Ảnh hưởng của tỷ lệ (methionine + cysteine) lysine trong khẩu phần ăn đến sức sản xuất thịt của gà F1 (Ri x Lương Phượng) nuôi nhốt trên đệm lót (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG
I H C NÔNG LÂM
--------------------------

TR N THANH TÙNG

Tên

tài:

“
”

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o:

IH C

Chính quy

Chuyên ngành: Ch n nuôi Thú y
Khoa:

Ch n nuôi Thú y

L p:

K43 – Ch n nuôi Thú y

Khoá h c:

2011 – 2015

Thái Nguyên, n m 2015


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG
I H C NÔNG LÂM
--------------------------

TR N THANH TÙNG

Tên

tài:

“
”

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o:

IH C

Chính quy

Chuyên ngành: Ch n nuôi Thú y
Khoa:

Ch n nuôi Thú y

L p:

K43 – Ch n nuôi Thú y

Khoá h c:

2011 – 2015

Gi ng viên h

ng d n : PGS.TS. Tr n Thanh Vân

Thái Nguyên, n m 2015


i

L IC M

N

B n khóa lu n t t nghi p
c hoàn thành sau m t th i gian h c t p,
nghiên c u và th c hi n tài th c t p.
Có
c k t qu nh ngày hôm nay, em xin bày t lòng bi t n, s kính
tr ng sâu s c t i: Ban Giám Hi u, Khoa Ch n nuôi Thú y, UBND xã Quy t
Th ng cùng t p th các th y cô giáo Tr ng i H c Nông Lâm Thái Nguyên
ã t o i u ki n cho em hoàn thành khóa lu n úng th i gian quy nh.
c bi t em xin chân thành c m n s quan tâm, giúp
nhi t tình c a
toàn th gia ình th y giáo PGS.TS. Tr n Thanh Vân và cô TS. Nguy n Th
Thúy M . S
ng viên và t o i u ki n t t nh t c a gia ình ã giúp em hoàn
thành b n khóa lu n
c t t. M t l n n a em kính chúc toàn th th y cô giáo
s c kh e, h nh phúc và thành t trong công tác gi ng d y và nghiên c u.

Thái nguyên, ngày 8 tháng 6 n m 2015
Sinh viên

Tr n Thanh Tùng


ii

DANH M C B NG
Trang
B ng 3.1. S
B ng 4.1. Ch

b trí thí nghi m ................................................................... 19
ng trình s d ng v c xin ........................................................ 25

B ng 4.2. K t qu công tác ph c v s n xu t ................................................. 28
B ng 4.3. T l nuôi s ng c ng d n c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (%) ........... 29
B ng 4.4. Sinh tr ng tích l y c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (g/con)........ 30
B ng 4.5. Sinh tr

ng tuy t c a gà thí nghi m (g/con/ ngày) ........................ 32

B ng 4.6. Sinh tr

ng t

B ng 4.7. L

ng

i c a gà thí nghi m (%) ................................ 34

ng th c n tiêu th c a gà thí nghi m ...................................... 36

B ng 4.8. H s chuy n hóa th c n c a gà thí nghi m ................................. 37
B ng 4.9. Tiêu t n protein/ kg t ng kh i l
B ng 4.10. Tiêu t n n ng l

ng trao

ng c a gà thí nghi m (g) .......... 38

i (kcal ME/kg t ng kh i l

ng) c a gà

thí ngi m ......................................................................................... 39
B ng 4.11. Ch s s n xu t (PI) c a gà thí nghi m ......................................... 40
B ng 4.12. Ch s kinh t (EN) c a gà thí nghi m ......................................... 41
B ng 4.13. Chi phí tr c ti p cho 1 kg gà xu t bán.......................................... 42
B ng 4.14. M t s ch tiêu m kh o sát c a gà thí nghi m ............................ 43


iii

DANH M C HÌNH

Trang
Hình 4.1.

th sinh tr

ng tích l y ............................................................. 31

Hình 4.2: Bi u

sinh tr

ng tuy t

Hình 4.3. Bi u

sinh tr

ng t

ng

i c a gà thí nghi m (g/con/ngày) ...... 33
i c a gà thí nghi m .......................... 35


iv

DANH M C T

VI T T T

Cs

C ng s

Nxb

Nhà xu t b n

Met

Methionie

Cyst

Cysteine

Lys

Lysine

ME

N ng l

TCVN

Th c n

TA

Ch s s n xu t

PI

Tiêu chu n Vi t Nam

SS

S sinh

ng trao

i

v

M CL C
Trang

N ................................................................................................... i

L IC M

DANH M C B NG ........................................................................................ ii
DANH M C HÌNH ........................................................................................ iii
DANH M C T

U ............................................................................................ 1

Ph n 1: M
1.1.

VI T T T ...................................................................... iv

tv n

.................................................................................................. 1

1.2. M c ích nghiên c u .................................................................................. 2
1.3. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.4. Ý ngh a c a

tài....................................................................................... 2

1.4.1. Ý ngh a khoa h c .................................................................................... 2
1.4.2. Ý ngh a trong th c ti n ........................................................................... 2
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
2.1. C s khoa h c và pháp lý c a

tài......................................................... 3

2.1.1. Vai trò, nhu c u protein c a gà th t và ph

ng pháp xác

2.1.2. Kh n ng s n xu t th t c a gia c m và các y u t
2.1.3. Gi i thi u v gà L

ng Ph

2.2. Tình hình nghiên c u trong n
2.2.1. Tình hình nghiên c u

nh h

nh ............... 3
ng ................ 7

ng, gà Ri và con lai ................................ 13
c và ngoài n

trong n

c ..................................... 15

c ...................................................... 15

IT

3.1.

ng ................................................................................................. 18

it

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U 18

Ph n 3:

3.1.1.

it

ng nghiên c u ........................................................................... 18

3.2.1.

a i m ti n hành nghiên c u ............................................................. 18

3.2.2. Th i gian ti n hành nghiên c u ............................................................ 18

3.2.3 N i dung nghiên c u .............................................................................. 18
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u và các ch tiêu theo dõi ................................... 18


vi

3.4.1. Ph

ng pháp nghiên c u....................................................................... 18

