Nghiên cứu bệnh tiên mao trùng do Trypanosama Evansi gây ra trên đàn trâu tại tỉnh Tuyên Quang và biện pháp phòng trị (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRẦN NHẬT THẮNG

NGHIÊN CỨU BỆNH TIÊN MAO TRÙNG DO
TRYPANOSOMA EVANSI GÂY RA TRÊN
ĐÀN TRÂU TẠI TỈNH TUYÊN QUANG
VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ
Chuyên ngành: Thú y
Mã số: 60 64 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan
2.TS. Phạm Thị Tâm

Thái Nguyên, năm 2014


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của chúng tôi, các số liệu và kết
quả nghiên cứu trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được sử dụng để
bảo vệ một học vị nào. Mọi thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ
nguồn gốc.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện đề tài nghiên cứu và hoàn
thành Luận văn đều đã được cảm ơn.

Học viên

Trần Nhật Thắng


ii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành Luận văn này, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và
biết ơn sâu sắc tới GS. TS. Nguyễn Thị Kim Lan – trường Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên; TS. Phạm Thị Tâm – Viện đại học Mở Hà Nội đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ
bảo tôi hết sức tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn
Thạc sỹ này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Đào tạo Sau đại
học, Khoa Chăn nuôi Thú y - Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Chi cục Thú y, các trạm Thú y tỉnh Tuyên Quang
và các hộ chăn nuôi trâu trên địa bàn tỉnh nghiên cứu đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi
trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn các em sinh viên Khóa 41,42 chuyên ngành Thú
y đã giúp tôi thực hiện đề tài.
Tôi vô cùng biết ơn các thành viên trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã
luôn ở bên tôi, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn.
Tôi xin chân thành cám ơn !

Thái Nguyên ngày tháng năm 2014
Học viên

Trần Nhật Thắng

iii

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU..........................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................................1
2. Mục tiêu của đề tài ........................................................................................................2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài........................................................................2

3.1. Ý nghĩa khoa học............................................................................................. 2
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ............................................................................................. 2
4. Những đóng góp mới của đề tài .....................................................................................2
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU .............................................................................3
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ...........................................................................................3
1.1.1. Lịch sử phát hiện ra loài tiên mao trùng Trypanosoma evansi ...................................3

1.1.2. Đặc điểm hình thái, cấu tạo, phân loại và chu kỳ phát triển của tiên mao trùng
Trypanosoma evansi............................................................................................... 3
1.1.3. Dịch tễ học bệnh tiên mao trùng ................................................................... 6
1.1.4. Đặc điểm bệnh lý và lâm sàng của bệnh........................................................ 9
1.1.5. Chẩn đoán bệnh tiên mao trùng....................................................................10
1.1.6. Phòng, trị bệnh tiên mao trùng cho trâu.................................................................. 15

1.2. Tình hình nghiên cứu về bệnh tiên mao trùng ................................................19
1.2.1. Tình hình nghiên cứu bệnh tiên mao trùng trong nước…...…………………19

1.2.2. Tình hình nghiên cứu bệnh tiên mao trùng trên thế giới ..............................22
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU.....................................................................................................34
2.1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu .............................................................................. 34

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................34
2.1.2. Vật liệu nghiên cứu......................................................................................34
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................................. 35
2.3. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................... 35

2.3.1. Xác định thành phần loài tiên mao trùng phân lập từ trâu bệnh tại tỉnh Tuyên
Quang...............................................................................................................…….35
2.3.2. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh tiên mao trùng trên đàn trâu của
tỉnh Tuyên Quang .................................................................................................35
2.3.3. Khả năng gây bệnh của T. evansi trên động vật thí nghiệm .........................36
2.3.4.Ứng dụng Kit CATT và Kit ELISA trong chẩn đoán bệnh tiên mao trùng ....36


iv

2.3.5. Thử nghiệm và lựa chọn phác đồ điều trị bệnh tiện mao trùng có hiệu quả cao
và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh. ...............................................................36
2.4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................36
2.4.1. Phương pháp thu thập mẫu ..........................................................................36
2.4.2. Phương pháp phát hiện tiên mao trùng trong mẫu .......................................38
2.4.3. Phương pháp định danh tiên mao trùng ........................................................39
2.4.4. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm bệnh lý và lâm sàng bệnh do T. evansi gây
ra trên động vật gây nhiễm ....................................................................................40
2.4.5. Phương pháp ứng dụng Kit chẩn đoán bệnh tiên mao trùng ở trâu ..............43
2.4.6. Xây dựng phác đồ điều trị bệnh tiên mao trùng cho trâu..................................45
2.4.7. Phương pháp xử lý số liệu............................................................................46
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................................... 47
3.1. Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh tiên mao trùng trên đàn trâu tại tỉnh Tuyên Quang47

