Tiểu luận: Thực trạng và biện pháp nâng cao chất lượng công tác Đội – Sao nhi đồng – Phong trào thiếu nhi tại trường Tiểu học Phan Văn Trị – Quận Bình Thạnh

MỤC LỤC
A. Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………… 4
2. Mục đích nghiên cứu…………………………………………………….. 6
3. Nhiệm vụ nghiên cứu …………………………………………………… 6
4. Đối tượng nghiên cứu …………………………………………………... 6
5. Phương pháp nghiên cứu .………………………………………………. 6
B. Nội dung
Chương 1: Cơ sở khoa học của đề tài
1.1 Cơ sở lý luận ………………………………………………………….. 8
1.1.1Một số hiểu biết về Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh ……… 8
1.1.1.1 Tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh là gì …………………………… 8
1.1.1.2 Tính chất của Đội TNTP Hồ Chí Minh …………………………... 9
1.1.1.3 Nhiệm vụ của Đội TNTP Hồ Chí Minh ………………………….. 11
1.1.1.4 Nguyên tắc hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh …………….. 12
1.1.1.5 Hệ thống tổ chức của Đội TNTP Hồ Chí Minh …………………. 12
1.1.1.6 Nội dung công tác của tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh ………… 14
1.1.1.7 Công tác kiểm tra Đội …………………………………………….. 14
1.1.1.8 Khen thưởng và kỷ luật …………………………………………… 15
1.1.2 Nhi đồng và Sao nhi đồng ở trường tiểu học ………………………. 16
1.1.2.1 Khái niệm về Nhi đồng và Sao nhi đồng …………………………. 16
1.1.2.2 Tổ chức Sao nhi đồng trong trường tiểu học ……………………... 16
1.1.2.3 Lựa chọn và bồi dưỡng Sao nhi đồng ……………………………. 17
1.2 Cơ sở thực tiễn
1.2.1 Mục tiêu của công tác Đội – Sao nhi đồng ở trường tiểu học Phan Văn
Trị – Quận Bình Thạnh ………………………………………………………..... 19
1.2.2 Hứng thú của học sinh đối với công tác Đội – Sao nhi đồng ……… 19

3

Chương 2: Thực trạng và biện pháp nâng cao chất lượng công tác đội –
sao nhi đồng – phong trào thiếu nhi
2.1 Vài nét về trường Tiểu học Phan Văn Trị – Quận Bình Thạnh ……….. 20
2.1.1 Tình hình giáo dục của nhà trường…………………………………... 20
2.1.2 Một số nét khái quát về công tác tổ chức của trường, hệ thống tổ chức
bộ máy trong tổ chức nhà trường và đoàn thể ……………………………………. 20
2.1.3 Cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học của nhà trường ……….. 20
2.2 Công tác Đội – Sao nhi đồng – Phong trào thiếu nhi …………………. 20
2.2.1 Thuận lợi …………………………………………………………….. 20
2.2.2 Khó khăn …………………………………………………………….. 21
C. Kết luận
*Tài liệu tham khảo

A.MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh ngày càng trưởng thành, lớn mạnh và
phát triển, dần dần trở thành một tổ chức được toàn thể thiếu nhi yêu mến. Để có
được kết quả đó, ngoài sự quan tâm của Đảng, của Nhà nước thì điều quan trọng
4


hơn cả chính là sự đổi mới về nội dung lẫn hình thức một cách đa dạng, phong phú
và sinh động. Đổi mới về hình thức sao cho phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng và
đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ em. Đổi mới về nội dung để đào tạo, định
hướng cho các em phát triển toàn diện nhân cách lẫn đạo đức, trở thành Cháu ngoan
Bác Hồ và xa hơn nữa là trở thành Đoàn viên ưu tú, những công dân tốt cho xã hội.
Những quy định về Luật Giáo Dục đã nêu: “ Mục tiêu giáo dục là đào tạo con
người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và
nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình
thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lượng của người công dân, đáp

ứng yêu cầu của xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Trong trường tiểu học, dạy học là hoạt động trọng tâm, chiếm một quỹ thời
gian lớn, chi phối nhiều hoạt động khác. Nhưng do đặc điểm tâm lí học sinh tiểu
học, trẻ có nhu cầu phát triển mạnh cả về trí tuệ, lẫn thể chất. Bản chất của việc
“học mà chơi, chơi mà học” vẫn là đặc điểm tâm lí hết sức quan trọng và đặc trưng
cho mọi hoạt động học tập, lao động, vui chơi giải trí của các em. Đây là thời kì mà
tư duy của trẻ đang chuyển dần từ tư duy trực quan sinh động sang tư duy trừu
tượng. Nhất là đối với học sinh đầu cấp tư duy của trẻ mới được hình thành từ
những thao tác cụ thể tức là những thao tác của tư duy thuộc về những đồ vật có thể
điều khiển bằng tay hoặc có thể trực giác hóa. Vì vậy, song song với việc đặt những
viên gạch nền móng của kiến thức văn hóa và khoa học cho các em, chúng ta cần
phải tổ chức cho trẻ sinh hoạt vui chơi một cách lí thú , bổ ích phù hợp với tâm sinh
lí lứa tuổi của các em.
Làm thế nào để giúp trẻ cân bằng giữa việc học tập và vui chơi, giúp trẻ giảm
bớt sự mệt mỏi, căng thẳng sau những giờ học trên lớp, tạo hứng thú trong học tập,
trong tư duy, trong nghiên cứu sáng tạo, rèn luyện và phát triển thể chất, tinh thần
cho trẻ,… Việc tổ chức tốt hoạt động Đội trong nhà trường sẽ giải quyết được vấn
đề nêu trên. Bởi chính hoạt động Đội, các phong trào ở nhà trường là một sân chơi
bổ ích và lí thú nhất giúp các em vừa được học tập ôn luyện củng cố, mở mang kiến
thức đã học trên lớp vừa được vui chơi, giải trí lành mạnh và thể hiện được chính
5


