skkn một số BIỆN PHÁP rèn học SINH dân tộc THIỂU số học yếu môn TOÁN ở lớp 4

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO CƯ MGAR
TRƯỜNG TIỂU HỌC TÔ HIỆU

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN
TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

Năm học : 2012-2013
Người thực hiện: Trần Thị Luy

Tháng 3 năm 2013

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

1


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành Đề tài sáng kiến này, ngoài những nỗ lực tự tìm tòi,
nghiên cứu của bản thân, tôi đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của Ban giám
hiệu nhà trường, Tổ khối trưởng và các anh chị em đồng nghiệp trong trường
Tiểu học Tô Hiệu.
Tôi xin chân thành cảm ơn và rất mong tiếp tục nhận được sự giúp đỡ,
động viên, góp ý của Ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp để sáng
kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn, cũng như giúp bản thân tôi
không ngừng nâng cao kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ trong giảng dạy.

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

2


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

I. Phần mở đầu:
I.1. Lý do chọn đề tài.
Học sinh Trường Tiểu học Tô Hiệu, xã CưMgar, huyện CưMgar đa phần
là con em nông dân, cha mẹ là người đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, nhìn
chung không có điều kiện tốt nhất để chăm lo cho con cái học hành. Ngoài giờ
đến lớp các em còn phải giúp đỡ bố mẹ các công việc gia đình, cha mẹ phần vì
thiếu kiến thức, lại ít quan tâm đến việc học của các em … là nguyên nhân quan
trọng dẫn đến chất lượng học tập của nhiều học sinh rất yếu, nhất là môn Toán.
Đến lớp 4 kiến thức bị “hổng” nhiều, nên hầu hết các em rất ngại học môn
Toán. Nhiều em mặc dù đã rất cố gắng vẫn không đạt được chuẩn kiến thức, kĩ
năng yêu cầu. Làm thế nào để giúp những học sinh này vượt qua khó khăn,
theo kịp các bạn trong lớp?
Là giáo viên đã có nhiều năm gắn bó với nghề, tôi rất thông cảm với các
em và trăn trở trước thực tế đó. Với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng
dạy học môn Toán của trường, giúp đỡ các em học sinh học tốt môn Toán hơn
đó là lý do tôi chọn đề tài nghiên cứu: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH
DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Qua nghiên cứu đề tài, đề xuất được những biện pháp, giải pháp thích
hợp để giúp các học sinh học yếu yêu thích và học tốt môn Toán.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là học sinh lớp 4, trường Tiểu học Tô Hiệu trong

những năm gần đây, nhất là năm học 2011 – 2012

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

3


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Đề tài tập trung nghiên cứu về các biện pháp, giải pháp của giáo viên
giúp học sinh học lớp 4 học yếu môn Toán tiến bộ thông qua đối tượng là học
sinh lớp 4B Trường Tiểu học Tô Hiệu, năm học 2011 – 2012.
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lý luận (thông qua việc đọc, phân tích các tài
liệu, văn bản có liên quan);
- Phương pháp khảo sát thực tế, phỏng vấn, trao đổi, phân tích các số
liệu;
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
II. Phần nội dung
II. 1.Cơ sở lý luận
Trên cơ sở nghiên cứu các tài liệu về các phương pháp dạy học Toán ở
bậc Tiểu học, chuẩn kiến thức kỹ năng mà học sinh cần đạt được sau giờ học
Toán, tham khảo sách hướng dẫn và một số tài liệu bồi dưỡng trong chương
trình toán ở bậc Tiểu học.
II.2.Thực trạng
a. Thuận lợi- khó khăn
- Về thuận lợi, Trường tiểu học Tô hiệu những năm qua cơ sở vật chất
phục vụ cho dạy và học đã được Nhà nước quan tâm đầu tư nâng cấp, đội ngũ
giáo viên được bố trí đảm bảo để trường tổ chức dạy 2 buổi/ngày cho các lớp

