Nghiên cứu ảnh hưởng của một số loại phân bón đến sinh trưởng cây Máu chó lá to (Knema pierrei Warb) tại Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp vùng Trung tâm Bắc Bộ (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

NGUY N V N H I

NGHIÊN C U NH H
NG C A M T S LO I PHÂN BÓN
N
SINH TR
NG CÂY MÁU CHÓ LÁ TO (KNEMA PIERREI WARB)
T I TRUNG TÂM KHOA H C LÂM NGHI P
VÙNG TRUNG TÂM B C B

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

IH C

: Chính qui
: Qu n lí tài nguyên r ng
: Lâm nghi p
: K43 (2011 - 2015)

THÁI NGUYÊN - 2015

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

NGUY N V N H I

NGHIÊN C U NH H
NG C A M T S LO I PHÂN BÓN
N
SINH TR
NG CÂY MÁU CHÓ LÁ TO (KNEMA PIERREI WARB)
T I TRUNG TÂM KHOA H C LÂM NGHI P
VÙNG TRUNG TÂM B C B

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi ng viên h ng d n

IH C

: Chính qui
: Qu n lí tài nguyên r ng

: Lâm nghi p
: K43 (2011 - 2015)
: 1. ThS. L c V n C ng
2. TS. Nguy n Anh D ng

THÁI NGUYÊN - 2015


L I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a b n thân. Các s
li u, k t qu
t ng

c trình bày trong lu n v n t t nghi p là trung th c và ch a

c ai công b trong b t k công trình hay khóa lu n nào tr
Tôi xin cam oan, m i s giúp

c ây.

cho vi c th c hi n lu n v n này ã

c c m n và các thông tin, tài li u trích d n trong lu n v n

u ã

ch rõ ngu n g c.
Thái Nguyên, ngày 30 tháng 5 n m 2015
Xác nh n c a giáo viên h

ThS. L c V n C

ng d n

ng

Tác gi lu n v n

Nguy n V n H i

Xác nh n giáo viên ch m ph n bi n
(Kí, h và tên)

i

c


L IC M

N

Lu n v n
c hoàn thành theo ch ng trình ào t o t t nghi p
i
h c K43 (2011 - 2015) t i Tr ng i h c Nông Lâm - i h c Thái Nguyên.
c s nh t trí c a Nhà tr ng và Khoa Lâm nghi p, tôi th c hi n khóa lu n
t t nghi p v i tài: “Nghiên c u nh h ng c a m t s lo i phân bón n
sinh tr ng cây Máu chó lá to (Knema pierrei Warb) t i Trung tâm Khoa
h c Lâm nghi p vùng Trung tâm B c B ”.

có
c k t qu ó, tr c h t tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c
nh t n ThS. L c V n C ng và TS. Nguy n Anh D ng là nh ng ng i ã
tr c ti p h ng d n và t n tình giúp , cung c p thông tin b ích, t o i u
ki n thu n l i trong su t quá trình th c hi n khóa lu n t t nghi p.
Xin chân thành c m n ThS.
ng Th Thu Hà ã dành nhi u th i
gian và công s c giúp
tác gi trong su t th i gian th c t p và hoàn
thành khóa lu n.
Xin chân thành c m n t i: Ban Giám hi u, Ban Ch nhi m khoa Lâm nghi p Tr ng i h c Nông Lâm - i h c Thái Nguyên, th vi n Tr ng i h c Nông
Lâm, Ban Giám c và cán b công nhân viên Trung tâm Khoa h c Lâm nghi p vùng
Trung tâm B c B , cùng các b n bè ng nghi p và gia ình ã t o i u ki n, ng
viên, giúp tôi trong su t quá trình h c t p và th c hi n tài.
M c dù ã r t c g ng trong quá trình th c hi n nh ng do ki n th c,
kinh nghi m c a b n thân và i u ki n v th i gian c ng nh t li u tham
kh o còn h n ch nên lu n v n không tránh kh i nh ng thi u sót nh t nh.
Kính mong nh n
c nh ng ý ki n óng góp ch b o c a các th y, cô giáo,
c a b n bè và ng i thân khóa lu n
c hoàn thi n h n.
Tôi xin trân tr ng c m n !
Thái Nguyên, tháng 5 n m 2015
Tác gi

Nguy n V n H i

ii

DANH M C B NG
B ng 4.1. Sinh tr

ng v

ng kính c a cây Máu chó lá to

t i thí nghi m bón phân .............................................................................................23
B ng 4.2. Sinh tr

ng v chi u cao c a cây Máu chó lá to

t i thí nghi m bón phân .............................................................................................25
B ng 4.3. T l s ng c a cây Máu chó lá to t i thí nghi m m t
B ng 4.4. Ch t l

..........................28

ng cây Máu chó lá to t i thí nghi m bón phân............................29

iii


DANH M C HÌNH

Hình 4.1: o sinh tr
Hình 4.2: Ch t l

ng v

ng kính và chi u cao c a cây Máu chó lá to ....... 27

ng cây Máu chó lá to

các công th c bón phân

c a cây Máu chó lá to ........................................................................................ 30

iv


DANH M C CÁC KÝ HI U VÀ CH

BP 1

Bón phân 1

BP 2

Bón phân 2

BP 3

Bón phân 3

BP 4

Bón phân 4

CT 1

Công th c 1

CT 2

Công th c 2

Do:

ng kính g c

Hvn:

Chi u cao vút ng n

SDo:

H s bi n

ng

SHvn:

H s bi n

ng

VI T T T

ng kính cây

chi u cao cây

v


M CL C

PH N 1.M
1.1.

