Quản lý hoạt động tín dụng tại BIDV bắc ninh thực trạng và giải pháp ( Luận án tiến sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ THƢỞNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI
BIDV BẮC NINH: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ THƢỞNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
TẠI BIDV BẮC NINH: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Thị Thanh Bình

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu trong luận văn hoàn toàn trung thực và chƣa từng đƣợc sử dụng để bảo vệ
cho một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này
đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ
nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2014
Tác giả

Nguyễn Thị Thƣởng


ii

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài: "Quản lý hoạt động tín dụng tại
BIDV Bắc Ninh: Thực trạng và giải pháp", tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn
giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin trân trọng gửi lời
cảm ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu nhà trƣờng, các thầy cô giáo Khoa Sau đại
học trƣờng Đại học kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên và
cô giáo PGS.TS. Phạm Thị Thanh Bình ngƣời đã định hƣớng, chỉ bảo và
dìu dắt tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát

triển Việt Nam chi nhánh Bắc Ninh (BIDV Bắc Ninh), các đồng chí cán bộ,
lãnh đạo và các ngân hàng đã tạo điều kiện, cung cấp số liệu khách quan cũng
nhƣ có những ý kiến góp quý báu, tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi
trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài tại đơn vị.
Cuối cùng tôi xin dành lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình và bè bạn đã
giúp đỡ rất nhiều về vật chất và tinh thần để bản thân tôi hoàn thành chƣơng
trình học tập cũng nhƣ đề tài nghiên cứu./.
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2014
Tác giả

Nguyễn Thị Thƣởng


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii
MỤC LỤC ......................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG ............................................... vii
MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu .................................................................................... 2
3. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3
5. Ý nghĩa khoa học và đóng góp thực tiễn của đề tài nghiên cứu ................... 3
6. Kết cấu của Luận văn .................................................................................... 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG

TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................. 5

1.1. Cơ sở lý luận của hoạt động tín dụng trong hệ thống ngân hàng
thƣơng mại ................................................................................................ 5
1.1.1. Khái niệm hoạt động tín dụng ngân hàng thƣơng mại ............................ 5
1.1.2. Đặc điểm hoạt động tín dụng NHTM ..................................................... 6
1.1.3. Phân loại tín dụng NHTM ....................................................................... 6
1.1.4. Vai trò của hoạt động tín dụng NHTM ................................................... 9
1.2. Nội dung công tác quản lý tín dụng ......................................................... 11
1.2.1. Tổ chức quản lý hoạt động tín dụng của Ngân hàng thƣơng mại ......... 12
1.2.2. Quản lý khách hàng vay vốn tại ngân hàng thƣơng mại ....................... 12
1.2.3. Kiểm soát hoạt động tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại ..................... 17
1.2.4. Quản lý danh mục cho vay .................................................................... 18
1.2.5. Phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro.............................................. 19


iv

1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động quản lý tín dụng của ngân hàng
thƣơng mại .............................................................................................. 21
1.3.1. Các nhân tố chủ quan ............................................................................ 21
1.3.2. Nhân tố khách quan ............................................................................... 23
1.4. Cơ sở thực tiễn của hoạt động tín dụng trong hệ thống ngân hàng
thƣơng mại .............................................................................................. 24
1.4.1 Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) ............................ 24
1.4.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam (VCB) ...... 29
Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................... 33
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 34

2.1. Các câu hỏi đặt ra cần nghiên cứu ........................................................... 34

2.2. Quy trình nghiên cứu hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại ..... 34
2.3. Các phƣơng pháp nghiên cứu................................................................... 35
2.3.1. Phƣơng pháp thu thập tài liệu ............................................................... 35
2.3.2. Phƣơng pháp phân tích, so sánh, tổng hợp tài liệu ............................... 37
2.4. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 38
2.4.1 Chỉ tiêu định lƣợng ................................................................................ 38
2.4.2. Chỉ tiêu định tính ................................................................................... 41
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................... 45
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI
BIDV BẮC NINH ............................................................................................ 46