3.4.2. Các ch tiêu và ph

ng pháp theo dõi................................................... 20

Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................. 24
4.1. K t qu ph c v s n xu t ......................................................................... 24
4.2. K t qu chuyên

khoa h c .................................................................... 29

4.2.1. T l nuôi s ng c a àn gà thí nghi m ................................................. 29
4.2.2. Sinh tr ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i ........................................ 30
4.2.3. Kh n ng s d ng và chuy n hóa th c n ............................................ 35
4.2.4. Ch s s n xu t và ch s kinh t c a gà thí nghi m ............................. 40
4.2.5. Chi phí tr c ti p cho 1 kg gà xu t bán .................................................. 41
4.2.6. Kh o sát ch tiêu n ng su t th t. ............................................................ 42
Ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 44
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 45

1

Ph n 1
1.1.

tv n

Trong nh ng n m g n ây, ngành ch n nuôi có xu h ng phát tri n
m nh m
c bi t là ch n nuôi gia c m ang gi m t vai trò quan tr ng trong
vi c cung c p các s n ph m có giá tr nh th t, tr ng… Cho nhu c u c a
ng i dân. Ngày nay cùng v i s phát tri n c a ngành kinh t , i s ng xã
h i ngày càng
c nâng cao, nhu c u v th c ph m c a con ng i òi
h i ph i nhi u h n, ngon h n. Do ó, ã thúc y ngành ch n nuôi nói
chung và ch n nuôi gia c m nói riêng phát tri n v i t c
nhanh. Xu
h ng phát tri n ch n nuôi theo hình th c công nghi p ang di n ra m nh
m . Vì v y trong nh ng n m g n ây ngành ch n nuôi gia c m nói chung
và ngành ch n nuôi gà nói riêng ngày càng phát tri n.
ng tr c nhu c u
th c ti n s n xu t trên, n c ta ã nh p m t s gi ng gà lông màu có kh
n ng sinh tr ng phát tri n t t nh : Kabir, L ng Ph ng, Sasso…
áp ng nhu c u thi t y u c a ng i tiêu dùng. Các gi ng gà ã và ang
góp ph n c i t o n ng su t ch n nuôi gà th v n n c ta.
Gà lai F1 ( L ng Ph ng x Ri), ít b nh t t n ng su t cao, thích nghi
t t v i i u ki n khí h u Vi t Nam, song ch t l ng th t
c a chu ng vì th t

gà th m ngon phù h p th hi u ng i dân vi t nam. Vì v y gà lai ( L ng
Ph ng x Ri)
c nhân dân ta quý tr ng và ngày càng phát tri n.
Gà Ri lai có ch t l ng th t th m, ngon, da dòn, m d i da ít, ngo i hình
p, s c kh e t t, thích h p trong i u ki n ch n th ngoài v n các vùng trên
c n c.
Nhi u nghiên c u cho th y Gà lai (Ri x L ng Ph ng) có s c s n
xu t th t cao, ch t l ng th t th m ngon, kh c ph c nh c i m c a gi ng
g c. ã có nhi u nghiên c u ánh giá s c s n xu t th t c a con lai và u
kh ng nh con lai có kh n ng sinh tr ng t t.
Tuy nhiên, ch
dinh d ng thích h p riêng cho lo i gà này ch a có
nhi u công trình nghiên c u.
c bi t,
i v i m c lysine, methionine,
cysteine và t l gi a chúng cho gà F1 (Ri x L ng Ph ng) ch a
c quan
tâm nghiên c u.
Xu t phát t các lý do trên, chúng tôi ti n hành nghiên c u
tài
“ nh h ng c a t l (methionine + cysteine)/lysine trong kh u ph n
n n s c s n xu t th t c a gà F1 (Ri x L ng Ph ng) nuôi nh t
trên m lót”.


2

1.2. M c ích nghiên c u
- Tìm ra m c nh h ng c a t l (methionine + cysteine)/lysine
thích h p cho gà Ri lai nuôi nh t.

- B n thân làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c v ch n
nuôi gia c m.
1.3. M c tiêu nghiên c u
- ánh giá nh h ng t l (methionine + cysteine)/lysine khác nhau
trong kh u ph n t i s c s n xu t gà Ri lai.
- ánh giá nh h ng t l (methionine + cysteine)/lysine khác nhau
trong kh u n, hi u qu kinh t c a gà Ri lai.
- T k t qu th c hi n có nh ng khuy n cáo b ích cho ng i ch n nuôi.
1.4. Ý ngh a c a

tài

1.4.1. Ý ngh a khoa h c
- K t qu nghiên c u góp ph n tìm t l (methionine + cysteine)/lysine
khác nhau trong kh u ph n n n s c s n xu t c a gà Ri lai.
- K t qu
tài có th làm tài li u tham kh o
các nghiên c u ti p theo.

ph c v gi ng d y và

1.4.2. Ý ngh a trong th c ti n
- Góp ph n nâng cao hi u qu ch n nuôi gà ( L ng Ph
b ng vi c s d ng úng t l các axit amin thi t y u h p lý.
- Các nhà s n xu t th c n ch n nuôi, nông dân có th
xu t, kinh doanh mang l i hi u qu kinh t cao h n.

ng x

Ri)

ng d ng

s n

- Xác nh
c kh u ph n n có giá thành r nh t phù h p v i kinh t
nông h mi n núi, là c s
xây d ng quy trình ch n nuôi gà Ri lai cho các
h có m c u t th p, góp ph n phát tri n ch n nuôi gà Ri lai.
a ch n nuôi gia c m vào tr thành ngh , giúp các h nông dân s
d ng lao ng nhàn r i, t o công n vi c làm, t n d ng ngu n th c n có s n
a ph ng
nâng cao hi u qu ch n nuôi, t ng thu nh p kinh t h , c i
thi n i s ng.
- Góp ph n y m nh ch ng trình phát tri n ch n nuôi gia c m trong
nông h khu v c mi n núi phía B c.


