Đề thi tổ chức lao động

KHOA KINH TẾ

ĐỀ THI KẾT THÚC HỌC PHẦN

BỘ MÔN QUẢN TRỊ

NĂM: 2014

************

HỌC PHẦN: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG KHOA HỌC

ĐỀ SỐ: 01

LỚP: ĐH11QTNL
THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 PHÚT

(SINH VIÊN KHÔNG ĐƯỢC SỬ DỤNG TÀI LIỆU)
NỘI DUNG ĐỀ THI:
Câu 1: (2,0đ)
Tổ chức lao động khoa học là gì? Hãy phân biệt giữa tổ chức lao động và tổ chức lao động khoa
học?
Câu 2: (2,5đ)
Việc áp dụng tổ chức lao động khoa học vào thực tiễn của doanh nghiệp đòi hỏi phải tuân thủ các
nguyên tắc nào?
Câu 3: (2,0đ)
Tổ chức phục vụ nơi làm việc là gì? Tổ chức phục vụ nơi làm việc gồm có các nội dung nào?
Câu 4: (1,5đ)
Chế độ làm việc và nghỉ ngơi là gì? Tại sao phải quy định chế độ về thời giờ làm việc, thời giờ
nghỉ ngơi?
Câu 5: (2,0đ)

Tại sao nói: Định mức kỹ thuật lao động là cơ sở của tổ chức lao động khoa học?
***HẾT***

Mã đề: 01TCLĐ/ĐH/2014

Trang 1


KHOA KINH TẾ

ĐÁP ÁN ĐỀ THI KẾT THÚC HỌC PHẦN

BỘ MÔN QUẢN TRỊ

NĂM: 2014

************

HỌC PHẦN: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG KHOA HỌC

ĐỀ SỐ: 01

MÃ ĐỀ: 01TCLĐ/ĐH/2014
LỚP: ĐH11QTNL

PHẦN II: TỰ LUẬN (5 điểm)
Câu:

Nội dung:

Điểm:

1.

TCLĐKH là toàn bộ những biện pháp hoàn thiện không ngừng được áp dụng trong việc

1,0đ

tổ chức lao động trên cơ sở những thành tựu của khoa học và kinh nghiệm tiên tiến.
Những biện pháp hoàn thiện này tạo khả năng kết hợp một cách tốt nhất kỹ thuật và con
người trong một quá trình sản xuất thống nhất, tạo khả năng tăng năng suất lao động,
làm cho lao động trở thành có nội dung phong phú, góp phần bảo vệ sức khoẻ của con
người, và dần dần biến lao động thành nhu cầu thiết thân hàng đầu của con người.
Phân biệt:

1,0đ

- TCLĐKH và Tổ chức lao động giống nhau ở chỗ nó đều là sự tổ chức quá trình hoạt
động của con người tác động lên đối tượng lao động.
- Nó khác nhau ở phương pháp, cách giải quyết và mức độ phân tích khoa học các vấn
đề, TCLĐKH chính là quá trình đưa vào Tổ chức lao động những thành tựu đạt được của
khoa học và những kinh nghiệm sản xuất tiên tiến để làm tăng hiệu suất chung của lao
động. TCLĐKH chính là Tổ chức lao động ở trình độ cao hơn tổ chức lao động hiện
hành. TCLĐKH cần phải được áp dụng ở mọi nơi có hoạt động lao động của con người.
Trong các quá trình lao động sản xuất, trong lĩnh vực lãnh đạo và quản lý sản xuất, trong
công tác thiết kế vận chuyển, sửa chữa v.v... cũng như đối với cả những hoạt động ngoài
lĩnh vực sản xuất vật chất (y tế, giáo dục, văn hoá, nghệ thuật...).
2.

Việc áp dụng TCLĐKH vào thực tiễn của doanh nghiệp đòi hỏi phải tuân thủ 5 nguyên

tắc sau:
1/ Nguyên tắc về tính khoa học của các biện pháp.