3.1. Khái quát về BIDV Bắc Ninh .................................................................. 46
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của BIDV Bắc Ninh ....................... 46
3.1.2. Cơ cấu tổ chức BIDV Bắc Ninh ........................................................... 47
3.1.3. Những hoạt động kinh doanh cơ bản của BIDV Bắc Ninh .................. 48
3.2. Thực trạng về quản lý hoạt động tín dụng tại BIDV Bắc Ninh ............... 53
3.2.1. Tổ chức quản lý hoạt động tín dụng của tại Ngân hàng TMCP Đầu
tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh ................................. 53


v

3.2.2. Quản lý khách hàng bằng xếp hạng tín dụng tại Ngân hàng TMCP
Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh ......................... 57
3.2.3. Hoạt động kiểm tra, kiểm soát tín dụng ................................................ 60
3.2.4. Quản lý danh mục tín dụng .................................................................. 65
3.2.5. Phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh ............ 78
3.3. Đánh giá thực trạng hoạt động quản lý tín dụng của BIDV Bắc Ninh .... 81
3.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ........................................................................ 81

3.3.2. Những hạn chế còn tồn tại .................................................................... 83
3.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại ............................................................ 83
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................... 88
Chƣơng 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI BIDV BẮC NINH ..................................................... 89

4.1. Định hƣớng và mục tiêu của BIDV Bắc Ninh về nâng cao hiệu quả
quản lý tín dụng....................................................................................... 89
4.1.1. Định hƣớng và mục tiêu phát triển chung của BIDV CN Bắc Ninh .... 89
4.1.2. Định hƣớng về nâng cao công tác quản lý tín dụng của BIDV Bắc Ninh .. 91
4.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý tín dụng ..... 93
4.2.1. Xây dựng chính sách tín dụng hợp lý ................................................... 93
4.2.2. Cải tiến quy trình cấp tín dụng .............................................................. 94
4.2.3. Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra............................................... 96
4.2.4. Nâng cao chất lƣợng thẩm định ............................................................ 98
4.2.5. Nâng cao chất lƣợng cán bộ trong ngân hàng ....................................... 99
4.2.6. Trích lập dự phòng rủi ro ...................................................................... 99
Kết luận chƣơng 4 ......................................................................................... 101
KẾT LUẬN.................................................................................................... 102
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 103


vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ACB

:

Ngân hàng TMCP Á Châu

BIDV

:

Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam

BIDV Bắc Ninh

:

Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Bắc Ninh

CBTD

:

Cán bộ tín dụng

CSH

:

Chủ sở hữu

GHTD

:

Giới hạn tín dụng

NHNN

:

Ngân hàng nhà nƣớc

NHTM

:

Ngân hàng thƣơng mại

QHKH

:

Quan hệ khách hàng

QLTD

:

Quản lý chất lƣợng tín dụng

QLTD

:

Quản lý tín dụng

QTTD

:

Quản trị tín dụng

RRTD

:

Rủi ro tín dụng

TMCP

:

Thƣơng mại cổ phần

TSBĐ

:

Tài sản bảo đảm

VCB

:

Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam

VCSH

:

Vốn chủ sở hữu

VNĐ

:

Việt Nam đồng


vii

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG
Bảng 1.1: Điểm tín dụng áp dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ............ 14
Bảng 1.2: Tiêu chí đánh giá chất lƣợng tín dụng cho vay Ngân hàng
TMCP Á Châu .............................................................................. 24
Bảng 1.3: Phân loại rủi ro của khách hàng theo hệ thống chấm điểm tín dụng ...... 31
Bảng 1.4: Quy trình xác định giới hạn tín dụng của ngân hàng TMCP
Ngoại thƣơng Việt Nam ................................................................ 32
Bảng 3.1 Cơ cấu nguồn vốn ............................................................................ 49
Bảng 3.2. Cơ cấu tín dụng ............................................................................... 50
Bảng 3.3: Số khách hàng xếp hạng theo kết quả XHTDNB của BIDV Bắc Ninh ... 60
Bảng 3.4: Nợ quá hạn ...................................................................................... 65
Bảng 3.5: Tỷ lệ nợ xấu .................................................................................... 66
Bảng 3.6: Lãi treo từ hoạt động tín dụng ........................................................ 66
Bảng 3.7: Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng .................................................... 67

