Phan2 Chuong4

CHỈÅNG IV .
GIẠO DỦC KHU VỈÛC VÉNH LINH
Cüc khạng chiãún chäúng Phạp kãút thục våïi
chiãún thàõng Âiãûn Biãn Ph, âáút nỉåïc tảm thåìi chia
lm hai miãưn. Pháưn låïn vng âáút thán u ca Qung
Trë phi tảm thåìi nàòm dỉåïi quưn kiãøm sọat ca
chênh quưn M ngủy. Riãng Vénh Linh thüc miãưn
Bàõc x häüi ch nghéa vỉìa phi âm nháûn hon
thnh nhiãûm vủ giỉỵ vỉỵng tuún âáưu ca Täø qúc,
vỉìa phi gạnh vạc trạch nhiãûm l háûu phỉång ton
diãûn v trỉûc tiãúp ca tiãưn phỉång låïn. Chênh vç
váûy trong lëch sỉí giạo dủc khu vỉûc Vénh Linh cọ c
lëch sỉí giạo dủc tènh Qung Trë. Trong âiãưu kiãûn
âàûc th âọ Giạo dủc Vénh Linh â tiãúp nháûn mäüt
säú tháưy giạo v hc sinh cạc trỉåìng Qung Trë táúp
kãút ra Bàõc. Nhiãûm vủ chênh trë l xáy dỉûng nãưn
giạo dủc x häüi ch nghéa, tiãúp tủc xạa nản m
chỉỵ, xáy dỉûng ngnh hc Bäø tục vàn họa khoa hc
cho cạn bäü v thanh niãn miãưn Nam táûp kãút ra Bàõc,
cho nhán dán Vénh Linh âãø xáy dỉûng ch nghéa x
häüi lm háûu thøn cho Cạch mảng miãưn Nam Viãût
Nam. Âãø xáy dỉûng ngnh hc Phäø thäng phạt triãøn
mảnh m vãư säú lỉåüng v cọ cháút lỉåüng cao, cäng
viãûc âáưu tiãn l cng cäú v måí räüng trỉåìng cáúp I
Häư Xạ, thu hụt 100% con em miãưn Nam vo trỉåìng,
täø chỉïc kê tục x cho hc sinh, lo c ni v dảy.
Liãn hãû våïi cạc tènh phêa Bàõc nhỉ trỉåìng cáúp III
Phan Âçnh Phng, Hunh Thục Khạng âãø gỉíi hc sinh
khi chỉa cọ cáúp låïp tải Vénh Linh
Cäng tạc thanh toạn nản m chỉỵ v bäø tục vàn
họa cho cạn bäü v nhán dán âỉåüc âàût ra cáúp thiãút

hån trong ha bçnh xáy dỉûng. Mi lỉûc lỉåüng cọ vàn
1
họa trong cå quan xê nghiãûp, näng thän, cng våïi cạn
bäü ngnh Giạo dủc âãưu âỉåüc huy âäüng. Cạc hçnh
thỉïc hc: tải chỉïc, nỉía táûp trung âënh k v táûp
trung âãưu âỉåüc sỉí dủng. Nàm 1958, miãưn xi Vénh
Linh, räưi nàm 1960 miãưn nụi Vénh Linh âỉåüc Chênh
ph cäng nháûn thanh toạn xong nản m chỉỵ cho táút
c nhỉỵng ngỉåìi trong âäü tøi âi hc . Trong nhỉỵng
nàm chiãún tranh chäúng M ạc liãût, cạc låïp bäø tục
vàn họa v hçnh thỉïc hoảt âäüng bäø êch v cáưn
thiãút trãn tráûn âëa dán qn tỉû vãû hồûc trong lạn,
háưm ca cå quan. Do liãn tủc v kiãn trç coi trng cäng
tạc bäø tục vàn họa, âãún nàm 1960 âải bäü pháûn cạn
bäü v thanh niãn â cọ trçnh âäü vàn họa cáúp III.
Ngnh hc Phäø thäng phạt triãøn nhanh hån v
vỉỵng chàõc hån. Trỉåìng cáúp I hon chènh âỉåüc täø
chỉïc âãưu khàõp cạc x miãưn xi tỉì nàm 1956 v åí
miãưn nụi nàm 1960 kãø c x Hỉåïng Láûp xa xäi. Tỉì
nàm hc 1959 trỉåìng cáúp II chuøn dáưn vãư x âãún
nàm 1963 táút c cạc x âäưng bàòng âãưu cọ trỉåìng
cáúp II v ton miãưn nụi cọ 2 trỉåìng tải Bi H v
Hỉåïng Láûp. Trỉåìng cáúp III Vénh Linh âỉåüc xáy
dỉûng tỉì nàm 1959, âãún nay â phạt triãøn thnh hai
trỉåìng våïi qui mä vỉìa v låïn v 1 trỉåìng phäø thäng
cáúp III vỉìa hc vỉìa lao âäüng sn xút âang xáy
dỉûng. Tỉì nàm 1962 hng nàm trung bçnh cọ tỉì 150
âãún 250 hc sinh låïp 10 ra trỉåìng v tỉì nàm 1970
säú hc sinh cáúp III ra trỉåìng hng nàm â lãn tåïi tỉì
450 âãún 500 hc sinh.