2,4 . Học sinh được cấp phát đầy đủ sách vở. Trường lớp khang trang, có đủ
điện ,quạt, ánh sáng, bàn ghế ngồi học đúng quy cách( 2em /1bàn).Tập thể sư
phạm nhà trường luôn nhiệt tình, có trách nhiệm, luôn đoàn kết, thống nhất, sẵn
sàng chia sẻ kinh nghiệm, tạo những điều kiện tốt nhất để mỗi thành viên phát
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

4


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

huy năng lực, hướng tới mục tiêu chung là nâng cao chất lượng giáo dục của
nhà trường.
- Về khó khăn: Trường đóng trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội
còn nhiều khó khăn, nhiều học sinh có điều kiện hoàn cảnh gia đình khó khăn
về kinh tế nên còn ít quan tâm đến việc học tập của con em mình cả ở nhà và ở
lớp, chủ yếu trông cậy vào giáo viên đứng lớp. Tỷ lệ học sinh là người đồng
bào dân tộc thiểu số cao ( trên 95 %), kỹ năng học tập hạn chế, kiến thức bị hụt
hẫng từ các lớp dưới …
b. Thành công- hạn chế
Trong thời gian qua, cùng với các hoạt động quản lý của nhà trường,
việc giáo viên chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp, giải pháp rút ra từ
trong quá trình giảng dạy đã có tác động tích cực, ảnh hưởng lớn đến kết quả
học tập của học sinh, đặc biệt là học sinh yếu Toán. Chất lượng giáo dục từ đó
đã có nhiều chuyển biến tích cực hơn.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, một hạn chế trong chất
lượng học tập của học sinh trong thời gian qua là số lượng học sinh học yếu
môn Toán còn khá cao, khảo sát đầu năm học số học sinh có điểm môn Toán
dưới trung bình chiếm tỉ lệ cao .
c. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…

Mỗi học sinh học yếu môn Toán đều có nguyên nhân riêng và rất đa
dạng. Có thể chia ra một số nguyên nhân thường gặp là:
- Sau 3 tháng hè nghỉ học không được ôn luyện, khi vào đầu năm học
mới học sinh quên kiến thức cơ bản, kỹ năng tính toán yếu dẫn đến kết quả
khảo sát đầu năm số điểm dưới trung bình chiếm tỉ lệ cao.
- Do chưa nắm được phương pháp học môn Toán, năng lực tư duy bị hạn
chế . Nhiều học sinh thể lực vẫn phát triển bình thường nhưng năng lực tư duy
Toán học kém phát triển.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

5


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

- Do lười học, phương pháp học tập chưa tốt; thiếu tự tin, ngại cố gắng,
rụt rè, có thái độ thờ ơ đối với học tập.
- Trình độ dân trí của một số người dân đồng bào dân tộc thiểu số còn
thấp.
Ngoài những nguyên nhân chủ yếu nêu trên, còn có các yếu tố tác động
như sau:
- Do thiếu điều kiện học tập, có hoàn cảnh đặc biệt, kinh tế khó khăn, các
bậc phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con em, điều kiện sức khỏe
chưa tốt...
- Giáo viên chưa theo dõi sát sao, kịp thời các biểu hiện sa sút của học
sinh nên nhiều học sinh đã kém lại càng thêm kém, lỗ hổng kiến thức ngày
càng lớn.
- Giáo viên chỉ chú trọng đến học sinh đại trà, trong giảng dạy chưa nắm
vững yêu cầu kiến thức kĩ năng của từng bài dạy dẫn đến dạy dàn trải, không
xoáy sâu trọng tâm.

- Có thể giáo viên chưa có tâm huyết với nghề, trong giảng dạy chưa
nhiệt tình, chưa có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác, thiếu đầu tư thời
gian và công sức trong công tác phụ đạo học sinh.
- Giáo viên chưa sâu sát để hiểu hết hoàn cảnh của từng em do chưa có
sự phối hợp tốt giữa giáo viên và phụ huynh học sinh.

