PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH của NHTM cổ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU CHI NHÁNH cần THƠ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (919.18 KB, 99 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ -QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA NHTM CỔ PHẦN
XUẤT NHẬP KHẨU CHI NHÁNH CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
HỒ LÊ THU TRANG
NGUYỄN TRỌNG KHOA
MSSV: 4066125
Lớp: Kinh tế học K32
CẦN THƠ 2010
LỜI CẢM TẠ
Trước tiên, em kính gởi lời chúc sức khỏe và lời cảm ơn chân thành nhất
đến quý thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị Kinh doanh và tất cả thầy cô của trường
Đại học Cần Thơ đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu và cần thiết để
hoàn thành đề tài này. Đặc biệt, em chân thành cảm ơn cô Hồ Lê Thu Trang đã
tận tình hướng dẫn, sửa chữa những khuyết điểm cho em trong suốt thời gian
nghiên cứu, thực hiện đề tài.
Em chân thành cảm ơn các anh chị đang công tác ở Ngân hàng thương mại
cổ phần Eximbank chi nhánh Cần Thơ đã nhiệt tình đóng góp ý kiến bổ ích, thiết
thực và tạo điều kiện thuận lợi cho em trong suốt thời gian thực tập và thực hiện
Luận văn tốt nghiệp này.
Cảm ơn Ban lãnh đạo Ngân hàng thương mại cổ phần Eximbank chi nhánh
Cần Thơ đã tiếp nhận em vào thực tập tại đơn vị, tạo điều kiện cho em tiếp xúc
với tình hình thực tế.
Cuối cùng em xin kính chúc quý thầy cô và Ban Giám Đốc cùng các cô,
chú, anh, chị tại Ngân hàng thương mại cổ phần Eximbank chi nhánh Cần Thơ
được nhiều sức khỏe, hạnh phúc và luôn thành đạt trong công tác cũng như trong
cuộc sống.
Cần Thơ, ngày ……..tháng ……..năm 2010
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Trọng Khoa
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề
tài nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày ……..tháng ……..năm 2010
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Trọng Khoa
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ………tháng ………năm 2010
Thủ trưởng đơn vị
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ………tháng ………năm 2010
Giáo viên hướng dẫn
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ………tháng ………năm 2010
Giáo viên phản biện
MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN..................................................1
1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu ...................................................................1
1.1.1 Sự cần thiết của nghiên cứu. ...................................................1
1.1.2 Căn cứ khoa học và thực tiễn..................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................2
1.2.1 Mục tiêu chung.......................................................................2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể.......................................................................3
1.3. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................3
1.3.1 Không gian.............................................................................3
1.3.2 Thời gian................................................................................3
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu.............................................................3
1.3.4 Lược khảo tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu.............3
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
........................................................................................................................5
2.1. Phương pháp luận. .........................................................................5
2.1.1 Một số phương pháp luận về phân tích hiệu quả hoạt động
kinh doanh của ngân hàng ...............................................................5
2.1.2 Các chỉ tiêu phân tích .............................................................6
2.1.3 Hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM............................8
2.1.4 Mô hình SWOT....................................................................18
2.2. Phương pháp nghiên cứu .............................................................19
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu................................................19
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ..............................................20
CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NHTM CỔ PHẦN XUẤT
NHẬP KHẨU EXIMBANK........................................................................24
-i-
3.1. Tổng quan về NHTM cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam.............24
3.2. Quá trình hình thành và phát triển của NHTM
cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh tỉnh Cần Thơ.................25
3.3. Cơ cấu tổ chức của chi nhánh Ngân hàng
Eximbank Cần Thơ.............................................................................26
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA CHI NHÁNH NGÂN HÀNG EXIMBANK CẦN THƠ ...................30
4.1. Thực trạng hoạt động của Ngân hàng...........................................30
4.1.1 Tình hình huy động vốn........................................................31
4.1.2 Tình hình cho vay.................................................................32
4.1.3 Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng............................35
4.2. Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh .......................................38
4.2.1 Phân tích khái quát kết quả hoạt động kinh doanh ................38
4.2.2 Doanh thu.............................................................................39
