Nghiên cứu đặc điểm hình thái, sinh thái và sử dụng các loài cây làm phẩm mầu thực phẩm tại huyện Phú Lương, Định Hóa và Đại Từ tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

vàng
i t có s d ng thêm cây m t bông hoa

V màu en
- Gi ng nhau: c 3 huy n
- Khác nhau: + huy n

u s d ng cây gai
nh Hóa có s d ng thêm cây mu i


55
4.5.

xu t bi n pháp phát tri n cây nhu m màu th c ph m
- Gây tr ng 1 s loài cây nhu m m u có th s n xu t hang hóa nh : C m

,

C m tím…
- H

ng d n ng

i dân khai thác h p lí cây nhu m m u.

- C n m r ng khu v c i u tra h u h t các xã trong huy n ch không nên ch
ch n m t vài xã tr ng i m

nghiên c u.

- C n xây d ng phi u i u tra m t cách khoa h c và

y

h n

có th

nghiên c u chi ti t h n các loài nhu m màu th c ph m.
- C n m các l p tuy n truy n v công d ng c a các ch t nhu m màu th c
ph m

cho c ng

ng dân t c hi u thêm v tác dung c a nó.


56
PH N 5
K T LU N VÀ KI N NGH

5.1. K t lu n
T k t qu nghiên c u ã xây d ng

c danh l c c a 24 loài nhu m màu th c

(Peristrophe bivalvis (L.) Merr); Tràm

ph m g m: C m tím, C m

en

(Strobilanthes flaccidifolius Nees); G c (Momordica cochinchinensis (Lour.)
Spreng.); Sau sau (Liquidambar formosana Hance); Ng i c u (Artemisia vulgris
L.); Mu i (Rhus chinensisMuell.); M ng t i (Basella rubra Lin.); M t bông hoa
(Buddleia officinalis Maxim.); Trám
M

en (Canarium tramdeum Dai & Yakovl);

p (Luffa eylindrica (L.) M.J.Roem); Nhót (Elaeagnuas latifolia L.); Huy t

ng

(Spatholobus suberectus Dunn); Tô m c (Caesalpinia sappan); Vú bò Ficus
heterophyllus L.); D a th m (Pandanus amaryllifolius Roxb.); V ng tr ng
(Sesamum indicum L.); R m n p (Oryza sativa L.); Gai (Oryza sativa L.); G ng
(Zingiber officinale (Willd.) Roscoe); Ngh

en (Curcuma aeruginosa Rosc.); Ngh

vàng (Curcuma longa L.); Ri ng (Alpinia); Rau khúc (Gnaphalium affine D. Don).
- Qua k t qu nghiên c u
t i 3huy n, Phú L

ng,

c i m, sinh và s d ng các loài cây nhu m màu

nh Hóa,

i T , t nh Thái Nguyên tôi ã xác

nh có 24

loài cây làm màu th c ph m thu c 16 h khác nhau c a ngành th c v t h t kín.
- B ng các ph ng pháp nghiên c u, tôi ã bi t

c th c tr ng s d ng và n i phân

b c a các loài cây các khu v c khác nhau,

c i m hình thái th c v t h c c a các loài

cây nhu m màu th c ph m trên a bàn c ng

ng th i phân lo i các loài cây ó.

- Xác nh

c các lo i màu th c ph m thu c các nhóm màu khác nhau nh sau:

+ Nhóm cho m u en: Ngh

en, Nhót, Trám en, Sau sau, Gai, Tràm en, V ng,

Mu i, R m n p.
+ Nhóm loài cây cho m u

:C m

, G c, Tô m c, Huy t

ng.

+ Nhóm loài cây cho m u tím: C m tím, M ng t i.
+ Nhóm loài cây cho m u vàng: Ngh vàng, M t bông hoa.
+ Nhóm Loài cây cho m u xanh: M
c u, Vú bò.

p, G ng, Ri ng, D a th m, rau khúc, Ng i


57
5.2. Ki n ngh
- Các k t qu

t

c ch trong ph m vi m t vài dân t c

T nh Thái Nguyên.

có nh ng thông tin v các loài cây nhu m màu th c ph m khác và nh ng ng
d ng khác thì chúng ta nên nghiên c u

quy mô r ng h n.

- C n có nh ng gi i pháp b o t n và phát tri n các loài cây nhu m màu th c
ph m m t cách h p lý nh t.

- C n quy ho ch vùng tr ng rõ ràng và có di n tích

l n

có th ti n hành

kinh doanh các loài cây nhu m m u th c ph m.
- Ti n hành duy trì và lai t o v i các gi ng khác

t o ra nh ng gi ng cây

nhu m màu th c ph m khác nhau và có n ng su t cao h n.
- Chính quy n
nh t cho ng

a ph

ng c n có nh ng chính sách h tr t o i u ki n t t

i dân tr ng cây nhu m màu th c ph m.