0,5đ

Đối với biện pháp TCLĐKH trước hết phải thiết kế và áp dụng dựa trên cơ sở vận dụng
các kiến thức khoa học - thể hịên ở việc áp dụng cá nguyên tắc khoa học, các tiêu chuẩn,
quy định, phương pháp khoa học. TCLĐKH phải có tác dụng phát hiện và khai thác các
Mã đề: 01TCLĐ/ĐH/2014

Trang 2


khả năng dự trữ để nâng cao năng suất lao động, phải là cơ sở để hoạch định, để thoả
mãn nhu cầu ngày càng tăng của con người thông qua việc làm cho người lao động,
thích ứng với người lao động và tạo nên những điều kiện lao động thuận lợi cho họ.
2/ Nguyên tắc về tính tổng hợp của việc áp dụng các biện pháp tổ chức lao động khoa

0,5đ

học.
Nguyên tắc này đòi hỏi các sự việc vấn đề phải được nghiên cứu, xem xét trong mối
quan hệ qua lại hữu cơ với nhau, trong quan hệ giữa bộ phận với toàn bộ và xem xét trên
nhiều mặt, chứ không tách rời nhau, không có những kết luận phiến diện.
Điều này đã được lãnh đạo các cơ quan, doanh nghiệp quan tâm khi phân tích thiết kế và
bố trí những điều kiện cần thiết để phân xưởng cũng như cơ quan, doanh nghiệp hoạt
động một cách dễ dàng và liên tục.
3/ Nguyên tắc về tính đồng bộ của các biện pháp.

0,5đ

Nguyên tắc này đòi hỏi tổ chức lao động khoa học khi thực hiện, phải triển khai giải
quyết đồng bộ các vấn đề có liên quan đó là phải có sự tham gia phối hợp đồng bộ của
toàn cơ quan, và của các bộ phận phòng ban chuyên môn trong cơ quan và sự tổ chức
thống nhất các hoạt động phối hợp của lãnh đạo cơ quan.
4/ Nguyên tắc về tính khoa học của công tác tổ chức lao đông khoa học.

0,5đ

Nguyên tắc này đòi hỏi tất cả các biện pháp tổ chức lao động khoa học phải được kế
hoạch hoá trên cơ sở những nguyên tắc, những phương pháp khoa học. Mặt khác, các
biện pháp tổ chức lao động khoa học phải có tác dụng trực tiếp nâng cao các chỉ tiêu
trong kế hoạch của công ty. Ví dụ như chỉ tiêu năng suất lao động, năng lực sản xuất,
quỹ thời gian lao động, trình độ cơ khí hoá tự động hóa…
5/ Nguyên tắc về tính quần chúng của việc xây dựng và áp dụng các biện pháp tổ chức

0,5đ

lao đông khoa học.
Nguyên tắc này đòi hỏi phải có sự tự giác tham gia của tập thể lao động, phát triển và tận
dụng được các sáng kiến, sáng tạo của cá nhân và tập thể lao động.
3.

Tổ chức phục vụ nơi làm việc là cung cấp cho nơi làm việc các loại phương tiện vật chất

0,5đ

kỹ thuật cần thiết và tạo các điều kiện thuận lợi để tiến hành quá trình lao động. Nói
khác đi, tổ chức phục vụ nơi làm việc là tổ chức đáp ứng đầy đủ các nhu cầu cho các nơi
làm việc để quá trình lao động diễn ra một cách liên tục và có hiệu quả.

Tổ chức phục vụ nơi làm việc gồm có các nội dung sau:

1,5đ

- Phục vụ chuẩn bị sản xuất bao gồm việc giao nhiệm vụ sản xuất cho từng nơi làm việc,

