Khai thác cụm đền và lễ hội đền tại Tràng Kênh – Minh Đức – Thủy Nguyên phục vụ phát triển du lịch (Khóa luận tốt nghiệp)

B

GIÁO D
O
I H C DÂN L P H I PHÒNG
-------------------------------

ISO 9001-2008

CH

Sinh viên

: Ph m Th Ngân

2014


B

GIÁO D
O
I H C DÂN L P H I PHÒNG
-----------------------------------

KHAI THÁC C
VÀ L H
T
TRÀNG KÊNH - THU NGUYÊN
PH
V PHÁT TRI

DU L

KHÓA LU N T T NGHI

I H C H CHÍNH QUY
CH

Sinh viên

: Ph m Th Ngân

2014


B

GIÁO D
O
I H C DÂN L P H I PHÒNG
--------------------------------------

Sinh viên: Ph m Th Ngân

Mã s :1012601001

L p: VH1401

Ngành

tài: Khai thác c m

n và l h i

ch
n t i Tràng Kênh -

- Thu Nguyên ph c v phát tri n du l ch

c


1. N i dung và các yêu c u c n gi i quy t trong nhi m v
lu n, th c ti n, các s li

).

2. Các tài li u, s li u c n thi t:

m th c t p t t nghi p.

tài t t nghi p (v lý


CÁN B

NG D

TÀI T T NGHI P

ng d n th nh t:

H và tên:
H c hàm, h c v : Th
i h c dân l p H i Phòng

:

N

ng d n:......................................................................................................................

ng d n th hai:
H và tên:............................................................................................................................................
H c hàm, h c v :.............................................................................................................................
tác:............................................................................................................................
N

ng d n:......................................................................................................................

tài t t nghi
Yêu c u ph

n nhi m v

mv

Sinh viên

ng d n

H

HI

NG

Tr n H u Ngh


1. Tinh th

c

2.
nhi m v

ng c

m c a cán b

tài t t nghi p:

tài (so v i n i dung yêu c
t lý lu n, th c ti n, tính toán s li

ng d n (ghi c s và ch ):

ra trong


L IC M
Sau kho ng th i gian b

th coi là m

N

ih

c làm khóa lu

ng có

c ngo t, là ni m t hào c a m

gi

u s ghi nh n t t c nh ng s c g

cc a

c k t qu

il

i h c dân l p H

n

c trong su
ng và các th

du l ch

u ki n cho em trong su t quá trình h c.
c bi t em xin g i l
n tình ch d

n th
em r t nhi

Thanh

i

em có th hoàn thành t t bài

khóa lu n c a mình.
cg il
thành ph H
lu

n các anh ch t

n

p cho em nh ng tài li u c n thi t cho bài khóa
il

n ban qu

n

c và các v th t t
Do th i gian nghiên c

Em xin trân tr ng c

Minh

t h ích.
u bi t còn h n ch nên bài khóa

lu n không tránh kh i nh ng thi u sót, em r t mong nh
góp ý c a th y cô cho bài khóa lu n c a em

Tràng Kênh

c s thông c m và


M CL C
L IC M

N

PH N M

U .................................................................................................. 1
NG QUAN V

L H

N VÀ

N PH C V DU L CH .................................................................. 4

1.1Khái quát v

c tôn th

nc

m chung trong ki n trúc xây d
m chung trong n i dung l h
cv

n và l h

Ti u k

nc
nc

i Vi t.................. 4
i Vi t ....................... 5
i Vi t .......................... 13

n ph c v phát tri n du l ch........ 16

................................................................................................ 18
N VÀ L

H

TRÀNG KÊNH

PH C V PHÁT TRI N DU L CH............................................................... 20
2.1 Gi i thi u khái quát v huy n Th y Nguyên ................................................ 20
u ki n t nhiên và kinh t xã h i .......................................................... 20
u ki n t nhiên .................................................................................. 20
u ki n kinh t xã h i ........................................................................... 20
2.1.2 Tài nguyên du l ch...................................................................................... 22
2.1.2.1 Tài nguyên du l ch t nhiên .................................................................... 22
2.1.2.2Tài nguyên du l

.................................................................... 24

2.2 Gi i thi u v th tr

c Th y Nguyên.......................................... 25

2.3 Khái quát v c m di tích Tràng Kênh ........................................................... 26
n

Tràng Kênh

c..................................................... 27

n th

c Thánh Tr n ........................................................................... 29

n th

i Hành ................................................................... 32

n th

c vua Ngô Quy n...................................................................... 34

n th Tr n Qu c B o ............................................................................. 36
2.5 L h

n Tràng Kênh ................................................................................. 38

