Hệ thống thương mại thế giới WTO và những thách thức của nó đối với việt nám khóa luận tốt nghiệp

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

MỤC LỤC
Trang
Mục lục.............................................................................................................1
Danh sách chữ viết tắt tiếng Anh.....................................................................3
Lời mở đầu .......................................................................................................4
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI WTO...........6
1.1. Sự ra đời của Tổ chức thương mại thế giới ..............................................6
1.1.1. Hiệp định chung về thuế quan và thương mại GATT - Tổ chức tiền
thân của WTO....................................................................................................6
1.1.2. Vòng đàm phán Uruguay và sự ra đời của WTO .................................12
1.2. Mục tiêu, chức năng và các nguyên tắc của WTO...................................19
1.2.1. Mục tiêu ................................................................................................19
1.2.2. Chức năng của WTO.............................................................................20
1.2.3. Các nguyên tắc của WTO......................................................................21
Chương 2: TÁC ĐỘNG CỦA WTO ĐỐI VỚI CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN
.........................................................................................................................25
2.1. Những ảnh hưởng của WTO đối với các nước đang phát triển ..............25
2.1.1. Những ảnh hưởng tích cực....................................................................25
2.1.2. Những ảnh hưởng tiêu cực....................................................................28
2.2. Những cơ hội và thách thức đặt ra với các nước đang phát triển
trong quá trình thực hiện một số Hiệp định của WTO...................................31
2.2.1. Hiệp định về tự do hàng nông sản ........................................................31
2.2.2. Hiệp định về hàng dệt may....................................................................40
2.2.3. Hiệp định chung về thương mại và dịch vụ (GATS).............................45
2.2.4. Hiệp định về đầu tư liên quan đến thương mại (TRIMs)......................50
2.2.5. Hiệp định về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại (TRIP)
.........................................................................................................................53
2.3. Các giải pháp nhằm đem lại lợi ích cao hơn cho các nước đang phát
triển .................................................................................................................58

2.3.1. Nguyên nhân dẫn đến sự thiệt thòi của các nước đang phát triển ........58
Kinh tÕ ®èi ngo¹i

1


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
2.3.2. Một số giải pháp ...................................................................................62
Chương 3: TIẾN TRÌNH GIA NHẬP WTO CỦA VIỆT NAM - NHỮNG CƠ
HỘI VÀ THÁCH THỨC................................................................65
3.1. Sự cần thiết của việc gia nhập WTO........................................................65
3.2. Những cơ hội và thách thức đối với tiến trình gia nhập WTO của Việt
Nam .................................................................................................................66
3.2.1. Những cơ hội…………………………………………………………………66
3.2.2.
Những
thức…………………………………………………………….68

thách

3.3. Một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến trình gia nhập WTO của Việt
Nam .................................................................................................................70
Kết luận...........................................................................................................76
Phụ lục............................................................................................................77
Tài liệu tham khảo..........................................................................................82

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

2

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
AoA:

Agreement on Agricultural - Hiệp định Nông nghiệp

ATC:

Agreement on Texitiles and Clothing of the WTO - Hiệp định hàng
dệt may.

GATS:

General Agreement on Trade in Services - Hiệp định chung về
thương mại và dịch vụ .

GATT:

General Agreement on Tariffs and Trade - Hiệp định chung về thuế
quan và thương mại .

GDP:

Gross domestic product - Tổng thu nhập quốc dân .

IMF:

International Monetery Fund - Quỹ tiền tệ Quốc tế.

ITO:

International Trade Organization - Tổ chức thương mại thế giới.

MFA:

Multifibre Arrangement - Hiệp định đa sợi .

MFN:

Most-favored nation - Đối xử tối huệ quốc .

NT:

Nation Treatment -Đãi ngộ quốc gia .

TRIMS:

Trade - related investment measures - Các biện pháp đầu tư liên
quan đến thương mại .

TRIPS:

Trade - related intellectual propecty rights - Khía cạnh về quyền sở
hữu trí tuệ liên quan đến thương mại .

WTO:

World Trade Organization - Tổ chức thương mại quốc tế .

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

3


Kho¸ luËn tèt nghiÖp

LỜI MỞ ĐẦU
Cùng với xu thế toàn cầu hoá hiện nay, Tổ chức thương mại thế giới
(WTO) kế thừa Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch (GATT) bắt đầu
hoạt động từ 1/1/1995 nhằm tạo điều kiện hơn nữa cho sự phát triển của hệ
thống thương mại đa biên, đảm bảo cạnh tranh công bằng, lành mạnh, xoá bỏ
dần các rào cản trong thương mại quốc tế. Từ đó cho đến nay, WTO đã không
ngừng mở rộng cả về quy mô lẫn phạm vi hoạt động của mình, đã thực sự
khẳng định được vai trò quan trọng của mình trong quá trình tự do hoá
thương mại quốc tế.
Cùng với hệ thống các quy tắc, nguyên tắc, các Hiệp định của mình,
WTO đã tạo ra một hành lang pháp lý để từ đó các nước có thể đẩy nhanh tiến
hành tiến trình toàn cầu hoá, tự do thương mại, đồng thời tiếp nhận những cơ
hội thuận lợi để phát triển nền kinh tế của mình. Tuy nhiên, hoạt động của
WTO cùng với hệ thông các nguyên tắc và hiệp định của mình không phải lúc
nào cũng có lợi và đảm bảo được sự công bằng cho các nước thành viên, đặc
biệt là đối với các nước đang phát triển.
Để có thể tìm hiểu rõ hơn về những ảnh hưởng của WTO đến sự phát
triển nền kinh tế của các nước đang phát triển, em đã lựa chọn đề tài:
Hệ thống thương mại thế giới WTO và những thách thức của nó đối với
Việt Nám
làm khoá luận tốt nghiệp. Ngoài phần mở đầu, kết luận, và phụ lục, nội dung
của khoá luận được chia làm ba chương:

Chương 1 : Tổng quan về Tổ chức thương mại thế giới WTO.
Chưong 2 : Tác động của WTO đến các nước đang phát triển.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

4


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Chương 3: Tiến trình gia nhập WTO của Việt Nam, những cơ hội và thách thức.
Với những kiến thức đã được trang bị trong 4 năm qua tại Khoa Kinh tế
Đại học Quốc Gia-Hà Nội, cùng với sự giúp đỡ tận tình của cô giáo hướng
dẫn Khu Thị Tuyết Mai, em đã hoàn thành được bài khoá luận này. Tuy
nhiên, do tính phức tạp của vấn đề nghiên cứu và do trình độ có hạn của
người viết khoá luận này không tránh được nhiều thiếu sót. Vì vậy em rất
mong nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo để bài khoá luận này được
hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn !

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

5


Kho¸ luËn tèt nghiÖp

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC
THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI WTO
1.1. Sự ra đời của WTO
1.1.1. Hiệp định chung về thuế quan và thương mại GATT - Tổ chức tiền

thân của WTO
Hiệp định chung về thuế quan và thương mại GATT (General
Agreements on Tariff & Trade) là tổ chức tiền thân của tổ chức thương mại
thế giới WTO.
Sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, GATT được ra đời trong trào lưu hình
thành hàng loạt các cơ chế đa biên điều tiết các hoạt động kinh tế quốc tế
nhằm khôi phục lại sự phát triển kinh tế thương mại thế giới.
Ý tưởng ban đầu của các nước là thành lập một tổ chức thứ ba cùng với
hai tổ chức được biết đến là Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Quĩ tiền tệ
Quốc tế (IMF) nhằm giải quyết các vấn đề hợp tác kinh tế quốc tế trong hệ
thống "Bretton Woods", hình thành các nguyên tắc thể lệ cho thương mại
quốc tế, điều tiết các lĩnh vực về thương mại hàng hoá, công ăn việc làm, hạn
chế và khắc phục tình trạng hạn chế, ràng buộc thương mại phát triển. Vì vậy
kế hoạch đầy đủ được trên 50 nước lúc đó dự định là thiết lập tổ chức thương
mại thế giới (ITO) như là một tổ chức chuyên ngành của Liên hợp quốc (UN).
Dự thảo hiến chương ITO rất tham vọng, dự thảo này đã tiến xa hơn các
nguyên tắc về thương mại gồm các lĩnh vực như lao động, hiệp định hàng
hoá, thực tiễn hạn chế kinh doanh, đầu tư quốc tế và dịch vụ.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

6


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Trước khi hiến chương ITO được phê chuẩn, 23 trong số 50 nước đã
cùng nhau tiến hành các cuộc đàm phán về thuế quan xử lý các biện pháp bảo
hộ mậu dịch đang được áp dụng và duy trì trong thương mại quốc tế từ đầu
những năm 30. Các nước này mong muốn nhanh chóng thúc đẩy tự do hoá
mậu dịch, khôi phục lại nền kinh tế bị phá huỷ nặng nề sau chiến tranh thế

giới thứ II.
Hiến chương thành lập Tổ chức thương mại thế giới đã được thoả thuận
tại Hội nghị Liên hợp Quốc tế về thương mại và việc làm tại Havana từ
11/1947 đến 24/3/1948, nhưng do một số nước không tán thành nên việc hình
thành tổ chức thương mại thế giới (ITO) đã không thực hiện được. Tuy nhiên
kết quả của cuộc đàm phán cũng đem lại sự thành công nhất định; đã có
45000 nhượng bộ về thuế quan, ảnh hưởng đến khối lượng thương mại trị giá
10 tỉ USD, tức là gần 1/5 tổng thương mại trên thế giới. 23 nước này đều
cùng nhất trí chấp nhận ủng hộ một số quy định trong hiến chương của ITO.
Các quy định này sẽ được thực hiện hết sức nhanh chóng một cách tạm thời
để có thể bảo vệ được thành quả của những cam kết thuế quan đã được đàm
phán. Kết hợp của những qui định thương mại và cam kết thuế quan được biết
đến dưới tên gọi Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (GATT). Hiệp
định này bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 11/1/1948. 23 nước tham gia trở
thành những thành viên sáng lập GATT, hay còn gọi là "các bên tham gia hiệp
định". Mặc dù GATT chỉ mang tính tạm thời nhưng đây vẫn là công cụ duy
nhất mang tính đa biên điều tiết thương mại thế giới kể từ năm 1948 cho đến
khi WTO được thành lập vào năm 1995 và trong suốt thời gian đó các văn
bản pháp lý của GATT vẫn được duy trì gần giống năm 1948. Có thêm một số
hiệp định mới được đưa vào dưới dạng hiệp định "nhiều bên" và các nỗ lực
cắt giảm thế quan vẫn được tiếp tục. Tất cả những bước tiến lớn của thương
mại quốc tế đã diễn ra thông qua các cuộc đàm phán thương mại đa biên được
biết đến dưới cái tên "vòng đàm phán thương mại".
Kinh tÕ ®èi ngo¹i

7


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Bảng 1: Các vòng đàm phán của GATT

Năm

Địa điểm

Chủ đề đàm phán

Số nước

1947

Geneva

Thuế quan

23

1949

Annecy

Thuế quan

13

1951

Torquay

Thuế quan

38

1956

Geneva

Thuế quan

26

Thuế quan

26

1960-1961 Geneva (vòng Dillon)

1964-1967 Geneva (vòng Kenedy) Thuế quan và các biện pháp
chống bán phá giá

62

1973-1979 Geneva ( Vòng Tokyo) Thuế quan và các biện pháp

102

phi thuế, các hiệp định
khung.
1986-1994 Geneva (vòng Uruguay) Thuế quan và các biện pháp

123

phi thuế, dịch vụ, sở hữu trí
Tuệ, giải quyết tranh chấp,
Nông nghiệp,WTO...
Nguồn: Việt Nam và các tổ chức quốc tế - NXB Chính trị Quốc gia 2000

