PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TOÁN TRẮC NGHIỆM

: TRƯỜNG THCS PHAN LƯU THANH TÀI LIỆU BDHSG
MỤC LỤC
Nội dung Trang
Mục lục
Phần I. Mở đầu
Phần II. Nội Dung
I. Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
III. Các giải pháp và kết quả đạt được
1. Đối với giáo viên
2. Đối với học sinh
3. Một số phương pháp giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa
học 9
Phương pháp 1: phương pháp giải toán áp dụng đònh luật
bảo toàn khối lượng
Phương pháp 2: phương pháp đường chéo
Phương pháp 3: phương pháp tăng giảm khối lượng
Phương pháp 4: phương pháp giải bài tập xác đònh
nguyên tố dựa vào công thức oxit cao nhất
Phương pháp 5: phương pháp xác đònh công thức phân tử
hợp chất hrocacbon dựa vào phản ứng hóa học.
Phương pháp 6: phương pháp giải bài tập về rượu etylic
IV. Phần IV. Kết quả đạt được
V. Phần V. Kết luận
Tài liệu tham khảo
1
2
2
3
3
3

3
3
4
6
8
10
10
12
13
13
14
PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TRẮC NGHIỆM GV: Đặng Ngọc Thành
: TRƯỜNG THCS PHAN LƯU THANH TÀI LIỆU BDHSG
PHẦN I: MỞ ĐẦU
Hiện nay trên thế giới nói chung và Việt Nam ra nói riêng việc đưa loại bài tập trắc
nghiệm có nhiều lựa chọn vào các kì thi ngày càng phổ biến vì nó có nhiều ưu điểm.
+ Xác suất đúng ngẫu nhiên thấp
+ Tiết kiệm thời gian chấm bài
+ Gây được sự hứng thú học tập của học sinh
+ Học sinh có thể tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập của mình một cách
nhanh chóng qua các bài kiểm tra trên lớp, trong sách, hay trên mạng internet. Đồng
thời tự đề ra biện pháp bổ sung kiến thức một cách hợp lí.
Đối với những loại bài tập này các em cần phải trả lời nhanh và chính xác cao vì thời
gian dành cho mỗi câu trung bình chỉ là 1.5 phút . Do đó các em phải trang bò cho mình
ngoài những cách giải thông thường, cần có những phương pháp để giải nhanh, chọn đúng.
Qua những năm giảng dạy bộ môn Hóa học 9, Tôi nhận thấy các em học sinh
thường rất yếu khi giải bài tập đặc biệt là giải bài tập trắc nghiệm khách quan. Hiện nay
theo hướng kiểm tra đánh giá mới nâng dần tỉ lệ trắc nghiệm khách quan thì trong một bài
kiểm tra thường có rất nhiều dạng toán, mà thời gian chia đều cho mỗi câu trắc nghiệm lại
rất hạn chế. Nếu các em vẫn giải bài tập theo hướng trắc nghiệm tự luận như trước đây thì

thường không có đủ thời gian để hoàn thành một bài kiểm tra đánh giá dẫn đến chất lượng
bộ môn thấp. Từ thực tế trên tôi mạnh dạn xây dựng giải pháp hữu ích” Một số phương
pháp giải nhanh bài tập trắc nghiệm môn Hóa học 9”.
Do thời gian và năng lực có hạn Tôi chỉ đi sâu giải quyết “Một số phương pháp giải
nhanh bài tập trắc nghiệm môn Hóa học 9”.
PHẦN II: NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI.
Qua giải pháp này tôi mong muốn giáo viên sẽ chủ động hơn khi hướng dẫn học
sinh giải bài tập trắc nghiệm khách quan môn Hóa học. Còn đối với học sinh giải pháp
này sẽ giúp đỡ các em rất nhiều trong việc trang bò cho mình một số phương pháp giải
nhanh, chọn đúng các bài tập trắc nghiệm khách quan. Từ đó các em không ngừng phát
huy tính tích cực chủ động, sáng tạo trong học tập bộ môn.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
Hiện nay trong chương trình hóa học 9 bài kiểm tra 15’ trắc nghiệm khách quan 100%,
bài kiểm tra đònh kỳ trắc nghiệm khách quan là 40%, bài thi tuyển sinh vào lớp 10 trắc
nghiệm khách quan là 100%. Thời gian trung bình để trả lời 1 câu hỏi trắc nghiệm khách
quan là 1.5 phút. Trong khi đó nhiều bài tập giải theo phương pháp cũ thì rất dài và tốn
thời gian. Như vậy rõ ràng là nhiều phương pháp giải bài tập theo hướng tự luận như trước
đây đã thật sự không phù hợp với phương pháp kiểm tra đánh giá mới.
PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TRẮC NGHIỆM GV: Đặng Ngọc Thành
: TRƯỜNG THCS PHAN LƯU THANH TÀI LIỆU BDHSG
Về phía học sinh khi học môn Hóa học các em thường thấy rất khó khăn trong việc giải
bài tập trắc nghiệm khách quan, nên chất lượng các bài kiểm tra thường không cao.
Nguyên nhân do: Kỹ năng phân loại bài tập còn yếu, Các em giải các bài tập trắc nghiệm
như bài tự luận nên thời gian không đảm bảo ... Từ đó kết quả bộ môn thấp dẫn đến các
em luôn nghó là môn học quá sức nên khó có thể cố gắng được.
Từ những thực trạng trên Tôi suy nghó làm thế nào để vận dụng “Một số phương
pháp giải nhanh bài tập trắc nghiệm Hóa học 9” vào thực tế giảng dạy thực sự có hiệu
quả.
III. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ.

