Đánh giá hiệu quả rừng trồng Bồ đề tại xã Minh Xuân, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

------------------------------------------

HOÀNG V N HÀNH

ÁNH GIÁ HI U QU R NG TR NG B
T I XÃ MINH XUÂN, HUY N L C YÊN
T NH YÊN BÁI

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

: Chính quy

Chuyên ngành : Lâm nghi p
Khoa

: Lâm nghi p

Khóa h c

: 2011 – 2015

Thái Nguyên, 2015

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

------------------------------------------

HOÀNG V N HÀNH

ÁNH GIÁ HI U QU R NG TR NG B
T I XÃ MINH XUÂN, HUY N L C YÊN
T NH YÊN BÁI

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

: Chính quy

Chuyên ngành

: Lâm nghi p

L p

: 43A – Lâm nghi p

Khoa

: Lâm nghi p

Khóa h c

: 2011 – 2015

Gi ng viên h

IH C

ng d n : ThS. Nguy n Th Thu Hoàn

Thái Nguyên, 2015


i

L I CAM OAN
Tôi xin cam oan s li u và k t qu nghiên c u trong khóa lu n hoàn
toàn trung th c, không sao chép ai. N i dung khóa lu n có tham kh o và s
d ng các tài li u, thông tin

ng t i trên các tác ph m, t p chí, trang web theo

doanh m c tài li u tham kh o.

XÁC NH N C A GVHD
Giáo viên h

ng d n

Tác gi khóa lu n

ThS. Nguy n Th Thu Hoàn

SV.Hoàng V n Hành

XÁC NH N C A GIÁO VIÊN CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên
ã s a sai sót khi h i

ng ch m yêu c u

(ký, ghi rõ h và tên)


ii

L IC M N
Th c t p t t nghi p có ý ngh a r t quan tr ng
quá trình h c t p. ây là kho ng th i gian

i v i m i sinh viên sau

cho sinh viên làm quen v i công

tác nghiên c u khoa h c,

ng th i giúp cho sinh viên c ng c và h th ng l i

nh ng ki n th c ã h c

ng d ng vào th c ti n nghiên c u c ng nh công

vi c ngoài th c t , t

ó nâng cao n ng l c tri th c sáng t o c a b n thân

nh m ph c v t t h n trong công vi c.
Sau m t th i gian ti n hành th c t p

hoàn thành khóa lu n này l i

u tiên tôi xin trân tr ng c m n t i ban giám hi u nhà tr

ng

i h c Nông

Lâm Thái Nguyên, ban ch nhi m khoa Lâm nghi p, xin c m n các th y
giáo, cô giáo ã t n tình gi ng d y tôi trong su t b n n m qua.
Xin g i l i c m n sâu s c và kính tr ng t i cô giáo ThS. Nguy n Th
Thu Hoàn, ng

i ã t n tình ch b o, h

ng d n và giúp

tôi hoàn thành

khóa lu n t t nghi p.
Xin g i l i cám n t i y ban nhân dân xã Minh Xuân, huy n L c Yên,
t nh Yên Bái ã giúp

và t o i u ki n thu n l i cho tôi trong su t th i gian

h c t p.
Xin g i l i cám n t i b n bè và gia ình tôi nh ng ng
giúp

i luôn ng h ,

tôi trong su t th i gian h c t p và hoàn thành khóa lu n t t nghi p

c a mình.
Do th i gian, kinh nghiêm và trình

chuyên môn còn h n ch nên

tài c a tôi không tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong nh n
óng góp c a các th y giáo, cô giáo cùng toàn th các b n

c ý ki n

tài c a tôi

c hoàn thi n h n.
Tôi xin trân tr ng c m n!
Thái Nguyên, tháng 11 n m 2014
Sinh viên

HOÀNG V N HÀNH


iii

DANH M C CÁC B NG VÀ HÌNH
Trang
B ng 2.1. Phân tích hi n tr ng và bi n

ng s d ng

B ng 2.2. T ng h p hi n tr ng dân s và lao
B ng 3.1.Thang i m,

tàn che và

ng xã Minh Xuân................ 16

che ph c a r ng tr ng B

B ng 3.2.Thang i m cho các nhân t t nhiên nh h
B ng 4.2. các ch s bình quân c a lâm ph n B
Hình 1.4. Bi u

ch s v

B ng 4.4. L i nhu n kinh t t 1ha B

ng

........ 25

n xói mòn ...... 26

..................................... 30

ng kính và chi u cao

B ng 4.3. chi phí s n xu t cho 1 ha B

t.............................. 14

3 c p tu i ................ 31

.................................................. 32
trong 1 chu k kinh doanh ............... 33

B ng 4.5. T ng thu nh p cho 1ha r ng ......................................................... 35
B ng 4.6. T ng chi phí s n xu t t o 1ha r ng bình quân t i

a ph

ng ....... 36

B ng 4.7. Giá tr t ng thêm cho 1ha mô hình................................................ 36
B ng 4.8. S lao

ng s d ng trong 1 ha B

B ng 4.9. C p phòng h c a r ng B

/ chu k .............................. 37

trên a bàn xã Minh Xuân ........... 39


iv

DANH M C CÁC KÝ HI U, CÁC CH

Ký hi u, ch vi t t t

N i dung, ký hi u vi t t t

Q – TTg

Quy t

N – CP

Ngh

NQ – H ND

Ngh quy t h i

UBND

U ban nhân dân

D1.3

VI T T T

nh, th t

ng chính ph

nh chính ph
ng nhân dân

ng kính 1,3m

Hvn

Chi u cao vút ng n

ÔTC

Ô tiêu chu n

TTNN

Trách nhi m h u h n


v

M CL C
Trang
U ........................................................................................ 1

PH N 1 M
1.1

tv n

................................................................................................ 1