Mã đề: 01TCLĐ/ĐH/2014

Trang 3


chuẩn bị các tài liệu, bán thành phẩm, cấu kiện, chi tiết theo yêu cầu của sản xuất.
- Phục vụ dụng cụ bao gồm cung cấp cho nơi làm việc các loại dụng cụ cắt gọt, dụng cụ
đo, dụng cụ công nghệ và đồ gá đồng thời thực hiện cả việc bảo quản theo dõi tình hình
sử dụng, kiểm tra chất lượng dụng cụ, sửa chữa dụng cụ khi cần thiết.
- Phục vụ vận chuyển và bốc dỡ bao gồm chuyển đến nơi làm việc tất cả các phương tiện
vật chất kỹ thuật cần thiết cho sản xuất như: nguyên vật liệu, bán thành phẩm, các loại
tài liệu, dụng cụ, phụ tùng…. và chuyển khỏi nơi làm việc các loại sản phẩm, bán thành
phẩm, các loại dụng cụ phụ tùng đã sử dụng, các loại phế liệu, phế phẩm, sắp xếp các
loại đối tượng vận chuyển ở nơi làm việc hoặc vào các kho tàng.
- Phục vụ năng lượng là đảm bảo cung cấp cho nơi làm việc các nhu cầu về năng lượng
như điện, hơi khí nén, xăng dầu, hơi nước, nước… một cách kịp thời và liên tục.
- Phục vụ điều chỉnh và sửa chữa thiết bị bao gồm việc hiệu chỉnh, điều chỉnh, sửa chữa
nhỏ và lớn nhằm khôi phục khả năng hoạt động của thiết bị.
- Phục vụ kiểm tra bao gồm kiểm tra chất lượng nguyên vật liệu, bán thành phẩm….
trước khi đưa xuống nơi làm việc, kiểm tra nghiệm thu chất lượng sản phẩm của các nơi
làm việc sau khi chế tạo, kiểm tra việc thực hiện các qui trình công nghệ.
- Phục vụ sinh hoạt văn hoá tại các nơi làm việc bao gồm: giữ gìn vệ sinh nơi làm việc,
dọn các phế liệu phế phẩm, cung cấp nước uống, ăn bổ dưỡng, phục vụ y tế.
- Phục vụ khác: phục vụ kho tàng bao gồm: kiểm kê, phân loại, bảo quản nguyên vật

liệu, sản phẩm, phụ tùng, dụng cụ…. phục vụ xây dựng và sửa chữa nơi làm việc.
4.

Chế độ làm việc và nghỉ ngơi là trật tự luân phiên và độ dài thời gian của các giai đoạn

0,5đ

làm việc và nghỉ giải lao được thành nhịp đối với mỗi dạng lao động.
Việc quy định chế độ về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi có ý nghĩa rất quan trọng,

1,0đ

cụ thể:
- Là căn cứ để mỗi doanh nghiệp xác định sát và đúng chi phí nhân công, tổng mức tiền
lương phải chi trả cho người lao động theo các trường hợp làm việc và nghỉ ngơi khác
nhau.
- Người lao động biết rõ chế độ thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi sẽ chủ động bố trí
quỹ thời gian cá nhân hàng ngày, hàng tuần, hàng năm, từ đó càng tự giác tuân thủ kỷ
luật và nội quy lao động của doanh nghiệp.
- Chế độ thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi là căn cứ pháp lý để thanh tra lao động
nói riêng và cơ quan phụ trách quản lý lao động nói chung làm chức năng bảo vệ việc

Mã đề: 01TCLĐ/ĐH/2014

Trang 4


thực hiện pháp luật lao động nghiêm minh, hướng dẫn tổ chức lao động hợp lý cho các
nơi sử dụng lao động.
5.

Khẳng định: Định mức kỹ thuật lao động là cơ sở của tổ chức lao động khoa học, bởi vì:
* Định mức kỹ thuật lao động có mối quan hệ mật thiết và tác động trực tiếp lên phân

0,5đ

công và hiệp tác lao động.
Phân công và hiệp tác lao động là quá trình bóc tách những hoạt động chung của doanh
nghiệp thành những hoạt động riêng rẽ được tách biệt tương đối độc lập nhằm mục đích
sao cho phù hợp với mỗi người hay nhóm người lao động đồng thời phối hợp những hoạt
động riêng rẽ song song nhằm đảm bảo thống nhất toàn hệ thống doanh nghiệp hướng
vào mục tiêu chung được đặt ra. Như vậy, thông qua định mức kỹ thuật lao động, chúng
ta tính được hao phí lao động cần thiết để hoàn thành được bước công việc. Và việc xác
định chính xác hao phí lao động để hoàn thành chức năng phục vụ sản xuất cho phép tổ
chức phân công lao động theo chức năng hợp lý hơn. Nói cách khác là nhờ định mức kỹ
thuật lao động mà sẽ phân chia đúng đắn hơn trách nhiệm giữa công nhân chính và công
nhân phụ trong tổ chức, doanh nghiệp.
* Sự tác động của định mức kỹ thuật lao động lên hoạt động đào tạo và phát triển, nâng