4.2.3 Chi phí .................................................................................43
4.2.4 Lợi nhuận .............................................................................48
4.2.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận...................................50
4.3. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh.....................54
4.3.1 Các chỉ số đo lường lợi nhuận ..............................................54
4.3.2 Các chỉ tiêu về rủi ro ............................................................63
4.3.2.1 Rủi ro tín dụng ..........................................................64
4.3.2.2 Rủi ro lãi suất ............................................................64
4.3.2.3 Rủi ro thanh khoản ....................................................65
4.4. Đánh giá tình hình môi trường và năng lực hoạt động tại Eximbank
Cần Thơ .............................................................................................66
4.4.1 Điểm mạnh (S) .....................................................................66
4.4.2 Điểm yếu (W).......................................................................66
4.4.3 Cơ hội (O) ............................................................................67
4.4.4 Nguy cơ (T)..........................................................................68
- ii -
4.4.5 Ma trận SWOT.....................................................................69
CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ..........................................................73
5.1. Những thuận lợi và khó khăn .......................................................73
5.1.1 Thuận lợi..............................................................................73
5.1.2 Khó khăn..............................................................................74
5.2 Giải pháp chung............................................................................75
5.3 Giải pháp cụ thể............................................................................75
5.3.1 Gia tăng nguồn vốn huy động...............................................75
5.3.2 Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ............................................77
5.3.3 Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.................78
5.3.4 Giữ khách hàng quen, thu hút khách hàng mới .....................79
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..............................................81
6.1. Kết luận .......................................................................................81
6.2 Kiến nghị......................................................................................81
6.2.1 Kiến nghị đối với nhà nước ..................................................83
6.2.2 Kiến nghị đối với địa phương ...............................................84
6.2.3 Đối với Ngân hàng Nhà nước ...............................................84
6.2.4 Đối với chi Nhánh ................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................86
- iii -
DANH MỤC BIỂU BẢNG
Trang
Bảng 1: Tình hình hoạt động kinh doanh của Eximbank Cần Thơ ......30
Bảng 2: Tình hình huy động vốn tại Eximbank Cần Thơ ....................31
Bảng 3: Tình hình cho vay tại Eximbank Cần Thơ .............................33
Bảng 4: Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hín dụng tại Eximbank Cần Thơ
..............................................................................................35
Bảng 5: Kết quả hoạt động kinh doanh tại Eximbank Cần Thơ ...........38
Bảng 6: Tình hình thu nhập của Ngân hàng ........................................40
Bảng 7: Tình hình chi phí của Ngân hàng ...........................................44
Bảng 8: Lợi nhuận của Ngân hàng......................................................48
Bảng 9: Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận....................................50
Bảng 10: Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh ............55
Bảng 11: Các nhân tố ảnh hưởng đến ROA ........................................56
Bảng 12: Phân tích mức lãi biên tế .....................................................61
Bảng 13: Các chỉ tiêu về rủi ro ...........................................................63
Bảng 14: Ma trận SWOT....................................................................70
- iv -
DANH MỤC HÌNH
Trang
Sơ đồ 1: Cơ cấu tổ chức của Eximbank Cần Thơ ................................26
Biểu đồ 1: Kết quả hoạt động kinh doanh tại Eximbank Cần Thơ .......39
Biểu đồ 2: Lợi nhuận của Eximbank Cần Thơ ....................................49
-v-
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ĐBSCL
Đồng bằng sông Cửu Long
CPHĐDH
Chi phí huy động dài hạn
CPHĐNH
Chi phí huy động ngắn hạn
HĐKD
Hoạt động kinh doanh
KQKD
Kết quả kinh doanh
LSHĐDH
Lãi suất huy động dài hạn
LSHĐNH
Lãi suất huy động ngắn hạn
LSCVDH
Lãi suất cho vay dài hạn
LSCVNH
Lãi suất cho vay ngắn hạn
NHTM
Ngân hàng thương mại
TNCVDH
Thu nhập cho vay dài hạn
TNCVNH
Thu nhập cho vay ngắn hạn
- vi -
TÓM TẮT NỘI DUNG
Khái niệm Ngân hàng giờ đây đã không còn xa lạ với người dân ĐBSCL nói
chung và người dân Cần Thơ nói riêng. Cùng với tốc độ phát triển kinh tế của
thành phố thì ngành Ngân hàng cũng đang có những bước tiến mạnh mẽ nhất
trong giai đoạn hiện nay với mạng lưới chi nhánh của các ngân hàng được phủ
khắp địa bàn. Với sự phát triển như thế thì cạnh tranh giữa các Ngân hàng nhằm
chiếm lĩnh thị phần là một điều tất yếu, đặc biệt trong giai đoạn hội nhập hiện nay
khi mà các Ngân hàng nước ngoài đã có đủ điều kiện để thành lập chi nhánh tại
Việt Nam thì sự cạnh tranh đó ngày càng trở nên gay gắt hơn.
