sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học

MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1
1. Lí do chọn đề tài..............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu:........................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu:.....................................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu:...............................................................................2
5. Thời gian nghiên cứu:.....................................................................................2
B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...................3
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN............................................................................................3
II. THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI................................................................................5
1. Đặc điểm tình hình..........................................................................................5
2. Số liệu điều tra trước khi thực hiện...............................................................6
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN.....................................................................6
1. Lựa chọn các tác phẩm văn học có nội dung phù hợp với trẻ...................6
2. Tự học, tự bồi dưỡng về nghệ thuật đọc, kể......................................................8
3. Tạo môi trường thân thiện.................................................................................9
4. Tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
.............................................................................................................................11
5. Thực hiện lồng ghép văn học vào các hoạt động học khác........................19
6. Lồng ghép cho trẻ hoạt động với văn học mọi lúc, mọi nơi.......................20
7. Kết hợp với phụ huynh và giáo viên cùng lớp, tự học và bồi dưỡng.......23
IV – KẾT QUẢ THỰC HIỆN..........................................................................25
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..............................................................26
1. Kết luận:.........................................................................................................26
2. Bài học kinh nghiệm........................................................................................26
3. Khuyến nghị...................................................................................................27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài.

Trong những năm gần đây bậc học mầm non tiến hành đổi mới chương
trình giáo dục trẻ mầm non. Trong đó, đặc biệt coi trọng việc tổ chức các hoạt
động phù hợp sự phát triển của từng cá nhân trẻ, khuyến khích trẻ hoạt động một
cách chủ động, tích cực, hồn nhiên, vui tươi đồng thời tạo điều kiện cho giáo
viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ chức các hoạt động
chăm sóc, giáo dục trẻ một cách linh hoạt, thực hiện theo phương châm “Học
mà chơi - Chơi mà học” đáp ứng mục tiêu phát triển của trẻ một cách toàn diện
về mọi mặt.
Như chúng ta đã biết văn học có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của
trẻ. Văn học là cái nôi để làm tiền đề phát triển nhân cách, đạo đức của con
người. Ngay từ thủa ấu thơ trẻ đã sống chan hòa trong lời ru “ầu ơ” đầy tình
thương của bà, của mẹ. Và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho
trẻ. Từ khi lọt lòng đến lúc chập chững biết đi, tập nói đến lúc biết đọc, biết viết
thì văn học là phương tiện dẫn dắt cho trẻ. Trẻ em luôn khát khao nhận thức
khám phá thế giới hiện thực. Trẻ muốn biết tất cả, muốn thâu tóm tất cả lí do tồn
tại của cuộc sống vào trong khối óc bé nhỏ của mình. Thế giới hiện ra trong mắt
trẻ phong phú, đa dạng. Những câu ca dao, tục ngữ, bài thơ, truyện kể là những
bài học đầu tiên giúp trẻ nhận thức thế giới. Mỗi bài thơ, câu chuyện đều giới
thiệu với trẻ một góc, một mặt của cuộc sống: Có khi là lịch sử hào hùng, có khi
là sinh hoạt trong gia đình, hoạt động của các bác nông dân, chú bộ đội... Tiếp
xúc với văn học trẻ không chỉ được thỏa mãn nhu cầu nhận thức mà còn được
mở rộng tầm nhìn làm giàu thông tin tri thức, làm sâu sắc quá trình quan sát xã
hội, môi trường xung quanh. Quá trình tiếp xúc với văn học giúp trẻ dần dần
nắm được điều bổ ích, có được lượng tri thức và kinh nghiệm sống và góp phần
giáo dục đạo đức cho trẻ.
Thông qua văn học giúp trẻ phát triển nhận thức về thế giới xung quanh,
giúp trẻ hiểu được những giá trị nhân văn “cái tốt – cái xấu”, “ngoan – hư” qua
đó rèn cho trẻ tính thật thà, chăm chỉ, yêu cái tốt và ghét cái xấu...Là phương
tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở nhà trẻ thì vốn
từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói dài, nói

đúng câu, đủ câu.
Tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với văn học góp phần giáo dục thẩm
mĩ cho trẻ: Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giúp bồi dưỡng phẩm chất
tâm hồn, phát triển nhân cách trẻ mầm non. Qua tiếp xúc với tác phẩm văn học
và dưới sự hướng dẫn của cô giáo, trẻ em dần hình thành và phát triển những
1/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
cảm xúc thẩm mĩ, thị hiếu nghệ thuật, năng lực cảm thụ văn học,...Có nhiều tác
phẩm không những giúp trẻ cảm nhận cái đẹp của nghệ thuật mà còn khơi dậy
và tiếp sức cho những rung động về cái đẹp nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ sự trong
sáng, nhạy cảm với vẻ đẹp của thiên nhiên, tình cảm của con người.
Thông qua những tác phẩm văn học, trẻ dễ dàng tiếp cận, nhận biết và làm
quen với thế giới vạn vật xung quanh, từ đó nảy sinh trong trẻ những tư duy,
những biểu hiện tình cảm đạo đức, tình cảm thẩm mỹ; biết yêu quí ông bà, cha
mẹ; yêu quí cô giáo, bạn bè; biết yêu thiên nhiên cỏ cây, hoa lá, loài vật.... Tạo
cho tâm hồn trẻ luôn trong sáng và thân thiện. Chính vì vậy mà tôi quyết định
chọn đề tài: "Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen
văn học" làm đề tài nghiên cứu trong năm học này.
2. Mục đích nghiên cứu:
- Giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động hoạt động làm quen văn học.
- Giảm bớt tỷ lệ trẻ nói ngọng, nói lắp.
- Giúp trẻ nói rõ ràng, mạch lạc.
- Rút ra một số kinh nghiệm cho bản thân khi dạy các hoạt động cho trẻ lứa
tuổi 24- 36 tháng nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ, đạt được
mục tiêu khi thực hiện “Chương trình giáo dục mầm non mới”.
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Trẻ 24-36 tháng tuổi – trường mầm non
4. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp khảo sát
- Phương pháp thực nghiệm
- Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan.
5. Thời gian nghiên cứu:
- Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 4 năm 2017.

2/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học

B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Giáo dục mầm non là một trong những mục tiêu quan trọng của sự nghiệp
giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ thành những con người có ích cho tương lai; Giáo
dục mầm non luôn gắn liền và chịu ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chung
của toàn xã hội, vì trẻ em là nguồn nhân lực tương lai của đất nước. Việc nghiên
cứu sự phát triển của giáo dục mầm non chính là đổi mới những vấn đề liên
quan tới phát triển nguồn nhân lực, một yếu tố cực kỳ quan trọng đối với sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Ngày nay chúng ta không chỉ đào tạo những con người có phẩm chất đạo
đức trong sáng; có trí thức, có khoa học, có tình yêu nhân loại, yêu thiên nhiên,
yêu tổ quốc, mà còn tạo nên những con người biết yêu nghệ thuật, yêu cái đẹp,
giàu mơ ước và sáng tạo. Tất cả những phẩm chất ấy cần được bắt đầu hình
thành từ lứa tuổi mầm non, lứa tuổi hứa hẹn bao điều tốt đẹp trong tương lai.
Vì vậy, việc cho trẻ sớm làm quen với văn học là một trong những nội dung
cần thiết và bổ ích trong chương trình giáo dục mầm non. Như chúng ta đã biết
văn học có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ. Tổ chức hoạt động làm
quen với văn học góp phần giáo dục đạo đức cho trẻ. Trẻ được tiếp xúc với văn

học sớm sẽ phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Thông qua những bài thơ, câu chuyện
trẻ sẽ được tiếp xúc với những mẫu câu hoàn hảo, học được tiếng mẹ đẻ của
mình. Từ đó ngôn ngữ của trẻ sẽ phát triển nhanh. Không những vậy trẻ được
tiếp xúc với văn học từ nhỏ sẽ khơi gợi ở trẻ tình yêu quê hương nước, tình yêu
thương con người biết quan tâm và đồng cảm với mọi người xung quanh.
“Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ canh gà Thọ Xương”
Hay câu thơ:

“Đường vô sứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ”....
Thông qua những câu, từ tưởng chừng như đơn giản nhưng nó rất dễ đi vào
tâm hồn trẻ thơ khơi gợi cho trẻ những rung cảm đầu tiên về cảnh đẹp của đất
nước. Từ đó có tác dụng khơi dậy tình yêu quê hương đất nước ở trẻ nhỏ. Không
những vậy trẻ được tiếp xúc với văn học thường xuyên có tác dụng phát triển
nhận thức cho trẻ. Qua các tác phẩm văn học sẽ dạy cho trẻ những bài học đầu
tiên về cách làm người, cách đối xử với chị em trong gia đình và mọi người
xung quanh:
“Chị ngã em nâng”
3/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
“Anh em như thể tay chân
Rách lành dùm bọc dở hay đỡ đần.”
“Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.”
........................................................................
Không những vậy, văn học hình thành ở trẻ lòng biết ơn đối và kính yêu
đối với vị lãnh tụ (Ảnh Bác- Trần Đăng Khoa) những người anh hùng có công

với đất nước cả trong qua khứ (Ông Gióng, Sự tích Hồ Gươm) và hiện tại (Chú
giải phóng quân- Cẩm Thơ). Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học về
những chiến công anh hùng của những chú bộ đội làm cho trẻ suy nghĩ, tưởng
tượng và ước mơ. Bài thơ “Hạt gạo làng ta”- Trần Đăng Khoa đã dạy cho trẻ
lòng biết ơn và kính trọng những con người lao động. Bằng những câu thơ ngắn
gọn nhà thơ đã nói lên nỗi vất vả của các bác nông dân ra đồng cấy lúa:
“.............
Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
Những trưa tháng sáu
Nước như ai nấu
Chết cả cá cờ
Cua ngoi lên bờ
Mẹ em xuống cấy”
......................
Từ đó trẻ sẽ biết trân trọng, nâng niu và quý mến hạt gạo, biết ơn kính
trọng những thành quả lao động được chắt chiu từ những giọt mồ hôi:
“Em vui em hát
Hạt vàng làng ta”
Tóm lại văn học có tác dụng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ nhỏ.
Chính vì vậy chúng ta cần phải cho trẻ tiếp xúc với văn học ngay từ nhỏ. Trẻ nhà
trẻ như một trang giấy trắng. Là một giáo viên mầm non tôi muốn vẽ lên một
bức tranh thật đẹp trên trang giấy đó. Và tôi hiểu rằng: Cần phải cho trẻ tiếp xúc
với văn học ngay từ bây giờ để trẻ được phát triển thành một con người có ích
cho gia đình và cho xã hội. Vì vậy tôi đã lựa chọn đề tài “Một số biện pháp giúp
trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học” làm đề tài nghiên cứu trong năm
học này.
II. THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI.

4/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
1. Đặc điểm tình hình.
Năm học 2016 – 2017, tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công dạy
lớp nhà trẻ. Tôi nhận thấy lớp có những thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
- Được sự chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng giáo dục và sự quan
tâm tạo điều kiện về cơ sở vật chất của ban giám hiệu nhà trường.
- Là trường chuẩn quốc gia, có đầy đủ tiện nghi và điều kiện để chăm sóc
giáo dục trẻ.
- Lớp có diện tích đảm bảo, sạch sẽ được trang bị đầy đủ trang thiết bị và
đồ dùng dạy học cần thiết .
- Phòng học có góc văn học riêng thuận tiện cho việc tổ chức các hoạt động.
- Giáo viên yêu nghề mến trẻ, có trình độ chuyên môn đạt trên chuẩn, nhiệt
tình trong công tác giảng dạy, luôn yêu thương trẻ và trau dồi kinh nghiệm, đạo
đức, ham học hỏi chị em đồng nghiệp để nâng cao trình độ chuyên môn,....
- Ban giám hiệu luôn giúp đỡ, bồi dưỡng về chuyên môn cho giáo viên.
b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi đáng kể chúng tôi cũng còn gặp không ít những
khó khăn trở ngại trong việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học như:
-Trẻ trong lớp ở độ tuổi nhỏ, hầu hết các cháu đều lần đầu tiên đến trường,
trẻ hiếu động không chịu ngồi yên, nói tự do không tập trung chú ý vào giờ hoạt
động chung của lớp, trẻ nói chưa đủ câu nên khả năng diễn đạt câu chưa được rõ ràng.
- Ngôn ngữ của trẻ chưa phát triển hết nên vốn từ của trẻ còn nghèo nàn, trẻ
nói ngọng chiếm tỷ lệ cao, thậm chí một số trẻ còn đang tập nói.
- Đồ dùng phục vụ giảng dạy còn chưa phong phú, đơn điệu và thiếu sáng
tạo, chưa kích thích được sự tìm tòi, sáng tạo và chưa lôi cuốn được trẻ nên trẻ
chỉ lắng nghe phần đầu câu truyện rồi quay sang nghịch phá với bạn, không chú

ý nên rất ít trẻ hiểu được nội dung truyện, vì vậy chỉ có khoảng 40% trẻ hứng
thú; còn lại 60% trẻ không hứng thú, thụ động ít chịu tham gia hoạt động, khả
năng tiếp thu của trẻ rất hạn chế.
- Các bài thơ, câu chuyện trong chương trình chưa đáp ứng hết nhu cầu
khám phá, tìm hiểu của trẻ.
- Bên cạnh đó giáo viên chưa chú ý nhiều đến nghệ thuật kể chuyện, đọc
thơ, việc tạo hứng thú và phát huy tính tích cực của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm
chưa được đầu tư đúng cách.
- Nhiều phụ huynh chưa coi trọng ngành học, chưa ý thức hết được việc
phối hợp với nhà trường, với cô giáo để cùng giáo dục trẻ đúng với yêu cầu đặt
ra, đôi khi còn cho con nghỉ học tự do nên dẫn đến chất lượng học của trẻ giảm.
5/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
Họ chưa nhận thức hết được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với tác
phẩm văn học.
2. Số liệu điều tra trước khi thực hiện.
Xuất phát từ những thuận lợi và khó khăn trên, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ
theo những tiêu chí sau:
Bảng khảo sát
(Tổng số trẻ khảo sát 36 trẻ = 100%)

Số
TT

Tiêu chí khảo sát

Số trẻ

Tỷ lệ %

1

Trẻ hứng thú nghe cô đọc thơ, kể chuyện

19

52,8%

2

Trẻ hiểu và nắm bắt được nội dung câu chuyện,
bài thơ sau hoạt động.

17

47,2%

18

50%

16

44,4%

15

41,7%

3
4
5

Trẻ nói đủ câu, rõ ràng
Trẻ biết đọc thơ, kể 1 số lời thoại ngắn trong
truyện cùng cô.
Trẻ trả lời rõ ràng mạch lạc

III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN.
Khi đã có kết quả điều tra về trẻ lớp mình, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số
biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động làm quen với tác phẩm văn học
như sau:
1. Lựa chọn các tác phẩm văn học có nội dung phù hợp với trẻ
Như chúng ta đã biết, văn học là nghệ thuật ngôn từ phản ánh cuộc sống
bằng hình tượng, là nguồn suối quan trọng của tri thức, kinh nghiệm sống của
nhân loại mà con người cần tiếp thu và phát triển.
Đối với trẻ 24- 36 tháng do trẻ còn nhỏ, ngôn ngữ của trẻ chưa tốt thậm chí
có trẻ còn chưa biết nói nên khi lựa chọn các tác phẩm văn học ta nên chọn các
tác phẩm ngắn có nội dung hay, đơn giản. Trẻ rất thích những tác phẩm vui
nhộn. Chính vì vậy khi lựa chọn các tác phẩm để dạy tôi thường lựa chọn các tác
phẩm vui nhộn, có nội dung đơn giản dễ hiểu để trẻ dễ cảm nhận.
* Đối với việc lựa chọn các câu chuyện:
Tôi thường lựa chọn các câu chuyện ngắn, có nội dung đơn giản, ít tình tiết
để trẻ dễ tiếp thu và cảm nhận được. Đối với mỗi chủ đề, sự kiện tôi sẽ lựa chọn
các câu chuyện khác nhau.
+ Ví dụ:
6/27

Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
Vào dịp tết âm lịch khi mùa xuân tới trăm hoa đua nở, mọi ngời cùng nhau
trang hoàng nhà cửa thật đẹp tôi chọn câu chuyện “mùa xuân đã về” để kể cho
trẻ nghe và trẻ rất thích thú với câu chuyện này. Thông qua câu chuyện trẻ biết
một số công việc để chuẩn bị đón tết, tạo cho trẻ sự hào hứng khi tết đến xuân
về, cùng bố mẹ chuẩn bị đón chào năm mới.
Tương tự như vậy trong các thời điểm khác nhau của năm học tôi cũng lựa
chọn những câu chuyện khác phù hợp với trẻ.
* Lựa chọn các tác phẩm thơ:
Để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động đọc thơ thì việc lựa chọn các tác
phẩm thơ rất quan trọng. Do ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế nên tôi thường chọn
các bài thơ ngắn, có nội dung đơn giản, câu thơ chỉ có 4- 5 từ để trẻ dễ đọc.
+ Ví dụ:
Bài thơ: Bắp cải xanh
Bắp cải xanh
Xanh man mát
Lá cải sắp
Sắp vòng tròn
Búp cải non
Nằm ngủ giữa
- Phạm Hổ Với bài thơ này tôi sẽ dạy trẻ vào tháng 2 khi mùa rau bắp cải tới.
Bằng những câu thơ ngắn gọn giàu hình ảnh nhà thơ đã miêu tả được đặc
điểm của cây rau bắp cải. Những câu thơ trong bài thơ rất ngắn gọn (3 từ) nên
trẻ rất dễ đọc và rất dễ thuộc.
Tóm lại việc lựa chọn các tác phẩm văn học cho trẻ làm quen có một vai
trò hết sức quan trọng trong việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Khi lựa
chọn các tác phẩm văn học tôi thường nghiên cứu cuốn sách “Hướng dẫn thực
hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 24-36 tháng tuổi”, “Thơ, truyện dành
cho trẻ 24-36 tháng” hoặc tôi sưu tầm trên mạng để chọn ra những bài thơ, câu

chuyện phù hợp với trẻ. Sau đây là một số bài thơ, câu chuyện tôi đã lựa chọn và
đưa vào các tháng trong năm học như sau:

Tháng

Thơ

Truyện
7/27

Đồng dao


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
Sao lấp lánh
Đôi bạn nhỏ
Tháng 9
Vệ sinh buổi sáng
Đi dép
Cái chuông nhỏ
Thang 10
Yêu mẹ
Chiếc đu màu đỏ
Chú gấu con ngoan
Đồng hồ quả lắc
Tháng 11
Bé mai ở nhà
Mẹ ru con ngủ
Quả trứng
Con cá vàng

Con cáo
Tháng 12
Chim hót
Sóc nhỏ đón Noel
Cây đào
Quả thị
Tháng 1
Đi chợ tết
Mùa xuân đã về
Hoa nở
Khỉ con ăn chuối
Tháng 2
Bắp cải xanh
Cây táo
Dán hoa tặng mẹ
Ô tô con học bài
Tháng 3
Con tàu
Chuyến du lịch của
chú gà trống choai
Mưa
Cóc gọi trời mưa
Lạy trời mưa xuống
Tháng 4
Cầu vồng
Tháng 5
Lên ba
Qua những tác phẩm tôi đã lựa chọn để dạy trẻ, tôi thấy rất phù hợp với lứa
tuổi nhà trẻ. Bởi tác phẩm có nội dung đơn giản, những câu thơ ngắn nên trẻ rất
hứng thú với những tác phẩm này. Qua đó, những tác phẩm này đi sâu vào trong

tâm hồn của trẻ, giúp trẻ hiểu được hơn về thế giới xung quanh của mình.
2. Tự học, tự bồi dưỡng về nghệ thuật đọc, kể.
Ngôn ngữ nghệ thuật có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển tâm hồn,
tình cảm, trí tuệ của trẻ. Với ngôn ngữ nghệ thuật bước đầu cô giáo sẽ giúp trẻ
nhận ra sự khác nhau của các tình huống, hành động, lời nói của các nhân vật,
giúp trẻ nhận ra sự khác nhau giữa ngôn ngữ truyện, ngôn ngữ đời thường và
ngôn ngữ thơ giàu tính hình ảnh.
Vì vậy, bản thân tôi không ngừng tìm tòi học hỏi, tự nghiên cứu, rèn luyện
cách thể hiện ngôn ngữ nghệ thuật để thu hút trẻ vào câu truyện kể của mình.
Tôi học tập bằng cách tham khảo sách vở, tài liệu liên quan, dự giờ dạy của
đồng nghiệp..., nhằm rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Để tạo sự thu hút, khi kể
chuyện cho trẻ nghe thì đòi hỏi rất nhiều yếu tố, trong đó nghệ thuật kể chuyện
là rất quan trọng. Bởi vì trẻ ở lứa tuổi này cảm thụ ngôn ngữ nghệ thuật thông
qua hình thức nghe là chính. Vì vậy khi kể một câu chuyện giáo viên cần thể

8/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
hiện mọi sắc thái và giọng đọc của mình để làm cho tác phẩm ấy cất tiếng nói,
tạo cho tác phẩm một bức tranh sống động.
Muốn tập trung sự chú ý của trẻ khi nghe kể truyện, tôi nghĩ có rất nhiều
yếu tố tạo nên như: cô giáo phải nhập vai, phải ngắt nghỉ giọng, sử dụng ngữ
điệu, cường độ giọng điệu, cử chỉ tư thế, nét mặt… sao cho thật phù hợp như:
* Về nhập vai:
+ Ví dụ: trong câu chuyện “Thỏ con không vâng lời” tôi gợi mở cho trẻ:
“Trong khu rừng kia có hai mẹ con nhà thỏ sống với nhau. Một hôm thỏ mẹ có
việc phải đi, thỏ mẹ gọi thỏ con lại và dặn...” tôi ngừng lời và hỏi trẻ: thỏ mẹ
dặn thế nào các con? Khi đó tôi sẽ thể hiện giọng của thỏ mẹ một cách nhẹ
nhàng âu yếm... để giúp trẻ nhớ lại nội dung câu chuyện.

* Về thể hiện ngắt nghỉ giọng:
Việc ngắt giọng trong lúc kể chuyện cũng chiếm một vị trí quan trọng. Do
vậy việc ngắt giọng sao cho có tính chất hoàn toàn tự nhiên.
+ Ví dụ: Trong câu chuyện “Đôi bạn nhỏ” có đoạn kể: “Bỗng đâu có một
con Cáo xông ra đuổi bắt gà con” thì quãng ngắt giọng giữa câu trước cụm từ
“con Cáo” sẽ làm cho trẻ hồi hộp, kích thích trí tưởng tượng của trẻ, làm cho trẻ
cố gắng hình dung xem con Cáo sẽ làm gì tiếp sau đó.
* Về thể hiện cường độ giọng điệu:
Nếu kể chuyện mà nhịp điệu cứ đều đều thì câu chuyện sẽ không có sức
sống, không gây được hứng thú cho trẻ. Vì vậy bản thân tôi phải xác định cho
từng nội dung truyện, đoạn truyện, tình huống truyện để rèn nhịp điệu.
+ Ví dụ: trong chuyện “Thỏ con không vâng lời” khi thể hiện lời rủ rê của
bạn Bươm Bướm, tôi sử dụng giọng điệu vui tươi nhẹ nhàng để thuyết phục.
* Về thể hiện cử chỉ nét mặt:
Những cử chỉ, nét mặt của cô giáo khi kể chuyện cần phải kết hợp hài hoà
sự diễn cảm và ngữ điệu giọng nói cho phù hợp, thể hiện được những cảm xúc
vui, buồn, ngạc nhiên, lo âu, phấn khởi... nhằm góp phần vào sự thành công cho
tiết dạy.
3. Tạo môi trường thân thiện.
“Trường học thân thiện” là câu khẩu hiệu mà ngành Giáo dục rất quan tâm
và hướng đến. Ở trong môi trường đó trẻ không phải tiếp thu những kiến thức,
kỹ năng một cách cứng ngắt mà ở đó trẻ tiếp thu tri thức trong một bầu không
khí thân thiện, gần gũi như ở gia đình mình, điều đó góp phần giúp trẻ hứng thú
hơn trong học tập và đem lại hiệu quả cao trong giáo dục. Trẻ được học trong
một môi trường có vật chất đầy đủ; phòng ốc thoáng mát; trang thiết bị đồ dùng,
đồ chơi đa dạng, phục vụ tốt cho nhu cầu của trẻ sẽ là điều kiện thuận lợi để trẻ
9/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học

