XÁC ĐỊNH các LOÀI VI KHUẨN CHỦ yếu gây VIÊM n GIANGR AĐƯỜNG SINH dục TRÊN HAO nái SAU KHI SINH tại một số TRẠI CHĂN NUÔI HEO tư NHÂN THUỘC TỈNH AN GIANG

TR

NG

I H C C N TH

KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C

NG D NG

Lu n v n t t nghi p
Ngành: THÚ Y
Tên

tài:

XÁC
VIÊM

NH CÁC LOÀI VI KHU N CH Y U GÂY
NG SINH D C TRÊN HEO NÁI SAU

KHI SINH T I M T S

TR I CH N NUÔI HEO

NHÂN THU C T NH AN GIANG

Giáo viên h ng d n:
Ths. Lý Th Liên Khai

Sinh viên th c hi n:
Nguy n Hi n H u
MSSV: 3042789
p THÚ Y K30

n Th , 2009


TR

NG

I H C C N TH

KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C

NG D NG

MÔN THÚ Y
eëf

tài: Xác nh các loài vi khu n ch y u gây viêm
ng sinh d c trên heo nái
sau khi sinh t i m t s tr i ch n nuôi heo t nhân thu c t nh An Giang, do sinh
viên Nguy n Hi n H u th c hi n t i phòng ki m nghi m v sinh th c ph m súc s n,
môn Thú y, khoa Nông Nghi p và Sinh h c ng d ng tr ng i h c C n Th t
tháng 12/2008 n tháng 20/04/2009.

n Th , ngày tháng n m 2009

C n Th , ngày tháng n m 2009

Duy t b môn

Duy t giáo viên h

L U H U MÃNH

ng d n

LÝ TH LIÊN KHAI

n th , ngày tháng n m 2009
Duy t khoa Nông Nghi p và Sinh h c

ii

ng d ng


IC M

N

eëf

Trong su t quá trình h c t p c ng nh làm
c s giúp
t b n bè, th y cô và gia ình.

tài t t nghi p, tôi ã nh n

Xin thành kính dâng lên ông bà, cha m , nh ng ng i luôn yêu th ng,
ng viên, t o m i u ki n tôi h c t p th t t t l i c m n sâu s t nh t.
Xin chân thành bi t n:
Cô Lý Th Liên Khai ã t n tâm ch b o,
n này.

ng viên tôi hoàn thành lu n

Quý th y cô B môn Thú y, B môn Ch n nuôi ã t n tình gi ng d y,
truy n t cho tôi nh ng ki n th c b ích và quý báu.
Xin chân thành c m n:
Cán b k thu t, anh ch em công nhân c a 3 tr i ch n nuôi heo ã t o
i u ki n thu n l i cho tôi hoàn thành vi c l y m u th c hi n tài.
m n nh ng ng i ch , ng i b n, ng i em ã chia s , giúp
viên tôi trong quá trình h c t p và th i gian th c hi n tài.

iii

,

ng


CL C

eëf

Trang

Trang t a ..................................................................................................................i
Trang duy t .............................................................................................................ii
i c m n .............................................................................................................iii
c l c .................................................................................................................. iv
Danh m c s

và b ng ....................................................................................... vii

Danh m c hình .....................................................................................................viii
Tóm l

c................................................................................................................ ix

Ch

ng 1.

TV N

....................................................................................... 1

Ch

ng 2. C S LÝ LU N ................................................................................. 2

2.1. M t s nghiên c u v b nh viêm
ng sinh d c c a heo nái sau khi
sinh…..........................................................................................................................2
2.1.1. Nh ng nghiên c u trong n

c ................................................................. 2

2.1.2. Nh ng nghiên c u ngoài n

c................................................................. 2

2.2. C u trúc và ch c n ng b ph n sinh d c
2.2.1. Âm

thú cái............................................ 2

o.................................................................................................... 3

2.2.2. T cung ................................................................................................... 3
2.3. Các nguyên nhân gây viêm
2.3.1. Môi tr

ng sinh d c

heo nái sinh s n ........................ 4

ng .............................................................................................. 4

2.3.2. C h c..................................................................................................... 4
2.3.3. Hóa h c................................................................................................... 4
2.3.4. Vi sinh v t ............................................................................................... 4
2.3.5. N i ti t t ................................................................................................ 4
2.4. S l

c v các b nh thu c

2.4.1. Viêm âm

ng sinh d c c a heo nái.................................... 5

o ........................................................................................... 5

2.4.2. Viêm t cung .......................................................................................... 5
2.5. S l

c v m t s vi khu n gây viêm

ng sinh d c...................................... 7

2.5.1. Vi khu n Staphylococcus......................................................................... 7

iv


2.5.2. Vi khu n Streptococcus ......................................................................... 10
2.5.3. Vi khu n Escherichia coli ..................................................................... 12
2.5.4. Vi khu n Pseudomonas ......................................................................... 14
2.6. T ng quan các tr i ch n nuôi heo ã kh o sát ................................................ 15
2.6.1. Tr i An S n........................................................................................... 15
2.6.2. Tr i Tu n Th y ..................................................................................... 16
2.6.3. Tr i Thành Công ................................................................................... 17
Ch

ng 3. PH

3.1. Ph
3.1.1.

NG TI N VÀ PH

NG PHÁP THÍ NGHI M ....................... 20

ng ti n thí nghi m................................................................................... 20
a

m................................................................................................ 20

3.1.2. Th i gian th c hi n

tài ...................................................................... 20

3.1.3. Hóa ch t ................................................................................................ 20
3.1.4. Môi tr

ng ............................................................................................ 20

3.1.5. Trang thi t b và d ng c máy móc........................................................ 20
3.2. Ph

Ch

ng pháp thí nghi m ................................................................................ 20

3.2.1. Ph

ng pháp ch n oán lâm sàng.......................................................... 20

3.2.2. Ph

ng pháp l y m u ............................................................................ 21

3.2.3. Ph

ng pháp nuôi c y phân l p ............................................................. 21

3.2.4. Ph

ng pháp

3.2.5. Ph

ng pháp x lý s li u ..................................................................... 28

nh danh vi khu n b ng ph n ng sinh hóa..................... 25

ng 4. K T QU TH O LU N ................................................................... 29

4.1. K t qu kh o sát t l viêm
ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh các tr i
ch n nuôi heo .............................................................................................. . ........ 29
4.2. K t qu kh o sát t l viêm
ng sinh d c do vi khu n theo ki u chu ng c a
các tr i ch n nuôi heo. ................................................................................. . ........ 30
4.3. K t qu kh o sát t l viêm

ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh theo l a
......................................................................................................................... 31
4.4. K t qu phân l p vi khu n trên d ch viêm
ng sinh d c c a heo nái sau khi
sinh........................................................................................................................ 32

v


4.5. K t qu kh o sát t l nhi m ghép các lo i vi khu n trên t ng s m u phân
tích………………………………………………………………………………….33
Ch

ng 5. K T LU N VÀ

NGH ................................................................. 34

5.1. K t lu n ......................................................................................................... 34
5.2.

ngh .......................................................................................................... 34

TÀI LI U THAM KH O ..................................................................................... 35
PH CH

NG..................................................................................................... 38

vi

DANH M C S

VÀ B NG

eëf

Trang
1. Qui trình nuôi c y phân l p vi khu n Staphylococcus và Streptococcus.. 24
2. Qui trình nuôi c y phân l p vi khu n E. coli và Pseudomonas. ............... 25
ng
ng 1. Phân bi t các th viêm t cung.................................................................. 7
ng 2. Các d ng ch t ti t c a heo nái sau khi sinh.............................................. 21
ng 3.

nh danh vi khu n Staphylococcus aureus b ng ph n ng sinh hóa .............. 25

ng 4.

nh danh vi khu n Streptococcus b ng ph n ng sinh hóa .................... 26

ng 5.

nh danh vi khu n E. coli b ng ph n ng sinh hóa ................................ 27

ng 6.

nh danh vi khu n Pseudomonas

ng ph n ng sinh hóa..................... 28

ng 7. K t qu kh o sát t l viêm
ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh các
tr i ch n nuôi heo t nhân thu c t nh An Giang..................................................... 29
ng 8.
l viêm
ng sinh d c do vi khu n theo ki u chu ng c a các tr i ch n
nuôi heo................................................................................................................. 30
ng 9. T l viêm

ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh theo l a

.............. 31

ng 10.
t qu phân l p vi khu n Escherichia coli, Staphylococcus,
Streptococcus trên d ch viêm
ng sinh d c c a heo nái sau khi
sinh…………………….………………………………………………………...…32
ng 11.
t qu kh o sát t l nhi m ghép gi a các lo i vi khu n trên các m u
ch viêm ………………………………………………………………..…………33

vii


DANH M C HÌNH
eëf

Hình 1. Dãy chu ng nái mang thai và nái
Hình 2. Chu ng n n nuôi heo nái

tr i An S n ............................... ..... 16

tr i An S n . .......................................... .... 16

Hình 3. Dãy chu ng nái mang thai tr i Châu
Hình 4. Dãy chu ng nái
Hình 5.

c ................................................ 17

tr i Thành Công ........................................................ 18

th ng qu t thông gió dãy chu ng nái

Hình 6. Giàn l nh dãy chu ng nái

tr i Thành Công................... 18

tr i Thành Công ......................................... 19

Hình 7. Các d ng d ch viêm c a heo nái sau khi sinh........................................... 19
Hình 8. Khu n l c Staphylococcus trên môi tr
Hình 9. Khu n l c Streptococcus trên môi tr
Hình 10. Khu n l c E. coli trên môi tr

ng MSA .................................... 22
ng BA.......................................... 22

ng MC................................................... 23

Hình 11. Ph n ng sinh hóa c a E. coli................................................................ 23

viii


TÓM L
nh viêm
nh h

ng r t l n

C

ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh là m t b nh ph bi n, gây
n àn heo nái. Các vi khu n th

ng gây viêm

là E. coli, Streptococcus, Staphylococcus. Qua kh o sát 121 heo nái
nuôi heo t nhân thu c t nh An Giang có 94 hái nái b viêm
sinh chi m t l 77,68%. Có 3 loài vi khu n phân l p

l

21,28%.

Không th y s

Pseudomonas trong các m u d ch viêm

3 tr i ch n

ng sinh d c sau khi

c trong d ch viêm

sinh d c là E. coli chi m t l 59,76%, Streptococcus spp chi m t
Staphylococcus chi m t

ng sinh d c

l 28,72%,

hi n di n c a vi khu n

ng sinh d c. T l nhi m ghép gi a 2

loài vi khu n là 25,53%, gi a 3 loài vi khu n là 2,13%. T l heo nái b viêm
u tiên khá cao (17,02%), gi m

ng

l a th 2 (8,51%) và t ng d n

ti p. Không có s khác bi t v t l viêm

các l a

l a

k

ng sinh d c sau khi sinh gi a nh ng

heo nái nuôi trong chu ng kín và nh ng heo nái nuôi trong chu ng h .

ix


CH

NG 1

TV N
Hi n nay i s ng ng i dân ngày càng
c c i thi n và nâng cao nên nhu
u th c ph m là r t l n, trong ó th t heo là lo i th c ph m ch y u
c ng i
dân l a ch n bên c nh các lo i th t khác nh th t bò, th t gà.
Ch n nuôi heo là ngh truy n th ng i v i ng i dân Vi t Nam, th t heo
chi m 70 % các lo i th t ( ng Thanh Tùng, 2006). Ngành ch n nuôi heo ang gia
ng s l ng àn heo nái
áp ng yêu c u nuôi heo th t nh m cung c p th c
ph m cho ng i dân.
u này góp ph n làm gia t ng d ch b nh, trong ó b nh
viêm
ng sinh d c trên heo nái sau khi sinh là m t b nh ph bi n.
nh viêm
ng sinh d c trên heo nái sau khi sinh nh h ng r t l n n kh
ng sinh s n, làm m t s a, heo con suy dinh d ng còi c c, heo nái ch m ng

c tr l i, không th thai ho c có th d n n vô sinh ( ng Thanh Tùng, 2006).
Theo Nguy n B o Châu (2008) các loài vi khu n gây viêm
ng sinh d c c a
heo nái sau khi sinh là E. coli, Staphylococcus, Streptococcus. Vi c xác nh
nguyên nhân vi khu n gây viêm
ng sinh d c heo nái sau khi sinh là m t yêu
u
c t ra
ph c v cho công tác ch n oán và
u tr có hi u qu h n,
nh m gi m thi u nh ng nh h ng x u c a b nh trên àn heo nái.
xác nh nguyên nhân vi khu n hi n di n trong d ch viêm
ng sinh d c
a heo nái sau khi sinh,
c s phân công c a b môn Thú y, khoa Nông Nghi p
và Sinh H c ng D ng Tr ng i H c C n Th , chúng tôi ti n hành
tài “Xác
nh các loài vi khu n ch y u gây viêm
ng sinh d c trên heo nái sau khi
sinh t i m t s tr i ch n nuôi heo t nhân thu c t nh An Giang.”
c ích yêu c u c a
+ Xác

tài:

nh t l viêm

ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh.

