Phan2 Chuong4.doc

CHỈÅNG IV .
GIẠO DỦC KHU VỈÛC VÉNH LINH
Cüc khạng chiãún chäúng Phạp kãút thục våïi chiãún
thàõng Âiãûn Biãn Ph, âáút nỉåïc tảm thåìi chia lm hai miãưn.
Pháưn låïn vng âáút thán u ca Qung Trë phi tảm thåìi
nàòm dỉåïi quưn kiãøm sọat ca chênh quưn M ngủy.
Riãng Vénh Linh thüc miãưn Bàõc x häüi ch nghéa vỉìa phi
âm nháûn hon thnh nhiãûm vủ giỉỵ vỉỵng tuún âáưu ca
Täø qúc, vỉìa phi gạnh vạc trạch nhiãûm l háûu phỉång
ton diãûn v trỉûc tiãúp ca tiãưn phỉång låïn. Chênh vç váûy
trong lëch sỉí giạo dủc khu vỉûc Vénh Linh cọ c lëch sỉí
giạo dủc tènh Qung Trë. Trong âiãưu kiãûn âàûc th âọ Giạo
dủc Vénh Linh â tiãúp nháûn mäüt säú tháưy giạo v hc
sinh cạc trỉåìng Qung Trë táúp kãút ra Bàõc. Nhiãûm vủ chênh
trë l xáy dỉûng nãưn giạo dủc x häüi ch nghéa, tiãúp tủc
xạa nản m chỉỵ, xáy dỉûng ngnh hc Bäø tục vàn họa
khoa hc cho cạn bäü v thanh niãn miãưn Nam táûp kãút ra
Bàõc, cho nhán dán Vénh Linh âãø xáy dỉûng ch nghéa x häüi
lm háûu thøn cho Cạch mảng miãưn Nam Viãût Nam. Âãø
xáy dỉûng ngnh hc Phäø thäng phạt triãøn mảnh m vãư
säú lỉåüng v cọ cháút lỉåüng cao, cäng viãûc âáưu tiãn l
cng cäú v måí räüng trỉåìng cáúp I Häư Xạ, thu hụt 100% con
em miãưn Nam vo trỉåìng, täø chỉïc kê tục x cho hc sinh, lo
c ni v dảy. Liãn hãû våïi cạc tènh phêa Bàõc nhỉ trỉåìng
cáúp III Phan Âçnh Phng, Hunh Thục Khạng âãø gỉíi hc
sinh khi chỉa cọ cáúp låïp tải Vénh Linh
Cäng tạc thanh toạn nản m chỉỵ v bäø tục vàn họa
cho cạn bäü v nhán dán âỉåüc âàût ra cáúp thiãút hån trong
ha bçnh xáy dỉûng. Mi lỉûc lỉåüng cọ vàn họa trong cå
quan xê nghiãûp, näng thän, cng våïi cạn bäü ngnh Giạo dủc
âãưu âỉåüc huy âäüng. Cạc hçnh thỉïc hc: tải chỉïc, nỉía

táûp trung âënh k v táûp trung âãưu âỉåüc sỉí dủng. Nàm
1
1958, miãưn xi Vénh Linh, räưi nàm 1960 miãưn nụi Vénh Linh
âỉåüc Chênh ph cäng nháûn thanh toạn xong nản m chỉỵ
cho táút c nhỉỵng ngỉåìi trong âäü tøi âi hc . Trong nhỉỵng
nàm chiãún tranh chäúng M ạc liãût, cạc låïp bäø tục vàn họa
v hçnh thỉïc hoảt âäüng bäø êch v cáưn thiãút trãn tráûn âëa
dán qn tỉû vãû hồûc trong lạn, háưm ca cå quan. Do liãn
tủc v kiãn trç coi trng cäng tạc bäø tục vàn họa, âãún nàm
1960 âải bäü pháûn cạn bäü v thanh niãn â cọ trçnh âäü vàn
họa cáúp III.
