Giải pháp đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa ở xã Bản Qua huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (15.4 MB, 89 trang )
i
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
NÔNG THANH TH O
tài:
GI I PHÁP Ð Y M NH CHUY N CHUY N CÕ C U KINH T NÔNG
LÂM NGHI P THEO HÝ NG S N XU T HÀNG HÓA
B N QUA,
HUY N BÁT XÁT, T NH LÀO CAI
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
: Chính quy
Chuyên ngành
: Kinh t nông nghi p
Khoa
: KT&PTNT
L p
: K43 - KTNN
Khóa h c
: 2011
2015
IH C
i
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
NÔNG THANH TH O
tài:
GI I PHÁP Ð Y M NH CHUY N CHUY N CÕ C U KINH T NÔNG
LÂM NGHI P THEO HÝ NG S N XU T HÀNG HÓA
B N QUA,
HUY N BÁT XÁT, T NH LÀO CAI
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
: Chính quy
Chuyên ngành
: Kinh t nông nghi p
Khoa
: KT&PTNT
L p
: K43 - KTNN
Khóa h c
: 2011
Gi
IH C
2015
ng d n: Th.s. Nguy n Th Châu
i
L IC
c s nh t trí c a Ban giám hi
Phát tri
i h c Nông Lâm Thái Nguyên, sau khi hoàn thành
khóa h c
Xát
ng, Ban ch nhi m khoa Kinh t và
n hành th c t p t t nghi p t i xã B n Qua huy n Bát
t nh Lào Cai v
Gi
tài:
y m nh chuy n d
ng s n xu t hàng hóa
u kinh t nông lâm nghi p theo
xã B n Qua,huy n Bát Xát,t
Trong th i gian nghiên c u và th c hi n lu
l ic
c nh
n các t p th
tôi trong su t quá trình th c hi
ch
u ki
tài t t nghi p này.
Tôi xin chân thành c
i H c Nông Lâm Thái
o và khoa KT&PTNT cùng các th y cô giáo nh
cung c p trang thi t b ki n th c cho tôi trong su t quá trình th c t p.
C
n Qua các ban ngành và nhân dân tro
ki
u
tôi trong qua trình th c t p.
V i lòng bi
c nh t, tôi xin trân tr ng c
Nguy n Th Châu -
c ti
ng d n tôi trong su t quá trình nghiên
c u, góp nhi u ý ki n quý báu giúp tôi h
Trong quá trình th c t p m c dù b
gian có h
b n thân còn h n ch
tài này.
ts cc g
i
u làm quen v i công tác
nghiên c u nên b n khóa lu n này không tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong
nh
lu n c
cs
n c a các th y cô giáo và b
c hoàn thi
Xin chân thành c
Sinh viên
Nông Thanh Th o
b n khóa
ii
M CL C
............................................................................................ 1
1.1.
............................................................................. 1
1.2.
......................................................................... 3
1.2.1.
........................................................................................ 3
1.2.2.
........................................................................................ 3
....................................................................... 3
........................................................................ 3
......................................................................... 3
1.5.
........................................................................................ 4
........................................ 5
............................................................................................. 5
........................................................................... 5
2.1.2.
...................................................... 6
2.1.3.
......................................... 8
2.1.4.
...................................................................................... 8
2.1.5.
........................................................................................... 12
2.2.
............................. 13
2.2.1.
....................................................................... 13
2.2.2.
............................................................. 13
2.2.3.
..................................................... 14
2.2.4.
...... 14
iii
2.3.
........................................................ 15
2.3.1.
.................................... 15
2.3.2.
................................................................... 17
2.4.
........
............................................................................................................... 18
. 19
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 19
ng nghiên c u............................................................................ 19
3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 19
3.2. N i dung nghiên c u................................................................................ 19
u.......................................................................... 20
n m u nghiên c u...................................................... 20
p thông tin. ........................................................... 20
ng h p thông tin........................................................... 21
......................................... 21
................................................................... 21
.............................. 21
3.4.3. H th ng ch tiêu ph
u ki n s n xu t kinh doanh c a h s n
xu t nông nghi p. ............................................................................................ 22
. 22
............... 22
............................... 24
4.1.
................................................................... 24
.......................................................... 24
. ........................................................ 44
iv
4.2.
........................................................................... 53
....... 53
........................ 55
....................... 61
.....64
..................................................................................... 66
...................................................... 67
4.2.7. Khái quát
-2014............................ 68
........................................................................................ 77
........................... 77
........................................................................................................... 79
.......................................................... 80
......................................... 82
h Lào Cai. . 82
............................................................................ 82
........................................................................................... 82
v
.................................................................................................. 83
...................................... 85
5.2.
