Lựa Chọn Và Áp Dụng Một Số Bài Tập Nhằm Phát Triển Sức Mạnh Tốc Độ Cho Nữ VĐV Nhảy Xa Đội Điền Kinh

Sở giáo dục và đào tạo hng yên
Trờng thpt khoái châu
Bộ môn thể dục.

Sáng kiến kinh nghiệm khoa học
Tên đề tài:

Lựa chọn và áp dụng một số bài tập nhằm phát triển sức
manh tốc ộ cho n VV nhay xa lứa tuổi 16 18 đội
tuyển điền kinh trờng THPT Khoái Châu - Hng Yên.

Ngời thực hiện:

Đỗ Tuấn Anh

Khoái Châu: tháng 5 năm 2010


I.

NhËn xÐt cña tæ chuyªn m«n:

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………....
.
II.

NhËn xÐt cña héi ®ång khoa häc nhµ tr−êng.

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………

Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, bước đầu trên con đường công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chúng ta đã và đang đạt được những
thành tựu to lớn về kinh tế, chính trị, QP-AN. Cùng với sự chuyển mình của
đất nước, thể thao Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc trên đấu trường
khu vực cũng như trên thế giới. Mặt khác, TDTT Việt nam đã khẳng định
được vị thế của mình trên trường quốc tế và đã để lại nhiều tình cảm tốt đẹp
với bạn bè khắp năm châu.
Ngày nay, nền kinh tế nước ta đã có sự chuyển biến tích cực với sự phát
triển không ngừng của cuộc cách mạng KHKT, sinh học, CNTT, … đã thúc
đẩy sự phát triển lớn mạnh trong cả nước. Hòa mình với sự phát triển đó,
ngành TDTT cũng đã phát triển và lớn mạnh không ngừng, giữ một vị trí
quan trọng trong đời sống tinh thần của xã hội.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Vì lợi ích 10 năm trồng cây,
vì lợi ích trăm năm trồng người”. Thấm nhuần lời dạy đó, ngày nay Đảng
và Nhà nước đã quán triệt tư tưởng của Đảng, lấy tư tưởng ấy làm nền tảng
cho công tác giáo dục thế hệ trẻ trở thành những con người phát triển toàn
diện, xứng đáng kế tục sự nghiệp cách mạng của đất nước, của dân tộc mà
cha ông ta đã dày công vun đắp để sánh vai cùng các cường quốc năm châu.
Vì vậy công tác giáo dục thể chất trong trường học là một bộ phận không thể
tách rời mục tiêu giáo dục và đào tạo từ nhà trường tiểu học đến các bậc đại
học. Với mục đích nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh,
nhằm trang bị cho các em những kiến thức, hiểu biết để bồi dưỡng kỹ năng,
kỹ xảo vận động cần thiết phục vụ học tập, lao động và xây dựng bảo vệ Tổ
quốc. Từ đó Đảng và Nhà nước cùng với các cấp các ngành đã quan tầm đầu

tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy phục vụ công tác GDTC
trong các trường phổ thông.
Trước sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước cùng với các cấp,
các ngành, ngành TDTT đã góp phần tích cực vào việc xây dựng con người
mới, có tri thức, đạo đức và hoàn thiện về thể chất. Trong đó, điền kinh là
môn thể thao có bề dày lịch sử lâu đời và được phổ biến rộng rãi trên thế
giới với nội dung tập luyện và thi đấu khác nhau như: chạy, nhảy cao, nhảy
xa, các môn ném đẩy,…Điền kinh giúp cho người tập dễ dàng lựa chọn bài
tập phù hợp với đặc điểm cá nhân, lứa tuổi và giới tính. Mặt khác, sự đơn
giản về điều kiện tập luyện như sân bãi, dụng cụ là điều kiện để môn điền
kinh thu hút được nhiều người tham gia tập luyện.
Điền kinh là môn thể thao quan trọng và đã được đưa vào hệ thống
giáo dục thể chất ở các bậc phổ thông cũng như đại học. Tập luyện điền kinh
là tiền đề, là cơ sở vững chắc cho sự phát triển các môn thể thao khác. Bởi
lẽ, điền kinh giúp cho người tập phát triển toàn diện các tố chất thể lực như:
sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khéo léo và mềm dẻo.
Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
1


