Nghiên cứu ảnh hưởng của sóng siêu âm tần số 40KHz đến hiệu quả biến tính vỏ trấu để hấp phụ As và Pb trong nước (Khóa luận tốt nghiệp)

B

GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG

-------------------------------

ISO 9001:2008

KHÓA LU N T T NGHI P
NGÀNH: K THU

Sinh viên
Gi

NG

: Tr n Thùy Linh
ng d n: TS.Võ Hoàng Tùng

H I PHÒNG - 2017


B

GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG
-----------------------------------

NGHIÊN C U
NG C A SÓNG SIÊU ÂM T N S
N HI U QU BI N TÍNH V TR
H P PH
C.

KHÓA LU N T T NGHI

I H C H CHÍNH QUY

NGÀNH: K THU

Sinh viên
Gi

NG

: Tr n Thùy Linh
ng d n: TS. Võ Hoàng Tùng

H I PHÒNG

2017


B

GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG
--------------------------------------

NHI M V

TÀI T T NGHI P

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Mã SV:1312301041

L p: MT1701

Ngành:K thu

tài:

Nghiên c u

ng c a sóng siêu âm t n s 40KHz

n hi u qu bi n tính v tr
c.

ng

h p ph

As và Pb


NHI M V

TÀI

1. N i dung và các yêu c u c n gi i quy t trong nhi m v
nghi p
( v lý lu n, th c ti n, các s li u c n tính toán và các b n v ).

2. Các s li u c n thi

3.

thi t k , tính toán.

m th c t p t t nghi p.

tài t t


CÁN B

NG D

TÀI T T NGHI P

ng d n th nh t:
H và tên: Võ Hoàng Tùng
H c hàm, h c v : Ti
p H i Phòng
N

ng d n:Toàn b khóa lu n

ng d n th hai:
H và tên:......................................................................................................
H c hàm, h c v :............................................................................................
..............
N

ng d n:......................................................................................

tài t t nghi

c giao ng

Yêu c u ph

c

n nhi m v

i mv

Sinh viên

ng d n

H i Phòng,
Hi

ng

Tr n H u Ngh


PH N NH N XÉT C A CÁN B
1. Tinh th
nghi p:

2.
trong nhi m v
li

NG D N

c

tài t t

ng c a khóa lu n (so v i n i dung yêu c
ra
t lý lu n, th c ti n, tính toán s

m c a cán b

ng d n (ghi b ng c s và ch ):

H
Cán b

ng d n

(Ký và ghi rõ h tên)


L IC
Em xin g i l i c

i:

-

TS.Võ Hoàng Tùng gi ng viên khoa Môi t ng -T
H
ng th i là gi
tài và tr c ti
em có th
c nghiên c u.
t t nh

ng
pH
em hoàn thành nghiên c u t i phòng thí nghi m.

- Trung Tâm k thu t tiêu chu
u ki
-

ng ch
ng H
u, thu th p k t qu .

p
ng d n t n tình
u ki n
o

Các th
ng và các b n sinh viên cùng
ng d n và làm vi c trong phòng thí nghi m.

Ngoài s n l c tìm tòi, nghiên c u c a b n thân, nh s
c a
m i
c bi t là các th y cô, các b n sinh viên khoa Môi
t ph n không nh trong nghiên c u này.
Em xin chân thành c

H
Sinh viên
Tr n Thùy Linh


M CL C

.................................................................................................. 1
U .................................................................................................. 1
NG QUAN ........................................................................... 3
1.1
Khái quát v Asen và Chì ...................................................................... 3
1.1.1 Gi i thi u chung..................................................................................... 3
L IC
L IM

1.1.2 Tính ch t b n..................................................................................... 4
1.1.3
ng d ng và vai trò trong cu c s ng..................................................... 7
1.2
Ô nhi m ngu
c b i tác nhân Asen và Chì .................................... 7
1.3
ng t i s c kh
i........................................................ 10
1.3.1
nh
ng c a Asen t i s c kh e c a con
i ............................... 10
1.3.2
nh
ng c a nhi m c chì t i s c kh e con
i ....................... 11
1.4
lý Asen và C
c................................. 11
1.4.1

pháp h p ph ........................................................................... 12
1.5
1.6
1.6.1
1.6.2
1.7
1.7.1
1.7.2