1.2. M c tiêu nghiên c u ................................................................................ 2
1.3 Ý ngh a c a

tài ..................................................................................... 2

1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u .................................................... 2
1.3.2. Ý ngh a th c ti n................................................................................... 2
PH N 2 T NG QUAN V N

NGHIÊN C U ...................................... 4

2.1. T ng quan tài li u nghiên c u ................................................................. 4
2.1.1. Trên th gi i ......................................................................................... 4
2.1.2. ánh giá chung .................................................................................. 11

2.2.

c i m t nhiên, kinh t - xã h i khu v c nghiên c u ........................ 12

2.2.1. i u ki n t nhiên .............................................................................. 12
2.2.2. Các ngu n tài nguyên thiên nhiên khác .............................................. 13
2.3. Nh n xét chung v nh ng thu n l i và khó kh n t i

a ph

ng ............ 20

2.3.1. Khó kh n ............................................................................................ 20
2.3.2. Thu n l i ............................................................................................ 21
PH N 3
I T NG, N I DUNG, VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U . 22
3.1.

it

ng nghiên c u ............................................................................ 22

3.2. Ph m vi nghiên c u ............................................................................... 22
3.3. N i dung nghiên c u ............................................................................. 22
3.3.1.

ánh giá

c th c tr ng phát tri n r ng tr ng B

trên

a bàn xã

Minh Xuân.................................................................................................... 22
3.3.2. ánh giá sinh tr

ng c a cây B

3.3.3. ánh giá hi u qu c a cây B

t i
t i

i bàn nghiên c u............... 22

a bàn nghiên c u ................... 22


vi

3.3.4. Tình hình tiêu th s n ph m g t i Xã Minh Xuân, Huy n L c Yên ,T nh
Yên Bái. ........................................................................................................ 22
3.3.5. Thu n l i và khó kh n trong vi c phát tri n r ng B

t i a ph

ng.... 22

3.3.6.

xu t các gi i pháp phát tri n ......................................................... 22

3.4. Ph

ng pháp nghiên c u ....................................................................... 23

3.4.1. Ph

ng pháp ti p c n ......................................................................... 23

3.4.2. Ph

ng pháp c th ............................................................................ 23

PH N 4 K T QU NGHIÊN C U .......................................................... 29
4.1. Tình hình th c tr ng tr ng r ng s n xu t t i xã Minh Xuân................... 29
4.2. K t qu

ánh giá sinh tr

4.3. Hi u qu c a cây B

ng c a B

................................................ 30

........................................................................ 32

4.3.1. Hi u qu v kinh t ............................................................................. 32

4.4 Tình hình tiêu th s n ph m g B

.................................................... 39

4.4.1. Tình hình ch bi n và s d ng g ....................................................... 39
4.4.2. Th tr

ng tiêu th g trên

a bàn ..................................................... 40

4.5. Nh ng thu n l i và khó kh n trong phát tri n r ng B

t i Xã Minh

Xuân, Huy n L c Yên, T nh Yên Bái........................................................... 41
4.5.1. Thu n l i ............................................................................................ 41
4.5.2. Khó kh n ............................................................................................ 41
4.6. Các gi i pháp phát tri n ......................................................................... 42
4.6.1. Các gi i pháp v k thu t .................................................................... 42
4.6.2. Các gi i pháp v chính sách và t ch c th c hi n. ............................. 42
PH N 5 K T LU N, T N T I VÀ KI N NGH ................................... 45
5.1. K t lu n ................................................................................................. 45
5.3. Ki n ngh ............................................................................................... 46
TÀI LI U THAM KH O.......................................................................... 47


1

PH N 1

M
1.1.

U

tv n
ng b huy n L c Yên (nhi m k 2010-2015) xác

t c a huy n
ph n

n n m 2015 là nông, lâm, công nghi p và d ch v . M i n m

u tr ng m i 2.400ha r ng tr lên, nâng và duy trì

n m 2015

nh c c u kinh

che ph r ng

n

t trên 66% t ng di n tích t nhiên toàn di n.

Xác

nh lâm nghi p là th m nh c a t nh Yên Bái, th c hi n quy t

nh s 147/2007/Q -TTg c a Th T

ng chính ph v m t s chính sách

phát tri n r ng s n xu t giai o n 2007-2015. H i

ng nhân dân t nh ban

ngh quy t s 32/2012/NQ-H ND ngày 09/08/2012 v vi c phê duy t chính
sách h tr phát tri n s n xu t m t s cây tr ng trong phát tri n nông nghi p
chính và tr ng r ng s n xu t t nh Yên Bái giai o n 2012-2015. ây là chính
sách thi t th c nh m khuy n khích nhân dân tham gia tr ng r ng,

ng th i

t o i u ki n thu n l i cho c p y, chính quy n các c p trong t nh Yên Bái
nói chung và xã Minh Xuân nói riêng. (

án xây d ng nông thôn m i c a

t nh Yên Bái)
Minh Xuân là xã mi n núi vùng cao thu c huy n L c Yên, vi c
nh ng lo i cây tr ng trên
ki n

a lý, th nh

tr ng r ng trên

a

t lâm nghi p có giá tr kinh t phù h p v i i u

ng là r t c n thi t. Trong nh ng n m g n ây công tác

a bàn xã Minh Xuân ã

y m nh v n

ng nhân dân tr ng

và ch m sóc r ng. Di n tích r ng tr ng m i hàng n m t ng d n v

t k ho ch

c a huy n L c Yên giao.
Tuy nhiên, trên

a bàn xã hi n nay nhân dân ch y u t p trung phát

tri n cây M là ch y u. Theo th ng kê c a Phòng Nông Nghi p và Phát tri n
nông thôn huy n L c Yên, di n tích M

ang g p nhi u b t l i nh : N m

2012 do tình hình sâu b nh h i phát tri n m nh, cây phát tri n ch m, gió bão
là cây nghiêng ng làm cho ch t l

ng g kém…, nên hi u qu kinh t ch a

2
th c s

t hi u qu cao.

phát tri n lâm nghi p

xã m t cách b n v ng

trên c s yêu c u ph i l a ch n cây tr ng phù h p v i i u ki n th c t t i
a ph

ng, kh c ph c nh ng t n t i h n ch trong th c hi n công tác tr ng

r ng c a xã trong nh ng n m qua. Vì v y

tài “ ánh giá hi u qu r ng

t i xã Minh Xuân, huy n L c Yên, t nh Yên Bái” là h t s c

tr ng B

c n thi t và c p bách nh m nâng cao hi u qu kinh t , góp ph n tích c c trong
vi c nâng cao

i s ng cho ng

i dân và góp ph n quan tr ng vi c xây d ng

nông thôn m i trong giai o n hi n nay và t

ng lai.