Ngnh hc Máùu giạo ra âåìi mün hån nhỉng
cng phạt triãøn vỉỵng chàõc. Bàõt âáưu thê âiãøm tỉì
nàm 1961, cạc låïp máùu giạo phạt triãøn khàõp cạc x
v nàm 1964 - 1965 khu Vénh Linh â huy âäüng ngọt
2
50% sọỳ chaùu tổỡ 3 õóỳn 5 tuọứi ra lồùp. Xaợ Vộnh Trung
vỏựn giổợ vổợng laù cồỡ õỏửu cuớa mỏựu giaùo khu vổỷc vồùi
tyớ lóỷ huy õọỹng 100% vaỡ chỏỳt lổồỹng tọỳt. Chióỳn
tranh phaù hoaỷi cuớa õóỳ quọỳc Myợ vọ cuỡng aùc lióỷt
khọng ngn caớn õổồỹc giaùo duỷc Vộnh Linh phaùt trióứn.
Hóỷ thọỳng trổồỡng hoỹc Vộnh Linh õaỷt mổùc hoaỡn
chốnh, coù 19 trổồỡng cỏỳp II, 24 trổồỡng cỏỳp I, 1 trổồỡng
cỏỳp III, 1 trổồỡng sổ phaỷm cỏỳp I, 1 trổồỡng thanh nión
dỏn tọỹc vaỡ 18 trổồỡng bọứ tuùc vn hoùa ồớ caùc xaợ õọửng
bũng. Khi Mỷt trỏỷn dỏn tọỹc giaới phoùng mióửn Nam ra
õồỡi Vộnh Linh õaợ õaỡo taỷo bọứ sung cho cọng cuọỹc giaới
phoùng õỏỳt nổồùc, giaới phoỡng quó hổồng, nhổợng chióỳn
sộ coù trỗnh õọỹ vn hoùa khoa hoỹc, nhổợng caùn bọỹ am
hióứu vóử õổồỡng lọỳi cuớa aớng trồớ laỷi mióửn Nam
thổỷc hióỷn cọng cuọỹc caùch maỷng chọỳng Mộ cổùu
nổồùc, Ngaỡnh giaùo duỷc Vộnh Lởnh lổỷa choỹn mọỹt õọỹi
nguợ caùn bọỹ, giaùo vión vaỡo chióỳn trổồỡng Quaớng Trở
õóứ bọửi dổồợng taỷi chọự cho caùn bọỹ, chióỳn sộ ồớ khu
cn cổù, cho caùc õồn vở thanh nión xung phong, tọứ chổùc
lồùp hoỹc ồớ vuỡng tổỷ do ngoaỡi voỡng kióứm soùat cuớa
õởch, trong cuọỹc haỡnh quỏn naỡy, toaỡn ngaỡnh õaợ coù 71
caùn bọỹ, giaùo vión õaợ hy sinh vỗ sổỷ nghióỷp cao caớ
õổồỹc Nhaỡ nổồùc phong tỷng lióỷt sộ.