Gi i thi u v v t li u h p ph .............................................................. 16
t o v t li u h p ph . ................................................ 19
Bi n tính v tr u b ng axit sunfuric..................................................... 19
Sóng siêu âm và
ng c
n quá trình h p ph . ................ 19
i Chì
c
21
M ts
in
c................... 21
kh i nguyên t ICP OES ..................................... 22

C NGHI M .................................................................. 24
2.1. V t li u ..................................................................................................... 24
2.2. M c tiêu nghiên c u................................................................................. 24
2.3. D ng c , thi t b , hóa ch t c n thi t cho nghiên c u............................... 24
2.3.1. Chu n b d ng c , hóa ch t ................................................................... 24
2.3.2. Chu n b dung d ch thí nghi m ............................................................. 25
u.......................................................................... 25

2.4.1. Bi n tính v tr u b ng axit sunfuric...................................................... 25
2.4.2. Kh o sát kh
p ph c
................................ 26
2.4.3. Kh o sát kh
p ph c
i v i As ............................... 26


2.4.4. Kh o sát
trình ch t
2.4.5. So sánh kh
v t li
c bi

ng c a th i gian siêu âm và n
axit (trong quá
n hi u qu h p ph
c................... 26
p ph c a v t li u thô, v t li
n tính và
ng siêu âm........................................... 27
T QU VÀ TH O LU N ............................................ 28
3.1.
ng c a quá trình ch t
n hi u qu h p ph Pb ......... 29
3.2.
ng c a quá trình ch t o VLHP n hi u qu h p ph As......... 36
3.3. So sánh kh
p ph c a v t li u thô, v t li

n tính và
v t li
c bi
ng siêu âm........................................... 43
T LU N .......................................................................... 47
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 48


DANH M C HÌNH NH
Hình1.1: Asen
Hình1.2: B t chì
th
th
hình1.5: V tr u

3
4
ng nhi t h p ph Langmuir
15
nh h ng s
ng nhi t h p ph Langmuir
16
18

Hinh1.6: Máy phân tích quang ph phát x ICP-OES t i trung tâm tiêu chu
ng ch
ng H i Phòng.
ng chu
nh n
Pb2+ sau h p ph

ng chu
nh n
As3+ sau h p ph
Hình 3.1 : T i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i n
axit 0.5M siêu âm trong các kho ng th i gian.
Hình3.2: T i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i n
axit 1M siêu âm trong các kho ng th i gian .
Hình 3.3: T i tr ng h p ph c
ic
axit 2M trong các th i gian siêu âm
Hình 3.4: T i tr ng h p ph c
ic
axit 3M siêu âm trong các kho ng th i gian .
Hình 3.5: T i tr ng h p ph c
ic
axit khác nhau trong th i gian siêu âm 30 phút
Hình 3.6: T i tr ng h p ph c
ic

n
23
27
28
30
31

c bi n tính v i n
31
c bi n tính v i n
32
c bi n tính v i các n ng
33
c bi n tính v i các n ng

axit khác nhau trong th i gian siêu âm 1 gi .
Hình 3.7: T i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i các n
axit khác nhau trong th i gian siêu âm 1.5 gi .
Hình 3.8: T i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i các n
axit khác nhau trong th i gian siêu âm 2 gi .
th t i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v
n
axit khác nhau trong th i gian siêu âm 1 gi .
th t i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v
n
axit khác nhau trong th i gian siêu âm 1.5 gi
th t i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v

n
axit khác nhau trong th i gian siêu âm 2 gi

34
ng
34
ng
35
i các
38
i các
38
i các
39


th t i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i
n
axit 0.5M và siêu âm trong các kho ng th i gian khác nhau.
40
th t i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i
n
axit 1M và siêu âm trong các kho ng th i gian khác nhau .
41
th t i tr ng h p ph c
ic

c bi n tính v i
n
axit 2M trong các th i gian siêu âm .
41
th t i tr ng h p ph c
ic
c bi n tính v i
n
axit 3M và siêu âm trong các kho ng th i gian khác nhau.
42
Hình 3. 17: Bi
t i tr ng h p ph c
ic
cc a3v t
li u t v tr u
44
Hình 3. 18: Bi
t i tr ng h p ph c
ic
c c a 3 v t li u
t v tr u
45


