Định hướng phát triển khu công nghiệp nam cần thơ và ảnh hưởng của nó đến sự phát triển bền vững của thành phố cần thơ

Luận văn tốt nghiệp

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN KHU CÔNG NGHIỆP
NAM CẦN THƠ
1.1.Tìm hiểu chung về sự phát triển các khu công nghiệp của Cần Thơ.
1.1.1. Đôi nét về thành phố Cần Thơ:
Thành phố Cần Thơ là một thành phố trực thuộc trung ương, nằm ở trung
tâm đồng bằng Sông Cửu Long, cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 169 km về
phía Tây Nam. Thành phố Cần Thơ được thành lập trên cơ sở tách từ tỉnh Cần
Thơ cũ theo Nghị quyết số 22/2003QH11 ngày 26/11/2003 của Quốc hội nước
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (khóa 11) và Nghị định 05/2004/NĐ-CP
ngày 02/01/2004 của Chính phủ, là thành phố trực thuộc Trung ương duy nhất
của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Về vị trí địa lý: Thành phố Cần Thơ ở vị trí trung tâm vùng Đồng bằng
sông Cửu Long, trải dài trên 55 km dọc bờ Tây sông Hậu, tổng diện tích tự nhiên
là 1.400,96 km2, chiếm 3,49% diện tích vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Về ranh giới hành chính: Thành phố Cần Thơ có bốn cận tiếp giáp:
- Phía Bắc giáp tỉnh An Giang
- Phía Đông giáp tỉnh Đồng Tháp, tỉnh Vĩnh Long
- Phía Tây giáp tỉnh Kiên Giang
- Phía Nam giáp tỉnh Hậu Giang
Về tọa độ địa lý: Thành phố Cần Thơ nằm trong giới hạn: 105013 ’38”105050’35” kinh độ Đông và 90 055’08”-10 019’38” vĩ độ Bắc.

6


Luận văn tốt nghiệp

(Nguồn: UBND thành phố Cần Thơ)
Với vị trí địa lý trung tâm và quá trình phát triển thành đô thị lớn nhất

vùng Đồng bằng sông Cửu Long, thành phố Cần Thơ là cửa ngõ giao lưu chính
của vùng Tây Nam sông Hậu với Tứ giác Long Xuyên, vùng Bắc sông Tiền và
vùng trọng điểm kinh tế phía Nam; là giao điểm của nhiều tuyến giao thông thủy,
bộ quan trọng như: trục đường bộ thành phố Hồ Chí Minh – thành phố Cần Thơ,
từ thành phố Cần Thơ rẽ các nhánh đi Cà Mau, Kiên Giang và Long Xuyên –
Châu Đốc hướng về PhnomPênh (Cam Pu Chia); trục sông Hậu nối từ biển Đông
đến Phnom Pênh; các tuyến đường thủy quốc gia Cái Sắn, Xà No.
Hướng tới, thành phố Cần Thơ sẽ hoàn thành các dự án về hạ tầng cơ sở
như:

7


Luận văn tốt nghiệp

- Nâng cấp quốc lộ N1, N2 và các trục tuyến quan trọng cho toàn vùng
Đồng bằng sông Cửu Long.
- Cầu Cần Thơ qua sông Hậu, nâng cấp cảng Cái Cui thành cảng quốc tế.
- Mở rộng sân bay Trà Nóc - Phú Quốc thành sân bay quốc tế
Trên đây là những tiềm năng lớn tạo điều kiện để phát triển kinh tế xã hội
Thành phố cũng như cả khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Về tổ chức hành chính, thành phố Cần Thơ gồm 5 quận: Ninh Kiều, Bình
Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt và 4 huyện là: Cờ Đỏ, Phong Điền, Thới Lai,
Vĩnh Thạnh; với 67 đơn vị hành chính cấp xã, phường, thị trấn (4 thị trấn, 33 xã,
30 phường).
Trung tâm thành phố Cần Thơ đặt tại quận Ninh Kiều, là nơi tập trung các
cơ quan Trung ương, cơ quan Đảng, Đoàn thể, trụ sở hành chính quản lý nhà
nước, các cơ sở quan trọng về thương mại, dịch vụ tài chính, ngân hàng, viễn
thông, vận tải, giáo dục, văn hóa - thể dục thể thao, an ninh, quốc phòng và khu
dân cư đô thị.

Bản đồ hành chính TPCT (nguồn UBND TPCT)

8


Luận văn tốt nghiệp

1.1.2. Sơ lược về phát triển công nghiệp Cần Thơ:
Khái niệm khu công nghiệp:
Theo quy định của Bộ Công Thương thì khu công nghiệp (hay còn gọi là
khu kỹ nghệ) là khu vực dành cho phát triển công nghiệp theo một quy hoạch cụ
thể nào đó nhằm đảm bảo được sự hài hòa và cân bằng tương đối giữa các mục
tiêu kinh tế - xã hội - môi trường. Khu công nghiệp thường được Chính phủ cấp
phép đầu tư với hệ thống hạ tầng kỹ thuật và pháp lý riêng. Những khu công
nghiệp có quy mô nhỏ thường được gọi là cụm công nghiệp.
Thực hiện đường lối đổi mới được khởi xướng từ Đại hội Đảng lần thứ VI
(1986), Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã khẳng định “Đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, đưa nước ta trở
thành một nước công nghiệp, ưu tiên phát triển lực lượng sản xuất, đồng thời xây
dựng quan hệ sản xuất phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa, phát huy cao độ
nội lực, đồng thời tranh thủ nguồn lực bên ngoài và chủ động hội nhập kinh tế
quốc tế để phát triển nhanh, có hiệu quả và bền vững”.
Trên tinh thần thực hiện nghị quyết của đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
IX, Cần Thơ tích cực xây dựng thành phố trở thành trung tâm kinh tế của đồng
bằng, đặc biệt là ngành sản xuất công nghiệp và dịch vụ.
Nền công nghiệp Cần Thơ được hình thành trên cơ sở nhà nước quốc hữu
hóa các cơ sở sản xuất công nghiệp lớn trên địa bàn, cùng với các cơ sở công
nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nhỏ trong dân.
Từ những năm 70 công nghiệp Cần Thơ đã được định hình, sau năm 1975

công nghiệp tỉnh Cần Thơ tuy có khá hơn so với các tỉnh khác trong vùng Đồng
bằng sông Cửu Long nhưng quy mô nhỏ, phát triển tự phát không cân đối. Sản
phẩm sản xuất chủ yếu là hàng tiêu dùng giản đơn chất lượng thấp. Một số cơ sở
sản xuất có quy mô tương đối hiện đại thời bấy giờ gồm có: Nhà máy điện Trà
Nóc, Xí nghiệp nước giải khát BGI, Xí nghiệp bánh kẹo Thế Giới. (Nguồn: Sở
Công Nghiệp TPCT: “Báo cáo tổng hợp về quy hoạch phát triển công nghiệp
TPCT đến năm 2015, định hướng đến năm 2020”).
9


Luận văn tốt nghiệp

Từ sau những năm 90, công nghiệp tỉnh Cần Thơ đạt mức tăng trưởng
khá, bình quân từ 17-18%/năm giai đoạn 1990-1995 cao hơn mức tăng bình quân
của cả nước (14,5%/năm). Mức đóng góp GDP công nghiệp vào nền kinh tế tỉnh
năm 1995 so với năm 1990 đã tăng gấp 4 lần. Sản phẩm công nghiệp ngày một
đa dạng về chủng loại, chất lượng được nâng cao có uy tín trong và ngoài nước
như: Gạo chế biến, hàng thuỷ sản đông lạnh, quần áo, giày dép, nước giải khát,
thuốc chữa bệnh…
Trên địa bàn thành phố Cần Thơ hiện có 6 khu công nghiệp tập trung đó là
khu công nghiệp Trà Nóc 1; khu công nghiệp Trà Nóc 2, khu công nghiệp Hưng
Phú 1, khu công nghiệp Hưng Phú 2 ( bao gồm hai khu công nghiệp 2A và 2B),
khu công nghiệp Thốt Nốt. Thời gian sắp tới sẽ có thêm khu công nghiệp nặng Ô
Môn. Tính đến tháng 7 năm 2008, các khu công nghiệp Cần Thơ có 165 dự án
còn hiệu lực, với tổng vốn đầu tư đăng ký là 1.506,92 triệu USD; vốn đầu tư thực
hiện là 344,59 triệu USD, đạt 23,36% tổng vốn đầu tư đăng ký, trong đó có 22 dự
án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký 842,875 triệu USD, vốn thực hiện 9,77%
tổng vốn đầu tư đăng ký.
Khu công nghiệp Trà Nóc có diện tích khoảng 300 ha. Nằm cạnh Quốc lộ
91 đi An Giang, Kiên Giang và cạnh bờ sông Hậu đi Campuchia và ra biển

