Phân tích chi phí Lợi Ích

L/O/G/O

CHƯƠNG 3
PHÂN TÍCH CHI PHÍ – LỢI ÍCH
(COST BENEFIT ANALYSIS – CBA)


NỘI DUNG
I. Khái niệm phân tích chi phí - lợi ích
II. Các bước tiến hành trong phân tích
chi phí lợi ích
III. Các vấn đề trong phân tích chi phí lợi
ích
IV. Ý nghĩa phân tích CBA

www.themegallery.com


Khái niệm CBA
1. Lịch sử sử dụng CBA
• Năm 1667, William Petty thiết lập các chương trình chống
dịch bệnh ở London, sử dụng CBA.
• Ở Mỹ, chính phủ Mỹ chính thức chấp nhận sử dụng CBA
cho công tác của chính quyền từ 1902 và bắt buộc sử dụng
cùng với Đạo luật kiểm soát lũ (Flood control act) năm 1936.
• Ở Canada, CBA chưa được thừa nhận về mặt pháp ly để có
thể sử dụng cho các cơ quan Nhà nước ở cấp liên bang và
tỉnh.
• Từ những năm 1990s đến nay, CBA đã được ứng dụng
rộng rãi trên toàn thế giới và vẫn còn tiếp tục phát triển

www.themegallery.com


Khái niệm CBA
2. Khái niệm CBA
• Frances Perkins: “Phân tích kinh tế, còn gọi là CBA, là phân
tích mở rộng của phân tích tài chính, … được sử dụng chủ
yếu bởi các Chính phủ và các cơ quan Quốc tế để xem xét
một dự án hay chính sách có làm tăng phúc lợi cộng đồng
hay không (Frances Perkins, 1994).
• Boardman: “CBA là một phương pháp đánh giá chính
sách mà phương pháp này lượng hóa bằng tiền giá trị của
tất cả các kết quả của chính sách đối với tất cả mọi thành
viên trong xã hội nói chung. Lợi ích xã hội ròng (NSB = B-C)
là thước đo giá trị của chính sách” (Boardman, Greenbreg,
D., Vining, A. , Weimer (1996). Phân tích chi phí – lợi ích: Lý
thuyết và thực hành, xuất bản lần 2. Prentice Hall. New
York.Chương 1)
www.themegallery.com


Phân tích chi phí – lợi ích là công cụ xác định và so
sánh chi phí và lợi ích của một chương trình, chính
sách, dự án để đánh giá chương trình, chính sách, dự
án làm tăng hay giảm phúc lợi kinh tế của xã hội.

www.themegallery.com


Khái niệm CBA

Tóm lại:
• CBA là một công cụ đánh giá các chương trình, dự án;
• CBA xem xét đến tất cả các lợi ích và chi phí (có giá thị
trường và cũng có thể không có giá thị trường);
• CBA quan tâm chủ yếu đến hiệu quả kinh tế (chương
trình hay dự án có đem lại phúc lợi cho xã hội không?)
• CBA xem xét đến vấn đề trên quan điểm xã hội nói
chung.

www.themegallery.com


Phân biệt

www.themegallery.com


Vai trò của CBA
Giúp người phân tích:
• Có một khung phân tích hệ thống, đơn giản
• Dễ dàng kiểm tra tính nhất quán khi phân tích
Giúp người ra quyết định:
• Dễ dàng thẩm định/đánh giá kết quả phân tích
• Dễ dàng kiểm tra tính nhất quán của kết quả phân tích
• Dễ dàng nhận biết các dữ liệu và giả định của dự án

www.themegallery.com


Chú ý:

• Người phân tích ‘cung cấp’ thông tin cho
người ra quyết định – người ‘thẩm định’
hoặc ‘đánh giá’ dự án.
• Hỗ trợ quá trình ra quyết định chứ không
‘thay thế’ quá trình ra quyết định.
• Người ra quyết định sử dụng kết quả phân
tích, cùng với các thông tin khác để ra
quyết định.
www.themegallery.com


Các loại CBA
•
•
•
•

1. Ex ante CBA
2. Ex post CBA
3. Middle CBA
4. Comparative CBA

www.themegallery.com


Cơ sở lý thuyết của phân tích CBA

Dựa trên cơ sở khái niệm cải thiện Pareto
tiềm năng (Potential Pareto Improvement)

www.themegallery.com


Các bước tiến hành trong phân tích CBA

1. Nhận dạng vấn đề và xác định các
dự án giải quyết
2. Nhận dạng lợi ích và chi phí xã hội
của mỗi dự án
3. Đánh giá lợi ích và chi phí xã hội của
mỗi dự án
4. Thể hiện các dòng lợi ích và chi phí
theo thời gian trên bảng lợi ích
www.themegallery.com


Các bước phân tích CBA
5. Tính toán các chỉ tiêu đánh giá hiệu
quả của từng dự án đối với cả vòng
đời dự án
5.1. Chiết khấu và tỷ lệ chiết khấu
- Chiết khấu là một quá trình tìm ra giá trị
hiện tại của các lợi ích và chi phí tương
lai.
- Tỷ lệ chiết khấu là tỷ lệ các lợi ích và chi
phí (kể cả chi phí môi trường) tương lai
được chiết khấu.

www.themegallery.com

Các bước phân tích CBA
5.2. Giá trị hiện tại ròng (NPV – Net
Present Value)
Giá trị hiện tại cuả lợi ích ròng (B-C) được xác
định bằng cách tính chiết khấu theo xuất chiết
khấu (r) toàn bộ lợi ích (Bt) và chi phí (Ct) tại
năm (t) trở về trở về giá trị hiện tại (năm đầu).