DANH M C B NG
B
t
B
B
B

B
t
B
t
B
t
B
t

ng1.1: B ng th ng kê t ng di n tích và s
ng lúa g o Vi t Nam
16
-2013
16
ng1.2:Thành ph n hóa h c c a v tr u
18
ng 2.1: Danh m c d ng c , thi t b c n thi t
24
ng 2.2: Danh m c hóa ch t c n thi t
25
ng 3. 1:
ng c a th i gian siêu âm và n
axit H2SO4 trong ch
nn
ion Pb2+
c sau h p ph .
29
ng 3.2:
ng c a th i gian siêu âm và n
axit H2SO4 trong ch

n t i tr ng h p ph c
ic
i Pb2+
c.
29
ng 3.3:
ng c a th i gian siêu âm và n
axit H2SO4 trong ch
nn
As3+
c sau h p ph .
36
ng 3.4:
ng c a th i gian siêu âm và n
axit H2SO4 trong ch
n t i tr ng h p ph c
i c a As3+
c.
37

B ng 3.5: So sánh kh
p ph ion Pb2+ c a VLHP thô, bi n tính
n tính qua siêu âm.
B ng 3.6: So sánh kh
p ph ion As3+ c a VLHP thô, bi n tính
n tính qua siêu âm

44
45

KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

L IM

U

Quá trình công nghi p hóa - hi

i b m t c a xã

h i Vi t Nam t ng ngày, t ng gi .
Cùng v i t
nghi p hi

i là s

m môi
phát tri

hóa, các khu công

ng ch t th i làm nhi m b n ngu

c ngày càng

khó ki m soát. Vi c s d ng thu c tr sâu trong nông nghi

c th i

ng c a các nhà máy luy n kim, nhi
cùng v

c th i do sinh ho

nghiêm tr ng. M t trong các nhóm ch
ng t

n, hóa ch t, th c ph m,

khi n ngu n
c

c s ch b ô nhi m
nh nghiêm ng t v

trong các tiêu chu n v ngu

lo i n ng. Chúng bao g

ng, chì, k m, cacdimi, Asen, Th y ngân, Crom,
c cao nên khi xâm nh

gây

ng nghiêm tr

là 2 trong s nh ng kim lo i n

n ô nhi

n s c kh

chúng s

i. Asen (As) và Chì (Pb)
c nh c t i nhi

khi nói

c.

Ngày nay có r t nhi
c nghiên c
x lý
ng kim lo i n
c, hóa h c ,trao
i ion, h p ph
p ph
c s quan
.
c bi t là vi c s d ng các VLHP t ph ph m nông nghi p
l c, bã mía, v tr
c xem là có nhi u tri n v ng b i
tính thi t th c c a lo i v t li u này.Hi u qu cao, chi phí th p,t n d
c
ngu n ph ph m nông nghi p kh ng l , gi m thi u kh
m môi
ng t vi c th i b chúng.. M t trong các ph ph m nông nghi

c
nghiên c u nh m phát hi n kh
tr u.
Sóng siêu âm là lo
nghe th y. Trong hóa h
có t n s kho ng 20-100kHz

l
i không th
các nghiên c u v vi c s d ng sóng siêu âm
t o ra s
i hóa h c c a v t li u.

Tuy nhiên hi n nay trên th gi
Vi
nào v vi c s d ng sóng siêu âm trong ch t o v t li u h p ph .

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 1


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

V im
s d ng và hi u qu h p ph c a các ph
ph m nông nghi p có s n t i Vi t Na
ng th i s d

h p ph
n và th c hi
tài:
u
ng
c a sóng siêu âm t n s
As và Pb

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

n hi u qu bi n tính v tr u

h p ph

Trang 2


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

C
1.1

Khái quát

I:
Chì

1.1.1

a. Asen (As)

hình1.1: Asen
Asen (th ch tín)

n
th
i ch t c c c. Tuy nhiên, th ch tín l i không
ph i là nguyên t hi m mà phân b v
i l n trên v trái
t, t n t
i d ng ít tan và h
T i Vi t Nam hàm
ng
Asen trong
c ng m
m c báo ng. Hà N i, Hà Nam, ng b ng
sông C u Long và r t nhi u
c các chuyên gia báo ng v n ng
Asen trong
c
t
ng cho phép.
.