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c và pháp lý c a

tài

2.1.1. Vai trò, nhu c u protein c a gà th t và ph
2.1.1.1. Vai trò c a protein

ng pháp xác

nh

i v i c th gia c m

i v i b t k v t nuôi nào, protein trong th c n là c s quan tr ng
nh t c a c th gia c m, protein có hàng lo t các c tính không th có
b t k m t h p ch t h u c nào khác. Trong c th gia c m, protein có vai
trò quan tr ng và a d ng, chúng là thành ph n c u t o nên các mô, khung
c th và h dây ch ng... Protein là thành ph n quan tr ng c a s s ng,
tham gia c u t o nên t bào, nó chi m 1/5 kh i l ng c th gia c m và
chi m 1/7 n 1/8 kh i l ng tr ng. Protein trong th c n có nh h ng r t
l n t i kh n ng s n xu t th t, tr ng c a gia c m, khi kh u ph n th c n
cung c p y
protein s cho n ng su t s n ph m cao và ng c l i.
Theo L ng
c Ph m, 1982 [13] thì protein c n thi t cho ng v t
nh là ngu n dinh d ng không th thay th và ng u trong i s ng ng
v t. Nh protein có s n trong th c n, gia súc gia c m m i có th t ng h p
c protein c a c th và các s n ph m khác. Ngoài ra còn t ng h p các
ch t xúc tác sinh h c nh enzim và hoocmon cùng các h p ch t khác óng
vai trò quan tr ng trong quá trình trao i ch t.
Trong c th
ng v t nói chung và c th gia c m nói riêng không th
t ng h p
c protein t gluxit và lipit mà b t bu c l y protein vào c th t
th c n h ng ngày m t cách u n v i m t l ng y
và theo m t t l
thích h p so v i các ch t dinh d ng khác (Bùi

c L ng và cs, 1995) [7].
2.1.1.2 Vai trò c a các axit amin
Axit amin là thành ph n c u trúc c b n c a protein, theo T Quang
Hi n, Phan ình Th m, 1995 [4] thì vai trò các axit amin trong c th r t a
d ng, là thành ph n ch y u c a protein, axit amin là y u t không th thi u
c trong th c n c a gia c m. Axit amin gi vai trò quan tr ng i v i c
th gia c m, nhu c u protein trong kh u ph n n cho gia c m th c ch t là các


4

axit amin thay th và không thay th . Ngày nay v i s ti n b Khoa h c k
thu t ã phát hi n trong các lo i s n ph m t m i sinh v t, có trên 200 axit
amin, riêng trong c th
ng v t xác nh
c 23 – 25 axit amin và
c
phân chia theo 2 nhóm, nhóm axit amin không thay th g m 10 axit amin
thi t y u mà c th gia c m nh t thi t ph i l y t th c n vào do c th không
t t ng h p
c, nhóm axit amin thay th g m 13 – 15 axit amin mà c th
gia c m và các ng v t khác t t ng h p
c t các s n ph m trung gian
trong quá trình trao i axit amin nh : axit béo, các h p ch t amino. Trong
nhóm axit amin không thay th , có 2 axit amin quan tr ng nh t trong kh u
ph n n là:
Lysine là m t trong 10 axit amin không th thay th quan tr ng i v i
v t nuôi. Nó có tác d ng làm t ng t c
sinh tr ng, t ng s c s n xu t th t.
lysine còn c n thi t cho s t ng h p nucleotit, h ng c u và s trao i bình

th ng c a protein. N u thi u nó trong th c n thì ho t ng s ng c a gia
c m b gi m sút. Yêu c u lysine trong th c n cho gà ph thu c vào gi ng,
tu i và tình tr ng s n xu t. Vi c xác nh úng nhu c u lysine cho m i giai
o n cho gà r t c n thi t, b i vì lysine là i m nút quan tr ng trong m u
protein lý t ng. Ng i ta th ng d a vào nhu c u lysine xác nh nhu c u
các axit amin khác cho gà.
Lysine có tác d ng t ng kh n ng sinh tr ng, t ng s c s n xu t tr ng,
c n thi t cho s t ng h p nucleoprotein, h ng c u, t o s c t melanin c a da,
lông. N u thi u lysine s làm ình tr sinh tr ng, gi m n ng su t tr ng, th t
c a gia c m gi m l ng h ng c u, huy t s c t , và t c
chuy n hóa. Trong
kh u ph n th c n nhu c u lysine cho gia c m ph thu c vào gi ng, tu i, và
tính n ng s n xu t, gà th t yêu c u 1,1 – 1,2 %, gà
0,75 – 0,85 %, v t th t
0,8 %. Theo Bùi
c L ng, V Duy Gi ng, Hoàng V n Ti n, Bùi V n Chính,
1995 [7] n u lysine b sung quá th a c ng gây tác h i cho gia c m. N u hàm
l ng lysine trong th c n h n h p quá cao s bi u hi n b nh lý làm gia c m
b cong các chi.
Methiomin có nh h ng l n t i s phát tri n c a c th , n ch c
n ng c a gan và tuy n t y, cùng v i xystein t o lông v có tác d ng i u hòa
trao i lipit, ch ng m hóa gan c n thi t cho sinh s n t bào tham gia tích
c c vào ng hóa d hóa v t ch t trong c th , n u thi u methiomin gây m t


5

tính thèm n thái hóa c , thi u máu, nhi m m gan, làm gi m quá trình phân
h y c ch t th i ra trong quá trình trao i ch t. Ngoài ra nhu c u axit amin
ph thu c vào s có m t c a các ch t khác có trong th c n ng i ta th y

r ng hàm l ng gossipol cao s làm gi m b t kh n ng h p th lysine, n u
trong kh u ph n thi u B12 và S s làm t ng nhu c u v methionin và thi u
vitamin PP s làm t ng nhu c u v tryptophan.
Theo Tr n Thanh Vân và cs (2015) [16]. Cho bi t methioni, xistin,
xistein: Có vai trò quan tr ng trong oxy hóa kh ; khi thêm methionin vào
kh u ph n n c a gà sinh s n s làm t ng t l th tinh và p n , t ng t l
, gi m chi phí th c n.
Tóm l i các axit amin u có vai trò h t s c quan tr ng n c th gia
c m, c n ph i cung c p y
ch t dinh d ng và cân i các axit amin
nh m giúp cho s sinh tr ng và n ng su t cao gia c m.
2.1.1.3. Nhu c u protein
Nhu c u c a gia c m g m hai ph n là nhu c u protein cho duy trì và
cho s n xu t. Nhu c u protein c a gia c m
c tính b ng s gam protein thô
cho m i con gia c m m t ngày êm. Trong kh u ph n n c a gia c m, nhu
c u protein th ng
c bi u th b ng t l % protein thô. T s l ng
protein c n cung c p và kh n ng thu nh n th c n c a m i lo i gia c m mà
có th xác nh
c t l protein thích h p cho m i lo i th c n m i lo i gia
c m khác nhau.
Ph

ng pháp tính toán nhu c u protein nh sau:

* Nhu c u protein cho gia c m sinh tr

ng :

