Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (31.33 KB, 2 trang )
Câu 21: Phân tích con đường biện chứng của sự nhận thức chân lý.
Nhận thức là quá trình phản ánh biện chứng thế giới hiện thực khách quan vào
trong bộ não người thông qua hoạt động thực tiễn.
Quá trình đó được Lênin khái quát như sau: “Từ trực quan sinh động đến tư
duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn - đó là con đường biện chứng của
sự nhận thức chân lý, của sự nhận thức hiện thực khách quan” (V.I.Lênin Toàn tập,
T.29, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1981, tr.179)
- Trực quan sinh động (nhận thức cảm tính) là giai đoạn đầu của quá trình nhận
thức, gắn liền với thực tiễn thông qua các giác quan diễn ra với các hình thức cơ bản
sau:
+ Cảm giác là hình thức đầu tiên của sự phản ánh hiện thực khách quan. Sự vật
hiện tượng tác động vào các giác quan, gây nên sự kích thích của các tế bào thần kinh
làm xuất hiện các cảm giác. Cảm giác là sự phản ánh các thuộc tính riêng lẻ của sự
vật, hiện tượng như màu sắc, mùi vị,..
- Tri giác là hình thức kế tiếp sau cảm giác. Tri giác là sự phản ánh nhiều thuộc
tính của sự vật, hiện tượng trong sự liên hệ giữa chúng với nhau. Tri giác được hình
thành từ nhiều cảm giác kết hợp lại. Tri giác cũng là sự phản ánh trực tiếp các sự vật,
hiện tượng thông qua các giác quan của con người.
+ Biểu tượng là hình thức cao nhất của trực quan sinh động. Biểu tượng xuất
hiện trên cơ sở những hiểu biết về sự vật do tri giác đem lại. Biểu tượng là hình ảnh
được lưu giữ trong chủ thể, khi không còn sự vật hiện tượng hiện diện trực tiếp trước
chủ thể. Ở đây biểu tượng đã ít nhiều mang tính gián tiếp cho nên nó là khâu trung
gian giữa trực quan sinh động và tư duy trừu tượng.
- Tư duy trừu tượng (nhận thức lý tính) là giai đoạn cao của quá trình nhận
thức, bao gồm các hình thức cơ bản là: khái niệm, phán đoán và suy lý.
+ Khái niệm là hình thức cơ bản nhất của tư duy trừu tượng. Nó phản ánh, khái
quát những đặc tính cơ bản và phổ biến của một lớp sự vật, hiện tượng nhất định.
+ Phán đoán là sự liên hệ giữa các khái niệm theo một qui tắc xác định mà
chúng ta có thể xác định được trị số logic của nó.