mình. Đây là động lực thúc đẩy giúp các em học tốt hơn các môn học văn hóa, góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh trong nhà trường.
Chính vì vậy, trong giáo dục hiện hành, bên cạnh các hoạt động dạy học trên
lớp thì nhà trường Tiểu học luôn coi trọng các tiết sinh hoạt Đội, đây là môi trường
giúp học sinh hình thành và phát triển nhân cách môt cách toàn diện; và một trong
những hoạt động được chú ý nhiều nhất đó là công tác Đội – Sao – Phong trào thiếu
nhi.

Nếu như ở các trường Cao đẳng – Đại học có các bộ môn chuyên ngành đào
tạo sinh viên theo con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa, trung thành với tư tưởng
chính trị của Đảng thì ở cấp học này không gì hiệu quả hơn là sự hoạt động tích cực
của công tác Đội – Sao nhi đồng và phong trào thiếu nhi.
Bên cạnh những mặt tích cực thì còn những tồn tại, khó khăn cần khắc phục
trong công tác Đội – Sao nhi đồng và phong trào thiếu nhi ở trường tiểu học. Vì
vậy, tôi đã quyết định đi sâu vào tìm hiểu thực trạng để từ đó đưa ra các giải pháp
nhằm khắc phục những tồn tại và khó khăn nêu trên.
Là một Tổng phụ trách Đội, bản thân tôi càng muốn tự nhận thức tầm quan
trọng của công tác Đội trong nhà trường tiểu học, muốn trau dồi thật nhiểu kinh
nghiệm và tìm ra nhiều biện pháp hay trong các hoạt động của phong trào Đội – Sao
nhi đồng – Phong trào thiếu nhi nhằm giúp công tác sau này được thuận lợi và đạt
được hiệu quả cao. Chính vì những lý do trên nên tôi chọn đề tài: “ Thực trạng va
biện pháp nâng cao chất lượng công tác Đội – Sao nhi đồng – Phong trao thiếu
nhi tại trường Tiểu học Phan Văn Trị – Quận Bình Thạnh” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tìm hiểu thực tế các phong trào thiếu nhi, công tác Đội ở trường tiểu học và
từ đó rút ra cho bản thân những kinh nghiệm thực tiễn có giá trị phục vụ cho học tập
và công tác, bên cạnh đó đề xuất các biện pháp hiệu quả trong chương trình công
tác Đội và phong trào thiếu nhi.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:

6


Tìm hiểu thực tế về trường và chương trình công tác Đội – Sao nhi đồng –
phong trào thiếu nhi tại trường Tiểu học Phan Văn Trị. Từ đó tìm ra các biện pháp
phát huy hiệu quả trong chương trình công tác Đội – Sao nhi đồng – phong trào
thiếu nhi.
4. Đối tượng nghiên cứu:

Các em nhi đồng, đội viên của trường.
Các kế hoạch, phong trào, hoạt động của học sinh, giáo viên chủ nhiệm, tổng
phụ trách trong chương trình công tác Đội – Sao nhi đồng – phong trào thiếu nhi.
5. Phương pháp nghiên cứu:


Phương pháp tham khảo tài liệu: Để có được những cơ sở lý luận thực

tiễn chính xác cần tiếp cận với những tài liệu có liên quan và cũng chính nhờ đó mà
có thêm nhiều biện pháp, tư duy hay áp dụng vào thực tiễn.


Phương pháp tổng hợp: Từ những số liệu, thông tin thu thập được từ

thực tiễn bằng phương pháp phân tích tổng hợp sẽ đưa ra những kết luận khoa học
và từ đó tìm thêm các biện pháp tốt nhằm đẩy mạnh và nâng cao công tác Đội – Sao
nhi đồng – phong trào thiếu nhi trong nhà trường tiểu học.


Phương pháp trò chuyện phỏng vấn: Là phương pháp dùng lời nói trao

đổi, trực tiếp nói chuyện với người được nghiên cứu và ghi nhận ý kiến của họ.
Phương pháp này dễ khai thác thông tin và ít tốn kém chi phí.


Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Là phương pháp được sử dụng để

tham khảo ý kiến của giáo viên chủ nhiệm, tổng phụ trách nhằm tìm ra các biện
pháp mang lại hiệu quả cao trong việc thực hiện chương trình công tác Đội – Sao
nhi đồng – phong trào thiếu nhi trong nhà trường tiểu học.



Phương pháp quan sát sư phạm: Phương pháp này giúp có những thu

nhận thực tế, chân thành, liên tục, khách quan trong quá trình nghiên cứu. Nó giúp
nhận ra hứng thú của các em học sinh trong các hoạt động, đồng thời nhận thấy
được biểu hiện của các em để từ đó đưa ra những hình thức tổ chức phù hợp với các
em nhằm nâng cao chất lượng công tác Đội – Sao nhi đồng – phong trào thiếu nhi
tại nhà trường.
7


B.NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
1.1 Cơ sở lý luận
1.1.1 Một số hiểu biết về Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh
1.1.1.1

Tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh là gì?