U ...................................................................................................... 1

tv n

............................................................................................................ 1

1.2. M c tiêu nghiên c u............................................................................................. 2
1.3. Ý ngh a c a

tài ................................................................................................. 2

PH N 2. T NG QUAN NGHIÊN C U ................................................................... 3
2.1. C s khoa h c ..................................................................................................... 3
2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c và ngoài n

c ................................................. 3

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i .................................................................... 3

2.2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c ...................................................................... 4

2.3. i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i khu v c nghiên c u ..................................... 8
2.3.1. i u ki n t nhiên ............................................................................................. 8
2.3.2. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i .............................................................. 10
2.3.3. Nh n xét và ánh giá chung ............................................................................ 15
PH N 3.

IT

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ......... 17

3.1.

it

ng và ph m vi nghiên c u ...................................................................... 17

3.2.

a i m và th i gian ti n hành ......................................................................... 17

3.3. N i dung nghiên c u .......................................................................................... 17
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u.................................................................................... 17

3.4.1. Ph

ng pháp k th a....................................................................................... 17

3.4.2. Ph

ng pháp b trí thí nghi m........................................................................ 17

3.4.3. Ph

ng pháp theo dõi ..................................................................................... 18

3.4.4. Ph

ng pháp thu th p, x lý s li u................................................................ 19

PH N 4. K T QU NGHIÊN C U ....................................................................... 20
4.1. K t qu tìm hi u v k thu t tr ng r ng c a cây Máu chó lá to ......................... 20
4.2. Nghiên c u nh h

ng c a phân bón

n sinh tr

ng

ng kính cây Máu chó lá to ................................................................................... 22

vi

4.3. Nghiên c u nh h

ng c a phân bón

n sinh tr

ng

chi u cao cây Máu chó lá to ...................................................................................... 25
4.4. ánh giá ch t l

ng cây Máu chó lá to d

i nh h

ng

c a

các công th c bón phân ............................................................................................. 27
4.4.1. T l s ng c a cây Máu chó lá to t i thí nghi m bón phân ............................ 27
4.4.2. ánh giá ch t l

ng cây Máu chó lá to d

i nh h

ng c a các công

th c bón phân ............................................................................................................ 29
PH N 5. K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................... 31
5.1. K t lu n .............................................................................................................. 31
5.2. Ki n ngh ............................................................................................................ 31
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................... 33

vii


PH N 1
M
1.1.

U

tv n
R ng là m t tài s n vô cùng quý giá c a m i qu c gia trên th gi i, nó

không nh ng cung c p g , c i hay các lo i lâm s n s d ng thông th
nó còn có tác d ng
v môi tr

ng mà

c bi t trong phòng h duy trì cân b ng sinh thái và b o

ng, nó

c cho là lá ph i xanh c a cu c s ng con ng

i chúng

ta, nh v y giá tr c a r ng là r t to l n.
Trong nh ng n m qua, ã có nhi u công trình nghiên c u s d ng cây
b n

a vào tr ng r ng và ã có nh ng thành công b

r ng h n giao cây lá r ng b n

u trong xây d ng

a. Bên c nh ó nhi u nghiên c u c ng ch ra

r ng, s thành công c a tr ng r ng

nhi t

tính sinh h c c a loài cây, mà còn vào s l

i ph thu c không ch vào
ng và ch t l

nh nhi u nhân t ngo i c nh khác. R ng tr ng
con t t s sinh tr

c

c

ng cây con c ng

c hình thành t nh ng cây

ng nhanh, c nh tranh t t v i c d i, nhanh khép tán, gi m

chi phí tr ng, ch m sóc và b o v r ng.
Vi t Nam, Máu chó lá to là cây b n
g l n,

ng kính có th

a,

c bi t

n nh m t loài

t 40 cm, chi u cao 10 - 15 m, thân th ng tròn, v

màu tr ng nâu, th t v màu tr ng h ng, cành non có khía và ph lông màu nâu
, có nh a m màu

. G màu tr ng vàng, nh , th m n,

gia d ng, ti n kh c, làm diêm, h t
Tuy nhiên, cho

c s d ng trong ngành d

c

n Qu c Gia tr ng t i các v

a vào tr ng r ng s n xu t mà ch có m t s
n s u t p th c v t v i quy mô nh .

Xu t phát t nh ng lý do trên,
Tr

ng

c li u [2].

n nay các công trình nghiên c u v loài cây này có r t ít. Do

v y, Máu chó lá to ch a
V

c dùng làm

c s cho phép c a Ban Giám hi u

i H c Nông Lâm Thái Nguyên và Ban Ch nhi m khoa Lâm

nghi p, cùng s

giúp

c a Trung tâm Khoa h c Lâm nghi p vùng Trung
1


tâm B c B - Vi n Khoa h c Lâm Nghi p Vi t Nam,
nh h

ng c a m t s lo i phân bón

n sinh tr

tài: “Nghiên c u

ng cây Máu chó lá to

(Knema pierrei Warb) t i Trung tâm Khoa h c Lâm nghi p vùng Trung
tâm B c B ”

c th c hi n k t qu c a

tài s góp ph n b sung c s

khoa h c ph c v tr ng r ng cung c p g l n

Vi t Nam.