II.3. Giải pháp, biện pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Thực hiện các giải pháp, biện pháp nhằm giúp học sinh học yếu toán tiếp
thu được những kiến thức và kĩ năng tối thiểu mà chương trình và chuẩn kiến
thức kĩ năng quy định. Từ đó nâng cao dần kết quả học tập môn Toán của học
sinh.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

6


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
b1) Biện pháp chung:
Mỗi đối tượng học sinh yếu môn Toán cần có những biện pháp cụ thể
khác nhau, nhưng muốn thực hiện công tác giúp đỡ học sinh yếu có hiệu quả
thì dù là đối tượng nào giáo viên cũng cần phải thực hiện các biện pháp chung,
cụ thể như sau :
- Thực hiện đánh giá đúng chất lượng học Toán của học sinh trong lớp.
Ngay từ đầu năm học, giáo viên phải tiến hành theo dõi thường xuyên, cụ thể
kết quả học tập của học sinh trong lớp (kết quả kiểm tra hằng ngày, các bài
kiểm tra định kì..) để phát hiện sớm các học sinh khó khăn trong học tập, đi
sâu, phân tích nguyên nhân dẫn đến tình trạng yếu kém của từng em.

- Qua kết quả khảo sát môn Toán đầu năm, giáo viên lập danh sách học
sinh yếu Toán theo các nguyên nhân chủ yếu đã nêu ở phần trên.
- Lập kế hoạch, nội dung, chương trình phụ đạo học sinh yếu, kém. Căn cứ
vào kết quả kiểm tra khảo sát chất lượng đầu năm và các thông tin đã thu thập
được qua phân tích, đánh giá năng lực học sinh, giáo viên xây dựng kế hoạch
phụ đạo học sinh sao cho thật sát các đối tượng, cụ thể qua từng tháng và có
điều chỉnh bổ sung các nội dung tùy theo tình hình học tập của học sinh và sau
mỗi lần kiểm tra định kì.
Trên cơ sở kế hoạch đã lập, xác định trọng tâm phụ đạo trong từng
tháng. Nội dung phụ đạo có thể bổ sung , điều chỉnh tùy theo tình hình học tập,
mức độ nhận biết của học sinh. Cuối mỗi tháng và sau mỗi giai đoạn học tập,
giáo viên phải đánh giá đúng chất lượng học tập của các em. Từ đó, phân tích,
nhận định được những nội dung kiến thức nào học sinh còn thiếu sót để tiếp tục
ôn tập rèn luyện bổ sung trong thời gian tới. Trong các buổi dạy phụ đạo, nội
dung chủ yếu là kiểm tra mức độ lĩnh hội kiến thức đã giảng dạy trên lớp đồng
thời ôn tập củng cố để học sinh nắm chắc kiến thức hơn.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

7


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

- Lập kế hoạch dạy học Toán chung của lớp phù hợp tình hình thực tế,
đảm bảo được Chuẩn kiến thức kĩ năng cần thiết nhưng không gây nặng nề quá
tải cho học sinh trung bình, yếu. Giáo viên phải luôn có ý thay đổi phương
pháp và hình thức tổ chức dạy học qua mỗi tiết dạy để học sinh thật sự thích
thú.Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, sử dụng hệ thống câu hỏi từ
dễ đến khó, các câu hỏi gợi mở để những em học yếu có thể trả lời câu hỏi dễ
tạo cho các em hứng thú trong giờ học, mạnh dạn, tự tin mà không rụt rè, mặc

cảm. Để tạo không khí học tập thoải mái học mà chơi, chơi mà học giáo viên
sử dụng các trò chơi học tập Toán, các câu đố vui Toán học, các mẩu truyện kể
Toán học thu hút các em vào bài học.
Giáo viên coi trọng việc sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học để hỗ trợ cho
quá trình nhận thức trực quan cảm tính của học sinh. Mỗi em học sịnh dân tộc
thiểu số đã được cấp một bộ đồ dùng học Toán riêng do đó thông qua thao tác
trên các đồ dùng học sinh có được nhận thức và bước đầu rút ra được những
nhận xét về tri thức Toán học cần học.
Ví dụ: Quan sát hình thoi , hình bình hành,… học sinh nắm được đặc điểm tính
chất của từng hình. Quan sát các hình tròn, hình vuông được chia thành nhiều
phần bằng nhau, đã tô màu một số phần…
- Tập trung rèn luyện kĩ năng và ôn tập kiến thức cho học sinh, đây là
biện pháp quan trọng nhất, gồm các nội dung, yêu cầu sau đây:
- Đa số HS lớp 4 kĩ năng thực hiện nhân chia rất chậm nên cần kiểm tra kĩ
bảng nhân, chia để lấp lổ hổng kiến thức cho HS: Tổ chức thi đọc thuộc bảng
cửu chương, hỏi đố đơn giản về phép nhân, chia … Cách thực hiện như sau:
+ Giao việc cụ thể : Ví dụ mỗi tuần học thuộc 2 bảng nhân, chia bằng
cách học ở nhà và 15 phút đầu giờ.
+ Kiểm tra bảng nhân chia (giờ kiểm tra bài hằng ngày)
+ Tổ chức thi đua: Đọc bảng nhân, chia cuối mỗi tuần;
+ Động viên khích lệ sự cố gắng của các em.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

