cung c p

cho vi sinh v t hi

c th i ho

c a vi sinh v t nói chung là ho

ng và phát tri n. Quá trình này

ng s ng, g

d ng các h p ch t h

ng s

n nito, photpho và các ion kim lo i khác

nhau v i m c

xây d ng t bào m i, phát tri

ph c v sinh s n, phân h y các ch t h

i,

i thành CO2 và H2O. Quá trình

sau là quá trình phân h y v i d ng oxy hóa các h p ch t h
trình hơ h p

ng v t b c cao. C

sinh v

c th

c n khu

o kh

ng và oxy hóa c a vi

uc

c nhu c

c th

c khu ch tán, hòa tan

c. Song bi

v

i ta

v nhu c u v oxy. Do

i ta s d ng các bi n pháp hi u khí tích c

nén ho c qu t gió, v i áp l c cao k t h p kh

i khí, th i b ng khí

o [7].

m khí
Q trình phân h y các ch
th vi sinh v t (ch y u là vi khu n) ho

u ki n y m khí do m t qu n
ng khơng c n s có m t c a oxy

khơng khí, s n ph m cu i cùng là m t h n h p khí có CH4, CO2, N2, H2S,