+ Xác nh t l vi khu n: Staphylococcus, Streptococcus, Escherichia

coli, Pseudomonas gây viêm
ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh.

1


Ch
S

ng 2
LÝ LU N

2.1. M t s nghiên c u v b nh viêm
2.1.1. Nh ng nghiên c u trong n

ng sinh d c c a heo nái sau khi sinh.

c.

Theo Hu nh V n Th m (2007), t l kh o sát viêm
ng sinh d c c a heo nái
sau khi sinh t i m t s tr i ch n nuôi heo thu c Thành ph C n Th là 70,37%.
Nghiên c u c a Nguy n V n Thanh (2007), cho bi t t l viêm t cung
àn heo
nái nuôi t i m t s trang tr i vùng ng b ng B c B là 50,32%.
Theo kh o sát c a Nguy n B o Châu (2008) t i tr i ch n nuôi heo V nh Khánh
thu c t nh An Giang, t l viêm
ng sinh d c trên heo nái sau sinh là 79,82%.
Trong ó t l d ng tính v i vi khu n E. coli, Staphylococcus spp, Staphylococcus
aureus, Streptococcus spp, Pseudomonas l n l t là 66,67%, 42,53%, 27,59%,

45,98%, 2,30%. Nghiên c u c a V V n H ng (2008) t i tr i heo huy n Xuyên
c thu c T nh Bà R a - V ng Tàu t l d ng tính v i E. coli, Streptococcus,
Staphylococcus aureus, Pseudomonas n l t là 64,54%, 30,77%, 19,23%, 3,85%.
2.1.2. Nh ng nghiên c u ngoài n

c.

Theo nghiên c u c a Young Do Han và các c ng tác viên (1992) các vi sinh
t
c phân l p t b ph n sinh d c bình th ng c a heo nái bao g m E. coli
(30,7%), Staphylococcus spp. (29,4%), Corynebacterium pyogenes (14,7%),
Streptococcus spp. (13,3%). Các vi khu n phân l p
c t c quan sinh d c b t
th ng bao g m Corynebacterium pyogenes (37,7%), Staphylococcus spp. (30,2%),
Proteus spp. (26,4%), pasteurella spp. (18,9%), Streptococcus (9,4%).
i v i
viêm n i m c t cung có m Corynebacterium pyogenes là th ng th y và t l
phân l p 67,7%, ti p theo ó là Staphylococcus spp., E. coli, Proteus, Streptococcus
spp., Pasteurella spp.
Nghiên c u c a Zaneta Laureckiene và c ng tác viên (2006) cho r ng các tác
nhân gây viêm
ng sinh d c th ng là Streptococcus spp, Staphylococcus spp, E.
coli, và Enterobacter spp. Ngoài ra còn có Chlamydia, Brucella sp c ng là nguyên
nhân gây b nh.
2.2. C u trúc và ch c n ng c quan sinh d c gia súc cái.
ph n sinh d c thú cái g m có bu ng tr ng, ng d n tr ng, t cung, c t
cung, âm o và ph n sinh d c phía ngoài nh : âm môn, âm v t, ti n ình.
c u trúc thành vách, m i ph n c a
ng sinh d c có 4 l p: l p ngoài cùng
là màng t ng n i k t v i màng b ng, l p c tr n g m có l p c d c và c tròn, l p

i màng nh y ch a m ch máu, dây th n kinh và b ch huy t, l p màng nh y
2


(màng niêm) lót m t trong c a
phân ti t (Tr n Th Dân, 2003).
2.2.1. Âm

ng sinh d c, g m m t l p bi u mô có kh n ng

o.

Tr c âm o là c t cung, phía sau là ti n ình có màng trinh (Hymen) che l
âm o. Âm o là m t ng tròn ch a c quan sinh d c c khi giao ph i, ng
th i là b ph n cho thai i ra ngoài trong quá trình sinh .
Thành âm o không có tuy n, c u t o âm o chia ra làm 3 l p: l p liên k t
ngoài cùng, l p c tr n có c d c bên ngoài và c vòng bên trong, l p niêm m c
bên trong cùng có nhi u t bào th ng bì, niêm m c g p n p d c. Âm o heo có
kích th c 10 - 12 cm (Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
2.2.2. T cung.
cung có c u t o r t phù h p v i ch c n ng phát tri n và dinh d ng bào
thai, có nhi m v
y thai ra ngoài trong quá trình sinh
nh vào các l p c tr n.
cung gia súc bao g m các ph n: c t cung, thân t cung, s ng t cung. T
cung heo r t dài, trong ó thân t cung ng n, hai s ng t cung dài nh ru t non, c
cung dài tròn (Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
t cung
p c tr n c a t cung gi vai trò quan tr ng trong vi c y thai ra ngoài, l p
tr n này có c u t o r t ph c t p và là l p c tr n kh e nh t trong c th . Bên

trong l p c tr n là các s i liên k t àn h i, có nhi u t nh m ch l n, các l p c ó
an vào nhau làm cho t cung ch c và có s àn h i l n. Bên ngoài l p c tr n là
t l p liên k t s i m ng (Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
p c tr n thành t cung có c tính co th t. Tr ng l c co càng cao (t
cung tr nên c ng) khi có nhi u estrogen trong máu và tr ng l c co gi m (t cung
m) khi có nhi u progesterone trong máu (Tr n Th Dân, 2003).
i m c t cung
p n i m c t cung có màu h ng,
c ph lên b ng nh ng t bào bi u mô
kéo dài thành lông nhung, xen v i t bào bi u mô là tuy n ti t ch t nh y (Tr n ti n
ng và ctv, 2002).
Các ch t
c ti t vào lòng t cung
giúp phôi phát tri n và duy trì s s ng
a tinh trùng. S phân ti t c a tuy n t cung thay i tùy theo giai
n c a chu
lên gi ng. Ngoài ra khi nhi m trùng t cung, vi khu n E. coli th ng hi n di n
và n i c t c a vi khu n này c ch s phân ti t kích thích t t o s a prolactin t
tuy n yên, h u qu là nái ít s a (Tr n Th Dân, 2002).

3


2.3. Các nguyên nhân gây viêm

ng sinh d c

heo nái.