Theo, Tr n Thanh Vân và cs, 2015 [16] có các cách tính toán t ng lo i
nhu c u trên nh sau: tính toán nhu c u protein cho t ng kh i l ng, chúng ta
d a vào hàm l ng protein c a gà th t và hi u qu l i d ng protein trong th c
n c a lo i gà ó. Qua nhi u thí nghi m và các b ng phân tích các thành ph n
hóa h c c a th t gia c m, cho th y : th t gà có hàm l ng protein là 18 %.
Hi u su t l i d ng protein trong th c n cho t ng kh i l ng là 55 %.
Do ó nhu c u v protein h ng ngày t ng kh i l
theo công th c sau.

ng có th tính toán


6

T ng kh i l

ng (g) x 0,18

Nhu c u protein(NCPST) (g)=
0,55
* Nhu c u cho duy trì:
l

Nhu c u cho duy trì là nhu c u giúp cho con v t không thay
ng và th c hi n các ho t ng sinh lý.

i kh i

Các nghiên c u cho bi t gia c m c n nhu c u nit n i sinh m t h ng
ngày kho ng 250 mg/kg kh i l ng. Trên c s này chúng ta có th tính toán

nhu c u protein duy trì gia c m nh sau:
0,0016 x kh i l

ng (g)

Nhu c u protein duy trì (NCPDT) (g)=
0,55
* Nhu c u protein cho m c lông:
Thông th ng 3 tu n tu i thì b lông gia c m chi m 4 % kh i
l ng c th . Kh i l ng lông t ng d n và t 7 % kh i l ng c th
4
tu n tu i. Sau ó t l này
c duy trì n nh. Hàm l ng protein
trong lông kho ng 82 %. Do v y nhu c u h ng ngày cho s m c lông
c tính toán nh sau:
(0,04 hay 0,07) x t ng kh i l

ng (g) x 0,82

PML =
0,55
D a vào k t qu trên chúng ta có th tính toán nhu c u protein (NCP)
cho gà ang sinh tr ng nh sau:
(p x 0,0016) + ( p x 0,18) + {0,04 (0,07) x

p x 0,82}

NCP h ng ngày =
0,05
i v i gà Broiler cách tính toán t ng t nh trên. Song qua k t qu

nghiên c u cho th y hi u su t s u d ng protein c a th c n lo i gà này cao
h n, hi u su t s d ng protein b ng 64 %, do ó công th c tính toán nh sau:


7

(p x 0,0016) + ( p x 0,18) + {0,04 (0,07) x

p x 0,82}

NCP h ng ngày =
0,64
Trong ó: NCP là nhu c u protein hàng ngày
p: T ng kh i l
P: kh i l

ng tuy t

i (g/con/ngày)

ng c th c a gà (g).

2.1.2. Kh n ng s n xu t th t c a gia c m và các y u t
2.1.2.1 Ph

ng pháp ánh giá sinh tr

- Sinh tr

nh h

ng

ng

ng.

v t nuôi t khi hình thành phôi t i khi tr ng thành, kh i l ng và
th tích c th t ng lên. i u này tr c tiên là s l ng t bào t ng lên v s
l ng, các c quan b ph n trong c th
u có s t ng lên v kh i l ng và
khích th c. T ó, d n n kh i l ng và th tích c a c th t ng lên. S l n
lên c a c th là do s tích l y các ch t h u c thông qua vi c trao i ch t.
Tr n ình Miên và cs (1992) [12] ã khái quát: “sinh tr ng là m t quá trình
tích l y ch t h u c thông qua trao i ch t, là s t ng lên v chi u cao, chi u
dài, b ngang, kh i l ng c a t ng c quan, b ph n c ng nh toàn b c th
trên c s tính di truy n t
i tr c”.
Sinh tr ng là m t quá trình sinh lý, sinh hóa ph c t p, duy trì t khi
phôi
c hình thành cho n khi con v t ã tr ng thành.
có
cs o
chính xác v sinh tr ng t ng th i k không ph i d dàng (Chambers J. R,
1990) [20].
S sinh tr ng c a con v t
c tính t khi th tinh cho n khi ã
tr ng thành
c chia làm hai giai o n: Giai o n trong thai và giai o n
ngoài thai. i v i gia c m th i k h u phôi và th i k tr ng thành.

Theo Johanson L. (1972) [5] thì c ng
phát tri n qua giai o n bào
thai và giai an sau khi sinh có nh h ng t i ch tiêu phát tri n con v t.
Nhìn t khía c nh gi i ph u sinh lý, thì sinh tr ng c a các mô di n ra theo
trình t nh sau:
+ H th ng tiêu hóa, n i ti t


8

+ H th ng x

ng

+ H th ng c b p
+M
Trong các t ch c c u t o trong c th gia c m thì kh i l ng c chi m
nhi u nh t: 42 – 45 % kh i l ng c th . Kh i l ng c con tr ng luôn l n
h n con mái (không ph thu c vào gi ng, l a tu i và lo i gia c m). Giai o n
70 ngày tu i kh i l ng t t c các c quan c a gà tr ng t 530 g, c a gà mái
t 467 g (Ngô Gi n Luy n, 1994 [9]).
Qua nh ng nghiên c u cho th y c s sinh tr ng g m hai quá
trình: T bào sinh s n và t bào phát tri n. T t c các c tính c a gia
súc, gia c m nh ngo i hình, th ch t, s c s n xu t u
c hoàn ch nh
d n trong su t quá trình sinh tr ng, các c tính này tuy là m t s ti p
t c th a h ng các c tính di truy n c a b m , nh ng ho t ng m nh
y u còn do tác ng c a môi tr ng.
2.1.2.2. Các y u t
- nh h

nh h

ng

n s c s n xu t th t gia c m

ng c a dòng, gi ng, tính bi t.

M i gi ng có t c
sinh tr ng nh t nh. S sai khác v t c
sinh
tr ng là do b n ch t di truy n quy nh.
c i m di truy n c a gi ng và
ngo i c nh có tác ng qua l i v i nhau, ngh a là, cùng m t ki u gen nh ng
i u ki n môi tr ng khác nhau thì có t c
sinh tr ng khác nhau. Cho nên
vi c c n thi t ph i t o ra môi tr ng phù h p v i ki u gen ó
phát huy t i
a ti m n ng di truy n c a gi ng. Jaap và Moris (1937) [23] ã phát hi n ra
nh ng sai khác trong cùng m t gi ng v c ng sinh tr ng.
Theo Tr n Thanh Vân và cs, (2015) [16] cho bi t, gà n
40 ngày tu i
kh i l ng t ng 40 l n so v i 01 ngày tu i, trong khi ó v t ch c n 20 ngày
t ng g p 10 l n kh i l ng so v i lúc 01 ngày tu i.
Kh o sát kh n ng sinh tr ng c a 3 dòng gà Plymouth Rork thì dòng
T 9 có kh n ng sinh tr ng t t nh t. n tu n tu i th 8, dòng T 9 có kh i
l ng s ng v t dòng T 8 là 12,90 % và v t T 3 17,40 %, (Lê H ng M n,
và c ng s 1996 [11]).