3.1.1. Định danh loài tiên mao trùng phân lập từ đàn trâu tại tỉnh Tuyên Quang ....47
3.1.2. Tình hình nhiễm tiên mao trùng ở đàn trâu tại tỉnh Tuyên Quang ................48
3.1.3. Nghiên cứu về ruồi, mòng hút máu, truyền bệnh tiên mao trùng ..................52
3.2. Khả năng gây bệnh của T. evansi trên một số động vật ...................................60
3.2.1. Khả năng gây bệnh của T. evansi trên chuột bạch .......................................60
3.2.2. Đặc tính gây bệnh của T. evansi trên trâu gây nhiễm....................................66
3.3. Thử nghiệm Kit CATT và Kit ELISA trong chẩn đoán bệnh tiên mao trùng ...75
3.4. Xây dựng phác đồ điều trị bệnh tiên mao trùng và đề xuất biện pháp phòng
chống bệnh ...........................................................................................................77
3.4.1. Thử nghiệm trên diện hẹp ...........................................................................77
3.4.2. Kết quả điều trị bệnh tiên mao trùng cho trâu ở Tuyên Quang ....................79
3.4.3. Đề xuất biện pháp phòng chống bệnh tiên mao trùng cho đàn trâu của tỉnh
Tuyên Quang ........................................................................................................80
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ............................................................................................ 82
1. Kết luận....................................................................................................................... 82
2. Đề nghị........................................................................................................................ 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 84
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN

PHỤ LỤC


v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
cs

: Cộng sự

spp.

: Species pluralis

T. evansi

: Trypanosoma evansi

T. rubidus

: Tabanus rubidus

T. kiangsuensis: Tabanus kiangsuensis
S. calcitrans : Stomoxys calcitrans
Nxb

: Nhà xuất bản

TMT

: Tiên mao trùng

Tr

: Trang

TT

: Thể trọng

PBS

: Dung dịch muối đệm photphat

EDTA

: Ethylene diamine tetraacetic acid

OIE

: Tổ chức Thú y thế giới (World Organisation for

Animal Health).
FAO

: Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc

(Food and Agriculture Organization of United Nation).


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU
Trang
Bảng 2.1. Các kết quả có thể có của một xét nghiệm chẩn đoán............................. 45
Bảng 2.2. Phác đồ điều trị bệnh tiên mao trùng cho trâu ........................................46
Bảng 3.1. Kết quả định danh loài tiên mao trùng gây bệnh tại tỉnh Tuyên Quang ..47
Bảng 3.2. Tỷ lệ nhiễm ở trâu tại ba huyện của tỉnh Tuyên Quang .......................... 48
Bảng 3.3. Tỷ lệ nhiễm tiên mao trùng theo lứa tuổi trâu ........................................50
Bảng 3.4. Kết quả định danh, sự phân bố và tần suất xuất hiện các loài ruồi, mòng
hút máu .................................................................................................52

Bảng 3.5. Tỷ lệ loài ruồi, mòng trong số mẫu thu thập ở 3 huyện nghiên cứu ........55
Bảng 3.6. Quy luật hoạt động theo tháng của các loài ruồi, mòng hút máu ............57
Bảng 3.7. Quy luật hoạt động trong ngày của các loài ruồi, mòng hút máu ............59
Bảng 3.8. Thời gian T. evansi xuất hiện trong máu của chuột bạch gây nhiễm.......60
Bảng 3.9. Thời gian chết của chuột bạch sau gây nhiễm T. evansi ........................ 62
Bảng 3.10. Triệu chứng lâm sàng ở chuột sau gây nhiễm ......................................63
Bảng 3.11. Bệnh tích đại thể ở chuột bạch bị bệnh tiên mao trùng do gây nhiễm ...65
Bảng 3.12. Thời gian T. evansi bắt đầu xuất hiện và thời gian trâu gây nhiễm có
biểu hiện lâm sàng ................................................................................66
Bảng 3.13. Triệu chứng lâm sàng chủ yếu ở trâu gây nhiễm ..................................71
Bảng 3.14. Sự thay đổi một số chỉ tiêu sinh lý máu trâu sau gây nhiễm .................72
Bảng 3.15. Số lượng và tỷ lệ các loại bạch cầu của trâu gây nhiễm và đối chứng...73
Bảng 3.16. Bệnh tích đại thể chủ yếu của trâu bị bệnh TMT do gây nhiễm ............74
Bảng 3.17. Tỷ lệ phát hiện của Kit CATT và Kit ELISA trong số mẫu huyết thanh
trâu nhiễm tiên mao trùng......................................................................76
Bảng 3.18. Đánh giá độ nhạy của Kit CATT và Kit ELISA đã thử nghiệm.............76
Bảng 3.19. Thử nghiệm phác đồ điều trị bệnh tiên mao trùng trên diện hẹp...........78
Bảng 3.20. Kết quả điều trị bệnh tiên mao trùng ở trâu tại Tuyên Quang................79