2.6 Giá tr c a h th

n trong c m di tích Tràng Kênh ......................... 41

2.6.1 Giá tr l ch s .............................................................................................. 41
2.6.2 Giá tr c

ng........................................................................................ 42

2.6.3 Giá tr tâm linh ........................................................................................... 42
2.6.4 Giá tr

............................................................................................ 44

2.6.5 Giá tr ki n trúc .......................................................................................... 45

2.7 Th c tr ng ho

ng du l ch c

2.7.1 Th c tr ng ho

n

Tràng Kênh ............................ 46

ng du l ch ..................................................................... 46

v t ch t k thu

h t ng.................................................... 47

2.7.3 Công tác qu n lý và t ch c khai thác ....................................................... 48
nl
Ti u k

a c m di tích........................................ 50

................................................................................................ 53
XU T M T S

KHAI THÁC CÓ HI U QU

GI I PHÁP VÀ KI N NGH NH M

C

N VÀ L

H I TRÀNG KÊNH

NH M PH C V PHÁT TRI N DU L CH ................................................. 54
3.1 Gi i pháp nh m khai thác có hi u qu h th

n và l h i Tràng Kênh

ph c v phát tri n du l ch.................................................................................... 54
3.1.1 Gi i pháp c i t o và b o v

ng ..................................................... 55

3.1.2 Gi i pháp tuyên truy n qu ng bá hình nh ............................................... 55
3.1.3 Gi i pháp b o t n tôn t o di tích ................................................................ 56
3.1.4 Gi i pháp thu hút v
3.1.5 Gi

...................................................................... 57

o ngu n nhân l c.............................................................. 58

3.1.6 Gi i pháp xây d ng các ch

nh c th

iv

s t i .................................................................................................................... 59
3.2 M t s ki n ngh v i các t ch c nh m b o t n tôn t o và khai thác có hi u
qu

i v i các công trình trong c m di tích Tràng Kênh và l h i Tràng kênh 60
iv is

thao và du l ch H i Phòng..................................... 60

iv

thao và du l ch huy n Th y Nguyên .............. 60

i v i chính quy n th tr n
3.3 Xây d ng tour du l ch khai thác c
Ti u k

c

Th y Nguyên........................... 61

n và l h

n

Tràng Kênh ........ 61

................................................................................................ 63

K T LU N ........................................................................................................ 64

PH L C
TÀI LI U THAM KH O
PH L C


PH N M
1. Lý do ch

U

tài

Du l

thành m t nhu c u r t ph bi n trong xã

h i hi

ch không ch

nâng cao t m hi u bi t, m r ng các m i

quan h xã h i mà du l

i ta c i thi

c s c kh e và gi m

stress. Du l ch còn là m t trong nh
b

c s ng c a xã h i

có nhu c u du l

th c s tr thành hi n th c

i s ng c

nh

u ng, ngh

u thi t y

u ki n kinh t .

M t trong nh ng quan h ph bi n c a quan h cung c
cung t s có c u b i v y mà du l

tr thành m t trong nh ng ngành

ngh h p d n nh t hi n nay. N m trong quy lu
chú tr

n du l ch nh m t o ra nh ng s n ph m du l ch hoàn

thi

ng ngày càng t

nc a

khách du l ch.
Nh c t i H
ph tr

n hình nh c a m t thành

ng, có n n công nghi p r t phát tri
a r t nhi

a danh du l ch h p d

ng l h i truy n

th ng và hi

c c a r t nhi

i con H i

Phòng và nh ng v khách kh p b

ng gió v i cát

tr ng n

i VQG Cát Bà là khu d

tr sinh quy n th gi
ng

ó là l h i Ch

, là liên hoan du l

h

c t ch

ng niêm thu hút

n v i H i Phòng.
Th y Nguyên - m
và gi

t v i b dày truy n th ng l ch s d

c, do v y

n có r t nhi

nh ng v anh hùng có công v
di tích l ch s c p qu

ng ni m

c

c x p h ng

ng Lý có t th k 17 ti m n nhi u giá tr

l ch s
cm

c

C ...Và chúng ta không th quên
n li n v i bi t bao chi n công oanh li t,
1

l i


nh ng trang s vàng trong l ch s dân t c ngày ngày v n soi mình xu ng dòng
sông B

ng huy n tho

m

t Tràng Kênh thu c th tr n

c v i nh

i

hô Tràng Kênh di n ra vào d

u Xuân nh

ng nh v anh hùng

Tr n Qu c B o ngày càng thu hút s quan tâm c a du khách không ch

a bàn

thành ph mà còn c du khách th
Khai thác nh ng giá tr c a khu di tích Tràng Kênh và l h i Tràng Kênh
ph c v cho ho

ng du l ch là m t trong nh ng nhi m v tr ng tâm c a

o th tr

c nói riêng và huy n Th y Nguyên nói chung.