Ngnh hc Phäø thäng phạt triãøn nhanh hån v vỉỵng
chàõc hån. Trỉåìng cáúp I hon chènh âỉåüc täø chỉïc âãưu
khàõp cạc x miãưn xi tỉì nàm 1956 v åí miãưn nụi nàm 1960
kãø c x Hỉåïng Láûp xa xäi. Tỉì nàm hc 1959 trỉåìng cáúp
II chuøn dáưn vãư x âãún nàm 1963 táút c cạc x âäưng
bàòng âãưu cọ trỉåìng cáúp II v ton miãưn nụi cọ 2 trỉåìng
tải Bi H v Hỉåïng Láûp. Trỉåìng cáúp III Vénh Linh âỉåüc
xáy dỉûng tỉì nàm 1959, âãún nay â phạt triãøn thnh hai
trỉåìng våïi qui mä vỉìa v låïn v 1 trỉåìng phäø thäng cáúp III
vỉìa hc vỉìa lao âäüng sn xút âang xáy dỉûng. Tỉì nàm
1962 hng nàm trung bçnh cọ tỉì 150 âãún 250 hc sinh låïp 10
ra trỉåìng v tỉì nàm 1970 säú hc sinh cáúp III ra trỉåìng hng
nàm â lãn tåïi tỉì 450 âãún 500 hc sinh.
Ngnh hc Máùu giạo ra âåìi mün hån nhỉng cng
phạt triãøn vỉỵng chàõc. Bàõt âáưu thê âiãøm tỉì nàm 1961, cạc
låïp máùu giạo phạt triãøn khàõp cạc x v nàm 1964 - 1965 khu
Vénh Linh â huy âäüng ngọt 50% säú chạu tỉì 3 âãún 5 tøi ra
låïp. X Vénh Trung váùn giỉỵ vỉỵng lạ cåì âáưu ca máùu giạo
khu vỉûc våïi t lãû huy âäüng 100% v cháút lỉåüng täút.

Chiãún tranh phạ hoải ca âãú qúc M vä cng ạc liãût
khäng ngàn cn âỉåüc giạo dủc Vénh Linh phạt triãøn. Hãû
thäúng trỉåìng hc Vénh Linh âảt mỉïc hon chènh, cọ 19
trỉåìng cáúp II, 24 trỉåìng cáúp I, 1 trỉåìng cáúp III, 1 trỉåìng sỉ
phảm cáúp I, 1 trỉåìng thanh niãn dán täüc v 18 trỉåìng bäø
2
tuùc vn hoùa ồớ caùc xaợ õọửng bũng. Khi Mỷt trỏỷn dỏn tọỹc giaới
phoùng mióửn Nam ra õồỡi Vộnh Linh õaợ õaỡo taỷo bọứ sung cho
cọng cuọỹc giaới phoùng õỏỳt nổồùc, giaới phoỡng quó hổồng,
nhổợng chióỳn sộ coù trỗnh õọỹ vn hoùa khoa hoỹc, nhổợng caùn
bọỹ am hióứu vóử õổồỡng lọỳi cuớa aớng trồớ laỷi mióửn Nam
thổỷc hióỷn cọng cuọỹc caùch maỷng chọỳng Mộ cổùu nổồùc,
Ngaỡnh giaùo duỷc Vộnh Lởnh lổỷa choỹn mọỹt õọỹi nguợ caùn bọỹ,
giaùo vión vaỡo chióỳn trổồỡng Quaớng Trở õóứ bọửi dổồợng taỷi
chọự cho caùn bọỹ, chióỳn sộ ồớ khu cn cổù, cho caùc õồn vở thanh
nión xung phong, tọứ chổùc lồùp hoỹc ồớ vuỡng tổỷ do ngoaỡi voỡng
kióứm soùat cuớa õởch, trong cuọỹc haỡnh quỏn naỡy, toaỡn ngaỡnh
õaợ coù 71 caùn bọỹ, giaùo vión õaợ hy sinh vỗ sổỷ nghióỷp cao caớ
õổồỹc Nhaỡ nổồùc phong tỷng lióỷt sộ.