8


Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh ( Đội TNTP HCM) là tổ chức của
thiếu nhi Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập,
Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phụ trách.
Đội TNTP HCM là trường học giáo dục thiếu nhi Việt Nam trong và ngoài
nhà trường, là đội dự bị của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh; lực lượng
nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi.
Đội TNTP HCM được tổ chức hoạt động trong nhà trường và ở khu vực địa

bàn dân cư.
Đội TNTP HCM lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng làm mục tiêu
phấn đấu rèn luyện cho Đội viên, giúp đỡ thiếu nhi trong rèn luyện, học tập, hoạt
động, vui chơi, thực hiện quyền và bổn phận theo Công ước của Liên Hợp Quốc về
Quyền trẻ em, Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Đội TNTP HCM đoàn kết, hợp tác với các tổ chức, phong trào thiếu nhi ở khu
vực và thế giới vì quyền lợi của trẻ em, vì hòa bình, hạnh phúc của các dân tộc.
Đội TNTP HCM thành lập ngày 15-5-1941.
1.1.1.2

Tính chất của Đội TNTP Hồ Chí Minh
Tính quần chúng

Đội TNTP HCM là tổ chức của lớp người nhỏ tuồi (9 - 15 tuổi), do các em làm
chủ, tự quản mọi hoạt động, mọi công việc dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn của tổng
phụ trách Đội.
Đội TNTP Hồ Chí Minh thu hút các mọi học sinh mọi tầng lớp tham gia và
không phân biệt giới tính, tôn giáo, dân tộc, … miễn là các em có nguyện vọng, tự
nguyện gia nhập Đội và được hơn ½ số đội viên trong chi đội đồng ý.
Điều lệ Đội TNTP HCM đã khẳng định “ … Đội Thiếu niên tiền phong Hồ
Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam, … là lực lượng nòng cốt của phong
trào thiếu nhi. Đội TNTP HCM được tổ chức hoạt động trong nhà trường và ở khu
vực địa bàn dân cư.

9


Ở những nơi không có hoặc chưa có tổ chức Đội TNTP HCM thì việc kết nạp
Đội viên mới do Ban chấp hành Đoàn hoặc Hội đồng đội cấp phường quyết định và
tiến hành thành lập tổ chức cơ sở Đội theo điều lệ Đội TNTP HCM.

Tính cách mạng
Tính chất của Đội TNTP HCM được thể hiện rất rõ là:


Đội là một tổ chức quần chúng, một tổ chức giáo dục chứ không phải

là một tổ chức từ thiện, vui chơi, hướng đạo đơn thuần. Giáo dục bao giờ cũng
mang tính giai cấp, nhằm phục vụ quyền lợi của một giai cấp nhất định.


Đội còn là lực lượng nòng cốt trong phong trào thiếu niên, nhi đồng, là

lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường; là lực lượng dự bị của Đoàn thanh
niên cộng sản Hồ Chí Minh. Tính chất này còn được thể hiện rõ ở mục đích và khẩu
hiệu của Đội TNTP Hồ Chí Minh.


Đội TNTP HCM do Đảng cộng sản Việt Nam sáng lập và do Đoàn

thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phụ trách. Đội cùng với nhà trường giáo dục thế
hệ trẻ theo đường lối, chính sách, chủ trương của Đảng và nhà nước. Giáo dục đội
viên theo 5 điều Bác Hồ dạy.


Khẩu hiệu của Đội: “ Vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, Vì lý tưởng của

Bác Hồ vĩ đại, sẵn sáng!”.


Điều lệ Đội TNTP HCM khẳng định: “ Đội TNTP HCM là tổ chức cho

thiếu niên nhi đồng, làm theo 5 điều Bác dạy, trở thành con ngoan, trỏ giỏi, bạn tốt,
công dân tốt, trở thành đoàn viên Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.


Đội viên Đội TNTP HCM có nhiệm vụ thực hiện đúng tôn chỉ mục

đích của Đội. Đồng thời thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng phấn đấu
trở thành đội viên tốt, đoàn viên gương mẫu và công dân tốt của xã hội.
Tính tự quản
Tính tự quản thể hiện rất rõ trong quan điểm của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ
Chí Minh đối với Đội TNTP HCM là ở đâu có thiếu nhi ở đó có các hoạt động Đội.
Tuy nhiên, chúng ta cần tránh được 3 khuynh hướng lệch lạc sau:

10




Thu hẹp tổ chức Đội: coi tổ chức Đội là tổ chức của các em học sinh

giỏi, ngoan và dễ bảo. Đó là một suy nghĩ sai lầm của các bộ phận có liên quan.
Tránh tình trạng kết nạp rộng rãi các em vào tổ chức Đội sẽ làm giảm uy tín, vinh
dự của tổ chức Đội và các đội viên.


Khuynh hướng ngược lại: buông lỏng khâu giáo dục, ồ ạt kết nạp các

em vào Đội để rồi không quản lý, giáo dục làm suy yếu tổ chức Đội.