1.2. M c tiêu nghiên c u
ánh giá
c th c tr ng phát tri n r ng tr ng t i xã Minh Xuân,
huy n L c Yên, t nh Yên Bái.
Xác nh
c các y u t thu n l i và khó kh n trong vi c phát tri n
r ng tr ng B
t i a bàn nghiên c u.
Hi u qu c a cây B
em l i v kinh t , xã h i và môi tr ng
su t
c m t s gi i pháp phát tri n r ng tr ng cây B
t i ây.
1.3. Ý ngh a c a tài
1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u
Là
tài trong quá trình h c t p c ng nh nh ng nghiên c u ti p theo
và là c s trong nh ng tài nghiên c u thu c các l nh v c liên quan.
Góp ph n c ng c ph ng pháp nghiên c u khoa h c cho sinh viên,
giúp sinh viên ki m ch ng l i ki n th c, h c i ôi v i hành, v n d ng nh ng
i u trong sách v vào trong quá trình h c t p vào th c t m t cách có hi u
qu . Giúp sinh viên n m v ng
c các ki n th c ã h c và áp d ng vào
trong th c ti n m t cách có hi u qu .
1.3.2. Ý ngh a th c ti n
Xác

nh

c th c tr ng c ng nh di n tích r ng tr ng B

tìm hi u v l ch s phát tri n c a cây B
r ng t

ó

và ph

ng th c s n xu t ngh

a ra các gi i pháp h p lý trong vi c phát tri n cây B

bàn nghiên c u.

hi n có,

trên

a


3
Do ch a có b t c
pháp phát tri n r ng tr ng B

tài nào ánh giá v th c tr ng và

t i xã Minh Xuân, huy n L c Yên, t nh Yên

Bái, nên kh n ng áp d ng vào th c ti n c a
vào v n d ng t i các

xu t gi i

a bàn có i u ki n t

tài cao,

ng t trên

ng th i có th
a bàn huy n.

a


4
PH N 2
T NG QUAN V N

NGHIÊN C U

2.1. T ng quan tài li u nghiên c u
2.1.1. Trên th gi i
2.1.1.1. Nh ng k t qu nguyên c u v

i u ki n l p

a

Nguyên c u c a Laurie (1974) ã cho th y

t ai

khác nhau v ngu n g c và l ch s phát tri n, i u này
khác nhau v

c i m c a các ph u di n

v t lý, hàm l
n ng

ng các ch t dinh d

mu i.

dày t ng

s

t, c u trúc
t(

pH) và

n kh n ng sinh tr

ng r ng

t khác nhau là khác nhau. Khi ánh giá kh n ng sinh

ng c a loài Thông Pinus patula

ch ng minh kh n ng sinh tr

Swziland, Julian Eván (1992) [13] ã

ng v chi u cao c a loài Thông này có quan h

khá ch t (R=0,81) v i các y u t
t

ir t

c th hi n

ng khoáng, ph n ng c a

ây chính là nguyên nhân d n

tr ng trên các lo i
tr

t, ó là

vùng nhi t

a hình và

t thông qua ph

ng trình

ng quan sau:
Y=-18,76+0.0544x3-0.000022x32+0.0185x4+0.0449x5+0.5346x11
Trong ó:
- Y chi u cao vút ng n t i th i i m 12 tu i (m) ;
- X3 là

cao so v i m c n

c bi n (m) ;

- X4

c cao chênh l ch gi a

- X5

d c tuy t

- X11

phì c a

nh

i và chân

i (%) ;

i c a khu tr ng r ng (%) ;
t ã

c xác

nh

K t qu nguyên c u c a Paydey D. (1983) [16] v loài b ch
Eucalyptus Camaldulensis
N u tr ng
su t ch

vùng nhi t

a khác nhau ã cho th y :

i khô v i chu k kinh doanh t 10-20 n m thì n ng

t 5-10m3/n m, nh ng tr ng

n ng su t có th
ki n l p

c tr ng trên các l p

àn

vùng nhi t

i m thì n ng su t có thì

t 30m3/n m. K t qu này l i m t l n n a kh ng

a khác nhau thì n ng su t r ng tr ng c ng khác nhau.

nh i u


5
T k t qu nghiên c u trên cho th y vi c xác
ki n l p

nh vùng tr ng và i u

a phù h p v i t ng lo i cây tr ng là r t c n thi t và ây chính là

m t trong nh ng y u t quan tr ng quy t

nh

n n ng su t và ch t l

ng

c a r ng tr ng.
2.1.1.2. Nh ng nguyên c u v lâm sinh

Bón phân cho cây tr ng lâm nghi p là m t trong nh ng bi n pháp k
thu t thâm canh nh m nâng cao n ng su t, ch t l
nh ng n i

ng r ng tr ng,

c bi t là

t x u. Trên th gi i, vi c áp d ng bón phân cho r ng tr ng b t

u t nh ng n m 1950. Trong vòng 1 th p k , di n tích r ng
ã t ng lên 100.000ha/n m
1980, di n tích r ng