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

Trong thể thao thành tích cao, điền kinh Việt Nam đã dành được nhiều
huy chương trong khu vực cũng như đấu trường quốc tế. Trong đó nhảy xa
là nội dung thế mạnh của điền kinh Việt Nam. Do đó, để nội dung nhảy xa
luôn giữ được vị thế của mình và thành tích ngày một nâng cao, cần phải

nhờ đến công tác giáo dục, huấn luyện một cách khoa học của các nhà
chuyên môn, giáo viên và huấn luyện viên.
Xuất phát từ những vấn đề trên, nhận thức được tầm quan trọng của việc
huấn luyện sức mạnh tốc độ đối với VĐV nhảy xa trong tập luyện và thi
đấu. Bằng kiến thức đã được học, quá trình công tác, cùng với sự ủng hộ và
giúp đỡ của các bạn đồng nghiệp, học trò. Tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:
“Lựa chọn và áp dụng một số bài tập nhằm phát triển sức mạnh
tốc độ cho nữ VĐV nhảy xa lứa tuổi 16 – 18 đội tuyển điền kinh trường
THPT Khoái Châu – Hưng Yên”.
Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Trên cơ sở phân tích tài liệu chung và tài liệu chuyên môn có liên
quan, đề tài tiến hành nghiên cứu áp dụng bài tập một cách khoa học, hợp lý
để phát triển sức mạnh tốc độ nhằm đặt hiệu quả cao trong quá trình tập
luyện và thi đấu cho nữ VĐV nhảy xa lứa tuổi 16 – 18 của đội tuyển điền
kinh trường THPT Khoái Châu – Hưng Yên. Từ đó, các bài tập đã được ứng
dụng và kiểm nghiệm trong quá trình nghiên cứu, góp phần nâng cao hiệu
quả trong huấn luyện VĐV nhảy xa của đội tuyển ở thời điểm huấn luyện
sau này.

Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
2


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

Chương I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Đặc điểm sinh lý:
1.1.1. Đặc điểm tâm lý:
- Lứa tuổi này tâm lý của các em có nhiều điểm độc đáo, các em thích
chứng tỏ mình là người lớn, muốn được mọi người tôn trọng đã có 1 trình độ
hiểu biết nhất định, có khẳ năng phân tích tổng hợp, ham hiểu biết và có
nhiều hoài bão, tuy nhiên còn nhược điểm là thiếu kinh nghiệm trong cuộc
sống.
- Đây là tuổi hình thành thế giới quan, hình thành nhân cách. Đó cũng
là lứa tuổi lãng mạn, độc đáo và mong muốn cuộc sống tốt đẹp hơn là tuổi
nảy nở những tình cảm mới. Thế giới quan không phải là một niềm tin lạnh
nhạt mà nó có sự say mê ước vọng nhiệt tình, các em có thái độ tự giác tích
cực trong học tập, xuất phát từ động cơ học tập.
- Tuổi này các em biểu lộ rõ hơn về tình cảm, thể hiện qua việc gắn bó
và yêu quý mái trường mà các em sắp chuẩn bị tạm biệt nó. Đặc biệt là với
những giáo viên giảng dạy, các em có thể hoàn thành những bài tập khó đòi
hỏi sự khắc phục khó khăn lớn trong tập luyện.
1.1.2. Đặc điểm sinh lý:
+ Hệ thàn kinh:
Hệ thần kinh phát triển, khả năng phân tích, tổng hợp trừu tượng hóa
được phát triển tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhanh chóng hình thành các
phản xạ có điều kiện. Đây là đặc điểm thuận lợi để các em nhanh chóng tiếp
thu và hoàn thiện động tác, lứa tuổi này hoạt động của các tuyến tạng, tuyến
sinh dục, tuyến tên… diễn ra mạnh làm cho hưng phấn và ức chế không cân
bằng ảnh hưởng đến hoạt động TDTT. Ngoài ra đối với các bài tập đơn điệu,
không hấp dẫn sẽ làm cho HS chóng mệt mỏi. Vì vậy cần đa dạng các hình
thức tập luyện như trò chơi, thi đấu và hình thành tốt các bài tập đã lựa chọn.
+ Hệ vận động:
Xương bắt đầu giảm tốc độ phát triển, các xương nhỏ hầu như đã hoàn
thiện như xương cổ tay, bàn tay. Do đó các em có thể tập luyện một số động
tác treo, chống, mang vác nặng mà không gây lên tổn hại hay tạo sự phát