Tràng Kênh v i b dày l ch s c a mình
m

n

i là m t cái tên

Tràng Kênh thì v n còn khá m i m v i r t nhi u

c bi t là khách du l ch ngo i t nh tuy nhiên v i tên tu
c th t

nh ng giá tr

i
n v m t l ch s

mà Tràng

u du khách
ng r

l

ig

hi

có th qu

n v i Tràng Kênh s
c hình nh, giá tr c a c m di tích Tràng

h i c truy n Tràng Kênh
n t i Tràng Kênh

ng

nh và tên tu i c a nh ng

im

nh

không ch là ch n tâm linh c

nc a

s ít nh ng du khách trong huy n hay trong thành ph thì c n ph i có nh ng cách
th c và bi n pháp khai thác m
n và l h
v phát tri n du l ch

ng chính vì v
n t i Tràng Kênh

tài

c Th y Nguyên ph c

tài cho khóa lu n t t nghi p c a mình.

2. M c tiêu c a khóa lu n
T ng quan v

n và l h

n ph c v du l ch

n Tràng Kênh và l h i Tràng Kênh ph c
v ho

ng du l ch.
xu t nh ng gi i pháp nh m khai thác t

Kênh ph c v phát tri n du l ch

2

ng giá tr c a Tràng


3.

ng và ph m vi nghiên c u

Các
th

n thu c thôn Tràng Kênh

c

i Hành,

n th

c

c Thánh Tr n

Th y Nguyên:

n

n th Ngô Quy n

n

th Tr n Qu c B o.
L h i Tràng Kênh
4

pháp nghiên c u
n dã: Tr c ti

n khu di tích Tràng Kênh

kh o sát và tr c ti p tìm hi u v

c

Th y

ng.

Thu th p x lý tài li u: Thông qua h th ng internet và các sách báo
c và t ng h p l

c

làm tài li u cho bài vi t

Xã h i h c: Ph ng v n xin ý ki
tr c ti

c tìm hi u, thông qua vi c

m nghiên c

i có hi u bi t v

i ti p xúc tr c ti p v i nh ng
nt i

t

c nh ng

thông tinh r t h u ích cho bài khóa lu n.
5. K t c u khóa lu n
Ngoài ph n m

u, k t lu n, ph l c và tài li u tham kh o, khóa lu n

g m
T ng quan v tình hình khai thác các di tích và l h

n ph c

v du l ch

:

n và l h

n

Tràng Kênh ph c v phát

tri n du l ch
xu t m t s gi i pháp và ki n ngh nh m khai thác có hi u
qu các giá tr

ch s c a c m di tích và l h i Tràng Kênh nh m

ph c v phát tri n du l ch.

3


CH

NG 1: T NG QUAN V TÌNH HÌNH KHAI TÁC
CÁ

N VÀ L H I

1.1 Khái quát v

N PH C V DU L CH

c tôn th

T

nc

i Vi t.

i nay bên c nh nh ng ngôi

n bó v i tín

i s ng tâm linh, v
trong quá trình d

n trúc c a các dân t c Vi t Nam

c và gi

n

c.

th n thánh ho c là nh ng nhân v t l ch s

c tôn sùng

là m t v minh quân, m t v anh hùng ho c m t v
th

v i dân v

c.

Ngay t th

u tranh ch ng thú d , khai phá

thiên nhiên gian kh , có nh ng tr ng i l n không d gì khu t ph c n i. Trong
hoàn c

t hi n nh ng nhân v t tài ba có công d n d t c

qua khó kh

t

i d n d n n y sinh ý th c khu t ph c và sùng bái, ý

ni m tôn kính, th , t th n xu t hi

i Vi t th hai lo i th

th n và nhân th n. Thiên th n là nh ng nhân v t th n tho i có s c m nh siêu
nhiên, có tác d

i

ut

u thi n, v a h tr con

i ch ng l i cái ác, ch ng l i ngay chính nh ng l
h

ng thiên nhiên xâm

t, b nh t t.... Nhân th n là nh ng nhân v t có th t trong

l ch s

c giúp

i gi c ngo i

xâm, m mang và gi gìn b cõi. Th n là v tài gi i phán b o m

u, m i nh .