hóa h c, Asen (ký hi u hóa h c là As) là m t á kim v i
nhi u d ng thù hình khác nhau: màu vàng (phân t phi kim), màu
xám (á
kim). As có s nguyên t 33 ,kh
ng nguyên t c a nó b ng 74,92, v trí

c a nó trong b ng tu
c p phía bên ph i c a b ng.
b. Chì (Pb)

Chì có ký hi u hóa h c là Pb, s hi u nguyên t b ng 82, là nguyên t có
s nguyên t cao nh t trong các nguyên t b n.Chì có hóa tr ph bi n là II, có
khi là IV.

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 3


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

Pb là m t kim lo i m m, n
tr ng xanh khi m i c
v i không khí.

c h i và có th t o hình. Nó có màu
u x n màu thành xám khi ti p xúc

hình1.2: B t chì
1.1.2 Tính

t

a. Asen

Tính ch t v t lý
- Màu s c : màu xám kim lo i
- Kh i

ng nguyên t : 74,92160

- Kh i

ng riêng: 5727 kg/m3

- Tr ng thái v t ch t: R n
-

c ng : 3,5

-

m nóng ch y: 1.0900K

-

m sôi: 8870K

- Nhi t dung riêng: 328,88 J/(Kg.K)
-

d n nhi t: 50,2W/(m.K)

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 4


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

Tính ch t hóa h c
- Tính axit- bazo
Trong môi
ng axit c As t n t i
i d ng cation (AsO)+ không
màu. Axit Arseno H3AsO3 là m t axit r t y u, tan trong
c. Trong dung
d ch ki m (pH>10) t n t i
i d ng anion Asennit(AsO2) , có c (HaS2O4)Asen oxit ( As2O3) tan trong dung d ch ki m m nh và HCl

c.

- Tính t o ph c
As(III) t o ph c v i ion Cl- trong dung d ch HCl : AsOCl, AsOCl2,
AsCl3
H3AsO3 + [H]+ + [Cl]- -> AsOCl +2H2O
t o ph c v i ion (S)2- , vì v y As2S3 và As2S5
sulfur ki m:

As
trong ki m

tan nhi u

As2S3 + 3(S)2- -> 2(AsS3)3As2S5 + 3(S)2- -> 2(AsS4)3-

As (V) t o ph c v i tatrat, t o ph c v i
W(VI), các ph c v i các Poliancol.

Mo(VI), Tungsten

- Tính ch t oxy hóa- kh
Asen có th b kh thành Asin AsH3 :
As + 3(H)+ + 3e- -> AsH3
As(III) có th b kh thành As :
(AsO2)- + 4(H)+ + 3e- -> As + 2H2O.
b.

Chì (Pb)
Tính ch t v t lý

- Chì có màu tr ng b c, sáng, b m t c t còn t
c a nó x n nhanh trong
không khí t o thành màu t i. Pb là kim lo i màu tr ng xanh, r t m m, d u n
và n ng. Tính d n
n, d n nhi t kém
so v i các kim lo i khác. Tuy
nhiên Pb l i có tính ch ng mòn cao nên
i ta có th s d ng nó ch a
các ch t

mòn

axit sunfuric

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 5


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

- Chì có th làm c ng b ng cách thêm vào m t
ho c m t
ng nh các kim lo i khác
Canxi.
- Chì d ng b t ( b t chì r t m n) có kh
ng n l a màu tr ng xanh và t o ra khói c.

ng nh antimony

t cháy trong không khí cho

Tính ch t hóa h c
- D b kh thành kim lo i. M t h n h p oxit và sunfua chì nung v i
nhau
t o thành kim lo i.
2PbO + PbS -> 3Pb + SO2
- Pb kim lo i trong không khí ch b oxi hóa b ngoài t o thành m t
l p chì oxit m ng; l p oxit này b o v không cho chì b oxi hóa ti p. Pb kim
lo i không ph n ng v i các axit sunfuric ho c axit clohydric. Nó hòa tan

trong axit nitric gi i phóng
oxit và t o dung d ch Pb(NO3)2
3Pb + 8H+ + 8NO3- -> 3Pb2+ + 6NO3- + 2NO + 4H2O
- Khi nung v i các nitrat c a ki m chì b oxi hóa thành PbO. PbO c
cho m c oxi hóa +2 c a chì. PbO tan trong axit nitric và axetic t o
thành dung d ch có kh
k t t a các mu i ch a chì sunfat, cromat,
cacbonat, acetat. Các m i này hòa tan trong
c kém. Trong
mu i halua,
iodua hòa tan ít
bromua, bromua ít tan
clorua.
- PbO
plumbit

hòa tan trong các dung d ch kim lo i ki m
ng.