triển lệch lạc của cơ thể. Cột sống đã ổn định về hình dáng nhưng vẫn có thể
bị cong vẹo nên cần tiếp tục bồi dưỡng tư thế chính xác, qua các bài tập như:
đi bộ, chạy, nhảy, thể dục nhịp điệu, thẻ dục cơ bản,…
Cơ phát triển mạnh hơn so với xương, các cơ lớn phát triển mạnh hơn
các cơ nhỏ, các cơ co phát triển chậm hơn các cơ duỗi. Lứa tuổi này cơ bắp
phát triển nhanh nhất, vì vậy cần tập những bài tập phát triển sức mạnh để
thúc đẩy hệ cơ phát triển.
+Hệ tuần hoàn:

Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
3


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

Hệ tuần hoàn phát triển dần đi đến hoàn thiện, buông tim phát triển
tương đối hoàn chỉnh, hệ thống điều hòa vận mạch tương đối hoàn chỉnh.
Phản ứng của hệ tuần hoàn trong vận động tương đối rõ ràng và sau vận
động mạch đập và huyết áp hồi phục nhanh chóng. Do đó huấn luyện viên,
giáo viên có thể cho HS tập những bài tập dai sức và những bài tập có khối
lượng, cường độ tương đối lớn. Đồng thời huấn luyện viên, giáo viên cần
chú ý thường xuyên kiểm tra theo dõi trạng thái sức khỏe của HS.
+ Hệ hô hấp:
Đã tương đối hoàn thiện, diện tích tiếp xúc của phổi khoảng 100 – 120
2
cm gần bằng người trưởng thành, dung lượng phổi tăng nhanh, tần số hô

hấp gần giống người lớn 10 – 26 lần/phút. Tuy nhiên các cơ hô hấp còn yếu
do đó độ giãn của lồng ngực còn nhỏ. Vì vậy huấn luyện viên, giáo viên cần
chú ý phát triển các cơ hô hấp cho HS đặc biệt là cơ hoành và dạy các em
thở sâu và tập trung chý ý thở bằng ngực.
1.2. Những quan điểm về huấn luyện VĐV nhảy xa:
Khi nói đến bài tập giáo dục thể chất chúng ta đều hiểu đó là những
hoạt động vận động riêng biệt do con người sáng tạo ra một cách có ý thức
có chủ đích phù hợp với quy luật của giáo dục thể chất. Hệ thống bài tập
phát triển thể lực chuyên môn là những bài tập được sắp xếp theo một trình
tự khoa học hợp lý nhằm phát triển và hoàn thiện những năng lực thể chất
tương ứng với đặc điểm của môn thể thao chuyên sâu. Ngày nay đã có rất
nhiều nhà khoa học đi sâu nghiên cứu và đưa ra nhiều quan điểm, góc nhìn
sâu sắc về hệ thống bài tập với mục tiêu tìm ra các bài tập mang lại hiệu quả
cao nhất trong công tác huấn luyện.
- Theo giáo sư tiến sỹ Giunten, Sahnabel ông cho rằng hệ thống bài
tập trong những môn điền kinh được xây dựng trên cơ sở hài hòa các bài tập
tập luyện và thi đấu ở góc độ cấu trúc của chuyển động động tác và đặc tính
đặc trưng của LVĐ.
Ông cho rằng huấn luyện thể lực chuyên môn cho VĐV nhảy xa là
khả năng cho cơ thể hoạt động với cường độ cao trong đó mối quan hệ hoạt
động trong động tác nhanh, mạnh, bền. Vì vậy muốn nâng cao thành tích
trong nhảy xa cần đưa ra được hệ thống bài tập sức nhanh, sức mạnh, sức
bền tốc độ. Những bài tập này được áp dụng vào huấn luyện thực tế một
cách có hệ thống, trình tự tăng dần và phải phù hợp với đặc điểm trình độ
của VĐV.
- Theo giáo sư tiến sỹ Wolfgams Johnman cho rằng: Việc phát triển
các tố chất sức nhanh, sức mạnh, sức bền và khả năng phối hợp vận động ở
một trình độ nào đó cần phải chú ý đặc biệt đến lứa tuổi và phát triển chuyên
môn cho thanh thiếu niên. Trình độ huấn luyện thể lực có quan hệ mật thiết
với việc vận dụng hệ thống bài tập. Những hệ thống bài tập này đòi hỏi phải

Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
4


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

có ý nghĩa phát triển thành tích cao dần cho mỗi giai đoạn huấn luyện, chỉ có
như vậy sự phát triển mới phù hợp với quy luật và làm cơ sở nền tảng cho
việc phát triển nhanh thành tích của VĐV.
- Giáo sư tiến sỹ Dietrich Harre thì các bài tập thể chất là phương tiện
quan trọng nâng cao thành tích the thao những bài tập đó phải phù hợp với
mục đích và nhiêm vụ của quá trình huấn luyện. Việc sử dụng hợp lý và hiệu
quả của mỗi bài tập trong huấn luyện VĐV có tác dụng nhằm nâng cao
thành tích môn thể thao chuyên sâu.
- Theo giáo sư tiến sỹ Gunten Thies: Ông cho rằng hệ thống bài tập là
những bài tập được sắp xếp theo hệ thống trình tự có hiệu quả trong tập
luyện và hoàn thiện chuyển động động tác chuẩn mực. Những phần của quá
trình chuyển động của động tác đó được thực hiện theo nguyên tắc từ dễ đến
khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ chi tiết động tác đến hoàn thiện toàn bộ
động tác. Trong đó các bài tập hỗ trợ phải tăng dần hợp lý và đạt kết quả cao
trong quá trình huấn luyện.
*Tóm lai:
Các quan điểm của các tác giả đều nêu lên thành tích nhảy xa phát
triển tốt thì phải vận dụng tốt các bài tập phát triển thể lực chuyên môn, cơ
sở cơ bản của nó là việc nâng cao dần lượng vận động theo từng chu kỳ huấn
luyện một cách khoa học và phù hợp với quy luật phát triển thể chất của

VĐV.
1.3. Quan điểm và khái niệm phân loại về SMTĐ:
Nhiều nhà khoa học TDTT cho rằng: sức mạnh là khả năng của con
người sinh ra bằng sự nỗ lực của cơ bắp.
- Theo quan điểm của Zaxiốnki, sức mạnh tốc độ là một loại sức mạnh
được quyết định bởi gia tốc động tác và khối lượng cố định vì lực cơ học của
nó là: F = m.a.x. Rõ ràng sức mạnh tốc độ phụ thuộc vào gia tố thực hiện
động tác (a) và trọng lượng của vật chịu tác động có khối lượng m.
- Theo giáo sư Novicốp và Matveev (Nga) cho rằng sức mạnh tốc độ là
yếu tố thể lực cần thiết phải phát triển ở lứa tuổi nhỏ và phát triển song song
với sức nhanh (Trong sách lý luận và phương pháp giáo dục thể chất 1979).
Sức mạnh của con người là khả năng khắc phục lực đối kháng bên ngoài
hoặc đề kháng lại nó bằng sự nỗ lực của cơ bắp.
- Giáo sư phó tiến sỹ Nguyễn Toàn cho rằng sức mạnh tốc độ là khả
năng sinh lực và khắc phục một trọng lượng nào đó với tốc độ nhanh nhất
hay sức mạnh tốc độ là khả năng sinh lực trong động tác nhanh và thời gian
ngắn.
+ Phân loại sức mạnh: Các nhà khoa học đã chia sức mạnh ra làm 2 loại;
sức mạnh đơn thuần và sức mạnh tốc độ.
- Sức mạnh đơn thuần: Là khả năng sinh lực trong các động tác chậm
hoặc tĩnh.
Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
5