Đông. Cách Sân bay Trà Nóc 1 km, Cảng Cần Thơ 2 km và cách Trung tâm
thành phố Cần Thơ 10 km về phía Bắc. Được cung cấp đầy đủ các dịch vụ về
ngân hàng, bưu chính viễn thông, nhà hàng, khách sạn và đội ngũ cán bộ khoa
học - kỹ thuật, công nhân lành nghề phục vụ cho sản xuất công nghiệp. Khu công
nghiệp Trà Nóc là một khu công nghiệp phức hợp nhiều ngành nghề, nhưng chủ
yếu tập trung vào các ngành Chế biến thủy sản, chế biến thức ăn gia súc,… Khu
công nghiệp Trà Nóc được chia thành 2 khu vực:
Khu công nghiệp Trà Nóc I: Có diện tích 135 ha, tọa lạc tại phường Trà
Nóc, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ, cơ sở hạ tầng đã được xây dựng hoàn
chỉnh. Hiện nay toàn bộ diện tích đất đã được cho thuê.
Khu công nghiệp Trà Nóc II: Có diện tích 165 ha, tọa lạc tại phường
Phước Thới, quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ, liền kề với KCN Trà Nóc I, cơ sở
hạ tầng đang được xây dựng.
10


Luận văn tốt nghiệp

Khu công nghiệp Nam Cần Thơ bao gồm 2 khu công nghiệp Hưng Phú 1
và Hưng Phú 2 nằm liền kề nhau, có tổng diện tích đầu tư là 616 ha, nằm bên bờ
hữu ngạn sông Hậu, gần cầu Cần Thơ, cách trung tâm thành phố Cần Thơ 04 km
về phía Nam. Ngược dòng phía Bắc đi Campuchia, cách PhnomPenh trên 210
km; xuôi dòng phía Nam ra biển Đông 100 km, có cảng biển quốc tế Cái Cui với
diện tích khoảng 40 ha lớn nhất vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long cho tàu trọng
tải trên 10.000 tấn cập bến, sau năm 2010 cho tàu trọng tải trên 20.000 tấn cập
bến; có đầy đủ hệ thống kho tàng đáp ứng mức lưu chuyển hàng hoá 4,5 triệu
tấn/năm và các công trình điện, nước, viễn thông sẵn sàng phục vụ cho các nhà
đầu tư.
Khu công nghiệp Hưng Phú chia làm 2 khu vực:
- Khu công nghiệp Hưng Phú I: Có diện tích 390 ha với tổng vốn đăng ký

là 61 triệu USD. Trong đó có 01 dự án đầu tư nước ngoài đang hoạt động, đất đã
cho thuê chiếm 43,47% diện tích đất công nghiệp. Cảng quốc tế Cái Cui được đặt
ngay trong khu công nghiệp này.
- Khu công nghiệp Hưng Phú II: Có diện tích 226 ha, liền kề với khu công
nghiệp Hưng Phú I. Tính đến cuối năm 2005 đã có 3 dự án với số vốn đăng ký là
21 triệu USD, trong đó có 01 dự án có vốn đầu tư nước ngoài (vốn đăng ký là 4,8
triệu USD. Đất đã cho thuê chiếm 11,28% diện tích . (Theo báo cáo tổng hợp của
Sở Công Thương TPCT về quy hoạch phát triển công nghiệp TPCT đến năm
2015, định hướng đến năm 2020).

11


Luận văn tốt nghiệp

( Nguồn: BQL các khu chế xuất và công nghiệp TPCT năm 2009).
Hiện nay, khu công nghiệp Hưng Phú II được chia ra làm hai khu công
nghiệp nhỏ là khu công nghiệp Hưng Phú 2A và khu công nghiệp Hưng Phú 2B
Khu công nghiệp Nam Cần Thơ là khu công nghiệp mới mẻ so với khu
công nghiệp Trà Nóc, thế nhưng đây lại là khu công nghiệp có nhiều lợi thế và
điều kiện phát triển hơn. Trong tương lai, khu công nghiệp Nam Cần Thơ sẽ là
một trong những khu công nghiệp chủ lực của Cần Thơ, hiện nay khu công
nghiệp Nam Cần Thơ đang dần được định hình với nhiều loại dự án, định hướng
phát triển ngắn và dài hạn.
Về định hướng phát triển ngành nghề: Khu công nghiệp Nam Cần Thơ là
khu công nghiệp phức hợp nhiều ngành nghề, nhưng ưu tiên thu hút các ngành
nghề: Chế tạo cơ khí, lắp ráp điện, điện tử, chế biến nông, thủy sản, gia súc, gia
cầm đông lạnh, đóng hộp; chế tạo vật liệu xây dựng, sản xuất dược phẩm, các
ngành công nghiệp chế biến khác; giao thông vận tải và dịch vụ xuất nhập khẩu.
12

Luận văn tốt nghiệp

Trong tương lai, đây sẽ là một trong những khu công nghiệp có đóng góp tích
cực nhất cho nền kinh tế của Đồng Bằng Sông Cửu Long nói chung và thành phố
Cần Thơ nói riêng. Ngày 24 tháng 4 vừa qua cầu Cần Thơ đã chính thức thông
xe, đây là tin vui cho các tỉnh miền Tây Nam Bộ nói chung và Cần Thơ nói riêng,
cầu Cần Thơ được đưa vào sử dụng sẽ góp phần tạo điều kiện cho khu công
nghiệp Nam Cần Thơ phát triển nhanh, mạnh hơn, góp phần khai thác hiệu quả
tiềm năng của khu công nghiệp Nam Cần Thơ nói riêng và Thành phố Cần Thơ
nói chung.
Thực trạng trong việc triển khai dự án khu công nghiệp Hưng Phú ( Khu
công nghiệp Nam Cần Thơ):
Theo Ban quản lý Các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ thì từ đầu
năm 2009, chỉ có 21 dự án đầu tư mới vốn trong nước và 11 dự án tăng vốn mở
rộng sản xuất, diện tích thuê đất hơn 23 ha, tổng vốn đầu tư đăng ký trên 268,6
triệu USD. Các khu công nghiệp hiện có 185 dự án còn hiệu lực (141 dự án hoạt
động, 33 dự án đang xây dựng, 11 dự án chưa triển khai), diện tích thuê đất hơn
539,6 ha, với tổng đầu tư đăng ký là 1.597 triệu USD; vốn thực hiện trên 554,3
triệu USD, chiếm 35% tổng vốn đăng ký. Theo các ngành chức năng, thiếu “đất
sạch”, tác động của suy giảm kinh tế, nên việc thu hút vốn đầu tư trong và ngoài
nước vào các khu công nghiệp bị hạn chế.
Khu công nghiệp Hưng Phú I (226 ha) mới đạt gần 13%, Hưng Phú II
(212 ha) tỷ lệ này chỉ 10%... Hiện nay, tiến độ xây dựng hạ tầng của khu công
nghiệp chậm so với kế hoạch đề ra và làm ảnh hưởng đến thu hút đầu tư. Mặt
khác, việc qui hoạch khu tái định cư, nhà ở công nhân chưa được thực hiện một
cách đồng bộ nên việc giải tỏa bồi hoàn cho dân trong vùng dự án chậm, vẫn còn
hộ dân chưa chịu nhận tiền bồi hoàn.
Theo ông Võ Thanh Hùng, Trưởng ban quản lý khu chế xuất và công

nghiệp thành phố Cần Thơ thì tiến độ xây dựng của khu công nghiệp Hưng Phú I,
Hưng Phú 2A và 2B hiện rất chậm. Có nhiều nguyên nhân như: thay đổi chủ đầu
tư hạ tầng nhiều lần, ảnh hưởng của suy giảm kinh tế; thủ tục hành chính còn
rườm rà, chồng chéo. Chủ đầu tư khu công nghiệp Hưng Phú I có tư tưởng chờ
cầu Cần Thơ hoàn thành, cảng Cái Cui và kênh Quan Chánh Bố triển khai mới
13