Khuynh hướng không tôn trọng quyền làm chủ, tự quản của đội viên

dẫn đến hành chính hóa Đội, áp đặt những mệnh lệnh, bao biện hoặc làm thay các
em.
Tính giáo dục
Mục đích giáo dục cộng sản nói chung là xây dựng con người mới xã hội chủ
nghĩa, giáo dục các em trở thành con ngoan, trò giỏi, công dân tốt của xã hội… Mỗi
đội viên cần phải phấn đấu, rèn luyện trở thành đội viên tốt, phấn đấu trở thành
đoàn viên Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Đây là một trong những nhiệm
vụ quan trọng nhất của Đội TNTP HCM. Đối tượng giáo dục của Đội là các em
thiếu niên, nhi đồng. Do đó, tổ chức Đội phải biết kết hợp chặt chẽ với nhà trường,
giáo dục trong nhà trường, địa bàn dân cư, giáo dục trong giờ học, ngoài giờ học và
cần phát huy mạnh tính tập thể của các lực lượng giáo dục, là cầu nối giữa gia đình
– nhà trường – xã hội trong việc giáo dục thiếu niên nhi đồng.
Điều lệ Đội TNTP HCM cũng đã khẳng định: “ Đội TNTP HCM là trường
học giáo dục thiếu nhi Việt Nam trong và ngoài nhà trường, là đội dự bị của Đoàn
thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh”. Đội TNTP HCM lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu
niên, nhi đồng làm mục tiêu phấn đấu và rèn luyện đội viên.
1.1.1.3

Nhiệm vụ của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh

Mục tiêu của Đội TNTP HCM được cụ thể hóa bằng nhiệm vụ của Đội TNTP
HCM và các đội viên.


Nhiệm vụ thứ nhất là các tập thể Đội, đội viên phải phấn đấu và rèn

luyện 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng để trở thành con ngoan, trò giỏi, bạn

tốt, công dân tốt của xã hội, đoàn viên thanh niên cộng sản gương mẫu. Nhiệm vụ
11


này được cụ thể hóa bằng việc mỗi đội viên phải nghiêm chỉnh thực hiện điều lệ
Đội và nghi thức Đội TNTP HCM, chương trình rèn luyện đội viên.


Nhiệm vụ thứ hai là Đội TNTP HCM phải có nhiệm vụ, trách nhiệm

giúp đỡ đội viên phát triển mọi khả năng học tập, hoạt động, vui chơi,… đây là
nhiệm vụ thể hiện rõ tính quần chúng của Đội TNTP HCM, đáp ứng các nhu cầu
của đội viên trong quá trình phấn đấu, học tập và rèn luyện của mình.


Nhiệm vụ thứ ba là các tập thể Đội TNTP HCM và các đội viên phải

thực hiện các quyền và bổn phận của trẻ em đã được nêu trong Công ước của Liên
Hợp Quốc về quyền trẻ em, Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Khi các em
thực hiện tốt các điều quy định trong Công ước và Luật nghĩa là các em đã từng
bước trưởng thành trong quá trình phấn đấu của mình.
Những vấn đề nêu trên có nghĩa là:
 Tập hợp thiếu niên, nhi đồng và tạo điều kiện cho thiếu nhi phát triển
toàn diện, mọi khả năng, sáng kiến trong các hoạt động học tập, vui chơi và giải trí.
 Xây dựng đội vững mạnh giúp cho đội viên trở thành Đoàn viên thanh
niên cộng sản Hồ Chí Minh, giúp nhi đồng trở thành Đội viên thiếu niên tiền phong
Hồ Chí Minh.
 Đoàn kết, hữu nghị, hợp tác, tích cực tham gia các hoạt động phong
trào thiếu nhi quốc tế.
1.1.1.4

Nguyên tắc hoạt động của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí

Minh
Các hoạt động Đội diễn ra đa dạng, thường xuyên và nghiêm túc và liên tục về
nội dung, phong phú về hình thức, tất cả các hoạt động Đội đều được tiến hành theo
những nguyên tắc nhất định, những nguyên tắc đó gọi là nguyên tắc hoạt động Đội
TNTP HCM.
Các nguyên tắc hoạt động Đội TNTP HCM


Nguyên tắc đảm bảo tính định hướng chính trị xã hội.
 Nguyên tắc đảm bảo tính tự nguyện gia nhập Đội và tham gia tích cực

các hoạt động Đội của thiếu niên và nhi đồng.
12


 Nguyên tắc đảm bảo tính tự quản và phát huy năng lực sáng tạo của
đội viên, trên cơ sở có sự phụ trách trực tiếp của Đoàn
 Nguyên tắc đảm bảo phù hợp đặc điểm lứa tuổi và đặc điểm cá nhân
của đội viên.
 Nguyên tắc đảm bảo tính lãng mạn, gây hứng thú mang màu sắc vui
chơi trong các hoạt động đội.
 Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống trong các hoạt động đội.
1.1.1.5

Hệ thống tổ chức của Đội TNTP HCM ở trường tiểu học

Hệ thống tổ chức của Đội TNTP HCM bao gồm các cấp từ liên đội, chi đội,

phân đội. Trên liên đội là hội đồng đội các cấp phường – xã, quận – huyện, trung
ương do Ban chấp hành Đoàn cùng cấp lập ra để thực hiện nhiệm vụ trực tiếp phụ
trách đội.
Đội TNTP trong trường tiểu học đó là một tổ chức cơ sở của Đội nhằm đoàn
kết, tập hợp toàn thể thiếu niên nhi đồng trong nhà trường, thực hiện các hoạt động
do Đoàn, Đội tổ chức, hướng dẫn, giúp đỡ thiếu nhi học tập, rèn luyện trở thành con
ngoan, trò giỏi, đội viên tốt và hơn nữa là công dân có ích cho xã hội.
Tổ chức của Đội trong trường tiểu học:
 Liên đội là tập hợp các chi đội trong trường và đứng đầu là Liên đội
trưởng.
 Chi đội thường là một lớp học do giáo viên chủ nhiệm trực tiếp làm
nhiệm vụ phụ trách chi. Chi đội là đơn vị cơ sở của Đội, trực tiếp tổ chức các hoạt
động Đội cho đội viên.
 Tổng phụ trách Đội TNTP HCM.
o

