Vai trò của các nhóm lợi ích

The Role of Interest Groups

Vai trß cña
c¸c nhãm lîi Ých
R. Allen Hays

1


"Nhóm lợi ích là một cơ cấu có tổ chức của
công dân, những người có chung mục tiêu và
muốn gây ảnh hưởng tới chính sách công"
- Jeffrey Berry
Hiệp hội các nhóm lợi ích

Biờn tp chớnh: George Clack / Biờn tp viờn: Melvin Urofsky
Ch biờn: Paul Malamud / Ch nhim M thut: Thaddeus A. Miksinski

R. Allen Hays l gim đốc chương trình đo to sau đi học về chính sch
công v l gio sư khoa học chính trị ti Đi học Tổng hợp Bắc Iowa. Cuốn
Chính quyền liên bang v nh ở đô thị ca ông được sử dụng rộng ri
như ti liệu tham kho về lịch sử ca chính sch nh ở. Gần đây, cc nghiên
cứu ca ông đ mở rộng hơn bao trùm c hot động ca nhóm lợi ích quanh
việc xây dựng chính sch x hội. Cuốn sch Ai ng hộ cho người
nghèo? , do Routletge xuất bn năm 2001, dẫn chứng v so snh hot
động ca nhóm lợi ích trong ba lĩnh vực chính trị x hội ở Mỹ: nh ở, thức
ăn, hỗ trợ tiền mặt. Trước khi dy ở Đi học Tổng hợp Bắc Iowa, Gio sư
Hays l người qun lý vấn đề nh ở ca chính quyền địa phương.

3

Nhệm lỏi ẹch là mĩt cơ chè quan trìng qua đệ các công dân Mợ làm cho các quan
chờc đưỏc bu lên bièt đèn nhộng ù tưịng, nhu cu và quan điấm cóa mẻnh.
Công dân cệ thấ thưíng thy mĩt nhệm lỏi ẹch tp trung vào các mi quan tâm
cóa hì, bt lun hì chồ trìng đèn nhộng mi quan tâm đệ đèn mờc nào. Thư mổc
các hip hĩi tẻnh nguyn cóa Mợ cho thy cệ vô vàn lù do đấ công dân tp hỏp lại
vi nhau. Bách khoa thư vẫ các hip hĩi cóa Gale Research, Inc., đưỏc công nhn
rĩng rãi là mĩt trong nhộng danh sách toàn din nht vẫ các hip hĩi. Không phải
tt cả các nhệm này đẫu hoạt đĩng vẫ mắt chẹnh trề, nhưng nhiẫu nhệm trong s
đệ cọng c gẵng gây ảnh hưịng ti chẹnh sách công.
Các cơ cu chẹnh thờc và nhộng truyẫn thng phi chẹnh thờc trong nẫn chẹnh trề
Mợ là mảnh đt màu mò đấ các nhệm lỏi ẹch phát triấn. Trong h thng Mợ cệ
mĩt đắc điấm làm gia tăng ảnh hưịng cho các nhệm lỏi ẹch đệ chẹnh là sở yèu
kầm tương đi cóa các đảng phái chẹnh trề Mợ, sở yèu kầm này mĩt phn xut
phát tỗ sở phân chia quyẫn lởc giộa ngành lp pháp và hành pháp. Trong mĩt h
thng nghề vin như ị Anh, vic thó tưng nẵm quyẫn phổ thuĩc vào sở óng hĩ
cóa đa s trong Quc hĩi, các đảng phái cệ quyẫn kiấm soát đáng kấ đi vi các
nghề sé và do vy kiấm soát luôn vic hoạch đềnh chẹnh sách. Ngưỏc lại, vẫ mắt
chẹnh trề, các cuĩc bu cố tng thng và Quc hĩi Mợ là nhộng sở kin riêng rặ,
ngay cả khi nhộng cuĩc bu cố này đưỏc t chờc cõng thíi điấm. Mi nghề sé phải
xây dởng mĩt liên minh thẵng thè tại bang hay qun cóa hì, và bản cht cóa
nhộng liên minh này rt khác so vi liên minh đa s do ờng cố viên tng thng
thành công thành lp. Bng chờng rế ràng cóa điẫu này là thởc tè rng, trong sut
khoảng thíi gian kấ tỗ Chièn tranh Thè gii thờ hai, Quc hĩi và chờc về tng
thng đẫu chều sở kiấm soát cóa đảng đi lp. Do đệ, các thành viên Đảng dân
chó và đảng Cĩng hểa không phải lồc nào cọng chẵc chẵn óng hĩ quan điấm cóa
tng thng là ngưíi cóa đảng mẻnh hoắc cương lénh tranh cố cóa đảng. Không
trung thành lẵm đi vi đảng làm ảnh hưịng cóa các nhệm lỏi ẹch đưỏc tăng
cưíng, cả trong các cuĩc bu cố, khi sở h trỏ tài chẹnh cóa hì là vô cõng quan
trìng và sau này, khi các nhệm đã h trỏ ờng cố viên thẵng thè dẹnh lẹu chắt chặ