58

TÀI LI U THAM KH O
1.Ti ng Vi t
1. Võ V n Chi, 1999. T

i n cây thu c Vi t nam. Nhà xu t b n. Y h c, H.,

1466 tr.
2. L u Ðàm C , Tr n Minh H i. 1995. Các cây nhu m màu ph bi n

Vi t

nam. Tuy n t p công trình nghiên c u, Vi n STTNSV.
àm C , 2003. Nghiên c u cây nhu m màu th c ph m

3. L u

Vi t nam. H i

ngh qu c gia l n 2: Nghiên c u c b n trong khoa h c s s ng. Hu , tr.
47-51.
4. Nguy n Th Ng c Hu

và c ng s , 2007. In situ Conservation of Plant

Genetic Resource in Viet Nam: Achievements and Lessons Learnt,
International Training Workshop paper.
5. Nguy n Th Ph

ng Th o, L u Ðàm C , 2003. Tri n v ng chi t tách ch t

màu t cây M t mông hoa. TC NN&PTNT, t.4, tr. 32-35.
6. T ng c c Tiêu chu n th c ph m - Ph
7.

o l

ng, Ch t l

ng pháp xác

Th Xuy n, Nguy n Th Ph

ng, 1998. TCVN: 6470. Ph gia

nh

ng Th o, 2007: M t s d n li u v loài C m-

Peristrophe bivalvis (Acanthaceae)

Vi t Nam. Báo cáo khoa h c v Sinh

thái và Tài nguyên sinh v t, H i ngh khoa h c toàn qu c l n th hai, Hà
N i, 26/10/2007, (Ph n khu h
tr

ng v t-Th c v t; Sinh thái h c và Môi

ng): 292-294. NXB. Nông nghi p, Hà N i.

2. Ti ng Anh
8. Aoki H. 2001. Ph

ng pháp phân tích các ch t màu trong th c ph m.

Shokuhin Eiseigaku Zasshi. Apr., 42(2), 84-90. (

d

ng l i trong B n tin

c li u T.1. s 8/2002).

9. Ajinomoto C., 1995. Process for preparation of red natural dye, J. cell
culture; vol. 14, 11-95.
10. Anthony C., 2002. Natural colours from Botanicals. London, 437 p.


59
11. Casenkov O.I., 1997. Preparation of red food dye from plant materials,
Canning Vegatables Drying, 97-04608. (P-Patent).
12. IUCN and UNDP, 2003. 2003 United Nation List of Protected Areas, IUCN,
Gland, Switzerland
13. Vietnam, 1996. Country report to the FAO International Technical
Conference on Plant Genetic Resource, Leipzig, 1996)
14. FAO, 1996. Report on the State of the World Plant Genetic Resources for Food
and Agriculture, report prepared for International Technical Conference on
Plant Genetic Resources, Leipzig, Germany, 17-23 June 1996.
3. Các c ng thông tin i n t :
15. />16. />
17. />

Ph l c 1
B ng 4.2: Các loài cây

SST

Tên loài cây

c s d ng làm cây nhu m m u th c ph m
Phú L ng, nh Hóa,
iT
M u
nhu m

Phân b và s l n nh c
Phú L ng
nh Hóa
1
2

3 huy n

iT
1

1

Gai

en

2

Mu i

en

0

2

0

3

Ngh

en

1

1

0

4

Nhót

en

2

1

0

5

R mn p

en

1

1

1

6

Sau Sau

en

2

4

0

7

Trám en

en

1

1

0

8

Tràm en

en

2

0

0

9

V ng

en

0

0

1

10

C m
tràm)

7

6

6

11

G c

6

6

6

12

Huy t

0

2

0

13

Tô m c

0

0

1

14

C m tím (cây lá
tràm)

Tím

9

8

6

15

M ng t i

Tím

2

0

0

16

M t mông hoa

Vàng

0

0

1

17

Ngh vàng

Vàng

8

7

10

18

D a th m

Xanh

2

2

0

19

G ng

Xanh

2

3

0

20

M

xanh

1

0

0

21

Ng i c u

Xanh

4

3

3

22

Rau khúc

Xanh

0

0

4

23

Ri ng

Xanh

2

0

1

24

Vú bò

Xanh

en

(cây lá

ng

p

0
1
0

Ngu n: T ng h p s li u phi u i u tra, 2014)


B ng 4.3:

c i m d ng s ng, kinh nghi m s d ng các loài cây nhu m màu
th c ph m

STT Tên loài cây

3 huy n Phú L

ng,

nh Hóa,

iT

D ng s ng

B ph n
s d ng

Mùa thu hái

M u
nhu m

B i

Lá

Quanh n m

en

G nh

Thân, lá

Quanh n m

en

C

Quanh n m

en

Lá

Tháng 1 - 2

en

Thân, lá

Tháng
5,6,10,11

en

1

Gai

2

Mu i

3

Ngh

4

Nhót

5

R mn p

6

Sau Sau

G

Lá, v

Quanh n m

en

7

Trám en

G

Qu

Tháng 10 - 11

en

8

Tràm en

Thân,lá

Tháng 3,6,8

en

9

V ng

en

10

C m

11

G c

12

Huy t

13

Tô m c

14

M ng t i

Dây leo

15

C m tím (cây lá tràm)

C

16

M t mông hoa

17

Ngh vàng

18

D a th m

19

G ng

C

20

m

en

C

ng

Dây leo

C

ng

C

ng

C

ng

Thân,lá

Tháng 4,5,6

(cây lá tràm) C

ng

Thân, lá

Tháng 3

Dây leo

Qu , h t

Tháng 12, 1

Dây leo

Thân, lá

Quanh n m

Thân, lá

Quanh n m

Qu

Tháng 3 - 10

tím

Thân, lá

Tháng 3, 6, 8

Tím

Hoa

Tháng 2 - 4

Vàng

C

Quanh n m

Vàng

Lá

Quanh n m

Xanh

ng

Lá

Quanh n m

Xanh

p

Dây leo

lá

Quanh n m

xanh

21

Ng i c u

G nh

Lá

Quanh n m

Xanh

22

Rau khúc

C

ng

Thân, lá

Tháng 2 - 3

Xanh

23

Ri ng

C

ng

Lá

Quanh n m

Xanh

24

Vú bò

ng
G

ng
B i

C

ng
B i

G

Ghi chú

lá
Quanh n m
xanh

(Ngu n: T ng h p s li u i u tra, 2014)