1.2. M c tiêu nghiên c u
* V lý lu n: Xác
n sinh tr

nh

c k thu t tr ng và nh h

ng c a phân bón

ng cây Máu chó lá to t i Trung tâm Khoa h c Lâm nghi p vùng

Trung tâm B c B .
* V th c ti n:
bón

n sinh tr

xu t

c k thu t tr ng và nh h

ng c a phân

ng cây Máu chó lá to t i Trung tâm Khoa h c Lâm nghi p

vùng Trung tâm B c B .
1.3. Ý ngh a c a
ph

tài

* Ý ngh a lý lu n: Qua quá trình th c hi n

tài t o c h i ti p c n

ng pháp nghiên c u khoa h c, gi i quy t v n

khoa h c ngoài th c

ti n; Làm quen v i m t s ph

ng pháp

c s d ng trong nghiên c u

tài c th ; H c t p và hi u bi t thêm v kinh nghi m, k thu t trong th c
ti n t i

a bàn nghiên c u; Giúp cho sinh viên có i u ki n v n d ng các

ki n th c ã h c vào th c t s n xu t, t

ó chuyên môn ó s

c c ng

c h n; Thông qua quá trình th c hi n

tài, sinh viên có i u ki n h c

h i nh ng ki n th c th c ti n t các cán b , chuyên viên, chuyên môn t i
c s nh m nâng cao ki n th c và k n ng cho b n thân
nhi m v

th c hi n t t

sau này.

* Ý ngh a th c ti n: Bi t cách ti p c n th c ti n nh ng v n

trong

s n xu t, kinh doanh r ng, qu n lý ngu n tài nguyên r ng hi n nay, nâng cao
tính b n v ng c a h sinh thái r ng;
r ng l a ch n
cây tr ng

tài là c s

giúp cho ng

i tr ng

c các lo i phân bón nh m nâng cao n ng su t, ch t l

ng

phát tri n m r ng quy mô góp ph n áp ng nhu c u s d ng

g ngày càng cao.
2

PH N 2
T NG QUAN NGHIÊN C U
2.1. C s khoa h c
Cây Máu chó lá to (Knema pierrei Warb ), cây to cao, có th t i h n 10
m - 15 m. Cành non có lông t màu hung

. Lá m c so le, có cu ng, nguyên

và nh n, m t trên bóng. Hoa khác g c, có lông m n màu nâu nh t. Qu hình
tr ng hay hình c u, khi chín thì nh n, v qu m ng; áo h t nguyên v n hay b
t

cc

u. H t có v m ng và nh n. Cây Máu chó lá to m c hoang

kh p

n i mi n r ng núi các t nh mi n B c, mi n Trung và mi n Nam. Ngoài ra, cây
còn phân b Mi n
th

i n, Thái Lan, Campuchia. Vào tháng 1 - 3 ng

i ta

ng thu ho ch h t. Qu Máu chó lá to khi còn non có màu xanh, lúc v già

có màu vàng,

lâu v n t làm 2 m nh, phía trong có h t mang áo h t.

Khi qu còn non áo h t màu h ng nh t, dính sát vào h t, khi già áo h t màu
s m, bóc

c d dàng. Ng

ép l y d u. H t Máu chó lá to

i ta có th dùng nguyên c h t Máu chó lá to
c nhân dân ta dùng làm thu c ch a gh , làm

gia d ng, ti n kh c, làm diêm, ... Tuy nhiên, hi n nay vi c tr ng cây Máu
chó lá to còn ít, do ch a có các nghiên c u

y

và quy ho ch vùng tr ng

cho loài cây này.
2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c và ngoài n

c

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i
a) V phân b :
Máu chó lá to có phân b r ng

các n

c khu v c

ông Nam Á nh :

Vi t Nam, Malaysia, Myanma, Lào ... và nam Trung Qu c.
b) V phân lo i:
Theo Li Yan Hui n m 1976, Knema pierrei Warb. là cây g l n, cao 15
- 20 m,

ng kính 20 - 40 cm, thân tròn th ng. V thân màu nâu xám, th t v

màu tr ng h ng. Cành non có khía và ph lông màu nâu
3

, có nh a màu

.


n, m c cách, hình mác thuôn,

Lá

bên 14 - 20 ôi. Hoa

u lá nh n, g c hình tim hay tròn, gân

n tính khác g c. C m hoa có cu ng r t c ng. Bao hoa

3 thu . Qu hình c u, m c

n

c, v dày, màu nâu, ph lông dày [5].

c) Vai trò c a phân bón

n sinh tr

ng cây Máu chó lá to

Phân bón có ý ngh a r t quan tr ng trong
không nh ng có tác d ng làm cho cây sinh tr
nh h

ng r t l n

ng

ng này bao g m các nguyên t
t và

ng nhanh mà còn là nhân t

n s hình thành và phát tri n c th th c v t. Cây tr ng

c n cung c p các ch t dinh d
d

i s ng c a th c v t, nó

sinh tr
al

ng và phát tri n. Các ch t dinh

ng và vi l

c cây tr ng h p th qua r . Tuy nhiên, s l

t không có kh n ng cung c p

ng , chúng

u có trong

ng các nguyên t này,

cho cây tr ng trong quá trình sinh tr

ng

do ó ph i bón phân b sung.
Gi a hàm l

ng dinh d

con sau khi tr ng ngoài th c

Driessche 1980a) [9]. Hàm l
th

ng nh h

ng

ng khoáng và sinh tr

ng chi u cao c a cây

a có m t m i quan h tích c c (van den
ng Nit trong cây dao

ng t 1,7%

n cây con bi u hi n thông qua vi c t ng c

s ng sót và sinh tr

n 2,3%

ng kh n ng

ng chi u cao c a cây sau khi tr ng ngoài th c

a

(Duryea and McClain, 1984) [6]. K t qu nghiên c u v s t n t i và sinh
tr

ng chi u cao c a loài Linh sam tr ng ngoài th c

lên rõ r t v ch t l
o nb t

a cho th y m t s t ng

ng c a r ng nh vào phân bón h u c và vô c trong giai

u tr ng, i u này

tác d ng làm t ng kích th

c ghi nh n trong m t thí nghi m bón phân có
c c a cây con (Smith và c ng s , 1966) [8]. L i