Luận văn tốt nghiệp

đẩy nhanh tiến độ thi công. Mặt khác, các chủ đầu tư hạ tầng của các khu công
nghiệp này yếu về năng lực tổ chức, quản lý, đầu tư nhiều dự án nên dàn trải. Giá
đất bồi hoàn trong vùng dự án của khu công nghiệp chênh lệch so với dự án khác
nên người dân có tâm lý so bì cũng làm cho tiến độ giải phóng mặt bằng chậm,
làm vuột mất nhiều cơ hội thu hút đầu tư”. Cụ thể như giá đất bồi thường ở khu
công nghiệp Hưng Phú, tại trục đường Quang Trung - Cái Cui bên phải là dự án
các khu dân cư, giá đất thì thương lượng, còn bên trái là dự án khu công nghiệp,
giá bồi hoàn theo qui định của nhà nước han hành hằng năm. Giá đất nông
nghiệp năm 2009 theo qui định của thành phố: đất lúa 108.000 đồng/m2, giá đất
vườn 126.000 đồng/m2. Trong khi giá đất lúa theo thương lượng của dự án khu
dân cư lên đến 500.000- 1.000.000 đồng/m2 làm người dân trong vùng dự án so
bì, gây khó khăn cho công tác bồi hoàn, giải tỏa.
Năm 2009, tổng doanh thu của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp
giảm 35% so với năm trước và đạt hơn 1,39 tỉ USD. Trong đó, giá trị sản xuất
công nghiệp gần 900 triệu USD, giảm 4% so với năm ngoái, dịch vụ thương mại
493 triệu USD, bằng 50% cùng kỳ; xuất khẩu 515 triệu USD, giảm 11%. Riêng
các doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài, giá trị sản xuất công nghiệp đạt 195,8
triệu USD, giảm 13%... Tổng doanh thu giảm do tác động của suy giảm kinh tế,
nhất là các doanh nghiệp ngành hàng thủy sản. Tuy nhiên, phần lớn các doanh
nghiệp đã vượt qua giai đoạn khó khăn và ổn định sản xuất, kinh doanh cùng với

vốn kích cầu của Chính phủ đã tiếp sức kịp thời cho các doanh nghiệp, năm
2009, có 25 doanh nghiệp trong khu công nghiệp được vay vốn ưu đãi với tổng
số tiền vay 1.200 tỉ đồng. Mặc dù sản xuất suy giảm, nhưng các doanh nghiệp
trong khu công nghiệp đã thực hiện nghĩa vụ thuế khoảng 2.100 tỉ đồng, tăng
55% so với năm trước, góp phần đảm bảo việc làm cho 31.720 lao động. Và dù
còn nhiều hạn chế và bất cập trong quá trình phát triển, nhưng khu công nghiệp
Nam Cần Thơ đã thể hiện vai trò “hạt nhân” thúc đẩy ngành công nghiệp thành
phố giữ vững tốc độ tăng trưởng đứng đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
(Nguồn: Ban quản lý khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ năm 2009).
Nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của khu công nghiệp, hiện nay, Ban
quản lý khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ đã họp với các nhà đầu tư hạ tầng
14


Luận văn tốt nghiệp

khu công nghiệp để bàn kế hoạch giải quyết, đẩy nhanh tiến độ thi công; đồng
thời, mạnh tay thu hồi dự án nếu chủ đầu tư chậm triển khai theo cam kết.
Ngoài các khu công nghiệp trên, tại thành phố Cần Thơ còn có các cụm
công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp ở các quận, huyện phù hợp với quy mô đầu
tư vừa và nhỏ, gắn liền với vùng nguyên liệu của địa phương như:
Cụm công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp tại Cái Sơn Hàng Bàng, phường
An Bình, quận Ninh Kiều: Diện tích 38,2 ha hiện đã có 11 doanh nghiệp đầu tư,
lấp đầy 33 ha (chiếm 86,3%)
Cụm công nghiệp-Tiểu thủ công nghiệp tại xã Thới Thuận, huyện Thốt
Nốt: Diện tích 146,77 ha đã có 10 doanh nghiệp đầu tư lấp đầy 36,7 ha (chiếm
20,5% diện tích), hiện đang xin chủ trương Chính phủ cho chuyển thành khu
công nghiệp.
Cụm công nghiệp Ô Môn với nhiều dự án đã và phát triển.
Tổng cộng hiện trạng diện tích đất khu, cụm công nghiệp trên địa bàn

thành phố Cần Thơ là 1.100,97 ha. (Nguồn: Ban quản lý các khu chế xuất và
công nghiệp TPCT năm 2009).
1.2. Định hướng phát triển khu công nghiệp Nam Cần Thơ.
Ngày 26-11-2003, Quốc Hội Việt Nam thông qua Nghị quyết số
22/2003/QH11 về việc điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh thành, theo đó
tỉnh Cần Thơ được chia thành thành phố Cần Thơ trực thuộc trung ương và tỉnh
Hậu Giang. Do Cần Thơ có vị trí chiến lược là trung tâm của Đồng bằng sông
Cửu Long nên được Đảng và nhà nước ta quan tâm tập trung xây dựng thành phố
Cần Thơ trở thành thành phố trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du
lịch, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, y tế, văn hóa, là đô thị cửa ngõ
của vùng hạ lưu sông Mêkông, là đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội
vùng và liên vận quốc tế. (Nguồn: Quyết định số 207/2006/QĐ-TTg “về việc phê
duyệt quy hoạch chung xây dựng Thành phố Cần Thơ đến năm 2025” của Thủ
tướng Chính phủ. ).
Khu công nghiệp Nam Cần Thơ đóng vai trò là một mắc xích trong chuỗi
các khu công nghiệp được định hướng phát triển ở Cần Thơ, nơi đây sẽ là một
15


Luận văn tốt nghiệp

khối liên hoàn khu Đô thị - Cảng – Công nghiệp, khu Nam Cần Thơ được định
hướng phát triển gồm 2 khu công nghiệp là khu công nghiệp Hưng Phú 1 và khu
công nghiệp Hưng Phú 2 gắn với cảng Cái Cui có diện tích đầu tư theo định
hướng ban đầu là từ khoảng 600 đến 700 ha. Khu công nghiệp Nam Cần Thơ
được định hướng phát triển qua nhiều giai đoạn, nằm trong chiến lược phát triển
kinh tế của vùng. Tuy nhiên, giai đoạn 2010 – 2015 là giai đoạn hoàn thiện cơ sở
hạ tầng, đây là một trong những giai đoạn mang tính quyết định đến sự phát triển
ngành công nghiệp của thành phố sau này. Hiện nay, khu công nghiệp Nam Cần
Thơ đang dần dần chuyển mình từ một vùng đất nông nghiệp trước đây trở thành

một vùng sản xuất công nghiệp năng động bậc nhất thành phố Cần Thơ và các
tỉnh lân cận, hiếm có khu công nghiệp nào ở vùng đồng bằng sông Cửu Long vừa
có cảng biển quốc tế (Cảng Cái Cui) lại vừa có cầu (cầu Cần Thơ) lớn đi qua,
thuận lợi cả về giao thông thuỷ lẫn giao thông bộ, trong tương lai khu Nam Cần
Thơ sẽ có sức ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập của Cẩn Thơ.
Về mục tiêu phát triển:
Ngày 07/9/2006 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
207/2006/QĐ-TTg, phê duyệt quy hoạch chung thành phố Cần Thơ đến năm
2025 định hướng rõ: thành phố Cần Thơ phải hình thành thêm từ 3.000 đến 3.800
ha đất cho khu công nghiệp tập trung, kể cả kho tàng và cảng; ngoài ra còn bố trí
khoảng 20.000 ha đất dự trữ tại Nông trường Sông Hậu, Vĩnh Thạnh và Cờ Đỏ
để phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch và đô thị khi cần thiết.
Nội dung quy hoạch này nhằm thực hiện Nghị quyết 45/NQ/TW, ngày
17/2/2005 của Bộ Chính trị định hướng cho thành phố Cần Thơ trong thời kỳ
công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Tập trung xây dựng và phát triển thành phố Cần
Thơ trở thành Thành phố đồng bằng sông Cửu Long cấp quốc gia, là đô thị loại I
trước năm 2010 (Thực tế, Cần Thơ đã trở thành thành phố loại I từ cuối năm
2009) và cơ bản trở thành Thành phố công nghiệp trước năm 2020; là trung tâm
công nghiệp, thương mại - dịch vụ, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công
nghệ, y tế và văn hóa, là địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh tại vùng
đồng bằng sông Cửu Long và của cả nước, là đầu mối quan trọng về giao thông
vận tải nội vùng và liên vận quốc tế; là một cực phát triển, đóng vai trò động lực
16


Luận văn tốt nghiệp

thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long. Xây
dựng củng cố hệ thống chính trị không ngừng lớn mạnh, bảo đảm đời sống nhân
dân ngày được nâng cao.

