4 bai tap Kinh tế chính trị tự do cạnh tranh

BÀI TẬP KINH TẾ CÔNG CỘNG
Bài 1: Đồ thị dưới đây mô tả một hoạt động gây ra ảnh hưởng ngoại lai tiêu
cực cho xã hội

P

(Nghìn đồng/m2)

MSC

C

95

MPC

A

80

B

65
55

E

0

Trong đó:
MB

MPC: chi phí biên mà hãng phải bỏ ra để sản xuất khi chính phủ chưa can thiệp
MSC: chi phí biên mà xã hội phải gánh chịu do hoạt động của hãng gây ra
MB: Lợi ích biên do hoạt động sản xuất của hãng tạo ra
Q
145
130
Yêu cầu:
1. Xác định mức sản lượng tối ưu thị trường và sản lượng tối
ưum2)
xã hội;
(nghìn
Q0
Q1
2. Xác định tổn thất phúc lợi xã hội khi chính phủ không can thiệp vào hoạt động
của thị trường;
3. Nếu chính phủ sử dụng biện pháp đánh thuế thì mức thuế tối ưu tính trên một
đơn vị sản lượng là bao nhiêu? Khi đó tổng số tiền chính phủ thu được là bao
nhiêu?
Bài làm
1. Điểm tối ưu thị trường khi MB = MPC, khi đó tại Q1 = 145 nghìn m2.
Điểm tối ưu xã hội khi MSC = MB, khi đó tại Q0 = 130 nghìn m2.
2. Khi chính phủ không can thiệp, tổn thất phúc lợi xã hội sẽ là diện tích (S)
tam giác ABC.
SABC = ½ Q0Q1 x BC = ½ x (145 – 130) x (95 – 65) = ½ x 15 x 30 = 225 triệu.
3. Nếu chính phủ áp dụng biện pháp đánh thuế thì mức thuế (t) tối ưu trên 1
đơn vị sản lượng sẽ là :
t = AE = (80 – 55) = 25 nghìn/m2.


Vậy, tổng số tiền thuế (T) chính phủ thu được : T = t x Q0 = 25 x 130 = 3250

triệu.
_______________
Bài 2: Đồ thị dưới đây mô tả một hoạt động gây ra ảnh hưởng ngoại lai tích
cực cho xã hội
Trong đó:
MPB: lợi ích biên mà hãng thu được do sản xuất, cung ứng hàng hóa cho thị
trường
MSB: lợi ích biên mà xã hội được hưởng do hoạt động của hãng tạo ra
MC: Chi phí biên do hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa của hãng gây ra
Yêu cầu:
1. Xác định mức sản lượng tối ưu thị trường và sản lượng tối ưu xã hội
2.
Xác định tổn thất phúc lợi xã hội khi Chính phủ không can thiệp vào hoạt
động của thị trường.
3.
Nếu chính phủ sử dụng biện pháp trợ cấp thì mức trợ cấp tối ưu tính trên
một đơn vị sản lượng là bao nhiêu? Khi đó tổng số tiền chính phủ phải chi ra là
bao nhiêu?

Bài làm
1. Sản lượng tối ưu của thị trường tại mức MPB = MC = 45, tức là tại mức sản
lượng Q1 = 125 nghìn tấn; Sản lượng tối ưu của xã hội tại mức MSB = MC = 50,
tức là tại mức sản lượng Q0 = 150 nghìn tấn.
2. Tổn thất PLXH khi Chính phủ không can thiệp vào hoạt động của thị trường là
diện tích tam giác UVZ
=>S∆UVZ = (Q1Q0 x UZ)/2 = (25 x 20)/2 = 250 triệu đồng.
3. Công cụ điều tiết của Chính phủ: Trợ cấp Pigou: s = MEBxh = 15 nghìn
đồng/sản phẩm.