8


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

- Cùng với việc lấp lỗ hổng kiến thức cho học sinh yếu, kém Toán, cần chú
ý và tìm ra những phương pháp giảng dạy thích hợp, tập trung vào các yêu cầu

chính, giúp các em làm thành thạo 4 phép tính cộng trừ, nhân, chia với mức độ
vừa sức để các em nâng dần trình độ, không nôn nóng, khắc phục tính ngại khó
ở học sinh.
- Sau khi học sinh đã thực hiện thành thạo 4 phép tính, giáo viên cần chú
ý đến việc giải toán có lời văn . Giáo viên nên chọn cách dạy phù hợp để học
sinh dễ hiểu, nắm chắc nhớ kĩ từng dạng Toán và phát triển các bài tập theo
mức độ tăng dần độ khó, thay đổi các dữ kiện trong cùng một bài toán, luôn có
sự so sánh, đối chiếu giữa các bài, các dạng để học sinh nắm chắc kiến thức.
- Tổ chức cho HS khá, giỏi thường xuyên giúp đỡ các bạn yếu kém về
cách học tập, phương pháp vận dụng kiến thức, giúp các em có phương pháp
học tập tốt. Cách thực hiện như sau:
+ Phát huy tác dụng tích cực của hình thức dạy học theo nhóm, theo
cặp,tổ chức cho HS nhà gần nhau thành một nhóm học tập. Chọn nhóm trưởng
có tinh thần trách nhiệm, tính trung thực cao. HS trong nhóm có nhiệm vụ hỗ
trợ, giúp đỡ lẫn nhau về phương pháp học tập, cách vận dụng kiến thức không
chỉ ở lớp mà còn ở nhà. Nhóm trưởng kiểm tra bài học, bài làm của các bạn,
báo cáo với GV vào đầu buổi học. Tổ chức biểu dương nhóm có nhiều HS tiến
bộ vào cuối mỗi tuần, mỗi tháng.
+ Thành lập đôi bạn cùng tiến, giúp đỡ nhau trong học tập, GV tổ chức,
hướng dẫn HS khá giỏi theo dõi, giúp đỡ các bạn yếu trong việc chuẩn bị bài
học, bài làm (nhất là những HS có hoàn cảnh khó khăn như: khuyết tật, sức
khỏe yếu, mồ côi…).
- Kiên trì uốn nắn để sửa những thói quen xấu của các em như: Chưa đọc
kĩ đề bài trước khi làm bài tập, tính toán cẩu thả, không làm nháp hoặc viết lộn
xộn, trình bày bài giải tùy tiện, không thử lại bài toán….Đối với HS yếu GV
nên coi trọng tính vững chắc của kiến thức, dành thời gian tăng cường luyện tập
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