Tận dụng mọi cơ hội, khai thác, phát huy tối đa các tiềm lực, lợi thế để
phát triển kinh tế với tốc độ nhanh, bền vững, nâng cao hiệu quả và sức cạnh
tranh trên thị trường trong nước và quốc tế; chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế
theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp công nghệ cao.
Huy động các nguồn lực, trong đó nguồn vốn từ ngân sách nhà nước được
ưu tiên để phát triển nhanh kết cấu hạ tầng và kiến thiết đô thị. Nguồn vốn đầu tư
dự kiến từ ngân sách địa phương, ngân sách trung ương, vốn tín dụng đầu tư, vốn
tích lũy đầu tư của dân cư và của các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư
trên địa bàn Thành phố.
Tạo môi trường đầu tư thuận lợi và các điều kiện tốt nhất cho các thành
phần kinh tế tham gia đầu tư; đa dạng hóa các hình thức huy động và tạo vốn.
Huy động tối đa nguồn lực trong nước, đặc biệt là của thành phố Hồ Chí Minh và
các địa phương khác trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; đồng thời đẩy
mạnh công tác quan hệ vận động, xúc tiến đầu tư để thu hút các nguồn vốn đầu tư
nước ngoài (FDI, ODA, NGO, vốn của người Việt Nam định cư ở nước ngoài...).
Ưu tiên sử dụng nguồn vốn từ quỹ đất để phát triển đô thị, cơ sở hạ tầng công
nghiệp. Bên cạnh tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm phục vụ cho các nhà
đầu tư, thành phố Cần Thơ cũng tích cực tập trung đào tạo nguồn nhân lực, và
coi đây là động lực chủ yếu để phát triển kinh tế theo hướng bền vững.
Trong mục tiêu phát triển chung của Thành Phố Cần Thơ, khu công
nghiệp Nam Cần Thơ đóng vai trò quan trọng là khu công nghiệp khai thác tiềm
năng kinh tế của Cần Thơ và góp phần vào việc khai thác tốt tiềm năng của cả
vùng đồng bằng để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Bên
cạnh đó, khu công nghiệp Nam Cần Thơ còn góp phần vào việc chuyển dịch cơ
cấu kinh tế của thành phố Cần Thơ theo hướng công nghiệp – dịch vụ - nông
nghiệp công nghệ cao.

17

Luận văn tốt nghiệp

Đối với đồng bằng sông Cửu Long, khu công nghiệp Nam Cần Thơ góp
phần làm tăng giá trị công nghiệp của vùng, đồng thời cũng góp phần định hình
nhiều ngành kinh tế mới, tạo thêm sự phong phú và đa dạng trong ngành công
nghiệp của vùng.
1.3. Vai trò của khu công nghiệp Nam Cần Thơ trong sự phát triển kinh
tế của Cần Thơ và của vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long.
Các khu công nghiệp của Cần Thơ nói riêng và của vùng đồng bằng Sông
Cửu Long nói chung đã và đang tạo nhân tố chủ yếu trong việc tăng trưởng công
nghiệp theo quy hoạch, tăng khả năng thu hút đầu tư, đẩy mạnh nguồn hàng xuất
khẩu, tạo việc làm và hạn chế tình trạng ô nhiễm do chất thải công nghiệp gây ra.
Chính sự phát triển các khu công nghiệp cũng đã thúc đẩy việc phát triển các đô
thị mới, phát triển các cơ sở phụ trợ và dịch vụ, tạo điều kiện chuyển dịch cơ cấu
kinh tế xã hội chung. Còn riêng khu công nghiệp Nam Cần Thơ cũng ảnh hưởng
tích cực đến sự phát triển kinh tế của Cần Thơ và vùng đồng bằng sông Cửu
Long có thể xác định rõ trên một số khía cạnh chủ yếu như:
- Tạo điều kiện mặt bằng thuận lợi cho việc hình thành các doanh nghiệp
công nghiệp mới, tạo điều kiện để thu hút vốn đầu tư cho sản xuất công nghiệp
(bao gồm cả vốn trong và ngoài nước, bao gồm cả vốn đầu tư mở rộng quy mô
sản xuất…). Theo Quyết định số 42/2006/QĐ-TTg của thủ tướng chính phủ về
chính sách đầu tư ưu đãi đối với thành phố Cần Thơ, theo hướng đó, thành phố
Cần Thơ sẽ được trung ương ưu đãi về vốn đầu tư để phát triển các cơ sở hạ tầng
kỹ thuật trọng điểm để phát triển đặc biệt là ưu tiên phát triển công nghiệp và
giao thông liên vận nội vùng và quốc tế.
- Tạo điều kiện để tập trung xử lý chất thải, bảo vệ môi trường thuận lợi
hơn, hợp lý hơn, đặc biệt là đảm bảo việc hình thành một đô thị mới hiện đại,
hợp lý, bền vững. Vì thế, khu công nghiệp Nam Cần Thơ có ý nghĩa quan trọng
trong quá trình phát triển chung của Cần Thơ.
- Trên cơ sở thuận lợi về mặt bằng sản xuất, các doanh nghiệp có điều

kiện phát triển sản xuất, thu hút thêm lao động, tạo thêm nhiều việc làm cho
người lao động (kể cả làm việc tại các khu công nghiệp, các việc làm phụ trợ
18


Luận văn tốt nghiệp

ngoài khu công nghiệp, các dịch vụ cần thiết để hỗ trợ cho sự phát triển khu công
nghiệp,…).
- Tạo điều kiện để thực hiện các liên kết, hỗ trợ kinh tế mới (hỗ trợ về
công nghệ, hỗ trợ về quản lý. Đặc biệt với sự phát triển của công nghệ thông tin,
hiện nay sự gắn kết hỗ trợ các ngành cơ khí, điện, điện tử với nguyên lý điều
khiển số, xử lý tri thức…).
- Trên cơ sở các kết quả nêu trên sẽ đóng góp đáng kể vào sự phát triển
ngành công nghiệp và đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Cần
Thơ và các khu công nghiệp của các tỉnh lân cận .
Trong tương lai không xa, khu công nghiệp Nam Cần Thơ sẽ được khai
thác tốt và sẽ đem lại nguồn lợi không nhỏ cho thành phố Cần Thơ và vùng Tây
Nam Bộ. Theo định hướng phát triển thì khu công nghiệp Nam Cần Thơ sẽ là
khu công nghiệp phát triển chủ yếu các ngành có sức cạnh tranh và phù hợp với
tiềm năng và lợi thế của vùng. Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp chế biến
nông – thuỷ sản, hang tiêu dùng, các ngành công nghiệp chế tạo linh kiện điện,
điện tử,… Với tiềm năng như vậy, khu công nghiệp Nam Cần Thốc vai trò quan
trọng trong tiến trình phát triển và hội nhập của thành phố Cần Thơ nói riêng và
của cả vùng đồng bằng nói chung.
Đối với thành phố Cần Thơ:
Khu công nghiệp Nam Cần Thơ chính thức hoạt động thì khu vực này sẽ
trở thành một trong những khu kinh tế năng động nhất của thành phố Cần Thơ và
của vùng đồng bằng. Với quy mô đầu tư và vị trí thuận lợi, khu công nghiệp Nam
Cần Thơ sẽ có vai trò rất lớn đối với sự phát triển kinh tế của thành phố Cần Thơ,

với nhiều ngành nghề chủ yếu tập trung các ngành nghề kỹ thuật cao thì đây sẽ là
điều kiện tốt để thành phố Cần Thơ mở rộng quy mô sản xuất hàng hóa, và thu
hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến với Cần Thơ đầu tư và phát triển.
Đây chính là cơ hội để Cần Thơ phát triển và vực dậy tiềm năng phát triển của
vùng đồng bằng vốn có nhiều tiềm năng kinh tế, văn hóa, du lịch.
Vai trò kinh tế: Góp phần làm tăng tổng thu nhập của thành phố. Liên tục
trong nhiều năm, nền kinh tế Thành phố có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Tốc độ tăng
19