Bt  Ct  Et
NPV = 
t
(
1
+
r)
t=0
n

www.themegallery.com

Bt: Lợi ích của dự án tại năm t;
Ct: Chi phí phát sinh ở năm t ;
n = thời gian thực hiện dự án (năm)
r = suất chiết khấu


Thảo luận
Đối với những quyết định liên quan đến
môi trường thì NPV được tính như thế

nào?

www.themegallery.com


Các nguyên tắc đánh giá NPV
• Trong điều kiện các dự án không loại trừ
nhau: dự án nào có NPV >0 thì nên thực
hiện
• Trong trường hợp các dự án loại trừ nhau,
nguyên tắc lựa chọn: dự án nào có NPV
max.
• Nếu lựa chọn dự án trong điều kiện ràng
buộc về vốn đầu tư: Lựa chọn các dự án
thỏa mãn điều kiện vốn đầu tư + điều kiện
NPV max.

www.themegallery.com


Ưu điểm của chỉ tiêu NPV
• Dễ tính toán
• Cho biết chính xác quy mô lãi ròng của dự
án
• Có thể sử dụng để chọn lựa các dự án
đầu tư khác nhau với cùng thời gian hoạt
động.

www.themegallery.com

Nhược điểm
• Phụ thuộc và tỷ lệ chiết khấu, tỷ lệ này
phụ thuộc nhiều vào chủ quan của người
phân tích (nếu cho r thấp thì NPV sẽ cao
và ngược lại)
• Trong trường hợp các dự án đầu tư loại
trừ nhau không có cùng thời gian, thì việc
căn cứ vào tiêu chí NPV để lựa chọn là rất
khó
www.themegallery.com


5.3. Tỷ suất lợi ích – chi phí ( BCR –
Benefit Cost Rate)
BCR là tỷ lệ giữa tổng giá trị hiện tại của
các khoản lợi ích so với tổng giá trị hiện
tại của các khoản chi phí
n

n

Bt
Ct  Et
BCR= 
/
t 
t
t=0 (1+ r) t=0 (1+ r)
www.themegallery.com

Các nguyên tắc đánh giá
• Đối với các dự án độc lập: chọn dự án có
BCR > 1
• Đối với các dự án loại trừ nhau thì BCR
thường phải sử dụng kết hợp với NPV
• Phương án nào có BCR cao nhất là đáng
để lựa chọn nhất

www.themegallery.com


Ưu điểm của chỉ tiêu BCR
• Luôn đưa ra 1 kết luận chính xác về hiệu
quả của dự án (khả năng sinh lời của dự
án)
• Có thể so sánh các phương án không
cùng thời gian hoạt động: Khi lựa chọn dự
án đầu tư loại trừ nhau, việc dùng chỉ tiêu
BCR sẽ không phụ thuộc vào số năm hoạt
động của dự án
www.themegallery.com


Nhược điểm của BCR
• BCR không cho biết quy mô lãi ròng nên
nếu chỉ căn cứ vào BCR có thể chọn NPV
thấp. Do đó, phải kết hợp với NPV để lựa
chọn các dự án loại trừ nhau.

• Trong trường hợp không phân biệt rõ ràng
giữa lợi ích – chi phí thì việc lựa chọn căn
cứ vào BCR phụ thuộc nhiều vào ý muốn
chủ quan của người phân tích.
www.themegallery.com


5.4. Tỷ suất hoàn vốn nội bộ:( IRR –
Internal Return Rate)
Là tỷ suất từ một đầu tư làm cho tổng giá
trị lợi ích thu được (quy về giá trị hiện tại)
bằng với tổng chi phí (quy về giá trị hiện
tại) hay là NPV = 0
n
Bt
Ct
NPV=

=0
t 
t
t=0 (1+IRR)
t=0 (1+IRR)
n

www.themegallery.com


Nguyên tắc đánh giá
• Dự án độc lập: r<IRR -> NPV>0 thì chọn

dự án
• Dự án loại trừ nhau: thường phải sử dụng
IRR kết hợp với NPV.

www.themegallery.com


Ưu điểm của IRR
• Cho biết khả năng sinh lời của dự án
• Cho biết mức lãi suất cao nhất dự án có
thể chấp nhận nếu phải vay vốn thực hiện
• Có thể so sánh các phương án không
cùng thời gian hoạt động

www.themegallery.com