Bảng 3.8: Tỷ lệ dƣ nợ có TSBĐ...................................................................... 68
Bảng 3.9: Kết quả lấy ý kiến khách hàng năm 2013 ...................................... 69
Bảng 3.10: Phân loại nợ trên cơ sở kết quả xếp hạng tín dụng nội bộ ........... 79
Bảng 3.11: Tình hình trích lập dự phòng rủi ro tín dụng của BIDV Bắc Ninh .... 80
Bảng 4.1: Mục tiêu kinh doanh cụ thể của BIDV Bắc Ninh đến 2015........... 91
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ Chu trình kiểm soát hoạt động tín dụng .............................. 17
Sơ đồ 2.1: Quy trình nghiên cứu hoạt động quản lý tín dụng tại NHTM ....... 35
Sơ đồ 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Chi nhánh NH TMCP
ĐT&PT Bắc Ninh ......................................................................... 47
Sơ đồ 3.2: Mô hình Quản lý hoạt động tín dụng tại BIDV ............................. 53
Sơ đồ 3.3: Mô hình XHTDNB đối với khách hàng là tổ chức kinh tế của BIDV .... 59
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Dƣ nợ của BIDV Bắc Ninh ........................................................ 50
Biểu đồ 3.2. Thu dịch vụ của BIDV Bắc Ninh ............................................... 52


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động của Ngân hàng thƣơng mại (NHTM) là một trong những
hoạt động quan trọng của nền kinh tế. Hoạt động của NHTM bao gồm nhiều
hoạt động khác nhau nhƣ: Huy động vốn; Thanh toán; Tín dụng; Bảo lãnh;
Thanh toán quốc tế; ... và mỗi hoạt động đều có vai trò quan trọng khác nhau
trong tổng thể hoạt động chung của NHTM.
Hoạt động tín dụng là một mảng hoạt động lớn và đóng một vai trò hết
sức quan trọng trong toàn bộ hoạt động của NHTM. Hoạt động tín dụng mang
lại nguồn thu nhập lớn trong tổng thu nhập của NHTM. Bên cạnh đó, nhờ
hoạt động tín dụng mà NHTM có thể bán chéo sản phẩm, tạo nền tảng thu hút

hỗ trợ cho các hoạt động khác nhƣ bảo lãnh, thanh toán quốc tế, chuyển
tiền.... Tuy nhiên, hoạt động tín dụng có mang lại hiệu quả cao nhƣ vai trò
vốn có của nó hay không hoàn toàn phụ thuộc vào những rủi ro tiềm ẩn do
hoạt động tín dụng mang lại. Những rủi ro này không những làm cho hoạt
động của NHTM kém hiệu quả, mà còn làm cho NHTM mất đi tính thanh
khoản vốn hết sức cần thiết và nhạy cảm, gây ra những tổn thất lớn, thậm chí
là sự phá sản đối với NHTM.
Thực hiện quản trị tốt hoạt động tín dụng không chỉ nâng cao hiệu quả,
làm tăng khả năng cạnh tranh của NHTM trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập
mà còn đóng góp tích cực vào sự vận hành của nền kinh tế thông qua sự tác
động của cung - cầu tiền tệ dẫn đến thúc đẩy tăng trƣởng hay kìm hãm kinh
tế, lạm phát, khủng hoảng tiền tệ.... giúp Nhà nƣớc thực hiện tốt vai trò quản
lý về hoạt động kinh tế trong nền kinh tế thị trƣờng. Với tầm quan trọng của
hoạt động tín dụng đối với NHTM và nền kinh tế cùng kinh nghiệm thực tiễn
trong công việc, kết hợp với kiến thức học đƣợc của khoá học vừa qua nên tôi
chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động tín dụng tại BIDV Bắc Ninh:
Thực trạng và giải pháp” để làm luận văn thạc sỹ.