ích c a bón phân trong giai o n b t
sau khi tr ng (không tính

u tr ng

n s sinh tr

ng chi u cao

n s t n t i) c a loài Vân sam tr ng c ng

ghi nh n b i Mullin và Bowdery 1977 [7].
2.2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c

a) V phân b :

4

c


Máu chó lá to m c r i rác nh ng phân b

h u h t các t nh có r ng

nh : L ng S n, Tuyên Quang, Yên Bái, Ninh Bình, Thanh Hóa, Ngh An,
Kom Tum,

ng Nai...

b) V phân lo i:
Ph m Hoàng H n m 2000 và Nguy n Ti n Bân n m 2003 thì Vi t
Nam h Máu chó Myristicaceae

Vi t Nam có kho ng 22 loài g m toàn các

cây g r ng (chia ra 3 chi: Horsfieldia, Knema và Myristica).
Theo Ph m Hoàng H (1999), Máu chó lá to (máu chó h nh nhân) là
cây g l n, cao

n 15 m, nhánh tròn, lúc non có lông. Lá có phi n to, dài

30 - 40 cm, r ng 6 - 9 cm, thon h p, áy tròn hay h i hình tim, m t d
gân ph h n 30 c p, gân tam c p hình thang; cu ng 1 - 2 cm. Hoa

n

i m c,
c chùm,

có lông màu g s t, sát (0,5 mm), c ng 6 - 7 mm; bao hoa 4 mm, hình b u, 11
bao ph n. Bao nang kích th

c 22 - 26 x 18 - 20 mm,

y lông màu g s t,

qu bì [2].
Nghiên c u c a Lê M ng Chân, Lê Th Huyên (2000), Máu chó lá to là
cây g nh , cao 10 - 15 m,

ng kính có th lên t i 40 cm. Thân th

múi tròn, v nh n, loang l , v t
nhi u l v màu tr ng. Lá
r ng 4 - 7 cm,
chùm viên chùy

o ch y nhi u nh a màu

. Cành tròn, có

n m c cách hình trái xoan thuôn dài 12 - 23 cm,

u và uôi lá nh n d n. Hoa

n tính khác g c, hoa t

c

nách lá, bao hoa ba thùy, nh n, nh t 13- 15, ch nh h p

thành m t tr r ng, bao ph n ính phía ngoài tr nh . Qu
b t,

ng có

i hình tr ng h i

ng kính 3 - 4 cm, v hóa g , h t có v gi bao b c [1].
G c a Máu chó lá to dùng làm

gia d ng, dùng trong xây d ng, h t

dùng trong y h c làm thu c tr các b nh ngoài da.

5


c) Vai trò phân bón

n sinh tr

ng cây Máu chó lá to

Trong giai o n tr ng, nh ng y u t

c

c bi t quan tâm là

m, Lân,

Kali và các ch t ph gia.
m (N) là ch t dinh d
tr ng. M c dù hàm l

ng c n cho sinh tr

ng và phát tri n c a cây

ng trong cây không cao, nh ng Nit l i có vai trò quan

tr ng b c nh t. Thi u Nit cây không th t n t i. Nit là thành ph n quan tr ng
c u t o nên t t c các axit amin và t các axit amin t ng h p nên t t c các lo i
protein trong c th th c v t. Vai trò c a protein
v t là không th thay th

i v i s s ng c a c th th c

c. Nit có m t trong axit nucleic, tham gia vào c u

trúc c a vòng porphyril, là nh ng ch t óng vai trò quan tr ng trong quang h p và
hô h p c a th c v t. Nói chung, nit là d

ng ch t c b n nh t tham gia vào thành

ph n chính c a protein, vào quá trình hình thành các ch t quan tr ng nh amino
axit, men, nhi u lo i vitamin trong cây nh B1, B2, B6… Nit thúc
tr

ng, âm nhi u ch i, lá to và xanh, quang h p m nh. N u thi u

tr

ng ch m, còi c c, lá ít và có kích th

ng quá m c, cây d

m, cây sinh

c nh và h i vàng. Nh ng n u bón th a

m c ng gây tác h i cho cây. Bi u hi n c a tri u ch ng th a
tr

y cây t ng

ngã, nhi u sâu b nh, lá có màu xanh

Lân (P) là y u t quan tr ng trong quá trình trao

d ng làm t ng tính ch u l nh cho cây tr ng, thúc

m là cây sinh
m [10].

i n ng l

ng. Lân có tác

y s phát tri n c a h r . Lân

c n thi t cho s phân chia t bào, mô phân sinh, kích thích s phát tri n c a r , ra
hoa, s phát tri n c a h t và qu . Cây

c cung c p

ch ng ch u v i i u ki n b t l i nh l nh, nóng,
kích th

c cây nh h n bình th

y

lân s t ng kh n ng

t chua và ki m. N u thi u lân,

ng, lá cây ph ng c ng, lá màu xanh

m, sau

chuy n d n sang vàng; thân cây m m, th p; n ng xu t ch t khô gi m. Ngoài ra,
thi u lân s h n ch hi u qu s d ng
i màu xanh th m, tím, tím nâu hay
n lá có màu xanh

m. M t vài lo i lá kim khi thi u lân lá s
.