phát triển toàn diện. Bên cạnh đó, được học trong một môi trường thân thiện
giữa cô và trẻ, giữa trẻ và trẻ với nhau sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn, trẻ
được đến gần với thiên nhiên hơn và từ đó cũng phát triển được ở trẻ năng lực
cảm thụ thẩm mỹ, hướng đến cái đẹp cho bản thân và cái đẹp cho cuộc sống của
trẻ sau nầy.
Cùng với nhà trường xây dựng môi trường thân thiện, bản thân tôi luôn tự
tìm hiểu và tìm mọi cách để giúp trẻ luôn có một tâm lý thật thoải mái khi bắt
đầu một tiết học. Tôi luôn gần gũi, yêu thương trẻ; luôn lắng nghe và thoả mãn
nhu cầu chính đáng của trẻ; không trách mắng, phê bình trẻ mà chỉ động viên trẻ
bằng những từ mang tính khích lệ. Kết quả đã ngoài sự mong đợi của tôi, trẻ đã
mạnh dạn hơn, tự tin hơn khi giao tiếp với cô. Điều đó đã góp phần giúp trẻ
thêm hứng thú trong học tập.
Với phương châm “Lấy trẻ làm trung tâm”. Để trẻ được học tốt, chơi vui
thì môi trường lớp cũng rất quan trọng đối với trẻ, giúp trẻ phát triển óc thẩm
mỹ, tính sáng tạo của trẻ. Tôi đã trang trí lớp theo từng tháng, từng sự kiện trong
năm, trong lớp có rất nhiều góc chơi: Góc vận động, góc hoạt động với đồ vật,
góc bế em, góc nghệ thuật, góc văn học.... các góc chơi được tôi bố trí thuận tiện
cho trẻ chơi. Các đồ chơi được tôi sắp xếp rất gọn gàng ngăn nắp nên trẻ rất
thích đến các góc để chơi.
Thông qua các góc chơi trẻ sẽ lĩnh hội được một số kiến thức thông qua các
hoạt động vui chơi. Trong lớp tôi đã dành một góc yên tĩnh để làm góc văn học
cho trẻ. Ở đó tôi để rất nhiều các đồ dùng văn học: Tranh minh họa thơ truyện,
các con rối, các câu chuyện…. và tôi sắp xếp các đồ dùng một cách gọn gàng
ngăn lắp để cho trẻ dễ lấy, dễ chơi. Tôi nhận thấy rằng trẻ lớp tôi rất thích ra góc
văn học chơi không chỉ chơi ở trong giờ hoạt động góc mà trẻ còn ra chơi ở mọi
lúc. Khi chơi ở góc văn học trẻ được tận tay cầm những con rối ngộ nghĩnh và
tập kể chuyện theo ý thích trí tưởng tượng của mình. Hoặc trẻ có thể được cầm
những quyển truyện tranh với nhiều hình ảnh hấp dẫn, trẻ có thể tự tay lật những
trang sách. Trẻ rất say sưa khi xem những quyển truyện tranh. Vì ở đấy trẻ như
được hòa mình với thế giới cổ tích, được chơi với các nhân vật cổ tích…nên trẻ

rất thích thú.
Tạo môi trường lớp đẹp, giúp trẻ hình thành tính thẩm mỹ, sáng tạo cho trẻ.
Ngoài ra giúp trẻ luôn thích đến lớp. Sau mỗi chủ đề tôi thường trang trí lại một
số góc, tôi thấy trẻ rất có hứng thú với những góc mới mà tôi vừa trang trí, trẻ
rất hào hứng khi thấy cô thay đổi mỗi góc tường với mỗi hình ảnh khác nhau.
Với góc tranh truyện là góc yên tĩnh, đẹp, rất nhiều con thú ngộ nghĩnh nên trẻ
rất thích ra góc văn học để đọc truyện, chơi với những con thú. Khi trẻ chơi với
10/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
những con thú hay đang xem tranh truyện, tôi thấy trẻ rất đáng yêu và ngây thơ,
trong sáng. Nên tôi thường xuyên mang lại những điều mới mẻ cho trẻ, để trẻ
luôn yêu thích đến lớp.
4. Tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
Khi đã lựa chọn được tác phẩm để dạy trẻ rồi thì việc tạo hứng thú cho trẻ
trên tiết học cũng đóng vai trò hết sức quan trọng. Trẻ có hứng thú với hoạt động
thì kết quả mang lại cho trẻ mới cao. Một tác phẩm có hay đến đâu mà trẻ không
hứng thú tiếp nhận thì cũng không đạt kết quả cao được. Hiểu được đặc điểm
tâm lý của trẻ nhà trẻ còn quá nhỏ, chỉ tập trung và hứng thú khi những sự việc
xảy ra trước mắt trẻ thực sự hấp dẫn đối với trẻ ngay từ cái nhìn đầu tiên. Vì thế
tôi đã tạo cho trẻ sự hứng thú, thu hút, lôi cuốn trẻ trước khi vào bài bằng nhiều
hình thức để dẫn dắt trẻ vào bài một cách hấp dẫn để tạo hứng thú với trẻ.
Sự hứng thú với trẻ là một phần quan trọng quyết định sự thành công của
mọi hoạt động khác nhau: Cho trẻ hát một bài hát, xem 1 video, quan sát vật thật
hay kết hợp sử dụng các nhân vật rối hoặc cô đóng vai là một nhân vật, một
bông hoa hay một cô tiên để tạo hứng thú dẫn dắt trẻ vào bài một cách thoải mái.
+ Ví dụ: Trong giờ kể chuyện “Quả thị”, tôi ổn định trò chuyện với trẻ còn
cô 2 đóng làm chú Vịt con đi ra rủ Thị và các bạn cùng đi chơi nhưng thị không
dậy nên Vịt con đành đi chơi 1 mình và dặn các bạn ở lại đợi khi nào Thị dậy thì

gọi Vịt con. Trong lúc đợi Thị tỉnh dậy tôi kể cho các bé nghe câu chuyện cũng
nói về quả thị nằm ngủ im lìm trên cây. Trẻ rất chăm chú lắng nghe.