Trong các vòng đàm phán thương mại đầu tiên của GATT chủ yếu tập
trung vào việc cắt giảm thuế quan hơn nữa. Đến vòng Kenedy, nội dung của
các vòng đàm phán đã được mở rộng: đưa ra đàm phàn về hiệp định chống
bán phá giá, số nước tham gia là 62 nước. Tiếp theo là vòng đàm phán Tokyo,
kéo dài từ năm 1973 đến năm 1979 với sự tham gia của 102 nước. Kết quả
vòng đàm phán này bao gồm 9 thị trường công nghiệp hàng đầu trên thế giới
cắt giảm trung bình 1/3 mức thuế quan và do đó mức thuế trung bình đối với
hàng nông sản giảm xuống ở mức 47%. Việc cắt giảm thuế quan sẽ được thực
hiện trong vòng 8 năm bao gồm cả vấn đề điều hoà thuế - thuế càng cao thì
cắt giảm càng lớn theo tỷ lệ.
Tuy nhiên, bên cạnh các vấn đề có kết quả như trên thì đối với các vấn
đề khác kết quả của vòng đàm phán Tokyo là không mấy hoàn hảo. Vòng
Kinh tÕ ®èi ngo¹i

8


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
đàm phán này đã thất bại trong việc giải quyết một số vấn đề liên quan đến
thương mại hàng nông sản, không đưa ra được hiệp định mới về các biện
pháp tự vệ (biện pháp khẩn cấp đối với hàng nhập khẩu). Mặc dù vậy, đã có
nhiều hiệp định về hàng rào phi quan thuế đã xuất hiện tại vòng đàm phán
này (một vài hiệp định mới hoàn toàn, một vài hiệp định tiếp tục bổ sung
thêm từ các qui dịnh của GATT). Trong phần lớn các trường hợp thì chỉ có

một số nước rất nhỏ, chủ yếu là các nước công nghiệp phát triển chấp nhận
tham gia vào các hiêp định mới này vì họ là những người được lợi ích nhiều
nhất. Do đó, các hiệp định này chỉ được gọi là "hệ thống qui tắc". Những qui
tắc này không mang tính chất đa biên, nhưng đây là một bước khởi đầu mới.
Các "hệ thống qui tắc" của vòng Tokyo:
 Trợ cấp và các biện pháp đối kháng - diễn giải điều 6.16 và 23 hiệp định
GATT.
 Các hàng rào kỹ thuật đối với thương mại - còn được gọi là: Hiệp định về
tiêu chuẩn.
 Các thủ tục cấp phép nhập khẩu.
 Mua sắm chính phủ.
 Định giá hải quan - diễn giải điều 7.
 Chống phá giá - diễn giải điều 6, thay cho qui định vòng Kenedy.
 Thoả thuận về sữa quốc tế.
 Thương mại máy bay dân dụng.
Một số hệ thống qui tắc sau vòng đàm phán Uuguay đã được điều
chỉnh lại và được cam kết mang tính chất đa biên buộc các nước thành viên
phải cùng nhau thực hiện. Chỉ có 4 hiệp định: mua sắm chính phủ, máy bay
dân dụng cho đến hiện nay vẫn mang tính nhiều bên. Vào năm 1997, hai hiệp
định về thịt bò và sữa đã được huỷ bỏ.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

9


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cho đến hết vòng đàm phán Tokyo, GATT hoạt động mang tính tạm thời
và có phạm vi hoạt động hạn chế. Tuy nhiên, GATT đã đem lại những thành
công rất lớn trong việc đảm bảo tự do hoá phần lớn thương mại quốc tế. Chỉ

tính đến việc cắt giảm thuế quan đã khiến cho tốc độ tăng trưởng trung bình
của thương mại thế giới lên mức trung bình trong suốt thập niên 50-60.
Chính tốc độ tự do hoá mậu dịch đã giúp cho tốc độ tăng trưởng của
thương mại luôn luôn vượt qua tốc độ tăng trưởng kinh tế trong suốt thời kỳ
GATT tồn tại. Bên cạnh đó, ngày càng nhiều nước đệ đơn tham gia xin gia
nhập đã cho thấy hệ thống thương mại đa biên đã được công nhận như một
công cụ để phục vụ công cuộc phát triển kinh tế, thương mại của cả thế giới
nói chung và của từng quốc gia nói riêng.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được đã xuất hiện những vấn đề
mới nảy sinh. Vòng Tokyo đã cố gắng giải quyết một số vấn đề đó nhưng kết
quả mang lại còn khá hạn chế.
GATT đã phải đối mặt với những khó khăn rất lớn.
Thứ nhất, thành công của GATT trong việc cắt giảm thuế quan xuống
mức thấp cộng với tác động của suy thoái kinh tế trong suốt thập niên 70 và
80 đã dẫn đến việc chính phủ các nước đã tiến hành điều chỉnh các hình thức
bảo hộ đối với các lĩnh vực đang phải cạnh tranh với nước ngoài nhằm có thể
giữ được ổn định cho nền kinh tế của họ.
Tỷ lệ thất nghiệp cao cộng với việc phải đóng cửa liên tục nhiều nhà
máy đã buộc chính phủ các nước Tây Âu và Bắc Mỹ phải đi đến thoả thuận
song phương về chia sẻ thị trường với các nhà cạnh tranh và ngày càng tăng
dần mức độ trợ cấp nhằm duy trì được vị trí của mình, nhất là trong thương
mại hàng nông sản. Những thay đổi này có nguy cơ làm giảm và mất đi

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

10


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
những giá trị của việc giảm thuế quan đã mang lại cho thương mại quốc tế, vì