Vì v

ng nói th n k là ch s tài gi i và kì l . Còn thánh là nhân

v t huy n tho i ho c có th c, khi còn s ng có công tr ng d i non, l p bi n, ch t
hi n thánh. Th i c
hi

iv

i còn s

c phân ra b c

c hoàn h o và có m t ph n tài gi

thánh, trên á thánh là b
bi n nh t, n i b t nh t là th n

c tài.
làng, h

n là á
iv

i Vi t, ph
u

th th n. B i vì làng v a là m
s n xu t trên ph
làng t

n, công th , ru
h s ng. V i quan ni

t có th
4

i làng, m i
ng

g i h n, ch t g

n l p nghi

i không th không th th n, c u th n phù h
b

c,

ng làng nào làng

y th

v y. Chính vì th làng không th thi u m t bi
m nh

ng thiêng liêng, v th n h

phát tin t p h p, c ng c , b o v và phát tri n c

ng.

M i làng ph ng s m t v thánh, có làng th 2, 3 v , có làng th 6, 7 v ,
g i là phúc th n. Phúc th n chia làm ba h
h

ng th

ng th n,

ng th n. T i nhi u làng, ngoài v Thành hoàng chính th t

v th n khác th t

ng nh
i bái.

ng trong nh ng ngày th n k , trong làng có m h i thí dân làng bao gi
ch c l
ch

c th n t

nt

,t i

n, nên h i k ni m th

ng t ch c ngay t

Trong m i quan h gi a truy n th ng và hi
n,

t b ph n di s

ng
n.

i các di tích l ch s
t ch

sáng t o ra. M t khác, g n li n v i nó là nh ng s

ng
tích, truy n thuy t, tín

n s hình thành c a các di tích trong ti n trính l ch s .
c tôn th

n là y u t quy t quan tr ng nh t quy t

n v trí c
1.2

i s ng tâm linh c

m chung trong ki n trúc xây d
n th là công trình ki

m t danh nhân quá c .

i Vi t.

nc

c xây d

n v n là ch

i Vi t
th cúng m t v th n ho c
ic

v y trong thi t k và ki n trúc th hi

i dân Vi t b i
i Vi t

a. V v trí xây d ng
i Vi t v n r

ng vào s c m

c c a th n linh và nh
r

h . H quan ni m

i ta sinh ra
Th

n xác h

m xây d

c l a ch n

n tr l i v

nh ng v trí có liên

n nh ng truy n thuy t ho c s tích, cu c s ng c a v th n siêu nhiên
ho c các nhân v

c tôn th

th n thánh ph
5

t vào v th

p,


có v trí thu n l i nh t c a
t làng xã c

phân bi t v

tr

a ma qu và

i tr n t c.

b. V k t c u
i th ki n trúc bên ngoài c

n, mi u m o có nh

n gi ng c a ki

i dung th cúng và trang trí n i

th t có khác nhau. Theo nghiên c

n chính là ti n thân c a nh ng ngôi
i ta ch bi

th n và nh

n mi

i có công v i dân làng th nên nhi

còn không phân bi t r ch ròi gi a

Nhìn t

i ta

i v y v m t thi t k

n khá gi

ph ng mái cong c

m

nh v

n

i ta mô

n gi
n tr

u nhà nghiêm c

lý gi i r

cao tôn linh, m c
Ki

t hi

ng cong

c; th hi n quy
bi u l m t gi i h

- khép ch t b i hai tia cong, c m giác d n nén, ép ch t

l i vào phía bên trong r

nh vòm... Ki n trúc tôn giáo tâm
cl

ng cong m không b gi i h n b

tr i, c m giác nh nhõm, thoát t

d

ng cong mang tính ch
th ng l i có tính ch

ng, g

nh l ... Vì th
cho n

ng, bi u l ý

a các thuy t lý v gi

ng thiên...
ng

i các quy ch

n chùa mi u m

ns

ng lên

i trong

c làm cong lên, ph h a
i, phù h p v i tâm

c. V b c c c nh quan
C

n, mi

ng tuân theo th phong th

t thanh long, h u b ch h
ch

ng,
ng theo b c c

), ch nh ( ),... g m nhà ti n t và h u t m, ho c ki n trúc ch

6


công ( ), ch tam (
ti

).

