Thực trạng và giải pháp nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề quản lý rác thải sinh hoạt tại xã Tả Phời thành phố Lào Cai tỉnh Lào Cai (Khóa luận tốt nghiệp)

Ð I H C THÁI NGUYÊN
NG Ð I H C NÔNG LÂM
-------------

KHÁNH LINH
tài:
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO NH N TH C C
I DÂN
V V
QU N LÝ RÁC TH I SINH HO T T I XÃ T PH I,
THÀNH PH LÀO CAI, T NH LÀO CAI

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
: Chính quy
Chuyên ngành : Khoa h
Khoa
:
ng
Khóa h c

Thái Ngu

: 2011 - 2015

IH C

ng

Ð I H C THÁI NGUYÊN
NG Ð I H C NÔNG LÂM
-------------

KHÁNH LINH
tài:
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO NH N TH C C
I DÂN
V V
QU N LÝ RÁC TH I SINH HO T T I XÃ T PH I,
THÀNH PH LÀO CAI, T NH LÀO CAI

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
L p
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n

IH C

: Chính quy
: Khoa h
ng
: 43KHMT - N03

:
ng
: 2011 - 2015
: TS. Nguy n Thanh H i


i

L IC

Cai
Em xin chân thành c
om

i h c Nông Lâm Thái

u ki n thu n l i cho em hoàn thành bài báo cáo này.

Xin c
t

t

ng d n TS. Nguy n Thanh H i và các th

ng d n em trong su t quá trình th c hi
Em xin chân thành c

trong th i gian nghiên c u t i th
Do l

r t mong nh

tài.
i dân xã T Ph

em

a.

tài nên không th tránh kh i nh ng thi u sót và h n ch ,
c nh ng ý ki

phía th

thi

Thái nguyên, ngày 24 tháng 03
Sinh Viên

c hoàn


ii

DANH M C B NG

B ng 2.1. L

ng phát sinh ch t th i r

m ts n

B ng 2.2. T l CTR x lý b ng các ph
B ng 4.1.

c .................................10

ng pháp khác nhau

m ts n

c .........12

m quan tr ng c a vi c phân lo i RTSH chia theo nhóm tu i
(N = 70) ....................................................................................................25

B ng 4.2.

i rác ..............................................................................26

B ng 4.3. S h dân phân lo i RTSH hàng ngày tr

c khi x lý.............................27

B ng 4.4. S h bi t cách phân lo i RTSH (N=60)..................................................29
B ng 4.5. Ng

i th

ng xuyên phân lo i rác th i sinh ho

(N=60) ......................................................................................................29
B ng 4.6. Cách th c x lý RTSH c a các h
B ng 4.7. Chính quy

a ph

..............................................32

ng x lý rác sau thu gom b ng cách......................33

B ng 4.8. Nguyên nhân b
B ng 4.9. Tìm hi u các ch

nh.........................34
ng trình BVMT qua các ngu n ( N=60) .....................34

B ng 4.10. Ph n ng khi th y ng

i khác x b rác b a bãi (N=60).......................35

B ng 4.11. T ch c các cu c v

ng BVMT........................................................37

B ng 4.12. M

t ch c ch

ng trình gi gìn v sinh môi tr

B ng 4.13. M

tham gia các ch

ng trình v môi tr

ng .....................38

ng c a ng

i dân .........39


iii

DANH M C CÁC T , C M T

CH

VI T T T

VI T T T

GI I THÍCH

CTSH

: Ch t th i sinh ho t

BVMT

:B ov

BKHCNMT

:

BXD

: B xây d ng

N -CP

: Ngh

ONMT

: Ô nhi

QLCT

: Qu n lý ch t th i

QLCTR

: Qu n lý ch t th i r n

QLRT

: Qu n lý rác th i

TTg-CP

:

TP HCM

: Thành ph H Chí Minh

TT

:

UBND

: y ban nhân dân

ng

nh - Chính ph
ng

-


iv

M CL C

L I C M N ............................................................................................................. i
DANH M C B NG.................................................................................................. ii
DANH M C CÁC T , C M T

VI T T T......................................................... iii

M C L C................................................................................................................. iv
PH N 1 M
tv

U
............................................................................................................1

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài .............................................................................2

1.2.1. M c tiêu c

tài ............................................................................................2

1.2.2. Yêu c u c

tài .............................................................................................2

1.3

tài.................................................................................................2

1.3

khoa h c ..............................................................................................2

1.3

c ti n ...............................................................................................3