vậy hiệu quả và độ tin cậy của GATT bị suy giảm.
Thứ hai, đến thập niên 80 thì Hiệp định chung không còn đáp ứng được
những yêu cầu thực tiễn của thương mại quốc tế như ở thập niên 40 nữa. Ít
nhất thì hệ thống thương mại thế giới đã trở nên phức tạp, đa dạng và quan
trọng hơn rất nhiều so với 40 năm trước. Phần lớn GATT chỉ điều tiết thương
mại hàng hoá hữu hình nhưng ngày nay nền kinh tế thế giới đang trong quá
trình toàn cầu hoá mạnh mẽ, thương mại quốc tế đã phát triển nhanh chóng,
thương mại dịch vụ - lĩnh vực không được hiệp định GATT điều chỉnh đã trở
thành lợi ích cơ bản của ngày càng nhiều nước. Từ ngân hàng, bảo hiểm, vận
tải biển, tư vấn ... đã phát triển không ngừng; đầu tư quốc tế cũng được mở
rộng. Thương mại dịch vụ phát triển cũng kéo theo sự gia tăng hơn nữa của
thương mại hàng hoá.
Thứ ba, trong một số lĩnh vực của thương mại hàng hoá GATT cũng còn
nhiều bất cập, ví dụ đối với lĩnh vực nông nghiệp, những lỗ hổng của hệ
thống thương mại đa biên đã bị lợi dụng triệt để và mọi nỗ lực nhằm tự do
hoá hàng nông sản đã không đạt được thành công. Trong lĩnh vực hàng dệt
may cũng vậy, các nước đã cùng nhau miễn trừ các nguyên tắc của GATT và
đưa ra một hiệp định mới là Hiệp định đa sợi.
Thứ tư, cơ cấu tổ chức và cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT cũng
gây ra nhiều lo ngại. GATT chỉ là một hiệp định, việc tham gia không mang
tính chất bắt buộc do vậy các nước có thể tuân theo và cũng có thể không.
Bên cạnh đó, thương mại quốc tế trong những năm 80 trở đi đòi hỏi phải có
một tổ chức cố định, có nền tảng pháp lý vững chắc để có thể đảm bảo thực
thi các quy định, các nguyên tắc chung của thương mại quốc tế. Về hệ thống
các quy chế giải quyết tranh chấp, GATT cũng chưa có cơ chế chặt chẽ, chưa

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

11

Kho¸ luËn tèt nghiÖp
có thời gian biểu nhất định do vậy các cuộc tranh chấp thường bị kéo dài, dễ
đi vào ách tắc.
Đây là những nhân tố khiến cho các thành viên của GATT tin rằng phải
có những nỗ lực mới nhằm củng cố và mở rộng hệ thống thương mại đa biên.
Những nỗ lực đó đã dẫn đến kết quả có vòng đàm phán Uruguay, tuyên bố
Marrakesh và việc tổ chức thương mại thế giới WTO ra đời.
1.1.2. Vòng đàm phán Uruguay và sự ra đời của WTO
1.1.2.1. Vòng đàm phán Uruguay
Vòng đàm phán Uruguay là vòng đàm phán lớn nhất cả về thời gian và
các lĩnh vực thương mại. Vòng này kéo dài 7 năm rưỡi, gần bằng 2 lần thời
gian dự định ban đầu. Đến cuối vòng đàm phán số nước tham dự đă lên tới
125 nước; đây thực sự là vòng đàm phán thương mại lớn nhất từ trước tới nay
và có lẽ đây cũng là cuộc đàm phán thuộc loại lớn nhất trong lịch sử.
Một số thời điểm chủ chốt của vòng Uruguay:
 Tháng 9/86

Punta del Este: bắt đầu.

 Tháng 12/88

Montreal: rà soát giữa kỳ của các bộ trưởng.

 Tháng 4/89

Geneva: Rà soát giữa kỳ hoàn thành.

 Tháng 12/90

Brussels: bế mạc hội nghị bộ trưởng trong bế tắc.

 Tháng 12/91

Genneva: Dự thảo đầu tiên của "Hiệp định cuối cùng"
được hoàn thành.

 Tháng 11/92

Washington: Mỹ và EC đạt được mức bột phá mang tên
"Blair House" trong lĩnh vực nông nghiệp.

 Tháng 7/93

Tokyo: Nhóm Quad đạt được bước đột phá về mở cửa thị
trường tại hội nghị thượng đỉnh G7.

 Tháng 12/93

Geneva: Phần lớn các cuộc đàm phán kết thúc (một số

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

12


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
cuộc thương thảo về mở cửa thị trường được tiếp tục).
 Tháng 4/94

Marrakesh: Các hiệp định được ký.

 Tháng 1/95

Geneva: WTO được thành lập và các hiệp định bắt đầu có
hiệu lực.

Mặc dù tại một số thời điểm, vòng đàm phán có vẻ như thất bại, nhưng
cuối cùng vòng Uruguay đã đem lại sự cải tổ lớn nhất từ trước tới nay đối với
hệ thống thương mại quốc tế.
Cơ sở cho chương trình nghị sự của vòng đàm phán Uruguay đã được
khởi đầu ngay từ tháng 11 năm 1982 tại Geneva, tuy nhiên phải mất đến 4
năm để thăm dò làm rõ các vấn đề và xây dựng sự nhất trí thì các bộ trưởng
mới đi đến thống nhất trong việc đưa ra 1 vòng đàm phán mới. Cuộc đàm
phán được bắt đầu tại Punta del Este Uruguay (1986). Chương trình đàm phán
bao gồm hầu hết các vấn đề chính sách thương mại còn chưa được điều chỉnh,
nhằm mở rộng hệ thống thương mại đa biên sang một số lĩnh vực mới. Trong
đó, quan trọng nhất là: dịch vụ, sở hữu trí tuệ và cải tổ hệ thống thương mại
trong một số lĩnh vực có tính nhạy cảm cao như hàng nông sản và hàng dệt
may, mọi nguyên tắc về điều khoản ban đầu của GATT đều được rà soát lại.
Hai năm sau đó, vào tháng 12 năm 1988, các Bộ trưởng gặp nhau tại
Montreal, Canada nhằm mục đích kiểm điểm lại những tiến triển tại thời điểm
giữa vòng đàm phán, bên cạnh đó tiếp tục đề ra mục tiêu cho các cuộc đàm
phán tiếp theo. Tuy nhiên, đàm phán đã đi đến bế tắc. Mọi vấn đề chỉ được
giải quyết tại hội nghị ở Geneva 4 năm sau đó. Mặc dù gặp phải nhiều khó
khăn, tại hội nghị Montreal các vị bộ trưởng đều thống nhất thông qua hầu hết
các kết quả ban đầu gồm: các nhượng bộ mở cửa thị trường cho hàng nhiệt
đới nhằm mục đích giúp đỡ các nước đang phát triển; cơ chế giải quyết tranh
chấp được đơn giản hóa và một cơ chế rà soát chính sách thương mại. Từ
trước đến nay, đây là lần đầu tiên đưa ra được một cơ chế thường xuyên,