Nh t B n, Th y

c bón phân

i n và Ph n Lan.

c bón phân trên th gi i ã

nn m

t g n 10 tri u ha (d n

theo inh V n Quang) [22].
V v n

này ã có nhi u khoa h c trên th gi i quan tâm i vào sâu

nghiên c u, i n hình là công trình nguyên c u c a Mello (1976) [24]
Brazin, tác gi cho th y B ch àn (Eucalyptus) sinh tr

ng khá t t

công

th c không bón phân, nh ng n u bón phân NPK thì n ng su t r ng tr ng có
th t ng lên trên 50%.
M t

tr ng r ng ban

quan tr ng có nh h

ng

u c ng là m t trong nh ng bi n pháp lâm sinh

n n ng su t r ng tr ng.

m i loài cây tr ng, m i m c ích kinh doanh r ng
m t

i v i m i d ng l p

a,

u có cách s p x p, b trí

khác nhau.

2.1.1.3. Nghiên c u v chính sách và th tr

ng

Hi u qu c a công tác tr ng r ng s n xu t chính là hi u qu v kinh t .
S n ph m r ng tr ng ph i có
m t c ng nh lâu dài.
th c b n

c th tr

ng, ph c v

c c m c tiêu tr

c

ng th i, ph

ng th c canh tác ph i phù h p v i ki n

a và d áp d ng v i ng

i dân. Theo nghiên c u c a Ianusk .K

(1996), v n

tiêu th s n ph m cho các khu v c r ng tr ng kinh t có th

gi i quy t

c thông qua nh ng k ho ch xây d ng và phát tri n các nhà


6
máy ch bi n lâm s n v i quy mô khác nhau trên c s áp d ng các công c
chính sách ‘‘ òn b y’’ nh m thu hút các thành ph n kinh t tham gia vào phát
tri n r ng. Thom R Waggener (2000)
hi u qu kinh t cao, ngoài s
chú ý

c hai v n

s n xu t này nên t i các n
kinh t lâm nghi p

t

u t t p trung v kinh t và k thu t còn ph i

n nghiên c u nh ng v n

Nh n bi t

phát tri n tr ng r ng s n xu t

có liên quan

n chính sách và th tr

then ch t, óng vai trò quy t
c phát tri n nh M , Nh t,

c p qu c gia hi n nay

nh

ng.

i v i quá trình

c… Nghiên c u v

c t p trung vào th tr

kh n ng c nh tranh c a s n ph m. Trên quan i m ‘‘Th tr

ng và

ng là chìa khóa

c a quá trình s n xu t’’, các nhà kinh t lâm nghi p phân tích r ng chính th
tr

ng s là câu h i cho s n xu t phát tri n t o ra s n ph m hàng hóa.
Trên quan ni m v s h u, Thomas Enters và Patrick B. Durst ã d n

ra r ng tr ng r ng có th phân theo các hình th c s h u sau :
- S h u công c ng hay s h u nhà n

c

- S h u t nhân : r ng thu c h gia ình, cá nhân, h p tác xã, doanh
nghi p và các nhà máy ch bi n g .
- S h u t p th : r ng tr ng thu c các t ch c xã h i.
Liu Jinlong d a trên vi c phân tích và ánh giá tình hình th c t trong
nh ng n m qua ã

a ra m t s công c ch

o khuy n khích t nhân phát

tri n tr ng r ng nh :
- R ng và
- Ký h p
- Gi m thu
-

t r ng c n

c t nhân hóa.

ng ho c cho t nhân thuê

t lâm nghi p c a nhà n

c.

ánh vào các lâm s n.

u t chính sách cho t nhân tr ng r ng.

- Phát tri n quan h h p tác gi a các công ty v i ng
tri n tr ng r ng.

i dân

phát


7
Qua nghiên c u c a mình, các tác gi cho bi t hi n nay có ba v n
c xem là quan tr ng, khuy n khích ng i dân tham gia tr ng r ng t i các
qu c gia chính là :
- Quy nh rõ ràng v quy n s d ng t.
- Quy nh rõ

it

ng

ch

ng l i t r ng.

- Nâng cao hi u bi t và n m b t k thu t c a ng

i dân.

ây c ng là nh ng v n mà các n c trong khu v c, trong ó có Vi t
Nam ã và ang quan tâm gi i quy t thu hút nhi u thành ph n kinh t tham
gia tr ng r ng s n xu t, c bi t là kh i thông ngu n v n t nhân, v n u t
tr c ti p t n c ngoài cho tr ng r ng. Vì v y, quan i m chung phát tri n
tr ng r ng s n xu t có hi u qu kinh t cao là tr ng r ng cung c p nguyên
li u cho công nghi p ch bi n và xu t kh u v i s tham gia c a nhi u thành
ph n kinh t và a d ng hóa các hinh th c s h u trong m i lo i hình t ch c
s n xu t kinh doanh r ng tr ng.
2.1.2. Vi t Nam
2.1.2.1 c i m cây B
(Styrax)
+ Thông tin c b n:
Tên ph thông: B
Tên khác: B

tr ng, Cánh ki n tr ng, An t c b c b , Nhàn, Mu

Kh o eng.
Tên ti ng Anh: Styrax
Tên khoa h c: Styrax tonkinensis (Pierre) Craib ex Hartwiss
Tên

ng ngh a: Anthostyrax tonkinensis Pierre

Thu c h B

- Styracaceae

+ Mô t
Cây g cao trung bình 18-20m, có th trên 20m,
ng c 20-25cm. Thân màu tr ng, t
th a. R c c phát tri n y u, ng

ng

ng kính ngang

i tròn, v m ng, tán lá m ng và

c l i h r bàng phát tri n m nh và t p trung


8
trên 80%

t ng

t m t 0-20cm, do v y

i v i s sinh tr
+

ng phát tri n c a cây B

m i b tàn phá

th

ph i

khác nhau v

.