ng m

ng có 3 ph

n và h u cung. Tùy theo quy mô b th c

n mà

n có thêm các ph
d. V

th và bài trí ban th

n

th trong di tích c

i Vi t tr thành b ph n h

i và th n linh, m i quan h

a con

c th hi n theo tr

th - th n linh) là s giao ti p gi a t

i-

i v i t ng trên, gi a tr n t c v i

linh thiêng... là công c

i bày t

c v ng c a mình v i

th gi i siêu nhiên.
Bên c

th g n li n v i các công trình ki

n, mi u... nó th hi n s

k t c u, hình dáng, phong cách và niên

i v i quy mô, lo i hình ki

i quan h

ngang (hoành) - m i quan h l ch s gi
- ki

th

c th hi n theo tr c

iv

c coi là ch th

i-

th

th là trung tâm trong m i

ràng bu c v i di tích

t

th

ng ngh thu t mà còn th i vào nó linh h n thông qua nh ng ho t
i còn t

th nh ng m i liên

k t v i không gian ki n trúc cùng dòng ch y c a l ch s dân t c.
M
m t s lo

th

ng g n v i nh ng lo i hình di tích nh

nh. Tuy nhiên,

th

c s d ng ph bi n cho t t c các lo i hình ki n trúc th
i v i di tích Ph t giáo,

do có tính ch t ch v giáo lý, nghi th
m c và

th

nh v

v

iv
nh hình trong l ch s , ít nh t là vào th

mang trong mình nhi u y u t

m ch t nông nghi

nh khá chu n
n, mi u...
i
th c a

nh chính xác là nó thu c không gian th cúng nào.
Chính vì v y, có th b t g p r t nhi
mi u... Bên c

th

th gi ng nhau

n,

t trê

th ngoài h th

t (long, lân, quy,

7


ng), bát b u, ch p kích, chiêng, tr
nh

c bài trí theo m t quy chu n

nh. Theo cách bài trí ph bi n trên m t ph

à quan h v chi u

sâu (t ngoài vào trong, t nh t i l n, t th p t i cao, t sáng vào t i) t o nên
m t tr t t v không gian trong ki n trúc. M i quan h chi
th

c dàn tr i sang hai bên c

t

m ngh m t cho ng

phá cách cho không gian bày bi n. N

v trí trong sâu c a di tích, có th th

ng và

c toàn b h th

th t cao

xu ng th p, t l n t i nh , t t i ra sáng... nó tôn lên hình nh m
gian huy

iv

i

i khi ti p c n di tích, t

o và không
a v th n

c th
e.

các bi

ng và con v t trong ki

n
ng b

c bi t là trong ki n
ng r

ng l n

u m o. B i v y nên các hình

ng, rùa, h c chúng ta có th d dàng b t g p trong

mi u m o và

nc

i Viêt. Nó v

s c v a th hi n và ph n ánh tính cách và khát v ng c a

i dân Vi t Nam.

ng R ng
iv

ng là ki t tác sáng t o ngh thu t

có l ch s

i. Trên th c t , r ng ch là s n ph m c a ngh thu t, vì nó

không t n t i trong th gi i t nhiên mà là s sáng t o ngh thu t siêu t nhiên.
Cùng v i s phát tri n c a l ch s , t

quan ni m ph bi n v con r ng, t ng h p trong con v t linh thiêng này là trí tu ,
ng, ni

ng, nguy n v ng, s c m
m

thành bi
sâu s

n t o cho con r ng tr

ng cao quý và s c s
iv

i s ng xã h i

i, các

ng, có

m

ng to l

c.

i v i dân t c Vi t Nam, ngoài nét chung nói trên, r ng còn có ý
dân t c Vi t Nam có xu t x t con r ng cháu tiên. T câu
chuy n huy n tho i chàng L c Long Quân l
sau n thành m

i con, hình nh con r
8

ra b
nd

ng,


th c c

i Vi t. Hà N i là th

(r

c, v i tên g
c ta có H Long (r ng h ), m t trong nh ng

th ng c

p nh

ng b ng Nam B

c làm nên b i dòng

sông mang tên C u Long (chín r ng). Không nh ng là bi

ng cho xu t x

nòi gi ng dân t c Vi t Nam, r ng còn là th n linh, ch c a ngu
l i s c s ng mãnh li t, làm cho mùa màng t

ng là bi

m nh, chính vì v
tri

ng r

c, mang
ng c a s c

i di n cho uy l c

i Lê, r ng tr thành b n m nh c

ng r ng

c thêu lên t m áo vua m c.
ng con Rùa
V m t sinh h

i th cao và thân hình

v ng ch c. Nó có th nh

ng mà v n s ng trong m t th i gian dài. Rùa

u, nh
Trên bàn th

c coi là m t con v t thanh cao, thoát t c.
n chùa, mi u m

ng th

v i h c trong b

ih

nh.
ng t n và b t di t. Hình
i s sách c a dân t c Vi t Nam ch ng t rùa là loài v t chuy n

t

i là con v t c a Ph
ng t n c a Ph t giáo. Trong m t s ngôi chùa th i

Lý

Tr

m

c ch

ng b

u to,

i mai, mõm thuôn nh n, m t nh , b n chân khép sát vào thân

mai. 82 t
hi n s

t con v t bi u
ng t n, hi

t

u

b ng ch ng hùng h n bi u hi n n

Qu c T Giám, Hà N i là

n b t di t c a dân t c Vi t Nam.