Nm 1973, tọứng sọỳ hoỹc sinh vồớ loỡng vaỡ phọứ
thọng cuớa Vộnh Linh õaợ gỏỳp hồn 50 lỏửn sọỳ hoỹc sinh

trổồùc Caùch maỷng thaùng Taùm. ỷc bióỷt Vộnh Linh coù
gỏửn 10 ngaỡn hoỹc sinh cỏỳp II vaỡ cỏỳp III - mọỹt lổỷc
lổồỹng treớ coù vn hoùa õọng õuùc, õióửu maỡ trổồùc Caùch
maỷng chổa bao giồỡ coù. Vóử chỏỳt lổồỹng, giaùo duỷc
Vộnh Linh laỡ khu vổỷc õỷc bióỷt õổồỹc Trung ổồng
daỡnh tọỳi õa moỹi nguọửn lổỷc vồùi quyóỳt tỏm maợnh
lióỷt laỡ "Tỏỳt caớ cho tióửn tuyóỳn, tỏỳt caớ õóứ õaùnh
3
thừng giỷc Mộ xỏm lổồỹc trón mỷt trỏn giaùo duỷc -
õaỡo taỷo" Ngaỡnh giaùo duỷc Vộnh Linh õaợ õổồỹc Bọỹ
Giaùo duỷc quan tỏm chố õaỷo cuỷ thóứ õỏửu tổ õỏửy õuớ
vóử thổ vióỷn, thióỳt bở daỷy hoỹc õóứ thổỷc hióỷn
nguyón lyù "Hoỹc õi õọi vồùi haỡnh, lyù luỏỷn lión hóỷ vồùi
thổỷc tióựn". Bọỹ cuợng õaợ bọứ sung nhióửu giaùo vión
gioới, thuớ khoa ồớ caùc trổồỡng aỷi hoỹc sổ phaỷm cho
Vộnh Linh nhổ thỏửy giaùo Ló Duy Minh (lióỷt sộ), thỏửy
giaùo ỷng Khừc Nhỏn, cọ giaùo Nguyóựn Thở Mai (ngổồỡi
Haỡ Nọỹi) thỏửy Nguyóựn Vn Huỏn.v.v... Vỗ vỏỷy chỏỳt
lổồỹng õaỡo taỷo coù thóứ noùi laỡ õaỷt õốnh cao. Caùc õọỹi
hoỹc sinh gioới Vn, Toaùn õi thi mióửn Bừc õaỷt giaới
Nhỏỳt, Nhỗ lión tuỷc nhióửu nm. Coù nhióửu hoỹc sinh trồớ
thaỡnh nhaỡ vn nhổ Xuỏn ổùc, Ngọ Thaớo; coù hoỹc sinh
trồớ thaỡnh tióỳn sộ Toaùn hoỹc nhổ Trỏửn ổùc Vỏn,
Nguyóựn Xuỏn Tuyóỳn. Tổỡ nm 1962 õóỳn 1974 hoỹc sinh
Vộnh Linh vaỡo caùc trổồỡng aỷi hoỹc õaỷt tổỡ 70 õóỳn
80%.
Khỏứu hióỷu: "Giọỳng trọỳng Bừc Lyù, nọứi soùng
Hióửn Lổồng, nọự lổỷc phi thổồỡng, giaỡnh cồỡ Hai
tọỳt" õổồỹc toaỡn ngaỡnh quaùn trióỷt sỏu rọỹng, õaợ tng
thóm sổùc maỷnh cho thỏửy troỡ Vộnh Linh. Trong tióỳng

bom gỏửm õaỷn rờt, tióỳng giaớng baỡi cuớa thỏửy, tióỳng
traớ baỡi cuớa troỡ, tióỳng haùt ca vỏựn rọỹn vang khừp caùc
luợy tre xanh cuớa nọng thọn, õọửng bũng, dổồùi rổỡng cỏy
cuớa mióửn nuùi. nhổợng troỡ chồi, nhổợng õióỷu muùa dổồùi
haỡo giao thọng, bón mióỷng hỏửm õởa õaỷo cuớa caùc lồùp
mỏựu giaùo vỏựn õổồỹc tọứ chổùc coù nóửn nóỳp... hoỹc
tỏỷp cuớa nhaỡ trổồỡng caỡng gừn lióửn vồùi õồỡi sọỳng xaợ
họỹi. Trong hoaỡn caớnh chióỳn tranh aùc lióỷt nhổ vỏỷy,
nhổợng thổớa ruọỹng thờ nghióỷm nng suỏỳt cao cuớa
cỏỳp II Vộnh Hoỡa, nhổợng nổồng khoai, laỷc õỏỳt õoớ cuớa
4
cỏỳp III Vộnh Linh, nhổợng õaùm ruọỹng beỡo dỏu cuớa cỏỳp
I, cỏỳp II Vộnh Lỏm. Trổồỡng cỏỳp I Vộnh Lỏm õaợ coù saùng
kióỳn xỏy dổỷng Hồỹp taùc xaợ Mng non Duy Vión, mọỹt
õióứn hỗnh gừn giaùo duỷc vồùi kinh tóỳ - xaợ họỹi ồớ õởa
phổồng, õổồỹc Trung ổồng oaỡn õaùnh giaù cao vaỡ nhỏn
rọỹng trong caùc trổồỡng hoỹc trón mióửn Bừc xaợ họỹi
chuớ nghộa. Nhổợng õọỹi vn nghóỷ "Chim sồn ca", "Soùng
bióứn" cuớa cỏỳp II Vộnh Tỏn,Vộnh Quang; nhổợng ngaỡy
họỹi Vn, Toaùn cuớa nhióửu trổồỡng cỏỳp II, cỏỳp III, cuỡng
nhổợng hoaỷt õọỹng phuỷc vuỷ chióỳn õỏỳu nhổ tham gia
nguỷy trang caùc trỏỷn õởa phaùo, chuyóứn vaỡ lau chuỡi
suùng õaỷn, caùng thổồng binh... caỡng laỡm cho hoaỷt
õọỹng cuớa nhaỡ trổồỡng phọứ thọng sọi nọứi, haỡo hổùng.