2.3.1. C h c

Do thi u v sinh trong quá trình ph i gi ng, gia súc c b viêm ni u o nên
khi cho nh y tr c ti p b nh s truy n sang gia súc cái. Do tinh d ch b nhi m khu n
và d ng c th tinh nhân t o không vô trùng ã gây viêm nhi m cho b ph n sinh
c con cái. Sau khi nái xong ch m sóc không t t, sót nhau, âm o tích ch t d ,
tích n c ti u, nh ng thao tác a d ng c vào c t cung không an toàn, không v
sinh là nh ng y u t thu n l i cho m m b nh xâm nh p và phát tri n t cung gây
viêm (L u K , 2006).
2.3.2. Môi tr

ng

u ki n khí h u, c bi t là nhi t
và m
có nh h ng r t l n n ch c
ng sinh s n c a gia súc. Th i ti t khí h u quá nóng hay quá l nh trong th i gian
d
a n viêm
ng sinh d c ( ng Thanh Tùng, 2006)
2.3.3. Hóa h c
Do hóa ch t th t r a t cung heo nái sau khi sinh b sát nhau nh : thu c tím,
c mu i hay oxy già... c ng là nguyên nhân gây viêm
ng sinh d c heo nái.
2.3.4. Vi sinh v t
Các lo i vi khu n gây viêm
ng sinh d c th ng là Streptococcus spp,
Staphylococcus, E. coli, Enterobacter (Zaneta Laureckiene và ctv, 2006). Vi khu n
phát tri n gây ra quá trình sinh m trong c quan sinh d c. Khi s c
kháng c a
th gi m sút, vi khu n t ng c tính, nó xu t hi n và phát tri n vào các t bào, t
ch c và vào máu làm s nhi m c c a c th ngày m t n ng h n. Hi n t ng

nhi m trùng sau khi sinh là quá trình b nh lý ph c t p, nó có th xu t hi n trên các
ph n khác nhau c a c quan sinh d c, có th bi u hi n d i d ng nhi m trùng
huy t hay huy t nhi m m (Tr n Ti n D ng và ctv , 2002).
2.3.5. N i ti t t .
co c t cung có th b ng n ch n b ng nhi u y u t khác nhau nh s thi u
t oxytocin, oestrogens ho c prostaglandin F2 α (PGF2 ) trong su t quá trình sinh
. S thi u h t kéo dài trong su t quá trình sinh
và quá trình h i ph c sau ó,
o
u ki n thu n l i cho vi khu n phát tri n gây viêm
ng sinh d c (Zaneta
Laureckiene và ctv, 2006).

4


2.4. S l

c v các b nh thu c

2.4.1. Viêm âm

ng sinh d c c a heo nái.

o.

Trong quá trình sinh , âm o b xây sát, t n th ng do bào thai l n hay do
can thi p các tr ng h p
khó. Do trong quá trình
thao tác k thu t không

úng, d ng c
không vô trùng gây t n th ng b ph n sinh d c ngoài ho c
nhi m vi sinh v t gây b nh (Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
Tri u ch ng
Con v t s t 39,5 – 40oC trong tr ng h p b nh c p tính. Âm h s ng
ch nh y, u tiên màu tr ng vàng, mùi tanh. (Ph m S L ng và ctv, 2002).

, ch y

u tr
Th ng u tr theo phác
sau: Penicillin 10.000 UI/Kg th tr ng/ngày, hay
Gentamycin 3 mg/kg th tr ng/ngày. Th t r a âm o b ng các dung d ch sau:
Rivanol 0.1%, hay Klion 0.002%, thu c tím 0.01%. Cho u ng ho c tiêm các lo i
thu c sau: Vitamin C, B-Complex (Ph m S L ng và ctv, 2002).
2.4.2. Viêm t cung
ây là quá trình b nh lý th ng x y ra gia súc cái sinh s n nói chung và heo
nái sinh s n nói riêng, b nh th ng x y ra trong th i gian sau khi .
c
mc a
nh là quá trình viêm làm phá hu t bào các l p c a t cung, gây hi n t ng r i
lo n sinh s n, làm nh h ng l n th m chí làm m t kh n ng sinh s n c a gia súc
cái. Tùy vào v trí tác ng c a quá trình viêm i v i t cung ng i ta chia ra làm
3 th viêm khác nhau: viêm n i m c t cung, viêm c t cung, viêm t ng m c t
cung. Các vi khu n th ng g p trong b nh viêm t cung là Streptococcus,
Staphylococcus, E. coli (Nguy n H u Ninh và B ch ng Phong, 2001).
Viêm n i m c t cung
ây là quá trình viêm x y ra trong l p niêm m c c a t cung. ây là th
viêm nh nh t trong các th viêm t cung (Nguy n H u Ninh và B ch ng Phong,
2002). C n c vào tính ch t và tr ng thái b nh lý, viêm n i m c t cung có th chia

ra làm 2 lo i: viêm n i m c t cung cata c p tính có m và viêm n i m c t cung có
màng gi (Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
Viêm cata c p tính có m
Nguyên nhân
Sau khi , niêm m c c t cung và âm o b t n th
khu n, nh t là khi gia súc b sát nhau, khó ph i can thi p

5

ng, xây sát, nhi m


Tri u ch ng
Thân nhi t h i cao, n u ng gi m, l ng s a gi m. Con v t có tr ng thái au
n nh , ôi khi cong l ng r n, t trong c quan sinh d c ch y ra nhi u d ch viêm,
. Khi con v t n m, d ch viêm th i ra nhi u h n. Xung quanh âm h , g c uôi và
hai bên mông dính nhi u d ch viêm, ôi khi khô l i hình thành t ng ám v y, màu
tr ng xám.
u tr
Ph i ng n ch n ch viêm lan r ng, t ng h t m và niêm d ch ra, kích thích cho
cung co bóp
t ng h t ch t b n trong t cung ra ngoài. Th t r a t cung b ng
các lo i thu c sát trùng: Rivanol 0.1%, thu c tím 0.1%, Lugol 0.1%, n c mu i
5%. Kích thích t cung co bóp
th i dung d ch thu c sát trùng và d ch viêm ra
ngoài. Sau khi th t r a xong s d ng penicillin 1.000.000 UI và Streptomycin 1g
pha v i 50ml n c c t, th t r a và b m thu c kháng sinh vào t cung 1 l n/ngày.
Tr ng h p b nh n ng c n tr s c b ng vitamin B1, vitamin C, glucose (Tr n Ti n
ng và ctv, 2002).
Viêm n i m c t cung có màng gi

ây là th b nh n ng. Niêm m c t cung th ng b ho i t , v t th
sâu vào l p c c a t cung và chuy n thành viêm ho i t .

ng ã n

Tri u ch ng
Con v t có tri u ch ng toàn thân, thân nhi t cao, n u ng gi m, l ng s a gi m
ho c toàn thân m t s a, bi u hiên s au n, luôn r n. C quan sinh d c ch y ra
n d ch d ch viêm, máu, m , t ch c ho i t ...(Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
u tr
a h t n c b n và các ch t ho i t trong t cung ra. Không nên r a mà
cho t cung t co bóp t ng ch t b n ra. Th t vào t cung penicillin1.000.000UI pha
i 50ml n c c t. C n ph i
u tr toàn thân nh tiêm thu c kháng sinh và các
thu c b tr . Công tác ch m sóc nuôi d ng trong th i gian ch a b nh có vai trò
t quan tr ng (Nguy n H u Ninh và B ch ng Phong, 2001).
Viêm c t cung
Quá trình viêm ã xuyên qua l p niêm m c t cung i vào phá h y t ng gi a là
p c d c và c vòng. ây là th viêm t ng i n ng trong các th viêm t cung.