PH N 2 T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c.....................................................................................................4
2.2. C s pháp lý .......................................................................................................7
2.3. C s th c ti n .....................................................................................................8
2.3.1. Hi n tr ng qu n lý, x lý RTSH trên th gi i...................................................8
2.3.2. Hi n tr ng qu n lý, x lý RTSH
PH N 3

Vi t Nam .................................................12

NG, N

it
it

U

ng và ph m vi nghiên c u......................................................................15
ng nghiên c u......................................................................................15

3.1.2. Ph m vi nghiên c u.........................................................................................15
m và th i gian nghiên c u ......................................................................15
3.3. N i dung nghiên c u ..........................................................................................15

u ki n t nhiên và kinh t -xã h i c a xã T Ph i ......................15
3.3.2. Th c tr ng vi c phân lo i, thu gom và x lý RTSH c a ng

i dân t i

xã T Ph i .................................................................................................................15


v

3.3.3. Nh n th

c a ng

i dân trong vi c phân lo i, thu gom và

x lý RTSH ...............................................................................................................15
3.3.4. Vai trò c a các c quan qu n lý trong vi c h

ng d n và qu n lý ng

i dân

phân lo i, thu gom x lý rác th i sinh ho t ...............................................................15
3.3.5.

xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao công tác qu n lý và nâng cao nh n

th c c a ng
3.4. Ph

i dân t i khu v c nghiên c u ..............................................................15

ng pháp nghiên c u....................................................................................16

3.4.1. Ph

ng pháp thu th p s li u th c p .............................................................16

3.4.2. Ph

ng pháp k th a.......................................................................................16

3.4.3. Ph

ng pháp

3.4.4. Ph

ng pháp kh o sát th

3.4.5. Ph

ng pháp phân tích t ng h p và x lý s li u...........................................16

u tra xã h i h c.....................................................................16
a .......................................................................16

PH N 4 K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N
u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a xã T Ph i ...........................17

u ki n t nhiên ...........................................................................................17
4.1.1.1. V

a lý ...................................................................................................17
a m o .........................................................................................17

4.1.1.3. Khí h u .........................................................................................................17
4.1.1.4. Th

nn

c .................................................................................18

4.1.1.5. Tài nguyên thiên nhiên.................................................................................18
m c nh quan môi tr

ng ..................................................................19

u ki n kinh t - xã h i................................................................................20
ng kinh t và chuy n d ch c c u kinh t .....................................20
4.1.2.2. Th c tr ng phát tri n các ngành kinh t .......................................................20
4.1.2.3. Th c tr ng phát tri n dân s
4.1.2.4. Th c tr ng phát tri

ng, vi c làm .........................................21
, các khu dân c nông thôn ..............................21

4.1.2.5. Th c tr ng phát tri n c s h t ng k thu t................................................22
4.1.2.6. Nh ng thu n l

a xã T Ph i..............................................23


vi

4.2. Th c tr ng vi c phân lo i, thu gom và x lý RTSH c

i dân t i

xã T Ph i ................................................................................................................24
4.2.1. Th c tr ng vi c phân lo i, thu gom RTSH c a ng

i dân xã T Ph i...........24

4.2.2. Th c tr ng vi c x lý RTSH t i xã T ph i....................................................31
4.3. Nh n th

c

i dân trong vi c phân lo i, thu gom và x lý RTSH ....33

4.4. Vai trò c a các c quan qu n lý trong vi c h

ng d n và qu n lý ng

i dân

phân lo i, thu gom x lý rác th i sinh ho t ...............................................................36
4.4.1. Tìm hi u v ch

m v c a các c quan qu n lý ............................36

4.4.2. Các ch

ng trình v

quy

ng......................................................................................................37

a ph

ng ng

4.4.3. S tham gia c a ng
BVMT c a chính quy
4.5.

i dân tham gia b o v môi tr

i dân xã T Ph i trong các ch
a ph

ng c a chính

ng trình, ho

ng

ng.........................................................................38

xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao công tác qu n lý và nâng cao nh n

th c c a ng

i dân t i khu v c nghiên c u ..............................................................39

PH N 5 K T LU N VÀ KI N NGH
5.1. K t lu n ..............................................................................................................41
5.2. Ki n ngh ............................................................................................................43
TÀI LI U THAM KH O
PH L C


1

PH N 1
M
1.1.

U

tv
t quan tr

nh n 3 ch
ch

m

p tài nguyên, cung c p không gian s

ng rác th

ng xanh s ch không ch

cho xã h i mà còn
ho

is

ng tích c

n t o nên v m quan

n s c kh e c

i. Tuy nhiên, trong

ng s

ng m t kh

l n và ngày càng nhi

ng rác r t

ng b ô nhi m nghiêm tr ng.