Tổng phụ trách Đội trong nhà trường phổ thông có chức danh là

“ Giáo viên Tổng phụ trách Đội” và là người chỉ huy trực tiếp cao nhất của tổ chức
Đội.
o

Do đó, tổng phụ trách đội là người chịu trách nhiệm trực tiếp và

toàn diện về chất lượng công tác của tổ chức Đội.
13


Tổng phụ trách Đội là một cán bộ của Đoàn, được Đoàn giao

o

nhiệm vụ tổ chức hướng dẫn, chỉ đạo toàn bộ hoạt động của liên đội.
Tổng phụ trách phải biết cân nhắc lựa chọn ban chỉ huy liên đội

o

và cán bộ phụ trách chi đội sao cho phù hợp với đặc điểm tình hình của nhà trường.
Ban chỉ huy liên, chi đội phải được bồi dưỡng, tập huấn về công tác chuyên môn
nghiệp vụ.
Tổng phụ trách giáo dục và tổ chức giáo dục các em thông qua

o

việc thiết kế, tổ chức và chỉ đạo các hoạt động tập thể đa dạng, phong phú phù hợp
với lứa tuổi, đặc điểm tâm sinh lý, nhu cầu và nguyện vọng của các em thiếu niên,
nhi đồng.
Vai trò của Tổng phụ trách đội:
 Quản lý các hoạt động của liên đội, chi đội.
 Trực tiếp chỉ đạo các hoạt động cụ thể của tổ chức Đội.
 Huy động, phối hợp với các lực lượng khác để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ
giáo dục mà nhà trường đề ra.
1.1.1.6

Nội dung công tác của tổ chức Đội TNTP HCM

 Giáo dục chính trị và tư tưởng.
 Giáo dục lao động, kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp.
 Giáo dục ý thức trách nhiệm trong học tập văn hóa, khoa học kỹ thuật.
 Giáo dục về sức khỏe, vệ sinh.

 Giáo dục thẩm mĩ.
 Giáo dục tinh thần đoàn kết, hữu nghị Quốc tế.
1.1.1.7

Công tác kiểm tra của Đội

Trong các tổ chức, hoạt động thì nhiệm vụ kiểm tra đánh giá là một công việc
hết sức quan trọng, nó góp phần to lớn trong việc nâng cao chất lượng công tác. Vì
vậy, nhằm nâng cao chất lượng công tác Đội – Sao nhi đồng – phong trào thiếu nhi,
cần thực hiện tốt và có hiệu quả công tác kiểm tra của Đội.

14


Cũng trong điều lệ Đội TNTP có một chương, hai điều quy định về công tác
kiểm tra của Đội để góp phần đưa các hoạt động Đội đi vào nề nếp, đáp ứng với yêu
cầu của tình hình mới và nhu cầu của xã hội.
Nhiệm vụ của công tác kiểm tra Đội TNTP:


Kiểm tra toàn diện các mặt công tác của Đội, việc thi hành điều lệ Đội

TNTP, nghị quyết, chương trình công tác Đội…


Kiểm tra việc thi hành kỷ luật ở Liên đội, chi đội và đội viên.



Tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo và việc thi hành kỷ luật đối với

đội viên, cán bộ đội, tổ chức đội.


Kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài chính của Đội.

1.1.1.8

Khen thưởng và kỷ luật
Khen thưởng

Đội TNTP HCM coi trọng việc nêu gương người tốt, việc tốt, lấy việc phát
huy ưu điểm để khắc phục khuyết điểm và những khó khăn tồn tại. Cùng với việc
khen thưởng và khen thưởng đột xuất sau mỗi đợt thi đua, một học kì hay một năm
học, các tập thể đội lựa chọn giới thiệu các cán bộ Đội xuất sắc và có những thành
tích đóng góp cho cơ sở đội để đề nghị khen thưởng. Đồng thời, các tập thể đội lựa
chọn giới thiệu các cấp khen thưởng kịp thời những tập thể và cá nhân có nhiều
đóng góp cho sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng và Đội
TNTP HCM.
Việc xem xét khen thưởng được thực hiện theo quy chế thi đua khen thưởng
của Ban thường vụ trung ương Đoàn và Tiêu chí đánh giá xếp loại thi đua, khen
thưởng hằng năm do Hội đồng đội trung ương hướng dẫn.
Hình thức khen thưởng đối với cá nhân gồm:
 Giấy chứng nhận hoàn thành Chương trình rèn luyện đội viên.
 Giấy chứng nhận Cháu ngoan Bác Hồ.
 Giấy khen, bằng khen.
 Giấy chứng nhận Dũng sĩ nhỏ tuổi,
…….
15