ng
ng là linh v

c bi u hi n cho t

v t, thân chim, c r

ng trên h sen. V i ý

i công lý, m t là m t tr i, m
c
tr

ng có m

u tr i, lông là cây
t, vì th

ng ng

ho c ng

u hi n
9


là con chim c

t Ph t. T c là có kh

gi

ng v

o pháp, làm nhi m v

th n chim: nh y múa, hát ca chào m ng Ph t pháp.
Quan ni m c

i Vi t Nam cho r

ng xu t hi n báo hi

t

p nh t trong 360 loài chim.
Nó có thân hình quy

cv

p, s m m m i, thanh l ch, v

duyên dáng c a t t c

tính,

p c a t ng l p quý phái.
ng con H c
Vi t Nam h c là con v t c

o giáo. Hình nh h c ch

trong nhi u ngôi chùa, mi
gi a tr

u hi n c a s hài hòa

t, gi a hai thái c c âm

c là con v

s tinh tuý và thanh cao. Theo truy n thuy t rùa và h
ts

ng
n r t thân nhau.

c, bi t bò, h

v t s ng trên c n, bi t bay. Khi tr

p úng c m t vùng r ng l n,

h c không th s

c ng p úng
c l i, khi tr i h

ch

n vùng

u này nói lên lòng chung thu và s
n n n gi a nh n

nhau trong

i b n t t.

ng con lân
i là K

c g i là K , con cái g i là Lân. Lân

có hình gi
chân gi ng chân ng a, mi ng r

u có m t s

i b ng ch có màu vàng, tánh r t hi
không làm h i các sanh v

p lên c

c g i là Nhân thú (con thú có lòng nhân t ).

M t tr i -M
ng m t tr i bi
tr

ng cho s ch

ng và s th

i di n cho nguyên lý thu

t

u hi n c

tính m nh m . Trong truy n thuy t Trung Hoa, m t tr i (v
có khi là bi

ng c
ng long ch u nh

. Môtíp m t tr

c s d ng v i hình

p n i b ng v a có g n m nh sành trên
10


án trang trí

c a võng. M

nh mang

i l p v i m t tr
tính thu

n ph n . M

m lành, h nh phúc.

o giáo cho r ng, m
ng sinh

a chú th ng

g

n thu c

y, m

ng

ngu n s ng b t t . Trong ch m kh

t tr i và m t

t trong

ng long ch u nh

nguy t.

c b trí

ng long ch u

v trí trung tâm, trang tr

a

võng, bàn th ,

c bi t chúng ta th y m t bi

ng r t ph bi n trong thi t k c a các

ng long tri u nh t (ho

ng long ch u nguy t)

c s d ng và phát tri n t th i Nguy n v sau. R ng ch u hoa cúc, hoa
u là các d ng c

ng long tri u nh t v

hình tròn có ng n l

u tr

m sét, ngu

n mùa
cs d

cho m t tr i (nh
Mây
n nh ng d u hi u t t lành, h

iv

nghi p, mây d u hi u báo hi
hành vi tính d

n th

iv ic

ng, cá nhân, mây mang
c

Ph

c to ánh hào quang. Trong nh ng l t th
m có ng nghi m là khi có nh

hi n ra. V
trí trong nh
long

ng ho

i
c

c nh

i ngh nhân dân gian

án trang trí cùng v i T

long vân khánh h i,

ng mây, mây nâng vòng Thái c c...
Hoa sen
Là lo i cây cao quý, g n v i Ph t giáo, có bi

ng c a s cao quý,

trong s ch c a tâm h n. Do m c t
tr i cao, hoa sen còn bi

ng cho s chân tu, thoát kh i nh ng h l y c a
11


cu

i mà có ph m h nh. Trong ngh thu t t o hình Ph t giáo, chúng ta
ng b t g p hình

c Ph t ng i t a thi n ho

ng thuy t gi ng trên

t trong nhi
là m

t ngu n t th i nguyên thu

c a th

ph

u khá l

p nh ng hi n v t

sinh ra và b ph

c

u ph n th c - m t m t c a h nh phúc... T

ý ki n trên, có th rút ra: hoa sen mang y u t âm. Vì th trong ki
ta nhìn th

ng ch

hình Linga -

i

kê c a chi c c t (mang

ts k th pc

b n và sinh sôi n y n

c u mong v ng

c dùng làm mô típ trang trí ch

c

o trong

c s d ng nhi u trong nh ng ngôi
n. Tuy nhiên, chúng ta b t g

thân) t th c trong ho t c nh t
các c

u, cây sen (hoa, lá,

m sen trên g

n hay trên các b c vách c

n.