nh ng loài cây lá r ng, thi u lân s d n

m, xen k v i các v t nâu, cây t ng tr

ng ch m. Khi th a

lân không th y tác h i nghiêm tr ng nh th a nit [10] .
Kali (K) óng vai trò ch y u trong vi c chuy n hóa n ng l

6

ng, quá trình


ng hóa c a cây, i u khi n quá trình s d ng n
m

d ng NH4+ , giúp cây t ng s c

c, thúc

y quá trình s d ng

kháng, c ng ch c, ít

ngã, ch ng sâu

b nh, ch u h n và rét . Do v y, n u thi u kali, thì cây có bi u hi n v hình thái r t
rõ nh lá h i ng n, phi n lá h p và có màu l c t i, sau chuy n sang vàng, xu t hi n
nh ng ch m
i

, lá b khô (cháy) r i r xu ng …
u trong l nh v c này có th k

n Nguy n H u Th

c (1963),

Nguy n Ng c Tân (1985), Nguy n Xuân Quát (1985), Tr n Gia Bi n (1985)...
các tác gi

u i

n k t lu n chung r ng m i lo i cây tr ng có yêu c u v lo i

phân, n ng

, ph

ng th c bón, t l h n h p phân bón hoàn toàn khác nhau.

th m dò ph n ng c a cây con v i phân bón, Nguy n Xuân Quát (1985) và Hoàng
Công

ãng (2000) ã bón lót super lân, clorua kali, sulphat amôn v i t l t 0 -

6% so v i tr ng l

ng ru t b u.

i v i phân h u c , các tác gi th

phân chu ng hoai (phân trâu, phân bò và phân heo) v i li u l
v i tr ng l

ng t 0 - 25% so

ng b u [4].

N m 1989, Tr

ng Th Th o ã nghiên c u v dinh d

v i Thông nh a ã cho th y dinh d
tr

ng s d ng

ng không nh ng nh h

ng c a cây Thông nh a mà còn nh h

cây. Bón phân h p lý làm t ng s c

ng

ng NPK
ng

n sinh

n kh n ng nhi m b nh c a

kháng c a cây

i v i b nh ph n tr ng.

N m 2009, Lê Qu c Huy, Hà Th M ng cho th y bón N, P2O5, K2O
38,17 mg N/kg

t b u + 76,33 mg P2O5/kg

b u là thích h p nh t cho sinh tr
Giáng h

m c

t b u + 22,9 mg K2O/kg

ng c a c 3 loài Kháo vàng, D

t
và

ng giai o n 2 - 8 tháng tu i [4].

Lê V n S n và Nguy n Duy Ti n, (2012) khi nghiên c u nh h
c a phân bón

n cây con Re g ng trong giai o n v

cây con Re g ng

c bón thúc b ng cách t

5% (100 g NPK hòa tan trong 2 lít n
tr

i

ng t t h n t

in

n

ng

m ã cho th y:

i phân NPK (5:10:3) v i n ng

c) có t l s ng và kh n ng sinh

c phân chu ng ngâm và không bón thúc [3].

T k t qu nghiên c u c a nhi u nhà khoa h c trong n

7

c cho th y


i v i t ng loài cây, t ng giai o n phát tri n khác nhau thì yêu c u v phân
bón c ng khác nhau. Các tác gi
con c a các loài cây ó sinh tr

ã xác

nh l

ng phân bón phù h p

ng nhanh, ch t l

cây

ng t t.

2.3. i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i khu v c nghiên c u

2.3.1. i u ki n t nhiên
2.3.1.1. V trí

a lý

Huy n

oan Hùng có t ng di n tích t nhiên 30.261,30 ha, cách thành

ph Vi t Trì 56 km v phía Tây B c, có Qu c l 2, Qu c l 70 và các
t nh ch y qua

a bàn huy n là i u ki n thu n l i cho vi c giao l u kinh t -

v n hoá gi a các
Ninh; Phía

ng

a ph

ng trong và ngoài huy n: Phía B c giáp huy n Phù

ông giáp huy n S n D

ng, t nh Tuyên Quang; Phía tây B c

giáp huy n Thanh Ba và huy n H Hòa.
2.3.1.2.

a hình,

am o

oan Hùng có các ki u
Ki u

a hình núi th p: Phân b t p trung

30% di n tích t nhiên,
là ki u

a hình chính sau:

cao trung bình 350 m,

trung tâm huy n, chi m
d c bình quân 20o. ây

a hình r t thu n l i cho s n xu t kinh doanh phát tri n lâm nghi p.
Ki u

a hình

i: chi m 50% di n tích t nhiên, có

d c bình quân

15o, thu n l i cho tr ng cây lâm nghi p, n qu và cây công nghi p dài ngày.
Ki u

a hình thung l ng: Phân b ch y u hai bên các con su i, chi m

10% di n tích t nhiên, thu n l i cho s n xu t nông nghi p.
2.3.1.3. Khí h u, th y v n
V khí h u:
Nhi t

: Nhi t

c i m chính v khí h u th i ti t c a huy n nh sau:
trung bình n m t 23 - 24oC, mùa nóng nhi t