Hình thức khen thưởng đối với tập thể Đội bao gồm:
 Công nhận danh hiệu chi đội mạnh, liên đội mạnh.
 Giấy khen, bằng khen, cờ thi đua…
Việc khen thưởng kịp thời và xứng đáng sẽ tác động tích cực đến mỗi cá nhân
cũng như tập thể. Đó chính là một trong những động lực giúp chất lượng phong trào
phát triển cao hơn.
Kỷ luật
Tập thể đội có trách nhiệm động viên, giúp đỡ đội viên phấn đấu rèn luyện và
không ngừng tiến bộ. Đội viên hoặc tập thể đội vi phạm khuyết điểm thì tập thể đội
xem xát và đề nghị hình thức kỷ luật.
Các hình thức kỷ luật của Đội bao gồm: phê bình, khiển trách; trường hợp đội
viên vi phạm khuyết điểm nghiêm trọng có thể bị xóa tên trong danh sách đội viên.
Việc khen thưởng và kỷ luật trong Đội TNTP HCM nhất thiết phải được thảo
luận, bàn bạc công khai, dân chủ từ cấp phân đội trở lên. Mọi hình thức kỷ luật đối
với tập thể, cá nhân đội viên chỉ được áp dụng khi có quá nửa số đội viên của chi
đội biểu quyết tán thành.
Khen thưởng và kỷ luật cần được tiến hành song song và liên tục trong suốt
quá trình hoạt động của Đội thì mới có thể phát huy mọi ưu điểm. Đồng thời, hạn
chế tối thiểu các mặt tồn tại của từng thành viên trong tổ chức Đội. Do đó, chất
lượng công tác Đội cũng được nâng lên.
1.1.2 Nhi đồng và Sao nhi đồng ở trường tiểu học
1.1.2.1

Khái niệm về nhi đồng và Sao nhi đồng:

Nhi đồng bao gồm các em từ 6 – 8 tuổi, là lớp dự bị của Đội TNTP HCM. Ở
độ tuổi này các em chưa có ý thức về mặt tổ chức, chưa có đủ năng lực để tự quản
một tổ chức cho riêng mình. Vì vậy, quy mô tập hợp nhi đồng để tiến hành các hoạt
động do Đội TNTP HCM tổ chức là Sao nhi đồng.

Sao nhi đồng là một nhóm từ 5 em trở lên, ở gần nhau, cùng vui chơi và học
tập với nhau. Ở tiểu học thường thì sao nhi đồng được thành lập theo nhóm bạn
trong cùng một lớp, ngồi gần bàn nhau, sống gần nhà nhau.
16


1.1.2.2

Tổ chức Sao nhi đồng trong trường tiểu học:

Ở đâu có nhi đồng và có tổ chức Đội TNTP HCM thì ở đó có Sao nhi đồng.
Tổ chức cơ sở được tổ chức ở trường học và trên địa bàn dân cư thì Sao nhi đồng
cũng được lập ra ở trường học và khu vực địa bàn dân cư. Các sao nhi đồng trong
một lớp hay trên khu vực địa bàn dân cư được sự đỡ đầu của Đội TNTP.
Để phân biệt giữa các Sao thì mỗi Sao cần có một tên gọi và tên Sao do chính
các em trong Sao chọn lựa.
Mỗi sao có một Sao trưởng do Sao bầu ra để điều khiển công việc của Sao.
Trưởng Sao cũng có thể được cử theo hình thức luân phiên, Đội viên được cử trực
tiếp giúp đỡ Sao nhi đồng hoạt động được gọi là phụ trách Sao. Ở khối trường học,
giáo viên chủ nhiệm đồng thời là phụ trách Sao nhi đồng. Ở khu vực địa bàn dân cư,
phụ trách nhi đồng do tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản cử.
Ở khối trường học và khu vực địa bàn dân cư thì mỗi tuần sinh hoạt một lần.
Bài hát truyển thống của Sao nhi đồng là “ Nhanh bước nhanh nhi đồng” của
nhạc sĩ Phong Nhã.
Lời ghi nhớ của nhi đồng là:
Vâng lời Bác dạy
Em xin hứa sẵn sàng
Là con ngoan trò giỏi
Cháu Bác Hồ kính yêu.
Mục tiêu phấn đấu của Nhi đồng là: Thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy, xứng đáng

là con ngoan, trò giỏi và trở thành Đội viên TNTP HCM.
Khi đủ 8 tuổi và đủ điều kiện Nhi đồng sẽ được kết nạp Đội TNTP HCM theo
điểu lệ Đội hiện hành.
1.1.2.3

Lựa chọn và bồi dưỡng phụ trách Sao nhi đồng

Lựa chọn phụ trách Sao nhi đồng
Lựa chon các đội viên phụ trách Sao theo các tiêu chuẩn sau:
 Nhiệt tình, có hoàn cảnh thuận lợi.

17




Có khả năng diễn đạt, có năng khiếu văn nghệ, thể thao, hoạt động, học



Học lực khá, hạnh kiểm tốt và ham học hỏi.

tập.
Những yêu cầu đối với phụ trách Sao nhi đồng


Hiểu tâm lý nhi đồng, nhi đồng là những em bé hiếu động, tò mò, hay

bắt chước, dễ quên, rất thật thà, hồn nhiên, rất thích khen,…


Biết cách lôi cuốn nhi đồng cùng làm, cùng chơi một cách hợp lý.



Biết cách động viên, hướng dẫn nhi đồng ngoan và hướng dẫn nhi

đồng trở thành con ngoan, trò giỏi bằng lời nói, việc làm và hành động,…
Tóm lại, phụ trách Sao là những người hướng dẫn nhi đồng, do đó cần phải
có khả năng và cách làm như một giáo dục viên. Trong quá trình hướng dẫn các em
nhi đồng thì bản thân phụ trách Sao cũng phải luôn được tu dưỡng và trưởng thành.
Một số nôi dung bồi dưỡng phụ trách Sao


Cách tổ chức và hướng dẫn Sao nhi đồng biết các trò chơi phù hợp với

lứa tuổi nhi đồng.


Phụ trách Sao phải có khả năng múa, hát, sinh hoạt tập thể và dạy cho

nhi đồng múa hát.