Nm 1973, tọứng sọỳ hoỹc sinh vồớ loỡng vaỡ phọứ thọng cuớa
Vộnh Linh õaợ gỏỳp hồn 50 lỏửn sọỳ hoỹc sinh trổồùc Caùch maỷng
thaùng Taùm. ỷc bióỷt Vộnh Linh coù gỏửn 10 ngaỡn hoỹc sinh
cỏỳp II vaỡ cỏỳp III - mọỹt lổỷc lổồỹng treớ coù vn hoùa õọng õuùc,
õióửu maỡ trổồùc Caùch maỷng chổa bao giồỡ coù. Vóử chỏỳt
lổồỹng, giaùo duỷc Vộnh Linh laỡ khu vổỷc õỷc bióỷt õổồỹc Trung
ổồng daỡnh tọỳi õa moỹi nguọửn lổỷc vồùi quyóỳt tỏm maợnh lióỷt
laỡ "Tỏỳt caớ cho tióửn tuyóỳn, tỏỳt caớ õóứ õaùnh thừng giỷc Mộ
xỏm lổồỹc trón mỷt trỏn giaùo duỷc - õaỡo taỷo" Ngaỡnh giaùo duỷc
Vộnh Linh õaợ õổồỹc Bọỹ Giaùo duỷc quan tỏm chố õaỷo cuỷ thóứ
õỏửu tổ õỏửy õuớ vóử thổ vióỷn, thióỳt bở daỷy hoỹc õóứ thổỷc

hióỷn nguyón lyù "Hoỹc õi õọi vồùi haỡnh, lyù luỏỷn lión hóỷ vồùi
thổỷc tióựn". Bọỹ cuợng õaợ bọứ sung nhióửu giaùo vión gioới, thuớ
khoa ồớ caùc trổồỡng aỷi hoỹc sổ phaỷm cho Vộnh Linh nhổ
thỏửy giaùo Ló Duy Minh (lióỷt sộ), thỏửy giaùo ỷng Khừc Nhỏn,
cọ giaùo Nguyóựn Thở Mai (ngổồỡi Haỡ Nọỹi) thỏửy Nguyóựn Vn
Huỏn.v.v... Vỗ vỏỷy chỏỳt lổồỹng õaỡo taỷo coù thóứ noùi laỡ õaỷt
õốnh cao. Caùc õọỹi hoỹc sinh gioới Vn, Toaùn õi thi mióửn Bừc
õaỷt giaới Nhỏỳt, Nhỗ lión tuỷc nhióửu nm. Coù nhióửu hoỹc sinh
trồớ thaỡnh nhaỡ vn nhổ Xuỏn ổùc, Ngọ Thaớo; coù hoỹc sinh trồớ
3
thaỡnh tióỳn sộ Toaùn hoỹc nhổ Trỏửn ổùc Vỏn, Nguyóựn Xuỏn
Tuyóỳn. Tổỡ nm 1962 õóỳn 1974 hoỹc sinh Vộnh Linh vaỡo caùc
trổồỡng aỷi hoỹc õaỷt tổỡ 70 õóỳn 80%.
Khỏứu hióỷu: "Giọỳng trọỳng Bừc Lyù, nọứi soùng Hióửn
Lổồng, nọự lổỷc phi thổồỡng, giaỡnh cồỡ Hai tọỳt" õổồỹc toaỡn
ngaỡnh quaùn trióỷt sỏu rọỹng, õaợ tng thóm sổùc maỷnh cho thỏửy
troỡ Vộnh Linh. Trong tióỳng bom gỏửm õaỷn rờt, tióỳng giaớng baỡi
cuớa thỏửy, tióỳng traớ baỡi cuớa troỡ, tióỳng haùt ca vỏựn rọỹn vang
khừp caùc luợy tre xanh cuớa nọng thọn, õọửng bũng, dổồùi rổỡng
cỏy cuớa mióửn nuùi. nhổợng troỡ chồi, nhổợng õióỷu muùa dổồùi
haỡo giao thọng, bón mióỷng hỏửm õởa õaỷo cuớa caùc lồùp mỏựu
giaùo vỏựn õổồỹc tọứ chổùc coù nóửn nóỳp... hoỹc tỏỷp cuớa nhaỡ
trổồỡng caỡng gừn lióửn vồùi õồỡi sọỳng xaợ họỹi. Trong hoaỡn caớnh
chióỳn tranh aùc lióỷt nhổ vỏỷy, nhổợng thổớa ruọỹng thờ nghióỷm
nng suỏỳt cao cuớa cỏỳp II Vộnh Hoỡa, nhổợng nổồng khoai, laỷc
õỏỳt õoớ cuớa cỏỳp III Vộnh Linh, nhổợng õaùm ruọỹng beỡo dỏu cuớa
cỏỳp I, cỏỳp II Vộnh Lỏm. Trổồỡng cỏỳp I Vộnh Lỏm õaợ coù saùng
