Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (55.19 KB, 2 trang )
Vẻ đẹp nhân cách của nhà thơ Nguyễn Khuyến trong thơ ca
20:30, 27/11/2008
Nguyễn Khuyến là nhà thơ lớn của dân tộc. Ông là một nho sĩ thành công trên con đường
học vấn và hoạn lộ. Ông đạt đến đỉnh cao vinh quang của danh vọng trong lúc xã hội Việt Nam
bước vào giai đoạn đầy đau thương.
Chế độ phong kiến đã trở thành gánh nặng của lịch sử, không đủ khả năng đưa dân tộc thoát khỏi
thảm họa ngoại xâm và nô dịch. Nguyễn Khuyến không đủ dũng khí như các chí sĩ trong phong
trào Cần Vương. Ông đã cáo quan về nhà để giữ tiết trong sạch. Là người có học, có nhân cách
lớn, ông không khỏi u hoài, day dứt trước hiện thực đau lòng của đất nước. Bởi vậy ông đã viết
trong Di chúc:
Ơn vua chua chút đền công
Cúi trông hổ đất, ngửa trông thẹn trời.
Nguyễn Khuyến (1835- 1909), quê ở làng Yên Đổ, tỉnh Hà Nam. Thủa nhỏ thông minh
chăm học. Năm 1864 thi Hương đỗ giải nguyên, năm 1871 đỗ đầu Hội nguyên và Đình nguyên,
nên mọi người thường gọi là Tam nguyên Yên Đỗ. Sau khi thi đỗ, Nguyễn Khuyến ra làm quan
giữ một số trọng trách quan trọng trong triều đình. Một thời gian sau khi thực dân Pháp xâm lược
nước ta ông đã cáo quan về quê với lí do đau mắt vào tuổi 49.
Có thể thấy, Nguyễn Khuyến là một nho sĩ được đào tạo theo khuôn mẫu đạo đức nho
giáo. Với ông, nam nhi phải có nghĩa vụ học hành đỗ đạt làm quan để thờ vua giúp nước , thực
hiện nghĩa vụ “trí quân trạch dân”(vừa giúp vua vừa làm cho dân được nhờ). Nếu vận nước bình
yên, Nguyễn Khuyến chắc chắn sẽ trở thành vị quan thanh liêm, mẫu mực. Nhưng thời Nguyễn
Khuyến, thực dân Pháp xâm chiếm nước ta, triều đình bạc nhược lần lượt dâng nước ta cho giặc.
Trong bối cảnh đó, nếu Nguyễn Khuyến tiếp tục làm quan chẳng khác nào tiếp tay cho giặc, đó
là điều mà các nhà nho chân chính, có nhân cách không thể chấp nhận. Còn theo chân các chí sĩ
yêu nước trong phong trào Cần Vương để đối mặt với kẻ thù dtộc, sẵn sàng hy sinh vì nước vì
dân thì ông chưa có đủ dũng khí và bản lĩnh. Nguyễn Khuyến lúng túng trong thái độ ứng xử.
Cuối cùng ông quyết định từ quan về quê để giữ mình trong sạch theo cách xử thế của nho sĩ
phong kiến.
Về quê, tưởng chừng được hưởng thú yên tĩnh thanh nhàn. Nhưng đất nước mỗi ngày lại
có nhiều biến động, thực trạng xã hội đau lòng khiến một nhà nho chân chính như ông không thể
nhắm mắt làm ngơ. Ông luôn mang tâm sự đau buồn u hoài. Ông hổ với đất, thẹn với trời chính