............................................................................... 89
5.2.1.
................................................................................................. 89
5.2.2.
.................................................................................... 90
vi
DANH M C CH
VI T T T
Ch vi t t
BQ
Bình quân
BVTV
B o v th c v t
CCKT
u kinh t
CN
Công nghi p
CNH
Công nghi p hóa
i hóa
HTX
H p tác xã
KHKT
Khoa h c k thu t
KTQD
Kinh t qu c dân
NN&PTNT
Nông nghi p và phát tri n nông thôn
TB
UBND
Trung bình
y ban nhân dân
n ao chu ng
n ao chu ng ru ng
WTO
T ch
XHCN
Xã h i ch n
GTSX
Giá tr s n xu t
i th gi i
vii
DANH M C B NG
2012 2014..................................................................................................... 31
2012
2014 ................................................................................................................. 42
2014 ............................................................................................. 45
B ng 4.4. Giá tr s n xu t tr ng tr t c a xã B
-2014. 48
B ng 4.5. Giá tr s n xu
a xã B n Qua 2012-2014. ...... 50
...... 58
........... 59
........................................................................................................... 60
... 61
............. 62
............................... 63
........................................ 65
........................... 66
............... 67
....................... 70
......... 71
.................................. 72
B ng 4.19: Chi phí s n xu t c a nhóm h
....................... 73
B
a nhóm h
...................... 74
B ng 4.21: Chi phí cho s n xu t lâm nghi p c a các h
u tra Ch tiêu
......................................................................................................................... 75
............................................................................................. 76
viii
DANH M C HÌNH
-2014 ...................... 46
Bi
u giá tr ngành tr ng tr
Bi
u giá tr
.... 54
........................... 63
.............. 78
........ 78
........ 79
1
PH N 1
M
1.1.
Tính c p thi t c
tài
S n xu t nông nghi
s n xu
U
c bi t quan tr
cung c p nhu c u t i c n thi
,cung c p nguyên li u
c, th c ph m cho toàn xã h i
phát tri n công nghi p nh và công nghi p ch bi n ,cung
c p hàng hóa xu t kh u, cung c
ng và m t ph n v
Nông nghi p- nông thôn là th
v
i v i xã h i, là ngành
công nghi p hóa.
ng quan tr ng c a các ngành công nghi p, d ch
nh kinh t , chính tr , xã h i, gi gìn b o v tài nguyên thiên
ng.
Ngh quy
ih
i bi u toàn qu
nông nghi
ng phát tri n ngành
n nay và trong nhi
thôn và nông dân v n có t m chi n
trình chuy n d
iv
c bi t quan tr
nông nghi p nông
y nhanh quá
u nông nghi p và kinh t nông thôn ,chuy n m nh sang s n
xu t các s n ph m có th
ng và hi u qu kinh t
ng các vùng s n
xu t hàng hóa t p trung, g n v i vi c chuy n giao công ngh s n xu t và ch bi n,
kh c ph c tình tr ng s n xu t manh mún, t
Vi c chuy n d
u kinh t
u kinh t nông nghi p nói
c quan tâm hi n nay c a nhi
c trên th gi i, nh t là
ri
ng hành
ng c th , thi t th
it l
ph c nh ng h n ch , b t c
ng, ch
n kinh t t
phát tri n nông nghi p thì chuy n d
n i dung không th thi
nông nghi
c
c phát tri n b n v ng.Trong
ng s n xu t hàng hóa là m t
c ta có trên 70% dân s s ng b ng ngh s n xu t
th c hi n ch
u ki n t nhiên
ti
u kinh t nh m kh c
kinh t xã h i c th xây d
m nh hi n có nh m phát tri n m t s ngành ngh
i nh
cm
u kinh t h p lý.