A. Đối với Giáo viên:
Phải hệ thống hóa kiến thức trọng tâm của chương một cách logic và khái quát nhất.
Nắm vững các phương pháp giải bài tập và xây dựng hệ thống bài tập phải thật sự đa
dạng, nhưng vẫn đảm bảo trọng tâm của chương trình phù hợp với đối tượng học sinh.
Tận dụng mọi thời gian để có thể hướng dẫn giải được lượng bài tập là nhiều nhất.
Luôn quan tâm và có biện pháp giúp đỡ các em học sinh có học lực yếu, kém. Không
ngừng tạo tình huống có vấn đề đối với các em học sinh khá giỏi …
B. Đối với Học sinh:
Phải tích cực rèn kỹ năng hệ thống hóa kiến thức sau mỗi bài, mỗi chương. Phân
loại bài tập hóa học và lập hướng giải cho từng dạng toán.
Tích cực làm bài tập ở lớp và đặc biệt là ở nhà.
Phải rèn cho bản thân năng lực tự học, tự đánh giá.
C. Một số phương pháp giải nhanh bài tập trắc nghiệm Hóa học 9.
PHƯƠNG PHÁP 1: PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN
ÁP DỤNG ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN KHỐI LƯNG
1. Kiến thức cần ghi nhớ
- Nếu có PTHH tổng quát: A + B  C + D
Thì theo đònh luật bảo toàn khối lượng ta có: m
A
+ m
B
= m
C
+ m
D
Như vậy trong phản ứng có n chất nếu biết khối lượng của n – 1 chất thì tính được khối
lượng chất còn lại.
- Trong phản ứng khử oxit kim loại bằng CO, H
2
.

Ta có: n
O trong oxit
= n CO
2
= n H
2
O
Vậy: m
oxit
= m
O trong oxit
+ m
kim loại

- Trong phản ứng giữa kim loại với dd axit giải phóng khí hro thì n axit = 2 .nH
2
2. Bài Tập
Bài 1: Cho 24.4g hỗn hợp Na
2
CO
3
và K
2
CO
3
tác dụng vừa đủ với dung dòch BaCl
2
. sau
phản ứng thu được 39.4g kết tủa. Lọc tách kết tủa cô cạn dung dòch thu được m gam muối
clorua. M có giá trò là

a. 13.3g b. 15g c. 26.6g d. 63.8g
đáp án: c
PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TRẮC NGHIỆM GV: Đặng Ngọc Thành
: TRƯỜNG THCS PHAN LƯU THANH TÀI LIỆU BDHSG
Giải: Phương trình tổng quát
M
2
CO
3
+ BaCl
2

→
BaCO
3
+ 2MCl
n BaCO
3
= 0,2mol
theo phương trình n BaCl
2
= n BaCO
3
= 0,2mol
m BaCl
2
= 0,2 . 208 = 41,6g
theo đònh luật bảo toàn khối lượng
m M
2