Lào Cai là m t t nh vùng cao biên gi i thu c vùng trung du và mi n núi phía

B c, có di n tích t nhiên 6.384km2 và dân s
và thành ph

i. Hi n nay, 8 huy n

c xây d

n m nh m

th ng thu gom và x lý rác th
ng, d

n tình tr ng ô nhi

n sinh ho t và s c kh e c

m b o v sinh môi
ng, ô nhi m ngu

c,

ng

i dân.

Cùng v i s phát tri n kinh t
ch

ng

i s ng c

th c hi n

n b n v ng, phát tri n kinh t cùng BVMT thì hi n nay v

qu n lý và x lý ch t th i t i t
quan ch

.M

ti n k thu

i, th

c so v i nhu c u th c t .

c chính quy n t
ng v

v t ch

, x lý rác th i v
u này th hi n s y u kém trong công tác

QLCTR nói chung và ch t th i sinh ho t nói riêng c a t nh Lào Cai.
Nh n th c

c t m quan tr ng c a công tác qu n lý rác th i sinh ho

th c t còn nhi
giám hi

ng, Ban ch nhi

is
hi

cs

c

ng ý c a Ban

ng,

ng d n tr c ti p c a th y giáo TS. Nguy n Thanh H i, em ti n hành th c
tài:

c tr ng và gi i pháp nâng cao nh n th c c a n dân v v

lý rác th i sinh ho t t i xã T Ph i, thành ph Lào Cai, t

qu n


2

1.2. M c tiêu và yêu c u c
1.2.1. M c tiêu c

tài

tài

tài t p trung ch y u vào vi c tìm hi u nh n th
trong v

c

i dân

phân lo i, thu gom và x lý rác th i sinh ho

c

n thông trong vi c qu n lý môi t

ng.

ra nh ng gi i pháp nh m góp ph n nâng cao nh n th c t
i hành vi c

n

i dân.

1.2.2. Yêu c u c

tài

- Tìm hi

nh n th c c

i dân trong vi c phân lo i, thu gom và

x lý rác th i sinh ho t.
- Th c tr ng phân lo i, thu gom và x lý rác th i sinh ho t c
- Tìm hi u nh ng thu n l
lý rác th i c
-

i dân.

c phân lo i, thu gom và x

i dân.
xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao nh n th c c a c

vi c phân lo i, thu gom và x lý rác th i sinh ho t
1.3

ng trong

xã T Ph i.

tài

1.3

khoa h c
-H

u, cách nêu v

và gi i quy t v n

theo cách hi u.
- Thông qua các khía c nh nghiên c u vi c th c hi
nh ng thông tin v nh n th

c

gom và x lý rác th i sinh ho
n v nh n th
x lý rác c

i dâ

iv

i dân trong vi c phân lo i, thu
t ph

th ng lí lu n và

và hành vi trong vi c phân lo i, thu gom và
ng.

- Thông qua các s li
c nói riêng có nh ng ch
c hi n nay.

tài nh m thu th p

i dân nói chung và
n k p th i phù h p hoàn c

t


3

1.3

c ti n
Vi c nghiên c

tài là m

e

u xã h i h
i dân trong vi c b o v

c th c t p và hi

tài này cho th

, nh n th c c a

ng thông qua vi c phân lo i, thu gom và x lý

rác th i. Cung c p nh ng thông tin và gi i pháp nh m nâng c
c

i dân trong vi c b o v

ng.

xu t m t s ki n ngh
ki n th c v
ng qua nh

a nh n th c

u ki n và cung c p m t s
i dân nâng cao nhân th c, có trách nhi m v i

ng c th .
c tr ng nh n th c c

i dân v v

rác th i sinh ho t.


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U

khoa h c
- Khái ni m v

ng

ng bao g m các y u t t nhiên và v t ch t nhân t o bao quanh con
i có

ng t

i s ng, s n xu t, s t n t i, phát tri n c

i và

sinh v t.
- Khái ni m nh n th c
Theo t

n Ti ng Vi t Ph Thông, vi n Ngôn ng h c, NXB Tp.HCM

+ (Danh t ) Quá trình và k t qu ph n ánh và tái hi n th
quá trình co

i nh n bi t, hi u bi t th gi i khách quan ho c k t qu c a quá

ng t ) Nh n ra và bi

c.
ch

i h c Khoa h c

Xã h
Nh n th c: nh ho

ng nh n th

i ph n ánh hi n th c xung

quanh ta và các hi n th c c a b
c

it

ng. Trong vi c nh n th c th gi

nh n th c khác nhau, t th
- Khái ni m v

n cao t

i có th

tình
tt im

n ph c t p.