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

13


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
mang tính hệ thống và toàn diện để rà soát chính sách và thực hành thương
mại đối với các nước thành viên của GATT. Vòng đàm phán này đã dự định
kết thúc tại Brussels vào tháng 12 năm 1990, nhưng do bất đồng quan điểm
giữa các bên về cách thức tiến hành cải cách hệ thống thương mại hàng nông
sản nên đã phải kéo dài. Đây là thời kỳ vòng Uruguay đang đi vào giai đoạn
khó khăn nhất. Cho dù viễn cảnh chính trị đen tối, một khối lượng công việc
kỹ thuật đáng kể đã được thực hiện và dẫn đến kết quả là có một dự thảo hiệp
định pháp lý cuối cùng, dự thảo này được gọi là “Dự thảo luật cuối cùng”. Dự
thảo này được đệ trình tại Geneva vào năm 1991. Dự thảo đã hoàn tất được
tất cả các mục tiêu đề ra tại Punta del Este, ngoại trừ danh mục cam kết cắt
giảm thuế quan và mở cửa thị trường dịch vụ của các nước. Dự thảo này đã
trở thành cơ sở để có được sự thống nhất cuối cùng.
Trong vòng hai năm tiếp theo, các cuộc đàm phán đã đứng giữa hai ngả,
một bên là thất bại cận kề, một bên là thành công với tới được. Một vài thời
hạn cuối cùng được đưa ra và bị vượt quá. Tại vòng đàm phán đã nảy sinh
những bất đồng quan điểm bên cạnh vấn đề nông nghiệp; đó là dịch vụ, mở
cửa thị trường, các qui tắc chống bán phá giá và đề xuất về việc thành lập một
tổ chức thương mại mới. Tại đây, bất đồng quan điểm của Mỹ và EU chính là
nguyên nhân quan trọng nhất khiến cho vòng đàm phán chưa thể kết thúc
thành công được.
Tháng 11 năm 1992, Mỹ và EU đã thống nhất được phần lớn sự khác
biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, cả hai đã đưa ra được một thỏa thuận mang
tên “Thỏa thuận Blair House”. Đến tháng 7 năm 1993, nhóm Quad ( Mỹ, EU,
Nhật, Canada ) tuyên bố đã đạt được những thỏa thuận đáng kể trong đàm

phán thuế quan và các vấn đề liên quan đến mở cửa thị trường. Đến 15 tháng
12 năm 1993 thì tất cả mọi vấn đề đều được giải quyết và đàm phán về mở
cửa thị trường cho hàng hóa và dịch vụ được kết thúc. Ngày 15/4/1994, thỏa

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

14


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
thuận đã được bộ trưởng của phần lớn 125 nước tham gia hội nghị ký kết tại
Marrakesh, Marốc.
Cuối cùng, vào tháng 1/1995 hội nghị bộ trưởng tại Geneva đã thống
nhất thành lập một tổ chức thương mại mới, tổ chức thương mại thế giới World Trade Organization - viết tắt là WTO chính thức được thành lập; các
hiệp định được kí kết tại vòng đàm phàn Uruguay bắt đầu có hiệu lực.
Nhìn chung tại một số thời điểm, vòng Uruguay có vẻ như đã thất bại,
tuy nhiên cuối cùng thì vòng Uruguay đã đem lại sự cải tổ lớn nhất, là bước
tiến quan trọng nhất đối với hệ thống thương mại thế giới kể từ ngày GATT
được thành lập sau Đại chiến thế giới lần thứ hai. Mặc dù còn gặp phải nhiều
vấn đề, vòng Uruguay đã đem lại một số kết quả ngay từ những ngày đầu:
Trong vòng 2 năm các nước tham dự đã nhất trí cắt giảm thuế nhập khẩu với
hàng nhiệt đới - những sản phẩm chủ yếu do các nước đang phát triển xuất
khẩu. Các nước cũng đã nhất trí điều chỉnh các qui định về giải quyết tranh
chấp, trong đó một số biện pháp đã được thực hiện ngay lập tức. Các nước
cũng yêu cầu cần có báo cáo thường xuyên về hệ thống chính sách thương
mại của các nước thành viên, đây là một bước tiến hết sức quan trọng nhằm
làm minh bạch hóa hệ thống chính sách của các nước trên thế giới.
Với kết quả của vòng đàm phán Uruguay người ta ước tính thuế quan
nói chung sẽ giảm đi trung bình khoảng 40%. Dự kiến Mĩ sẽ giảm 35%,
Canada 45%, Ấn Độ 55%, Nam Triều Tiên (Hàn Quốc) 41%, Đài Loan giảm

khoảng 30 - 50% cho hàng công nghiệp và nông sản. Với mức thuế hàng
nông sản nói riêng, trong vòng 6 năm tới tính từ năm 1995 sẽ giảm 36% và
mức trợ cấp gây phương hại cho thương mại bình đẳng cũng sẽ giảm 20%.
Do đó, người ta dự đoán rằng từ năm 1995 đến năm 2002, buôn bán quốc tế
sẽ tăng thêm từ 213 - 272 tỷ đô la mỗi năm, xuất khẩu thế giới mỗi năm tăng
5% nhập khẩu tăng 3,5%. 1
1

Tác động của hiệp đàm phán thương mại đa biên Uruguay, Bộ Thương mại

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

15


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Chương trình nghị sự : 15 chủ đề tại vòng đàm phán Uruguay


Thuế quan



Hàng rào phi thuế quan



Sản phẩm tài nguyên thiên nhiên



Hàng dệt may



Nông nghiệp



Sản phẩm nhiệt đới



Các điều khoản của GATT



Các hệ thống qui định của vòng đàm phán Tokyo



Chống phá giá



Trợ cấp



Tài sản trí tuệ



Các biện pháp đầu tư



Giải quyết tranh chấp



Hệ thống GATT



Dịch vụ.