2

2. Tình hình nghiên cứu
* Tình hình nghiên cứu ở trong nước:
Cho đến nay đã có không ít công trình nghiên cứu về chất lƣợng tín
dụng trong các ngân hàng thƣơng mại dƣới góc độ lý thuyết, đánh giá thực
tiễn cũng nhƣ tổng kết kinh nghiệm trong nƣớc. Có thể liệt kê một số công
trình nghiên cứu sau:
Luận văn Tiến sỹ kinh tế “Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối
với doanh nghiệp vừa và nhỏ của chi nhánh ngân hàng The Hongkong
And Shanghai Banking Corporation Limited tại Việt Nam” năm 2011 của

tác giả Vũ Anh Tuấn. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn hoạt động tín
dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ của chi nhánh ngân hàng The
Hongkong And Shanghai Banking Corporation Limited tại Việt Nam, Luận
văn đã đề xuất đƣợc hệ thống các giải pháp để nâng cao chất lƣợng tín dụng
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của chi nhánh ngân hàng The Hongkong
And Shanghai Banking Corporation Limited tại Việt Nam. Luận văn đã đạt
đƣợc ý nghĩa về mặt lý luận cũng nhƣ thực tiễn, tuy nhiên, phạm vi nghiên
cứu mới chỉ dừng lại ở chi nhánh ngân hàng The Hongkong And Shanghai
Banking Corporation Limited tại Việt Nam.
Luận văn Thạc sỹ kinh tế “Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín
dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hải Dương”
năm 2011 của tác giả Nguyễn Hùng Cƣờng, Học viện tài chính. Luận văn có ý
nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn trong việc nâng cao chất lƣợng tín dụng trung
dài hạn tại Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Bắc Hải Dƣơng. Tuy nhiên, không
gian nghiên cứu mới chỉ giới hạn tại BIDV Bắc Hải Dƣơng.
Luận văn Thạc sỹ kinh tế "Nâng cao chất lượng tín dụng doanh
nghiệp tại Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Hải
Phòng" năm 2010 của tác giả Nguyễn Thu Hà, Đại học Quốc gia Hà Nội.
….


3

Những công trình ở trong nƣớc đã làm sáng tỏ đƣợc nhiều vấn đề lý
luận cơ bản về chất lƣợng tín dụng trong các ngân hàng thƣơng mại, đồng
thời mô tả, tổng hợp, phân tích bức tranh toàn cảnh về thực trạng chất lƣợng
tín dụng trong các ngân hàng thƣơng mại thời điểm gần đây. Những biến
động lớn trong ngành tài chính ngân hàng, việc nới lỏng các điều kiện tín
dụng, cho vay dƣới chuẩn diễn ra ở Mỹ đã dẫn đến sự sụp đổ của một số ngân
hàng lớn trên thế giới. Trƣớc những biến động bất lợi của ngành tài chính ngân hàng thế giới, Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam cũng nhƣ bản thân các

ngân hàng thƣơng mại đã phải tìm mọi cách để nâng cao chất lƣợng hoạt động
tín dụng của mình, chống đỡ với rủi ro trong hoạt động tín dụng.
Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
Cho đến nay hầu nhƣ chƣa có công trình nghiên cứu nƣớc ngoài nào đề
cập đến hoạt động quản lý tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát
triển Việt Nam tại Chi nhánh Bắc Ninh (BIDV Bắc Ninh). Trong khi các tác
giả trong nƣớc có những công trình nghiên cứu trong phạm vi của các ngân
hàng khác chứ không phải BIDV Bắc Ninh. Từ những cơ sở lý luận và kinh
nghiệm thực tiễn làm việc, Luận văn của em hy vọng sẽ làm nổi bật hoạt động
tín dụng và cách thức quản lý rủi ro tín dụng tại BIDV Bắc Ninh.
3. Mục đích nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận về hoạt động tín dụng của
NHTM, phân tích thực trạng quản lý tín dụng của BIDV Bắc Ninh những năm
gần đây (2008-2013) nhằm đƣa ra những giải pháp nâng cao chất lƣợng tín
dụng tại BIDV Bắc Ninh.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu là hoạt động tín dụng của NHTM, thực trạng
hoạt động quản lý tín dụng trong phạm vi BIDV Bắc Ninh.
5. Ý nghĩa khoa học và đóng góp thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Với kết cấu đề tài gồm 3 chƣơng, đƣợc bố cục theo phần lý luận chung,


Luận án đầy đủ ở file: Luận án Full