Để quản lý tốt hoạt động kinh doanh trong tình hình khó khăn hiện nay, ban
lãnh đạo Ngân hàng không những phải biết tổ chức quá trình hoạt động, nghiên
cứu thị trường, hạch toán kế toán v.v… mà còn phải thường xuyên phân tích hoạt
động của ngân hàng. Việc thường xuyên tiến hành phân tích hiệu quả hoạt động
kinh doanh sẽ giúp cho nhà quản trị Ngân hàng thấy rõ hơn bức tranh về thực
trạng kinh doanh của Ngân hàng để phát hiện kịp thời điểm mạnh, điểm yếu của
đơn vị mình, nhận biết và dự đoán các loại rủi ro, xác định đầy đủ và đúng đắn
những nguyên nhân, mức độ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của
ngân hàng, trên cơ sở đó tìm những giải pháp hữu hiệu nhằm giữ vững và nâng
cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Đề tài “Phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần
xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ ” sẽ giúp ta thấy rõ hơn tình hình hoạt động
kinh doanh cũng như những nhân tố nào tác động trực tiếp, gián tiếp ảnh hưởng
đến lợi nhuận của Ngân hàng bằng cách phân tích các chỉ tiêu đánh giá hoạt động
kinh doanh, các chỉ tiêu về rủi ro, đánh giá tình hình môi trường và năng lực hoạt
động của Ngân hàng từ đó thiết lập ma trận SWOT và đưa ra một số giải pháp
nhằm giúp Eximbank nâng cao hiệu quả hoạt động.
- vii -
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU TỔNG QUAN
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.1 Sự cần thiết nghiên cứu:
Ngân hàng là một doanh nghiệp kinh doanh như các doanh nghiệp khác. Tuy
nhiên, hoạt động kinh doanh của Ngân hàng là một loại hình kinh doanh đặc biệt không trực tiếp tham gia sản xuất và lưu thông hàng hoá, nhưng nó góp phần phát
triển nền kinh tế xã hội thông qua hai chức năng là: huy động các nguồn vốn nhàn
rỗi trong các tổ chức kinh tế và trong dân cư, sau đó phân phối lại nguồn vốn này
cho tất cả các thành phần kinh tế có nhu cầu sản xuất kinh doanh một cách hợp lý
để sử dụng vốn có hiệu quả thông qua hoạt động tín dụng. Đặc biệt khi Việt Nam
tham gia tổ chức WTO thì nhu cầu về vốn của nền kinh tế là rất lớn và Ngân hàng
ngày càng thể hiện vai trò vô cùng quan trọng của mình.