Tổỡ thaùng 2 nm 1965 õởch õaùnh phaù Vộnh Linh aùc lióỷt,
caùc trổồỡng hoỹc doỹc tuyóỳn quọỳc lọỹ, õổồỡng 15, khu
vộ tuyóỳn 17 bở õaùnh phaù dổớ dọỹi. Giaùo vión vaỡ hoỹc
sinh hy sinh, õióứn hỗnh laỡ 8 hoỹc sinh cỏỳp III Vộnh Linh
vaỡ thỏửy giaùo Ló Duy Minh, thỏửy giaùo Ló Duy Lỏm
(Trổồỡng cỏỳp II Vộnh Tỏn), thỏửy Ló Quang Phuùc (Trổồỡng

PTCS Nọng trổồỡng Quyóỳt Thừng) hy sinh. Tọứn thỏỳt
nỷng nóử cuớa ngaỡnh Giaùo duỷc õaợ laỡm cho nhióửu
ngổồỡi lo lừng. Khu uớy Vộnh Linh õaợ kởp thồỡi chố õaỷo
trổồỡng hoỹc sồ taùn vaỡo caùc õởa õióứm an toaỡn, õaỡo giao
thọng haỡo õóứ hoỹc sinh õóỳn trổồỡng, lồùp hoỹc õỷt
dổồùi caùc hỏửm kión cọỳ, ọứn õởnh vaỡ xióỳt chỷt õọỹi
nguợ quyóỳt tỏm cuỡng toaỡn dỏn õaùnh thừng giỷc Mộ
xỏm lổồỹc, chi vióỷn cho Quaớng Trở, chi vióỷn cho mióửn
Nam ruọỹt thởt. Vỗ vỏỷy phong traỡo bọứ tuùc vn hoùa xaợ
Vộnh Nam, phong traỡo mỏựu giaùo xaợ Vộnh Trung, trổồỡng
cỏỳp I Vộnh Lỏm, Vộnh Trổồỡng, Cỏỳp II Vộnh Tỏn, Vộnh
Hoỡa, cỏỳp III Vộnh Linh vỏựn õổồỹc giổợ vổợng. Caùc tọứ
lao õọỹng xaợ họỹi chuớ nghộa cuợng tng thóm nhióửu, laỡ
5
nhỉỵng bäng hoa ráút âẻp, ráút tỉåi ca ngnh ta: täø
bäø tục vàn họa Nam Cỉåìng, Duy Viãn, Hynh Hả; täø
phäø thäng cáúp I Vénh Lám, täø L - Họa - Sinh, täø Vàn
trỉåìng cáúp III Vénh Linh...Trong häüi nghë thi âua ton
ngnh miãưn Bàõc nàm 1966, khu vỉûc Vénh Linh âỉåüc
tàûng thỉåíng 7 Hn chỉång lao âäüng cho âån vë v cạ
nhán cng nhiãưu Bàòng khen v Giáúy khen ca Chênh
ph. Phong tro bäø tục vàn họa ca khu vỉûc Vénh
Linh vinh dỉû âỉåüc nháûn pháưn thỉåíng ca Bạc Tän,
Trỉåíng ban lnh dảo bäø tục vàn họa Trung ỉång;
ngnh hc Phäø thäng âỉåüc thỉåíng Hn chỉång lao
âäüng hảng hai. Trỉåìng phäø thäng cáúp III, phong tro
máùu giạo x Vénh Trung v bäø tục vàn họa x Vénh
Nam âỉåüc tun dỉång l nhỉỵng âån vë xút sàõc
ca vng chiãún âáúu ạc liãût.