ng m c lên sau n

t tr ng, cây B

á m , tr

v i n a, cây g . B
ng

t m t có ý ngh a r t l n

c i m sinh thái, lâm sinh

Trong t nhiên b

t

phì t ng

t á vôi.

ng r y ho c sau lúc r ng

phát tri n t t trên h u h t các

óB

t

m c thu n lo i ho c xen l n

là loài cây tiên phong, òi h i nhi u ánh sáng, ch u rét

i t t, nh ng không ch u n i nhi t

cao và khô h n (nh t là cây

non).Vì v y chúng ta ch th y chúng xu t hi n trên các vùng m còn mang
tính ch t

t r ng rõ r t. B

10-12 n m. B
tháng 11-12
môi tr

có th i k r ng h t lá, ng ng sinh tr
n tháng 1-2. Nh

ng là do

mm/n m, trên

trong b o v

r ng lá, tán th a và th m m c ít. B

trung bình n m 19-230c, l

ng m a 1500-2000

t phát tri n t phi n th ch mica, phi n th ch sét, n i

m, m c kho , không a
ng

nh a m c

ng vào kho ng t

c i m c b n c a r ng B

c i m cây b

thích h p v i nhi t

sinh tr

là loài cây m c nhanh, chu k khai thác ng n

t á vôi

c bi t trên cát và

t á ong cây không

c. Hi n nay chúng ta m i bi t có 2 lo i B
vùng cao, lo i ít nh a

t sâu

vùng th p, ây là lo i th

. Lo i nhi u
ng

c tr ng

l yg .
+ Phân b
B
t

ng

là lo i cây
i r ng

c h u c a mi n b c Vi t Nam, có di n phân b

nhi u vùng thu c mi n núi Tây b c, Vi t b c xu ng mi n

tây Thanh Hoá và còn lác ác t i Ngh An vùng biên gi i giáp Lào. Cây B
th
m t

ng g p nhi u nh t

Yên Bái, Tuyên Quang, Phú Th , song c ng có

L ng S n, B c Thái, Cao b ng, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, S n La,

Hoà Bình, d c theo phía b c các l u v c sông H ng, sông Lô, sông
Mã. B

c tr ng

vùng trung tâm t nhi u n m nay.

à, sông


9
+ Giá tr kinh t
G B

m m, nh , th m n và

u, co ít, d x , d ch nh , bóc thành

nh ng t m m ng và không b cong vênh, nh ng d gãy. G B

ng nh t,

không có lõi, t l v th p, s d ng r t thu n ti n trong công nghi p gi y.

Hi n nay B

c dùng ch y u trong công nghi p gi y và làm diêm.

Thân cây B

còn ti t ra m t lo i nh a th m khi cây b t n th

m t nguyên nhân nào ó (v t dao chém, sâu
màu tr ng sau

c…) nh a ch y ra thành gi t

ng l i thành t ng t ng màu vàng nh t r i x m l i. Nh a này

g i là cánh ki n tr ng (an t c h
h c, ch bi n

ng do

nh h

ng, Benzori), là nguyên li u dùng trong y

ng trong ngh làm n

c hoa, ch ng ôi khét b o qu n

m béo, i u ch a xít Benzori, trong công nghi p ch bi n vecni và m t s
lo i s n

c bi t.

2.1.2.2. Nghiên c u v

i u ki n l p

Nghiên c u i u ki n l p
n ng sinh tr
khí h u,

a t c là nghiên c u m i quan h gi a kh

ng c a th c v t r ng v i các y u t c a môi tr

a hình,

c nh nh h

a

t ai. Xác

ng và quy t

nh l p

ng thông qua

a ngh a là tìm hi u các y u t ngo i

nh t i s hình thành các ki u qu n th th c v t

khác nhau và n ng su t sinh tr

ng c a chúng (Ngô Quang

s , 2001) [4].

này, t i Vi t Nam ã có khá nhi u các công

c p

nv n

ê và các c ng

trình nghiên c u, i n hình là các công trình nghiên c u c a
c ng s (1994) [15], khi ánh giá ti m n ng s n xu t
ông Nam B , các tác gi
ch t ch v i nhau ó là

ình Sâm và

t lâm nghi p vùng

ã c n c vào 3 n i dung c b n c a m i quan h
n v s d ng

t, ti m n ng s n xu t c a

thích h p c a cây tr ng. K t qu nghiên c u ã ch ra r ng vùng
B có ti m n ng s n xu t kinh doanh lâm nghi p khá l n, di n tích
h p

phát tri n các loài cây lâm nghiêp chi m t 70-80%,

t và
ông Nam
t thích

c bi t là các

loài cây cung c p g nguyên li u công nghi p nh m t s loài B ch àn và
keo. Khi nghiên c u v ph

ng pháp ánh giá v s n l

ng r ng tr ng keo lai


10
vùng ông Nam B , Ph m Th D ng và H V n Phúc (2004) [2], ã ch ra
r ng keo lai cho n ng su t khác nhau trên các i u ki n l p
2.1.2.3. V chính sách và th tr
Cùng v i

a khác nhau.

ng

i m i trong phát tri n lâm nghi p, chính ph

hàng lo t các chính sách v qu n lý r ng và

t lâm nghi p nh : lu t

2003, lu t b o v và phát tri n r ng 2004; các ngh
01 n m 1995 ban hành v n b n quy

ã ban hành
t ai

nh 01/CP ngày 01 tháng

nh v giao khoán

t s d ng vào m c

ích s n xu t nông nghi p, lâm nghi p, nuôi tr ng th y s n trong các doanh
nghi p nhà n

c; 02/CP ngày 15 tháng 01 n m 1994, ban hành b n quy

nh

v vi c giao

t lâm nghi p cho t ch c, h gia ình, cá nhân s d ng n

nh, lâu dài vào m c ích lâm nghi p; 163/N -CP ngày 16 tháng 11 n m
1999 v giao
s d ng n

t, cho thuê

t lâm nghi p cho t ch c, h gia ình, cá nhân

nh, lâu dài vào m c ích lâm nghi p các chính sách v

tín d ng nh lu t khuy n khích
ngh

u t trong n

c, ngh

nh 43/1999/N -CP,

nh 50/1999/N -CP, tín d ng u ãi, tín d ng th

thu , chính sách h
tri n s n xu t

ng m i, chính sách

ng l i… các chính sách trên ã có tác

t lâm nghi p,

ut ,

ng m nh t i phát

c bi t là tr ng r ng s n xu t.