n,
phát tri n các ngành ngh và s xây d ng
2
Xã B n Qua n m
ông c a huy n Bát Xát , bao b c xung quanh
huy n, cách thành ph Lào Cai 10km v
ng Tây B c.Trong nh
s n xu t nông lâm nghi p c a xã B n Qua huy
ng m
ng chuy n d
ng xu
u kinh t nông nghi p t s n xu t manh
mún, phân tán sang s n xu t hàng hóa. Tuy nhiên, so v i nhu c u phát tri n và ti m
i th c a xã thì quá trình chuy n d
nh
u kinh t nông lâm nghi p c a xã
o ra s c b t m i gì v phát tri n s n xu t hàng
hóa trong b i c
tr ng hi
th
ng và h i nh p kinh t qu c t . Th c
i s ng c a nhân dân còn g p r t nhi
y u d a theo
c s n xu t t cung t c p là chính, các cây tr ng ch y u là: Lúa, ngô,
l
c bi t
nh
ng giao thông không thu n l i, các ngành
ngh không có, các s n ph m g i là hàng hóa r
khai thác t r ng, sông su
là
y chuy n d
u kinh t nông lâm nghi p
ng s n xu t hàng hóa g n v i công nghi p ch bi n và th
ng, th c hi n
n khí hóa, th y l i hóa, ng d ng thành t u khoa h c, công ngh ,
c h t là công ngh sinh h
ng thi t b khoa h c công ngh hi
vào các khâu s n xu t nông nghi p nh
tranh c a nông s n hàng hoá trên th
t, ch
i
ng, s c c nh
ng là m c tiêu mà các c p và nhân dân c a
xã B n Qua, huy n Bát Xát, t
t tâm th c hi n. Vì th , xã B n
Qua c n ph i chuy n d ch nhanh CCKT nông lâm nghi
ng nh ng yêu c u
chung c a huy n, c a t nh và yêu c u riêng c a xã trong phát tri n kinh t , xã h i,
xây d ng nông thôn m i. Vì v y vi c nghiên c
tài
chuy n d
ng s n xu t hàng hóa
u kinh t nông lâm nghi
B n Qua, huy n Bát Xát, t
y m nh
xã
nh m tìm ra các gi i pháp cho vi c chuy n
d ch CCKT nông- lâm nghi p c a xã có hi u qu và b n v ng là yêu c u c p thi t
c v lý lu n và th c ti n.
3
1.2.
M c tiêu nghiên c
tài
1.2.1. M c tiêu chung
c tr ng t
chuy n d
xu t m t s gi i pháp ch y u nh
y m nh
u kinh t nông nghi p theo s n xu t hàng hóa t i xã B n Qua
,huy n Bát Xát t
nt
n 2020.
1.2.2. M c tiêu c th
+H th ng hóa nh ng v
có tính ch t lý lu n và th c ti n v chuy n d ch
u kinh t nông nghi
ng s n xu t hóa.
c tr
tìm ra nh ng nguyên nhân ch y u gây c n tr ð n
chuy n d ch cõ c u kinh t nông lâm nghi p Xã B n Qua trong nh
nh ti m
m nh phát tri n s n xu
kinh t nông lâm nghi
u
ng s n xu t hàng hóa cho xã B n Qua.
xu
ng và gi i pháp ch y u nh
u kinh t nông lâm nghi
nt
ng yêu c u chuy n d
y m nh chuy n d ch
ng s n xu t hàng hóa cho Xã B n Qua giai
n 2020.
cc
tài
i v i khoa h c
- Góp ph n cung c p các lu n c v chuy n d
ng công nghi p hóa- hi
nâng cao kh
u kinh t nông nghi p theo
xu t nh ng gi i pháp m i sát v i th c t ,
ng vào th c ti n.
i v i th c ti n
-
i v i kinh t : Chuy n d
xu
u ki n CNH-
Nghiên c u chuy n d
v i vi
ch
h i, ch
thu nh
u kinh t nông nghi
ng s n
ng kinh t .
u kinh t k t h p áp d ng nh ng ti n b KHKT m i
ng phát tri n s n xu
n: ch
m các
c th c ph m, ch
ng và ch
i s n xu
y kinh t c a xã phát tri n.
xã
xã B n Qua s góp ph
a xã, góp ph n
4
-
i v i xã h i: góp ph n gi i quy t v
nghi p, nông thôn c a huy
ng có vi c làm trong nông
ng có vi c làm, thu nh
m nghèo, c i thi
c hi n
i s ng, gi m t n n xã h i, an toàn tr t t xã h i,
b o v an ninh qu c phòng, xây d ng nông thôn m
-
iv
ng: Chuy n d ch CCKT nông lâm nghi p, cung c p hàng
lo t các ch
c, b o t
ch
ng sinh h c. Các v
t,
s n xu t nông nghi p s ch, an toàn
v sinh th c ph m,...
1.4. Câu h i nghiên c u
1
th c hi n chuy n d
u kinh t nông nghi
ng
s n xu t hàng hóa cho t ng vùng, t
2 .Th c tr ng chuy n d
u kinh t nông lâm nghi
xu t hàng hóa xã B n Qua huy n Bát Xát trong nh
ng s n
nào?
