Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.cực chuẩn

Tiết 70 71
Ngày soạn: 17/12/2008
Chuyện chức phán sự đền tản viên
-Nguyễn Dữ -
A- Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh:
-Thấy dợc tính cách dũng cảm, kiên cờng của nhân vật Ngô Tử Văn- đại diện cho chính nghĩa chống lại những thế lực gian tà .
-Tháy đợc ngụ ý phê phán của truyện và nghệ thật kể chuyện sinh động, hấp dẫn, giàu kịch tính của tác giả Truyền kì mạn lục.
-Bồi dỡng thêm lòng yêu chính nghĩa và niềm tự hào về ngời trí thức nớc Việt.
B- Tiến trình dạy học:
1- ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số, ổn định lớp
2- Kiểm tra bài cũ:
3- Giới thiệu bài mới: Từ truyện Ngời con gái Nam Xơng đến Truyền kỳ mạn lục.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt
HĐ1: H ớngdẫn học sinh tìm
hiểu phần Tiểu dẫn/ SGK:
- Cuộc đời và con ngời Nguyễn
Dữ có những điểm gì cần lu ý?
Theo dõi phần Tiểu dẫn SGK và
trả lời
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Dữ (?....?) sống vào khoảng thế kỉ XVI, ngời
xã Đỗ Tùng, huyện Trờng Tân (nay là huyện Thanh
Miện, tỉnh Hải Dơng).
- Xuất thân trong 1 gia đình khoa bảng (cha đỗ tiến sĩ
đời Lê Thánh Tông).
- Thi đỗ và ra làm quan nhng không lâu sau ông cáo
quan về ở ẩn lánh xa vinh hoa phú quý và suốt đời
không bao giờ đặt chân đến kinh thành.
1

- Em hiểu gì về thể loại truyền kì?
- Hiểu biết của em về tác phẩm
Truyền kì mạn lục?
GV mở rộng:
Tác phẩm phản ánh hiện thực xã
hội phong kiến đầy bất công đơng
thời, đồng thời thể hiện tinh thần
dân tộc, bộc lộ niềm tự hào về
nhân tài, văn hóa nớc Việt.
HĐ2: H ớng dẫn học sinh đọc
hiểu văn bản
- Hớng dẫn học sinh đọc văn bản
từ đầu đến không cần gì cả
- Hớng dẫn học sinh phân tích văn
bản:
- Nhân vật Ngô Tử Văn đợc giới
thiệu bằng những chi tiết nào?
- Cách giới thiệu nhân vật của tác
giả có gì đặc biệt?
GV mở rộng minh hoạ
Đây là cách giới thiệu nhân vật
Theo dõi phần Tiểu dẫn SGK và
trả lời
Học sinh thực hiện dựa theo sự
chuẩn bị ở nhà
Nhóm 1
2. Tác phẩm:
a. Thể loại:
- Là thể văn xuôi trung đại, phản ánh hiện thực qua
những yếu tố kì lạ, hoang đờng.

- Trong truyện, hai âm dơng có sự tơng giao.
b. Tác phẩm Truyền kì mạn lục :
- Gồm 20 truyện, viết bằng chữ Hán, ra đời khoảng thể
kỷ 16.
- Tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo cao.
Thiên cổ kỳ bút ( Vũ Khâm Lân thể kỷ 17)
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Nhân vật Ngô Tử Văn:
a. Giới thiệu nhân vật Ngô Tử Văn và việc làm của
anh:
* Giới thiệu nhân vật:
- Tên là Soạn
- Quên quán: Yên Dũng, Lạng Giang
- Tính cách: là ngời khẳng khái, nóng nảy, thấy sự gian
tà thì không thể chịu đợc. Chàng nổi tiếng là ngời cơng
trực.
Cách giới thiệu nhân vật : Cụ thể, ngắn gọn gây
ấn tợng cho ngời đọc, tạo cảm giác ngời thật việc
thật.
2
phổ biến của văn học trung đại:
VD: - Nguyễn Du giới thiệu gia
đình Kiều/ Từ Hải....
- Ngô Tử Văn đã có hành động gì?
Tại sao chàng lại làm nh vậy?
Hành động đó thể hiện điều gì?
- Cho HS xem tranh cảnh đốt đền
GV chốt: Chính vì coi việc làm
của mình là chính nghĩa nên trong
khi mọi ngời lắc đầu, lè lỡi lo sợ

thì Tử Văn vung tay không cần gì
cả.
Cho học sinh trả lời câu hỏi 1
trong SGK T60- lập bảng kê kết
quả các nhóm (đúng 2đ)
Hớng dẫn HS tìm hiểu phần b.
- Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn đã
gặp phải những việc gì? Cách giải
quyết của anh?
GV mở rộng: Theo quan niệm dân
gian. khi con ngời xâm phạm vào
Lĩnh hội
Nhóm 2
HS thảo luận
Lĩnh hội
Chia 4 nhóm thảo luận, nhóm
trởng báo cáo kết quả lên bảng
phụ
* Việc làm của Ngô Tử Văn:
- Hành động:
+ Tắm gội sạch sẽ: Tử Văn ý thức đợc việc mình sẽ làm
là rất quan trọng.
+ Khấn trời: Trình bày việc mình sẽ làm với vị thần cai
quản các thần
+ Châm lửa đốt ngôi đền trong làng vốn trớc đó rất linh
ứng: Hành động dứt khoát, dũng cảm

Việc làm của chàng đã đợc suy tính cẩn thận,
chuẩn bị kỹ càng chứ không phải manh động.
- Nguyên nhân: Ngời đợc thờ trong ngôi đền đã không

độ trì cho dân thờng hiện hồn làm điều tác oai tác quái
khiến Ngô Tử Văn rất tức giận
- ý nghĩa của hành động: ý b), d)
b. Những việc Ngô Tử Văn gặp phải sau khi đốt đền:
- Chàng thấy trong ngời khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run
run, nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét.