28oC, mùa l nh nhi t

t 15 - 16oC; Ch

m a: L

t 27 -

ng m a trung bình

n m 1.780 mm, phân b theo mùa rõ r t: mùa m a kéo dài 7 tháng (tháng 5
n tháng 11);

m không khí:

mt

8

ng

i trung bình hàng n m là 84


%, mùa m a

m cao có th

V th y v n: Ch

t t i 88 %,

m th p nh t là 24%.

th y v n c a huy n ch u nh h

ng ch y u c a

h th ng sông Ch y và sông Lô.
2.3.1.4. Các ngu n tài nguyên
a) Tài nguyên

t

oan Hùng có nh ng nhóm
- Nhóm

t Feralít

t chính sau:

vàng phát tri n trên á phi n th ch sét:

thành ph n c gi i t th t n ng

n sét, t ng

mùn trung bình, lân d tiêu nghèo.
chua

các m c

pH c a

t Feralít

ng mùn và

i t trung tính

ng
n

vàng phát tri n trên n n phù sa c :

t có hàm

m t ng s nghèo, lân t ng s trung bình, lân d tiêu nghèo,

kali t ng s và trao
- Nhóm

i giàu và trung bình.

t thung l ng do s n ph m d c t :

do s n ph m d c t . Thành ph n c gi i c a
th t n ng. Hàm l
nghèo,

t thay

c t t, l

khác nhau.

- Nhóm
l

t dày, th m n

t có

t có

ng mùn và

t này

c hình thành

t ch y u là th t trung bình

n

m t ng s khá, lân t ng s và lân d tiêu

pH chua và r t chua.

- Nhóm
nghèo dinh d

t Feralít phát tri n trên t ng á m sa th ch, phi n th ch,
ng, có thành ph n c gi i th t nh

t chua, hàm l

ng mùn và

n trung bình.

t

PH c a

m t ng s nghèo, lân t ng s và lân d tiêu

trung bình, kali nghèo.
- Nhóm
th t n ng.

t phù sa sông su i, thành ph n c gi i t th t trung bình

t có ph n ng trung tính, hàm l

lân t ng s giàu và d tiêu, ka li t ng s và trao
b) Tài nguyên n
-N

ng mùn và

n

m t ng s khá,

i nghèo.

c

c m t: ch u nh h

ra, thông qua các ao h , kênh m

ng b i sông Ch y - sông Lô là chính. Ngoài
ng c ng góp ph n tích c c trong vi c cung
9

c pn

c ph c v cho s n xu t và sinh ho t trên
-N

c ng m: ngu n n

c ng m

a bàn toàn huy n.

c khai thác s d ng cho vi c sinh

ho t c a nhân dân trong huy n b ng gi ng khoan. Ch t l
vào

ng n

c ph thu c

sâu c a gi ng khoan.
c) Tài nguyên r ng
Theo k t qu ki m kê

di n tích

t r ng c a

t ai n m 2010 và k t qu rà soát 3 lo i r ng,

oan Hùng có 13.174,3 ha. Trong ó di n tích r ng

phòng h là 262,7 ha, chi m 1,99% t ng di n tích r ng c a huy n (t p trung
ch y u

xã Qu Lâm, Ng c Quan, Hùng Long, V Quang); r ng

601,5 ha, chi m 4,57% (xã Vân

c d ng

n, Tiêu S n, Minh Ti n, Minh Phú, Chân

M ng); r ng s n xu t 12.310,1 ha, chi m 93,44% t ng di n tích r ng và
phân b

c

28 xã th tr n.

d) Tài nguyên khoáng s n
Khoáng s n
Ch y, sông Lô, l

oan Hùng ch y u là cát, s i, á xây d ng trên sông
ng cát khai thác ch y u s d ng san l p m t b ng và các

công trình xây d ng. Ngoài ra, còn các khoáng s n khác là fenspat, cao lanh,
than bùn

Nghinh Xuyên, Chi

ám, Tây C c, Tiêu S n hi n ang

công ty,

n v trong và ngoài huy n khai thác

c các

t hi u qu .

e) Tài nguyên nhân v n
oan Hùng là vùng
và cách m ng. Nhân dân
hóa có ý ngh a l ch s nh

t có truy n th ng v n hoá, truy n th ng yêu n
oan Hùng ã t o d ng
ình C , chùa Chi

c nhi u công trình v n

ám,… t

ng ài Chi n th ng

sông Lô. Các dân t c trong huy n có tinh th n oàn k t yêu quê h
c tính c n cù, ch m ch , n l c v

t qua m i khó kh n

2.3.2. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i
2.3.2.1. T ng tr

ng và chuy n d ch c c u kinh t

10

c

v ng b

ng, có
c i lên.


Giá tr s n xu t toàn huy n n m 2010

t 1.002,2 t

ng (giá c

1994). Giá tr s n xu t bình quân hàng n m giai o n 2001 - 2010
trong ó: n m 2010

t 15,8% theo giá c

ngành công nghi p - xây d ng

t 16,8%; ngành d ch v

bình quân

t 9,9 tri u

i n m 2010

t 10,82%,

nh n m 1994 (toàn t nh

12,05%). C c u kinh t n m 2010: ngành nông - lâm - th y s n

u ng

nh

t 42,4%;

t 40,6%. Thu nh p

i/n m (giá hi n hành).

ng/ng

- C c u kinh t chuy n d ch úng h

t

ng có nhi u ti n b . Trong ó:

T tr ng ngành nông nghi p gi m t 68,85% n m 2000 xu ng 52,6% n m
2005 và 42,4% n m 2010, óng góp 11,5% s n l
th c bình quân

u ng

i

t 431,4 kg/ng

ng lúa toàn t nh. L

ng

i/n m; T tr ng ngành Công

nghi p, ti u th công nghi p - Xây d ng t ng t 11,56% n m 2000 lên 13,3%
n m 2005 và

t 16,8% n m 2010; T tr ng ngành th

t 19,59% n m 2000 lên 28,7% n m 2005 và

ng m i - d ch v t ng

t 40,6% n m 2010.