Nàm hc 1966-1967 giàûc tàng cỉåìng âạnh phạ

Vénh Linh bàòng mạy bay B52 cäú tçnh hy diãût khu
vỉûc âáưu cáưu giåïi tuún. Âãø âm bo âạnh thàõng
giàûc Mé xám lỉåüc, âm bo tênh mảng nhán dán,
Thỉåìng vủ Âng y khu vỉûc ch trỉång ( âỉåüc
Trung ỉång Âng v Chênh ph âäưng ) chuøn mäüt
bäü pháûn nhán dán ra cạc tènh bản âãø bo ton lỉûc
lỉåüng. Mäüt cüc chia tay k åí ngỉåìi âi, bao näùi lo
toan giàòng xẹ nhỉng vç sỉû nghiãûp phạt triãøn ca
giạo dủc, vç thãú hãû tr â tảo âỉåüc cạch âi an
ton, hản chãú täúi âa täøn tháút. Mäüt chuún xe cọ
lỉûc lỉåüng cäng an, dán qn tỉû vãû, y tãú, tháưy cä
giạo ạp ti. Âãm âi, ngy nghè. Cüc hnh qn hiãúm
cọ trong lëch sỉí ny cọ täøn tháút låïn l 59 hc sinh
(trong âọ cọ 39 hc sinh cáúp I x Vénh Hiãưn) v 6
tháưy cä giạo, 5 cạn bäü khu vỉûc v hỉåïng dáùn viãn
phi hy sinh trãn âỉåìng âi. Bê thỉ huûn y huûn K
6
Anh v 2 cạn bäü ca tènh H Ténh, 3 cạn bäü ca tènh
Qung Bçnh hy sinh trong khi âỉa âọn cạc chạu K8 Vénh
Linh. Máút mạt täøn tháút låïn lao ny nhỉ tiãúp thãm
sỉïc mảnh cho cüc di chuøn âi âãún nåi vãư âãún
chäún. Âáưu nàm 1967, Ngnh Giạo dủc â chuøn
3000 chạu hc sinh cáúp I, cáúp II ra Thanh Họa v 2
trỉåìng sỉ phảm, thanh niãn dán täüc ra Qung Ninh,
H Bàõc. Âãún thạng 7/1967 chuøn tiãúp hån 14 ngn
hc sinh phäø thäng ra cạc tènh tỉång âäúi an ton theo
kãú hoảch 8 v kãú hoảch 10. Mäüt cüc hnh qn
chỉa tỉìng cọ tỉì trỉåïc âãún nay, tỉåíng chỉìng khọ
m thỉûc hiãûn âỉåüc. Thãú nhỉng dỉåïi bom âản ca
âëch, âỉåüc sỉû chàm lo ca Âng v nhán dán trong

khu vỉûc, âỉåüc sỉû âm bc che chåỵ ca nhán dán
cạc tènh bản sút trãn chàûng âỉåìng âi v åí nhỉỵng
nåi âãún, tháưy tr Vénh Linh â kháøn trỉång chøn bë
v ra âi khäng qun bom âản, chàóng kãø ngy âãm,
mỉa giọ lủt läüi, khi âi xe, lục dàõt dçu nhau âi bäü qua
âäưng láưy, nụi non, khi âi liãn tủc, lục phi trụ lải nàm
by ngy âãún mäüt thạng vç âëch âạnh phạ ạc liãût.
Cüc hnh qn kẹo di gáưn 2 nàm (kãø tỉì chuún âi
âáưu tiãn âỉa 2446 chạu ra Thanh Họa), trãn mäüt âäü
âỉåìng tỉì 400 âãún 700 km v â kãút thục thàõng låüi.
Trong cüc di chuøn ny, tháưy giạo, cä giạo Vénh
Linh l nhỉỵng ngỉåìi âỉåüc Âng bäü v nhán dán tin
cáûy, gỉíi gàõm nhỉỵng âỉïa con thán u. Nhiãưu cạn
bäü, giạo viãn ra âi âãø lải con thå våü úu, nhiãưu giạo
viãn åí ngoải tènh â máúy nàm liãưn chỉa cọ dëp vãư
thàm nh nay cng tảm gạc tçnh riãng. Mäùi ngỉåìi
phi lo làõng, chàm sọc v âiãưu khiãøn 30 âãún 40 em
hc sinh sút dc âỉåìng âi. Cạc giạo viãn phi lo táút
c nhỉỵng näøi lo ca ngỉåìi chè huy âån vë, ca ngỉåìi
7
cha, ngỉåìi mẻ. Cạc giạo viãn chụng ta â qn àn,
qn ng, tháût sỉû thỉång u hc sinh, hãút lng
hãút sỉïc cho sỉû an ton v sỉïc khe ca hc sinh.
Tháưy giạo chụng ta â lm hãút sỉïc mçnh trong
chuún âi xa ngy, khäng nãư khọ khàn, khäng tiãúc sỉïc
lỉûc v â cọ mäüt säú cạn bäü, giạo viãn â gọp
pháưn xỉång mạu ca mçnh cho cäng cüc di chuøn
ny, sau ny âỉåüc Nh Nỉåïc truy tàûng l liãût sé.