:

+ T ng th nói chung nh ng bi u hi n ra bên ngoài (b ng nét m t, c ch ,
ng, l i nói) c

mc

iv
ng theo m

v

i ho c vi c.
cm t

, m t tình hình.
- Khái ni m v ý th c:
+ Là kh

i ph n ánh và tái hi n hi n th

+ S nh n th c tr c ti p, nh t th i v ho
hi u bi t tr c ti p v nh ng vi c b n thân mình làm.

ng tâm lý c a b n thân mình, s


5

+ S nh n th

n, bi u hi n b

ng c n ph i có.

- Khái ni m v hành vi:
Toàn b nói chung nh ng ph n ng, cách ng x , bi u hi n ra ngoài c a m t
i trong m t hoàn c nh nh
- Ô nhi

nh.

ng:
ng là s

i tính ch t c

ng, vi ph m

tiêu chu
- Ô nhi m không khí:
m không khí là s m t m t ch t l ho c m t s bi

i quan tr ng

trong thành ph n không khí, làm cho không khí không s ch ho c gây ra s t a mùi,
có mùi khó ch u, gi m t m nhìn xa (do b
- Ô nhi

t:
c xem là t t c các hi

ng làm nhi m b n

t b i các ch t ô nhi
i ta có th phân lo

t b ô nhi m theo các ngu n g c phát sinh ho c

các tác nhân gây ô nhi m. N u theo ngu n g c phát sinh có:
Ô nhi

t do các ch t th i sinh ho t.

Ô nhi

t do ho

Ô nhi

t do ch t th i công nghi p.

- Ô nhi

ng nông nghi p.

c:

Hi

c là s bi
i v i ch

hi

c, làm nhi m b

i, cho công nghi p, nông nghi p, nuôi cá, ngh
ng v

i

c và gây nguy
i trí, cho

c có ngu n g c t

tuy

c ch t th i b n, các sinh v t và vi

sinh v t có h i k c xác ch t c a chúng.
Ô nhi
y

c có ngu n g c nhân t o: Quá trình th i các ch

i d ng l

c h i ch

t th i sinh ho t, công nghi p, nông nghi p, giao
ng

c.


6

Theo b n ch t các tác nhân gây ô nhi
c: Ô nhi

i ta phân ra các lo i ô nhi m

m hóa ch t, ô nhi m sinh h c, ô nhi m b i các

tác nhân v t lý.
- Rác th i:
Rác th i là nh ng ch
ho c trong các ho

c lo i ra trong sinh ho t, trong quá trình s n xu t

ng khác. Có nhi u lo i rác th i khác nhau và có nhi u cách

phân lo i rác th i khác nhau.
Rác th i công nghi p: T t c các lo i v t li u, hóa ch

v

ct o

thành không theo ý mu n trong các quá trình s n xu t công nghi p. Rác th i công
nghi p có th

d ng r n, l ng, quánh, các lo i ch t th i nguy h i.

Rác th i sinh ho t: T t c các lo i ch t, v t li
theo ý mu n t các ho

v

c t o ra không

ng x ng c

i trí, các

lo i v t li u dùng làm túi bao gói...
Rác th i b nh vi n: T t c các lo i rác th
chu

c t o ra trong các quá trình

a tr và tiêm ch ng mi n d

ng v

h p, kim tiêm, g c, bông, v t li u bao gói và các lo

vi

ng

i

ng v t... Rác th i b nh

d ng r n.

Rác th i phóng x : Các lo i ch t phóng x
n nguyên t

ng nguyên t

không th ki
và khó ki
i v i s c kh
- Tiêu chu

c t o ra trong các nhà máy

c. Ch t th i phóng x r t nguy hi
cc

ng

i

c tính t phân rã

ng r t có h i c a chúng

i và v t.
ng:
ng là nh ng chu n m c, gi i h

c quy

qu n lý mô
TCMT là gi i h n cho phép c a các thông s v ch
quanh, v
có th m quy

ng các ch t gây ô nhi m trong ch t th
qu n lý BVMT.

ng xung
c


7

- Qu

ng:
ng là t ng h p các bi n pháp, lu t pháp, chính sách kinh

t , k thu t, xã h i thích h p nh m b o v ch

ng s ng và phát tri n

b n v ng kinh t xã h i qu
- Rác: Là thu t ng
v t b t ho

ch ch t th i r n hình d

ng c

ic

i. Rác sinh ho t hay ch t th i r n sinh ho t là m t

b ph n c a ch t th i r

c hi u là các ch t th i r n phát sinh t các ho

sinh ho t hàng ngày c

ng

i.