kióỳn xỏy dổỷng Hồỹp taùc xaợ Mng non Duy Vión, mọỹt õióứn
hỗnh gừn giaùo duỷc vồùi kinh tóỳ - xaợ họỹi ồớ õởa phổồng, õổồỹc
Trung ổồng oaỡn õaùnh giaù cao vaỡ nhỏn rọỹng trong caùc trổồỡng

hoỹc trón mióửn Bừc xaợ họỹi chuớ nghộa. Nhổợng õọỹi vn nghóỷ
"Chim sồn ca", "Soùng bióứn" cuớa cỏỳp II Vộnh Tỏn,Vộnh Quang;
nhổợng ngaỡy họỹi Vn, Toaùn cuớa nhióửu trổồỡng cỏỳp II, cỏỳp III,
cuỡng nhổợng hoaỷt õọỹng phuỷc vuỷ chióỳn õỏỳu nhổ tham gia
nguỷy trang caùc trỏỷn õởa phaùo, chuyóứn vaỡ lau chuỡi suùng õaỷn,
caùng thổồng binh... caỡng laỡm cho hoaỷt õọỹng cuớa nhaỡ trổồỡng
phọứ thọng sọi nọứi, haỡo hổùng. Tổỡ thaùng 2 nm 1965 õởch
õaùnh phaù Vộnh Linh aùc lióỷt, caùc trổồỡng hoỹc doỹc tuyóỳn
quọỳc lọỹ, õổồỡng 15, khu vộ tuyóỳn 17 bở õaùnh phaù dổớ dọỹi.
Giaùo vión vaỡ hoỹc sinh hy sinh, õióứn hỗnh laỡ 8 hoỹc sinh cỏỳp III
Vộnh Linh vaỡ thỏửy giaùo Ló Duy Minh, thỏửy giaùo Ló Duy Lỏm
(Trổồỡng cỏỳp II Vộnh Tỏn), thỏửy Ló Quang Phuùc (Trổồỡng PTCS
Nọng trổồỡng Quyóỳt Thừng) hy sinh. Tọứn thỏỳt nỷng nóử cuớa
4
ngnh Giạo dủc â lm cho nhiãưu ngỉåìi lo làõng. Khu y
Vénh Linh â këp thåìi chè âảo trỉåìng hc så tạn vo cạc âëa
âiãøm an ton, âo giao thäng ho âãø hc sinh âãún trỉåìng,
låïp hc âàût dỉåïi cạc háưm kiãn cäú, äøn âënh v xiãút chàût
âäüi ng quút tám cng ton dán âạnh thàõng giàûc Mé xám
lỉåüc, chi viãûn cho Qung Trë, chi viãûn cho miãưn Nam rüt
thët. Vç váûy phong tro bäø tục vàn họa x Vénh Nam, phong
tro máùu giạo x Vénh Trung, trỉåìng cáúp I Vénh Lám, Vénh
Trỉåìng, Cáúp II Vénh Tán, Vénh Ha, cáúp III Vénh Linh váùn
âỉåüc giỉỵ vỉỵng. Cạc täø lao âäüng x häüi ch nghéa cng
tàng thãm nhiãưu, l nhỉỵng bäng hoa ráút âẻp, ráút tỉåi ca
ngnh ta: täø bäø tục vàn họa Nam Cỉåìng, Duy Viãn, Hynh
Hả; täø phäø thäng cáúp I Vénh Lám, täø L - Họa - Sinh, täø
Vàn trỉåìng cáúp III Vénh Linh...Trong häüi nghë thi âua ton
ngnh miãưn Bàõc nàm 1966, khu vỉûc Vénh Linh âỉåüc tàûng
thỉåíng 7 Hn chỉång lao âäüng cho âån vë v cạ nhán cng

nhiãưu Bàòng khen v Giáúy khen ca Chênh ph. Phong tro
bäø tục vàn họa ca khu vỉûc Vénh Linh vinh dỉû âỉåüc nháûn
pháưn thỉåíng ca Bạc Tän, Trỉåíng ban lnh dảo bäø tục vàn
họa Trung ỉång; ngnh hc Phäø thäng âỉåüc thỉåíng Hn
chỉång lao âäüng hảng hai. Trỉåìng phäø thäng cáúp III, phong
tro máùu giạo x Vénh Trung v bäø tục vàn họa x Vénh
Nam âỉåüc tun dỉång l nhỉỵng âån vë xút sàõc ca vng
chiãún âáúu ạc liãût.