Nh ng m t m nh, h n ch , nguyên nhân là gì?
3
y m nh chuy n d
u kinh t nông lâm nghi
xu t hàng hóa trong nh
1.5. B c c c
i xã B n Qua c n ph i th c hi n các gi i pháp gì?
tài
Ngoài ph n m
Ph n 1: M
ng s n
u, ph l c, danh m c tài li u tham kh o, khóa lu n g m 5 :
u
Ph n 2: T ng quan tài li u
Ph
ng, n
u.
Ph n 4: K t qu nghiên c u và th o lu n
Ph n 5: Các gi
xu t hàng hóa.
y m nh chuy n d
u kinh t
ng s n
5
PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U NGHIÊN C U
khoa h c v chuy n d
u kinh t nông nghi
ng s n
xu t hàng hóa.
2.1.1. M t s v
lý lu n v chuy n d
u kinh t nông lâm nghi p theo
ng s n xu t hàng hóa
2.1.1.1. M t s khái ni
n
u kinh t
-
u kinh t là m t ph m trù kinh t bao g m nhi u b ph n có m i quan h
bi n ch ng v i nhau h p thành c u trúc bên trong c a n n kinh t
cs px p
theo m t t l nh
u kinh t
không c
nh trong m t không gian và th i gian c th
nh mà luôn v
ng và phát tri n [5].
u kinh t nông nghi p
-
u kinh t nông nghi p là khái ni m ch t ng th các ho
c s n xu t nông nghi p, th hi n b ng t l nh
nh
ng kinh t trong
nh v m
ng c a các ngành tr ng tr
nh tính và
p trong m t
không gian và th i gian c th [5].
-
u kinh t nông thôn
u kinh t nông thôn là m t khái ni m bi u th t ng th các ho
t - xã h i di
ng kinh
a bàn nông thôn trong m t không gian và th i gian nh t
u kinh t nông thôn bao g m c nông
lâm
p, công nghi p,
ti u th công nghi p và d ch v [2],[5].
- Công nghi p hóa, hi
i hóa nông nghi p
Công nghi p hóa
i hóa nông nghi p là quá trình chuy n d
kinh t nông nghi
ch bi n và th
hi
u
ng s n xu t hàng hóa quy mô l n, g n v i công nghi p
ng, th c hi
thành t u khoa h c, công ngh
thu t và công ngh hi
n khí hóa, th y l i hóa, ng d ng
c h t là công ngh sinh h
i vào các khâu s n xu t nông nghi p nh
tb,k
6
su t, ch
ng, s c c nh tranh c a nông s n hàng hóa trên th
ng. (NQ h i
ngh TW 5, khóa IX ) [3].
- Công nghi p hóa , hi
Công nghi p hóa
d
i hóa nông nghi p , nông thôn
hi
i hóa nông nghi p, nông thôn là quá trình chuy n
u kinh t nông nghi
s n ph
tr ng giá tr
ng các ngành công nghi p và d ch v , gi m d n t tr ng s n
ph
ng nông nghi p, xây d ng k t c u h t ng kinh t - xã h i, quy
ho ch phát tri n nông nghi p, nông thôn, b o v
ng sinh thái, t ch c l i
s n xu t và xây d ng quan h s n xu t cho phù h p, xây d ng nông nghi p, nông
thôn dân ch , công b
a nhân dân
ông ng
i s ng v t ch t và
nông thôn . (NQ h i ngh TW5 ,khóa IX ) [3].
2.1.2. N i dung c
u kinh t nông nghi p, nông thôn và s chuy n d ch
ng công nghi p hóa, hi
i hóa.
u kinh t nông nghi p, nông thôn bao g
u vùng lãnh th
2.1.2.1. V
u ngành và n i b
u thành ph n kinh t .
u ngành và n i b ngành
u kinh t ngành và n i b ngành trong nông nghi p g m tr ng tr t và
c nông nghi p, lâm nghi
bao g
ghi
ng tr t
c, cây công nghi p, cây th c ph m, cây l y g và b o v
r
c li
i gia súc, gia súc, gia c m,
v t nuôi th y s n.
u kinh t phân theo ngành c a n n kinh t nông thôn bao g m 3 nhóm
l n: Nông
lâm
p. Công nghi p nông thôn (bao g m công nghi p khai
thác, ch bi n, s n xu t v t li u xây d ng, ti u th công nghi p, ngành ngh truy n
th ng). D ch v nông thôn (bao g m c d ch v
t ng nhóm l
c phân chia nh
Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t
chuy
ph
i s ng và d ch v s n xu t).Trong
u ngành nông nghi p d ch
ng gi m d n t tr ng giá tr s n ph m tr ng tr
m t tr
ng tr ng tr
tr
s n
7
Trong n i b ngành tr ng tr
u c n ph i chuy n d ch theo
s n ph m c a các lo i cây tr ng và v
t, ch t
ng và giá tr kinh t cao, có giá tr xu t kh u và có l i th c nh tranh trên th
ng [5].