Với chức năng trung gian tài chính, các NHTM nói chung đã làm tốt vai trò
của mình – là cầu nối gắn kết các chủ thể trong xã hội, góp phần phân bố hợp lý
các nguồn lực giữa các vùng trong quốc gia, tạo điều kiện phát triển cân đối nền
kinh tế – nhằm đảm bảo cho các đơn vị sản xuất kinh doanh được hoạt động liên
tục. Tuy vậy sự cạnh tranh giữa các Ngân hàng trên thị trường đã hết sức gay gắt
và trải rộng trên mọi lĩnh vực và sự cạnh tranh này sẽ ngày càng quyết liệt hơn
trong thời gian tới. Đặc biệt tại Thành phố Cần Thơ, một địa bàn kinh tế trọng
điểm của vùng ĐBSCL, nơi có một mật độ Ngân hàng dày đặc, môi trường cạnh
tranh rất quyết liệt và không hề thua kém bất kỳ địa phương nào trong cả nước. Có
thể nói, trong thời buổi khó khăn và có sự cạnh tranh lớn như hiện nay thì Ngân
hàng nào có chiến lược đúng đắn, biết tận dụng cơ hội và biết cách đối phó với
thách thức sẽ có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
Chính vì vậy, em đã quyết định chọn đề tài “Phân tích đánh giá hiệu quả hoạt
động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ ” làm
luận văn, để thấy rõ hơn tình hình hoạt động kinh doanh cũng như những nhân tố
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-1-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
nào tác động trực tiếp, gián tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận của Ngân hàng từ đó đưa
ra một số giải pháp nhằm giúp Eximbank nâng cao hiệu quả hoạt động.
1.1.2 Căn cứ khoa học và thực tiễn
Hiệu quả hoạt động kinh doanh là vấn đề được nhiều đối tượng quan tâm
như: nhà đầu tư, nhà quản lý, chủ nợ, khách hàng, các đơn vị sản xuất kinh
doanh…trong đó quan tâm nhất của các đối tượng trên là nhà đầu tư; bởi kinh tế
ngày càng biến động đòi hỏi họ phải cập nhật thường xuyên tình hình tài chính,
môi trường hoạt động của các đối tác có liên quan, các đối thủ cạnh tranh; phải có
được nguồn tài trợ chắc chắn để có thể an tâm đầu tư, tái sản xuất… Mặt khác,
thông tin về hiệu quả hoạt động kinh doanh rất quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến
tình hình sản xuất kinh doanh của họ, nếu vì một chút sơ suất sẽ dẫn tới nguy cơ
mất khả năng thanh toán hay bỏ lỡ thời cơ cạnh tranh sinh lời. Cho nên, để có
thông tin cung cấp cho các đối tượng trên một cách có hệ thống, chính xác, đáng
tin cậy thì đòi hỏi phải được nghiên cứu phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu Eximbank chi nhánh Cần Thơ một cách đầy
đủ và khoa học.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung:
Trên cơ sở phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất
nhập khẩu Eximbank chi nhánh Cần Thơ trong ba năm 2007, 2008, 2009 nhằm
tìm ra những nhân tố tác động trực tiếp, gián tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận của
Ngân hàng để từ đó đưa ra một số giải pháp phù hợp nhất nhằm giúp Ngân hàng
nâng cao hiệu quả hoạt động.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể:
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-2-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
Phân tích hoạt kết quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất
nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ trong ba năm 2007, 2008, 2009.
Từ kết quả phân tích sẽ đưa ra một số giải pháp thiết thực nhất nhằm giúp
ngân hàng hạn chế được rủi ro, đồng thời phát huy những thế mạnh sẵn có của
mình.
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian
Đề tài thực hiện tại NHTM cổ phần xuất nhập khẩu Eximbank chi nhánh Cần
Thơ.
1.3.2 Thời gian:
Các số liệu được lấy trong 3 năm gần nhất (2007, 2008, 2009).
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu:
Khái quát chung về hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập
khẩu Eximbank chi nhánh Cần Thơ, sau đó đi vào phân tích từng yếu tố ảnh
hưởng đến lợi nhuận của Ngân hàng (thu nhập, chi phí, các hoạt động phát sinh tại
Ngân hàng)...