t o thành mu i

PbO + 2OH- + H2O -> Pb(OH)42- Clo hóa các mu i plumbit trên s t o ra PbO2
Pb(OH)42- + Cl2 -> PbO2 + 2Cl- + 2H2O
- PbO2 là m t ch t oxi hóa m nh. Tr ng thái oxi hóa này khó t o ra mu i
clo và
ng h p t o ra
c mu i clo thì
d b th y phân thành chì (II)
clorua và khí clo. Mu i iodua và bromua c a chì (IV) không t n t i. Chì
dioxit hòa tan trong các dung d ch hydroxit kim lo i ki m

t o ra các mu i
plumbat
ng.
PbO2 + 2OH- + 2H2O -> Pb(OH)62Chì
có tr ng thái oxi hóa l n l n gi a
còn g i là chì .
Sinh viên: Tr n Thùy Linh

+2

và

+4

.

là (Pb3O4) hay

Trang 6


KHÓA LU N T T NGHI P

1.1.3
a.

I PHÒNG

và vai trò trong
Asen

-

ng d ng:
Có m t trong nhi u lo i thu c tr sâu, thu c BVTV.
Có trong nhi u lo i hóa ch t
nghi p
hóa ch t, phân bón,
S d ng trong nuôi
pháp

ng

c s

d ng trong các ngành công

ng v t, c th t i Hoa K

là

ng a b nh và kích thích phát tri n

Aenuagali là m t v t li u bán d n quan tr ng, s d ng trong các m ch
tích h p.
S d ng trong k thu t m
Ngoài ra còn

ng và pháo hoa.

c dùng trong s n xu t gi y, d t, nhu m, xi

- Vai trò
Là nguyên t vi
ng c n cho s sinh
ng và phát tri n c a con
i và sinh v t. As có vai trò trong trao i ch t nuclein, t ng h p protein
và hemoglobin [1].
b.

Chì

Trong công nghi p, chì
c s d ng r t ph bi n.
i ta th ng kê th y
có t i 150 ngh và
400 quá trình công ngh khác nhau s d ng n chì và
các h p ch t c a chì [2].
Chì là thành ph n chính t o nên c quy, s d ng cho xe.
c s d ng
ch t nhu m màu,
i
ng

ch t nhu m tr n trong
b t cá

, là thành ph n trong các

c s d ng trong nh a PVC.

Trong
ng h c nguyên t và k thu t h t nhân
các lá ch n b ng chì
ng a b c x phóng x .
Trong y h c: m t s thu c có ch a chì
thu c
da, thu c ch ng viêm, thu c ch a b
1.2

Ô
Ô nhi m

c dùng

i ta s d ng
thu c gi m

tác nhân Asen và Chì
c b i Asen

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 7


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

Tình tr ng ô nhi m Asen
Gi i.

x y ra

c bi t là As trong ngu n

i v i nhi u qu c gia trên Th

c sinh ho t.

là

giá là có m c ô nhi m As cao trên Th Gi i, t i
c coi là l n nh t trong l ch s loài
Hi n

ng

c nhi m

nh

khu v c

Các

i dân

17

(µg/l)

bình là 0,08) ; vùng ô

có

Thái Bình

là 0,6;

Âu là 0,005 -0,018(trung
Âu là 3,6-84 (trung bình là 12,3)

Asen

sông

này

c trên Th Gi i, trong

2,5; vùng không

Hàm

i dân Bangla et

(21/9/2005):

Asen trong

1,6;

d a

ng b ng châu th sông H ng

Arsen Trên

Hàm

c As

i.

c a các chuyên gia, v n

ng t i cu c s ng c a

n a t dân

x y ra v ng

c As không ch

mà theo các nghiên c u m i

c

trong

là 1,5;