9

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

cho các em. Khi học các dạng Toán có lời văn HS thường đọc đề qua loa,
không hiểu đề không biết tóm tắt bài toán dẫn đến không tìm được cách giải…
GVcần cho những em yếu đọc nhiều lần đề Toán, phân tích đề Toán bằng hệ
thống câu hỏi:
+ Bài toán cho biết gì? ( nêu các dữ kiện đã cho)
+ Bài toán hỏi gì?
Hướng dẫn tóm tắt ngắn gọn
Hướng dẫn giải từng bước tỉ mỉ để HS hiểu.
- Khi hướng dẫn học tập ở nhà, GV cân nhắc, giao việc phù hợp từng đối
tượng học sinh. Đối với bài tập về nhà của học sinh yếu kém, GV yêu cầu phụ
huynh học sinh có ý kiến xác nhận vào phía dưới nhằm đảm bảo sự giám sát
hay đốc thúc kịp thời của gia đình. Đó cũng chính là một biện pháp để GV đòi
hỏi PHHS quan tâm đến con em của mình nhiều hơn. Đến lớp, GV kiểm tra cụ
thể điểm sai mắc phải của HS để trao đổi, hướng dẫn sữa bài; khuyến khích
động viên đúng lúc khi các em tiến bộ; bảo ban, nhắc nhở , khuyên răn ân cần
đối với HS có thái độ lơ là. Biểu dương , khen ngợi khi các em làm bài đúng,
những em có ý thức chăm chỉ, tiến bộ.
- Xây dựng được môi trường học tập thân thiện ( lớp học thân thiện, giờ
học thân thiện,..) khuyến khích học sinh tham gia học tập để học sinh phát huy
được tính tích cực , chủ động sáng tạo trong giờ học Toán. Khi dạy học Toán,
giáo viên cần chú ý đến từng đối tượng HS ( giỏi, khá, trung bình, yếu), trình
độ nhận thức (nhanh , chậm…), kĩ năng tính toán (nhanh , chính xác…), thái độ
học tập ( chăm chỉ, cẩn thận, tự tin…) đặc biệt quan tâm giúp đỡ HS yếu.
- Thực hiện tốt công tác phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh.
Thường xuyên trao đổi, báo cáo tình hình học tập của các em học sinh; đề nghị
gia đình tạo điều kiện cho các em học tập, kết hợp với phụ huynh động viên,
đôn đốc, nhắc nhở giúp các em hoàn thành các bài tập ở nhà và kế hoạch học

tập ở trường.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

10


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

b2) Các biện pháp riêng cho từng đối tượng học sinh:
- Đối với học sinh yếu do quên kiến thức cơ bản, kỹ năng tính toán
yếu
Vì kiến thức ở lớp dưới của các em bị hổng, không thể nào bù đắp ngay
được trong một thời gian ngắn. Tôi đặt quyết tâm trong suốt cả năm học, đặc
biệt là học kì I để giúp nhóm học sinh thuộc đối tượng 1 này lấp dần các lỗ
hổng kiến thức theo nguyên tắc “hổng chỗ nào, lấp đúng chỗ ấy”. Đối với
những học sinh này cần phải có thêm thời gian học ngoài giờ dưới sự hướng
dẫn tỉ mỉ những kiến thức cơ bản, trọng tâm đã học theo một hệ thống riêng và
yếu tố dẫn đến thành công là “nắm chắc, luyện kĩ”.
Ví dụ: Các em hổng về kiến thức tính diện tích, chu vi hình chữ
nhật,hình vuông. Giáo viên phải hệ thống lại quy tắc, công thức vận dụng. Cho
các em ghi vào vở nháp về nhà học thuộc và nhớ.Sau đó cho các em thực hành
tính toán với những con số thật đơn giản rồi nâng dần yêu cầu tùy theo tình
hình, mức độ lĩnh hội kiến thức của các em.
Trong các tiết Luyện Toán, giáo viên phải soạn cho các em những bài tập
riêng theo từng lỗ hổng kiến thức của từng em, kiểm tra, rà soát và củng cố các
kiến thức, chấm bài ngay trong tiết luyện tập, thường xuyên khích lệ động viên
mỗi khi các em được điểm cao hơn. Nhắc lại kiến thức cũ là biện pháp cần thiết
đối với các em thuộc đối tượng này. Với đối tượng này giáo viên cũng cần lưu ý
trong việc tổ chức các hoạt động học tập cho các em, giáo viên cần phải có sự
linh hoạt trong việc tổ chức các hình thức học tập sao cho thật nhẹ nhàng, thoải

mái cho học sinh, giúp học sinh vừa học, vừa chơi. Các trò chơi toán học như
đã nêu trên là những hình thức không thể nào thiếu trong việc tổ chức các hoạt
động học tập cho các em, từ đó giúp các em thấy học Toán không quá khó,
không quá nặng nề, dần dần yêu thích học Toán hơn và học tập có hiệu quả hơn
- Đối với học sinh yếu do chưa nắm được phương pháp học môn Toán,
năng lực tư duy bị hạn chế
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