6


u tr
Dùng Prostalandin F2 α ( PGF2 α ) hay các d n xu t c a nó tiêm d i da 2ml
(25mg), tiêm 1 l n, sau ó th t r a vào t cung 200ml dung d ch lugol, th t ngày
1l n, li u trình u tr 3-5 ngày (Nguy n H u Ninh và B ch ng Phong, 2001)
Viêm t

ng m c t cung

Quá trình viêm x y ra
th viêm n ng nh t và khó

l p ngoài cùng (l p t ng m c c a t cung).
u tr nh t trong các th viêm t cung.

ây là

u tr
Tiêm oxytoxin, th t r a t cung 200ml lugol, ampicillin 3 - 5g tiêm b p hay
nh m ch tai, ngày 1 l n. Li u trình t 3 – 5 ngày (Nguy n H u ninh và B ch
ng Phong , 2001).
ng 1. Phân bi t các th viêm t cung (Nguy n H u Ninh và B ch
Các tri u
ch ng
t (oC)
ch viêm:
Màu
Mùi

2.5. S l

ng Phong, 2001).

Viêm n i m c t cung

Viêm c t cung

Nh

(38,5 – 39,5)

Cao
(39,5 – 40,5)

Viêm t ng m c t
cung
t cao
(40,5 – 41,5)

Tr ng xám
Tanh

ng, nâu
Tanh th i

Nâu r s t
Th i kh m

c v m t s vi khu n gây viêm

ng sinh d c

2.5.1. Vi khu n Streptococcus
Streptococcus là nh ng liên c u khu n quan tr ng gây b nh cho ng i và ng
t,
c Pasteur phát hi n n m 1980. Liên c u khu n là nh ng vi khu n hình c u,
gram d ng x p thành chu i dài ho c ng n khác nhau, có khi thành ôi và có th
không gi ng nhau, không có kh n ng t o bào t , không có tiêm mao (Nguy n Th
Chính, Tr ng Th Hòa, 2005).

ng kính trung bình c a liên c u là 1 µ m, thành t bào vi khu n có ch a các
lo i protein có tính kháng nguyên, carbohydrate và peptidoglycan (Nguy n Ng c
Thanh Hà, 2004).
Liên c u có kh p n i trong t nhiên: t, n c, không khí... trong c th
ng
t và ng i. Trên c th
ng v t m t s liên c u th ng ký sinh trên da, niêm
c
ng tiêu hóa hô h p và không gây b nh, m t s lo i có kh n ng gây b nh
(Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).

7


c tính nuôi c y
Streptococcus là nh ng vi khu n hi u khí hay y m khí tùy ti n, m t s k khí
tuy t i, ph n l n các liên c u gây b nh thích h p nhi t
370C (Nguy n Nh
Thanh và ctv, 1997).
Vi khu n Streptococcus t ng i khó nuôi c y, vi khu n ch m c trong các
môi tr ng có y ch t dinh d ng nh môi tr ng n c th t, môi tr ng BHI: Brain
Heart Infision ho c các môi tr ng có huy t thanh hay h ng c u. Vi khu n t ng
tr ng m nh trong u ki n có CO2, riboflanvin, pantothenic acid... (Nguy n Ng c
Thanh Hà, 2004).
Môi tr ng l ng vi khu n hình thành các chu i, t o thành nh ng h t, r i l ng
xu ng áy ng (Nguy n Th Chính, Tr ng Th Hòa, 2005).
Theo Tr n Th Ph n (2004) trên môi tr ng th ch máu, khu n l c có
ng
kính 1mm, tròn, bóng, gi ng nh h t s ng. Trên th ch máu liên c u có 3 d ng
dung huy t: dung huy t α , dung huy t β , dung huy t γ .

c bao quanh b ng m t vòng xanh nh t,
- Dung huy t α : Khu n l c
không lan r ng (1 – 2 mm), ây là hi n t ng dung huy t không hoàn toàn, ch có
t ph n h ng c u b dung gi i.
- Dung huy t β : quanh khu n l c là m t vòng trong su t r ng 2 – 4 mm,
ây là hi n t

ng dung huy t hoàn toàn, không còn h ng c u quanh khu n l c.

- Dung huy t γ : không có vòng sáng quanh khu n l c h ng c u không tan.
Dung huy t β t o ra 2 lo i enzym Streptolysin S và Streptolysin O (Warren
Levinson, 2004).
c tính sinh hóa
Liên c u có kh n ng lên men
ng: mannitol, inulin...

ng glucose, lactose, sucrose, không lên men

Các ph n ng sinh hóa khác: catalase âm tính, không làm ông huy t t ng
(Coagulase), nitrate âm tính, không sinh H2S (Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).
u trúc kháng nguyên
Liên c u có c u trúc r t ph c t p, có nhi u lo i kháng nguyên
c tìm th y
liên c u. Trong ó có 2 lo i kháng nguyên quan tr ng là carbohydrate C và kháng
nguyên Protein M có trong vách t bào c a vi khu n. Rebecca Lancefield phát hi n
carbohydrate C n m 1982 và ã d a vào ch t này
phân lo i Streptococcus thành
nhóm : A, B, C, D, E, F, G, H, K, L, M, N, O. Trong ó liên c u nhóm A thu c lo i
dung huy t t β , có kh n ng gây b nh r t l n ng i nh nhi m khu n các v t
8

th

ng, viêm h ng.... Kháng nguyên protein M: ây là y u t
c l c r t quan tr ng
i v i các vi khu n Streptococcus thu c nhóm A (Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).