3,7;

1,7; Liên Bang

sông là 4; trong

3,6;

0,2-10; Anh

là 15 [3].
Hàm

Asen trong

bình là 0,02);

c

(µg/l)

NaUy là 0,002-11 (trung

Ireland 0,2-0,4; Liên Xô 3; Nh t 0,3-3,4; M 1-6; Th

n

0,08-22.
T i Vi t Nam, t nh ng

1990 v n

ô nhi m As

các nghiên c u c a Vi n i ch t và các Liên
T

1995

c ng m, m c

tìm ra các khu v c có n ng

As

ho t c a Qu c t và Vi t Nam
Phú Th , B c Giang,

n qua

a ch t [1].

n 2000, nhi u công trình nghiên c u

g c Asen có trong

K t qu phân tích

c bi t

u tra v ngu n

ô nhi m, chu trình v n chuy
t tiêu chu n cho phép

là: khu v c

ng

Yên, Hà N i, Hà Nam, Nam
c gi ng khoan c a 17 t nh

iv i

sông Mã,

c sinh
La,

nh, Thanh

ng b ng mi m B c, Trung,

Nam c a Chính Ph và UNICEF (2003-2005) cho th y các t nh Hà Nam,
Nam

nh, Hà Tây,

Yên, H i

và các t nh An Giang,

ng Tháp

u b nhi m Asen cao.
Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 8


KHÓA LU N T T NGHI P

Cách

I PHÒNG

không lâu, m t nghiên c u c a PGS.TS Lê

Vi n Hóa h c Vi t Nam

ch ra

nh t chính là Hà N i. Trên

a bàn Hà N i có nhi u

hàng ch c l n cho phép.

a

có s

Cát, thu c

i nhi m asen nhi u
m c ô nhi m

t

a UNICEF còn cho th y, khu v c phía

nam Hà N i, ô nhi m asen n ng nh t, th
ch ô nhi m asen trên toàn qu

a

c bi t t i m t s khu v c thu

Qu nh Lôi, qu

ng

c Thanh Trì. T i huy n Qu c Oai,

ng asen cao g p 3 l n tiêu chu n cho phép [1].
Chì

Ph n l n các qu c gia có n n công nghi p phát tri n thì vi c gây ô
nhi m môi

ng

có xu

các qu c gia này

ng cao

nhi u

Hàm

ng Chì trong

t,

c

Thành ph Tianying thu c t nh An Huy,

Trung Qu c là m t trong nh

c r t cao,

ngay c trong lúa mì

a Pb v i n

cao g p 24 l n m c cho

phép. T i Glasgow (1979-1980) có kho ng 42% m

c sinh ho t có hàm

t quá 100mg/l. Không ch v y, t i Anh và Wales, các nhà
nghiên c

ng kê phân tích 42 m u bùn t các khu công nghi p và

cho k t qu

ng trong kho ng 120-300mg/l.

T i Vi t Nam, Chì có trong
bi t là trong các

c th i c a ngành luy n kim, hóa d u,

c

s , làng ngh s n xu t pin, acquy. Ngoài ra vi c s d ng

thu c tr sâu, thu c BVTV

là nguyên nhân khi n cho môi

c và không khí b ô nhi m b i Chì. Ngoài ra, Chì còn

ng

c

t,

vào môi

ng t ngu n không khí b ô nhi m do khí th i giao thông. Tuy nhiên, t
2001, sau khi Th t
thì hàm

ng ban hành quy t

nh c m s d ng

ng Pb trong không khí c a các thành ph l n t i

pha Chì
c ta

gi m

k .
Theo m t kh o sát c a các chuyên gia t i
th y, t i vùng c a sông, ven bi n

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

n ng vào

2005 cho

b ô nhi m m t s KLN trong

có

Trang 9


KHÓA LU N T T NGHI P

Pb. Hàm

ng Pb trong

I PHÒNG

c t i khu v c c sông Cu

c a sông Phú L c

t 0,06 0,27 l n tiêu chu n cho phép [3].
M t nghiên c u t i khu v c sông Tô L ch,
2013) khu v c g n Công ty Pin
B c

cho k t qu nông

L ch và

Pb

t quá TCCP 13,88- 20,5 l n t i sông Tô
Hanel.

trong th i gian g n
c

làng ngh
1.3

lu n c

, m t trong các

Mai, xã Ch

o, huy n
con

1.3.1

con

c

c nh t.

c sinh ho t ph i < 0,01 mg/l m i là

có n ng

As là m t ch t r t

Yên.