2.1.2.2. V
u và vùng lãnh th
S
ng di n ra trong m t vùng lãnh th
nh
c b trí theo không gian c th . Ti
c u vùng là l i th so sánh v
u ki n t nhiên, kinh t - xã h i. Xu th chuy n
d
u kinh t vùng lãnh th
c
ng chuyên môn hóa, t p trung hóa s n
xu t và d ch v , hình thành nh ng vùng s n xu t t p trung có hi u qu cao. Trong
t ng vùng c n coi tr ng chuyên môn hóa v i phát tri n t ng h
v i
c
u vùng kinh t có s c
vùng chuyên môn hóa c
ph m sai l m có th d
2.1.2.3. V
T
t
ng. Song so
l n, cho nên vi c xây d ng các
c xem xét và nghiên c u c th , th n tr ng, n u vi
n khó kh c ph c và ch u t n th t r t l n.
u thành ph n kinh t
ih
ng C ng s n Vi t Nam l n th
nh chuy n n n kinh
c ta t
k ho ch hóa t p trung, bao c p sang n n kinh t th
s qu n lý c
ng XHCN. Các thành ph n kinh t
c, t p th
ng có
av
ng s n xu t kinh doanh theo pháp lu t.
Trong quá trình chuy n d
kinh t n i lên xu th
u kinh t
Kinh t
nông thôn, các thành ph n
c còn t n t i và phát tri n
ngành d ch v nông nghi
y nông, v
theo ki u m i hi
c hình thành; Kinh t h
s n xu t t ch
ra phù h p v i
m ts
ng và thú y; Kinh t HTX
n hi
ng chuy n bi n kinh t h t cung, t c p sang s n xu t hàng
hóa. [7],[9].
8
2.1.3.
u nông nghi p nông thôn
u kinh t nông nghi
n[2],[5]:
c u kinh t nông nghi p, nông thôn mang tính khách quan, không
M t là
ph thu c ý mu n ch quan c
i.
u kinh t nông nghi p, nông thôn mang tính l ch s , xã h i g n
Hai là,
li n v i ð c ði m kinh t xã h i c a t ng vùng sinh thái.
u kinh t nông nghi p, nông thôn không ng ng v
Ba là,
ng, bi
i
ng ngày càng hoàn thi n, h p lý hóa và có hi u qu .
u kinh t nông nghi p, nông thôn là m
B n là
g n li n v i quá trình h
u kinh t m , luôn
ng v i bên ngoài.
, trong th
u kinh t nông nghi p, nông thôn ngành nông
nghi p chi
ng tr t là ch y u, ngành công nghi
tri n (ch y u là ngh truy n th ng, ti u th công nghi p), ngành d ch v
phát tri n (ch y u v d ch v
i s ng v i ch
ng th p).
u kinh t nông nghi p, nông thôn v
Sáu là
ng ,phát tri n trên m t
a bàn r ng l n.
2.1.4. Nh ng nhân t ch y u
n s chuy n d
u kinh t
nông nghi p nông thôn
u kinh t nông nghi p, nông thôn ch u
2.1.4.1. Nhóm các nhân t v
a) V
ng c a các nhóm nhân t
u ki n t nhiên
a lý
M i vùng , m
u có nh ng l i th và h n ch riêng v v
lý. Nh ng vùng g n th
ng tiêu th , thu n l i v giao thông, thu n l i v các
d ch v
u ra cho s n xu t s có thu n l
u kinh t
th
ng.
a
c d ch chuy n
ng phát tri n s n xu t hàng hóa, g n s n xu t v i ch bi n
9
u ki n sinh thái
Cây tr ng, v t nuôi là nh
t nhiên c a t ng vùng nh
s ng có quan h m t thi t v
nh. B i v
i s n xu t không th
cây tr ng, v t nuôi, có ngu n g
vùng nhi
i ho c
ng
i, chuy n sang nuôi, tr ng
cl
thu c v xuân sang tr ng
u ki n
cây tr ng
v
u s n xu t nông nghi p,
i s n xu
n vi c né tránh và ch
nh ng tác
h i c a úng l t, khô h n, giông
c) Các ngu n tài nguyên (ngu
c, bi n, r ng, khoáng s n).