Nhìn chung, nh ng nghiên c u v kinh t và chính sách phát tri n tr ng
r ng s n xu t

Vi t Nam trong th i gian g n ây ã

h n, song c ng m i ch t p chung vào m t s v n
giá hi u qu kinh t c a cây tr ng, s d ng
c u nh v th tr

ng. Có th k

nh : phân tích và ánh

t lâm nghi p và m t s nghiên

n các nghiên c u c a tác gi : Võ Nguyên

Huân (1997) [8], ánh giá hi u qu giao
c u các lo i hình ch r ng s n xu t

c quan tâm nhi u

t r ng

Thanh Hóa; t vi c nghiên

a ra khuy n ngh các gi pháp ch y u

nh m phát huy n i l c c a r ng trong qu n lý và s d ng b n v ng. K t qu
nghiên c u c ng ã ch ra nh ng khó kh n và h n ch c a chính sách giao


11
khoán r ng

ng th i

xu t các khuy n ngh nh m nâng cao hi u qu giao

t lâm nghi p và khoán b o v r ng.
Nghiên c u th tr

ng lâm s n c ng

c nhi u tác gi quan tâm vì ây

là có quan h m t thi t t i tr ng r ng, có th
nghiên c u nh sau: Võ
vào và

i m qua m t s công trình

i H i (2004) [6], trong nghiên c u v y u t

u ra trong s n xu t lâm s n hàng hóa

u

mi n núi phía B c, tác gi

ã

phân tích nh ng l i th c ng nhu b t l i và hi u qu c a s n su t nông s n
hàng hóa

mi n núi.

Võ

i H i (2003 - 2005) khi nghiên c u v th tr

ng lâm s n r ng tr ng

mi n núi phía B c ã t ng h p lên các kênh tiêu th g r ng tr ng c ng nh lâm
s n ngoài g . Tác gi c ng ch ra r ng

phát tri n th tr

ng lâm s n r ng tr ng

c n phát tri n công ngh ch bi n lâm s n c ng nh hình thành ph
doanh liên k t gi a ng

ng th c liên

i dân và xí nghi p lâm nghi p [5], [6], [7].

2.1.2. ánh giá chung
Trên c s các công trình nghiên c u trong và ngoài n

c liên quan

n

tài có th rút ra m t s nh n xét sau ây:
Các công trình nghiên c u trên th gi i

c tri n khai t

ng

i toàn

di n và có quy mô l n trên t t c các l nh v c t khâu k thu t cho t i kinh t ,
chính sách,… nhi u nghiên c u v
thu t gây tr ng, kh n ng sinh tr

i u ki n l p
ng và s n l

a, ch n và t o gi ng, k
ng r ng ã

ng b t o c s khoa h c cho phát tri n tr ng r ng s n xu t

bi t v i quy mô công nghi p, góp ph n n
ng

c ti n hành
các n

nh s n xu t, nâng cao

c,

c

i s ng

i dân và phát tri n kinh t xã h i t nhi u n m nay.
n

c ta nghiên c u phát tri n tr ng r ng s n xu t m i th c s

c

quan tâm chú ý trong nh ng n m g n ây, nh t là t khi chúng ta th c hi n
ch ch

ng óng c a r ng t nhiên, phát tri n các nhà máy gi y và các khu

công nghi p l n. Các công trình nghiên c u trong nh ng n m qua c ng khá
toàn di n v các l nh v c, t nghiên c u ch n, t o và nhân gi ng cây tr ng

12
r ng cho t i các bi n pháp k thu t gây tr ng và chính sách, th tr

ng thúc

y phát tri n r ng tr ng s n xu t. Nh nh ng k t qu nghiên c u này mà
công tác tr ng r ng s n xu t n
m t s l nh v c chúng ta ã

t trình

chính sách c ng nh gi i pháp
s n xu t v n còn là v n
r ng tr ng B

c ta ã có nh ng b

c ti n áng k , trong

khu v c. Tuy nhiên, hi u qu c a các

ti p t c nâng cao hi u qu c a r ng tr ng

áng l u tâm xem xét.

tài “ ánh giá hi u qu

T i Xã Minh Xuân, Huy n L c Yên, T nh Yên Bái”

nh m góp ph n tháo g m t vài khó kh n nêu trên, thúc

xu t phát tri n trên
2.2.

t ra

y tr ng r ng s n

a bàn huy n L c Yên, t nh Yên Bái.

c i m t nhiên, kinh t - xã h i khu v c nghiên c u

2.2.1. i u ki n t nhiên
- V trí

a lý

Minh Xuân n m

phía b c c a huy n L c Yên, cách trung tâm huy n

6km, có t ng di n tích t nhiên là 2.799.17 ha. V trí ti p giáp c a xã nh sau:
Phía B c giáp t nh Hà Giang;
Phía Nam giáp xã Li u ô và th tr n Yên Th ;
Phía ông giáp xã M

ng Lai;

Phía Tây giáp xã Mai S n và Yên Th ng;
Xã Minh Xuân có

ng liên xã ch y t xã Yên Th ng - Minh Xuân i

t nh Hà Giang là i u ki n thu n l i cho phát tri n kinh t c ng nh giao
th

ng v i các vùng lân c n.
-

a hình,

am o

a hình c a xã t

ng

i ph c t p, nghiêng d n theo h

B c-Tây Nam có

cao trung bình 150-200m,

trung bình là 180.

a hình b chia c t t o ra các thung l ng, b n

ng

nh cao nh t 370 m ,

ph ng là n i dân c t p trung s n xu t và sinh s ng.