.

c u. Theo t ch c y t th gi i WHO c 10.000
do s d ng

ô nhi m chì

Lâm, t nh

Trong s các hóa tr c a Asen thì As(III) là
ng Asen trong

là v n

.

Asen

Hàm

m nóng v ô nhi m chì

c quan tâm theo dõi

Tác

2012-

n và công ty Orionel- Hanel mi n

t 3,3- 10,25 l n t i

c

Hanel (

i thì có 6

Asen > 0,01 mg/l

t yêu
i b ung

c.

c. Có th gây ch t ngay n u u ng m t

ng b ng

n a h t b p. Bi u hi n c a nhi m

c As c p tính là: khát

b ng, nôn m a, tiêu ch y, m ch

p y u, m t nh t nh t và nhanh chóng

chuy n sang thâm tím, bí ti u cu i cùng là d n
ng

c

c d d i,

nt

ng h p b

m c th p, trong th i gian kéo dài s gây m t m i, bu n nôn, h ng

c u và b ch c u gi m, s m da, r ng tóc, sút cân, gi m trí nh , r i lo n nh p
tim,

m t,

tai, viêm d dày và ru t, ki t s c, ung

Ngoài các bi u hi n trên, nh
là kh

gây

b nh ngoài da, ti u

t bi n gen, ung

ng

[1].

lo ng i nh t c a nhi m

c As

thi u máu, các b nh tim m ch, các

ng, b nh v gan và các v n

v tiêu hóa, r i lo n h

th n kinh [1].
Ngu
m

c b nhi m asen dù nh
ng thai

nh h

n s c kh e các bà

n thai nhi và gây ra b nh ph i ác tính, tác

ng x u lên s phát tri n th ch t và trí tu c a tr m i l n.
Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 10


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

1.3.2

chì

con

T th i Hy L p, La Mã và Trung Qu c c
h p nhi m
v y, hàng

c do Chì. Cho

i

n nay, Chì

.

nghi nh n nhi u

c h n ch s d ng. M c dù

trên th gi i v n có kho ng 143.000

nhi m chì mà ch y u là

nh ng

c

ng h p t vong do

phát tri n.

Theo T ch c y t Th gi i (WHO), vi c s d ng ngu n
trong m t th i gian dài có th khi n con
vong n u không

ng

i b nhi m

c nhi m chì

c và th m trí là t

c c u ch a k p th i.

Tr em có m c h p thu chì cao g p 3-4 l n so v i

i l n. Chì tích t

c n tr chuy n hóa canxi b ng cách kìm hãm chuy n hóa vitamin D,
gây ng

cv ic

gây

n trí tu , có th gây ra bi n ch ng viêm não

c
Tác

trong

quan th n kinh trung

ngo i biên.

c bi t là nó

tr em [2].

ng lên h th ng enzim v n chuy n hydro gây ra các r i lo n

th mà ch y u là r i lo n t y

Tùy theo m c

th gây ra các bi n ch ng, n u n ng có th d n

n t vong.

V i ph n có thai, ng

c chì có kh

nhi m

c có

gây s y thai ho c thai nhi

ch t ngay sau khi sinh.
Ngoài ra nhi m
mãn tính
1.4

c chì còn có th gây ra các ch ng b nh kinh niên,

là b nh th n hay b nh th n kinh [2].

Các

pháp

lý Asen và chì trong

Hi n nay các nhà khoa h
ng d ng r t nhi

lý KLN trong

hì

c (s d ng th c v t, vi sinh v t, n m
,t o

c (k t t a, oxy hóa- kh

ph

i ion, h p

i hi u qu cao
p ph

c v m t k thu t, kinh t

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

b i nh

t tr i

ng.

Trang 11

KHÓA LU N T T NGHI P

1.4.1

I PHÒNG

pháp
Là

.

pháp

c quan tâm nghiên c u tìm

trong th c t nh t hi n nay b i các
- Chi phí

m

u t th p, thi t b công ngh

ng phát tri n

t tr i
gi n.