Cô tạo hứng thú bằng cách đóng vai nhân vật
Hay trong giờ dạy trẻ bài thơ “Con cá vàng”

11/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
Để tạo hứng thú cho trẻ, đầu tiên tôi tặng cho trẻ 1 món quà và cho trẻ đoán
xem món quà của cô là gì? Cho trẻ quan sát con cá vàng và đàm thoại với trẻ
Tôi hỏi trẻ: Món quà của cô là gì?
Nó bơi ở đâu?
Con cá vàng có những bộ phận nào?
Có một bài thơ rất hay nói về con cá vàng. Các bé ngồi ngoan nghe cô đọc bài
thơ “Con cá vàng” nhé!
Cứ như vậy tôi thấy trẻ rất hứng thú khi tôi dạy trẻ.
Hoặc khi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Con cáo”. Đầu tiên tôi cho trẻ cùng cô
làm đàn gà đi kiếm mồi, cùng hát bài hát đàn gà trong sân. Có một con cáo xuất
hiện đuổi bắt đàn gà. Đàn gà sợ hãi chạy vào trong nhà đóng chặt cửa lại. Cô
đàm thoại, dẫn dắt giới thiệu câu chuyện “Con Cáo” và kể cho trẻ nghe. Cứ vậy
tôi dẫn dắt trẻ tới câu chuyện một cách rất nhẹ nhàng và tôi thấy trẻ rất hào hứng
tham gia vào hoạt động.
Tạo hứng thú cho trẻ ngay từ đầu đóng vai trò hết sức quan trọng. Để trẻ
luôn có hứng thú với hoạt động làm quen với tác phẩm văn học thì giáo viên
luôn phải có sự linh hoạt sáng tạo, sự mới lạ hấp dẫn. Vì thế tôi thường sử dụng
phương tiện trực quan để tạo hứng thú cho trẻ.
* Thu hút trẻ tập trung vào giờ học thông qua đồ dùng trực quan, đồ chơi.
Nắm vững được đặc điểm sinh lý của trẻ, tư duy trực quan hình tượng thì

trong giờ kể chuyện cô giáo không chỉ chú ý đến giọng kể mà cô giáo còn phải
biết kết hợp với dụng đồ dùng trực quan sao cho khéo léo để thu hút sự chú ý
của trẻ.
Thật vậy, đồ dùng trực quan là một trong những phương tiện để truyền thụ
kiến thức đến với trẻ. Do đó khi được nghe kể chuyện kết hợp với việc quan sát
tranh, xem rối, trẻ như bước vào thế giới của các nhân vật đó làm cho trẻ rất
thích thú.
Để giờ kể chuyện đạt kết quả cao thì đồ dùng phục vụ giờ dạy phải đảm bảo
các yêu cầu sau: Đồ dùng phải đầy đủ, đẹp, màu sắc phù hợp, đảm bảo tính an
toàn và đảm bảo vệ sinh cho trẻ, có độ bền trong khi sử dụng.
+ Ví dụ: trong câu chuyện “Cây Táo”.
Tôi đã tranh thủ thời gian ngoài giờ tận dụng một số nguyên vật liệu phế
thải là những chiếc chai nhựa, cắt lấy đáy của những chiếc chai, sơn màu lên rồi
úp 2 chiếc đáy lại với nhau và dán thêm cuống, lá tạo thành những quả táo màu
xanh, đỏ, vàng rất đẹp mắt sau đó treo chúng lên cành cây làm thành 1 cây táo
để tạo hứng thú cho trẻ khi nghe câu chuyện.

12/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học

Bất kỳ bạn nhỏ nào cũng muốn đắm chìm trong thế giới của những câu
chuyện. Những nhân vật, tình tiết, hình ảnh, màu sắc trong truyện sẽ giúp trẻ
phát triển ngôn ngữ, kích thích trí tưởng tượng sáng tạo, xây dựng tính cách tốt
đẹp cho trẻ nhỏ.
Biết được những lợi ích này, tôi thường xuyên kể cho trẻ nghe chuyện
bằng kịch rối. Kể chuyện kết hợp kịch rối giúp trẻ tự mình xây dựng nên câu
chuyện theo cách mà trẻ cảm nhận. Hãy cho trẻ một sân khấu với đủ trang phục,
nhân vật, hình ảnh và giúp trẻ thỏa sức sáng tạo, đắm mình trong những nhân

vật, tự phát triển và hình thành những tính cách tốt đẹp cho bản thân.
Rối là hình thức biểu diễn mà ở đó con người biến những vật vô tri vô
giác thành những nhân vật có cảm xúc và câu chuyện để truyền tải thông điệp
đến người xem. "Rối tay" chính là hình thức rối mà đạo cụ không gì khác hơn là
đôi bàn tay của người diễn và các nhân vật. Kể chuyện bằng rối đem tới niềm
vui, tiếng cười cho trẻ nhỏ. Những gương người tốt, hành động đẹp được phản
ánh khi diễn luôn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng trẻ.
Nhờ việc sử dụng diễn rối trong khi kể mà trẻ có khả năng cảm thụ tác
phẩm văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của các
nhân vật trong truyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật
trong truyện như ai là người xấu?Ai là người tốt?
Đưa trẻ vào sứ sở thần tiên và đắm chìm trong những câu chuyện cổ tích,
thần thoại đầy hấp dẫn. Khi trẻ sử dụng rối phát triển vận động của đôi bàn tay,
phát triển tâm lý, cảm xúc theo chiều hướng tích cực.
Để có những nhân vật, tôi sử dụng bìa cứng, giấy xốp màu khéo léo cắt
tỉa. Dùng kẽm cuộn thành lò so để tạo ra những rối que di chuyển một cách sinh
động. Hoặc tôi dùng vải cắt, may thành những nhân vật rối điều khiển bằng bàn
13/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
tay biểu diễn trên sân khấu rối cho trẻ xem và cho trẻ được tự do hoạt động,
sáng tạo với những nhân vật rối đó trong các giờ hoạt động góc... Tôi còn tận
dụng những thùng bìa carton lớn tạo thành những sa bà rối điều khiển bằng dây,
bằng tay vô cùng sinh động, đẹp mắt.

Rối tay kể chuyện cho trẻ nghe

Sân khấu rối kể chuyện cho trẻ nghe
Ngoài những sân khấu rối, tôi còn tạo ra những sân khấu với những hoạt

cảnh phù hợp với nội dung câu chuyện để kể chuyện và đóng kịch cho trẻ xem,
giúp trẻ có thể hóa thân thành những nhân vật trong truyện, cùng cô đóng kịch,
kể lại câu chuyện. Qua đó trẻ có thể dễ dàng nắm được được nội dung, ý nghĩa,
hành động, ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời trẻ biết
thể hiện tình cảm và đánh giá các nhận vật trong truyện, điều này góp phần đẩy
mạnh sự phát triển tư duy, cảm thụ tác phẩm một cách sâu sắc ở trẻ.
14/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
+ Ví dụ: Khi tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện "Sóc và thỏ đi tắm nắng" tôi
đã tạo một sân khấu kịch với cảnh dòng sông, cây cầu để đóng kịch diễn lại câu
chuyện cho trẻ xem

Sân khấu kịch câu chuyện "Sóc và thỏ đi tắm nắng"
Tôi còn lựa chọn sưu tầm, coppy một số hình ảnh phù hợp với nội dung
câu chuyện để làm đồ dùng trực quan giới thiệu cho trẻ; cắt tỉa từ giấy tạo thành
những cái mũ xinh xắn có gắn những nhân vật mà trẻ yêu thích; tận dụng vải
xếp, khâu thành những con thú nhồi bông ngộ nghĩnh đẹp đẽ để làm phần
thưởng khi trẻ tham gia hoạt động, làm cho trẻ rất thích thú.
Một trong những phương tiện đồ dùng trực quan tôi thường sử dụng đó là
tranh minh họa. Tranh minh họa là loại hình gần gũi nhất trong việc cho trẻ làm
quen với tác phẩm văn học trong trường mầm non. Xem tranh minh họa có ý
nghĩa rất to lớn trong việc hình thành những biểu tượng nghệ thuật văn học của
trẻ. Trong khi nghe đọc kể trẻ được tiếp nhận thế giới hiện thực bằng tai và mắt.
Tranh minh họa đã làm cụ thể hóa chính xác các hình tượng biểu thị các lời nói
giúp trẻ hiểu đầy đủ toàn diện và sâu sắc tác phẩm hơn. Những bức tranh có màu
sắc rực rỡ bao giờ cũng có sức cuốn hút chú ý của trẻ. Chúng hứng thú nghe
đọc, kể rồi lật giở những cuốn sách hết trang này đến trang khác xem đi xem lại.
Nó khơi gợi cảm xúc thẩm mĩ những rung động tâm hồn trẻ nhỏ. Tôi thường

sáng tạo bằng cách vẽ tranh, hoặc xé dán tranh tạo thành những bức tranh minh
họa cho một số bài thơ, câu chuyện trong chủ đề. Với mỗi chủ đề đều có những
bài thơ, câu chuyện với những hình ảnh minh họa đẹp, sáng tạo của cô sẽ đem
đến sự hứng thú và giúp trẻ ngày càng yêu thích môn văn học thông qua các bức
tranh minh họa đầy nghệ thuật của cô giáo.