Biết sơ đồ về đặc điểm lứa tuổi tâm lý nhi đồng ( thật thà, hồn nhiên,

thích được khen, thích được thưởng, hay bắt chước, ham hiểu biết, dễ giận, d64
khóc, …)


Cách tổ chức và sinh hoạt buổi Sao nhi đồng.

Phương pháp bồi dưỡng phụ trách Sao nhi đồng


Phương pháp luyện tập



Phương pháp ghi nhớ



Phương pháp trực quan



Lực lượng bồi dưỡng phụ trách Sao

18


Bên cạnh nội dung bồi dưỡng phụ trách Sao nhi đồng nêu trên thì vấn dề quan
trọng và cốt yếu của các em vẫn là học tập. Vì vậy, cần có nội dung, kế hoạch bồi
dưỡng văn hóa cho các em, đảm bảo cho các em tiếp tục vươn lên trong học tập.
1.2 Cơ sở thực tiễn
1.2.1

Mục tiêu của công tác Đội – Sao nhi đồng ở trường tiểu học Phan

Văn Trị – Quận Bình Thạnh
Tạo điều kiện để học sinh hiểu được tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và làm
theo 5 điều Bác Hồ dạy, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ,
…
Hình thành cho học sinh những kỹ năng cơ bản để học tập và lao động sau
này.
Giúp học sinh phát triển toàn diện.
Nâng cao chất lượng đội viên và phụ trách Sao nhi đồng.
Đẩy mạnh việc giáo dục ý thức học sinh thông qua các chương trình hành
động của tổ chức Đội TNTP HCM.
1.2.2

Hứng thú của học sinh đối với công tác Đội – Sao nhi đồng

Theo các em, việc tham gia hoạt động Đội TNTP HCM là việc làm rất quan
trọng và cần thiết. Các em học sinh có ý thức tự giác, tự nguyện tham gia công tác
Đội và Sao nhi đồng. Hầu hết, các em nhận thức được rằng Đội TNTP HCM là môi
trường để các em học tập, rèn luyện, phấn đấu và nỗ lực vươn lên để đạt được kết
quả tốt. Tuy nhiên, bên cạnh những việc làm thiết thực thì quỹ thời gian của các em
vẫn là học tập nên các hoạt động dành cho các em tham gia vẫn còn hạn chế. Mặt
khác, còn một số ít em không hứng thú và tích cực tham gia các hoạt động, phong
trào.

19


CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC ĐỘI – SAO NHI
ĐỒNG – PHONG TRÀO THIẾU NHI
2.1 Vài nét về trường Tiểu học Phan Văn Trị – Quận Bình Thạnh

2.1.1 Tình hình giáo dục của nhà trường
 Khối 1: 144 học sinh
 Khối 2: 120 học sinh
 Khối 3: 122 học sinh
 Khối 4: 126 học sinh
 Khối 5: 134 học sinh
2.1.2 Một số nét khái quát về công tác tổ chức của trường, hệ thống tổ chức
bộ máy trong tổ chức nhà trường và đoàn thể
Trường tiểu học Phan Văn Trị nằm ở số 348 Phan Văn Trị – Phường 11 –
Quận Bình Thạnh – Thành phố Hồ Chí Minh. Trường có 15 lớp với tổng số học
sinh là 644 học sinh. Trong đó, có 5 lớp bán trú và 10 lớp một buổi, mỗi khối có 3
lớp. Số lượng giáo viên – công nhân viên nhà trường là 28 ngưởi.
Hiệu trưởng: Thầy Trần Quan Mỹ
Phó hiệu trưởng: Cô Nguyễn Thị Hiền
Tổng phụ trách Đội: Cô Trần Thị Kim Thanh
2.1.3 Cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học của nhà trường
Về số lượng phòng học: trường có 10 phòng học cơ bản đáp ứng yêu cầu đào
tạo, trang thiết bị phục vụ cho công tác giáo dục.
Trường có các phòng chức năng phục vụ cho việc dạy và học.
Trường có khuôn viên thoáng mát phục vụ mục đích vui chơi cho các ems au
giờ học căng thẳng.
20


2.2 Công tác Đội – Sao nhi đồng – Phong trào thiếu nhi
2.2.1 Thuận lợi
Tổng phụ trách Đội là một giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình nên tính linh
hoạt và khoa học của các hoạt động Đội cũng được nâng cao rõ rệt.
Tổng phụ trách Đội hết lòng vì công việc, có năng lực và luôn luôn tìm hiểu,
học hỏi bồi dưỡng công tác chuyên môn, nghiệp vụ.

Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm cũng như lãnh đạo địa phương luôn quan
tâm, theo sát và chỉ đạo các hoạt động Đội ngày một đi lên.
Đội viên chăm ngoan, học giỏi và các tập thể lớp luôn cố gắng để hoàn thành
tốt nhiệm vụ công tác Đội cũng như đưa các hoạt động của nhà trường ngày một đi
lên.
2.2.2 Khó khăn
Quỹ thời gian của các em đa phần là dành cho việc học tập kiến thức nên các
hoạt động Đội đến với các em cũng chưa được đi sâu vào mỗi cá nhân hay tập thể.
Tổng phụ trách còn trẻ, kinh nghiệm còn hạn chế và chưa hoàn thiện nên
cũng gặp nhiều vấn đề khó khan trong việc vận động các em tham gia hoạt động
Đội.