1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1) Phân tích hoạt động kinh doanh tại công ty giày Cần Thơ – SVTH: Nguyễn
Ngọc Điệp – Ngoại thương K27 – GVHD: Hứa Thanh Xuân.
Tác giả phân tích tình hình tiêu thụ của công ty theo cơ cấu hàng hoá và theo thị
trường xuất khẩu. Phân tích thu nhập, chi phí, các nhân tố ảnh hưởng đến tình hình
tiêu thụ của công ty. Tuy nhiên qua phân tích cho thấy công ty giày Cần Thơ hoạt
động không hiệu quả. Nguyên nhân chính là do sản phẩm của công ty không có lợi
thế cạnh tranh và gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ phía hàng hóa Trung Quốc dẫn
đến tình hình tiêu thụ sản phẩm của công ty giảm.
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-3-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
Đề tài này, giúp em học hỏi cách phân tích đi từ cái riêng đến cái chung, tức là
phân tích thu nhập, các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập; sau đó phân tích chi phí,
các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí; từ đó, xác định lợi nhuận. Bên cạnh đó, phải đặt
Ngân hàng trong hệ thống các Ngân hàng trên địa bàn để phân tích, có như vậy
mới thấy được thực chất hiệu quả hoạt động của Ngân hàng mình.
2) Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của NHTM trong xu thế hội nhập trên
địa bàn Tp Cần Thơ – Luận văn Thạc sĩ Kinh tế Nguyễn Thị Ánh Hồng –Người
hướng dẫn khoa học PGS.TS Trần Hoàng Ngân TPHCM
– NHTM trong nền kinh tế thị trường và những quy luật kinh tế cơ bản trong nền
kinh tế. Nghiệp vụ chủ yếu của NHTM:
+ Nghiệp vụ tạo vốn – Nghiệp vụ nợ
+ Nghiệp vụ sử dụng vốn – Nghiệp vụ có
+ Nghiệp vụ trung gian, nghiệp vụ kinh doanh dịch vụ ngân hàng
– Hội nhập quốc tế và khu vực trong lĩnh vực ngân hàng
+ Cơ hội đối với ngân hàng Việt Nam trong xu thế hội nhập
+ Những thách thức đối với NHTM Việt Nam trong xu thế hội nhập.
3) Ngân hàng Thương mại. Tác giả: Lê Văn Tư, Lê Tùng Văn, Lê Nam Hải
(2000). Nội dung chính viết về các nghiệp vụ hoạt động của ngân hàng thương mại
như: tạo lập vốn và sử dụng vốn, các nghiệp vụ của ngân hàng trên thị trường
chứng khoán, các hoạt động tài trợ ngoại thương, nội dung về rủi ro lãi suất và
quản lý lãi suất,…
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-4-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Một số phương pháp luận về phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh của ngân hàng
2.1.1.1. Khái niệm:
-
Hiệu quả theo ý nghĩa chung nhất được hiểu là các lợi ích kinh tế, xã
hội đạt được từ quá trình hoạt động kinh doanh đem lại. Hiệu quả kinh doanh bao
gồm hai mặt: là hiệu quả kinh tế (phản ánh trình độ sử dụng các nguồn nhân
lực,vật lực của Doanh nghiệp hoặc của xã hội để đạt kết quả cao nhất với chi phí
thấp nhất) và hiệu quả xã hội (phản ánh những lợi ích về mặt xã hội đạt được từ
quá trình hoạt động kinh doanh), trong đó hiệu quả kinh tế có ý nghĩa quyết định.
-
Phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh là quá trình
nghiên cứu toàn bộ quá trình và kết quả hoạt động tại Ngân hàng, nhằm làm rõ
chất lượng hoạt động kinh doanh và các nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên
cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh ở Ngân hàng.
2.1.1.2. Ý nghĩa:
-
Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua những
chỉ tiêu kinh tế đã đề ra. Phát hiện những khả năng tiềm tàng của Ngân hàng.