- Ch t th i: Là s n ph

c sinh ra trong quá trình sinh ho t c a con

i, s n xu t công nghi p, nông nghi p, giao thông, d ch v
ho

nh, b

ng h

i, sinh

n. Ngoài ra còn phát

sinh trong giao thông v n t

n tham gia giao thông,

ch t th i là các kim lo i hóa ch t t v t li u khác.
- Qu n lý rác th i sinh ho t: Là ho
d

ng quy ho ch qu

qu n lý rác th i sinh ho

ch và x lý rác th i sinh ho

, v n chuy n, tái s d ng, tái

gi m thi u ô nhi

- Thu gom rác th i: Là ho

ng.

ng t p h p, phân lo

th i t i nhi

t m th i rác

m quy n ch p thu n.

- X lý rác th i: Là quá trình s d ng các gi i pháp công ngh , k thu t làm
gi m, lo i b , tiêu h y các thành ph n có h i ho c không có ích trong rác th i, thu
h i, tái ch , tái s d ng l i các thành ph n có ích trong rác th i.
pháp lý
Hi

c C ng hòa xã h i ch

Lu t B o v

t Nam.

ng, 2014 ban hành ngày 23/01/2014 có hi u l c ngày

1/1/2015.
Ngh
c a Lu t B o v
Ngh
chi ti

nh s

-

nh chi ti t thi hành m t s

u

ng 2014.
-CP ngày 9/8/2006 c a Chính ph v vi

ng d n thi hành m t s

u lu t c a lu t B o v

ng.

nh


8

Ngh

-CP ngày 28/2/2008 c a Chính ph v s

sung m t s

u c a Ngh

-CP ngày 9/8/2006.

Ch th s 23/2005/CT-TTg ngày 21/6/2005 c a Th

ng chính ph v

thu gom và qu n lý ch t th i r n có

th c hi n công

tác xã h i hóa công tác qu n lý, x lý ch t th i r
u th u d ch v

i, b

t hàng hay

mb

Ngh

-CP c a Chính ph v phí B o v môi

i

v i ch t th i.
Ngh

-CP v s

i, b sung m t s

u c a Ngh

nh

s 67/2003.
Ngh

-CP ngày 29/11/2007 v phí B o v

ng

i v i ch t th i r n.
Ngh

nh s

-CP ngày 9/7/2007 c a Chính ph v qu n lý ch t th i r n.
ch s 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD ngày 18/01/2001

v

ng d

nh B o v

i v i vi c l a ch

m xây

d ng và v n hành bãi chôn l p ch t th i r n.

13/2007/TT-BXD ngày 31/12/2007 c a B xây d
d nm ts

u c a Ngh

ng

-CP ngày 09/04/2007 c a Chính ph v

qu n lý ch t th i r n.
TCVN 6696-2000 Ch t th i r n - Bãi chôn l p h p v sinh - Yêu c u chung
v b ov

ng.
Quy

nh s

-UBND t nh v vi c ban hành quy ch B o v

a bàn t nh Lào Cai.
Quy ch
s
2.3

a bàn t nh Lào Cai ( ban hành kèm theo quy

-UBND ngày 19/09/2010 c a UBND t nh Lào Cai).
th c ti n

2.3.1. Hi n tr ng qu n lý, x lý RTSH trên th gi i
Theo Nguy n Th Anh Hoa (2006)[13], m
th

i, ví d c th m t s

ng ch t
c hi


9

i/ngày; Th y S
Trung Qu c là 1,3kg/n
lo i, x lý rác th

i/ngày. V i s

a rác thì vi c thu gom, phân

u mà m i qu c gia c n quan tâm. Ngày nay, trên th gi i có

nhi u cách x lý rác th
ngh

i/ngày;

sinh h c, công ngh x d ng nhi t, công

hóa và phát tri n kinh t

i m c tiêu th tài

nguyên và t l phát sinh ch t th i r

i. Dân thành th

c phát tri n phát sinh ch t th i nhi
l n, c th

ng p6

c phát tri n l

i/ngày;

n là

i/ngày. Chi phí qu n lý cho rác th i

n có th lên

h t ng tiêu h y an toàn rác th
thi u th n. Kho ng 30-60% rác th

ng r t

c cung c p d ch v thu gom.