t trong nh ng lo i cây có v trí quan tr ng trong nhi u lo i
hình ngh thu t và t p quán, phong t c c a nhi
th c v t h c cho r

c

n g c t Trung Qu c. Lo

bi

c

ý c a ch n th n tiên, m c

M

i k t qu m t l

có bi

ng sinh b

ng ph bi n là mùa xuân, mùa b

uc

i sinh l c và h nh phúc m

u

i ph n

t, cho n
i tình yêu, h
th mang bi

c

Hàng (H

ng c a s
cb c cu

uv

lo i môtíp có tính

ng nguyên: v a là cây, v a là v t.

Hoa cúc
12

ng v

ic

pc a
i con gái

c yêu nhi

nh t dài, bên c nh cây tre. Trong ch m kh
n

a s ph n

ng sinh. Trên c n
n trong hình ch
t s ngôi


Hoa cúc v i màu vàng r c r , thu c hành th , bi
. Hoa cúc còn là bi

g

ng cho s giàu

ng c

cúc và ch

l

âm gi ng n

u có cách phát

ng âm v i t

i

ng là l i chúc
cho s

ng th , an khang, nhi u may m n. Hoa cúc còn bi

l c, viên mãn, ni

m (365 - 427) là thi s n i ti ng

ng cho s an
Trung Qu c

u, nh c và tr ng hoa cúc. Hoa
c s d ng nhi u trong ch m kh

n

i nhi u ki u th

m nh t,

y Phiêu (1531), trên c t tr
mãn khai khá l n,

i th

nh

c m t bông hoa cúc

ng th y hình nh hoa cúc xu t

hi n cùng v i nh ng loài hoa trong b t

cúc

trúc

n

gi n là nh ng bông cúc trong các h a ti t trang trí.
1.3

m chung trong n i dung l h
Theo th ng kê 2009, hi n c

nc

i Vi t

c Vi t Nam có 7.966 l h

7.039 l h i dân gian (chi m 88,36%), 332 l h i l ch s (chi m 4,16%), 544 l
h i tôn giáo (chi m 6,28%), 10 l h i du nh p t
l i là l h i khác (chi m 0,5%).
gian th

c ngoài (chi m 0,12%), còn
ng th cúng và tùy theo không

i ta có nhi u lo i l h i khác nhau: H i chùa, h

n, hay mi u m
s khác nhau nh

i v i m i vùng mi

i
có nh ng

nh trong nghi th c và các cách th c t ch c l h i. H

n

t trong nh ng hình th c l h i dân gian tiêu bi
nh ng l h

ng g m hai ph

n l và ph n h i.

Ph n l :
n nghi th c b t bu c vào nh ng d p h i hè. T l bao gi
chi m m t v trí trang tr ng trong ngày h i. Có nh ng h i mà
chi m h u h t th i gian, ngay c nh ng h i l
thì vi c t l v

c ti n hành

.

13

n l

m h i l n hay h i l


Công vi c c hành t l

c dân làng chu n b r t c n th n t nhi u

tháng (th

c ngày m h

ta ch n ra m t ban t g m nh

n th

i

t tiêu chu n nh

nh v v trí xã h i,

trí th c, kinh nghi m, gia c nh và ph m h nh cá nhân. Nh

i y c n ph i

t p luy n r t công phu vì h
ph

i di n cho dân làng ti p xúc v i th n thì không
dân làng s ph i ch u t

th y t m quan tr ng c a t l và nh
Cu c t là d
th

i hành l to l

ta
ng nào.

i ta b ng nghi th c tôn giáo nh c l i công lao c a v

c dân làng th ph

nh coi

c th n

tl

toàn th tr

ng m , ghi

c l i l ch s

ng th

i ta dâng lên v th n nh ng s n ph m do dân làng làm ra v i lòng kính
tr ng, v i s bi

s b o tr c a th

th

r

n và

i ta l i ti p t c c u xin th n phù h
i l i càng th

nên m t tâm lý v

a. C

c vào nh ng th thách m i cho t t c c

ng th

i ta t p h p c

c

yt o
ng.