Luận văn tốt nghiệp

trưởng bình quân GDP đạt 13,475/năm (giai đoạn 2001-2005) so với giai đoạn
1996-2000 là 10,275/năm. GDP bình quân đầu người năm 2005 đạt 7,51 triệu
đồng tăng gấp 1,78 lần so với năm 2000 (theo giá cố định 94). So với bình quân
cả nước chỉ số này của Thành phố đạt 153,60%, điều này cho thấy kinh tế thành
phố trong những năm vừa qua đã có sự phát triển mạnh so với nhiều địa phương
trong cả nước.
Nghị quyết đại hội đại biểu Đảng Bộ thành phố Cần Thơ lần thứ 11 nhiệm
kỳ 2006 – 2010 nêu rõ nhiệm vụ kinh tế của Cần Thơ trong những năm sắp tới
phấn đấu tăng trưởng GDP của thành phố bình quân đạt 15%/năm trở lên; trong
đó ngành dịch vụ, xây dựng, công nghiệp, du lịch chiếm tỷ trọng cao giảm tỷ
trọng ngành nông nghiệp. Với nhiệm vụ kinh tế như thế, ngành công nghiệp Cần
Thơ nói riêng phải tập trung phấn đấu cho những mục tiêu cụ thể để đạt những
mục tiêu đã đề ra. Trong giai đoạn đầu, Khu công nghiệp Hưng Phú đảm trách
nhiệm vụ chủ yếu là vận chuyển và lưu thông hàng hoá, với cảng Cái Cui và vị
trí gần trục lộ giao thông chính vận chuyển hàng hoá từ các tỉnh miền Tây đi
thành phố Hồ Chí Minh, do đó, hầu hết sản phẩm ở các vùng miền Tây muốn đến
thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền ngoài đều phải đi ngang qua thành phố
Cần Thơ và gần với khu công nghiệp Hưng Phú cho nên đây là địa điểm lý tưởng

để trung chuyển hàng hoá. Bên cạnh việc góp phần làm tăng GDP của thành phố
trong tương lai, khu công nghiệp Nam Cần Thơ còn thu hút một lực lượng lao
động lớn trong khu vực thành phố Cần Thơ mà lực lượng lao động chủ yếu là
những người nông dân bị giải toả, thu hồi đất để phát triển công nghiệp đã được
qua đào tạo cơ bản có tay nghề có khả năng đáp ứng nhu cầu sử dụng lao động
của các doanh nghiệp tại khu vực, ngoài ra khu công nghiệp Nam Cần Thơ còn
được định hướng phát triển các ngành công nghệ cao, đòi hỏi người lao động
phải được qua đào tạo bài bản có năng lực quản lý và điều khiển công nghệ.
Theo nhiệm vụ kinh tế mà thủ tướng chính phủ giao cho thành phố Cần
Thơ trong giai đoạn 2011-2015, tăng trưởng GDP bình quân 17,1%/năm; tỷ trọng
dịch vụ chiếm 42,32%; công nghiệp - xây dựng 51,35% và nông - lâm - ngư
nghiệp 6,33% trong cơ cấu GDP. (Nguồn: Theo Quyết định số 366/QĐ-TTg của
thủ tướng chính phủ về Kế hoạch triển khai tiếp Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày
20


Luận văn tốt nghiệp

17-2-2005 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ giai
đoạn 2009-2015).
Nhận thức rõ vị trí và vai trò đối với vùng, cả nước và khu vực Đông Nam
Á, thế giới, Cần Thơ phải tiếp tục nỗ lực và phấn đấu hơn nữa, chủ động nắm bắt
thời cơ, vượt qua thử thách, phát huy tính năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám
làm để xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ, thành phố đồng bằng cấp quốc
gia, là đô thị xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại, thành phố cửa ngõ hạ lưu sông
Mê Kông, là trung tâm công nghiệp. thương mại dịch vụ, du lịch, giáo dục, đào
tạo, khoa học, công nghệ, y tế, văn hóa, giữ vị trí chiến lược về an ninh quốc
phòng của miền Tây Nam Bộ và của cả nước. Phấn đấu trở thành một trong
những địa phương đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cơ bản
trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020, là một cực phát triển, đóng vai

trò động lực thúc đẩy sự phát triển của vùng như nghị quyết 21 của Bộ Chính Trị
đã xác định.
Hiện nay, thành phố Cần Thơ đang mở rộng các loại hình dịch vụ du lịch,
hệ thống nhà hàng, khách sạn, khu vui chơi giải trí cho du khách trong nước và
nước ngoài. Với lợi thế là một vùng sông nước, có loại hình họp chợ trên sông từ
lâu, đây vốn là tập quán sinh hoạt đã tồn tại hàng thế kỷ của vùng sông nước
Cửu Long khai thác điểm đặc biệt này, Cần Thơ chú trọng đầu tư, bảo tồn loại
hình du lịch đặc biệt này nhằm để thu hút khách du lịch trong nước và ngoài
nước. Du lịch sinh thái vườn cây cũng là một nét đặc biệt của Cần Thơ và của
vùng sông nước Nam Bộ nói chung, triệt để khai thác thế mạnh về loại hình du
lịch này, Cần Thơ hiện đã tập trung thực hiện được 2 khu du lịch như vậy, đó là
khu du lịch sinh thái Phù Sa và khu du lịch Mỹ Khánh, hai khu du lịch này thu
hút ngày càng nhiều khách du lịch trong và ngoài nước. Đặc biệt năm 2008 được
chọn làm năm du lịch MeKong - Cần Thơ, Cần Thơ trực tiếp đăng cai tổ chức
các lễ hội và tích cực quảng bá hình ảnh của mình với bạn bè trên thế giới, với
những lợi thế này thì mục tiêu 1,2 triệu lượt khách du lịch mỗi năm cũng không
có gì là quá khó khăn đối với Cần Thơ.
Theo quyết định của thủ tướng chính phủ (quyết định 207/2006/QĐ/TTg)
khu Nam Cần Thơ sẽ phát triển các khu nhà ở thấp tầng để phù hợp với tính đặc
21


Luận văn tốt nghiệp

thù của vùng sông nước, bên cạnh đó còn kết hợp với một số công trình cao tầng
tạo điểm nhấn cho khu vực trung tâm, ven sông Cần Thơ. Bên cạnh việc chú ý
đến tính đặc thù của vùng sông nước, khu vực Nam sông Cần thơ còn được triển
khai thực hiện việc đặc các khu chức năng kinh tế như ngân hang, trung tâm văn
hoá, tài chính, khu nhà ở, các khu đô thị mới ngay sát khu công nghiệp Hưng Phú
tạo thuận tiện cho việc hoạt động kinh doanh , sản xuất của khu công nghiệp.

Tóm lại, với định hướng phát triển công nghiệp Cần Thơ nói chung và
định hướng phát triển khu công nghiệp Nam Cần Thơ nói riêng thì trong tương
lai không xa, thành phố Cần Thơ sẽ khẳng định được vị thế của mình trong khu
vực Đồng Bằng Sông Cửu Long về kinh tế, công nghiệp và dịch vụ du lịch, xứng
đáng là thành phố của đồng bằng.

