VAI TRÒ CỦA TUYẾN ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ TRONG VIỆC CẢI THIỆN TÌNH HÌNH GIAO THÔNG, TIẾT KIỆM NGUỒN LỰC VÀ NÂNG CAO LỢI ÍCH KINH TẾ XÃ HỘI

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

VAI TRÒ CỦA TUYẾN ĐƯỜNG SẮT ĐÔ
THỊ TRONG VIỆC CẢI THIỆN TÌNH
HÌNH GIAO THÔNG, TIẾT KIỆM
NGUỒN LỰC VÀ NÂNG CAO LỢI ÍCH
KINH TẾ XÃ HỘI


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

I. Đặc trưng của đường săt đô thị trong hệ thống giao
thông đô thị
Đường sắt đô thị là loại hình vận tải hành khách công cộng
trong đô thị, sử dụng phương tiện vận tải bánh sắt (toa xe) trên
đường ray.
Căn cứ vào năng lực chuyên chở và các điều kiện về hạ
tầng kỹ thuật, đường sắt đô thị thường được phân loại thành:
tàu điện ngầm (Metro); tàu điện mặt đất (Monorail; Tramway)
và tàu điện ngoại ô.


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Tàu điện mặt đất có thể được bố trí ngay trong lòng
đường phố, xen lẫn với các phương tiện khác hoặc bố trí
trên đường giành riêng, tách biệt với phần lòng đường bằng
vỉa hè hoặc dải cây xanh.

3


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Tàu điện mặt đất
4


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Monorail là hệ thống vận tải trên một ray, ray này
đóng vai trò là hệ đỡ và dẫn hướng cho đoàn tàu, Monorail
đã xuất hiện từ những năm 1950.
Khả năng áp dụng chính của Monorail chỉ là cấp độ thu
gom hành khách với các đoạn ngắn
Do có kích thước toa tàu nhỏ, mỗi chuyến thường có 1-3
toa nên năng lực chuyên trở của hệ thống này chỉ bằng 1/5
so với các loại hình đường sắt đô thị khác, đạt khoảng
khoảng 4.000-6.000 hành khách trên 1 hướng/ giờ.

5


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Bản đồ Monorail tại Las Vegas, Sydney và World Disneyland
6


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

7


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Tàu điện ngầm chủ yếu chạy ngầm dưới lòng đất, có thể
có những đoạn chạy trên mặt đất hoặc trên cao, năng lực
chuyên chở của tàu điện ngầm có thể đạt tới 60 nghìn hành
khách trong một giờ trên một hướng.
Tại các đô thị lớn, các tuyến Metro là xương sống của hệ
thống vận tải đô thị, chúng có thể phục vụ 20-40% nhu cầu
đi lại của người dân.

8


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Tàu điện ngầm

9

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Tàu điện ngoại ô có phạm vi phục vụ vươn ra tới các
vùng ngoại vi thành phố, cự ly khai thác của loại hình vận
tải này thường từ 20km trở lên.
Năng lực vận chuyển trên một hướng của đường sắt đô
thị có thể đạt tới 55-65 nghìn hành khách trong một giờ.

10


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Tàu điện ngoại ô
11


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

II. Vai trò của đường sắt đô thị trong cải thiện tình hình
giao thông Thành phố Hồ Chí Minh
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển giao
thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 và tầm
nhìn sau năm 2020 gồm:
- 08 tuyến đường sắt đô thị dạng Metro;

- 03 tuyến tàu điện mặt đất hoặc Monorrail
- 02 tuyến đường sắt ngoại ô kết hợp đường sắt quốc gia;
- 06 tuyến xe buýt nhanh;
(Mạng lưới xe buýt đô thị có tổng chiều dài tuyến khoảng
3.960 km, mật độ mạng lưới tuyến đạt 2,3 – 2,5 km/km2)
12