Nàm hc 1966-1967 giàûc tàng cỉåìng âạnh phạ Vénh
Linh bàòng mạy bay B52 cäú tçnh hy diãût khu vỉûc âáưu cáưu
giåïi tuún. Âãø âm bo âạnh thàõng giàûc Mé xám lỉåüc,
âm bo tênh mảng nhán dán, Thỉåìng vủ Âng y khu vỉûc
ch trỉång ( âỉåüc Trung ỉång Âng v Chênh ph âäưng )
chuøn mäüt bäü pháûn nhán dán ra cạc tènh bản âãø bo
ton lỉûc lỉåüng. Mäüt cüc chia tay k åí ngỉåìi âi, bao näùi lo
toan giàòng xẹ nhỉng vç sỉû nghiãûp phạt triãøn ca giạo dủc,
vç thãú hãû tr â tảo âỉåüc cạch âi an ton, hản chãú täúi âa
5
täøn tháút. Mäüt chuún xe cọ lỉûc lỉåüng cäng an, dán qn
tỉû vãû, y tãú, tháưy cä giạo ạp ti. Âãm âi, ngy nghè. Cüc
hnh qn hiãúm cọ trong lëch sỉí ny cọ täøn tháút låïn l 59
hc sinh (trong âọ cọ 39 hc sinh cáúp I x Vénh Hiãưn) v 6
tháưy cä giạo, 5 cạn bäü khu vỉûc v hỉåïng dáùn viãn phi hy
sinh trãn âỉåìng âi. Bê thỉ huûn y huûn K Anh v 2 cạn
bäü ca tènh H Ténh, 3 cạn bäü ca tènh Qung Bçnh hy sinh
trong khi âỉa âọn cạc chạu K8 Vénh Linh. Máút mạt täøn tháút
låïn lao ny nhỉ tiãúp thãm sỉïc mảnh cho cüc di chuøn âi
âãún nåi vãư âãún chäún. Âáưu nàm 1967, Ngnh Giạo dủc â
chuøn 3000 chạu hc sinh cáúp I, cáúp II ra Thanh Họa v 2
trỉåìng sỉ phảm, thanh niãn dán täüc ra Qung Ninh, H Bàõc.

Âãún thạng 7/1967 chuøn tiãúp hån 14 ngn hc sinh phäø
thäng ra cạc tènh tỉång âäúi an ton theo kãú hoảch 8 v kãú
hoảch 10. Mäüt cüc hnh qn chỉa tỉìng cọ tỉì trỉåïc âãún
nay, tỉåíng chỉìng khọ m thỉûc hiãûn âỉåüc. Thãú nhỉng
dỉåïi bom âản ca âëch, âỉåüc sỉû chàm lo ca Âng v
nhán dán trong khu vỉûc, âỉåüc sỉû âm bc che chåỵ ca
nhán dán cạc tènh bản sút trãn chàûng âỉåìng âi v åí
nhỉỵng nåi âãún, tháưy tr Vénh Linh â kháøn trỉång chøn bë
v ra âi khäng qun bom âản, chàóng kãø ngy âãm, mỉa giọ
lủt läüi, khi âi xe, lục dàõt dçu nhau âi bäü qua âäưng láưy, nụi
non, khi âi liãn tủc, lục phi trụ lải nàm by ngy âãún mäüt
thạng vç âëch âạnh phạ ạc liãût. Cüc hnh qn kẹo di
gáưn 2 nàm (kãø tỉì chuún âi âáưu tiãn âỉa 2446 chạu ra
Thanh Họa), trãn mäüt âäü âỉåìng tỉì 400 âãún 700 km v â
kãút thục thàõng låüi. Trong cüc di chuøn ny, tháưy giạo, cä
giạo Vénh Linh l nhỉỵng ngỉåìi âỉåüc Âng bäü v nhán dán
tin cáûy, gỉíi gàõm nhỉỵng âỉïa con thán u. Nhiãưu cạn bäü,
giạo viãn ra âi âãø lải con thå våü úu, nhiãưu giạo viãn åí
ngoải tènh â máúy nàm liãưn chỉa cọ dëp vãư thàm nh nay
cng tảm gạc tçnh riãng. Mäùi ngỉåìi phi lo làõng, chàm sọc
v âiãưu khiãøn 30 âãún 40 em hc sinh sút dc âỉåìng âi.