Đối với Đồng Bằng Sông Cửu Long:
Với vị thế là trung tâm của vùng đồng bằng, nhiệm vụ của thành phố Cần
Thơ là vực dậy tiềm năng kinh tế của vùng, do đó, vai trò ngành công nghiệp của
Cần Thơ đóng vai trò rất to lớn, có sức ảnh hưởng rộng không chỉ trong phạm vi
một tỉnh, thành phố mà lan ra các tỉnh, thành trong khu vực đồng bằng. Vì thế
cho nên ngành công nghiệp của Cần Thơ phải là một ngành công nghiệp tiên
tiến, quy mô sản xuất rộng mới đảm đương nổi nhiệm vụ kinh tế quan trọng này.
Khu công nghiệp Nam Cần Thơ có được lợi thế là có vị trí địa lý thuận lợi
để vận chuyển hàng hóa cả về đường thủy lẫn đường bộ, có cảng Cái Cui là cảng
biển lớn nhất khu vực đồng bằng Sông Cửu Long, nơi đây sẽ là đầu mối giao
thông thuận lợi để vận chuyển hàng hóa, giảm chi phí vận chuyển hàng hóa từ
các tỉnh miền Tây đi các tỉnh thành khác trong cả nước.
Định hướng phát triển công nghiệp Cần Thơ trong tương lai là một định
hướng mang tính chiến lược, nhu cầu mở rộng các ngành công nghiệp là không
thể thiếu, từ trước, khu công nghiệp Trà Nóc đã trở thành khu công nghiệp nổi
tiếng của cả vùng, tuy nhiên với xu thế phát triển thì không thể nào một khu công
nghiệp Trà Nóc đảm đương hết, thực tiễn đặt ra là phải đầu tư xây dựng thêm
nhiều khu công nghiệp hơn nữa trong tiến trình nước ta thực hiện công nghiệp
22


Luận văn tốt nghiệp

hóa, hiện đại hóa đất nước. Khu Công nghiệp Nam Cần Thơ chẳng những đóng

vai trò là trung tâm vận chuyển hàng hóa của vùng đồng bằng mà còn là nơi thu
hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam nói chung và vào vùng đồng bằng nói riêng,
tạo điều kiện thuận lợi để các tỉnh trong vùng tận dụng thế mạnh của mình để
phát triển.
Gần với khu công nghiệp Hưng Phú là khu công nghiệp Sông Hậu nằm
trên địa bàn tỉnh Hậu Giang cũng đang trong giai đoạn giải phóng mặt bằng và
xây dựng cơ bản. Trong tương lai không xa, khu vực này sẽ là trọng điểm về
công nghiệp của Cần Thơ và khu vực Đồng Bằng, mà trực tiếp được lợi là tỉnh
Hậu Giang. Ngoài kêu gọi vốn đầu tư trong nước, Cần Thơ cũng không quên mời
gọi các nhà đầu tư nước ngoài vào khu công nghiệp Hưng Phú, đây sẽ là nguồn
vốn quan trọng trong khi Cần Thơ tích cực xây dựng vị thế của mình trong khu
vực Đồng bằng sông Cửu Long. Cần Thơ tiếp tục đẩy mạnh giao lưu kinh tế với
các nước trong khu vực và hợp tác về kinh tế, văn hóa, du lịch với các tỉnh thành
trong khu vực Đồng bằng sông cửu Long nhằm vực dậy tiềm năng kinh tế của
vùng như đã nói ở trên, khu công nghiệp Nam Cần Thơ được định hướng phát
triển là khu công nghiệp đa ngành nghề nhưng chủ yếu là các ngành công nghiệp
chế biến, gia công kim loại, trước mắt, khu công nghiệp Nam Cần Thơ vẫn còn
trong giai đoạn phát triển các công trình, dự án nên những biểu hiện về đóng góp
cho vùng đồng bằng sông Cửu Long còn chưa rõ, tuy nhiên nếu nhìn vào tương
lai thì đây sẽ là khu công nghiệp hàng đầu của khu vực phía Nam sông Hậu gắn
với các tỉnh Hậu Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng về đường thuỷ là chính. Trong
hướng tới, sẽ xây dựng tuyến đường cao tốc đi qua khu vực này sẽ làm cho quá
trình phát triển diễn ra nhanh, mạnh và hiệu quả hơn. Khi đó, những đóng góp
của khu công nghiệp Nam Cần Thơ cho sự phát triển đi lên của vùng đồng bằng
sẽ thể hiện ngày càng rõ nét hơn.

23


Luận văn tốt nghiệp

CHƯƠNG 2: ẢNH HƯỞNG CỦA KHU CÔNG NGHIỆP NAM CẦN
THƠ ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CỦA THÀNH PHỐ CẦN THƠ.
Để hiểu rõ hơn những ảnh hưởng của khu công nghiệp Nam Cần Thơ đến
sự phát triển bền vững của thành phố Cần Thơ, trước hết chúng ta cần tìm hiểu
như thế nào là phát triển bền vững.
Thuật ngữ "phát triển bền vững" xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1980
trong ấn phẩm Chiến lược bảo tồn Thế giới (công bố bởi Hiệp hội Bảo tồn Thiên
nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên Quốc tế - IUCN) với nội dung rất đơn giản: "Sự
phát triển của nhân loại không thể chỉ chú trọng tới phát triển kinh tế mà còn phải
tôn trọng những nhu cầu tất yếu của xã hội và sự tác động đến môi trường sinh
thái học".
Khái niệm này được phổ biến rộng rãi vào năm 1987 nhờ Báo cáo
Brundtland (còn gọi là Báo cáo Our Common Futur) của Ủy ban Môi trường và
Phát triển Thế giới - WCED (nay là Ủy ban Brundtland). Báo cáo này ghi rõ:
Phát triển bền vững là "sự phát triển có thể đáp ứng được những nhu cầu hiện tại
mà không ảnh hưởng, tổn hại đến những khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế
hệ tương lai...". Nói cách khác, phát triển bền vững phải bảo đảm có sự phát triển
kinh tế hiệu quả, xã hội công bằng và môi trường được bảo vệ, gìn giữ. Để đạt
được điều này, tất cả các thành phần kinh tế - xã hội, nhà cầm quyền, các tổ chức
xã hội... phải bắt tay nhau thực hiện nhằm mục đích dung hòa 3 lĩnh vực chính:
kinh tế - xã hội - môi trường.
Năm 1992, tại Rio de Janeiro (Brazil), các đại biểu tham gia Hội nghị về
Môi trường và Phát triển của Liên hiệp quốc đã xác nhận lại khái niệm này, và đã
gửi đi một thông điệp rõ ràng tới tất cả các cấp của các chính phủ về sự cấp bách
trong việc đẩy mạnh sự hòa hợp kinh tế, phát triển xã hội cùng với bảo vệ môi
trường.
Năm 2002, Hội nghị thượng đỉnh Thế giới về Phát triển bền vững (còn gọi
là Hội nghị Rio +10 hay Hội nghị thượng đỉnh Johannesburg) nhóm họp tại
Johannesburg, Cộng hòa Nam Phi với sự tham gia của các nhà lãnh đạo cũng như