ông
d c

a b ng


13
- Khí h u, th i ti t
Minh Xuân n m trong vùng khí h u nhi t
mùa rõ r t: Mùa m a t tháng 5

i gió mùa, chia thành 2

n tháng 10 và mùa khô t tháng 11

n

tháng 4 n m sau.
trung bình t 21-230, th i gian chi u sáng trong ngày t 9-10 gi .

Nhi t
L

ng m a trung bình n m

t tháng 5

t 1.700-2.200mm/n m, t p trung ch y u

n tháng 10.

- Th y v n: Toàn b
ch y d c theo h

t ai c a xã n m trong l u v c c a các con su i

ng ông B c-Tây Nam. Trong ó con su i chính là su i Ngâm

Bò, các su i Ngòi Bi c và bao g m r t nhi u con su i nh , t o ra m ng l
khe, su i khá dày

c. ây chính là ngu n tài nguyên n

i các

c m t cung c p chính

cho sinh ho t c ng nh s n xu t nông nghi p c a nhân dân trong vùng.
m: Bình quân n m: 80-85% th p nh t

-

t 50% vào các tháng

cu i mùa m a.
b c h i: Trung bình n m:

-

- Th i ti t
t

c bi t: Trên

ng c c oan x y ra, hi n t

gây b t l i c ng th

t t 700-800mm.

a bàn xã Minh Xuân ôi khi có nh ng hi n

ng gió l c, hi n t

ng s

ng x y ra, tuy nhiên nh h

s ng và s n xu t c a ng

ng mù, s

ng mu i

ng không nhi u

n

i

i dân.

2.2.2. Các ngu n tài nguyên thiên nhiên khác
2.2.3.1. Tài nguyên

t

Theo tài li u th ng kê th nh
L c Yên, xã có lo i
Nhóm

t

t nh sau:
vàng: là lo i có hàm l

trung trên nh ng khu v c có
t

ng nh ng n m 1972 và 1989 c a huy n
ng mùn và

d c l n, kh n ng b r a trôi cao.

vàng trên á bi n ch t và sét: là lo i

trung bình, môi tr

m th p, ch y u t p

t có t l

ng có ph n ng chua, thành ph n c gi i t nh

m và mùn
n trung

bình và n ng, có kh n ng phát tri n cây công nghi p: chè, cây n qu , s ,
tr u, b

và phát tri n

ng c ch n nuôi

i gia súc.


14
t Feralit ( bi n

i do canh tác ): lo i

nh d b r a trôi,

t chua t l mùn ít, nghèo

ph i c i t o t ng c

ng các ch t dinh d

t này có thành ph n c gi i
m, lo i

ng cho

t này khi canh tác

t theo nhu c u c a t ng

lo i cây tr ng.
Ngoài ra còn có các lo i

t khác nh

t bãi b i: lo i

p t nh ng con su i và d c theo sông Ch y. Lo i
tri n cây l

t này

cb i

t này có kh n ng phát

ng th c, cây th c ph m, cây công nghi p ng n ngày, tuy nhiên

ch y u t p trung t i khu v c th p hay b ng p úng.

B ng 2.1 Phân tích hi n tr ng và bi n
Lo i
1.

t

ng s d ng
Di n tích (ha)

t nông nghi p

t
T l (%)

2.465,86

100

663,3

26,90

1.788,06

72,52

t nuôi tr ng th y s n

14,38

0,58

t phi nông nghi p

200,1

100

68,08

34,02

t c quan hành chính

0,22

0,11

t giao thông

38,2

19,07

t QP-AN

33,36

16,65

tc s yt

0,06

0,03

60,28

30,11

t s n xu t nông nghi p
t lâm nghi p

2.
t

t sông su i và m t n

c chuyên dùng

(Ngu n: Quy ho ch s d ng
2.2.3.2. Tài nguyên n
Tài nguyên n

t xã Minh Xuân n m 2013)

c
c c a xã Minh Xuân ch y u là do ngu n n

m t ph n nh là ngu n n

c ng m. Tuy nhiên ngu n n

c m t và

c m t là ngu n n

c

chính ph c v cho sinh ho t và s n xu t c a nhân dân và nó ph thu c vào
ngu n n

c thông qua h th ng kênh, m

ng t ch y. Hi n nay xã ch a có


15
công trình n

c s ch trong nh ng n m t i c n

t t nhu c u v n

c sinh ho t cho nhân dân

c xây d ng nh m áp ng

a ph

ng.

2.2.3.3 Tài nguyên r ng
Theo th ng kê

t ai n m 2010, xã Minh Xuân có 1.790,23ha

nghi p, chi m 72,23% t ng di n tích t nhiên: Trong ó
1.444,33ha,

t lâm

t r ng s n xu t là

t r ng phòng h là 345,90ha. Cây r ng ch y u các loài cây h

S i, Trò Xanh, S n, dây leo có Song, Mây, d

i tán r ng còn có cây h chu i,

Ráy hi n t i r ng t nhiên phòng h sinh tr

ng và phát tri n khá t t, v i h

th m th c v t phong phú và a d ng g m nhi u ch ng lo i, nhi u h khác
nhau.
Tài nguyên r ng c a xã Minh Xuân ã
tác khoanh nuôi b o v r ng ã

c b o v nghiêm ng t, công

c chú tr ng,

t r ng ã

c giao khoán

n t ng h dân. Nhìn chung, các d án tr ng và b o v r ng phòng h
c phát huy

c hi u qu , h n ch r t nhi u tình tr ng khai thác g r ng,

các tài nguyên lâm s n ngoài g và tình tr ng cháy r ng, làm t ng
n

ã

nh cân b ng sinh thái c a môi tr

che ph ,

ng t nhiên.

