Tiết 59 hình trụ

TRƯỜNG THCS ĐÔNG THÀNH GV : ĐĂNG TẤN TRUNG
Tuần: 29 Tiết: 58
Soạn: 31/03/08
Dạy: 07/04/08
A/ MỤC TIÊU: Qua bài này HS cần nắm:
1. Kiến thức:
• HS nhớ lại và khắc sâu khái niệm về hình trụ (đáy, trục, mặt xung quanh, đường sinh, độ dài đường
cao, mặt cắt khi nó song song với trục hoặc song song với đáy.)
• Nắm chắc và biết sử công thưcù tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích của hình
trụ.
B/ CHUẨN BỊ:
GV: - Thiết bò quay hình chữ nhật ABCD tạo nên hình trụ , hai khúc thân cây chuối có dạng hình trụ , 1
cây dao nhỏ để tạo mặt cắt
- Thước , com pa , máy tính .
HS: Mỗi nhóm mang một vật có dạng hình trụ , một cốc đựng nước , một băng giấy hình chữ nhật 10 cm
, 4 cm , hồ dán . Thước , com pa , máy tính .
C/ PHƯƠNG PHÁP
Phương pháp nhóm, trực quan, làm việc với sách, đàm thoại gợi mở.
D/ TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
HĐ1: GIỚI THIỆU CHƯƠNG IV (8’)
Ở lớp 8 ta đã biết một khái niệm cơ bản của hình học không gian , ta đã được học về hình lăng trụ
đứng , hình chóp đều . Ở những hình đó , các mặt của nó đều là một phần của mặt phẳng .
Trong chương IV này , chúng ta sẽ được học về hình trụ , hình nón hình cầu là những hình không gian
có những mặt là mặt cong .
Để học tốt chương này , ta cần tăng cường quan sát thực tế , nhận xét hình dạng các vật thể xung
quanh ta , làm một số thực nghiệm đơn giản và ứng dụng một số kiến thức đã học vào thực tế . Bài học
hôm nay là “ Hình trụ – Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ “
HĐ2 :
1 . HÌNH TRỤ (7’)
GV đưa hình 73 và thực hành quay

hình chữ nhật ABCD quanh trục
CD cố đònh bằng thiết bò .
GV giới thiệu :
- Cách tạo nên hai đáy của hình trụ
, đặc điểm của đáy .
- Cách tạo nên mặt xung quanh
của hình trụ .
HS quan sát GV thực hành .
HS nghe GV trình bày và quan sát
trên hình vẽ
- Đường sinh , chiều cao , trục của
hình trụ .
Sau đó giáo viên thực hành quya
hình chữ nhật ABCD quanh trục
CD cố đònh bằng thiết bò.
GV yêu cầu HS đọc trang 107 SGK Một HS đọc to SGK trang 107.
GV cho HS làm
?1
Từng bàn HS quan sát vật hình trụ
mang theo và cho biết đâu là đáy,
đâu là mặt xung quanh, đâu là đường
Tiết 58 – trang Giáo án HH91
TRƯỜNG THCS ĐÔNG THÀNH GV : ĐĂNG TẤN TRUNG
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
GV yêu cầu 2HS trình bày
?1
sinh của hình trụ đó.
GV yêu cầu làm bài tập 1 trang
110 SGK.
HS lên điền vào dấu “…”

Bán kính đáy : r
Đường kính đáy : d = 2r
Chiều cao : h
HOẠT ĐỘNG 3:
2. CẮT HÌNH TRỤ BỞI MỘT MẶT PHẲNG.
H : Khi cắt hình trụ bởi 1 mặt
phẳng song song với đáy thì mặt
cắt là hình gì ?
Đ: Khi cắt hình trụ bởi 1 mặt phẳng
song song với đáy thì mặt cắt là hình
tròn.
H : Khi cắt hình trụ bởi 1 mặt
phẳng song song với trục DC thì
mặt cắt là hình gì ?
Đ: Khi cắt hình trụ bởi 1 mặt phẳng
song song với trục DC thì mặt cắt là
hình chữ nhật.
GV thực hiện cắt hình trụ (bằng củ
cải) để minh họa.
HS xem nhận xét.
GV yêu cầu HS quan sát hình 75
SGK
HS xem hình 75 SGK
GV cho HS làm
? 2
HS trả lời : Mặt nước trong cốc là
hình tròn, mặt nước trong ống
nghiệm không phải là hình tròn.
HOẠT ĐỘNG 4:
3. DIỆN TÍCH XUNG QUANH CỦA HÌNH TRỤ:

GV treo hình 77 SGK và giới thiệu
diện tích xung quanh của hình trụ
như SGK

A
B B
A
5cm
5cm
2x
π
x5(cm)
10cm
5cm
10cm
Hình 77 SGK
GV: Hãy nêu cách tính diện tích
xung quanh của hình trụ đã học ở
tiểu học.
HS: Muốn tính diện tích xung quanh
của hình trụ ta lấy nchu vi đáy nhân
với chiều cao.
Sxq = 2. .r.hπ
Stp = 2. .r.h + 2. .r2 π π

với r là bán kính , h là
chiều cao của hình trụ .
Cho biết bán kính đáycủa hình trụ
là r và chiều cao là h ở hình 77.
p dụng tính diện tích xung quanh

của hình trụ.
r = 5 (cm)
h = 10 (cm)
S
xq
= C.h = 2.
π
.r.h
≈
2.3,14.10

≈
3,14 (cm
2
)
GV giới thiệu diện tích toàn phần
bằng diện tích xung quanh cộng
với diện tích hai đáy.
Hãy nêu công thức và áp dụng tính
với hình 77
S
tp
= S
xq
+ 2S
đ
= 2.
π
.r.h + 2.
π

.r
2


≈
314 + 2.3,14.5
2

≈
314 + 157
≈
471 (cm
2
)
HOẠT ĐỘNG 5
4. THỂ TÍCH HÌNH TRỤ:
Tiết 58 – trang Giáo án HH92
TRƯỜNG THCS ĐÔNG THÀNH GV : ĐĂNG TẤN TRUNG
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
V =
π
.r
2
.h GV: Hãy nêu công thức tính thể
tích hình trụ ? Giải thích công thức
HS: Muốn tính thể tích hình trụ ta lấy
diện tích đáy nhân với chiều cao
V = S
đ
.h =

π
.r
2
.h
Với r là bán kính đáy, h là chiều cao của
hình trụ.
p dụng : Tính thể tích của một
hình trụ có bán kính đáy là 5 cm,
chiều cao là 11cm
HS nêu cách tính :
V =
π
.r
2
.h ≈ 3,14 . 5
2
. 11
≈ 863,5 (cm
3
)
VD: tr 78 SGK .
GV yêu cầu HS đọc VD và bài giải
trong SGK.
HS đọc VD
HOẠT ĐỘNG 6
CỦNG CỐ – LUYỆN TẬP
TRẮC NGHIỆM
Đáp án
1/ Công thức tính diện tích xung quanh của hình trụ là :
a/ V =

π
.r
2
.h ; b/ S = 2.
π
.r.h .
c/ S =
π
.r
2
. d/ Một công thức khác
1/ b/ S = 2.
π
.r.h .
2/ Một hình trụ có bán kính đáy r = 7 cm và S
xq
= 352 cm
2
.
Chiều cao của hình trụ là :
a/ 8 cmb/ 10cm c/ 12 cm d/ Một kết quả khác
2/ a/ . Vì S
xq
= 2
π
.r.h
⇒
h =
xq
S

352
2 r 2 r
=
π π
≈ 8,01 (cm)
3/ Một hình trụ có bán kính đáy r = 5 cm và chiều cao h = 4 cm .
Thể tích của hình trụ là :
a/ 8
π
cm b/ 40
π
cm c/ 80
π
cm d/ 100
π
cm
3/ d/ 100
π
cm
BT 3 tr 110 SGK
GV đưa đề bài lên bảng phụ . HS lần lược phát biểu
GV yêu cầu HS chỉ ra chiều cao và
bán kính đáy của mỗi hình .
h r
Hình a
Hình b
Hình c
10 cm
11 cm
3 cm

4 cm
0,5 cm
3,5 cm
BT 5 tr 111 SGK
GV cho HS hoạt động nhóm
Nửa lớp làm dòng 1 .
Nửa lớp làm dòng 2 .
HS hoạt động nhóm
Đại diện hai nhóm trình bày
Hình r(cm) h(cm) C(cm) S
đ
(cm
2
) S
xq
(cm
2
) V(cm
3
)
1 10 2
π
π
20
π
10
π
5 4 10
π
25

π
40
π
100
π
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Nắm vững các khái niệm về hình trụ.
Nắm chắc các công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích hình trụ.
Bài tập về nhà7, 8, 9, 10 trang 111-112 SGK.
Tiết sau luyện tập.
Tiết 58 – trang Giáo án HH93
TRƯỜNG THCS ĐÔNG THÀNH GV : ĐĂNG TẤN TRUNG
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Tiết 58 – trang Giáo án HH94