1.2.2. Sự khác nhau giữa WTO và GATT
WTO là một tổ chức thương mại được thành lập trên cơ sở kế thừa
GATT. GATT sau WTO đã được sửa đổi, bổ sung và là một trong những hiệp
định của WTO. Sau đây là những khác biệt chủ chốt :
 GATT chỉ mang tính chất tạm thời. Hiệp định chung về thương mại và
thuế quan chưa bao giờ được quốc hội các nước phê chuẩn; nó không có qui
định nào về việc thành lập một tổ chức nhất định.
WTO và các hiệp định của nó mang tính thường trực lâu dài. WTO là
một tổ chức quốc tế được thành lập bởi sự nhất trí của các quốc gia thành
Kinh tÕ ®èi ngo¹i

16

Kho¸ luËn tèt nghiÖp
viên. WTO có nền tảng pháp lý vững chức bởi vì các nước thành viên đã
thông qua các hiệp định và chính các hiệp định đã mô tả phương thức hoạt
động của tổ chức. Các quốc gia thành viên phải thực hiện đúng theo các qui
định, nguyên tắc của WTO và các hiệp định của nó.
 GATT chỉ có "các bên tham gia ký kết", điều này cho thấy rõ ràng là
GATT chỉ mang tính chất một hiệp định. WTO có các nước thành viên và
WTO là một tổ chức quốc tế.
 Hiệp định chung về thuế quan và thương mại GATT chỉ giải quyết các
vấn đề liên quan đến thương mại hàng hoá. Trong khi đó WTO là tổ chức kế
thừa và phát triển GATT, hiệp định GATT tồn tại cùng với các hiệp định khác
của WTO như hiệp định chung về thương mại và dịch vụ (GATS); hiệp định
về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại (TRIPS). WTO đã đưa 3
hiệp định này vào chung một tổ chức.
 Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO mang tính tự động và nhanh
hơn so với cơ chế của GATT. Đây là đóng góp lớn nhất của WTO đối với hệ
thống thương mại thế giới.
Trước đây việc giải quyết tranh chấp giữa các nước ký kết GATT được dựa
vào hai cơ chế chủ yếu :
+ Theo điều khoản tham vấn và điều khoản Bảo vệ các ưu đãi và lợi ích.
+ Cơ chế giải quyết tranh chấp của mỗi hiệp định đa phương.
Tuy nhiên, cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT còn bị những hạn chế :
+ Các nghị quyết đạt được không giải quyết được những tranh chấp
phát sinh, thường dẫn đến việc các bên thương lượng hoà giải là chính.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

17

Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Hệ thống giải quyết tranh chấp không mang tính tự động do vậy bên
bị kiện có thể dễ dàng gây khó khăn để ngăn cản một nhóm chuyên trách
(Ban hội thẩm) tiến hành hoạt động của mình.
+ Thời hạn tiến hành qui trình giải quyết tranh chấp quá dài.
+ Hệ thống không có cơ chế bảo đảm cho các nghị quyết được thực hiện.
Những khiếm khuyết trên làm giảm bớt những giá trị của tự do hoá
thương mại mà hệ thống thương mại đa phương đem lại các nước đã vấp phải
nhiều khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp với các đối tác mạnh hơn
mình.
Đối với WTO, tổ chức thương mại thế giới đã đưa ra được một cơ chế
giải quyết tranh chấp hoàn chỉnh hơn, cho phép các mối quan hệ trong thương
mại quốc tế được giải quyết một cách công bằng hơn, hạn chế được những
hành động đơn phương, độc đoán của các cường quốc thương mại, cho phép
nhanh chóng tháo gỡ những ách tắc thường xảy ra và khó giải quyết trước
đây. Các thủ tục của WTO dựa trên qui định luật pháp và giúp cho hệ thống
thương mại an toàn và dễ dự báo hơn. Hệ thống này dựa trên các qui tắc được
xác định rõ ràng với cả biểu thời gian để hoàn thành một vụ tranh chấp. Một
nhóm chuyên gia sẽ được thành lập cho mỗi tranh chấp. Nhóm này sẽ đưa ra
các qui định đầu tiên và các thành viên WTO có thể ủng hộ hay phản đối, các
kháng cáo dựa trên luật là có thể chấp nhận được. Các thành viên WTO đều
nhất trí rằng khi mà một nước thành viên khác đang vi phạm qui tắc thương
mại, họ sẽ sử dụng hệ thống thương mại đa biên để giải quyết tranh chấp thay
cho việc thực hiện các hành động đơn phương.
Trước đây GATT có thủ tục để giải quyết tranh chấp nhưng nó chưa đưa
ra được thời gian biểu cụ thể, các qui định dễ bị cản trở và nhiều vụ vẫn
không giải quyết được sau một thời gian dài. WTO đã đưa ra một quy trình
Kinh tÕ ®èi ngo¹i

18


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
giải quyết tranh chấp với thời gian và thủ tục được xác định rõ ràng hơn.
Khoảng thời gian để giải quyết một vụ tranh chấp dài hơn trước kia. Thời hạn
cuối cùng cho mỗi giai đoạn giải quyết tranh chấp rất linh hoạt. Hiệp định
nhấn mạnh việc giải quyết nhanh chóng là cần thiết. Các thủ tục và thời gian
biểu phải được tuân theo trong quá trình giải quyết.
WTO cũng không cho phép các nước thất bại trong vụ tranh chấp ngăn
cản việc thi hành quyết nghị. Theo thủ tục của GATT các quyết định chỉ có
thể được thông qua theo các thoả hiệp. Điều đó có nghĩa là chỉ cần một sự
phản đối nào đó cũng có thể ngăn việc thi hành quyết nghị. Nhưng hiện nay
các quyết nghị được thông qua một cách tự động, trừ khi có một thoả hiệp để
từ chối một quyết nghị. Bất kỳ một nước nào muốn ngăn cản một quyết nghị
cũng cần phải thuyết phục các thành viên khác (kể cả đối thủ) đồng ý với
quan điểm của mình.
Tóm lại, hệ thống giải quyết tranh chấp được coi là một trong những
thành tựu lớn nhất của WTO.
1.2. Mục tiêu, chức năng và nguyên tắc hoạt động của WTO
Tổ chức thương mại thế giới (WTO) là cơ quan quốc tế duy nhất giải
quyết các qui định về thương mại giữa các quốc gia với nhau. Nội dung chính
của WTO là các hiệp định được hầu hết các nước có nền thương mại cùng
nhau tham gia đàm phán và ký kết. Các văn bản này qui định các cơ sở pháp
lý làm nền tảng cho thương mại quốc tế. Các tài liệu đó về cơ bản mang tính
ràng buộc các chính phủ phải duy trì một chế độ thương mại trong một khuôn
khổ đã được các bên thống nhất. Mặc dù các thoả thuận đạt được là do các
chính phủ đàm phán và ký kết nhưng mục đích lại nhằm giúp các nhà sản
xuất kinh doanh hàng hoá và dịch vụ trong nước; các nhà hoạt động xuất nhập
khẩu có thể tiến hành các hoạt động kinh doanh dễ dàng hơn.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