11


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Do năng lực tư duy yếu nên các em luôn cảm thấy mất tự tin, không tin
vào khả năng của bản thân. Chính vì vậy, vấn đề cơ bản là giúp các em lấy lại
lòng tự tin, phát huy được những tố chất cơ bản đang tiềm ẩn của mỗi em trong
việc học tập môn Toán. Gắn học Toán với thực tế xung quanh các em giúp các
em hiểu các kiến thức Toán học không phải là khô khan, xa lạ mà chính là
những bài học thật gần gũi từ trong thực tế đời sống của các em. Học sinh xác
định được động cơ học tập đúng đắn nhờ vào việc vận dụng các công thức toán
vào thực tiễn hàng ngày.
Ví dụ: Cho học sinh thực hành đo chiều dài, chiều rộng của mặt bàn
(bàn các em ngồi học trong lớp). Hoặc cho HS thực hành đo chiều dài, chiều
rộng bảng lớp .Sau đó, giáo viên yêu cầu học sinh tính diện tích mặt bàn, bảng
lớp bằng cách áp dụng công thức tính diện tích hình chữ nhật để tính.
- Đối với học sinh yếu do lười học, phương pháp học tập chưa tốt
Những học sinh này trong lớp thường không chú ý nghe giảng, mỗi khi
làm bài kiểm tra tại lớp thường cẩu thả, không có ý thức kiểm tra lại bài làm.
Cô giáo nhắc nhở thì xem lại qua loa cho xong chuyện. Bài tập và bài học ở nhà
không chuẩn bị chu đáo trước khi đến lớp. Tóm lại, đối với diện học sinh này

cần có sự kết hợp chặt chẽ với phụ huynh nhằm quản lí việc học ở nhà. Cụ thể:
- Giáo viên cần tạo cho các em được thoải mái trong học tập, dần dần
các em có sự hứng thú và học tập tích cực, hiệu quả hơn.
- Giáo viên phải hình thành cho các em phương pháp tự học. Muốn làm
được điều đó, giáo viên phải định hướng cho học sinh nội dung cần ôn tập, rèn
luyện ở nhà .
- Trong các tiết dạy học Toán hàng ngày, sau khi đã hoàn thành nội dung
mỗi bài học, giáo viên cho các em hệ thống và tự kiểm tra lại vốn kiến thức đã
lĩnh hội ở lớp bằng các trò chơi học tập để củng cố kiến thức của bài học , biết
chia sẻ cùng thầy cô, bạn bè những vấn đề mà bản thân các em gặp khó khăn
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

12


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

trong quá trình học tập. Điều đó không những giúp các em có phương pháp học
tập tốt mà còn xây dựng được mối quan hệ thân thiện giữa GV – HS, HS – HS
Ví dụ: Khi dạy về dấu hiệu chia hết, sau khi học sinh đã nắm được dấu hiệu
chia hết cho 2 và 5, GV tổ chức trò chơi để củng cố kiến thức cho HS chẳng
hạn :

Cho các số 6, 35, 204, 1000, 537
a, Số nào chia hết cho 2?
b, Số nào chia hết cho 5?
c, Số nào vừa chia hết cho 2, vừa chia hết cho 5?
GV gắn mỗi số với 1 bông hoa. Tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi

trong thời gian từ 3 – 4 phút, sau đó gọi đại diện các nhóm lên bảng gắn mỗi

bông hoa với từng ý tương ứng( ưu tiên cho những HS yếu).
Tổng kết tuyên dương những em đã gắn đúng.
Ở lớp, GV phối hợp với cán sự lớp kiểm tra nhắc nhở thường xuyên
(chấm bài, kiểm tra bài học hàng ngày) để từng bước đưa các em vào nền nếp
học tập.
- Đối với học sinh yếu do thiếu điều kiện học tập hoặc do điều kiện
khách quan tác động - học sinh có hoàn cảnh đặc biệt:
+ Các em này thiếu thốn cả vật chất lẫn tình cảm. Vì vậy, GV phải là
chỗ dựa vững chắc về mặt tinh thần cho các em bằng các việc làm cụ thể:
+Dành thời gian quan tâm về sức khỏe, chuyện trò với các em nhiều
hơn để hiểu được tình cảm, mong muốn của HS.
+ Huy động sự giúp đỡ của cả lớp, nhà trường, các tổ chức xã hội.
+Tạo mọi điều kiện để các em hòa nhập vào tập thể để tránh mặc cảm, tự
ti.
+Bố trí thời gian kèm cặp, lấp dần lỗ hổng kiến thức, hình thành dần
phương pháp học toán cho các em. Luôn khích lệ động viên để các em tự tin
vào bản thân mình để từ đó vươn lên trong học tập. Với các em này, giáo viên
phải hết lòng thương yêu, giúp đỡ.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

13


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

+Học sinh Tiểu học hiếu động, nặng về cảm tính do đó tạo lớp học thân
thiện sẽ mang lại hiệu quả tích cực, tránh gò bó căng thẳng để các em HS yếu
mạnh dạn tự tin có thể xung phong trả lời những câu hỏi dễ hoặc làm những bài
tập dễ.
c.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp

Để thực hiện tốt các giải pháp, biện pháp nêu trên đòi hỏi giáo viên phải
có tâm huyết với nghề, trong giảng dạy luôn nhiệt tình, có tinh thần trách
nhiệm cao trong công tác. Bên cạnh đó, cần có một môi trường sư phạm tốt, tập
thể sư phạm nhà trường đoàn kết, kịp thời chia sẻ, động viên, khuyến khích
nhau trong quá trình công tác.
d.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp, giải pháp trên phải được giáo viên thực hiện đồng bộ và
kiên trì liên tục trong suốt cả năm học thì mới đạt hiệu quả cao.
II. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu.
Qua thực hiện các biện pháp nêu trên đã giúp các học sinh học yếu môn
Toán của lớp 4B có sự tiến bộ rõ rệt, đưa chất lượng học tập của các em nâng
dần. Kết quả cho thấy tác động đã có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học toán
của học sinh, đặc biệt là học sinh yếu Toán. Điểm các lần kiểm tra định kì so
với bài kiểm tra khảo sát đầu năm đã được nâng lên rõ rệt. Cụ thể kết quả học
tập môn Toán của lớp 4B trong năm học 2011-2012 ở bảng sau:
Xếp loại

Đầu năm

Giỏi

Cuối kỳ I

Cuối kỳ II

4

4

Khá

1

6

7

Trung bình

5

11

12

Yếu

17

2

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

14


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Từ số liệu kết quả học tập nêu trên, chứng minh rằng việc áp dụng các

biện pháp rèn học sinh yếu về môn Toán đã nâng dần kết quả học tập toán của
các em, vào cuối năm học đã không còn học sinh yếu toán.
III. Phần kết luận, kiến nghị
III.1. Kết luận:
Với đối tượng học sinh yếu môn Toán, việc quan tâm của giáo viên đến
từng học sinh và phương pháp giảng dạy sát đối tượng, kịp thời khích lệ động
viên, đáp ứng đúng những điều các em còn thiếu về kiến thức, kỹ năng và cách
tư duy toán học… sẽ giúp các em dần theo kịp yêu cầu về chất lượng học tập
môn Toán . Công tác giảng dạy để nâng cao chất lượng thực của học sinh yếu
kém môn Toán là một việc làm hết sức khó khăn, phức tạp. Đây là một quá
trình bền bỉ lâu dài chứ không phải một ngày hai ngày. Để thực hiện được
nhiệm vụ đó, đòi hỏi giáo viên phải đầu tư thời gian, lòng nhiệt tình, tâm huyết,
tinh thần tận tụy, theo dõi sâu sát các em, nắm chắc từng hoàn cảnh cụ thể của
từng học sinh yếu kém, đồng thời có năng lực chuyên môn vững vàng , biết
vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học thích hợp cho từng đối tượng cụ
thể, và bằng tình cảm yêu thương trẻ thật sự, khéo léo phối hợp cùng gia đình
dạy dỗ, uốn nắn thì sẽ đạt được kết quả mong muốn là giúp cho các em học
sinh yếu kém môn Toán học hành tiến bộ.