6
Cạc giạo viãn phi lo táút c nhỉỵng näøi lo ca ngỉåìi chè huy
âån vë, ca ngỉåìi cha, ngỉåìi mẻ. Cạc giạo viãn chụng ta â
qn àn, qn ng, tháût sỉû thỉång u hc sinh, hãút lng
hãút sỉïc cho sỉû an ton v sỉïc khe ca hc sinh. Tháưy
giạo chụng ta â lm hãút sỉïc mçnh trong chuún âi xa ngy,
khäng nãư khọ khàn, khäng tiãúc sỉïc lỉûc v â cọ mäüt säú
cạn bäü, giạo viãn â gọp pháưn xỉång mạu ca mçnh cho
cäng cüc di chuøn ny, sau ny âỉåüc Nh Nỉåïc truy

tàûng l liãût sé.
Giạo dủc khu vỉûc Vénh Linh chuøn qua mäüt thåìi k
måïi, thåìi k tảm thåìi phán tạn ra åí ráút nhiãưu tènh: H Ténh,
Nghãû An, Thanh Họa, Ninh Bçnh, Nam H, Thại Bçnh, Qung
Ninh, H Bàõc.
Vo khong cúi thạng 8 nàm 1967, táút c hc sinh
chụng ta â âãún cạc âëa âiãøm qui âënh. Giàûc Mé tiãúp tủc
âạnh lan ra ngay cạc tènh cọ âọn nháûn con em Vénh Linh. Theo
chè thë ca Th tỉåïng Chênh ph v cạc Bäü Näüi vủ, Bäü
Giạo dủc, hc sinh Vénh Linh khäng hc táûp trung m xen k
vo cạc trỉåìng âëa phỉång. Cng våïi sỉû sàõp xãúp viãûc àn
åí, viãûc bäú trê hc hnh âỉåüc tiãún hnh kháøn trỉång cho
nãn tuy cọ cháûm thåìi gian, nàm hc 1967, 1968 váùn han
thnh tiãún âäü chỉång trçnh nàm hc . Cạc em hc sinh Vénh
Linh â phạt huy truưn thäúng ca q hỉång, våïi thỉïc
trạch nhiãûm cao âäúi våïi cha mẻ, anh chë â v âang âäø
mạu âãø bo vãû xọm lng thán u, âãø xỉïng âạng våïi sỉû
chàm sọc, âm bc ca Âng v nhán dán nåi q hỉång
måïi. Lả tháưy, måïi bản, chỉa quen phong tủc táûp quạn âëa
phỉång, cạc em â cäú gàõng hc hnh v rn luûn ngay
tỉì nhỉỵng bøi hc âáưu tiãn â gáy âỉåüc nhiãưu tçnh cm
ca bản b v tháưy giạo måïi. Kãút qu hc táûp ca cạc
em tỉång âäúi khạ. Säú hc sinh úu chiãúm t lãû ráút êt, säú
hc sinh khạ ngy cng âäng. Trong nhiãưu nàm t lãû hc
sinh Vénh Linh so våïi hc sinh trong trỉåìng thäng thỉåìng
7
chiãúm khang 10% nhỉng säú hc sinh âảt danh hiãûu tiãún
tiãún lải chiãúm 40 - 50%. Hc sinh Vénh Linh â mang vãưì
nhiãưu gii hc sinh gii cho cạc tènh bản . Cạc em hc sinh
Vénh Linh â tham gia têch cỉûc vo cạc hoảt âäüng thãø dủc

thãø thao v vàn nghãû. Nhiãưu em âỉåüc tên nhiãûm v âỉåüc
cỉí lm cạn bäü chi âon Thanh niãn lao âäüng Häư Chê Minh
hồûc cạn bäü Âäüi thiãúu niãn Tiãưn phong Häư Chê Minh.