vii

DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1: Cấu trúc của tiên mao trùng T.evansi .......................................................5
Hình 1.2: Sự phân bố của T.evansi trên thế giới.......................................................6
Hình 1.3: Cơ chế lây truyền bệnh tiên mao trùng.....................................................7
Hình 1.4: Chu kỳ sống của T. evansi trong vật chủ ..................................................7
Hình 1.5: Chu kỳ phát triển của ruồi, mòng. ............................................................8
Hình 1.6: Phương pháp ngưng kết trên phiến kính ................................................13

Hình 1.7: CATT/T. evansi ....................................................................................13
Hình 1.8: Phương pháp ELISA ..............................................................................14
Hình 2.1: Các ô đếm trong buồng đếm Neubauer (đếm tiên mao trùng trong các ô
bôi đen)……………………………………………………………………………. 41
Hình 3.1: Biểu đồ tỷ lệ nhiễm tiên mao trùng ở trâu tại tỉnh Tuyên Quang ............49
Hình 3.2: Đồ thị tỷ lệ nhiễm tiên mao trùng ở trâu theo lứa tuổi ............................ 51
Hình 3.3: Biểu đồ tỷ lệ loài ruồi, mòng ở các địa phương nghiên cứu....................56
Hình 3.4: Đồ thị diễn biến thân nhiệt của trâu gây nhiễm 1....................................67
Hình 3.5: Đồ thị diễn biến thân nhiệt của trâu gây nhiễm 2.................................... 68
Hình 3.6: Đồ thị diễn biến thân nhiệt của trâu gây nhiễm 3 ...................................68
Hình 3.7: Đồ thị diễn biến thân nhiệt của trâu đối chứng .......................................68
Hình 3.8: Biểu đồ về kết quả điều trị bệnh tiên mao trùng ở trâu tại Tuyên
Quang...........................................................................................................
.............79


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trypanosoma evansi là ký sinh trùng đơn bào đường máu (Protozoa) thuộc
lớp trùng roi (Flagellata) có tầm quan trọng lớn đối với ngành Thú y. Bệnh
Trypanosoma evansi thấy phổ biến ở các loài gia súc như: trâu, bò, dê, ngựa, hươu,
lạc đà…, bệnh gây nhiều thiệt hại về kinh tế ở các nước châu Phi, Nam Mỹ và châu
Á do những vùng này có số lượng gia súc chết hàng năm lớn và đều là do
Trypanosoma evansi gây nên (Brun R. và cs., 1998 [37]).
Theo Phan Văn Chinh (2006) [1], tại Việt Nam bệnh tiên mao trùng xuất
hiện ở nhiều vùng với tỷ lệ mắc khá cao: ở trâu 13 – 30%, bò 7 – 14%, trong đó tỷ
lệ gia súc chết/gia súc mắc bệnh chiếm từ 6,3% đến 20%.
Tuyên Quang là một tỉnh miền núi phía Bắc giáp tỉnh Hà Giang, phía Đông