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

- Sức mạnh tốc độ: Khả năng sinh lực trong các động tác nhanh và thời
gian ngắn.
Ngoài ra còn có sức mạnh bột phát: Đó là khả năng con người phát huy
một lực lớn trong khoảng thời gian ngắn nhất.
1.4. Quan điểm về huấn luyện SMTĐ :
Sự phát triển của SMTĐ đòi hỏi phải đồng thời phát triển 2 yếu tố tốc
độ co cơ và sức mạnh tối đa. Đối với việc huấn luyện vận động viên, trẻ sức
mạnh tốc độ là hết sức cần thiết để khắc phục nhanh các lực lượng cản tương
đối lớn bên ngoài.
Muốn phát triển các dạng các tố chất sức mạnh chúng ta cần chú ý tới
quá trình sử dụng phương pháp, hệ thống bài tập và lượng vận động phù hợp
cho đối tượng vận động viên nói chung và nhảy xa nói riêng.
Trong nhảy xa, các hoạt động diễn ra rất nhanh., do đó để đem lại hiệu
quả cao, đòi hỏi khả năng sử dụng lực ở mỗi thời điểm khác nhau . Vấn đề
này phụ thuộc vào mức độ co cơ, mà hàm lượng ATP trong cơ thể là nguồn
cng cấp năng lượng chính cung cấp cho mọi hoạt động. Chính vì vậy, để
nâng cao hoạt động của hệ thần kinh cơ bắp cần chú ý dến năng lượng cung
cấp cho chúng ta và quá trình tổng hợp lại nguồn năng lượng đó.
Các bài tập phát triển sức mạnh – nhanh chỉ được phép sử dụng với
khối lượng nhỏ nhưng cường độ hoạt đọng lại cao. Người ta thường thường
sử dụng phương pháp lặp lại., phương pháp tăng cực hạn nhanh chóng và
phương pháp giãn cách tối đa huấn luyện sực mạnh nhanh và đem lại hiệu
qua cao.
Muốn huấn luyện vận động viên khả năng sử dụng sức mạnh tốc độ,
chúng ta cần phát triển độ linh hoạt trong hoạt đọng của khớp , sức mạnh và
khả năng hoàn thiện kĩ thuật của vận động viên.
Trong nhảy xa khả năng sử dụng ứng dụng lực lớn, là yếu tố mang lại
thành tích tốt nhất cho vận đọng viên, vì vậy cần rèn luyện cho vận động
viên có khả năng sử dụng lực thông qua các bài tập.

+ bài tập thực hiện với cường độ tối đa.
+ bài tập đòi hỏi khả năng phối hợp cao.
+ bài tập khắc phục lực cản bên ngoài phù hợp với lứa tuổi , thể trạng vận
động viên,
Huấn luyện viên khi ra bài tập phải đặc biệt chú ý đến đối tượng vận
động, thời gian vận động của bài tập phải đảm bảo cho vận động viên không
bị ức chế vầ thần kinh.
Để buổi tập đạt hiệu quả cao về nguyên tắc là phải áp dụng các bài tập
đòi hỏi thực hiện động tác tối đa, trong đó thành phần của lượng vận động và
quãng nghỉ ngơi phải hợp lí để rèn luyện sức mạnh tốc độ tối đa theo xu
hướng tăng cường cường độ , rồi tiếp đến là tăng trọng tải. Các bài tập sức
mạnh tốc độ được đưa ra trên cơ sở diễn biến của hệ thần kinh cơ bắp.
Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
6


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

Phát triển và hoàn thiện các nguồn nhân tố ảnh hưởng đến tốc độ, thực
hiện tối đa các bài tập thường được áp dụng như bài tập hoàn thiện kĩ thuật,
phát triển sức mạnh tốc đọ tối đa, khả năng hoật động linh hoạt của các
khớp, biên độ động tác…
1.5. Tầm quan trọng của tố chất sức mạnh tốc độ với việc phát triển
thành tích nhảy xa:
Sức mạnh tốc độ là khả năng sinh lực trong các động tác nhanh.
Sức mạnh bột phát là một dạng sức mạnh tốc độ. Đó là khả năng con

người phát huy một lực lớn trong khoảng thời gian ngắn nhất. Để đánh giá
sức mạnh bột phát, người ta thường dùng chỉ số sức mạnh tốc độ: I =