Các ngu
i th c a t ng vùng và t ng
ti u vùng trong phát tri n s n xu t và chuy n d
u kinh t nông nghi p.Tuy
nhiên, các ngu n tài nguyên ngày càng khan hi m d
s n xu t ph
ng ti t ki m và b o v
2.1.4.2. Nhóm các nhân t v
a)Nhân t th
Th
i vi c s p x p, b
phát tri n b n v ng.
u ki n kinh t - xã h i
ng
ng là nhân t
ng r t quan tr
c u kinh t nông nghi p b i vì trong n n kinh t th
xu t là t
i nhu
v ng và tr l
u
n quá trình chuy n d
ng, m c tiêu c
t hi u qu kinh t
is n
i s n xu t ph i n m
c 3 câu h i: S n xu t cái gì? S n xu
th nào? S n xu t cho
ai?[16].
Th
ng ch u
ng c a 3 quy lu t kinh t
n: Quy lu t v quan
h cung c u, quy lu t giá tr và quy lu t c nh tranh. Ba quy lu t này luôn chi ph i
m i ho
ng kinh t -xã h
b) Nhân t v ch
u ki n kinh t th
ng.
ng và ngu n nhân l c
Hi u qu c a quá trình s n xu t nông nghi p ph thu c r t l
th c k t h p gi a y u t
trình t ch c s n xu t. Ch
v i ti n trình chuy n d
hi n
các m t [16]:
ng s ng và y u t v
ng ngu n nhân l c có vai trò
ng v t hóa trong quá
c bi t quan tr
u kinh t nông nghi p. Vai trò quan tr
i
10
- Nh n th
th
ra quy
nh s n xu t c
ng trong n n kinh t
ng.
-K
ng d ng các ti n b khoa h c k thu t, công ngh vào s n xu
nâng
t c a các y u t s n xu t trong nông nghi p.
c) Quy
nh c
i s n xu t
i s n xu t b trí tr ng cây gì, nuôi nh ng con gì, ch y u là nh
l i l i ích kinh t cho b n thân và gia
Trong n n s n xu t nh
.
u s n xu t nông nghi p có tính ph bi n c a
i nông dân là t p trung s n xu t các lo i s n ph m gi i quy t v
th c, th c ph m t i ch
Khi n n s n xu
i
c
v s
không th t n t
c
ng và ch
c khi v n duy trì tái s n xu
i nông dân b t bu c ph
xu t c
ng th
i s ng
i nông dân
n, th c hi n t cung, t
ng ra th
ng, b trí
us n
c nh ng nhu c u tiêu dùng nông s n th
t
ng,
c nhi u ti
phát tri n c
h t ng
H th ng giao thông và th y l i hi
u ki n quan tr
hi
i
hóa ngành nông nghi p, chuy n nông nghi p t s n xu t nh , manh mún sang s n
xu t hàng hóa v i quy mô l n. Chính vì th , m
c gi m d n do s
ul n
a kh
ng s n ph m, và v
lâu dài thì giá thành nông s n s h th p.
Ngoài giao thông, th y l i thì h th ng ch
d ch, buôn bán nông s
ch
n giá thành. S thi u h t c a h th ng
u m i trong buôn bán nông s
s n xu
giao
n cho chi phí v n chuy n nông s n t
r t cao.
2.1.4.3. Nhân t v khoa h c và công ngh
Khoa h c và công ngh ngày nay phát tri n r t m
ng s n xu t tr c ti
i v i ngành nông nghi
thành l c
11
su t cây tr ng, v t nuôi, t
ng cao, t
n chuy n d ch
u kinh t nông nghi p, nông thôn.
s phát tri n không ng ng c a khoa h c-k thu t mà hàng lo t các
lo i v
thu t ph c v s n xu t nông nghi
ct
thu c phòng tr sâu b nh, ch
s n xu
ng phát tri n, th
c công nghi p...Nhi u máy móc, trang thi t b k thu t
i, nhà kính, b th y canh, lò p tr ng...cùng v i h th ng th y nông,
th y l i này
c xây d ng v i quy mô r ng l
c hoàn thi
góp ph n r t l n kh c ph c và h n ch nh ng b t l i c
th
ng thu n l
tr ng, v
u ki n t
ng
ng, phát tri n c a cây
a bàn thích nghi cho cây tr ng, v t nuôi c v m t không
gian và v m t th i gian, t
u ki n b trí h th ng cây tr ng, v t nuôi phong phú
ch ng lo i và v th i v . [8],[16].