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Hệ thống giao thông công cộng đến năm 2030 được kỳ
vọng sẽ đáp ứng khoảng 40-50% nhu cầu đi lại của người dân
thành phố.
Vai trò của các tuyến đường sắt đô thị trong hệ thống cũng
được xác định phù hợp với đặc điểm hoạt động của chúng: các
tuyến Metro làm nhiệm vụ kết nối xuyên tâm, kết nối vòng
cung là nhiệm vụ của các tuyến tàu điện mặt đất

13


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Nguyên tắc cơ bản trong thiết lập mạng lưới tuyến vận tải
công cộng khối lượng lớn là phải bám sát dòng dịch chuyển
(nhu cầu đi lại) của người dân, tại mỗi đô thị dòng dịch chuyển
này mang dấu ấn riêng của hình dáng và quá trình phát triển đô
thị.

Mạng lưới 06 tuyến Metro, lấy tâm là nhà ga Bến Thành lan
tỏa tới các quận huyện ven đô và các tỉnh giáp ranh theo quy
hoạch phát triển giao thông vận tải thành phố là phù hợp với
đặc thù và mức độ phát triển đô thị của Thành phố Hồ Chí
Minh

14


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Sơ đồ các tuyến vận chuyến khối lượng lớn Thành phố Hồ Chí Minh sau năm 2020

15


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

III. Vai trò của đường sắt đô thị trong phát triển đô thị
Thành phố Hồ Chí Minh
Tại các đô thị phát triển trên thế giới và ở Châu Á, các nhà
ga tàu điện ngầm được lấy làm trung tâm để phát triển các khu
đô thị theo định hướng giao thông công cộng (Transit-Oriented
Development – TOD).

16

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Mô hình TOD đòi hỏi phát triển đô thị theo định
hướng sau:
- Xây dựng các phức hợp đô thị sử dụng hỗn hợp theo cả
chiều ngang và chiều thẳng đứng ở khoảng cách có thể đi bộ
quanh các nhà ga trên các tuyến vận tải công cộng công suất
lớn (đường sắt đô thị, xe buýt nhanh);

17


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Mô hình TOD chính là chìa khóa tạo ra các đô thị hiệu
quả như Hong Kong, Seoul, Singapore và Tokyo dựa vào hệ
thống tàu điện ngầm hay Bogota (Colombia) dựa vào hệ
thống xe buýt nhanh. Tuy nhiên tại Việt Nam, mô hình này
còn rất mới mẻ và mới chỉ được quan tâm, nghiên cứu trong
bối cảnh phát triển đô thị của hai thành phố lớn là Hà Nội và
TP. Hồ Chí Minh.

18


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, hiện đang nghiên cứu
mô hình phát triển TOD tại khu vực nhà ga trung tâm Bến
Thành (nhà ga trung chuyển quan trọng kết nối các tuyến
metro số 1, số 2, số 3a và số 4, quy mô trung chuyển hành
khách ước tính khoảng 380.000 hành khách /ngày).

19


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Cùng với việc xây dựng Nhà ga trung tâm Bến Thành là
đầu mối giao thông ngầm tổng hợp để kết nối giao thông
công cộng được thuận tiện, việc đầu tư xây dựng Khu thương
mại ngầm đường Lê Lợi với hệ thống lối đi ngầm kết nối với
các tầng hầm của các tòa nhà lân cận cũng sẽ được triển khai
thực hiện.

20


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Mô hình nhà ga Trung tâm Bến Thành

21

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

Nếu mô hình thí điểm trên được thực hiện thành công,
trong tương lai các nhà ga đường sắt đô thị sẽ được tiếp tục
phát triển thành trung tâm của các khu đô thị gắn liền với hệ
thống giao thông công cộng và khuyến khích người dân sử
dụng giao thông công cộng.

22


ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BAN QUẢN LÝ ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!
Để biết thêm thông tin chi tiết, xin vui lòng liên hệ:
Ban Quản lý Đường sắt đô thị
29 Lê Quý Đôn, Phường 7, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: (+84) 3930.9495
Fax: (+84) 3930.9497
Website: www.maur-hcmc.vn
www.dsdttphcm.vn