-
Giúp Ngân hàng nhìn nhận đúng khả năng, sức mạnh và nhận ra hạn
chế của mình.
-
Là công cụ quan trọng cung cấp thông tin để điều hành hoạt động
kinh doanh cho các nhà Quản trị Ngân hàng một cách hiệu quả.
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-5-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
-
Phòng ngừa rủi ro. Phân tích hữu dụng cho cả trong và ngoài Ngân
hàng.
2.1.1.3. Nội dung:
-
Đánh giá quá trình hướng đến kết quả kinh doanh (KQKD), KQKD
có thể là KQKD đã đạt được hoặc kết quả của các mục tiêu trong tương lai cần
phải đạt được với sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng và được biểu hiện qua các
chỉ tiêu kinh tế (KT).
-
Phân tích KQKD không chỉ dừng lại ở đánh giá biến động của
KQKD thông qua các chỉ tiêu KT mà còn đi sâu xem xét các nhân tố ảnh hưởng
tác động đến sự biến động của chỉ tiêu.
2.1.1.4. Nhiệm vụ:
-
Kiểm tra, đánh giá một cách chính xác, toàn diện và khách quan tình
hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh đã xây dựng của Ngân hàng.
-
Xác định các nhân tố ảnh hưởng của từng chỉ tiêu và tìm nguyên
nhân gây nên các mức độ ảnh hưởng đó.
-
Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác khả năng tiềm tàng, khắc phục
những tồn tại yếu kém của Ngân hàng, góp phần mang lại hiệu quả KT cho địa
phương.
-
Xây dựng phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định.
2.1.2 Các chỉ tiêu phân tích
Để thấy được bao quát tình hình hoạt động của Ngân hàng, ta tiến hành phân
tích vài chỉ tiêu chính: doanh số cho vay (DSCV), doanh số thu nợ (DSTN), dư nợ
(DN), nợ quá hạn (NQH), nợ xấu dưới nhiều góc độ khác nhau như: căn cứ theo
địa bàn, theo thời hạn và theo ngành nghề (lĩnh vực đầu tư).
- Doanh số cho vay: là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân
hàng cho khách hàng vay trong khoảng thời gian nhất định bao gồm vốn đã thu
hồi hay chưa thu hồi lại.
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-6-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
- Doanh số thu nợ: là tất cả các khoản thu nợ mà ngân hàng đã thu về không
phân biệt thời điểm cho vay.
- Dư nợ: là chỉ tiêu phản ánh doanh số cho vay tại một thời điểm xác định mà
Ngân hàng chưa thu hồi lại.
- Nợ quá hạn: Là khoản nợ mà một phần hoặc toàn bộ nợ gốc và/hoặc lãi đã
quá hạn. (Theo Điều 2 – Chương I Quy định chung Về phân loại nợ, trích lập và
sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động Ngân hàng của TCTD –
ban hành theo QĐ 493/2005QĐ – NHNN ngày 22/4/2005 của Thống đốc NHNN)
Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng
– Dư nợ/Vốn huy động
Dư nợ
Tỷ lệ dư nợ trên tổng vốn huy động (%) =
* 100%
Tổng vốn huy động
Chỉ tiêu này cho biết bao nhiêu đồng vốn huy động tham gia vào dư nợ. Nó
còn cho biết khả năng huy động vốn tại địa phương của ngân hàng. Chỉ tiêu này
càng lớn thì vốn huy động tham gia vào dư nợ ít, khả năng huy động vốn chưa
cao.
– Dư nợ/Tổng nguồn vốn
Dư nợ
Tỷ lệ dư nợ trên tổng nguồn vốn (%) =
* 100%
Tổng nguồn vốn
Chỉ tiêu này dùng để đánh giá mức độ tập trung vốn tín dụng của Ngân
hàng. Nếu chỉ tiêu này càng cao thì mức độ hoạt động của Ngân hàng càng ổn
định và có hiệu quả; ngược lại Ngân hàng đang gặp khó khăn nhất là trong khâu
tìm kiếm khách hàng.