9

S sai khác v sinh tr ng và kh i l ng c th còn ch u nh h ng
c a tính bi t, thông th ng con tr ng phát tri n h n con mái: gà h ng th t,
giai o n 60 – 70 ngày tu i con tr ng n ng h n con mái 180 – 250 g, (Tr n
Thanh Vân và cs, 2015 [16]).
D n theo Phùng
c ti n, 1996 [15] thì tài li u c a Lerner và
Asminder (1938) khi so sánh gà Leghorn tr ng và Plymouth Rock t i 24 tu n
tu i th y gà Plymouth Rock sinh tr ng nhanh h n gà Leghorn giai o n 21
– 24 ngày tu i.
Theo tài li u c a Chambes J. R., 1990 [20] cho bi t: có nhi u gen nh
h ng t i s sinh tr ng chung, có gen nh h ng t i m t vài tính tr ng riêng
l . Godfry E.F. và Raap R.G., 1952 và nhi u tác gi cho r ng nhi u h n 15
gen quy nh t c sinh tr ng.
Nh v y, các nhà nghiên c u ch ng t r ng s khác bi t v t c
sinh
tr ng do di truy n, mà c s di truy n ó là gen, có ít nh t m t gen v sinh
tr ng liên k t v i gi i tính nên con tr ng th ng l n h n con mái. i u này
ch ng t di truy n có nh h ng r t l n t i quá trình sinh tr ng.
- nh h

ng c a ch

dinh d

ng.

Ch

dinh d ng nh h ng t i s phát tri n t ng mô khác nhau gây
nên s bi n ng trong quá trình phát tri n và có s khác nhau gi a mô này
và mô khác. Ch
dinh d ng không nh ng nh h ng t i sinh tr ng mà
còn làm bi n ng di truy n v sinh tr ng.
Lê H ng M n, Bùi
c L ng, Ph m Quang Hoán (1993) [10] cho bi t
nhu c u protein thích h p cho gà broiler cho n ng su t cao ã
c xác nh,
các tác gi nh n m nh t l gi a n ng l ng và protein trong th c n c ng r t
quan tr ng,
phát huy
c kh n ng sinh tr ng t i a c n ph i cung c p
y
ch t dinh d ng v i s cân b ng nghiêm ng t gi a protein, axit amin
v i n ng l ng.
Chi phí th c n chi m t i 70 % giá thành thành trong ch n nuôi gà, nên
b t c y u t nào nh m nâng cao hi u qu s d ng th c n u a l i hi u
qu kinh t cho ngành ch n nuôi gà. Do v y,
có n ng su t cao cho ngành
ch n nuôi gia c m, c bi t
phát huy ti m n ng sinh tr ng thì trong
nh ng v n
c n b n là l p ra kh u ph n dinh d ng hoàn h o, cân i, trên
c s tính toán nhu c u c a gia c m trong t ng giai o n nuôi.


10

- nh h

ng c a các y u t môi tr

* nh h

ng c a nhi t

môi tr

ng.
ng:

Nhiêt
môi tr ng nh h ng t i kh n ng sinh tr ng r t rõ r t, c
bi t là giai o n gà con. V i gà con nhi t
ngày th nh t c n m b o 32 –
o
o
34 C; ngày th 2 – 7 là 30 C ; tu n th hai là 26 oC; tu n th 3 là 22 oC tu n
th 4 là 20 oC.
Theo Lê H ng M n và c ng s , 1993 [10] thì nhi t
t i u chuông
nuôi v i gà sau 3 tu n tu i là 18 – 20 oC. Nhi t
môi tr ng cao, nh h ng
r t l n t i nhu c u n ng l ng trao i (ME) và protein thô (CP) c a gà
broiler. Do v y, nhu c u tiêu th th c n c a gà ch u s chi ph i nhi u c a
nhi t
môi tr ng. Trong i u ki n nhi t
khác nhau thì tiêu th th c n
c ng khác nhau.

Theo Herbert G. J. và c ng s , 1983 [21] thì nhi t
chu ng nuôi v i
o
gà sau 3 tu n có s ph thu c nh sau : khi thay i 1 C tiêu th n ng l ng
c a gà mái bi n i t ng
ng 2 kcal ME. Nhu c u v n ng l ng và các
v t ch t dinh d ng khác c ng b thay i theo môi tr ng. Trong i u ki n
khí h u n c ta thì gà broiler nuôi v hè thì c n ph i t ng m c ME và CP cao
h n v xuân 10 – 15 % (theo Bùi
c L ng, Lê H ng M n, 2003 [8]).
Thông th ng nhi t
cao, kh n ng thu nh n th c n c a gia c m
gi m, chính vì v y ch n nuôi gia c m trong i u ki n khí h u n c ta ph i tùy
theo mùa v , c n c vào nhi t
t ng giai o n mà i u ch nh th c n và k
thu t ch m sóc cho phù h p.
* nh h

ng c a

m và

thông thoáng:

m là m t trong nh ng y u t ngo i c nh có nh h ng l n t i sinh
tr ng c a gia c m. Khi
m t ng làm cho ch t n chu ng d m t, th c
n d b m m c làm nh h ng t i gà. c bi t, khí NH3 do vi khu n phân
h y axit uric trong phân và ch t n chu ng làm nh h ng t i hô h p c a gà,
t ng kh n ng nhi m b nh c u trùng, Newcastle, CRD d n t i làm gi m kh

n ng sinh tr ng c a gà.
Ing J. E. M Whyte (1995) [22] qua nghiên c u ã cho ra khuy n cáo v
thành ph n t i a c a ch t khí trong chu ng nuôi gia c m nh sau:


11

NH3 = 0,01g/m3, H2 S = 0,002g/m3, CO2 = 0,35g/m3.
Ch n nuôi gia c m nông h n c ta ch y u là nuôi thông thoáng t
nhiên nên c n m b o m vào mùa ông và mát vào mùa hè. V mùa hè,
nhi t
cao c n b trí h th ng qu t
t ng t c
gió ch ng nóng cho gà.
Mùa ông c n có thi t b s i m cho gà.
T c
gió lùa và nhi t
không khí có nh h ng t i s t ng kh i
l ng c a gà, gà con nh y c m h n so v i gà tr ng thành.
i v i gà l n
c n t c l u thông gió l n h n gà nh .
* nh h

ng c a ch

chi u sáng:

Gà r t nh y c m v i ánh sáng, m i giai o n gà c n ch
chi u sáng
khác nhau. Theo khuy n cáo c a hãng Arbor Acres Farms Inc, 1993 [43]:

+ V i gà broiler gi t th t t 38-42 ngày thì th i gian chi u sáng là: 3
ngày u chi u sáng 24/24 gi , c ng
chi u sáng là 20 lux, t ngày th 4
n k t thúc thì c ng chi u sáng là 23/24 gi .
+ V i gà broiler nuôi dài ngày (gi t th t 42, 49, 56 ngày tu i) thì ch
chi u sáng nh sau: Ngày th 1: 24/24 gi ; ngày th 2: 20/24 gi ; ngày
th 3 n ngày th 15: 12/24 gi ; ngày th 19-22: 14/24 gi ; ngày th 23-24:
18/24h; ngày th 25 n k t thúc th i gian chi u sáng: 24/24 gi . C ng
chi u sáng 3 ngày u là 20 lux, t ngày th 4 n lúc gi m d n còn 5 lux.
* nh h

ng c a m t

nuôi nh t:

M t
nuôi nh t c ng là y u t quan ch n nuôi gà t hi u qu cao.
M i giai o n sinh tr ng, m i ph ng th c nuôi u có quy nh m t
nuôi nh t nh (ph ng th c ch n th t do, bán nuôi nh t, nuôi nh t trên
m lót dày, nuôi nh t có sân ch i yêu c u m t
l n l t: 0,1; 0,3; 0,35; 0,2
2
m /con...). N u nuôi quá th a thì lãng phí di n tích, nh ng n u nuôi quá dày
thì nh h ng n kh n ng sinh tr ng c a gà. B i l , khi m t
nuôi nh t
cao thì chu ng nhanh b n, l ng khí th i NH3, CO2, H2S cao và qu n th vi
sinh v t phát tri n làm nh h ng t i kh n ng t ng kh i l ng và s c kh e
c a àn gà, gà d b c m nhi m bênh t t, t l
ng u th p t , t l ch t cao
cu i cùng làm gi m hi u qu trong ch n nuôi. Ng c l i, m t

nuôi nh t
th p thì t ng chi phí chu ng tr i cao. Do v y tùy theo mùa v tu i gà và m c
ích s d ng c n có m t
ch n nuôi thích h p.
Theo Lewis N. J., Hurnik J. F. (1990) [25] thì s v n ng c a gà có
nh h ng ch y u t i s c s n xu t, vì nó liên quan t i s tìm ki m và s
d ng th c n th c u ng.


12

cao thì hàm
Theo Van Horne P. (1991) [26]: khi ch n nuôi m t
l ng NH3, CO2, H2 S
c sinh ra trong ch t n chu ng cao. Vì v y khi
m t
gà ông thì l ng bài ti t th i ra nhi u h n, trong khi o gà c n t ng
c ng trao i ch t nên l ng nhi t th i ra c ng nhi u, do ó nhi t
chu ng
t ng, nên s nh h ng t i vi c t ng kh i l ng c a gà và làm t ng t l ch t
khi m t
chu ng nuôi quá cao cùng nhi t không khí cao.
Theo Beremski Ch. (1978) [19] thí nghi m nuôi 4 nhóm gà broiler trên
n n chu ng có m lót, m t
là 20, 22, 18 và 16 con/m2 giai o n 6, 7, 8
tu n tu i, v i cùng th c n h n h p. M t
chu ng nuôi ã không nh h ng
ch s so sánh các s n ph m lúc 7 tu n tu i. T l t ng tr ng gi m theo s
t ng m t
àn giai o n v béo lúc 8 tu n tu i, tiêu t n th c n/kg t ng

kh i l ng, nh ng t l th t x không b nh h ng b i m t
àn. T ng m t
nuôi lúc 6 n 8 tu n tu i ã làm gi m s t ng tr ng nh t ng s n ph m
th t trên n v di n tích n n chu ng b ng 7,0 t i 9,3 % tu n tu i 6, 7 và n
20,7 % tu n tu i 8.
* nh h

ng m t

bãi th

Trong ch n nuôi gà m t
bãi th có vai trò khá quan tr ng. N u m t
chu ng nuôi cao, không có bãi ch n th thì chu ng nhanh b n, gà chen
nhau, hàm l ng khí NH3, CO2 trong chu ng cao, làm gi m kh n ng thu
nh n th n, nh h ng t i
ng u c a àn gà, làm t ng t l ch t, d
gây b nh d ch cho àn gà làm ch t l ng th t không ngon, làm gi m hi u qu
kinh t cho ch n nuôi.
V i ph ng th c ch n nuôi gà th v n, Lê Thanh H i và c ng s
(1995) [2] cho bi t: V i mô hình nuôi th v n thì di n tích ch n th thích
h p cho gà t 4-5 m2/con.
T nh h ng c a m t
nuôi nh t và m t
bãi th t i sinh tr
c a gia c m, v y thì ph ng th c nuôi c ng nh h ng t i gia c m.

ng

Theo Nguy n Th H i và cs, (2006) [3] khi nghiên c u nh h ng c a

ph ng th c nuôi t i kh n ng sinh tr ng gà Sasso th ng ph m có k t qu
nh sau: v ông 10 tu n tu i lô nuôi nh t gà có kh i l ng bình quân là
2645,98 g, lô bán nuôi nh t t 2473,39 g. v Xuân – Hè thì lúc 10 tu n
tu i có kh i l ng c th là 2415,40 g lô nuôi nh t và 2291,46 g lô bán
nuôi nh t. Nh v y sinh tr ng liên quan ch t ch t i gi ng, i u ki n ch m
nuôi, ti u khí h u chu ng nuôi, phòng b nh. n c ta i u ki n khí h u hai
v Hè và v
ông khác nhau gây nh h ng t i sinh tr ng. Nhi t
cao
làm cho kh n ng thu nh n th c n gi m.