Hån 400 anh chë em giạo viãn Vénh Linh ra cạc tènh khäng
chè lm nhiãûm vủ mäüt tháưy giạo, thnh viãn Häüi âäưng nh
trỉåìng m cn phi lm nhiãûm vủ thay thãú cha mẻ, anh chë
cạc em, chàm lo mi màût cho cạc em, thay thãú cạn bäü Âng
v chênh quưn âãø trỉûc tiãúp bn bảc, gii quút mäúi
quan hãû âäúi våïi âëa phỉång. Chỉa bao giåì nhiãûm vủ ca
anh chë em giạo viãn nàûng nãư v khọ khàn nhỉ thãú. Nhỉng
giạo viãn Vénh Linh â hãút sỉïc cäú gàõng âãø xỉïng âạng våïi
lng tin u ca Âng bäü v nhán dán . Giạo viãn â lm viãûc
khäng biãút mãût mi. Mäüt em hc sinh cọ tin bưn q hỉång
chuøn âãún l cọ màût ngỉåìi tháưy giạo âäüng viãn an i.
Mäüt em hc sinh äúm âau l cọ bn tay ngỉåìi tháưy giạo
náng niu sàn sọc. Thiãúu nh åí ca mäüt em hc sinh, cọ váún
âãư gç báút bçnh trong gia âçnh ni; thiãúu sạch våí, giáúy bụt,
ạo qưn... nháút nháút anh chë em Vénh Linh âãưu cọ màût âãø
gii quút. Nhỉỵng ngy tãút âãún xn sang, tháưy tr K8 lải
qy qưn bãn nhau, âäüng viãn, cäø v nhau lm sao cho
xỉïng âạng våïi q hỉång âang chiãún âáúu kiãn cỉåìng, âang
chëu âỉûng bao nhiãu khọ khàn gian khäø.
Vãư màût täø chỉïc qun l hc sinh K8:
Theo u cáưu ca Chênh ph, Bäü Giạo dủc v Bäü Näüi
vủ â thnh láûp Ban qun l K8. Bäü Giạo dủc do tháưy
nguùn Vàn Tu lm trỉåíng ban, Bäü Näüi vủ cọ âäưng chê
Tráưn Âỉïc Hảnh (u viãn U ban Khu vỉûc Vénh Linh) lm
trỉåíng ban. Cạc Ty Giạo dủc ca tènh bản cọ mäüt ban K8
gäưm mäüt âäưng chê lnh âảo Ty ca tènh bản v cọ 1 âãún
8

2 cạn bäü l giạo viãn ca Vénh Linh âàûc trạch theo di vãư
tçnh hçnh hc sinh K8. ÅÍ Ty Giạo dủc Thanh Hoạ do tháưy Häư
Quang Khi phủ trạch, Ty Giạo dủc Ninh Bçnh do tháưy
Nguùn Vàn Mng, Ty Giạo dủc Nam H cọ tháưy Thại Tàng
Ly v Lã Gia H, Ty Giạo dủc Thại Bçnh cọ tháưy Phan Vàn
Ân v Nguùn Hunh. Cạc trỉåìng hc cọ hc sinh K8
âỉåüc bäú trê 1 Hiãûu phọ l ngỉåìi Vénh Linh cọ nhiãûm vủ
theo di vãư chãú âäü àn åí, tçnh hçnh hc táûp, tám tỉ nguûn
vng ca cạc em, phn ạnh våïi cáúp trãn cọ kãú hoảch âiãưu
chènh ph håüp. Hãû thäúng täø chỉïc chàût ch tỉì Bäü âãún
cạc trỉåìng hc â tảo âiãưu kiãûn thûn låüi trong qun l,
âm bo âỉåüc thäng tin, liãn hãû máût thiãút våïi chênh quưn
v nhán dán Vénh Linh. Cha mẻ cạc em an tám, cạc em pháún
khåíi trong hc táp v rn luûn. Nhỉỵng bøi hc h,
nhỉỵng giåì táûp hạt, táûp mụa, nhỉỵng ngy tham quan càõm
trải âỉåüc täø chỉïc nàm ny qua nàm khạc cọ nãưn nãúp
nhỉng cng vä cng váút v; tháûm chê cọ nhỉỵng h giạo
viãn âỉåüc âi bäưi dỉåỵng thãm vãư nghiãûp vủ thç giạo viãn
Vénh Linh cng lải phi åí nh v chè cọ cạch tranh th
mỉåün ti liãûu ca âäưng nghiãûp m tỉû nghiãn cỉïu, hc
táûp thãm. Nhiãưu âäưng chê giạo viãn ngoải tènh måïi phủc vủ
Vénh Linh mäüt vi nàm cng â tråí thnh nhỉỵng ngỉåìi cạn
bäü gàõn bọ våïi sỉû nghiãûp cạch mảng ca Vénh Linh, gàõn
bọ våïi sỉû tiãún bäü ca cạc em hc sinh Vénh Linh. Âiãưu
anh chë em mong mún cng ráút âån gin v âạng tỉû ho
l âỉåüc cạc em u mãún, âỉåüc nhán dán Vénh Linh tin cáûy
v thäng cm.