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-7-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
– Vòng quay tín dụng
Vòng quay vốn tín dụng
=
Doanh số thu nợ
Dư nợ bình quân
Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng hay chỉ tiêu doanh số thu nợ trên dư nợ
bình quân – đo lường tốc độ luân chuyển vốn tín dụng, thời gian thu hồi nợ.
– Hệ số thu nợ
Hệ số thu nợ
Doanh số thu nợ
=
Doanh số cho vay
Chỉ số này phản ánh kết quả thu hồi nợ của Ngân hàng cũng như khả năng
trả nợ vay của khách hàng. Hệ số thu nợ cho biết số tiền ngân hàng sẽ thu được
trong thời kỳ nhất định từ một đồng doanh số cho vay.
– Nợ quá hạn/Dư nợ
Nợ quá hạn
Tỷ lệ nợ quá hạn trên dư nợ(%) =
x 100%
Tổng dư nợ
Đây là chỉ tiêu quan trọng nhất để đánh giá hiệu quả tín dụng và chất lượng
tín dụng. Nếu tỷ lệ này thấp thì chất lượng tín dụng cao và ngược lại.
2.1.3 Hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM
2.1.3.1. Thu nhập:
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-8-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
Theo Nghị định 166/1999/ NĐ - CP, Ngân hàng thương mại Việt Nam
thường có những khoản thu nhập sau:
a. Thu từ hoat động kinh doanh:
- Thu lãi cho vay.
- Thu lãi tiền gửi.
- Thu lãi hùn vốn, mua cổ phần.
- Thu về kinh doanh vàng bạc, đá quý.
- Thu về kinh doanh ngoại tệ
- Thu về đầu tư chứng khoán.
- Thu về dịch vụ ngân hàng.
b. Thu khác về hoạt động kinh doanh:
Bao gồm những khoản sau: thanh lý tài sản, tài sản thừa chờ xử lý trong
kinh doanh, các khoản tiền phạt theo quy chế,…hoặc:
– Thu từ hoạt động tín dụng: Thu lãi cho vay, lãi tiền gửi (gửi vốn Trung ương).
– Thu từ dịch vụ thanh toán và ngân quỹ.
Phân tích tỷ trọng từng khoản mục này giúp xác định được cơ cấu thu nhập,
để từ đó, có những biện pháp phù hợp giúp tăng lợi nhuận Ngân hàng; đồng thời,
có thể kiểm soát được rủi ro trong kinh doanh.
2.1.3.2. Chi phí:
Chi phí nói chung là sự hao phí thể hiện bằng tiền trong quá trình kinh doanh
với mong muốn mang về một sản phẩm, dịch vụ hoàn thành hoặc một kết quả kinh
doanh nhất định. Chi phí phát sinh trong các hoạt động sản xuất, thương mại, dịch
vụ nhằm đạt được mục tiêu cuối cùng của doanh nghiệp là doanh thu và lợi nhuận.
- Chi trả lãi tiền vay, tiền gửi
- Chi về dịch vụ
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
-9-
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
- Chi về tài sản, chi quản lý, chi khác
(Theo Nghị định 166/1999/NĐ-CP quy định về các khoản thu nhập và chi phí của
Ngân hàng thương mại Việt Nam).
2.1.3.3. Lợi nhuận:
Lợi nhuận là một chỉ tiêu tổng hợp để đánh giá chất lượng kinh doanh của
NHTM. Lợi nhuận có thể hữu hình như tiền, tài sản…và vô hình như uy tín của
Ngân hàng đối với khách hàng, hoặc phần trăm thị phần Ngân hàng chiếm được…
Trong kinh doanh tiền tệ, các nhà quản trị Ngân hàng luôn phải đương đầu
với những khó khăn lớn về mặt tài chính. Một mặt họ phải thoả mãn những yêu
cầu về lợi nhuận của Hội đồng quản trị Ngân hàng, của các cổ đông, của khách
hàng ký thác lẫn khách hàng đi vay…, mặt khác họ phải đối phó với những quy
định và chính sách của Ngân hàng nhà nước về tiền tệ ngân hàng… Các Ngân
hàng luôn đặt ra vấn đề là làm thế nào để đạt được lợi nhuận cao nhất với mức rủi
ro thấp nhất mà vẫn đảm bảo chấp hành đúng các quy định của Ngân hàng nhà
nước và thực hiện được kế hoạch hoạt động kinh doanh của Ngân hàng.