Bắc giáp tỉnh Cao Bằng, phía Đông giáp tỉnh Bắc Kạn và tỉnh Thái Nguyên, phía
Nam giáp tỉnh Vĩnh Phúc, phía Tây Nam giáp tỉnh Phú Thọ, phía Tây giáp tỉnh Yên
Bái. Tỉnh Tuyên Quang nằm ở trung tâm của lưu vực sông Lô, có dòng sông
Gâm chảy qua theo hướng Bắc - Nam và nhập vào sông Lô ở phía Tây Bắc của
huyện Yên Sơn, chỗ giáp ranh giữa ba xã Phúc Ninh, Thắng Quân và Tân Long.
Theo số liệu thống kê của Chi cục Thú y tỉnh Tuyên Quang, tính đến thời
điểm cuối năm 2013, tổng đàn trâu của tỉnh Tuyên Quang là 105.078 con. Đàn trâu
của tỉnh được đánh giá là có tầm vóc lớn và có khả năng sinh trưởng tốt. Tuy nhiên,
trong thời gian qua, cũng giống như nhiều địa phương khác, công tác giống, chăm
sóc nuôi dưỡng và phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là việc phòng trị bệnh tiên mao
trùng chưa được chú trọng. Hàng năm, trâu bị ốm và chết khá nhiều trong vụ Đông Xuân, khi thời tiết giá lạnh và thức ăn trở nên khan hiếm. Cơ sở hạ tầng phục vụ
công tác chẩn đoán và điều trị bệnh cho đàn gia súc tại địa phương vẫn còn nhiều
hạn chế, dẫn tới hệ quả là bệnh tiên mao trùng trở nên phổ biến hơn, nghiêm trọng
hơn và gây thiệt hại lớn hơn.
Những phân tích ở trên cho thấy mức độ phổ biến cũng như những tác hại về
kinh tế do bệnh tiên mao trùng gây ra trên gia súc nói chung và đàn trâu nói riêng ở
nước ta, đặc biệt là ở các tỉnh trung du miền núi, trong đó có tỉnh Tuyên Quang. Để
có cơ sở khoa học phục vụ công tác chủ động phòng, trị bệnh tiên mao trùng, chúng


2

tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu bệnh tiên mao trùng do Trypanosoma evansi gây
ra trên đàn trâu tại tỉnh Tuyên Quang và biện pháp phòng trị”.
2. Mục tiêu đề tài
- Xác định loài tiên mao trùng và một số đặc điểm dịch tễ bệnh tiên mao
trùng trên đàn trâu của tỉnh Tuyên Quang.
- Xác định một số đặc điểm bệnh lý và lâm sàng của bệnh tiên mao trùng trên
các động vật gây nhiễm (chuột bạch, trâu).
- Lựa chọn phác đồ điều trị bệnh tiên mao trùng hiệu quả và phù hợp với

điều kiện chăn nuôi của tỉnh Tuyên Quang.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
3.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quả của đề tài là những thông tin khoa học có giá trị về đặc điểm dịch tễ,
bệnh lý, lâm sàng, chẩn đoán và phác đồ điều trị bệnh tiên mao trùng cho đàn trâu
đạt hiệu quả cao.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả của đề tài là cơ sở khoa học để khuyến cáo người chăn nuôi cách
nhận biết và áp dụng biện pháp phòng, trị bệnh tiên mao trùng hiệu quả; từ đó hạn
chế tỷ lệ nhiễm và những thiệt hại do bệnh tiên mao trùng gây ra; góp phần nâng
cao năng suất chăn nuôi trâu trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.
4. Những đóng góp mới của đề tài
- Là công trình nghiên cứu có tính hệ thống về một số đặc điểm dịch tễ, bệnh
lý và lâm sàng, chẩn đoán và phòng trị bệnh tiên mao trùng trên đàn trâu của tỉnh
Tuyên Quang.
- Xây dựng được biện pháp phòng, trị bệnh tiên mao trùng cho đàn trâu có
hiệu quả cao, khuyến cáo và áp dụng rộng rãi ra các nông hộ chăn nuôi trâu tại tỉnh
Tuyên Quang.


3

Chương 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1.

CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
Tiên mao trùng được Blanchard (1886) phát hiện đầu tiên trong mẫu máu