Ngoài 2 kháng nguyên trên, liên c u còn có các nhóm kháng nguyên nh kháng
nguyên T, P, và R. Kháng nguyên T và R có b n ch t là Protein, kháng nguyên P
n ch t là nucleoprotein (Nguy n Th Chính, Tr ng Th Hòa, 2005).
ct
Liên c u nhóm A có kh n ng sinh ra 1 c t , b n ch t là protein, c t này
o nên các n t ban , liên c u nhóm B, C r t ít khi có c t này (Nguy n Nh
Thanh và ctv, 1997).
Dung huy t t : dung huy t t c a liên c u ( Streptolysin ) có 2 lo i:
Streptolysin O: d m t ho t tính b i oxy, làm tan h ng c u chi u sâu c a môi
tr ng. ây là m t kháng nguyên m nh, kích thích c th hình thành kháng th
antistreptolysin O (ASO). Hi u giá kháng th này r t quan tr ng trong ch n oán
nh (Warren Levinson, 2004).
Streptolysin S: không b m t ho t tính b i oxy, có kh n ng làm tan máu c
trên b m t môi tr ng, có tính kháng nguyên y u, nên không
c dùng
ch n
oán b nh (Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).
Enzyme
Enzyme làm tan t huy t (Streptokinase): có kh n ng làm tan s i huy t, ho t
hóa nhanh vùng b t n th ng t o
u ki n cho liên c u lan tràn nhanh h n
(Nguy n Th Chính, Tr ng Th Hòa, 2005).

Proteinase: có tác d ng phân h y protein. Tiêm v i li u cao cho
nên các t n th ng tim (Nguy n Nh Thanh, 1997).

ng v t gây

Hyaluronidase: Có kh n ng th y phân hyaluronic acid, là ch t c b n c a mô
liên k t, còn g i là nhân t khu ch tán giúp vi khu n d lan tràn (Warren Levinson,
2004).
Streptodornase: có kh n ng th y phân AND, làm l ng d ch m (Nguy n Th
Chính, Tr ng Th Hòa, 2005).
c

kháng

a s Streptococcus b tiêu di t trong vòng 30 – 60 phút 50 0C (Tr n Th
Ph n, 2004).
700C liên c u ch t trong 35 – 40 phút, 1000C ch t trong m t phút
(Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).

9


Tính gây b nh
Trong t nhiên, liên c u có kh p n i trên c th ng i và ng v t, bình
th ng chúng hi n di n h ng và ru t, m t s liên c u có kh n ng gây b nh cho
ng i và ng v t.
ng v t liên c u th ng gây nên nh ng ch ng nung m ,
viêm vú, viêm ph i, viêm ngo i tâm m c... (Nguy n Nh Thanh, 1997).
ng xâm nhi m
n d ch là môi tr ng t t cho vi khu n phát tri n. Vi khu n phát tri n gây ra

quá trình sinh m trong c quan sinh d c khi s c
kháng c a c th gi m sút
(Tr n Ti n D ng và ctv, 2002).
Streptococcus s ng ch y u niêm m c
ng sinh d c c a heo nái, khi sinh
ns c
kháng gi m,
ng sinh d c heo d b t n th ng, t o c h i cho liên
u khu n phát tri n và xâm nh p gây viêm. Ngoài ra, vi khu n t n t i môi
tr ng còn xâm nhi m vào
ng sinh d c trong lúc khó ph i can thi p (Tr n th
Ph n, 2004).
2.5.2. Vi khu n Staphylococcus
Staphylococcus là vi khu n gram d

ng,

ng kính t 0,5 – 1,5 µ m, có d ng

gi ng chùm nho, chúng phát tri n tri n ch y u trong
u ki n hi u khí, c ng có
th y m khí. Nh ng loài t c u chính
c phân l p t heo là Staphylococcus
aureus, staphylococcus hyicus, staphylococcus epidermidis (Taylor, 1992).
c tính nuôi c y
Staphylococcus m c d dàng trên h u h t các lo i môi tr ng trong
u ki n
0
hi u khí hay k khí. Nhi t
thích h p nh t là 37 C, nh ng nhi t

phòng (200
25 C) l i t t nh t
vi khu n ti t s c t . Trên môi tr ng th ch th ng
Staphylococcus phát tri n thành nh ng khu n l c tròn, d ng S, c,
ng kính 1–2
mm, có sinh s c t (Jawet và ctv, 2004). Staphylococcus citreus khu n l c có s c t
vàng xanh, Staphylococcus aureus khu n l c s c t vàng cam, có
c l c,
Staphylococcus albus không sinh s c t .
Trên môi tr ng th ch máu
Staphylococcus aureus làm dung huy t (Tr n Th Ph n, 2004).
c tính sinh hóa
Các lo i t c u có ph n ng oxydase âm tính. Chúng sinh ra các enzyme và
các lo i c t . Các loài
c phân bi t b i s có m t c a các enzyme nh
Coagulase, hemolysins, phosphates và kh n ng s d ng nhi u lo i
ng (D. J.
Taylor, 1992).

10


c c các lo i t c u u s n sinh catalase là y u t
c l c quan tr ng vì có
kh n ng tiêu di t b ch c u (Warren Levinson, 2004). ây là c m phân bi t
chúng v i Streptococcus (Tr n Th ph n, 2004).
Enzyme
Catalase: có tác d ng bi n Hydrogen peroxide (H2O2) thành oxi (O2) và n
(H2O) (Warren Levinson, 2004).

c

Coagulase (men làm ông huy t t ng): do Staphylococcus aureus ti t ra có
tác d ng làm ông c huy t t ng (Tr n Th Ph n, 2004).
Hyaluronidase (nhân t khu ch tán): là enzyme phân gi i các hyaluronic acid
a mô liên k t, giúp vi khu n lan tràn vào mô (Tr n Th Ph n, 2004).
ct
c t dung huy t
Dung huy t α : là m t lo i protein không ng nh t có kh n ng gây dung gi i
ng c u, gây t n h i cho ti u c u (Nguy n Thanh B o, 1993).
Dung huy t β : gây dung gi i h ng c u c u

40C, dung huy t t này kém

c

n dung huy t t α .
Dung huy t : gây dung gi i h ng c u ng
Dung huy t γ : không tác

i, th , c u, ng a, và gây ho i t da.

ng lên h ng c u ng a (Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).

Nhân t di t b ch c u
Có kh n ng gi t b ch c u c a nhi u loài ng v t (Tr n Th Ph n, 2004).
i tác ng c a nhân t này làm cho b ch c u m t tính di ng, m t h t và nhân
phân h y, nó gi vai trò quan tr ng trong c ch sinh b nh c a t c u (Nguy n
Nh Thanh và ctv, 1997).
c t ru t

c t ru t
c sinh ra b i m t s ch ng Staphylosoccus gây viêm
ng
ru t n ng. Nh ng c t này b n v i nhi t và không b tác ng b i nh ng enzyme
ru t. ây là m t nguyên nhân quan tr ng gây ng
c th c n.
c t ru t
c
ti t ra khi Staphylococcus aureus m c trên th c n có nhi u ch t
ng và protein
(Nguy n Th Chính, Tr ng Th Hòa, 2005).
u trúc kháng nguyên: có 2 lo i kháng nguyên
t kháng nguyên polysaccharide
vách là m t ph c h p nucopeptidacidtechonic. Kháng nguyên này khi g p kháng th t ng ng s gây nên ph n ng
ng ng k t (Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).