2.3.2.2. Th c tr ng phát tri n các ngành kinh t
a) Khu v c kinh t nông nghi p
N m 2010 giá tr s n xu t toàn ngành
n m 1994), t ng 82,2 t
th i k 2001 - 2010

t 299,1 t

ng so v i n m 2000; t c

ng (giá c

t ng tr

nh

ng bình quân

t 6,08%/n m.

+ Ngành s n xu t nông nghi p
N m 2010 giá tr s n xu t nông nghi p
nh n m 1994),
nghi p c ng có b

t m c t ng tr

t kho ng 212,7 t

ng (giá c

ng 6,85%. C c u trong n i b ngành nông

c chuy n bi n tích c c theo h

ng s n xu t hàng hóa, t

tr ng tr ng tr t gi m d n t 61,45% n m 2000 xu ng còn 52,32% n m 2010;
t tr ng ch n nuôi t ng t 32,48% n m 2000 lên 44,43% n m 2010.
+ Ngành lâm nghi p
Trong nh ng n m g n ây,

c s quan tâm

11

u t c a nhà n

c


các ho t

ng s n xu t lâm nghi p trên

a bàn huy n có nhi u chuy n bi n

tích c c trên t t c m i l nh v c: Tr ng r ng, b o v r ng, giao

t giao

r ng, khai thác, ch bi n lâm s n.... ã em l i hi u qu phát tri n kinh t
trên

a bàn. Thông qua các d án 327, 661..., ã

hàng n m t ng lên áng k , góp ph n nâng
bàn huy n

che ph c a r ng trên

a bàn nh ng n m g n ây có nh ng

c phát tri n m nh m , nh ng ch y u v m t s l

công ngh ph n nào v n ch a áp ng
xã h i. Trên

a

t 42,9%.

Ngành ch bi n lâm s n trên
b

a di n tích r ng tr ng

a bàn huy n

x

ng m c gia d ng 25 x

x

ng và 113 x

ng còn ch t l

ng và

c nhu c u phát tri n hi n nay c a

oan Hùng có h n 143 c s ch bi n, trong ó
ng, óng

gia d ng 02 x

ng x . Nhìn chung, các x

ng, s n xu t

ng ch bi n

a 03

u có công xu t

nh , máy móc công ngh l c h u, s n ph m làm ra còn kém c nh tranh trên
th tr

ng, ho t
Trên

ng ch bi n không n

a bàn huy n hi n có 03

nh.
n v ho t

ng v phát tri n lâm

nghi p: Trung tâm Khoa h c Lâm nghi p vùng Trung tâm B c B ; Công ty
lâm nghi p oan Hùng ; Tr i Th c nghi m Lâm sinh Qu Lâm thu c Tr
Cao

ng

ng ngh Công ngh và Nông lâm Phú Th
b) Khu v c kinh t công nghi p, ti u th công nghi p - xây d ng
Giá tr s n xu t công nghi p - ti u th công nghi p n m 2010

t

ng, t ng 112,4 t

n m tr

t 389,1

ng so v i n m 2000 (và t ng 23,6% so v i cùng k

c).

2.3.2.3. Dân s , lao

ng, vi c làm

N m 2010, dân s
quân 345,23 ng
chi m 6,37%. S

oan Hùng là 104.471 ng

i; m t

dân s bình

i/km2, dân s nông thôn chi m 93,63% và dân s thành th
ng

i trong

tu i lao

12

ng là 57.000 ng

i, chi m


54,56% t ng dân s (trong ó lao
n

c có 2,7 nghìn ng

ng trong khu v c kinh t Nhà

i, chi m 0,005% t ng s lao

Công tác ào t o, d y ngh
tr

ng ho t

ã

ng).

c các c p, các ngành quan tâm. Các

ng, l p, trung tâm d y ngh phát tri n d

i nhi u hình th c, d y ngh ng n

h n phát tri n m nh. Thông qua vi c th c hi n các ch
các d án phát tri n kinh t - xã h i, ch

ng trình, m c tiêu và

ng trình qu c gia v gi i quy t vi c

làm; trong giai o n t 2005 - 2012 huy n ã t o vi c làm m i và làm thêm
cho g n 25.000 lao

ng v i các ngh chính nh may m c, thêu ren, s a ch a

c khí, i n dân d ng, tin h c v n phòng, d

c, ch n nuôi, tr ng tr t, ...