Fmax
t max

Trong đó,

I: Chỉ số sức mạnh tốc độ
Fmax: Lực tối đa phát huy trong động tác.
tmax: Thời gian đạt được trị số lực tối đa.
Ta thấy thực hiện giậm nhảy trong thời gian ngắn nhất sẽ phát huy
được sức mạnh lớn, hiệu quả giậm nhảy sẽ cao hơn.
Từ thực tế trong tập luyện và thi đấu cho thấy thành tích trong các
môn nhảy nói chung và trong nhảy xa nói riêng đều chịu sự chi phối bởi rất
nhiều yếu tố như: tố chất thể lực, kỹ thuật, điều kiện cơ sở vật chất, trạng
thái tâm lý,…Trong đó các tố chất thể lực đóng vai trò quan trọng đến sự
qquyết định thành tích thể thao, trong nhảy xa thành tích phụ thuộc chủ yếu
bởi 2 yếu tố thể lực quan trọng là tốc độ có được trong chạy đà và sức mạnh
tốc độ khi đưa cơ thể lên cao và với xa về phía trước nhờ lực giậm nhảy.
Từ những phân tích trên chúng ta có thể khẳng định tố chất sức mạnh
tốc độ liên quan gắn bó mật thiết với thành tích nhảy xa và là tố chất không
thể thiếu trong quá trình giảng dạy và huấn luyện vận động nhảy xa.
1.6. Đặc điểm cơ bản trong huấn luyện sức mạnh tốc độ:
Như ta đã biết sức mạnh tốc độ là khả năng sinh lực của cơ thể trong
các động tác nhanh với thời gian ngắn, có rất nhiều các bài tập được sử dụng
nhằm phát triển sức mạnh tốc độ tuy nhiên không phải bài tập nào cũng
mang lại hiệu quả cho quá trình huấn luyện. Vì vậy khi lựa chọn các bài tập
thì người huấn luyện viên phải nắm rõ được cơ chế tác động của bài tập đó
lên cơ thể vận động viên, đồng thời việc sử dụng mỗi loại bài tập phải được

nghiên cứu và thử nghiệm nhiều lần trong thực tiễn.
Thông thường khi phát huy tốc độ cao nhất, con người phải khắc phục
lực bên ngoài khá lớn (như trọng lượng và quán tính cơ thể) trong trường
hợp đó tốc độ đạt được nhờ vào sức mạnh cơ bắp. Trong vùng trọng lượng
vật thể lớn thì sức mạnh tốc độ của con người tăng lên và ngược lại. Nếu tập
luyện làm tăng tốc độ tối đa thì khả năng tốc độ tối đa và sức mạnh chỉ tăng
trong vùng lực cản bên ngoài (còn nếu lực cản bên ngoài tương đối lớn thì
thực tế sẽ không ảnh hưởng nhiều đến tốc độ động tác, chỉ có tăng đồng thời
Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh
7


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

trị số tối đa của lực và tốc độ mới làm cho tốc độ tăng lên trong vùng lực cản
bên ngoài. Như vậy về nguyên tắc có thể tăng tốc độ một động tác nào đó
bằng 2 cách:
+ Tăng tốc độ tối đa.
+ Tăng sức mạnh tối đa.
Kinh nghiệm cho thấy nâng cao tốc độ tối đa là làm việckhó khăn
trong khi đó nâng cao sức mạnh đơn giản hơn nhiều, vì vậy trong thực tiễn
người ta sử dụng rộng rãi các bài tập sức mạnh để nâng cao tốc độ, ở đây
hiệu quả của bài tập sức mạnh nâng cao,khi lực đối kháng càng lớn. Trong
quá trình huấn luyện sức mạnh để phát triển tốc độ cần phải tuân thủ theo 2
nguyên tắc cơ bản sau:
+ Nâng cao sức mạnh tốc độ(sức mạnh đơn thuần).