21


KẾT LUẬN
Công tác Đội – Sao nhi đồng – phong trào thiếu nhi ngày một đi lên và phát
triển, các khó khăn và tồn tại dần dần được giải quyết một cách triệt để và bản thành
tích của trường ngày một dày đặc hơn. Để đạt được những kết quả như vậy là nhờ
vào sự nỗ lực không ngừng của tập thể thầy và trò trường tiểu học Phan Văn Trị.
Điều này được thể hiện rõ trong suốt quá trình thực hiện mọi kế hoạch, điều lệ,
phong trào do Hội đồng đội phát động. Sự chỉ đạo sát sao, đúng lúc và kịp thời của
Ban giám hiệu, Công đoàn nhà trường, Chi đoàn giáo viên. Bên cạnh đó thì cần có
sự năng động, nhiệt huyết, yêu nghề của cán bộ Tổng phụ trách Đội và cũng không
thể thiếu sự tham gia nhiệt tình, hang say của các em học sinh là những yếu tố góp
nên mọi thắng lợi trong các phong trào.
Qua thời gian triển khai thực hiện đề tài, tôi đã nhận được:
Sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, sự ủng hộ tích cực của Ban Giám hiệu,
tập thể giáo viên, Hội CMHS, các ban ngành, đoàn thể trong và ngoài nhà trường.
Đa số giáo viên nhiệt tình giảng dạy, thời gian dành cho hoạt động hợp lý,

nội dung giáo dục phong phú, hình thức đa dạng, phạm vi tiến hành rộng rãi, điều
kiện thực hiện thuận lợi, thu hút được nhiều học sinh tham gia. Hoạt động Đội
TNTP HCM đã trở thành hoạt động thường xuyên liên tục, nối tiếp với hoạt động
dạy học trên lớp và là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động giáo dục chung
của nhà trường. Nó đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh và
thực hiện tốt mục tiêu giáo dục chung của nhà trường.
Phối hợp tốt công tác giáo dục học sinh, nhất là việc giáo dục các hoạt động
Đội TNTP HCM giữa Nhà trường – Gia đình – Xã hội.
Giáo viên hiểu rõ mục đích, thấy được tầm quan trọng, đầu tư nhiều hơn về
thời gian, công sức, lồng ghép việc giảng dạy, giáo dục vào các môn học khác.
Từ việc thực hiện chương trình công tác Đội – Sao nhi đồng và phong trào
thiếu nhi dẫn đến làm tốt việc giáo dục đạo đức cho học sinh, nêu gương tốt, nhân
điển hình trong học sinh.
22


Bài học kinh nghiệm: Hoạt động Đội TNTP HCM là một bộ phận cấu thành
của hoạt động giáo dục trong nhà trường, góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục
của bậc học. Ngoài ra hoạt động Đội TNTP HCM còn là chiếc cầu nối quan trọng
giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Muốn các hoạt động Đội đạt chất lượng tốt nhà
trường phải quan tâm đầu tư đúng mức, tạo mọi điều kiện cần thiết về cơ sở vật
chất, nguồn lực con người, kinh phí, thời gian, cho hoạt động. Đặc biệt hiệu trưởng
nhà trường phải thực hiện thật tốt các biện pháp quản lí, chỉ đạo và tổ chức thực
hiện các chương trình công tác Đội trong suốt cả năm học song song cùng với hoạt
động dạy học trên lớp. Cụ thể:
Ngay từ đầu năm học, người cán bộ quản lý phải có kế hoạch chỉ đạo phù
hợp, kế hoạch hoạt động rõ ràng.
Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá để đôn đốc, nhắc nhở kịp thời.
Phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng nhằm tạo
ra môi trường giáo dục khép kín, tạo bầu không khí lành mạnh xung quanh trẻ để

hình thành và phát triển tư tưởng tình cảm hành vi và thói quen cho các em. Các em
biết vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.
Giáo viên phải thật nhiệt tình, bám lớp, bám trường; thật sự là người thầy,
người cô; người chị, người mẹ và thậm chí là người bạn của các em, cùng học, cùng
vui chơi với các em để tạo nên một môi trường thật thân thiện, để thật sự “Mỗi
ngày đến trường là một ngày vui”.

23


*TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. 70 câu hỏi đáp về Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh – Hội đồng
đội Trung Ương, Nhà xuất bản Kim Đồng.
2. Bác Hồ với thiếu niên - nhi đồng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
3. Cẩm nang cho người phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí
Minh, Bùi Sĩ Tùng (chủ biên), Nhà xuất bản giáo dục.
4. Cẩm nang tổ chức các hoạt động thiếu nhi, Nhà xuất bản Kim Đồng.
5. Công tác Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Hoàng Ngọc Sơn.
6. Điều lệ và hướng dẫn thực hiện Điều lệ Đội Thiếu niên tiền phong Hồ
Chí Minh.
7. Giáo trình tâm lý học tiểu học, Bùi Văn Huệ Nhà xuất bản giáo dục năm
2002.
8. Lịch sử Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh và phong trào thiếu
nhi, Nhà xuất bản Thanh niên.
9. Lý luận và phương pháp công tác Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí
Minh; Trần Như Tính, Phạm Văn Thanh, Phạm Bá Khoa, Nhà xuất bản
Đại học sư phạm năm 2003.
10.Nghi lễ Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Dân Trí
năm 2009 (tái bản có chỉnh sửa và bổ sung).
11.Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, Mai Ngọc Luôn – Lý Thị

Tiên, Nhà xuất bản giáo dục năm 2006.
12.Sổ tay Đội viên, Nhà xuất bản Kim Đồng.
13.Tài liệu tập huấn Tổng phụ trách Đội 2013.

24