Giạo dủc khu vỉûc Vénh Linh chuøn qua mäüt
thåìi k måïi, thåìi k tảm thåìi phán tạn ra åí ráút nhiãưu

tènh: H Ténh, Nghãû An, Thanh Họa, Ninh Bçnh, Nam H,
Thại Bçnh, Qung Ninh, H Bàõc.
Vo khong cúi thạng 8 nàm 1967, táút c hc
sinh chụng ta â âãún cạc âëa âiãøm qui âënh. Giàûc Mé
tiãúp tủc âạnh lan ra ngay cạc tènh cọ âọn nháûn con
em Vénh Linh. Theo chè thë ca Th tỉåïng Chênh ph
v cạc Bäü Näüi vủ, Bäü Giạo dủc, hc sinh Vénh Linh
khäng hc táûp trung m xen k vo cạc trỉåìng âëa
phỉång. Cng våïi sỉû sàõp xãúp viãûc àn åí, viãûc bäú
trê hc hnh âỉåüc tiãún hnh kháøn trỉång cho nãn
tuy cọ cháûm thåìi gian, nàm hc 1967, 1968 váùn han
thnh tiãún âäü chỉång trçnh nàm hc . Cạc em hc
sinh Vénh Linh â phạt huy truưn thäúng ca q
hỉång, våïi thỉïc trạch nhiãûm cao âäúi våïi cha mẻ,
anh chë â v âang âäø mạu âãø bo vãû xọm lng thán
u, âãø xỉïng âạng våïi sỉû chàm sọc, âm bc ca
Âng v nhán dán nåi q hỉång måïi. Lả tháưy, måïi
bản, chỉa quen phong tủc táûp quạn âëa phỉång, cạc
em â cäú gàõng hc hnh v rn luûn ngay tỉì
nhỉỵng bøi hc âáưu tiãn â gáy âỉåüc nhiãưu tçnh
cm ca bản b v tháưy giạo måïi. Kãút qu hc
táûp ca cạc em tỉång âäúi khạ. Säú hc sinh úu
8
chiãúm t lãû ráút êt, säú hc sinh khạ ngy cng âäng.
Trong nhiãưu nàm t lãû hc sinh Vénh Linh so våïi hc
sinh trong trỉåìng thäng thỉåìng chiãúm khang 10%
nhỉng säú hc sinh âảt danh hiãûu tiãún tiãún lải
chiãúm 40 - 50%. Hc sinh Vénh Linh â mang vãưì
nhiãưu gii hc sinh gii cho cạc tènh bản . Cạc em
hc sinh Vénh Linh â tham gia têch cỉûc vo cạc hoảt

âäüng thãø dủc thãø thao v vàn nghãû. Nhiãưu em
âỉåüc tên nhiãûm v âỉåüc cỉí lm cạn bäü chi âon
Thanh niãn lao âäüng Häư Chê Minh hồûc cạn bäü Âäüi
thiãúu niãn Tiãưn phong Häư Chê Minh.
Hån 400 anh chë em giạo viãn Vénh Linh ra cạc tènh
khäng chè lm nhiãûm vủ mäüt tháưy giạo, thnh viãn
Häüi âäưng nh trỉåìng m cn phi lm nhiãûm vủ
thay thãú cha mẻ, anh chë cạc em, chàm lo mi màût
cho cạc em, thay thãú cạn bäü Âng v chênh quưn
âãø trỉûc tiãúp bn bảc, gii quút mäúi quan hãû âäúi
våïi âëa phỉång. Chỉa bao giåì nhiãûm vủ ca anh chë
em giạo viãn nàûng nãư v khọ khàn nhỉ thãú. Nhỉng
giạo viãn Vénh Linh â hãút sỉïc cäú gàõng âãø xỉïng
âạng våïi lng tin u ca Âng bäü v nhán dán . Giạo
viãn â lm viãûc khäng biãút mãût mi. Mäüt em hc
sinh cọ tin bưn q hỉång chuøn âãún l cọ màût
ngỉåìi tháưy giạo âäüng viãn an i. Mäüt em hc sinh
äúm âau l cọ bn tay ngỉåìi tháưy giạo náng niu sàn
sọc. Thiãúu nh åí ca mäüt em hc sinh, cọ váún âãư
gç báút bçnh trong gia âçnh ni; thiãúu sạch våí, giáúy
bụt, ạo qưn... nháút nháút anh chë em Vénh Linh âãưu
cọ màût âãø gii quút. Nhỉỵng ngy tãút âãún xn
sang, tháưy tr K8 lải qy qưn bãn nhau, âäüng viãn,
cäø v nhau lm sao cho xỉïng âạng våïi q hỉång
9
âang chiãún âáúu kiãn cỉåìng, âang chëu âỉûng bao
nhiãu khọ khàn gian khäø.