+ Giáo dục khả năng phát huy sức mạnh lớn trong điều kiện vận động
nhanh.
Để huấn luyện khả năng nhanh chóng phát huy sức mạnh người ta sử
dụng phương pháp nỗ lực động lực, trong trường hợp này căng cơ tối đa tạo
nên bằng ngưỡng đối kháng dưới mức tới hạn và tốc độ lớn nhất. Trong
huấn luyện sức mạnh tốc độ cần lưu ý rằng động tác phải thực hiện với biên
độ cực đại. Nếu thực hiện động tác với biên độ hạn chế thì những mối liên
hệ bất lợi sẽ được củng cố. Vì vậy bài tập gánh tạ phải được kết thúc bằng
động tác kiễng gót. Cần phải sử dụng các bài tập sức mạnh tốc độ , với các
bài tập sức mạnh đơn thuần và lấy các bài tập sức mạnh đơn thuần làm cơ sở
nếu chỉ sử dụng các bài tập tốc độ thì sức mạnh tốc độ sẽ không được nâng
lên một cách đáng kể bởi vì trong các động tac nhanh thời gian tác động lên
hệ thần kinh cơ ngắn. Trong khi tập sức mạnh đơn thuần để phát triển tốc độ
cần lưu ý trong thời gian tập sức mạnh đơn thuần sức mạnh thường giảm đi
chỉ qua 2-6 tuần sau khi ngừng hoặc đột ngột giảm lượng vận động đó thì
tốc độ mới bắt đầu tăng lên. Trong thời gian dừng các bài tập sức mạnh đơn
thuần người ta sử dụng chủ yếu các bài tập sức mạnh tối đa. Các bài tập sức
mạnh chỉ ảnh hưởng tích cực đến sức nhanh khi chúng tăng cường sức mạnh
ở các động tác cần phát huy sức mạnh tối đa.
- Trong huấn luyện sức mạnh tốc độ cần lựa chọn lượng đối kháng
lớn nhất nhưng vẫn không rối loạn cấu trúc bài tập thi đấu, có như vậy mới
có tác động đồng thời với kỹ thuật và tố chất thể lực.
Trong các động tác thực hiện với tốc độ cao việc điều chỉnh sai sót
trong hoạt động rất khó khăn vì vậy việc thực hiện kỹ thuật bài tập với kỹ
thuật cao là nhiệm vụ rất phức tạp và khó khăn, mặt khác giữa kỹ thuật và
tốc độ tối đa có liên quan chặt chẽ với nhau do đó huấn luyện kỹ thuật là
thành phần quan trọng trong huấn luyện tốc độ trong thực tế người ta thường
tiếp thu kỹ thuật bài tập bằng hai cách :
+ Dạy động tác với tốc độ chậm sau đó tăng tốc độ tới mức cực đại.
Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh

8


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

+ Tiếp thu ngay kỹ thuật với tốc độ cực đại.
Mỗi cách đều có thuận lợi và nhược điểm riêng.
Trong trường hợp đầu tiên sau khi học thành thạo kỹ thuật động tác
với tốc độ lớn sở dĩ như vậy bởi vì động tác thực hiện với tốc độ chậm và
tốc độ cao, tuy giống nhau về đặc tính không gian nhưng rất khác nhau về
các thông số sức mạnh tốc độ
Trong trường hợp 2 người tập không thể cùng một lúc thực hiện 2 ý
muốn đúng đắn và nhanh hơn nữa độ phức tạp của kỹ thuật bài tập vượt quá
sức tiếp thu của người tập nên cuối cùng họ không tiếp thu kỹ thuật một
cách chính xác để khắc phục những nhược điểm trên trong huấn luyện kỹ
thuật bài tập tốc độ cần tuân thủ 2 điều kiện sau:
+ Cần tiến hành dạy học động tác ở tốc độ xấp xỉ tốc độ tối đa (9/10)
để cấu trúc sức mạnh tốc độ không khác biệt nhiều so với khi thực hiện với
tốc độ tối đa đồng thời có thể kiểm tra kỹ thuật.
+ Cần biến đổi tốc độ động tác từ thấp đến cực đại.
Qua các yếu tố quan trọng này ta thấy có sự liên quan chặt chẽ đến nhau. Vì
vậy khi xây dựng các bài tập phát triển sức mạnh tốc độ để nâng cao thành
tích nhảy xa cần phải đảm bảo tính khoa học hợp lý để phát triển đồng đều
các yếu tố trên:

Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh

9


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

Chương II: NHIỆM VỤ, PHƯƠNG PHÁP VÀ
TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU.
2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để giải quyết mục đích nêu trên của sáng kiến chúng tôi tiến hành giải
quyết hai nhiệm vụ sau.
2.1.1. Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng công tác huấn luyện sức mạnh tốc độ
cho nữ vận động viên nhảy xa lứa tuổi 16 – 18 đội tuyển điền kinh trường
THPT Khoái Châu.
2.1.2. Nhiệm vụ 2: Lựa chọn và áp dụng một số bài tập nhằm phát triển sức
mạnh tốc độ cho nữ VĐV nhảy xa lứa tuổi 16 – 18 đội tuyển điền kinh
trường THPT Khoái Châu – Hưng Yên và đánh giá hiệu quả.
2.2. Phương pháp nghiên cứu:
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu chúng tôi sử dụng các phương
pháp sau:
2.2.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu:
Trong đề tài này chúng tôi phân tích và tổng hợp những tài liệu có liên
quan đến đề tài như: Sách giáo khoa Điền kinh, Lý luận TDTT, Sinh lý
TDTT, Tâm lý học TDTT, … Từ đó tiếp cận lý luận và phương pháp về thể
thao, để nghiên cứu và lựa chọn ra những bài tập có hiệu quả trong quá trình