13

2.1.3. Gi i thi u v gà L

ng Ph

ng, gà Ri và con lai

2.1.3.1. c i m ngo i hình và kh n ng s n xu t c a gà L ng Ph ng
* Ngu n g c
Gà L ng Ph ng hay
còn g i là L ng Ph ng Hoa
Trung Qu c do lai t o gi a
gi ng gà n i c a Trung Qu c
v i gà nh p n i,
c nh p
vào n c ta t sau n m 1997.
* c i m ngo i hình

Gà L ng Ph ng có
hình dáng bên ngoài g n
gi ng v i gà Ri c a ta. Lông
màu vàng tuy n, vàng en ho c m hoa. S d g i là gà L ng Ph ng vì
trong àn có nhi u màu lông khác nhau. Mào, y m, m t và tích tai màu .
Gà tr ng mào n ng c n , l ng th ng lông uôi v n cong, chân cao v a
ph i. Gà mái u nh , thân hình ch c, chân th p. Da gà L ng Ph ng Màu
vàng, th t m n, th m ngon.
Gà tr ng
tu i tr ng thành, có kh i l ng c th 2.700 g gà mái t
kh i l ng 2.100 g lúc vào . Gà b t u vào lúc 24 tu n tu i, sau m t chu k
khai thác tr ng (66 tu n tu i) t 177 tr ng, s n xu t 130 gà con 1 ngày tu i. Gà
th t nuôi n 65 ngày tu i t 1.500 – 1.600 g. Tiêu t n th c n 2,4 – 2,6 kg th c
n/kg t ng kh i l ng, nuôi s ng trên 95%.
Gà L ng Ph ng có s c kháng b nh t t, thích h p v i m i i u ki n
ch n nuôi Vi t Nam. Nuôi công nghi p, bán ch n th và ch n th .
2.1.3.3 c i m ngo i hình và kh n ng s n xu t c a gà Ri.
* Ngu n g c
n nay ch a rõ ngu n g c c a gà Ri. Gà ri phân b r ng kh p các vùng
trong c n c, c bi t là mi n B c và mi n Trung c a Vi t Nam.
* c i m ngo i hình
R t a d ng, gà mái: lông màu vàng r m, vàng t ho c nâu nh t, xung
quanh c có hàng lông en, mào kem phát tri n, lá tai ch y u màu , m t s lá tai
màu tr ng.


14

Gà tr ng: màu lông ph
bi n là th m, u lông cánh và

lông uôi có lông en ánh xanh,
ngoài ra còn có các màu: Tr ng,
hoa m
m tr ng. Mào c , mào
tích m t i r t phát tri n.
Gà Ri có da màu vàng là
ch y u, m t s da tr ng chân 4
ngón, có hai hàng v y màu vàng
xen l n màu t i.
* Kh n ng s n xu t
D n theo Tr n Thanh Vân và cs (2015), [16] theo các k t qu nghiên
c u
c công b c a Nguy n Vi t Ly, 2001; Át lát v t nuôi, 2004; Nguy n
ng Vang, Nguy n Thanh S n, 2000; B Nông nghi p và PTNT, 2006 thì:
Kh i l ng m i n là 30 – 31 g; 6 tháng tu i gà mái là 1.130 g, gà
tr ng là 1.636 g; n 12 tháng tu i gà mái là 1.246 g, gà tr ng là 2.735 g.
Th t th m ngon màu tr ng.
Thành th c v tính s m: gà tr ng 2 – 3 tháng tu i ã bi t gáy và p
mái, gà mái 4 tháng tu i ã b t u tr ng.
S l ng tr ng/l a/mái t 13 – 15 qu . N ng xu t tr ng có th
tt
70 – 125 qu . T l tr ng có phôi t 92,6 % t l n /tr ng có phôi là 78 %,
t l gà con lo i I t 94,1 %.
Gà thích nghi v i i u ki n nuôi bán ch n th , không xu t hi n m c n.
Gà nuôi th t n 12 tu n tu i: t l nuôi s ng t 95,7 % kh i l ng
con tr ng 1.140,70 g; con mái 940,50 g. T l thân th t chung cho tr ng mái
là 77,75%. Còn t l th t ùi + th t ng c t 37 %.
2.1.3.4. c i m ngo i hình và kh n ng s n xu t c a gà Ri lai
Th h con lai v n gi
c màu lông t ng t gà Ri, qua ba th h t

giao ngo i hình v n n nh, t l nuôi s ng t 1 – 19 tu n tu i là 89 – 91 %
kh i l ng c th lúc 19 tu n tu i t 1,7 – 1,9 kg, s n l ng n 52 tu n tu i
t 115 – 118 qu /mái.


15

Gà lai th ng ph m nuôi
nh t n 12 tu n tu i có t l nuôi
s ng 97 – 100 % kh i l ng c th
2,0 - 2,1 kg/con; tiêu t n th c n
t ng kh i l ng c th là 3,2 – 3,3
kg. Nuôi bán ch n th
n 12 tu n
tu i có t l nuôi s ng t 94 – 96
%, kh i l ng c th 1,8 - 2,1
kg/con; tiêu t n th c n/kg t ng
kh i l ng c th là 2,8 – 3,0 kg,
ch t l ng th t ngon nh gà Ri.
2.2. Tình hình nghiên c u trong n
2.2.1. Tình hình nghiên c u

c và ngoài n

trong n

c

c

Ngành ch n nuôi gia c m Vi t Nam ã có t r t lâu i v i quy mô
nh , m i gia ình ch nuôi vài con n vài ch c con, ch n nuôi theo ph ng
th c qu ng canh nên n ng su t th p.
Trong vài n m tr l i ây, do áp d ng nh ng ti n b khoa h c k thu t
vào s n xu t, ngành ch n nuôi gia c m n c ta ã phát tri n nhanh chóng và
c nh ng ti n b rõ r t.
áp ng th hi u c a ng i tiêu dùng mu n có gi ng gà có ch t
l ng th t th m ngon, s n ch c và ngo i hình gi ng v i gà a ph ng, các
nhà khoa h c n c ta ã dày công lai t o các gi ng gà lông màu nh p n i v i
gà a ph ng nh m t o ra con lai có t c
t ng tr ng nhanh nh ng áp
ng
c nhu c u th hi u c a ng i tiêu dùng.
Nh ng n m tr c ây có nhi u công trình khoa h c nghiên c u v v n
này, m t trong nh ng công trình ó là công trình nghiên c u v “ c i m
ngo i hình và kh n ng sinh tr ng cho th t c a gà lai F1 (Mía x Kabir), nuôi
nh t và nuôi bán ch n th t i Thái Nguyên” c a tác gi : Nguy n V n i, và
c ng s , 2001 [1] sau khi nghiên c u các tác gi ã a ra k t lu n, Gà lai F1MK có màu lông phong phú, chân, da, m vàng, gà r n ch c, ham ch y nh y,
n 12 tu n tu i kh i l ng trung bình là: 1851,24 g ph ng th c nuôi
nh t. Gà Ri lai có t c
sinh tr ng tuy t i cao nh t giai o n 8 - 9 tu n