ng trong m t ni m c ng

t g n bó m t cách ch t ch gi a các thành viên, dòng h v i
c m t v th n linh chung c a toàn c

c m t giác và b n ch t. Cu c t

ng di

ng. M t s

u và cu i h i v

t, c ng
ng

g i là t nh p t ch và t
Ph n H i
Là ph

a nh
cu c s

có r t ít th

tv ,m tn
ngh

m mà h có th

yh

nông thôn v n còn h n ch , vì th ngày h i là th i

x

nh

n

i ng a xem hoa mà h có th th c s tham d

viên th c th . Ph n h

i

ng d ch v

n ngày hôm nay

ch

i tham d . V

u ki

cho h th c hi

kh e, xin m i hãy vào s i v t, anh thích tranh tài có th

14

t thành
c

t pháo, b t m t b t


i ta v

i xem v

i di n m t cách t

nhiên, h h i.
Thêm n

i, xem c nh, các chàng trai cô gái

tr h

a mình vào nh ng cu c thi, m c nh ng b

thu hút s chú ý c a m

i và bi t

ã b t ngu n t

a, nh ng cu c h n
nh nl

làng m h i, nh

p nh

, vào ngày lành tháng t t

a khác ti p t c nên duyên.

nh

i ta còn có d

mua bán và th s n ph m, chút quà k

ni m, m

t mi ng gi a
m bóp mi
cx

t b a quà trong h i.
i là v y. Dù b n b

nh

gi i trí và c
c a th n cho b

l th n, c u xin s b o tr

khang th

vào c

i

c hòa mình

ng th và chia s c vinh d và trách nhi

ng nguyên nhân thu hút bao l

y ph i

n h i, t già tr , gái trai ai

h p d n.
iv il h

c bi t là l h

công thì l h

ng nh nh ng v anh hùng có

ng th y có m t s ki n trong truy n thuy

di n l

là s ki

n i b t trong cu

ic

n cu

c hay m t phong t
c a Thánh Gióng

i, s ki n quan tr ng nh t,

i anh hùng. Vào ngày h i s ki

u hóa thành m t cu c chi
c bi

h i Gióng, là trò c lau t p tr n c

h i
c vua s ng c a h i

n C Loa,... Nh ng s ki
ng ngh thu
L h i nói chung là l h
h
th

c cách

c sân kh u hóa, m t trò di n hay m t

c voi c a h

nh

c

u hóa, bi
c

ng hóa thành

i.

n nói riêng là m t hi

ut c

t ch t ch v

ng, b

ng
ng

t o nên b m t hoành tráng c a l h i
15


mà ta còn th

n bây gi

n nh ng s b

p c a các l p

ng th i k khác nhau c a l ch s .

1.4

cv

n và l h

Khai thác các

m du l

ngày càng tr

u hi

nh pd

u xuân.

n ph c v phát tri n du l ch

i v i khách du l ch

n không ch là ch

ic
vãn c

N

i dân Vi

ng ngo n.

n ch thu

các anh hùng có công v
tr

th cúng th n linh,

c v i dân thì ngày nay nh

ov m tc

ng t

th ng kê trong cu

nh

n n i ti ng

iv n

c bi

n v i r t nhi u

g l khi Hà N i t p trung t

B c Ninh có

n, H

n n i ti ng;

có

nh có

n, Ninh Bình có 15

n, Thanh Hóa có

n, Thái Bình

n, tp HCM có

n, An Giang có 5 n

n, Qu ng Ngãi có

có

n, Qu ng Nam có
c

y chúng ta có th th

n. M c dù tr

u h t nh

cm t
ut p

phía b c.
Có nh

n mang quy mô, n i ti

n Hùng (Phú Th )
n n i ti ng v s

n Tr n

nh);
cc

n Bà Chúa Kho (B
c

Vi
c có trên 500 ngôi

i bi

n chùa nên

trung

n, l n có nh có. Theo

i nhân dân xu t b
c nhi

u

c, h u h t các t nh,

u có th b t g p hình nh c a nh ng ngôi

bên c

c chú

ph c v

c a du khách. Kh p chi

xu t b

c bi t là vào d p

n Ng

cc

n:

n Bà Chúa Kho (B c Ninh), có

c bi

(H i Phòng)... Có nh
(Hà N i),

c bi

n Bà Tri

ng B ng,
n có
n th

n M u Tây Thiên (Phú Th )... Cùng hàng lo t các ngôi
16