2.1.4.4.
Nhân t v
c th
quy n quy
chính sách
im
qu n lý kinh t ,
nh b
c
u s n xu t nông nghi
n t i, quy n s d ng ru
c
i nông dân th c t ch có
t 5% và khu v
t và quy n ch
c m r ng, h u h t nh
n s n xu t nông nghi p còn l
kinh t , xã h
ng b trí s n xu t
mc
c
u r t c n thi t nh m b o v l i ích
c.
Các nhân t khác
u kinh t nông nghi p, nông thôn còn ph thu c vào m t s y u t
-
Ngu n v
-
S phát tri n c a các khu công nghi p t
-
l n
hóa nông thôn
Kinh nghi m, t p quán và truy n th
nông thôn
qu n lý
Nh ng bi
t
ng v kinh t chính tr trong khu v c...
12
2.1.5. Yêu c u ph i chuy n d
u kinh t nông lâm nghi
ng s n
xu t hàng hóa.
u kinh t nông nghi p là khái ni m ch t ng th các ho
trong nông nghi
c th hi n b ng t l nh
ng c a các ngành tr ng tr
gian và th i gian c th
ng kinh t
nh v m
p,
nh
p trong m t không
ng c a th gi
nghi p không nên hi u ch là áp d ng ti n b c a công ngh sinh h c, t
ng tr
i b n thân quy trình và công
ngh , các quy lu t sinh h c, t o ra các gi ng cây con ng
ng cao, có kh
m t n n nông nghi p ch
ng
t, ch t
ng ch u th i ti t kh c nghi t và kháng b
ng cao, giá tr
y,
i vi c n n nông
nghi p công ngh cao-n n nông nghi p ng d ng bi n các thành t u KHCN trong
thâm canh s n xu t, b
m s c c nh tranh, thân thi n v
b n v ng. Vì th
ng và phát tri n
a vi c chuy n d ch CCKT, b i có
nhi u lý do:
1. Do th c tr ng y u kém b t h p lý c a CCKT hi n nay. K t sau c i cách
kinh t , m
u chuy n bi n tích c
m.
2. Do chính nhi m v và yêu c u c
Nông nghi p nông thôn v
ph n quan tr ng c u thành nên n n kinh
t , c n ph i chuy n d
tr
t ra.
tm
n
c công nghi
3. Chuy n d
i xu t phát t yêu c u v th
ng,
yêu c u toàn c u hóa và h i nh p kinh t . S h i nh
h i nông nghi p ph
c phát tri n m
cc v s
áp d
ng và ch
c nhu c u c a th
ng.
4. Xu t phát t yêu c u c a n n kinh t phát tri n có hi u qu , phát huy l i th
so sánh c a t ng vùng, t
qu n lý, b o v tài nguyên g n v i vi c b o v
nghi p nông thôn.
i khai thác tài nguyên ti t ki m ,
ng, phát tri n du l ch nông
13
2.2. M t s v
lý lu n v s n xu t nông s n hàng hóa
2.2.1. M t s khái ni
n
2.2.1.1. Khái ni m v s n xu t hàng hóa
S n xu t hàng hóa là quá trình s n xu t ra s n ph
i khác, v i xã h i nh m m
v ki u t ch c kinh t
i nhu
ch
n ph m s n xu t ra không nh
tiêu dung c a chính ng
thông qua vi
iv i
i s n xu
ng yêu c u
ng tiêu dùng c
i khác,
i mua bán.
2.2.1.2. Phân lo i s n xu t hàng hóa
S n xu t s n ph
c chia thành hai lo
,
quy mô, tính ch
+ S n xu t hàng hóa gi
v
n xu t hàng hóa
k thu t s n xu t l c h u, s
thành hàng hóa ch là ng
th p
ng th p, s n ph m tr
c ti n hành b i nh ng h nông dân s n xu t
nh thu n nông v
và phân tán.
+ S n xu t hàng hóa l n: là hình th c s n xu t hàng hóa
hi n m
i cùng là s n xu t hàng hóa nh
công ngh
cao, th
i l i nhu n cao, v i m t
ng d ng vào s n xu t, g n v i th
ng tiêu th , hi n nay
c ta là th hi n hình th c s n xu t hàng hóa l n.