Trạng thái bất thờng mở đầu cho cuộc giao tiếp với
3
chốn linh thiêng sẽ bị trừng phạt.
Nhóm 3
thế giới thần linh.
- Gặp hồn tên bộ tớng họ Thôi và vị thổ thần nớc Việt

NTV đã chọn con đờng bảo vệ chính nghĩa bất chấp
sự nguy hiểm đến tính mạng. Điều này chứng tỏ bản
tính cơng trực, cứng cỏi của chàng.
Cuộc gặp gỡ hồn tên bộ tớng họ Thôi và vị thổ thần nớc Việt
So sánh Hồn tên tớng giặc Vị thổ thần nớc Việt
Ngoại hình
Ngời khôi ngô, cao lớn Một ông già áo vải nhà quê
Phong thái
Đầu đội mũ trụ, quần áo nói năng giống ngời ph-
ơng Bắc, tự xng là c sĩ, vừa đến đã mắng Tử Văn
o vải mũ đen, phong độ nhàn nhã, thủng thỉnh, vái
chào Tử Văn, nói ngay tên họ
Mục đích đến
Đòi làm trả lại ngôi đền Để tỏ lời mừng và kể chuyện cớp đền, tiếm ngôi
Thái độ
của Tử Văn

Mặc kệ, vẫn ngồi ngất ngởng tự nhiên

Thái độ điềm tĩnh, không nhợng bộ cái xấu,
cái ác, bày tỏ sự thách thức.
Ngạc nhiên: - Sao mà nhiều thần quá vậy?

Bức xúc: - Sao ngài không kiện..

Đề phòng: - Hắn.gieo vạ cho tôi không?

Quyết tâm: bảo vệ lẽ phải cũng là cứu mình
Kết quả
Nổi giận, đe doạ sẽ đa Tử Văn đến Phong Đô Hứa sẽ làm chứng cho Tử Văn ở Minh Ti
GV mở rộng:
Lời kể của vị Thổ thần thực chất là lời
tố cáo xã hội đơng thời, phơi bày nỗi
thống khổ của nhân dân, tố cáo nạn
tham nhũng ăn của đút ở chính cõi
trần để bênh vực, che đậy cái ác, cái
Lĩnh hội
Thảo luận nhóm và trả lời vào bảng phụ
Đặc điểm quan trọng nhất của thể
Truyền kỳ là gì?
Đáp án: Phản ánh hiện thực qua các
yếu tố kỳ ảo, hoang đờng.
4
xấu khiến ngời tốt bị oan khuất, vùi
dập.
Cho học sinh chốt kiến thức - điền kết
quả vào bảng phụ, mỗi câu đúng 2

điểm. Nhóm trả lời đúng hai phần -
10đ
Tiết 2
Hớng dẫn học sinh tìm hiểu phần c)
- Quang cảnh nơi âm phủ đợc miêu
tả qua những chi tiết nào?ý nghĩa?
- Cảnh xử kiện dới âm phủ đợc tác
giả miêu tả qua những chi tiết nào?
Hớng dẫn học sinh lập bảnh so sánh
Nguyễn Dữ xuất thân trong gia đình
có truyền thống này?
Đáp án: Truyền thống khoa bảng
Truyền kỳ mạn lục từng đợc xem là?
Đáp án: Thiên cổ kỳ bút
Tính cách nổi bật của nhân vật Ngô
Tử Văn là?
Đáp án: Nóng nảy, khảng khá, cơng
trực
Nhóm 4
Thảo luận
Thảo luận
c. Cuộc xử kiện dới âm phủ:
- Quang cảnh nơi âm phủ:
+ Toà nhà rất lớn, xung quanh có thành
sắt cao vòi vọi.
+ Sông lớn, trên sông bắc một cây cầu
dài hơn ngàn thớc, gió tanh sóng xám,
hơi lạnh thấu xơng
+ Hai bên cầu có mấy vạn quỷ dạ xoa,
mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác.

Thế giới âm phủ đợc miêu tả từ góc
nhìn kì vĩ tạo ra ấn tợng hãi hùng về một
thế giới khác, ở đó cái ác sẽ bị trừng trị
nhằm thức tỉnh con ngời.
- Cảnh xử kiện
Cuộc xử kiện dới âm phủ
Cảnh xử kiện Hồn ma viên bộ tớng Diêm Vơng Tử Văn
Lần I
Kiện Tử Văn ở Minh Ti
Tiếp tục vu vạ và cãi nhau với
Tử Văn
Quát mắng Tử Văn, bênh vực hồn
ma
Không run sợ, kêu oan và tâu trình
lại sự việc bằng lời lẽ cứng cỏi
Cãi nhau với hồn ma
Lần II Đổi giọng nhân nghĩa Sinh nghi Đề nghị Diêm Vơng đến đền Tản
5