Tiêu chu n t

i v i t ng lo i ch t th i

c thù c a t

thu c vào m c s

m i khu v c. Tuy nhiên, dù
gi i là m c s ng càng cao

khu v

ng chung c a th

ng ch t th i phát sinh càng nhi u. Theo báo cáo

c a Ngân hàng Th gi i (WB,2004), t i các thành ph l
sinh ch t th i r

l phát

i/ngày; Singapore, Hông Koong là 0,8-

i/ngày.
Trên th gi

c phát tri

ng mô hình phân lo i và thu

gom rác th i r t hi u qu :
California: Nhà qu n lý cung c
nhau. K ti p rác s

n t ng h

u thùng rác khác

c thu gom, v n chuy n, x lý ho c tái ch

c thu

gom 3 l n/tu n v i chi phí ph i tr là 16,39 USD/tháng. N u có nh ng phát sinh
rác ph i ph c v t n sâu trong
các tòa nhà l n, giá ph i tr s
tính d a trên kh

c
c rác, theo cách này có th h n ch

ng rác phát sinh. T t c ch t th i r
32,38 USD/t

c chuy

n bãi rác v i giá

gi m giá thành thu gom rác, thành ph cho phép nhi

u th u vi c thu gom và chuyên ch rác.[18].

c


10

B ng 2.1.

ng phát sinh ch t th i r

m ts

c

Dân s
c

n nay

hi n nay (% t ng

i/ngày)

s )
c thu nh p th p

15.92

0.40

Nepal

13.70

0.50

Bangladesh

18.30

0.49

Vi t Nam

20.80

0.55

26.80

0.46

40.80

0.79

Indonesia

35.40

0.76

Philippines

54.00

0.52

Thái Lan

20.00

1.10

Malaysia

53.70

0.81

86.3

1.39

Hàn Qu c

81.30

1.59

Singapore

100.00

1.10

Nh t B n

77.60

1.47

n
c thu nh p trung bình

c có thu nh p cao

(Ngu n: B môn S c kh
Nh t B

tB

bi t và cho vào 3 túi v i màu s

ng, 2006)[2]
i ch t th i thành 3 lo i riêng
nh: rác h

gi y, v i, th y tinh, rác kim lo i. Rác h

n nhà máy x lý rác th i

s n xu t phân vi sinh. Các lo i rác còn l i: gi y, v i, th y tinh, kim lo
tái ch hàng hóa. T
c ch y trong m
phân gi i chúng m t cách tri
cát m

nh m

có n

u
y

c có th i khí r t m nh vào các ch t h
. Sau quá trình x

th t

c th i gi m ô nhi m. Các c n rác không còn mùi s

thành các viên g ch lát v a hè r t x p, chúng có tác d

c khi tr


11

M

, rác th i sinh ho t c a các thành ph M lên t i 210 tri u t n.

Tính bình quân m

i dân M th i ra 2kg/rác/ngày. H

lo i rác th

n các

c M không có s chênh l ch quá l n v t l , cao nh t không

ph i là thành ph n h

c khác mà là thành ph n ch t th

các lo i chi
quán c

lý gi
i M là vi

i v i nh

ng xuyên s d ng các lo

cùng các v t li u có ngu n g

y

u phát tri n và t p
h p, th c ph

n

Trong thành ph n các lo i sinh v t th c ph m

ch chi m t i 10.4% và t l kim lo

y RTSH các lo i

M có th phân lo i và x lý chi m t l khá cao (các lo i khó ho c không phân
gi

i, th y tinh, g m, s chi m kho ng 20%).[13]
Pháp:

nh ph

ng nh

t

ng các v t li u, nguyên li u hay ngu n

u ki n d dàng cho vi c khôi ph c l i các v t li u

thành ph

nh các cách x lý h n h p mà ph i x lý theo

p

nh. Chính ph có th yêu c u các nhà ch t o và nh p kh u

không s d ng các v t li u t n d

b ov

h t m t v t li

ng ho c gi m b t s thi u

n ph i tham kh

nh t trí cao c a các t ch c, nghi

có s

ng các yêu c u này.
s ch nh t trên th gi i.

c k t qu
x

n chuy n và

ng th i xây d ng m t h th ng lu t pháp nghiêm kh c làm ti

trình x lý rác th i t

i

c thu gom và phân lo i b ng

túi nilon. Các ch t th i có th tái ch
lo i ch t th

cho quá

các nhà máy tái ch còn các
tiêu h y.