0,5đ

cao trình độ kỹ năng cho người lao động.
- Đào tạo và phát triển, nâng cao trình độ kỹ năng cho người lao động luôn luôn là một
chiến lược quan trọng trong quản trị nguồn nhân lực của các doanh nghiệp, đặc biệt là
trong thời buổi nền kinh tế hội nhập sâu rộng như hiện nay. Để đào tạo và phát triển có
hiệu quả trước hết phải xác định rõ ràng nhu cầu và mục đích của đào tạo và phát triển.
Định mức kỹ thuật lao động dựa trên cơ sở xác định chính xác lượng lao động để hoàn
thành công việc trong những điều kiện hiện tại sẽ cung cấp cho các nhà quản trị thông tin
về chất lượng lao động hiện nay, từ đó có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao tay nghề nhằm
tăng năng suất lao động cho cá nhân lao động nói riêng và cho doanh nghiệp nói chung.

- Mặt khác, muốn xác định được chính xác hao phí lao động để thực hiện bước công việc
thì cần phải nghiên cứu môi trường lao động từ đó có kế hoạch tổ chức và phục vụ nơi
làm việc hợp lý: các nhân tố về tâm sinh lý, các điều kiện an toàn, máy móc thiết bị, điều
kiện nghỉ ngơi…, đồng thời định mức kỹ thuật lao động là cơ sở để phục vụ nơi làm việc
như: nguyên vật liệu được cung cấp đầy đủ và liên tục. Ngoài ra, thông qua định mức kỹ
thuật lao động tổ chức muốn tăng năng suất lao động thì phải xem xét để cải tiến điều
kiện làm và nâng cao hơn nữa công tác tổ chức và phục vụ nơi làm việc.

Mã đề: 01TCLĐ/ĐH/2014

Trang 5


* Định mức kỹ thuật lao động có mối quan hệ chặt chẽ tới khen thưởng và tăng cường

0,5đ

kỷ luật lao động.
- Định mức kỹ thuật lao động đã xác định rõ kết quả công việc mà người lao động cần
phải đạt tới trong đièu kiện kinh tế - kỹ thuật nhất định. Do đó, đây vừa là nhiệm vụ,
trách nhiệm mà người lao động thấy rõ và có nghĩa vụ thực hiện. Tuy nhiên định mức kỹ
thuật lao động còn là một công cụ quản lý lao động hiệu quả, đặc biệt trong việc tăng
cường kỷ luật lao động. Định mức kỹ thuật lao động còn là cơ sở để tiến hành các hoạt
động khen thưởng nhằm tăng động lực cho người lao động. Định mức kỹ thuật lao động
hợp lý chỉ có thể được xây dựng trong điều kiện tổ chức kỹ thuật hợp lý, làm việc trong
điều kiện đó bắt buộc người lao động phải nêu cao tinh thần trách nhiệm về ý thức, tổ
chức kỷ luật để trước hết đảm vảo tiền lương của bản thân và sau đó là lợi ích của doanh
nghiệp.
* Định mức kỹ thuật lao động là cơ sở để thực hiện phân phối theo lao động.

0,5đ

- Số lượng và chất lượng lao động là căn cứ đánh giá mức độ tham gia lao động của mỗi
người. Số lượng lao động thể hiện sự hao phí sức óc, bắp thịt, thần kinh của người lao
động và được biểu thị bằng độ dài của thời gian lao động, hoặc số lượng sản phẩm được
sản xuất ra. Chất lượng lao động thể hiện tính phức tạp của công việc mà chủ yếu được
xác định bằng trình độ và kiến thức chuyên môn của người lao động.
- Muốn bảo đảm trả thù lao lao động công bằng hợp lý, khuyến khích mọi người hăng
hái lao động, cần phải tiến hành định mức kỹ thuật lao động. Mức lao động là thước đo,
là căn cứ để xác định đơn giá trả lương, là cơ sở để xã hội, các đơn vị, doanh nghiệp đãi
ngộ người lao động theo nguyên tắc làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít.

Mã đề: 01TCLĐ/ĐH/2014

Trang 6