Vãư màût täø chỉïc qun l hc sinh K8:
Theo u cáưu ca Chênh ph, Bäü Giạo dủc v
Bäü Näüi vủ â thnh láûp Ban qun l K8. Bäü Giạo

dủc do tháưy nguùn Vàn Tu lm trỉåíng ban, Bäü Näüi
vủ cọ âäưng chê Tráưn Âỉïc Hảnh (u viãn U ban Khu
vỉûc Vénh Linh) lm trỉåíng ban. Cạc Ty Giạo dủc ca
tènh bản cọ mäüt ban K8 gäưm mäüt âäưng chê lnh
âảo Ty ca tènh bản v cọ 1 âãún 2 cạn bäü l giạo
viãn ca Vénh Linh âàûc trạch theo di vãư tçnh hçnh
hc sinh K8. ÅÍ Ty Giạo dủc Thanh Hoạ do tháưy Häư
Quang Khi phủ trạch, Ty Giạo dủc Ninh Bçnh do tháưy
Nguùn Vàn Mng, Ty Giạo dủc Nam H cọ tháưy Thại
Tàng Ly v Lã Gia H, Ty Giạo dủc Thại Bçnh cọ tháưy
Phan Vàn Ân v Nguùn Hunh. Cạc trỉåìng hc cọ
hc sinh K8 âỉåüc bäú trê 1 Hiãûu phọ l ngỉåìi Vénh
Linh cọ nhiãûm vủ theo di vãư chãú âäü àn åí, tçnh hçnh
hc táûp, tám tỉ nguûn vng ca cạc em, phn ạnh
våïi cáúp trãn cọ kãú hoảch âiãưu chènh ph håüp. Hãû
thäúng täø chỉïc chàût ch tỉì Bäü âãún cạc trỉåìng
hc â tảo âiãưu kiãûn thûn låüi trong qun l, âm
bo âỉåüc thäng tin, liãn hãû máût thiãút våïi chênh
quưn v nhán dán Vénh Linh. Cha mẻ cạc em an tám,
cạc em pháún khåíi trong hc táp v rn luûn. Nhỉỵng
bøi hc h, nhỉỵng giåì táûp hạt, táûp mụa, nhỉỵng
ngy tham quan càõm trải âỉåüc täø chỉïc nàm ny qua
nàm khạc cọ nãưn nãúp nhỉng cng vä cng váút v;
tháûm chê cọ nhỉỵng h giạo viãn âỉåüc âi bäưi dỉåỵng
thãm vãư nghiãûp vủ thç giạo viãn Vénh Linh cng lải
phi åí nh v chè cọ cạch tranh th mỉåün ti liãûu
ca âäưng nghiãûp m tỉû nghiãn cỉïu, hc táûp thãm.
10
Nhiãưu âäưng chê giạo viãn ngoải tènh måïi phủc vủ
Vénh Linh mäüt vi nàm cng â tråí thnh nhỉỵng

ngỉåìi cạn bäü gàõn bọ våïi sỉû nghiãûp cạch mảng
ca Vénh Linh, gàõn bọ våïi sỉû tiãún bäü ca cạc em
hc sinh Vénh Linh. Âiãưu anh chë em mong mún cng
ráút âån gin v âạng tỉû ho l âỉåüc cạc em u
mãún, âỉåüc nhán dán Vénh Linh tin cáûy v thäng cm.
Cäng lao ca cạc tènh bản âäúi våïi tháưy giạo v
hc sinh Vénh Linh l vä cng to låïn. 6 nàm cạc em
hc sinh Vénh Linh låïn lãn trong sỉû âm bc, che chåỵ,
dảy bo ca qu báûc phủ huynh, ca cạc tháưy cä
giạo tènh bản l nhỉỵng nghéa cỉí cao qu m ngỉåìi
Vénh Linh mi mi ghi nhåï, nhàõc nhåí con em mçnh
vỉån lãn trong cüc säúng, âãø mäüt pháưn âãưn âạp
sỉû quan tám chu âạo ca cạc cáúp bäü Âng, chênh
quưn v nhán dán cạc tènh.