Singapore có 2 thành

ph n chính tham gia vào thu gom và x lý RTSH t
i công nghi
c c p gi y phép ho
c a S Khoa h c và công ngh
c

i. T t c các

ng và ch u giám sát ki m tra tr c ti p
ng. Ngoài ra, các h dân và các công ty

c khuy n khích t thu gom và v n chuy n rác th i cho các h dân

vào các công ty. Ch ng h

i v i các h dân thu gom rác th i tr c ti p t i nhà


12

ph i tr giá phí 17

pt

ph i tr phí 17
Hi n nay có r t nhi

x lý rác th i. T l rác th i

cx
thi u

am ts

c trên th gi

b ng sau:

B ng 2.2. T l CTR x lý b

STT
1

c gi i

c

Ch bi n

Tái ch

Canada

2

m ts

ch

phân vi sinh

c

Chôn l p

t

10

2

80

8

19

4

29

48

3

Ph n Lan

15

0

83

2

4

Pháp

3

1

54

42

5

c

16

2

46

36

3

3

74

20

16

34

47

3

6

Ý

7

Th

8

Th

22

2

17

59

9

M

15

2

67

16

n

(Ngu

Th Lan và cs,2007)[12]

2.3.2. Hi n tr ng qu n lý, x lý RTSH
Vi t Nam, t
ng t 0,35 th i ra t các ho

phát sinh rác th i tùy thu c vào t ng lo
i.ngày.Rác th i là s n ph m t t y u c a cu c s

ng s n xu t, kinh doanh, d ch v , sinh ho t ho c các ho
ab

nhân d

i trí c

và dao
c
ng

i. Cùng v i m c s ng c a

c nâng cao và công cu c công nghi p hoá ngày càng phát

tri n sâu r ng, rác th
ngày càng ph c t
b ng

Vi t Nam

c t o ra ngày càng nhi u v i nh ng thành ph n
ng. X lý rác th

các qu c gia trên th gi

thành m t v
t Nam.

nóng


13

lý và
ngang
gom

nhu

bãi chôn

trung

sông ngòi, bên

Còn

thu gom,
dù

có

ki

môi

lý rác

theo

khu

thu

60-65%, còn

khu

rác

ao

nông thôn, rác

không

khu

xanh,

khám

cùng

khám

nhân dân, song

thu gom và tiêu

rác

là

chính là nguy
nguy

cao

lý

khi con

nhà

là
thân

cho

rác

cho con
phân

rác

là

rác

không

làm này còn

thành

thu gom và
phát
túi

hàng.

này dân chúng

mà

ích cho nhà

các

làm bình

mua

là

còn có ích
làm trong

môi

i Vi t Nam th i ra kho ng 200kg rác th i m
thu gom rác th i
kém hi u qu

Vi t Nam
và

v i nhi u c p, ngành,

m. T l

t kho ng 31%. Hi n tr ng qu n lý, x lý rác th i

gây tranh cãi trong c ng
c bi t là ngành môi

ng,

b t c p và nh t là thi u gi i pháp

t ra nhi u thách th c

i

ng. Tuy nhiên, gi i quy t v n

này không ph i m t s m m t chi u, vì chúng ta

khó

cách

tài nguyên quý giá

quan tâm.

do các gia

và

lý và

tái
rác

lý thu gom

cho các nhà doanh

trong

ta,

thu gom và phân
rác

công tác

công

thì

có

lý, nhà khoa

g

cho

nguy

và con

không quan tâm

chúng.

còn

có các thành

môi

và nâng cao

coi rác

nay,

trong

trong

giúp

có

rác tràn

cho

và

dù

ph i

i m t v i r t nhi u khó

ng b .
lý và

lý rác

kém


14

-

kinh phí
là

nhà

cho công tác

lý rác

này

huy

các
phi chính

p rác,

nay,
xây

môi
thu gom

làm công tác này còn

cao, làm

các

quan

lý rác

theo

nhân viên

không

và

rác

lãnh

quan tâm

lý rác

sâu

gây

tuyên

ép không

có

lý chuyên ngành.