2.2.2.
u ki
s n xu t hàng hóa
S n xu t hàng hóa nói chung và trong nông lâm nghi p nói riêng, ch có th t n
t
u ki
ng xã h i và s tách bi t v kinh t [16]:
u ki n th nh t:
ng xã h i là s chuyên môn hóa s n
xu t, là s
c s n xu t khác nhau.
ng xã h i, chuyên môn hóa s n xu
n ph m th
ng
ng nhi
i s n ph m.
u ki n th hai: Là s tách bi t kinh t là s tách bi
kinh t gi a nh
th có s
c l p nh
i s n xu t, t c là nh
nh v
iv m t
i s n xu t tr thành nh ng ch
n ph m làm ra thu c quy n s h u
14
c a các ch th kinh t
i này mu n tiêu dùng s n ph
khác c n ph
ng c
i
i, mua bán hàng hóa.
2.2.3.
a s n xu t hàng hóa
S n xu
n là [16]:
+ S n xu t hàng hóa là s n xu
i, buôn bán: l ch s nhân lo i t n t i
hai ki u t ch c kinh t khác nhau là s n xu t t cung, t c p và s n xu t hàng hóa.
S n xu t t cung, t c p là ki u t ch c kinh t
tiêu dùng là ch y
n ph m s n xu t ra
n xu t hàng hóa là ki u t ch c kinh t
trong s n ph m s n xu
bán, ch không ph
ng tiêu dùng c
i
s n xu t.
ng c
i s n xu t hàng hóa v a mang tính ch
mang tính ch t xã h
s n xu
n ph m hàng hóa c
ph c v xã h
u ki
i tr c ti p
ng nhu c u c
i khác trong xã h i. Vì v y
n xu t hàng hóa gì, s n xu
nào, s n xu t bao nhiêu,
i s n xu t ph
v i th
a
vào nhu c u c a xã h i, nói r ng ra là s n xu t ph i g n
ng tiêu th s n ph
2.2.4. Nh
và h n ch c a s n xu t nông s
c ta
- V i tính t cung t c p, b o th , trì tr , l c h u c a m i ngành, m
ng t
a
u c a xã h i v
nông s
- Khai thác v hi u qu có l i th t nhiên, kinh t - xã h i , k thu t s n xu t c a
t
i, t
s n xu
ng vùng, t
- Trong n n s n xu t hàng hóa, s
cung- c u , quy lu t c nh tranh bu
h p lý hóa s n xu t t
n xu t.
ng c a quy lu t giá tr , quy lu t
i s n xu t hàng hóa ph
t, ch
ng,
ng và hi u qu kinh t .
- Trong n n s n xu t hàng hóa do s phát tri n s n xu t, do s m r ng và
gi a các cá nhân, gi a các vùng, gi
c không ch
tinh th
i s ng v t ch t không ng ng nâng cao mà c
a các
i s ng
15
Tuy nhiên, bên c nh m t tích c c, s n xu t hàng hóa có nh ng m
phân hóa giàu nghèo, ti m n nh ng kh
ng ho ng, phá ho
ng h
i s ng xã h i.
2.3. Kinh nghi m v chuy n d
m ts
c trên th gi i và
u kinh t nông nghi p ,nông thôn c a
Vi t Nam
2.3.1. Kinh nghi m c a m t s qu c gia trên th gi i
2.3.1.1. Kinh nghi m c a Trung Qu c
Trong s n xu t nông nghi p, Trung Qu c chú tr
t
cv
. Do v y Trung Qu
u và t p trung m i ngu n l
ng nhanh và
c bi t t i s n xu t
t s n xu t
s n xu
nh.
mb
c v ng ch c, Trung Qu c ti
c u s n xu t nông nghi
u ch
ng hóa s n ph
r ng
phát tri n cây công nghi p và phát tri n ngh r ng, khai thác và nuôi tr ng th y s n,
y m nh công nghi p ch bi n và d ch v nông nghi p.
khai thác th m nh c a t
p các
pH
t . xí nghi
c coi là Qu
thôn trong th i kì c i cách. Nó v
phân công l
n bao g m nhi u thành ph n kinh
xây d
u kinh t nông
ng l c v a là m
y quá trình
ng trong nông nghi p, nông thôn t
t
ng b t nh
2.3.1.2. Kinh nghi m c
Chính sách c i cách ru
t
u kinh t nói chung và nông nghi
nh n th
ng chuy
t p trung ru
ng và cho thuê quy n s d
có tính quy
nh làm
m th a
t, do v y s tích t ,
hình thành các trang tr i nông nghi p quy mô l n phát tri n
khá nhanh.
c bi
ngh trong nông nghi
c- k thu t và công
c bi t là công ngh ch n t o gi ng và công ngh vi sinh.