2.3.2.4. Th c tr ng phát tri n c s h t ng
a) Giao thông
-

ng b : oan Hùng có m ng l

huy n có 2 tuy n
qu c l

ng qu c l 2 và qu c l 70. Trong ó 12 xã có

i qua và 16 xã có

trong huy n có

i giao thông phát tri n, xuyên d c

ng r i c p ph i.

ng giao thông

ng

n nay có 28/28 xã, th tr n

n t n trung tâm xã, t o thành m ng l

i

n i li n gi a các xã trong huy n v i trung tâm huy n và các trung tâm kinh t
trong vùng.
-

ng thu : Có 2 h th ng

hàng hoá và các lâm

ng thu quan tr ng trong l u thông

c s n trong khu v c ó là sông Lô và sông Ch y.

b) Th y l i
Toàn huy n hi n có 70 km kênh m
t

i 1.400 ha và tiêu 450 ha. H th ng m

xuyên

c

ng; 14 tr m b m v i công su t
ng máng d n n

u t c i t o và xây m i. T ng di n tích

ha, di n tích còn l i v n còn ph i ch vào n

t

c c ng th
ct

c m a nên th

ng

i có 3.200
ng xuyên

trong tình tr ng khô h n.
c) i n - n

c

H th ng i n ph c v

i s ng và s n xu t kinh doanh c a ng

13

i dân


a bàn huy n

trên

c cung c p t

ng dây 35 KV t Thác Bà,

ng

dây 10 KV sau tr m trung gian Tây C c và tr m trung gian Thanh Ba 10 KV.
n nay h th ng l

i i n trên

th tr n trong huy n
d ng i n l

u có ít nh t là 1 tr m bi n áp, 100% s thôn

cs

i qu c gia.

Toàn huy n có 5 nhà máy n
gia ình

c dùng n

còn l i n

a bàn huy n khá hoàn ch nh, t t c các xã,

c s ch trên

c ph c v sinh ho t cho nhân dân, s h
a bàn huy n m i ch

t kho ng 20%, s

c sinh ho t ch y u là gi ng ào, m t s h vùng cao dùng n

khe, su i

c

ph c v sinh ho t và s n xu t.

d) Giáo d c
Toàn huy n có 4 tr
tr

ng trung h c ph thông v i 112 l p h c; 56

ng trung h c c s và ti u h c v i 549 l p h c ; có 29 nhà m u giáo v i

144 l p h c. T ng s giáo viên các c p h c là 1.516 ng
116 ng

i, THCS là 544 ng

i, ti u h c là 578 ng

i, trong ó THPT là

i và 278 giáo viên nhà tr

m u giáo.
e) Y t
Trên

a bàn huy n có 1 b nh vi n, 28 tr m y t c p xã, th tr n. Toàn

huy n có 174 cán b y bác s , 162 gi

ng b nh, y t d phòng ã

tr ng. Hàng n m th c hi n t t các ch

ng trình y t qu c gia nh tiêm ch ng

m r ng, hi n máu nhân
c quan tâm và

t

c chú

o... Công tác k ho ch hóa gia ình ngày càng
c nh ng thành qu kh quan.

f) V n hóa - thông tin
Hi n nay trên
xã ã

a bàn huy n có ài phát thanh, truy n hình, 100% các

c ph sóng truy n hình. H th ng thông tin liên l c

c thông su t,

t t c các xã, th tr n trong huy n ã có i m b u i n v n hoá xã. Hàng n m
vào nh ng ngày l l n c a
ho t

tn

c phòng v n hoá ã t ch c th c hi n t t

ng thông tin tuyên truy n.

14

2.3.3. Nh n xét và ánh giá chung
2.3.3.1. Thu n l i
Có v trí n m cách không xa th xã Phú Th và thành ph Vi t trì, trên
a bàn huy n có QL2, QL70 và nhi u tuy n giao thông huy t m ch c a t nh
ch y qua là i u ki n thu n l i t o ra nhi u c h i cho huy n trong vi c giao
l u kinh t , v n hóa, chính tr và thu hút
Qu

t còn khá l n

ut .

ph c v phát tri n kinh t - xã h i nh t là phát

tri n s n xu t nông lâm nghi p, công nghi p ch bi n, ô th , c s h t ng.
Ngu n lao

ng d i dào v i trên 60 nghìn lao

ng trong

tu i, nhân

dân có truy n th ng c n cù, sáng t o là l i th trong phát tri n kinh t - xã h i.
Huy n có t c
t nh và

t ng tr

ng kinh t t

ng

i cao so v i các huy n trong

c duy trì liên t c, óng góp vào GDP c a t nh ngày càng t ng.

2.3.3.2. Khó kh n
K t c u h t ng
thay

c huy

ng

u t xây d ng, nâng c p ã có nhi u

i v di n m o nh ng còn ch m và ch a áp ng

c yêu c u phát

tri n kinh t - xã h i; nh t là k t c u h t ng giao thông thôn xóm, giao thông
các xã i l i còn khó kh n.
Th c tr ng phát tri n c s h t ng c a huy n ch a
s c ép l n trong vi c dành qu
m i các tuy n

t

ng b c ng t o ra

m r ng, nâng c p, c i t o và xây d ng

ng, c ng nh các công trình công c ng trên

a bàn trong

th i gian t i.
a hình

i núi d c b chia c t n n

a ch t y u, ph n nào gây tr ng i

cho xây d ng k t c u h t ng và giao thông
c i m chung là

ng b .

ng b ng nh h p, xen k v i

t ai c a huy n có

i núi gây tr ng i cho s n

xu t hàng hóa.
Hi n t i, ô nhi m môi tr
ã ph n nào nh h

ng

ng tuy ch a b

n s n xu t, ch t l

15

nh h

ng nhi u, song c ng

ng cu c s ng và s c kho c a


c ng

ng.
Phát tri n công nghi p có v n

ut n

nhà máy có quy mô s n xu t l n, hi n

c ngoài còn h n ch , thi u các

i óng vai trò thúc

tri n công nghi p và t o ra nhi u vi c làm cho lao

16

ng

a ph

y m nh phát
ng.