Để giải đáp vấn đề trên, các nhà quản trị buộc phải phân tích lợi nhuận của
Ngân hàng một cách chặt chẽ và khoa học. Thông qua phân tích tỷ suất lợi nhuận
và rủi ro, các nhà phân tích có thể theo dõi, kiểm soát, đánh giá lại các chính sách
về tiền gửi và cho vay của mình, xem xét các kế hoạch mở rộng và tăng trưởng
trong tương lai. Đồng thời, qua phân tích lợi nhuận, nhà quản trị có thể đưa ra
những nhận xét, đánh giá đúng hơn về kết quả đạt được, xu hướng tăng trưởng, và
các nhân tố tác động đến tình hình lợi nhuận của Ngân hàng.
Là chỉ tiêu tổng hợp đánh giá hiệu quả kinh tế các hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp nói chung; nó là khoản chênh lệch giữa tổng thu nhập thu
được và các khoản chi phí đã bỏ ra để phục vụ cho việc thực hiện hoạt động kinh
doanh trong một thời kỳ nhất định.
Lợi nhuận = (Doanh thu – Chi phí) = (Tổng thu nhập – Tổng chi phí)
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
- 10 -
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
Áp dụng phương pháp chênh lệch (dạng đặc biệt của phương pháp thay thế liên
hoàn) khi phân tích lợi nhuận ta có các công thức sau:
1) Ln = Qn*(Pn – Zn – Cn)
Với Ln
Lợi nhuận trước thuế (n=07,08,09 tức năm 2007,2008,2009)
Qn
Dư nợ bình quân
Pn
Lãi suất cho vay bình quân (lãi suất đầu ra)
Zn
Lãi suất huy động bình quân (lãi suất đầu vào)
Cn
Chi phí hoạt động bình quân (ngoài chi phí huy động)
2) Lãi cho vay (lãi đầu ra)
Lãi suất cho vay ngắn hạn
=
Thu nhập cho vay ngắn hạn
Dư nợ bình quân ngắn hạn
Lãi suất cho vay dài hạn =
Thu nhập cho vay dài hạn
Dư nợ bình quân dài hạn
Lãi suất cho vay bình quân cho vay =
LSCV*TNCV
NH
NH
+
LSCV*TNCV
DH
DH
Tổng thu nhập
3) Lãi huy động(lãi đầu vào)
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
- 11 -
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM cổ phần xuất nhập khẩu chi nhánh Cần Thơ
Chi phí huy động ngắn hạn
Lãi suất huy động ngắn hạn =
Vốn huy động ngắn hạn
Chi phí huy động dài hạn
Lãi suất huy động dài hạn =
Vốn huy động dài hạn
LSHĐ*CPHĐ
NH
NH
Lãi suất huy động bình quân =
+
LSHĐ*CPHĐ
DH
DH
Tổng chi phí huy động
4) Chi phí hoạt động bình quân(Cn) bao gồm chi phí quản lý và chi phí tác nghiệp
Cn
=
Tổng chi phí – Chi phí huy động
Dư nợ bình quân
2.1.4.4. Hệ Thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh:
a) Chỉ tiêu phân tích lợi nhuận
- Lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA)
Chỉ số này cho thấy khả năng bao quát của Ngân hàng trong việc tạo ra thu
nhập từ tài sản hay nói cách khác, ROA giúp cho nhà phân tích xác định hiệu quả
kinh doanh của một đồng tài sản.
GVHD: Hồ Lê Thu Trang
- 12 -
SVTH: Nguyễn Trọng Khoa