hơn ti công vic hoạch đềnh chẹnh sách.
Đắc điấm thờ hai cóa h thng khuyèn khẹch sở phát triấn cóa các nhệm lỏi ẹch là
sở phi tp trung hệa quyẫn lởc chẹnh trề đi vi các bang và các đềa phương, gìi là
h thng liên bang hay "chó nghéa liên bang". Các Hip hĩi cóa công dân thưíng
bẵt đu ị cp đĩ bang và đềa phương, sau đệ kèt hỏp thành các t chờc toàn quc.
Do vy, phi tp trung hệa khuyèn khẹch sở phát triấn đa dạng hơn cóa các nhệm
lỏi ẹch. Phi tp trung hệa cọng làm suy yèu hơn nộa h thng đảng bịi sở đa
dạng vẫ kinh tè và xã hĩi cóa 50 bang làm cho kớ lut nghiêm khẵc trong đảng trị
nên khệ thởc hin.

5


Thêm vào đệ, h thng quan tểa đĩc lp, mạnh mặ trong h thng Mợ cọng tăng
thêm sờc mạnh cóa các nhệm lỏi ẹch. Các tểa án Mợ thưíng đưa ra phán quyèt vẫ
các vn đẫ mà ị các chẹnh thấ dân chó khác, nhộng vn đẫ đệ thuĩc thm quyẫn
cóa ngành lp pháp hoắc cóa gii chờc quan liêu. Do đệ, các nhệm lỏi ẹch cệ thấ
kin đấ đạt đưỏc mổc tiêu chẹnh sách mà hì không giành đưỏc thông qua hoạt
đĩng lp pháp. Chằng hạn như, vào đu nhộng năm 1950, nhộng chièn thẵng tại
tểa án cóa Hip hĩi Quc gia vẻ Sở tièn bĩ cóa Ngưíi da màu đã tạo nên nhộng
vèt nờt đu tiên trong chẹnh sách phân bit chóng tĩc cóa Mợ. Sở kin này xảy ra
nhiẫu năm trưc khi Quc hĩi do nhộng ngưíi miẫn nam nẵm giộ nhộng về trẹ
chó cht sẳn sàng hành đĩng.
Cui cõng, truyẫn thng tở do hu như không hạn chè cóa Mợ vẫ ngôn lun, báo
chẹ và tổ hìp cọng cệ nghéa là bt cờ quan điấm nào mà mĩt nhệm lỏi ẹch đưa ra,
cệ cp tièn đèn mờc nào, cọng đẫu đưỏc phầp công khai. Vic tp trung hệa ngày
càng tăng cóa truyẫn thông kấ tỗ Chièn tranh Thè gii thờ hai chẵc chẵn đã làm
cho các nhệm cệ quan điấm khác vi đa s khệ cệ thấ đưỏc lẵng nghe mĩt cách
nghiêm tồc. Tuy nhiên, xu hưng tp trung hệa này phn nào bề đi trìng bịi sở
tièp cn rĩng rãi cóa các nhệm đi vi Internet. Tệm lại, truyẫn thng tở do ngôn