Tổng trợ cấp Chính phủ thu được là diện tích tứ giác MVTN
=>SMVTN = 15 x 150 = 2.250 triệu đồng.
_________________
Bài 3: Đồ thị dưới đây mô tả thị trường có thuế đánh vào người sản xuất

Pm
P

(Nghìn đồng/lít)

P0
Pb

B
G

A

CS2
S1

120
90

Q1

70

0

Q0

D
Trong đó:
S1 là đường cung về hàng hóa trước khi có thuế
Q
S2 là đường cung về hàng hóa sau khi có thuế
(nghìn lít)
180 hóa
D là đường
160 cầu về hàng
Yêu cầu:
1. Xác định sản lượng của thị trường trước và sau khi có thuế;
2. Xác định gánh nặng của thuế về phía người tiêu dùng, người sản xuất;
3. Xác định tổn thất vô ích của thuế về phía người tiêu dùng, người sản xuất.

Bài làm
1.Xác định sản lượng của thị trường trước và sau khi có thuế;
Trước khi có thuế, thị trường cân bằng tại điểm A là giao giữa đường cung
S1 và đường cầu D
Khi đó, hàng hóa được bán với giá P0 = 90 với
Sản lượng của thị trường trước khi có thuế là Q0 = 180 nghìn lít
Khi chính phủ đánh thuế, đường cung S1 sẽ dịch chuyển lên trên tương
ứng thành đường S2. Khi đó thị trường đạt điểm cân bằng tại B với mức giá P m=
120 và
Sản lượng của thị trường sau khi có thuế lá Q1= 160 nghìn lít
2.Xác định gánh nặng của thuế về phía người tiêu dùng, người sản xuất;
Gánh năng của thuế về phía người sản xuất là diện tích P0PbCG

Ta tính DT P0PbCG
S P0PbCG = P0Pb x PbC= 20x 160= 3200 triệu đồng.
Gánh năng của thuế về phía người tiêu dùng là diện tích P0PmBG
Ta tính DT P0PbBG
S P0PmBG = P0Pm x PmB= 30 x 160= 4800 triệu đồng.
3.Xác định tổn thất vô ích của thuế về phía người tiêu dùng, người sản
xuất
Tổn thất vô ích về phía người sản xuất
SAGC= ½ (AG x GC) = ½ (20 x 20) = 200 triệu đồng.
Tổn thất vô ích về phía người tiêu dùng
SAGB = ½ (AG x GB) = ½ (20 x 30) = 300 triệu đồng.
Tồn thất vô ích do thuế gây ra
SABC= ½ (AG x BC) = ½ (20 x 50)= 500 triệu đồng.
___________________


Bài 4: Đồ thị dưới đây mô tả thị trường có thuế đánh vào người tiêu dùng

P (Nghìn đồng/tấn)

80
70
65

0

Trong đó:
S
D1 là đường cầu về hàng hóa trước khi
có thuế

D2 là đường cầu về hàng hóa sau khi có thuế
S là đường cung về hàng hóa
Yêu cầu:
D1
1. Xác định sản lượng của thị trường trước và sau khi có thuế;
2. Xác định gánh nặng của thuếD2về phía người tiêu dùng, người sản xuất;
3. Xác định tổn thất vô ích của thuế về phía người tiêu dùng,
Q người sản xuất.
40
60
(nghìn tấn)
Bài làm
1-Sản lượng của thị trường trước thuế tại mức Q1 = 60 nghìn tấn; Sản lượng của
thị trường tại mức Q2 = 40 nghìn tấn.
2-Gánh nặng của thuế về phía người về phía người tiêu dùng là diện tích tứ giác
PmP0GB = PmP0 x P0G = 10 x 40 = 400 triệu đồng.
-Gánh nặng của thuế về phí người sản xuất là diện tích tứ giác P 0PbCG = P0Pb x
PbC = 5 x 40 = 200 triệu đồng.
3-Tổn tất PLXH vô ích về phía ‘người tiêu dùng: S ABG = (GB x GA)/2 = (10 x
20)/2 = 100 triệu đồng.
- Tổn tất PLXH vô ích về phía người sản xuất: S ACG = (GC x GA)/2 = (5 x 20)/2 =
50 triệu đồng.
____________________