Trỉåìng sỉ phảm Vénh Linh âỉåüc Bäü quy âënh ra
táûn huûn Âäng Triãưu tènh Qung Ninh. Ra âi väüi
vng trong hon cnh chiãún tranh ạc liãût nãn chè vn
vẻn 15 giạo viãn v cạn bäü, 60 giạo sinh, våïi mäüt êt
soong näưi v váût dủng cạ nhán. Nhán dán thän Trng
Bảch x Trng An â san s nh cỉía cho tháưy tr sỉ
phảm Vénh Linh åí, giụp âåỵ tre nỉïa dỉûng lạn lm
phng hc, nh àn. Våïi tinh tháưn tỉû lỉûc cạnh sinh
v quút tám låïn, Tháưy Hiãûu trỉåíng Nguùn Thanh
cng våïi táûp thãø sỉ phảm nh trỉåìng bàõt tay v
kháøn trỉång täø chỉïc äøn âënh viãûc àn åí, hc hnh.
Cạn bäü phủc vủ thiãúu, giạo sinh phán cäng nhau náúu
àn, giạo viãn phán cäng nhau lm qun l, âi tiãúp
pháøm. Vỉìa dảy vỉìa hc, vỉìa phi lo cäng viãûc âåìi
säúng, tháưy tr âãưu häư håíi pháún khåíi. Viãûc gç cáưn
l cọ ngỉåìi âm nháûn ngay.

11
Sau mọỹt thồỡi gian ngừn trổồỡng õaợ ọứn õởnh, mọỹt
sọỳ nhaỡ vaỡ phoỡng hoỹc õổồỹc moỹc lón õaớm baớo cho
vióỷc tióỳn haỡnh hoỹc tỏỷp vaỡ giaớng daỷy . Chố sau 1
nm hoỹc, trổồỡng õaợ coù õuớ phoỡng hoỹc, phoỡng cho caùc
hoaỷt õọỹng ngoaỷi khoùa vồùi õỏửy õuớ baỡn ghóỳ, coù õuớ
nhaỡ ồớ cho 113 giaùo sinh, hồn 20 caùn bọỹ, giaùo vión. Cồ
ngồi tuy vỏựn laỡ tranh tre nổùa laù, nhổng õỏy laỡ mọỹt
sổỷ nọự lổỷc cao, sổỷ õoùng goùp nhióửu cọng sổùc cuớa
thỏửy vaỡ troỡ cuỡng vồùi sổỷ giuùp õồợ cuớa caùc cồ quan õởa
phổồng.
Vồùi hoaỡn caớnh tổồng õọỳi an toaỡn hồn, trổồỡng coù
nhióỷm vuỷ tióỳp tuỷc õaỡo taỷo nhióửu giaùo vión tọỳt cho
Ngaỡnh. Trổồỡng õaợ phaới khừc phuỷc rỏỳt nhióửu khoù
khn õóứ thổỷc hióỷn tọỳt nhióỷm vuỷ chờnh trở cuớa
mỗnh. Nhổợng nm õỏửu, nhióửu bọỹ mọn coỡn thióỳu
thỏửy nhổ Tỏm lyù giaùo duỷc, nhaỷc, hoỹa vaỡ mọỹt sọỳ
mọn vn hoùa, trổồỡng vỏựn õaớm baớo daỷy õuớ caùc mọn.
Tuy qui mọ trổồỡng nhoớ, hoaỡn caớnh coù nhióửu khoù khn,
trón cồ sồớ õoaỡn kóỳt thổồng yóu nhau, tỏỷp thóứ thỏửy
giaùo vaỡ giaùo sinh õaợ nghióm tuùc tổỡng bổồùc thổỷc
hióỷn caùc Quy chóỳ vóử trổồỡng sổ phaỷm cuớa Bọỹ. Caùc
cọng taùc thổỷc haỡnh, thổỷc tỏỷp sổ phaỷm cuớa caùc
khoùa õóửu õỷn õổồỹc thổỷc hióỷn nghióm tuùc. Chờnh do
sổỷ phỏỳn õỏỳu nhổ thóỳ, trổồỡng sổ phaỷm cỏỳp I Vộnh
Linh õaợ sồùm õổồỹc hai Bọỹ Giaùo duỷc vaỡ aỷi hoỹc
chuyón nghióỷp cọng nhỏỷn laỡ mọỹt trổồỡng Trung hoỹc
cuớa õởa phổồng. Haỡng nm trổồỡng õaợ cung cỏỳp cho
ngaỡnh nhióửu giaùo vión treớ, hng haùi, coù nhióỷt tỗnh trồớ
vóử phuỷc vuỷ ồớ nhióửu õởa baỡn cuớa Vộnh Linh, Thanh

Hoùa, Tỏn Kyỡ vaỡ mọỹt sọỳ õổồỹc õióửu õọỹng õi B phuỷc
vuỷ cho con em mióửn nuùi Quaớng Trở. Tuy chỏỳt lổồỹng
õaỡo taỷo chổa thỏỷt õaùp ổùng yóu cỏửu cao nhổng phaới
12