III. 2.Kiến nghị:
Qua việc nghiên cứu đề tài, tôi xin nêu một số kinh nghiệm và kiến nghị
sau đây để các giáo viên có thể áp dụng trong giảng dạy, giúp cho những học
sinh yếu kém môn Toán tiến bộ:
- Thứ nhất, làm tốt công tác chủ nhiệm, bền bỉ theo dõi, tìm hiểu sát từng
đối tượng học sinh để phát hiện ra các kiến thức các em chưa nắm được và
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

15

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

nguyên nhân khiến các em học yếu, kém môn Toán. Từ đó có kế hoạch giúp đỡ,
phụ đạo sát với từng đối tượng học sinh.
- Thứ hai, thực hiện xây dựng kế hoạch kèm cặp, phụ đạo phải cụ thể;
tranh thủ sự giúp đỡ của đồng nghiệp và của BGH nhà trường.
- Thứ ba, phải hết sức kiên trì, nhẫn nại, hướng dẫn học sinh từng điểm
nhỏ, cụ thể, không được nóng vội muốn có ngay kết quả hoặc yêu cầu tiến bộ
nhanh của các em.
- Thứ tư, giáo viên phải tìm tòi nghiên cứu không ngừng học hỏi nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ để có kiến thức vững chắc, phương pháp
giảng dạy hay. Trong giảng dạy phải bám sát chương trình và chuẩn kiến thức,
kĩ năng. Đảm bảo tính vừa sức của học sinh; tạo cho học sinh tính tự giác, tích
cực, chủ động trong việc lĩnh hội kiến thức mới.
- Thứ năm, thường xuyên kiểm tra, khảo sát, đánh giá năng lực học sinh
để có phương pháp giảng dạy phù hợp. Thường xuyên quan tâm tới sự tiến bộ
cũng như biểu hiện sút kém của từng em học sinh để uốn nắn kịp thời; gần gũi
động viên học sinh, tạo cho các em sự hứng thú trong học tập.
- Thứ sáu, thường xuyên giữ mối liên hệ với phụ huynh để trao đổi
thông tin về kết quả học tập, thống nhất các biện pháp phối hợp giúp đỡ học
sinh.
- Thứ bảy, đề nghị lãnh đạo nhà trường thực hiện tốt công tác tham mưu,
phối hợp với cấp ủy, chính quyền trong việc vận động, tuyên truyền để nâng
cao nhận thức, trách nhiệm của người dân địa phương đối với việc học tập của
con em mình, xây dựng được “xã hội học tập”.

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

16

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp dạy học Toán ở tiểu học.(Nhà xuất bản Đại học SP Hà Nội)
2.Sách giáo khoa Toán 4.( Nhà xuất bản Giáo dục)
3.Sách giáo viên Toán 4. ( Nhà xuất bản Giáo dục)
4. Thiết kế bài giảng Toán 4 / Tập 1,2 (Nhà xuất bản Hà Nội)
5.Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học ở Tiểu học lớp4 ( Nhà xuất bản Giáo dục)

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

17


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỤC LỤC

PHẦN
I
Mở đầu

II
Nội dung

III
Kết thúc vấn đề

NỘI DUNG
1. Lý do chọn đề tài

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
3. Đối tượng và pham vi nghiên cứu
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng của vấn đề
a. Thuận lợi, khó khăn
b. Thành công, hạn chế
c. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
3. Giải pháp, biện pháp thực hiện
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp

Trang
3
3
3
4
4
4
4
4
5
5
6
6

b. Nội dung và cách thức thực hiện

7

b1) Những biện pháp chung
b2) Những biện pháp cụ thể
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp

7
11
14

d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp

14

4. Kết quả thực hiện qua khảo nghiệm

14

1. Kết luận

15

2. Kiến nghị, đề xuất

15

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ HỌC YẾU MÔN TOÁN Ở LỚP 4

18