15/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
+ Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ bài thơ: “Gà gáy”.
“ Thấy trời đã sáng
Gà gáy ó...o
Đua nhau gà gáy
Gà gáy thật to
Ò Ó O...O”
Tôi đã sử dụng tranh minh họa khi cho trẻ làm quen với bài thơ. Với hình
ảnh con gà đang gáy “ò ó o”, trẻ đã rất hứng thú và ghi nhớ bài thơ rất nhanh. .
Hoặc khi tôi dạy trẻ câu chuyện “Cây táo” ở lần kể thứ nhất tôi kể chuyện
diễn cảm cho trẻ nghe. Lần kể thứ 2 tôi kể và sử dụng tranh minh họa tôi thấy
trẻ rất hứng thú vào hoạt động.

Cô kể chuyện kết hợp hình ảnh minh họa
+ Tôi sử dụng đồ dùng trực quan để giới thiệu tác phẩm.
+ Ví dụ: Cô đưa rối tay “Xin chào các bạn! Đố các bạn biết mình là ai nào?
Mình là Khỉ con đây. Các bạn có biết mình thích ăn gì nhất không? Sau khi ăn
xong thì phải để vỏ chuối ở đâu nhỉ? Hôm nay mình mình đã vứt vỏ chuối ra
đường các bạn muốn biết chuyện gì đã xảy ra không? Mời các bạn cùng lắng
nghe mình kể câu chuyện "Khỉ con ăn chuối" để biết rõ hơn nhé!
+ Tôi còn sử dụng đồ dùng trực quan để giảng từ khó, minh hoạ cho trẻ hiểu

+ Ví dụ: Hình ảnh cầu vồng rực rỡ, chú chim ong dũng cảm, chú sẻ con
hoặc hình ảnh của những bông hoa minh họa cho bài thơ: “Hoa nở”
16/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
Tôi đưa tranh ra chỉ cho trẻ xem kết hợp với lời giảng giải. Trẻ rất thích thú
khi xem các hình ảnh đó
+ Minh hoạ cho câu chuyện
Tôi luôn dành thời gian sưu tầm, nghiên cứu để tạo ra những sản phẩm như
rối tay, rối rẹt và cách sử dụng khác nhau để minh hoạ cho câu chuyện , bài thơ
thêm hấp dẫn.
+ Ví dụ: Rối bông, rối rẹt, thơ, quả chín, nhím, dê trắng, dê đen….
+ Sử dụng đồ dùng trực quan để kể lại tác phẩm.
+ Ví dụ: Qua bức tranh cô giáo vẽ về truyện: “Chuyến du lịch của chú gà
trống choai” quả thật trẻ không chỉ hiểu nội dung bức tranh mà còn tái hiện lại
trình tự của truyện qua việc trẻ tự lên sấp xếp lại trình tự của truyện.
+ Trong khi đọc, kể thơ truyện tôi có thể vẽ các nhân vật đơn giản, giúp
trẻ có hứng thú khi được tận mắt nhìn các nhân vật trong câu chuyện, bài thơ
của mình từ từ xuất hiện
* Thu hút trẻ tập trung vào giờ học thông qua trò chơi.
Để tránh tình trạng trẻ bị nhàm chán, mệt mỏi khi nghe cô kể chuyện, tôi
luôn tổ chức đan xen những trò chơi vận động nhằm thay đổi trạng thái giữa
động và tĩnh cho trẻ; xen kẽ giữa những hoạt động, tôi cho trẻ chơi các trò chơi
nhẹ nhàng thông qua “Học mà chơi, chơi mà học”.
Ví dụ 1: Trong câu chuyện “Đôi bạn nhỏ” . Sau khi cung cấp nội dung câu
chuyện và đàm thoại cùng trẻ, để thay đổi trạng thái tôi cho trẻ chơi trò chơi:
làm gà con và vịt con đi kiếm ăn hoặc chơi tạo dáng đi của con gà, con vịt...
Ví dụ 2: Trong giờ học kể chuyện theo Tranh “Ông và cháu trồng cây” tôi
đã lồng ghép trò chơi: thu hoạch quả chín giúp Ông, với mục đích vừa giúp trẻ

phân biệt được màu xanh, màu đỏ của quả và giúp trẻ phát triển thể chất thông
qua việc vận chuyển trái cây đã thu hoạch vào nhà,
Vừa học vừa chơi như vậy tôi thấy trẻ rất hứng thú và tích cực tham gia vào
hoạt động
* Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động làm quen với văn học.
Niềm đam mê của tôi đối với trẻ không bao giờ ngừng vì thế tôi luôn muốn
trẻ sẽ được tiếp thu những kiến thức mà tôi truyền đạt cho một cách tốt nhất, tôi
luôn tìm tòi và học hỏi những kinh nghiệm của chị em, đồng nghiệp để luôn
phấn đấu trong việc tiếp cận với công nghệ thông tin. Chính vì vậy công nghệ
thông tin luôn được tôi chú trọng và tìm mọi biện pháp để đưa vào ứng dụng
trong giảng dạy cho trẻ. Tôi muốn trẻ được tiếp cận với nền văn minh của nhân
loại và tìm hiểu tác dụng của việc cho trẻ tiếp cận nền văn minh đó. Tôi nhận
thấy sử dụng smart TV là hình thức vô cùng hiệu quả giúp trẻ tiếp cận với tác
17/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
phẩm văn học và tạo được hứng thú cho trẻ. Với thời buổi hiện đại như ngày nay
tôi có thể download trên mạng các bài giảng có nội dung phù hợp hoặc tôi có thể
quay phim, chụp ảnh và sử dụng các hình ảnh đó làm tư liệu. Tôi có thể cắt,
ghép các hình ảnh và tạo hiệu ứng để các hình ảnh đó trở nên sinh động và thu
hút được sự chú ý của trẻ.
Đúng vậy, công nghệ thông tin có vai trò rất lớn đối với giáo viên. Nó làm
thay đổi nội dung và phương pháp truyền đạt trong dạy học. Nhờ các công cụ đa
phương tiện của máy tính như đồ họa, hình ảnh, âm thanh, hoạt cảnh....Giáo
viên sẽ xây dựng được bài giảng sinh động, thu hút sự tập trung của học sinh.
..tăng khả năng tích cực chủ động tham gia học tập của người học. Góp phần
nâng cao tiềm lực của người giáo viên bằng cách cung cấp cho họ những
phương tiện làm việc hiện đại (mạng Intenet, các loại từ điển, điện tử..) góp
phần đổi mới cách cách dạy và học. Giúp giáo viên trao đổi thông tin về đề

cương bài giảng với các đồng nghiệp qua các ngân hàng bài soạn trên Web dễ
dàng hơn, giúp giáo viên cập nhật khai thác kho tri thức chung của nhân loại
bằng các công cụ đa phương tiện.
Thông qua giáo án điện tử sẽ tạo ra không khí hứng khởi cho người học tiết
kiệm thời gian công sức cho giáo viên. Sự trau dồi và học hỏi lẫn nhau giữa các
đồng nghiệp cũng như người học được thuận tiện hơn vì có thể sao chép lưu giữ
tài liệu hay bài giảng dễ dàng. Kích thích khả năng sáng tạo, ý tưởng mới của
giáo viên.
Tôi nhận thấy rằng đây là một phương tiện hữu hiệu và có kết quả rất tốt.
Trẻ rất hứng thú khi tham gia hoạt động có sử dụng công nghệ thông tin. Tôi có
thể Download trên mạng các hình ảnh, câu chuyện có liên quan đến bài dạy của
mình. Hoặc tôi có thể quay phim, chụp ảnh, vẽ hình trên phần mềm Paint trên
máy tính để tạo hiệu ứng cho các Slides. Trẻ rất thích thú với hình ảnh mới lạ,
hấp dẫn đó. Tôi thấy rằng các hoạt động có ứng dụng công nghệ thông tin thì trẻ
rất tích cực tham gia hoạt động.
+ Ví dụ:
Khi kể chuyện “Con Cáo”, tôi cho trẻ lắng nghe tiếng kêu của một số con
vật thông qua máy ghi âm như: mèo, gà, chó... để trẻ tự đoán ra các con vật đó
có trong câu chuyện nào.
Hoặc trong câu chuyện “Cây Táo”, tôi đã coppy một số hình ảnh như: cây táo
thật, ông trồng cây, bé chăm sóc cây và một số hình ảnh người nông dân thu
hoạch quả chín, để khơi gợi cảm xúc của trẻ. Tôi thấy trẻ rất thích thú khi xem
những hình ảnh đó.