24


Luận văn tốt nghiệp

các chuyên gia về kinh tế, xã hội và môi trường của gần 200 quốc gia đã tổng kết
lại kế hoạch hành động về phát triển bền vững 10 năm qua và đưa ra các quyết
sách liên quan tới các vấn đề về nước, năng lượng, sức khỏe, nông nghiệp và sự
đa dạng sinh thái.
Tuy có rất nhiều những định nghĩa, khái niệm khác nhau nhưng tựu
chung lại chúng cùng có một đặc điểm chung đều là chỉ sự phát triển về các mặt
trong hiện tại mà không gây ảnh hưởng đến tương lai. Hay nói cách khác phát
triển bền vững chính là sự phát triển toàn diện về mọi mặt trong đời sống xã hội
nhưng vẫn đảm bảo được chất lượng cuộc sống trong tương lai. Hầu hết ngày nay
khi nói đến cụm từ “phát triển” thì người ta đều hiểu rằng đó chính là phát triển
bền vững.
Vấn đề phát triển bền vững không còn là vấn đề riêng của mỗi quốc gia
nữa mà đã trở thành nhiệm vụ chung cho cả nhân loại, Việt Nam chúng ta cũng
vậy, trong tiến trình hội nhập kinh tế thế giới, chúng ta chú trọng phát triển kinh
tế, xã hội, bên cạnh đó cũng không quên tập trung cải tạo và bảo vệ môi trường,
đối với thành phố Cần Thơ nói riêng, trong quá trình được Đảng và Nhà nước
quan tâm định hướng phát triển thì vấn đề làm thế nào để phát triển một cách
nhanh chóng và bền vững để hoàn thành các mục tiêu kinh tế đã được giao. Nằm
trong các khu công nghiệp chủ đạo của Cần Thơ, khu công nghiệp Nam Cần Thơ
có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của thành phố Cần Thơ ngay cả hiện tại và
trong tương lai, những ảnh hưởng này tác động đến sự phát triển bền vững của
Cần Thơ chủ yếu trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường, việc làm.
2.1. Tác động về kinh tế - xã hội:
Khu công nghiệp Nam Cần Thơ đóng vai trò đầu tàu trong sự phát triển
của thành phố Cần Thơ, tuy tầm nhìn trong tương lai gần, từ khu công nghiệp

này sẽ mang lại rất nhiều lợi thế cho Cần thơ về kinh tế, giúp Cần Thơ khẳng
định vai trò là thành phố trung tâm của đồng bằng, song bên cạnh những thuận
lợi đó, khu công nghiệp Nam Cần Thơ cũng đặt ra nhiều vấn đề cho thành phố
Cần Thơ, trong đó vấn đề về sự phát triển bền vững là được quan tâm nhiều nhất.
Những tác động của khu công nghiệp này được thể hiện rõ nét nhất trên các
phương diện kinh tế, xã hội.
25


Luận văn tốt nghiệp

2.1.1. Tác động về kinh tế:
Theo định hướng và mục tiêu phát triển công nghiệp thành phố Cần Thơ
đến năm 2010, có tính đến năm 2020 thì khu công nghiệp Nam Cần Thơ phải
đảm nhiệm các nhiệm vụ kinh tế đối với Cần Thơ như sau:
- Thúc đẩy phát triển khu vực tư nhân nhằm phát huy mọi nguồn nội lực
cho phát triển công nghiệp ngay tại thành phố Cần Thơ. Lấy đầu tư nước ngoài
làm động lực cho tiến trình chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo hướng hiện đại
và hiệu quả.
- Lấy xuất khẩu là mục tiêu và làm thước đo khả năng chủ động hội nhập
vào khu vực quốc tế của thành phố. Gắn kết hiệu quả định hướng xuất khẩu với thay thế
nhập khẩu.
- Xây dựng một cơ cấu công nghiệp năng động, đảm bảo sự ưu tiên phát
triển các ngành, vùng phù hợp với nguồn lực và lợi thế của từng giai đoạn.
- Phát triển công nghiệp theo trình tự và bước đi thích hợp, vừa chuyển
dịch mạnh sang các ngành công nghiệp sử dụng công nghệ tiên tiến để tạo tích
lũy, nắm bắt cơ hội, tạo đà cho các bước nhẩy vọt sang thế hệ công nghiệp mới
và phát triển có chọn lọc các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động nhằm
giải quyết chuyển dịch cơ cấu lao động và từng bước đào tạo, nâng cao trình độ
đội ngũ lao động trong các ngành công nghiệp.

- Hình thành mạng lưới công nghiệp nông thôn để sử dụng hiệu quả lao
động và tài nguyên tại chỗ nhằm thúc đẩy quá trình đô thị hóa của thành phố.
- Phát triển công nghiệp chú trọng tới đảm bảo thực hiện hài hòa các yêu
cầu của phát triển bền vững.
Cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, khu công nghiệp Nam
Cần Thơ sẽ góp phần làm cho cơ cấu kinh tế của thành phố Cần Thơ có sự dịch
chuyển mạnh theo hướng tích cực tức là chuyển từ cơ cấu kinh tế nông nghiệp
sang nền kinh tế công nghiệp và dịch vụ. Dự kiến trong giai đoạn tới tốc độ tăng
trưởng GDP bình quân của thành phố Cần Thơ khoảng 15%/năm trở lên; trong
đó tỷ trọng của các ngành công nghiệp và dịch vụ tăng, giảm ngành nông nghiệp.
Sự chuyển dịch về kinh tế sẽ dẫn đến sự chuyển dịch các nguồn vốn, đặc biệt là
26


Luận văn tốt nghiệp

các nguồn vốn quan trọng như: ODA, FDI, ODF, NGO,… Theo nội dung của
quyết định số 42/QĐ/2006/TTg của thủ tướng chính phủ sẽ tập trung ưu tiên các
nguồn vốn quan trọng để tạo bước khởi đầu thuận lợi cho thành phố Cần Thơ tập
trung xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho phát triển công nghiệp, đặc biệt là các
nguồn vốn vay đầu tư cho các công trình không có khả năng thu hồi vốn, các
nguồn vốn này sẽ được chuyển đầu tư vào các ngành công nghiệp, ngành công
nghiệp chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu ngành kinh tế của thành phố.
Cơ cấu kinh tế đến 2010 của Cần Thơ sẽ là cơ cấu Công nghiệp - Dịch vụ - Nông
nghiệp. Khu công nghiệp Nam Cần Thơ là khu công nghiệp thu hút vốn đầu tư
nước ngoài vào Cần Thơ để đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước và hoàn thành tốt nhiệm vụ kinh tế, chính trị mà Bộ chính trị đã giao
cho thành phố Cần Thơ.
Theo quyết định số 366/2006/QĐ-TTg của thủ tướng chính phủ về xây
dựng và phát triển thành phố Cần Thơ giai đoạn 2009-2015 đề ra mục tiêu phát

triển chủ yếu của Cần Thơ cụ thể như sau:
Giai đoạn đến năm 2010: Phấn đấu đạt GDP vào khoảng 16,5% / năm
trong đó ngành Nông – Lâm – Thủy sản: 3 - 3,5 %; Công nghiệp – xây dựng:
19,5 - 20%/ năm; Dịch vụ: 16,5 – 17%/ năm
Giai đoạn 2011-1015: Định hướng cơ cấu kinh tế của thành phố Cần Thơ
năm 2015 là dịch vụ chiếm 45,35%; công nghiệp – xây dựng 48,06%; nông –
lâm – ngư nghiệp 6,5%, giá trị sản xuất công nghiệp tăng 19 - 20 %/ năm, kim
ngạch xuất khẩu đạt 7250 đến 7300 triệu USD vào năm 2015.
Khu công nghiệp Nam Cần Thơ sẽ tập trung giải quyết một số vấn đề kinh
tế nan giải như góp phần làm tăng sản xuất công nghiệp của thành phố, giải quyết
việc làm cho người dân ngay tại địa phương và các tỉnh thành lân cận, làm tăng
giá trị kim ngạch xuất khẩu, tăng lưu lượng hàng hoá trong khu vực đồng bằng,
trong cả nước và trong phạm vi khu vực Đông Nam Á. Cũng theo đó, đến năm
2020 ở Cần Thơ sẽ hình thành các ngành công nghiệp cơ bản sau:
- Công nghiệp lọc dầu, hóa chất - phân bón.
- Công nghiệp chế biến nông- lâm-thuỷ sản, thực phẩm - đồ uống.
27