Cäng lao ca cạc tènh bản âäúi våïi tháưy giạo v hc
sinh Vénh Linh l vä cng to låïn. 6 nàm cạc em hc sinh Vénh
Linh låïn lãn trong sỉû âm bc, che chåỵ, dảy bo ca qu

báûc phủ huynh, ca cạc tháưy cä giạo tènh bản l nhỉỵng
nghéa cỉí cao qu m ngỉåìi Vénh Linh mi mi ghi nhåï, nhàõc
nhåí con em mçnh vỉån lãn trong cüc säúng, âãø mäüt pháưn
9
âãưn âạp sỉû quan tám chu âạo ca cạc cáúp bäü Âng, chênh
quưn v nhán dán cạc tènh.
Trỉåìng sỉ phảm Vénh Linh âỉåüc Bäü quy âënh ra táûn
huûn Âäng Triãưu tènh Qung Ninh. Ra âi väüi vng trong hon
cnh chiãún tranh ạc liãût nãn chè vn vẻn 15 giạo viãn v cạn
bäü, 60 giạo sinh, våïi mäüt êt soong näưi v váût dủng cạ nhán.
Nhán dán thän Trng Bảch x Trng An â san s nh cỉía
cho tháưy tr sỉ phảm Vénh Linh åí, giụp âåỵ tre nỉïa dỉûng
lạn lm phng hc, nh àn. Våïi tinh tháưn tỉû lỉûc cạnh sinh
v quút tám låïn, Tháưy Hiãûu trỉåíng Nguùn Thanh cng våïi
táûp thãø sỉ phảm nh trỉåìng bàõt tay v kháøn trỉång täø
chỉïc äøn âënh viãûc àn åí, hc hnh. Cạn bäü phủc vủ
thiãúu, giạo sinh phán cäng nhau náúu àn, giạo viãn phán cäng
nhau lm qun l, âi tiãúp pháøm. Vỉìa dảy vỉìa hc, vỉìa
phi lo cäng viãûc âåìi säúng, tháưy tr âãưu häư håíi pháún khåíi.
Viãûc gç cáưn l cọ ngỉåìi âm nháûn ngay.
Sau mäüt thåìi gian ngàõn trỉåìng â äøn âënh, mäüt säú
nh v phng hc âỉåüc mc lãn âm bo cho viãûc tiãún
hnh hc táûp v ging dảy . Chè sau 1 nàm hc, trỉåìng â
cọ â phng hc, phng cho cạc hoảt âäüng ngoải khọa våïi
âáưy â bn ghãú, cọ â nh åí cho 113 giạo sinh, hån 20 cạn
bäü, giạo viãn. Cå ngåi tuy váùn l tranh tre nỉïa lạ, nhỉng âáy
l mäüt sỉû näù lỉûc cao, sỉû âọng gọp nhiãưu cäng sỉïc ca
tháưy v tr cng våïi sỉû giụp âåỵ ca cạc cå quan âëa
phỉång.
Våïi hon cnh tỉång âäúi an ton hån, trỉåìng cọ nhiãûm

vủ tiãúp tủc âo tảo nhiãưu giạo viãn täút cho Ngnh. Trỉåìng
â phi khàõc phủc ráút nhiãưu khọ khàn âãø thỉûc hiãûn täút
nhiãûm vủ chênh trë ca mçnh. Nhỉỵng nàm âáưu, nhiãưu bäü
män cn thiãúu tháưy nhỉ Tám l giạo dủc, nhảc, ha v
mäüt säú män vàn họa, trỉåìng váùn âm bo dảy â cạc män.
Tuy qui mä trỉåìng nh, hon cnh cọ nhiãưu khọ khàn, trãn cå
såí âon kãút thỉång u nhau, táûp thãø tháưy giạo v giạo
10