16

tu i, t 33,92 g/con/ngày ph ng th c bán ch n th và t 35,49 g/con/ngày
ph ng th c nuôi nh t. Sinh tr ng t ng i cao nh t tu n 0 - 1 t 37,35
% ph ng th c nuôi bán ch n th và 67,02 % ph ng th c nuôi nh t, th p
nh t là 11 - 12 tu n tu i t t ng ng là 6,74 % và 6,41 %.
Theo Tr n Thanh Vân và cs (2015) [16] thì gà L ng Ph ng d

có tính thích nghi cao, ch u ng t t khí h u nóng m, òi h i ch
d ng không cao, có th nuôi nh t bán công nghi p hay th v n. Do
i m trên hi n nay gà L ng Ph ng ã
c nuôi nhi u trang tr i
gia ình nông thôn c ng nh thành th
c nhi u ng i a chu ng.

nuôi,
dinh
có u
và h

Theo ào V n Khanh, 2000 [6] các gi ng gà lông màu
c nuôi t i
Thái Nguyên nh : Kabir, L ng Ph ng, Tam Hoàng
c nuôi nhi u các
a ph ng u thích nghi v i i u ki n nuôi ch n th và có m c nhi m b nh
th p d nuôi, gi ng Kabir có s c sinh tr ng nhanh nh t sau ó n L ng
Ph ng, Tam Hoàng, tiêu t n th c n c a c ba u th p, r t phù h p v i i u
ki n ch n nuôi nông thôn.
Nhi u nghiên c u xác nh t l protein, lysine, methionine, và cystine
thích h p trong th c n h n h p c a gà broiler nuôi theo mùa v ã rút ra k t
lu n:
i v i gà tr ng và gà mái broiler thì c mùa ông và mùa Hè u có
th nuôi b ng th c n h n h p có 22-20-18 % protein; 1,10-1,00-0,90 %
lysine; 0,52-0,47-0,42 % methionine và 0,75-0,68-0,61 % met + cys cho ba
giai o n nuôi 0-3; 4-6 và trên 7 tu n tu i. T ng t l lysine, methinine và
cystine trong th c n h n h p làm gi m t l m b ng c a gà broiler.
Lê H ng M n và cs, 1996 [11] ã ti n hành thí nghi p trên àn gà
broiler 1-3 tu n tu i theo t l ; DL- methionine 0,1 % và lysine 0,3 % (kh u

ph n c s ch a 0,4 % methyonine, 1,1 % lysine và 18 % protein). K t qu
thí nghi m cho th y t ng kh i l ng và tiêu t n th c n c a gà b ng v i kh u
ph n ch a 23 % protein mà không b sung hai lo i axit amin trên. Theo Tr n
Qu c Vi t và cs, 2001 [17] nh n xét thì không có s khác bi t v t c
sinh
tr ng c a gà Kabir qua các giai o n khi
c nuôi d ng b ng kh u ph n
có m c n ng l ng cao và th p, nh ng có s khác nhau rõ r t v t c
sinh
tr ng gi a các lô
c n kh u ph n có m c lysine tiêu hóa khác nhau thu c
c hai nhóm có m c n ng l ng khác nhau. Các tác gi ã rút ra k t lu n:
Kh u ph n th c n c a gà Kabir nuôi th t không c n m c n ng l ng cao nh


17

tt c
sinh tr ng cao, gà
gà công nghi p (AA hay ISA…). Tuy nhiên,
Kabir v n c n
c nuôi d ng b ng kh u ph n có t l lysine tiêu hóa t ng
i cao. T 0 - 4 tu n tu i, n u nuôi gà V135 b ng kh u ph n không cân i
các axit amin, thì m c protein 24 % và t l ME/CP là 125 - 131 cho t c
sinh tr ng cao nh t, và tiêu t n th c n th p nh t.
2.2.2. Tình hình nghiên c u

n

c ngoài

Ngành ch n nuôi th gi i ã và ang phát tri n m nh v s l ng và
ch t l ng. c bi t là các n c phát tri n Trung Qu c, M , Pháp, Hà Lan,
c... Theo tài li u c a FAO (d n theo Tr n Thanh Vân và cs, 2015 [16])
công b , n n m 2013, Th gi i có 23.928,55 tri u gia c m, trong ó gà là
ch y u (21.744,60 tri u con), v t có 1.335,312 tri u con, gà tây có 459,419
tri u con và ng ng là 389,456 tri u con. Châu Á có s l ng gia c m nhi u
nh t th gi i 13.942,577 tri u con, chi m 58,27 % toàn th gi i, ít nh t là
Châu Phi, ch có 1.901,061 tri u con, chi m 7,94 % c a th gi i.
Tình ch n nuôi s n xu t ch n nuôi gia c m t ng lên, các n c trên th
gi i không ng ng c i ti n con gi ng c ng nh dinh d ng
t ng n ng su t
ch t l ng ch n nuôi gia c m phát tri n v t b c, áp ng nhu c u ngày càng
l n nh ng kh t khe c a th tr ng.
V i vi c a các gi ng gà siêu th t nh : Hybro (Hv 58 – hà lan),AA
(Abor Acres, M ) Lohman meat ( c)...các gi ng h ng tr ng nh : Goldline
54 (Hà Lan), Leghorn (Italia)...gi ng gà kiêm d ng: Tam Hoàng, L ng
Ph ng (Trung Qu c), Sasso (Pháp), Kabir (Israel) ... vào nuôi thâm canh ã
a n ng su t lên cao, song các gi ng gà trên ch thích nghi trong m t s i u
ki n nh t nh c a môi tr ng.
Sau nh ng thành công v ch n nuôi công nghi p trình
cao, t n m
1980 tr l i ây m t s n c nh Nh t B n, Pháp, Isarel ... có xu h ng thay
i ph ng th c ch n nuôi
s n ph m gia c m có mùi v th m ngon h n.
Vi c lai t o các gi ng gà v i nhau c ng
c thúc y m nh m nh m gi l i
các gen quý, c i thi n nh ng tính tr ng còn h n ch và d n hình thành m t s
gi ng m i có kh n ng s n xu t t t, áp ng nhu c u nhi u m t c a con ng i.