Luận văn tốt nghiệp

- Công nghiệp cơ khí, điện tử và gia công kim loại.
- Công nghiệp sản xuất và phân phối điện.
- Công nghiệp dệt may - da giày.
- Công nghiệp sản xuất VLXD.
Như vậy trong giai đoạn đến 2010 và 2015 ở Cần Thơ công nghiệp chủ
đạo là ngành công nghiệp chế biến nông – lâm - thuỷ sản, hóa chất - phân bón,
công nghiệp sản xuất cơ khí, điện tử và gia công kim loại, sản xuất và phân phối
điện, nước. Hay nói cách khác, khu công nghiệp Nam Cần Thơ trong giai đoạn
đầu sẽ định hướng theo việc đầu tư xây dựng ngành công nghiệp thấp và trung

bình để tạo nền tảng ban đầu vững chắc cho các bước tiến hành xây dựng nền
công nghiệp cao. Theo dự kiến, cũng vào năm 2020, khi các dự án lọc dầu cùng
với các sản phẩm hoá chất đi kèm hoạt động, ngành hoá chất - phân bón sẽ chiếm
tỷ trọng tương đương với ngành chế biến nông - lâm - thuỷ sản, thực phẩm - đồ
uống. Chủ yếu các ngành công nghiệp chế biến này hầu hết đều tập trung ở khu
công nghiệp Nam Cần Thơ cho nên khu công nghiệp Nam Cần Thơ trong tương
lai sẽ là khu công nghiệp trọng điểm của Cần Thơ.
Bên cạnh tác động về kinh tế, khu công nghiệp Nam Cần Thơ còn thể hiện
ảnh hưởng của mình trên lĩnh vực nông nghiệp của thành phố. Nằm trong chiến
lược kinh tế của thành phố Cần Thơ, trong những năm sắp tới, thành phố Cần
Thơ định hướng hình thành các khu vực trọng tâm phát triển kinh tế nông nghiệp
là đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng thâm canh kinh tế lúa, phát
triển mạnh kinh tế vườn kết hợp với nuôi trồng thủy sản và du lịch vườn; xây
dựng vùng chuyên canh rau màu an toàn và sạch phục vụ đô thị; xây dựng các
khu nông nghiệp công nghệ - kỹ thuật cao; phát triển mạnh các loại hình dịch vụ
kỹ thuật nông nghiệp và phát triển hoa cảnh cho nhu cầu đô thị và du lịch, phát
triển chăn nuôi theo hướng công nghiệp và gia tăng quy mô, các vùng chuyên
canh nông sản, thủy hải sản có năng suất và chất lượng để phục vụ cho các ngành
chế biến và là nguồn nguyên vật liệu để xuất khẩu. Theo đó, nhiệm vụ của công
nghiệp Cần Thơ nói chung và khu công nghiệp Nam Cần Thơ nói riêng sẽ tập
trung sản xuất các sản phẩm cơ khí phục vụ cho nền nông nghiệp phát triển cao,
28


Luận văn tốt nghiệp

nhằm đưa cơ giới hoá vào sản xuất nông nghiệp làm tăng năng suất và chất lượng
sản phẩm, tạo nguồn nguyên liệu ngày càng dồi dào và đa dạng về chủng loại để
phục vụ tốt ngành công nghiệp chế biến.
Trong giai đoạn đầu, khu công nghiệp Nam Cẩn Thơ sẽ tập trung phát

triển các ngành công nghiệp chế biến đặc biệt là các ngành chế biến mũi nhọn
như chế biến thuỷ sản, các sản phẩm của ngành trồng trọt, chăn nuôi. Trong đó
ngành chế biến thuỷ sản có vai trò cũng rất quan trọng. với đặc điểm của vùng
song nước, việc nuôi trồng thuỷ hải sản vốn là một truyền thống, đây là lợi thế để
ngành công nghiệp chế biến thuỷ sản phát triển. Khu công nghiệp Nam Cần Thơ
định hướng phát triển sẽ thúc đẩy ngành nuôi trồng thuỷ sản của thành phố phát
triển để đảm bảo đáp ứng đầy đủ và kịp thời công suất hoạt động của nhà máy
chế biến, góp phần tận dụng được diện tích mặt nước trong nuôi trồng, tận dụng
được thế mạnh là sông ngòi nhiều thuận lợi cho nuôi cá, chủ yếu là cá tra, cá ba
sa phục vụ cho xuất khẩu, các vùng nuôi tôm theo hình thức chuyên canh góp
phần giải quyết việc làm nhàn rỗi trong lao động nông thôn, tăng thu nhập, ổn
định đời sống cho người dân, đặc biệt là khu vực nông thôn. Nói tóm lại, khu
công nghiệp Nam Cần Thơ có vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ
tăng GDP, xuất nhập khẩu, chuyển dich cơ cấu kinh tế, thu hút vốn đầu tư của
các doanh nghiệp trong và ngoài nước để giúp thành phố Cần Thơ phát triển.
2.1.2. Tác động về mặt xã hội:
Mặt tích cực của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại thành phố
Cần Thơ là việc đầu tư xây dựng các hạng mục công trình nhà ở khu đô thị Nam
Cần Thơ, khu tái định cư, các khu đô thị mới Nam Cần Thơ phục vụ cho nhu cầu
phát triển của khu công nghiệp Nam Cần Thơ và tạo vẽ mỹ quan cho thành phố
Cần Thơ. Bên cạnh những hiệu quả mang lại về kinh tế, khu công nghiệp Nam
Cần Thơ còn tác động không nhỏ đến xã hội. Những tác động đó thể hiện ở các
mặt sau:
Tác động về dân số:
Dân số thành thị có xu hướng tăng nhanh, vào khoảng 4,43%/năm trong
giai đoạn 1996-2000, do dân nông thôn dồn về thành thị, riêng trong 5 năm gần
29


Luận văn tốt nghiệp

đây tốc độ tăng rất nhanh khoảng 10,69%/năm, do từ năm 2003 một số vùng lãnh
thổ của một số huyện được nâng lên thành quận và đa số dân nhập cư đều vào
thành thị. Riêng năm 2005 dân số đô thị bằng 1,58 lần năm 2000. Trong hướng
tới, Cần Thơ sẽ thực hiện đô thị hóa nông thôn và số dân thành thị sẽ còn tăng lên
nhiều hơn. Dân số nông thôn có xu hướng giảm bình quân -0,42%/năm trong giai
đoạn 1996-2000 và giảm mạnh (-5,2%) trong giai đoạn 2001-2005, do một số
huyện được đô thị hoá. Xét về cơ cấu dân số đô thị - nông thôn: năm 2000 là
32,6% - 67,4% cho thấy tốc độ đô thị hóa chậm, nhưng đến năm 2005 là 51,2% 48,8% do chuyển đổi nhanh dân nông thôn thành dân đô thị điều này đã ảnh
hưởng ít nhiều đến chất lượng đô thị.
Xét về cơ cấu dân số phi nông nghiệp - nông nghiệp: năm 1995 chiếm
32,8% - 67,2%, đến năm 2000 là 34,9% - 65,1% và năm 2005 là 35,5% - 64,5%
cho thấy khi nông thôn được đô thị hóa, việc chuyển hoạt động nông nghiệp sang
công thương nghiệp rất nhanh.
Mật độ trung bình tăng từ 777 người năm 2000 và 822 người/km2 năm
2005 (nội thành 1.737 người/km2, ngoại thành 558 người/km2, cho thấy dân số
thành phố Cần Thơ tăng chậm và có mật độ chưa cao. Nếu so sánh với toàn vùng
Đồng bằng sông Cửu Long, thành phố Cần Thơ chiếm diện tích nhỏ nhất với
3,5% nhưng dân số chiếm tới 6,6% có mật độ dân số bình quân cao nhất vùng.
Thành phố Cần Thơ có dân số trẻ (độ tuổi từ 15-19 tuổi) tăng từ 33% năm
2000 lên 32,9% năm 2005 nhưng trong xu hướng đi vào cơ cấu già. Tuổi thọ
trung bình của dân Cần Thơ tăng từ 62 năm 1999 lên 70 năm 2005.
Tỷ lệ lao động trong khu vực nông – lâm - ngư nghiệp (khu vực I) đã có
sự suy giảm từ 36,5% năm 2000 xuống còn 34,1% năm 2005, trong khi đó khu
vực công nghiệp - xây dựng (khu vực II) đã tăng từ 10,6% lên 11,1% , khu vực
thương mại - du lịch (khu vực III) tăng từ 21,2% lên 22,5% lao động trong độ
tuổi cho thấy tiến độ chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp sang khu vực
công nghiệp, dịch vụ còn chậm chưa đáp ứng nhu cầu làm việc của lao động gia
tăng, điều này ít nhiều cũng do quá trình chuyển đổi đất sử dụng từ nông nghiệp
chuyển sang cônng nghiệp, trong quá trình thực hiện quy hoạch phát triển khu

công nghiệp Nam Cần Thơ đã để lại cho thành phố một lực lượng lao động nông
30