CO
3
+ m BaCl
2
= m BaCO
3
+ m MCl
=> m MCl = 24,4 + 41,6 – 39,4
= 26,6g
Bài 2: Hòa tan hoàn toàn 20 gam hỗn hợp Mg và Fe vào dung dòch HCl dư thấy có 11.2
lít khí thoát ra (đktc) và dung dòch X. cô cạn dung dòch X thì khối lượng muối khan thu
được là
a. 19g b. 19,5g c. 55,5g d. 37,25g
Đáp án: c
Giải: M + 2HCl  MCl
2
+ H
2

n H
2
= 0.5 mol => m H
2
= 1g
n HCl = 1 mol => m HCl = 36,5g
m M + m HCl = m X + m H
2

=> m X = 20 + 36,5 – 1
= 55,5 g

Bài 3: Khử hoàn toàn 40.1g hỗn hợp A gồm ZnO và Fe
2
O
3
bằng khí H
2
thấy tạo ra 12.6g
H
2
O

khối lượng hỗn hợp kim loại thu được là
a. 28,9g b. 51,3g c. 27,5g d. 52,7g
Đáp án a
Giải: n H
2
O

= 0.7 mol
ZnO + H
2

to
→
Zn + H
2
O
Fe
2
O

3
+ 3H
2

to
→
2Fe + 3H
2
O
Từ phương trình hóa học ta có: n oxi trong oxit = n H
2
O = 0,7mol
m
O
= 0,7 .16 = 11,2g
m
A
= m
kim loại
+ m
oxi trong oxit
=> m
kim loại
= 40,1 – 11,2 = 28,9 g
Bài 4: Khử hoàn toàn 32g hỗn hợp A gồm CuO và Fe
2
O
3
bằng khí H
2

thấy tạo ra 9g H
2
O.
khối lượng hỗn hợp kim loại thu được là:
a. 12g b. 24g c. 23g d. 41g
Đáp án : b
Giải: n H
2
O = 0.5 mol
CuO + H
2

to
→
Cu + H
2
O
Fe
2
O
3
+ 3H
2

to
→
2Fe + 3H
2
O
n

O
= n H
2
O = 0,5 mol -> m
o
= 0,5.16 = 8g
m
A
= m
kim loại
+ m
O
PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TRẮC NGHIỆM GV: Đặng Ngọc Thành
: TRƯỜNG THCS PHAN LƯU THANH TÀI LIỆU BDHSG
m
kim loại
= 32 – 8 = 24g
Bài 5: Hòa tan hoàn toàn 18.4g hỗn hợp 2 kim loại hóa trò II và hóa trò III trong dung
dòch HCl người ta thu được dung dòch A và khí B. đốt cháy hoàn toàn lượng khí B thu được
9g nước. Cô cạn dung dòch A thu được khối lượng hỗn hợp muối khan là
a. 9,4 g b. 53,9g c. 55,9g d. 27,4g
Đáp án b
Giải: nH
2
O

= 0,5mol
X + 2HCl  XCl
2
+ H

2
(1)
2Y + 6HCl  2YCl
3
+ 3H
2
(2)
2H
2
+ O
2

to
→
2H
2
O (3)
Theo (3) => n H
2
= 0,5mol => m H
2
= 0,5.2 = 1g
theo (1) và(2) ta có nHCl = 2 n H
2
= 1mol
m HCl = 36,5g
theo đònh luật bảo toàn khối lượng
m
(X+Y)
+ m

(HCl)
= m
A
+ m
B
=> m
A
= 18,4 + 36,5 -1
= 53,9g
PHƯƠNG PHÁP 2: PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG CHÉO
1. Kiến thức cần ghi nhớ
a. Các chất cùng nồng độ phần trăm
m
1
C%
1
C%
2
– C%
C% =>
1 2
2 1
% %
% %
m C C
m C C
−
=
−
m

2
C%
2
C% – C%
1

m
1
là khối lượng của dung dòch có nồng độ C%
1
m
2
là khối lượng của dung dòch có nồng độ C%
2

C% là nồng độ phần trăm dung dòch thu được sau khi trộn lẫn
b. Các chất cùng nồng độ mol
V
1
C
M1
C
M2
– C
M
C
M
=>
1 2
2 1

M M
M M
V C C
V C C
−
=
−
V
2
C
M2
C
M
– C
M1

V
1
là thể tích của dung dòch có nồng độ C
M1
V
2
là thể tích của dung dòch có nồng độ C
M2

PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TRẮC NGHIỆM GV: Đặng Ngọc Thành