của một con la bị bệnh ở miền Bắc Việt Nam. Sau đó, bệnh được thấy phổ biến ở

hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước. Trâu mắc bệnh tiên mao trùng bị thiếu máu,
suy nhược, giảm sức sản xuất, giảm hoặc mất khả năng sinh sản, nếu mắc bệnh
nặng gia súc rất dễ chết.
1.1.1. Lịch sử phát hiện ra loài tiên mao trùng Trypanosoma evansi
Năm 1841, Valentine tại Bern (Thụy Sỹ) đã tìm thấy tiên mao trùng trong
máu của một loài cá hồi (Salmo fario). Thuật ngữ Trypanosoma được bác sỹ Gruby
(Hungary) đưa ra năm 1843. Tác giả đã sử dụng kết hợp hai từ Hy Lạp (τρυπάνο:
cái khoan và σώμα: cơ thể) để gọi những cơ thể nhỏ bé có những chuyển động
giống hệt loài lươn mà ông phát hiện trong máu ếch (dẫn theo Itard J., 1989 [77]).
Sau đó, Griffiths Evans (1880) phát hiện tiên mao trùng là một tác nhân gây
bệnh cho lạc đà và ngựa tại Dara Ismail Khan, Punjab (Ấn Độ).
Năm 1885, Steel lại phát hiện ra những ký sinh trùng giống với những mô tả
của Griffiths Evans, ký sinh trong máu lừa có nguồn gốc từ Myanmar. Để tưởng
nhớ công lao của Griffiths Evans, Steel đã gọi tên loài tiên mao trùng này là
Trypanosoma evansi (dẫn theo Stephen L. E., 1986 [118]).
1.1.2. Đặc điểm hình thái, cấu tạo, phân loại và chu kỳ phát triển của tiên mao
trùng Trypanosoma evansi
1.1.2.1. Đặc điểm hình thái, cấu tạo của tiên mao trùng Trypanosoma evansi
* Đặc điểm hình thái của tiên mao trùng Trypanosoma evansi
Tiên mao trùng di chuyển được là nhờ roi và màng rung động. Tiên mao trùng
có hình mũi khoan, di động được trong máu nhờ roi tự do xuất phát từ phía sau
thân, chạy vòng quanh thân tạo thành màng rung. Khi rung động, roi tự do vung ra
phía trước và màng rung chuyển động, giúp cho tiên mao trùng di chuyển nhanh
trong máu vật chủ (Phạm Sỹ Lăng, 1982 [10]).
Phần sau tiên mao trùng Trypanosoma evansi có có dạng củ hành, rộng và có


4

hình thoi, trong khi phần trước thì lại mảnh hơn (Brun R. và cs., 1998 [37]).

Theo Nguyễn Thị Kim Lan (2012) [9], cơ thể tiên mao trùng có hình thoi,
chiều dài là 18 - 34 m. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng tiên mao trùng chỉ đạt 14 –
33 m chiều dài và 1,5 – 2,2 m chiều rộng. Giữa thân có một nhân, phía cuối cơ
thể có một roi, roi này chạy dọc theo thân và tạo thành nhiều màng rung động, cuối
cùng roi lơ lửng ở phần đầu và thành roi tự do.
* Đặc điểm cấu tạo của tiên mao trùng Trypanosoma evansi
Cấu trúc cơ bản của loài tiên mao trùng T. evansi cũng giống như cấu trúc của
các loài tiên mao trùng khác thuộc họ Trypanosomatidae. Cấu trúc từ ngoài vào
trong được chia thành 3 phần chính:
Vỏ: Ngoài cùng là lớp vỏ hay còn gọi là màng bao (periplast) dày 8 - 10 nm,
vỏ được chia làm 3 lớp (lớp ngoài, lớp giữa và lớp trong; lớp ngoài và lớp trong tiếp
giáp với nguyên sinh chất dày hơn lớp giữa). Lớp vỏ ngoài cùng được cấu tạo từ các
phân tử glycoprotein. Lớp vỏ (Variant Glycoprotein Surface -VGS) có khả năng
biến đổi, nhờ vậy mà kí sinh trùng có thể né tránh đáp ứng miễn dịch của vật chủ.
Tiếp giáp với lớp trong cùng là 9 cặp vi ống xếp song song dọc theo chiều dài của
thân tiên mao trùng. Chính nhờ sự sắp xếp của các cặp vi ống này nên tiên mao
trùng có hình dạng suốt chỉ mảnh (Juste M. C., 2000 [132]).
Nguyên sinh chất: trong nguyên sinh chất có vài hạt lơ lửng, trong đó có nhân
– trung tâm điều khiển tế bào, giữ vai trò quan trọng trong việc sinh sản của ký sinh
trùng. Ngoài ra, trong nguyên sinh chất còn có chứa ribosome (có màu thẫm xen kẽ
vùng không bào màu sáng), kinetoplast (thể cơ động), mitochrondno, reticulum và
mạng lưới Golgi (De Souza W. và Da Cunha-e-Silva N. L., 2003 [50]).
Bộ Kinetoplastida chỉ chung các loài đơn bào có một bào quan riêng biệt trong
nguyên sinh chất, gọi là kinetplast. Kinestoplast chứa rất nhiều ADN ngoài nhân, ở
tiên mao trùng T. evansi, kinetoplast có đường kính là 0,7 m. Từ kinetoplast có
một roi chạy vòng quanh thân lên đầu và ra phía ngoài cơ thể thành roi tự do. Roi
của tiên mao trùng có lớp vỏ ngoài cùng giống lớp vỏ của thân. Trong roi có 9 cặp
vi ống ở xung quanh và một cặp ở trung tâm, xếp song song dọc chiều dài roi
(María Forlano và cs., 2011 [133]).

Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full