11


t kháng nguyên b m t (protein A) có kh n ng g n v i m nh Fc c a các
globulin mi n d ch. Chính nh hi n t ng g n c áo này mà s m nh Fc gi m
xu ng. Quá trình g n trên giúp Staphylococcus aureus không b th c bào b i i
th c bào.
c

kháng

Staphylococcus ch u
c n i khô, h i nóng, nhi t
500C trong 30 phút v n

còn s ng, 80 0C ch t trong 1 gi , 1000C ch t trong 1 n 2 phút (Tr n Th Ph n, 2004).
Phát tri n t t trên môi tr
Th Hòa, 2005).

ng ch a 10 –15% mu i (Nguy n Th Chính, Tr

ng

Tính gây b nh
Trong t nhiên: ng a c m nhi m nh t, k
n là bò. Gà, v t có kh n ng
kháng t nhiên v i t c u khu n. Trong phòng thí nghi m: th c m nhi m nh t.
Tiêm canh trùng t c u khu n vào t nh m ch th thì th ch t trong vòng 1 – 2 ngày
vì ch ng huy t nhi m m . M khám th y có nhi u áp xe tim., th n, x ng, b p
th t (Tr n Th Ph n, 2004).
Staphylococcus aureus có th xâm nh p qua da ho c niêm m c gây m n nh t.
Ngoài ra nó còn có th gây ra m t s b nh nghiêm tr ng nh h i ch ng viêm da
tr em ( aureus)
ng xâm nhi m
c u có m t kh p m i n i trong môi tr ng, chúng hi n di n trong m i trang
tr i heo và có m t trong nhi u lo i b nh tích c a heo m i l a tu i, heo có th b
nhi m trùng t nh ng heo khác trong tr i. Chúng
c phân l p t da, khoang
mi ng,
ng hô h p trên, qui u, âm o c a heo. Ngoài ra còn
c phân l p t
chim, g m nh m và ngay c con ng i (Taylor, 1992).
Khi heo nái sinh , c quan sinh d c b t n th ng, niêm m c âm o, t
cung xây sát, d i tác ng cùng lúc c a t c u và liên c u xâm nh p vào khu v c
n th ng, phát tri n nhanh v s l ng, gây ra các viêm cata niêm m c âm o

sau ó gây viêm m c quan sinh d c (Ph m S L ng và ctv, 2002).
2.5.3. Vi khu n Escherichia coli
Escherichia coli
c mô t l n u tiên vào n m 1885 do Theodore Escherich
ng i
c,
c xem là nguyên nhân gây b nh tiêu ch y ng i và ng v t
(Levine, 1987).
Escherichia coli là vi khu n s ng bình th ng trong ru t ng i và nhi u loài
ng v t khác. Vi khu n th ng theo phân ra ngoài thiên nhiên, do ó ta th ng
th y trong n c, t, không khí (Tr n Th Ph n, 2004).
12


Escherichia coli thu c h vi khu n
ng ru t Enterobacteriaceae, hai
tròn, kích th c 2 – 3 x 0,6 µ m (Lê V n T o, 2006).

u

c tính nuôi c y
Escherichia coli là tr c khu n gram âm, hi u khí và hi u khí tùy ti n, có th
sinh tr ng nhi t
15 – 40 0C nh ng thích h p nh t là 37 0C, PH thích h p là
7,2 – 7,4 ( ào Tr ng t, 1999).
Trên th ch dinh d ng chúng m c thành các khu n l c t tr n láng
(Smooth=S) n s n sùi (Rough = R) ho c nh y (mucoid),
ng kính t 1,5 – 3
mm (Bertschinger, 1992).
Trong n c th t, vi khu n phát tri n t t, môi tr

áy màu tro nh t, ôi khi hình thành màu xám nh t.

ng r t

c, có c n l ng xu ng

Trên môi tr ng Eosin Methylen Blue (E.M.B), E. coli hình thành nh ng
khu n l c to tròn, h i l i bong màu tím b m, có ánh kim. (Tr n Th Ph n, 2004).
Trên môi tr ng MacConkey Agar (MC) E. coli hình thành khu n l c to tròn
u, h i l i, màu h ng nh t, kích th c 2–3 mm (Nguy n V nh Ph c, 1970).
c tính sinh hóa
Escherichia coli lên men nhi u lo i
ng, sinh h i, có kh n ng kh nitrate
thành nitrite.
phân bi t E. coli và các vi khu n
ng ru t khác, ng i ta th c
hi n ph n ng Indole – Methyl Red – Voges Proskauer – Citrate (IMViC ) (Nguy n
Thanh B o và ctv, 1993).
u trúc kháng nguyên
u trúc kháng nguyên c a vi khu n E. coli g m: kháng nguyên thân O
(somatic), kháng nguyên lông H (flagellar), kháng nguyên v K (capsular) ho c còn
i là kháng nguyên OMP (outer membrane protein) và kháng nguyên F (fimbriae)
hay kháng nguyên bám dính (Elsinghorst và ctv, 1994).
Cho n nay ã xác nh
c 170 ch ng kháng nguyên O, 80 ch ng kháng
nguyên H, 56 kháng nguyên K và m t s kháng nguyên F (Lê V n T o, 2006).
ct
Nhóm EPEC (enteropathogenic E. coli) m t s ch ng huy t thanh gây b nh
tiêu ch y cho tr d i 2 tu i, c ch gây b nh ch a rõ. Nhóm ETEC
(enterotoxigenic E. coli), các vi khu n này gây b nh b ng cách ti t ra 2 lo i c t

ru t: LT (heat labile toxin = d b nhi t phá h y) và ST (heat stable toxin = b n
ng v i nhi t). Nh ng ch ng ETEC ti t ra 1 hay 2 lo i c t ru t tùy plasmid c a
chúng (Tr n Th Ph n, 2004).