19


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.2.1. Mục tiêu
Mục tiêu chính của hệ thống thương mại thế giới là nhằm giúp thương
mại được lưu chuyển tự do ở mức tối đa, chừng nào nó còn nằm trong giới
hạn không gây ra các ảnh hưởng xấu không muốn có.
Ngoài ra, WTO còn có những mục tiêu sau:
 Nâng cao mức sống của con người.
 Bảo đảm tạo đầy đủ công ăn việc làm, tăng trưởng vững chắc thu nhập và
nhu cầu thực tế của người lao động.
 Sử dụng hợp lý các nguồn lực của thế giới, đặc biệt là nguồn nhân lực.
 Mở rộng việc sản xuất và trao đổi hàng hóa dịch vụ trên phạm vi toàn thế
giới.
1.2.2. Chức năng của WTO
WTO có những chức năng sau đây:
Chức năng thứ nhất của WTO: Tổ chức các cuộc đàm phán mậu dịch đa
biên mà nội dung của nó rất đa dạng đề cập lớn tới nhiều lĩnh vực khác nhau.
Thông qua các cuộc đàm phán như vậy, việc tự do hoá mậu dịch của các nước
trên thế giới được phát triển, đồng thời những qui tắc quốc tế mới cũng được
xây dựng và sửa đổi theo yêu cầu của thời đại.
Chức năng thứ hai của WTO: WTO đề ra những qui tắc quốc tế về
thương mại và đảm bảo các nước thành viên của WTO phải thực hiện các
nguyên tắc đó. Đặc trưng của các quyết định và qui tắc của WTO là nó có
hiệu lực bắt buộc tất cả các thành viên và có khả năng làm cho mọi thành viên
có nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện. Bất cứ một nước thành viên nào một khi

đã thừa nhận "hiệp định WTO" và những hiệp định phụ khác của WTO thì

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

20


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nước đó cần phải điều chỉnh hay chuyển các quy định pháp luật và các thủ tục
hành chính của mình theo các quy định của WTO.
Chức năng thứ ba của WTO: Giải quyết các mâu thuẫn và tranh chấp
mậu dịch quốc tế. WTO có chức năng như là một toà án giải quyết các tranh
chấp nảy sinh giữa các thành viên trong các lĩnh vực liên quan. Bất cứ một
thành viên nào của WTO khi thấy lợi ích của nước mình đang bị xâm hại
trong hoạt động kinh tế ở một thị trường nào đó vì có thành viên khác đang
thực hiện chính sách trái với các qui tắc của WTO thì có quyền khởi tố lên cơ
quan giải quyết mâu thuẫn mậu dịch của WTO và yêu cầu nước đó ngừng các
hoạt động kinh tế xâm hại đến lợi ích của mình. Bất cứ thành viên nào cũng
phải chấp nhận khi bị các thành viên khác khởi tố lên WTO vì đây là một
trong những nghĩa vụ của mọi thành viên, không nước nào có thể tránh khỏi.
Chức năng thứ tư của WTO: Phát triển nền kinh tế thị trường. Để nền
kinh tế thị trường hoạt động và nâng cao được hiệu quả, WTO xúc tiến việc
giảm nhẹ qui chế. Phần lớn các nước trước kia theo cơ chế quản lý kinh tế kế
hoạch hoá tập trung hiện nay đều đang chuyển sang nền kinh tế thị trường đã
và đang làm thủ tục để xin gia nhập WTO. Qua các cuộc đàm phán cần thiết
để gia nhập WTO, các nước này có thể tìm hiểu được về hệ thống kinh tế thị
trường và đồng thời xắp xếp lại những chế độ và qui tắc để có thể quản lý nền
kinh tế theo cơ chế thị trường.
1.2.3. Các nguyên tắc của WTO
Các hiệp định của WTO mang tính chất lâu dài và phức tạp vì đó là

những văn bản pháp lý bao trùm nhiều lĩnh vực hoạt động rộng lớn. Các hiệp
định này giải quyết các vấn đề liên quan đến: nông nghiệp, hàng dệt may,
ngân hàng, bưu chính viễn thông, mua sắm chính phủ, tiêu chuẩn công
nghiệp, các qui định về vệ sinh dịch tễ, sở hữu trí tuệ và nhiều lĩnh vực khác
nữa. Tuy nhiên có một số các nguyên tắc hết sức cơ bản và đơn giản xuyên
Kinh tÕ ®èi ngo¹i

21


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
suốt tất cả các hiệp định. Các nguyên tắc đó chính là nền tảng của hệ thống
thương mại đa biên. Sau đây là chi tiết các nguyên tắc đó.
Nguyên tắc thứ nhất: Thương mại không phân biệt đối xử. Nguyên tắc
này được áp dụng bằng hai loại đãi ngộ song song, đó là đãi ngộ tối huệ quốc
và đối xử quốc gia.
Nguyên tắc đãi ngộ tối huệ quốc (MFN): Đối xử mọi người bình đẳng
như nhau. Theo qui định của các hiệp định WTO, nguyên tắc này được áp
dụng như sau: Mỗi thành viên đối xử với mọi thành viên khác bình đẳng với
nhau như là các bạn hàng được ưu đãi nhất. Nếu như một nước cho một nước
khác được hưởng lợi nhiều hơn thì đối xử "tốt nhất" đó phải được giành cho
tất cả các nước thành viên WTO khác để các nước khác vẫn tiếp tục có được
đối xử tối huệ quốc. Nguyên tắc MFN đảm bảo rằng mỗi thành viên WTO đối
xử trên 140 thành viên khác tương tự nhau.
Nguyên tắc này rất quan trọng vì vậy nó được ghi nhận tại điều đầu tiên
của hiệp định chung về quan thuế và thương mại GATT về thương mại hàng
hoá. Nguyên tắc MFN cũng được đề cao trong hiệp định chung về dịch vụ
GATS, hiệp định về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại TRIMs
tuy có khác nhau một ít ở từng hiệp định.
Đối xử quốc gia (NT): Đối xử người nước ngoài và người trong nước