- V t li u r ti n, d ki m

- Không

h i quá cao v k thu t

- V t li u h p ph có th tái sinh.
- Thân thi n v i môi
H p ph là s tích

ng.
ch t trên b m t phân cách các pha ( khí- r n,

l ng- r n, khí- l ng, l ng- l ng)
Ch t h p ph là ch t mà ph n t
t

l p b m t có kh

hút các ph n

Ch t b h p ph là ch t b hút ra kh i b m t pha th

n t p trung trên

các pha khác n m ti p xúc v i nó.

b m t ch t h p ph .
Thông
ch t l c

ng, quá trình này là quá trình t a nhi t. Tùy thu c vào b n

tác gi a các ch t h p ph và ch t b h p ph , ta có th phân

bi t gi a h p ph v t lý và h p ph hóa h c [4].
H p ph v t lý:
Trong h p ph v t lý, l c liên k t Van Der Walls y u nên các phân t
ch t b h p ph liên k t v i nh ng ti u phân (nguyên t , phân t , các ion...)
b m t phân chia pha. Ch t b h p ph ch b

trên b m t phân chia

pha và b gi l i trên b m t ch t h p ph nên các phân t c a ch t b h p ph
và ch t h p ph không t o thành h p ch t hóa h c vì không hình thành liên
k t hóa h c. Nhi t h p ph không l n.
H p ph hóa h c:
Các l c hóa tr m nh (

c t o nên do các liên k t b n c a liên k t ion,

liên k t c ng hóa tr , liên k t ph i

liên k t nh ng phân t h p ph và

các phân t b h p ph t o thành nh ng h p ch t hóa h c trên b m t phân
chia pha. Hay nói cách khác là h p ph hóa h c x y ra khi các phân t h p
Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Trang 12


KHÓA LU N T T NGHI P

I PHÒNG

ph t o thành h p ch t hóa h c v i các phân t b h p ph và quá trình này
x y ra trên b m t phân chia pha. L c h p ph hóa h c khi
hóa h c thông

là l c liên k t

ng. S h p ph hóa h c luôn luôn b t thu n ngh ch. Nhi t

t a ra c a quá trình l n, có th

t giá tr 800kJ/mol [4].

Trong th c t ranh gi i phân bi t gi a h p ph v t lý và h p ph hóa h c
ch là
trên.

i và không rõ r t. Trong m t s
vùng nhi t

kh

ng h p x y ra c 2 quá trình

th p, x y ra quá trình h p ph v t lý, khi

h p ph v t lý gi m và kh

h p ph hóa h c

nhi t

lên.

Gi i h p ph
Gi i h p ph hay còn g i là quá trình hoàn nguyên v t li u h p ph . M c
là

tái sinh l i v t li u h p ph

mang l i hi u qu kinh t

c

có th s d ng ti p, quá trình này

B n ch t c a quá trình là

ch t b h p

ph ra kh i b m t c a ch t h p ph d a trên nguyên t c s d ng các y u t
b t l i cho quá trình h p ph .
M ts
-

pháp tái sinh (hoàn nguyên) v t li u h p ph :
pháp nhi t: s d ng trong các

ng h p ch t h p ph b bay

ho c có th th c hi n theo cách chi t n i dung môi.

pháp này r t

ti n d ng và ti t ki m th i gian vì có th th c hi n t i ch , ngay trong c t h p
ph , ch t h p ph

tr ng thái nguyên v n, h n ch vi c tháo d , di d i, v n

chuy n giúp thu h i không làm v v n ch t h p ph [4].
-

pháp vi sinh:

tái t o kh

h p ph c a v t li u.

H p ph trong môi
Trong

pháp này s d ng các vi sinh v t nh m

c,

ng

c:

tác gi a ch t h p ph và ch t b h p ph ph c t p

nhi u vì trong h có ít nh t ba thành ph n gây

tác. Do có s có m t

c a dung môi nên trong h s x y ra quá trình h p ph c nh tranh gi a các
ch t b h p ph và dung môi trên b m t ch t h p ph . C p nào
m nh thì h p ph x y ra cho c p

Sinh viên: Tr n Thùy Linh

Các y u t quy t

tác

nh tính ch n l c c a

Trang 13