giảng dạy và huấn luyện.
2.2.2. Phương pháp phỏng vấn:
Chúng tôi đưa ra các bài tập phát triển sức mạnh tốc độ để phỏng vấn
các giáo viên và huấn luyện viên, các nhà thể thao, trên cơ sở đó xác định
được các bài tập phát triển sức mạnh tốc độ phù hợp với đặc điểm của đối
tượng một cách hiệu quả và thông dụng nhất.
2.2.3. Phương pháp quan sát sư phạm:
Chúng tôi tiến hành quan sát các buổi tập luyện của các em nữ VĐV
nhảy xa thuộc đội tuyển điền kinh trường THPT Khoái Châu - Hưng Yên.
Từ đó lựa chọn các bài tập phù hợp với đặc điểm của đối tượng tập luyện cụ
thể.
2.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Để giải quyết vấn đề trên chúng tôi tiến hành phân nhóm thực nghiệm
với 12 VĐV nữ của đội tuyển chia làm 2 nhóm, mỗi nhóm 6 người.
*Nhóm 1: nhóm thực nghiệm gồm 6 VĐV tập theo các bài tập mà chúng tôi
đưa ra.
*Nhóm 2: Nhóm đối chứng gồm 6 VĐV tập theo các bài tập giáo viên nhà
trường đưa ra.
2.2.5. Phương pháp toán học thống kê:
Để có cơ sở đánh giá hiệu quả việc áp dụng các biện pháp bài tập đã
lựa chọn. Chúng tôi sử dụng phương pháp toán học thống kê để xử lý số liệu
bằng các công thức sau:
Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh

10


Trường THPT Khoái Châu

SKKN khoa học

- Hệ số tương quan: r =

∑ ( x − x )( y − y )
∑ (x − x ) ( y − y)
1

1

2

1

2

1

- Để đánh giá trình độ tập luyện thể lực chuyên môn của VDDv nhảy xa
chúng ta sử dụng công thức:
T=

x A − xB

δ C2
nA

+

δ C2
nB

- xA : Là giá trị trung bình của nhóm 1.
- xB : Là giá trị trung bình của nhóm 2.
- nA và nB là số người của nhóm 1 và nhóm 2.

∑
2
=
Trong đó: δ AB

( x A − x A ) 2 + ∑ ( xB − xB ) 2
nA + nB − 2

(n < 30)

Độ lệch chuẩn: δ = δ 2
2.3. Tổ chức nghiên cứu:
2.3.1. Thời gian nghiên cứu:
Sáng kiến được tiến hành từ tháng 09/2009 đến tháng 04/2010 và chia làm 3
giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Từ tháng 09/2009 đến tháng 10/2009 xác định phương
hướng nghiên cứu chọn tên đề tài viết và bảo vệ đề cương.
+ Giai đoạn 2: Từ tháng 11/2009 đến thàng 01/2010 tham khảo tài liệu liên
quan thu thập số liệu và giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của sáng kiến.
+ Giai đoạn 3: Từ tháng 02/2010 đến tháng 04/2010 hoàn thiện và bảo vệ
kết quả nghiên cứu trước tổ chuyên môn.
2.3.2. Đối tượng nghiên cứu:
12 vận động viên nữ nhảy xa đội tuyển điền kinh trường THPT Khoái Châu

– Hưng Yên tuổi 16 – 18.
2.3.3. Địa điểm nghiên cứu:
- Trường THPT Khoái Châu – Hưng Yên.

Bộ môn thể dục

Người thực hiện: Đỗ Tuấn Anh

11


Tải tài liệu bản đầy đủ tại: />
Tải tài liệu bản đầy đủ tại: />
Tải tài liệu bản đầy đủ tại: />------------------------------------------------------

Tổng Hợp Đề Tài Sáng Kiến Kinh Nghiệm Sư Phạm>>
/>