như nhau. Hàng nhập khẩu và hàng sản xuất trong nước phải được đối xử như
nhau, ít nhất là sau khi hàng hoá nhập khẩu đã đi vào đến thì trường nội địa.
Theo nguyên tắc này, khi áp dụng những qui chế trong nước và thuế nội địa
đối với hàng nhập khẩu thì phải cung cấp các điều kiện tương tự như đối với
sản phẩm trong nước. Vì thế các thành viên của WTO không được áp dụng
thuế nội địa để bảo vệ sản xuất trong nước và không được phân biệt đối xử
đối với hàng nhập khẩu từ các nước thành viên WTO khác.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

22


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho dịch vụ nhãn hiệu thương mại, bản
quyền và quyền phát minh sáng chế trong nước và của nước ngoài. Đối xử
quốc gia chỉ áp dụng được khi hàng hoá dịch vụ và đối tượng của quyền sở
hữu trí tuệ đã vào đến thị trường. Vì vậy, việc đánh thuế nhập khẩu hàng hoá
không vi phạm nguyên tắc này mặc dù hàng nội địa không chịu thuế tương tự.
Nguyên tắc thứ hai: Tự do thương mại hơn thông qua đàm phán.WTO
đảm bảo thương mại giữa các nước ngày càng tự do hơn thông qua quá trình
đàm phán hạ thấp hàng rào thuế quan để thúc đẩy buôn bán. Hàng rào thương
mại bao gồm thuế quan, và các biện pháp khác như cấm nhập khẩu, quota có
tác dụng hạn chế nhập khẩu có chọn lọc, đôi khi vấn đề khác như tệ quan liêu,
chính sách ngoại hối cũng được đưa ra đàm phán.
Kể từ khi GATT, sau đó là WTO được thành lập đã tiến hành 8 vòng
đàm phán để giảm thuế quan, dỡ bỏ hàng rào phi thuế quan và mở cửa thị
trường. Để thực hiện nguyên tắc tự do thương mại này, WTO đảm nhận chức
năng là diễn đàn đàm phán thương mại đa phương để các nước có thể liên tục
thảo luận về vấn đề tự do hoá thương mại.

Nguyên tắc thứ ba: WTO tạo ra môi trường cạnh tranh ngày càng bình
đẳng. WTO là một hệ thống các nguyên tắc nhằm thúc đẩy cạnh tranh tự do,
công bằng và không bị bóp méo. Các quy định về phân biệt đối xử được xây
dựng nhằm đảm bảo các điều kiện công bằng trong thương mại. Các điều
khoản về chống phá giá, trợ cấp cũng nhằm mục đích tương tự. Tất cả các
hiệp định của WTO như Nông nghiệp, dịch vụ, quyền sở hữu trí tuệ liên quan
đến thương mại đều nhằm mục đích tạo ra được một môi trường cạnh tranh
ngày càng bình đẳng hơn giữa các nước.
Nguyên tắc thứ tư: Tính tiên liệu được thông qua ràng buộc thuế. Các
cam kết không tăng thuế cũng quan trọng như việc cắt giảm thuế vì cam kết

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

23


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
như vậy tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể dự đoán tốt hơn các cơ hội
trong tương lai.
Trong WTO, khi các nước thoả thuận mở cửa thị trường cho các hàng hoá
và dịch vụ nước ngoài, họ phải tiến hành ràng buộc các cam kết thuế. Đối với
thương mại hàng hoá, các ràng buộc này được thể hiện dưới hình thức thuế trần.
Một nước có thể thay đổi mức thuế ràng buộc, tuy nhiên điều này chỉ có
thể thực hiên được sau khi nước đó đã đàm phán với các nước bạn hàng và có
nghĩa là phải bồi thường cho khối lượng thương mại đã bị mất. Qua vòng
đàm phán Uruguay, một khối lượng thương mại lớn được hưởng cam kết về
ràng buộc thuế. Tính riêng trong lĩnh vực hàng nông sản 100% sản phẩm đã
được ràng buộc thuế. Kết quả là WTO đã tạo được sự đảm bảo cao hơn cho
các doanh nghiệp và các nhà đầu tư.
Nguyên tắc thứ năm: Các thoả thuận thương mại khu vực. WTO thừa

nhận các thoả thuận thương mại khu vực nhằm mục tiêu đẩy mạnh tự do hoá
thương mại. Các liên kết như vậy là một ngoại lệ của nguyên tắc đãi ngộ Tối
huệ quốc theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt, nhằm bảo đảm các thoả thuận
này tạo thuận lợi cho thương mại các nước liên quan song không làm tăng
hàng rào cản trở thương mại với các nước ngoài liên kết.
Nguyên tắc thứ sáu: Các điều kiện đặc biệt dành cho các nước đang phát
triển. WTO là một tổ chức quốc tế với hơn 2/3 tổng số nước thành viên là các
nước đang phát triển và các nền kinh tế đang chuyển đổi, vì thế một trong
những nguyên tắc cơ bản của WTO là khuyến khích phát triển, dành những
điều kiện đối xử đặc biệt và khác biệt cho các nước này, với mục tiêu đảm
bảo sự tham gia sâu rộng hơn của họ vào hệ thống thương mại đa biên. Để
thực hiện được nguyên tắc này, WTO dành cho các nước đang phát triển và
các nền kinh tế đang chuyển đổi những linh hoạt và các ưu đãi nhất định

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

24


Kho¸ luËn tèt nghiÖp
trong việc thực thi các hiệp định, đồng thời chú ý đến việc trợ giúp kỹ thuật
cho các nước này.

Kinh tÕ ®èi ngo¹i

25