13


c

kháng

Vi khu n E. coli không hình thành nha bào nên s c
kháng y u, b di t
0
0
nhi t
55 C trong vòng 1 gi , 60 C s ng
c 15 – 30 phút. Các ch t sát trùng
nh acid phenic, clorua th y ngân, formol có th di t E. coli trong vòng 5 phút,
nh ng vi khu n
kháng m nh v i s s y khô (Lê V n T o, 2006). Tuy nhiên,
môi tr ng bên ngoài, các ch ng E. coli c có th t n t i n 4 tháng (Nguy n
Nh Thanh và ctv, 1997).
Tính gây b nh
Escherichia coli có s n trong ru t ng v t nh ng ch tác ng gây b nh khi
c
kháng c a con v t b gi m sút (do ch m sóc, nuôi d ng). B nh do E. coli
gây ra có th x y ra nh m t b nh truy n nhi m k phát trên c s thi u vitamin và
c các b nh virus và ký sinh trùng. E. coli th ng gây b nh cho con v t m i t
2 – 3 ngày ho c 4 – 8 ngày (Nguy n Nh Thanh và ctv, 1997).

ng xâm nhi m
E. coli là vi khu n th ng xuyên khu trú và ho t ng trong
ng ru t c a
heo và có th tr thành nguyên nhân gây b nh (Fairbrother, 1992). E. coli c ng là
t nguyên nhân áng quan tâm trong b nh viêm
ng sinh d c c a heo nái sau
khi sinh. Do khi giao ph i heo c b viêm c quan sinh d c ho c th tinh nhân t o
không m b o vô trùng ho c khi khó ph i x lý ().
2.5.4. Vi khu n Pseudomonas
Nhóm vi khu n này bao g m nh ng vi khu n gram âm có kh n ng sinh s c t
màu xanh lá cây, màu nâu . Vi khu n gây b nh th ng có 2 lo i là Pseudomonas
aeruginosa và Pseudomonas pseudomalley. Các lo i còn l i là nh ng vi khu n gây
nh cho th c v t, ho c không gây b nh nh pseudomonas fluorescens (Tr n Th
Chính, Tr ng Th Hòa, 2006). Vi khu n phân b r ng rãi trong thiên nhiên, trong
t, n c, không khí, s ng ho i sinh trên b m t da c a nhi u lo i ng v t
(www.meck.com).
c tính nuôi c y
Pseudomonas là gi ng vi khu n gram âm, dài 1,5 µ m,

ng kính 0,5 µ m. Nó

là vi khu n hi u khí và vi hi u khí. Phát tri n t t trong t c c các môi tr ng, khu n
c có
ng kính 3-5 µ m, có màu xanh và mùi c tr ng (Taylor, 1992).
Trên môi tr ng dinh d ng khu n l c tròn bóng, môi tr ng tr nên xanh,
Phát tri n trên môi tr ng SS, trên th ch máu gây dung huy t α . Canh khu n c
u, có màu vàng sau i màu xanh, canh trung già tr nên nh t và có s i (Tô Minh
Châu, Tr n Th Bích Liên, 2006).

14

Pseudomonas aeruginosa s n sinh các s c t : pyocyanin có màu xanh nh t
khu ch tán trong th ch, pyoverdin có màu xanh m, pyorubin có màu nâu,
pyomelamin có màu en (Jawetz và ctv, 2001)
c tính sinh hóa
Lên men không sinh h i

ng glucose, không lên men

ng lactose.

Ph n ng indole d ng tính, citrate d ng tính, VP âm tính, Methyl –Red âm
tính, oxidase d ng tính (Tô Minh Châu, Tr n Th Bích Liên, 2006).
Tính gây b nh
Pseudomonas aeruginosa là m t tác nhân gây b nh c h i. Vi khu n s ng
kh p n i trong t và n c, khi s c
kháng c a c th gi m sút, nó d dàng t n
công vào c th c a gia súc. Vi khu n có th gây ra s nhi m trùng máu, nhi m
khu n
ng ti t ni u, viêm ph i, viêm n i tâm m c, viêm da và viêm x ng s n.
Ngoài ra, Pseudomonas aeruginosa là nguyên nhân gây b nh m xanh, trong thiên
nhiên, vi khu n này
c tìm th y trong b nh viêm ph i có ho i t , b nh viêm ru t
có ho i t c a heo, áp xe lá lách, gan c a heo và bò, có th tìm th y vi khu n trong
máy sinh d c và tinh trùng c a bò c gi ng m t kh n ng sinh s n (Nguy n
nh Ph c, 1977).
2.6. T ng quan v các tr i ch n nuôi heo ã kh o sát.
2.6.1 Tr i heo gi ng An S n.
Tr i heo gi ng An S n

c xây d ng t i xã V nh Tr ch, huy n Tho i S n,
nh An Giang, di n tích 2ha, cách l giao thông kho ng 100m. Dãy chu ng nái
mang thai và nái xây d ng mái ôi g m 2 dãy có cùng chi u r ng 10m, chi u dài
i dãy l n l t là 24m và 18m. T ng s heo nái là 45 con, heo nái
c nuôi
chu ng n n. Chu ng tr i sát trùng 1 tu n m t l n.
Tr i s d ng th c n h n h p c a công ty Afiex An Giang.
i v i nái ch a: nái mang thai giai
n 1 cho n th c n A-05 ngày 2 l n, 34kg/con/ngày. Nái mang thai giai
n 2 cho n nhi u h n 5-6kg/con/ngày. Khi
nái mang thai n ngày th 100 chuy n nái sang chu ng n n nuôi nái , chuy n
th c n A-05 sang A-04. Chu ng n n dành cho nái
ph i d n s ch s , t m heo
tr c khi d ki n 1 ngày.
i v i nái : khi nái b t u c n tiêm Remacycline, 1ml/10kg, tiêm b p
ho c Navet – Tetrasone, chu n b úm, d ng c
, tiêm oxytocin sau khi nái
xong v i m c ích t ng nhau ra ngoài.
i v i nh ng con nái b viêm
ng thu c tím t 3 n 5 ngày.

ng sinh d c sau khi sinh th t r a t cung

15


Hình 1. Dãy chu ng nái mang thai và nái

Hình 2. Chu ng n n nuôi nái

tr i An S n

tr i An S n

2.6.2. Tr i Ch n nuôi heo Tu n Th y
Tr i
c xây d ng t i p V nh Khánh 2, xã V nh T , Th Xã Châu
c, t nh
An Giang v i di n tích kho ng 2ha theo h ng ông b c–tây nam, cách l giao
thông kho ng 300m. T ng s heo nái trong tr i là 70 con.
Tr i bao g m m t dãy chu ng nuôi heo nái và m t dãy chu ng nuôi heo th t.
Dãy chu ng nái có chi u dài 30m, chi u r ng 12m,
c chia ra làm 3 khu v c: nái
mang thai và ch ph i, nái , heo con cai s a. Chu ng xây d ng theo ki u mái
ôi, ch t th i
c a xu ng ao nuôi cá. Ngu n n c tr i s d ng là n c máy và
c gi ng khoan.
Tr i s d ng th c n h n h p d ng viên hi u Hi-Gro 567 c a công ty ch n nuôi
CP cho heo nái mang thai và nái nuôi con.

16