2.2.3.4. Tài nguyên nhân v n
Dân c sinh s ng trên

a bàn xã Minh Xuân a ph n là dân t c Tày

còn l i là Kinh, Nùng, Dao, Thái. Xã minh xuân là vùng

t có truy n th ng

v n hóa, truy n th ng yêu n

c và cách m ng. Anh em dân t c trong xã có

tinh th n oàn k t yêu quê h

ng, có

qua m i khó kh n

c i lên.

m nh tinh th n

v ng b
h

c tính c n cù, ch m ch , n l c v

ó là nh ng nhân t c b n và s c

ng t i s phát tri n kinh t xã h i, trong xu h

nh p v i c huy n, t nh và c khu v c là i u ki n thu n l i
chính quy n và nhân dân trong xã v ng b
nghi p hóa, hi n

t

ng h i
ng b ,

c i lên trong s nghi p công

i hóa xây d ng xã Minh Xuân giàu,

p, v n minh.


16
2.2.4. i u ki n kinh t - xã h i khu v c nghiên c u
2.2.4.1.Tình hình kinh t dân c
Theo tài li u th ng kê dân s c a xã n m 2010 là 7206 kh u, 1788 h
phân b thành 21 thôn. V i

c i m là m t xã vùng cao, kinh t ch y u s n

xu t nông nghi p, m t b ng dân trí ch a cao, trình
tình tr ng lao
h

ng r t l n

ng t i

a ph

nhân th c kém. Vì v y

ng ch y u là lao

ng gi n

n, ã nh

n vi c ti p thu, ng d ng nhanh các ti n b khoa h c k thu t

vào s n xu t và phát tri n các nghành ngh khác

t n d ng ngu n lao

ng

nhàn d i trong mùa khô.
D a theo báo cáo t ng h p quy ho ch s d ng
2015, hi n tr ng dân s và lao

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

12
13
14
15
16
17
18
19
20
21

Tên thôn
Toàn xã
Thôn Nà Khà 1
Thôn Nà Khà 2
Thôn Long Cha
Thôn Keo Qu ng
Thôn B n C
Thôn Nà T ng
Thôn Nà Vài 1
Thôn Nà Vài 2
Thôn Yên Th ng
Thôn Yên H
Thôn Tông C m
Thôn Tông Pha
Thôn Làng V c
Thôn Trang Thành
Thôn Tr m Khoa
Thôn Tr n Phú
Thôn B n R ng

Thôn Tông P ong
Thôn B n Át
Thôn Át Th ng
Thôn Pá Ràng

n n m

ng xã Minh Xuân th hi n qua b ng sau:

B ng 2.2 T ng h p hi n tr ng dân s và lao
STT

t chi ti t

S h
1788
98
97
117
118
115
99
49
53
91
131
96
46
94
74

76
91
61
73
88
55
66

ng xã Minh Xuân

Dân s (ng i)
S nhân kh u
7206
437
367
458
448
449
376
198
201
359
526
349
203
396
307
329
339
263

310
389
255
247

S lao ng
5765
350
294
366
358
359
301
158
161
287
421
279
162
317
246
263
271
210
248
311
204
198

(Ngu n: Tiêu chí phân lo i thôn c a xã Minh Xuân)

17
Toàn xã có 5 dân t c sinh s ng

ây

ng bào ch y u là dân t c Tày,

còn l i là dân t c Kinh, Nùng, Dao, Thái. Bà con các dân t c sinh ho t, ch n
nuôi và s n xu t nông lâm nghi p theo h
S ng

i trong

tu i lao

t ng s dân toàn xã. Lao
1,85% t ng s lao

ng kinh t th tr

ng là 5765 ng

ng.

i chi m kho ng 81,12%

ng công nghi p, d ch v có 107 ng

ng toàn xã còn l i là lao

i chi m

ng trong l nh v c nông, lâm

nghi p v n chi m t tr ng l n là ngu n cung c p vi c làm ch y u cho ng
dân

a ph

ng, công nghi p, d ch v ch a ph i là

i

ng l c phát tri n kinh t ,

ch y u mang tính t phát, quy mô nh .
Công tác xóa ói gi m nghèo ti p t c

c th c hi n ch

o; ban xóa

ói gi m nghèo k t h p cùng các ban, ngành, oàn th và các tr

ng thôn b n

tuyên truy n v n

ng ng

i nghèo có ý th c v

xây d ng các mô hình làm n có hi u qu
Công tác th
hi n úng ch
t

ng binh li t s và ng

n lên, tham gia tích c c vào

gi m và thoát nghèo.
i có công luôn

chính sách, t ch c th m h i

c quan tâm th c

ng viên t ng quà cho các

ng thu c di n chính sách nhân d p T t Nguyên án, ngày th

s 27/7 và các ngày l l n. Tri n khai th c hi n t t ch
cân

i v i h c sinh nghèo, con th

i

ng binh li t

chính sách tr c p

ng binh, b nh binh.

2.2.4.2.V kinh t
* C c u kinh t
- N n kinh t xã Minh Xuân mang tính ch t là thu n nông, s n ph m
c a xã ch y u v nông, lâm, ng nghi p chi m t tr ng cao, các nghành khác
nh công nghi p, ti u th công nghi p h u nh không có. G n ây nghành
d ch v tính ch t ph c v cho n i xã có manh mún phát tri n nh ng r t còn ít.
-T c

t ng tr

ng Kinh t n m 2012

+ C c u kinh t :
+ Nông – lâm nghi p: 87%
+ Th

ng m i d ch v : 0,08 %

t 12,7% bình quân n m