18/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
Ngoài ra, từ những hình ảnh khai thác được tôi có thể làm thành phim ngắn
được lồng tiếng giúp cho bài thơ, câu chuyện thêm sinh động, hấp dẫn hơn nhằm

phục vụ tiết học
Tôi thấy rằng việc ứng dụng công nghệ thông tin và nhất là việc sử dụng
máy chiếu đa vật thể vào hoạt động làm quen văn học là điều mới lạ đối với trẻ,
giúp trẻ rất hứng thú, khao khát khi được tiếp xúc với công nghệ mới lạ như vậy
vào hoạt động.
Tóm lại, việc tạo hứng thú cho trẻ thông qua hoạt động làm quen với văn
học rất quan trọng. Nó giúp trẻ hứng thú, hiểu được nội dung câu chuyện, bài
thơ giúp trẻ ngày càng yêu thích môn văn học. Tôi thấy khi tôi kể chuyện kết
hợp với công nghệ thông tin, tranh minh họa hoặc kết hợp với sa bàn và rối que,
tôi thấy trẻ rất say xưa nghe chuyện, trẻ nắm được nội dung của câu chuyện, bài
thơ một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất.
5. Thực hiện lồng ghép văn học vào các hoạt động học khác.
Ngoài hoạt động làm quen với tác phẩm văn học, trẻ nhà trẻ còn được làm
quen với nhiều hoạt động đó một cách hợp lý sẽ mang lại sự thành công cho các
hoạt động đó đồng thời giúp trẻ thêm yêu thích văn học. Trong các tiết dạy khác,
văn học có thể là phần mở đầu để vào bài hay là phần chuyển tiếp với những câu
thơ, những bài đồng dao…giàu hình ảnh giúp các phần trong bài dạy liên kết lại
với nhau.
+ Ví dụ:
* Lồng ghép với hoạt động tạo hình:
Chủ đề: Những con vật ngộ nghĩnh
Đề tài: Dán con gà con – ôn màu vàng
Đầu tiên tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Đàn gà con”:
“Mười quả trứng tròn
Mẹ gà ấp ủ
Mười chú gà con
Hôm nay ra đủ
…………………
Lông vàng mát rượi
Mắt đen sáng ngời

Ơi chú gà ơi!
Ta yêu chú lắm!”
Qua những câu thơ đó, để giới thiệu cho trẻ biết con gà con có những đặc
điểm như: mỏ, chân, màu lông vàng mát rượi, mắt đen sáng ngời. Từ đó cô giới

19/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
thiệu tranh mẫu của cô là dán tranh con gà. Để dán được con gà thì cần có hai
hình tròn màu vàng, hình tròn to để dán mình gà, hình tròn nhỏ dán đầu gà.
Với những câu chuyện cũng vậy, tôi lồng ghép chúng thật nhẹ nhàng vào
trong tiết dạy tạo cho trẻ hứng thú chờ đợi đến phần tiếp theo.
* Trong hoạt động nhận biết tập nói: Con voi
Đầu tiên tôi có thể đưa rối con thỏ ra trò chuyện và kể một đoạn trong truyện
“Thỏ con tìm bạn” cho trẻ nghe và cho bạn thỏ nói: Các bạn ơi tìm giúp mình
một người bạn với, bạn ý có hình dáng:
“Bốn chân như bốn cột đình
Vòi dài, tai lớn, dáng hình oai phong” .
Và cô hỏi đó là bạn nào?
* Trong hoạt động âm nhạc tôi cũng có thể lồng ghép các câu thơ hay đọc
các bài đồng dao để gây hứng thú và tạo sự tò mò cho trẻ
+ Ví dụ:
Mở đầu hoạt động âm nhạc dạy trẻ bài hát “Màu hoa”, tôi có thể đọc cho
trẻ nghe một đoạn thơ trong bài “Hoa nở”:
“Hoa cà tim tím
Hoa huệ trắng tinh
Hoa nhài xinh xinh
Đua nhau cùng nở”.
sau đó trò chuyện về bài thơ rồi cô dẫn dắt vào nội dung chính là dạy hát “Màu hoa”.

Tóm lại việc lồng ghép văn học vào các hoạt động khác là rất cần thiết. Bởi
văn học giáo dục, tạo hứng thú cho trẻ vào đầu hoạt động học hoặc đưa những
câu thơ, câu đố để chuyển tiếp sang nội dung của hoạt động học. Mỗi lần tôi đọc
câu đố, cho trẻ đọc thơ để vào tiết học, trẻ rất hứng thú đọc thơ. Hay tôi kể cho
trẻ mẩu chuyện ngắn có liên quan đến bài học thì trẻ say sưa lắng nghe, qua đó
giúp trẻ phát triển vốn từ cho trẻ.
6. Lồng ghép cho trẻ hoạt động với văn học mọi lúc, mọi nơi.
Trẻ nhà trẻ còn nhỏ, lứa tuổi này trẻ dễ nhớ nhưng cũng dễ quên, tư duy của trẻ
còn hạn chế, hiểu biết về cuộc sống chưa nhiều. Nên tôi cho trẻ làm quen với
văn học trong giờ học và ở mọi lúc mọi nơi nhằm khắc sâu kiến thức cho trẻ.
* Trong giờ đón trẻ
Đầu năm học, trong giờ đón trẻ có rất nhiều trẻ quấy khóc, nên tôi đã kể
chuyện, đọc thơ cho trẻ nghe. Hoặc tôi có thể mở đĩa truyện, thơ, qua các nhân
vật ngộ nghĩnh đáng yêu, cùng với lời kể cuốn hút trẻ, trẻ rất thích thú và không
khóc nữa. Từ đó trẻ sẽ quen dần cô và các bạn, thêm yêu thích các tác phẩm văn
học. Khi giờ đón trẻ, ngoài việc nhắc nhở trẻ chào bố mẹ, cô giáo, tôi thường
20/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
cho trẻ ngồi quây quần bên cô, tôi đọc thơ, kể cho trẻ những mẩu chuyện hay,
liên quan nội dung kế hoạch trong tháng.
+ Ví dụ: Trong tháng 9, tôi thường trò chuyện với trẻ và tôi kể câu chuyện
“Không đi theo người lạ” cho trẻ nghe, kể xong tôi đàm thoại về câu chuyện sau
đó tôi nhắc nhở, giáo dục trẻ khi người lạ đón không được theo.
* Trong giờ hoạt động ngoài trời
Hay khi tôi cho trẻ hoạt động ngoài trời: Quan sát con trâu tôi cho trẻ đứng
xung quanh con trâu tìm hiểu về các đặc điểm bên ngoài và khi kết thúc hoạt
động tôi cho trẻ đọc bài thơ: “Con trâu” :
“Con trâu ăn cỏ