- Môi

thi pháp

Chính

và

bãi chôn

và

cán

lý và tiêu

doanh
ý

có quy

bãi chôn

lý rác

thu gom,

giáo

ngân sách

nên không

-

phân

rác

các Chính
ta

cho

v

các

giúp

kinh phí

yêu

là

và các

lý thu gom và

dù có

ngành

có

lý rác

công

khu
các

doanh

môi

ban hành liên quan
thành

nông thôn, khu

này
lãnh

sâu vào
quan tâm

xã
kinh phí và

công tác này.
- Các

pháp

trong

lý rác

công

lý rác

trong
các

khích các
cung
các

cung

nâng cao
cá nhân,
các

và
tham gia vào
lý rác

doanh n
còn

các

giám sát

môi

pháp giáo

-

liên ngành còn kém

cao. Bên
lý rác

các

còn

còn

tài

có

này.

nói chung và

không

là rác
mà

các
là

quan

còn khó
rác


15

PH N 3
NG, N

U

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u
- Th c tr ng và gi i pháp nâng cao nh n th c c

i dân v v

qu n

lý rác th i sinh ho t t i xã T Ph i, thành ph Lào Cai, t nh Lào Cai.
- Các h

kinh doanh và cán b công nhân viên ch c sinh

s ng và làm vi c t i xã T Ph i, thành ph Lào Cai, t nh Lào Cai.

3.1.2. Ph m vi nghiên c u
- Kh

, nh n th c c

i dân xã T Ph i, thành

ph Lào Cai, t nh Lào Cai trong vi c phân lo i, thu gom và x lý rác th i sinh ho t.
- Tình hình x lý rác th i sinh ho
- Các v

a bàn xã.

ng, s c kh e và hi u bi t c

vi c qu n lý CTSH

n

a bàn xã.

- Các gi i pháp và ki n ngh cho công tác qu n lý

a bàn xã.

m và th i gian nghiên c u
-

m nghiên c u: xã T Ph i, thành ph Lào Cai, t nh Lào Cai.

- Th i gian th c hi n: T 01/2015

n 04/2015.

3.3. N i dung nghiên c u
u ki n t nhiên và kinh t -xã h i c a xã T Ph i
3.3.2. Th c tr ng vi c phân lo i, thu gom và x lý RTSH c

i dân t i xã T

Ph i
3.3.3. Nh n th

c

i dân trong vi c phân lo i, thu gom và x lý

RTSH
3.3.4. Vai trò c

n lý trong vi

ng d n và qu

i

dân phân lo i, thu gom x lý rác th i sinh ho t
3.3.5.

xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao công tác qu n lý và nâng cao

nh n th c c

i dân t i khu v c nghiên c u


16

u
p s li u th c p
- Thu th p nh ng s li u, tài li u có s n v
thiên nhiên, tình hình phát tri n kinh t -

u ki n t nhiên và tài nguyên
- xã h i và hi n tr

ng

c
- Các tài li u nghiên c u liên quan t i vi c qu n lý, x lý RTSHvà nh
ng c a RTSH t i s c kh

i

- Thu th p tài li

ng.

tài t các ngu n: m
th a

K th a các k t qu nghiên c
3.4.3.

c công nh

tài th c hi n.

u tra xã h i h c
Thu th p thông tin qua phi
- L p phi

u tra, ph ng v n:

u tra, ph ng v n g m 2 ph n:

+ Ph n 1: Thông tin chung
+ Ph n 2: Các v
-

n RTSH

ng ph ng v n:

+ Các h

ng và làm vi c t i xã.

+ Cán b t i UBND xã.
- Ti n hành ph ng v n tr c ti p các

thi t theo phi

thu th p các thông tin c n

ng:

+ Ph ng v

i dân trong khu v c nghiên c u: 60 phi u

+ Ph ng v n cán b c a UBND xã: 10 phi u
3.4.4.

o sát th

a

Ti n hành kh o sát tr c ti p b ng cách
x

a

i s ng hàng ngày.
ng h p và x lý s li u
- S li

t

c tính trung bình cho t t c các h ph ng v n. Thông tin ph ng v n

i cung c p thông tin chính (cán b
- S d ng các ph n m

tích các s li u thu th

c.

quan qu

c t p h p chung.
t ng h p và phân


17

PH N 4
K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a xã T Ph i
u ki n t nhiên
4.1.1.1. V

a lý

Xã T Ph i là m t xã vùng cao cách trung tâm c a thành ph Lào Cai 20km
v phía Nam. V i t ng di n tích t nhiên là 8879,2 ha, chi m 37,8% di n tích t
nhiên c a thành ph , xã có 7 dân t c anh em g m Dáy, Dao, Tày, Kinh, Xa Phó,
Hmong, Hoa cùng chung s ng.
i xã Gia Phú.
Phía Nam giáp v

ng.

Phía B c giáp v i xã H p Thành.
am o
Xã T Ph i có
-

N

4.1.1.3. Khí h u

o

o

C.