No bụng ngủ ngon
Nghe gà gáy dồn
Dậy đi cày ruộng”
Tôi thấy trẻ đọc bài thơ “Con trâu” rất hứng thú. Từ những câu thơ ngắn
gọn, xúc tích đó nhưng đã giúp trẻ biết được thức ăn của con trâu, công việc của
con trâu là gì? Qua đó đã khắc sâu vào trong trí nhớ của trẻ, con trâu ăn gì và
trâu làm gì?
Hoạt động ngoài trời là cách giúp trẻ tìm hiểu về môi trường xung quanh
với kiến thức mới và kiến thức đã học một cách tự nhiên nhất. Vì vậy khi trò
chuyện với trẻ tôi nói thật rõ ràng, chính xác, ngắn gọn, đúng nghĩa để trẻ học
nói theo cô. Qua đó vốn từ của trẻ được cải thiện đáng kể, trẻ nhận biết được thế
giới xung quanh nhiều hơn. Hoạt động ngoài trời giúp tư duy của trẻ được phát
triển một cách mạnh mẽ. Chính vì vậy tôi luôn chú trọng đến hoạt động ngoài
trời để giúp trẻ thêm yêu thích văn học.
* Lồng ghép với hoạt động chơi tập ở các góc
Hoạt động góc là một khoảng thời gian tốt để giúp trẻ tiếp cận và yêu thích
môn văn học. Tôi chuẩn bị tranh ảnh, sách báo và các quyển truyện, thơ... cho
trẻ xem tranh và kể chuyện theo tranh. Từ đó vốn từ của trẻ tăng lên và khả năng
diễn đạt của trẻ tốt hơn.
Trong giờ hoạt động chơi tập ở các góc, trẻ xem tranh truyện, kể chuyện
theo tranh thì tôi đi bao quát và hỏi trẻ đang đọc gì? Các con có biết đây là hình
ảnh trong câu chuyện gì không? Đây là nhân vật nào trong truyện? Nhân vật này
là người như thế nào?... Qua những câu hỏi và lời gợi mở của cô giáo thì trẻ
hứng thú và thích được đọc thơ, và kể chuyện theo tranh hơn. Qua hoạt động
này, giúp trẻ có đôi bàn tay khéo léo để giở từng trang sách, không bị giở
ngược...
21/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học

Trẻ tham gia hoạt động ở góc văn học
* Lồng ghép với hoạt động ăn, ngủ:
Văn học luôn luôn có trong mọi hoạt động, trong sinh hoạt của trẻ. Tôi luôn
tìm tòi những bài thơ hay, dễ hiểu, rèn nề nếp cho trẻ trong sinh hoạt hằng ngày ở lớp
+ Ví dụ: Như giờ ăn tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Giờ ăn cơm”:
“ Giờ ăn cơm đã đến
Ngồi vào chỗ của mình
Nhớ khoanh tay lên bàn
Để chờ cô chia cơm
.................................
Thì được cô giáo khen”.
Khi đến giờ ăn cơm, tôi thường cho trẻ đọc bài thơ “Giờ ăn” để tạo nề nếp
cho trẻ trong giờ ăn. Đến giờ ăn cơm trẻ ngồi vào bàn, khoanh tay lên bàn để
chờ cô chia cơm, khi ăn cơm phải mời cô ăn cơm và không được nói chuyện
trong giờ ăn cơm. Chỉ bằng những câu từ đơn giản, mộc mạc như vậy, những đã
tạo thành nếp, thói quen cho trẻ. Hơn thế nữa, khi cho trẻ đọc thơ, cô giúp trẻ
đọc lưu loát và sửa ngọng cho trẻ, giúp trẻ phát âm chuẩn hơn.
Như giờ đi ngủ cũng vậy, tôi tìm trên mạng hoặc học của chị em đồng
nghiệp những bài thơ nói về nếp ngủ
Giờ đi ngủ
22/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học
“ Em lên giường
Nằm lặng im
Hai mắt nhắm
Ngủ cho say
……………….

Ngon! Ngon! Ngon!”
Để trẻ ngủ được ngon giấc, tôi thường kể cho trẻ những câu chuyện cổ tích
về tình bà cháu, gia đình, anh chị em...Trẻ thường nằm im nghe cô kể chuyện, dễ
đi vào giấc ngủ hơn.
* Trong giờ hoạt động chiều: Tôi thường đọc thơ, kể chuyện cho trẻ nghe và tổ
chức cho cả lớp đọc các bài thơ đã dạy trong chủ đề. Tôi mời một số trẻ lên đọc
thơ và chú ý sửa sai, sửa ngọng, luyện ngữ điệu cho trẻ khi đọc. Tôi thường
xuyên chú ý đến trẻ hay nói ngọng để uốn nắn cho trẻ, giúp trẻ phát âm chuẩn,
từ đó trẻ có thể học tốt hơn môn văn học.
Tóm lại văn học gắn liền với cuộc sống của trẻ. Văn học giúp trẻ hứng thú
hơn trong mọi công việc của trẻ. Từ hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, giờ ăn
giờ ngủ cũng lồng ghép được văn học vào. Tôi thấy giờ hoạt động ngoài trời,
không chỉ chơi không mà cho trẻ đọc một bài thơ, hoặc đố trẻ câu đố rồi trò
chuyện với trẻ về con vật đó. Với hình thức rất nhẹ nhàng nhưng giúp trẻ phát
triển được vốn từ rất tốt. Nhất là giờ ăn, giờ ngủ, tôi đã đưa được những bài thơ
để rèn nếp cho trẻ ăn, cho trẻ ngủ rất hay và khoa học mà trẻ hứng thú làm theo.
7. Kết hợp với phụ huynh và giáo viên cùng lớp, tự học và bồi dưỡng
a. Với phụ huynh
Đây là biện pháp rất quan trọng trong việc giáo dục trẻ. Cần phải có sự
thống nhất giữa gia đình và giáo viên để tìm ra biện pháp giáo dục trẻ. Trẻ nhà
trẻ ngôn ngữ còn ít có trẻ còn đang tập nói vì thế ngay từ đầu năm học trong
buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đã tuyên truyền với phụ huynh về lợi ích của
việc cho trẻ tiếp xúc với văn học và cách rèn luyện ngôn ngữ cho trẻ. Trước khi
họp tôi chuẩn bị chu đáo về nội dung sẵn có như: Đĩa truyện, thơ, tivi, máy tính
và các đồ dùng thủ công khác để tuyên truyền môn làm quen văn học tới phụ
huynh. Khi trao đổi tôi giải thích cho phụ huynh hiểu ý nghĩa của văn học đối
với sự phát triển của trẻ. Từ đó phụ huynh nhận được tầm quan trọng các tác
phẩm văn học đối với trẻ nhỏ.
- Đối với chương trình học của trẻ trên lớp có những bài thơ, câu chuyện phụ
huynh không thể biết được để dạy trẻ. Chính vì thế mà các bài thơ, câu chuyện

trong mỗi tháng tôi thường đánh máy và treo ở bảng tuyên truyền của lớp để phụ
huynh xem vào các giờ đón, trả và cùng phối hợp với cô giáo để dạy trẻ.
23/27


Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học

Bảng tuyên truyền của lớp
- Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ để phụ huynh
được biết và cùng với tôi chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Vận động phụ huynh trong lớp đóng góp, ủng hộ các quyển truyện tranh,
bìa lịch, hộp nhựa ....làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm quen với
tác phẩm văn học.
b. Với giáo viên cùng lớp
- Ngay từ đầu năm học, sau khi khảo sát kết quả trên trẻ tôi và giáo viên
cùng lớp đã vạch ra những phương pháp để cùng nhau giúp trẻ học tốt hoạt động
làm quen văn học
- Cả ba giáo viên cùng kết hợp kiểm tra và lồng ghép văn học cho trẻ ở mọi
lúc, mọi nơi.
- Cùng giáo viên trong lớp đổi mới hình thức dạy trẻ sao cho hấp dẫn,
nghiên cứu kỹ bài dạy, phối hợp cùng nhau để tổ chức giữa động và tĩnh tạo cho
trẻ tâm lý thỏa mái, tránh tình trạng gò ép trẻ.
c. Công tác tự bồi dưỡng
Đi đôi với công tác tuyên truyền thì công tác tự bồi dưỡng là rất cần thiết.
Tôi đã tự đặt ra một số công tác để bồi dưỡng bản thân như:
- Tham gia đầy đủ các buổi học bồi dưỡng do nhà trường và Phòng Giáo
dục và Đào tạo tổ chức
- Tham gia dự giờ để học hỏi đồng nghiệp, thường xuyên trao đổi trong
các buổi sinh hoạt chuyên môn do nhà trường và khối tổ chức. Qua đó rút kinh
nghiệm cho từng tiết dạy về phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, rút kinh

nghiệm về giọng đọc và giọng kể... trên cơ sổ đó bản thân tôi cũng lựa chọn
24/27