lun và tở do báo chẹ cóa Mợ, nhộng truyẫn thng mang lại vô vàn cơ hĩi đấ công
khai hệa các vn đẫ xã hĩi và đưa ra nhộng quan điấm vẫ chẹnh sách công, đã
khuyèn khẹch sở hẻnh thành cóa các nhệm này.
Sự đa dạng của các nhóm lợi ích
Trưc năm 1970, cun sách đắc thõ cóa Mợ vẫ các nhệm lỏi ẹch tp trung chó yèu
vào ba hẻnh thờc sau: nhệm lỏi ẹch vẫ kinh doanh, nhệm lỏi ẹch vẫ lao đĩng và
nhệm lỏi ẹch vẫ nông nghip. Kấ tỗ đệ, sở đa dạng cóa các nhệm lỏi ẹch trị nên
phờc tạp hơn nhiẫu. Các nhệm lỏi ẹch vẫ nông nghip đã mt ảnh hưịng do s
lưỏng nông dân ị Mợ giảm. Thêm vào đệ, nhiẫu nhệm mi không thuĩc ba nhệm
trên đã xut hin.
Nhóm lợi ích về kinh doanh
Hu hèt các hìc giả đẫu nht trẹ rng các t chờc kinh doanh đệng vai trể nểng
ct trong nẫn chẹnh trề Mợ. Các tp đoàn ln cệ uy tẹn vi tư cách là nhộng chó
thấ quan trìng trong nẫn kinh tè Mợ. Do các quan chờc trồng cố chều trách nhim
vẫ sở vn hành cóa nẫn kinh tè đt nưc nên hì lo sỏ các chẹnh sách chng lại các
nhệm lỏi ẹch vẫ kinh doanh sặ gây tn hại cho sở vn hành đệ.
Tuy nhiên, các t chờc kinh doanh cọng số dổng nhộng đển by ảnh hưịng trởc
tièp. Các công ty đa quc gia ln phải số dổng nhộng nguỉn lởc to ln cóa mẻnh
đấ đạt đưỏc các mổc tiêu chẹnh trề. Hì thưíng là thành viên cóa nhiẫu hip hĩi
thương mại đại din cho quan điấm cóa toàn bĩ ngành công nghip trong tièn

7


trẻnh chẹnh trề. Các công ty cọng óng hĩ các nhệm "ô dõ" như Hip hĩi Quc gia
cóa các nhà sản xut và Phểng thương mại Mợ, nhộng t chờc đại din cho toàn
bĩ cĩng đỉng doanh nghip. Cui cõng, các công ty cá nhân trởc tièp vn đĩng
các nghề sé và hì rệt hàng triu đô-la đệng gệp cho các chièn dềch vn đĩng tranh
cố cóa các ờng cố viên mà hì óng hĩ.
Công đon

Đu thè kớ 20 công đoàn phát triấn chm, nhưng vào nhộng năm 1930 công đoàn
đã giành đưỏc về trẹ quan trìng trong h thng chẹnh trề Mợ. Đạo lut Quan h
Lao đĩng Quc gia bảo v quyẫn thương thuyèt tp thấ và cho phầp công đoàn
phát triấn nhanh hơn. Vào nhộng năm 1950, s lưỏng thành viên công đoàn đã
lên ti 35% lởc lưỏng lao đĩng. Tuy nhiên, vào nhộng năm 1960, s lưỏng thành
viên công đoàn bẵt đu giảm xung ị mờc hin hành khoảng 15% dân s lao
đĩng và sờc mạnh chẹnh trề cóa các t chờc công đoàn suy giảm cõng vi sờc
mạnh kinh tè cóa hì. Nhộng lù do cóa sở suy giảm s lưỏng thành viên công
đoàn rt phờc tạp, không thấ thảo lun chi tièt ị đây, song sở suy giảm đệ là do
sở thay đi bản cht cóa nẫn kinh tè toàn cu và sở chuyấn đi ị nưc Mợ tỗ mĩt
nẫn kinh tè dởa trên chè tạo sang nẫn kinh tè theo hưng dềch vổ. Tuy nhiên, các
t chờc công đoàn vn cệ ảnh hưịng đáng kấ khi hì tp trung năng lởc vào mĩt
cuĩc bu cố hoắc mĩt vn đẫ nào đệ.
Hiệp hội nghề nghiệp
Mĩt hẻnh thờc quan trìng khác cóa các nhệm lỏi ẹch là hip hĩi nghẫ nghip. Các
nhệm như Hip hĩi Y tè Mợ và Hĩi Lut gia Mợ tp trung vào các lỏi ẹch tp thấ,
các giá trề và về trẹ nghẫ nghip cóa hì. ẹt ảnh hưịng nhưng đưỏc t chờc chắt chặ
là các ngành nghẫ trong khu vởc công cĩng. Hu hèt các chuyên ngành trong
chẹnh phó các bang và đềa phương đẫu cệ t chờc toàn quc cóa riêng mẻnh.
Chằng hạn như trong lénh vởc chẹnh sách nhà ị cệ các nhệm sau: Hip hĩi Quc
gia cóa các Quan chờc vẫ Nhà ị và Tái phát triấn, Hĩi đỉng Quc gia các Cơ quan
nhà ị các bang và Hĩi đỉng các Nhà chờc trách vẫ Nhà ị công. Nhộng nhệm này
bề lut liên bang và lut cóa bang hạn chè tham gia các hoạt đĩng đảng phái. Tuy
nhiên, hì điẫu trn trưc Quc hĩi vẫ các vn đẫ ảnh hưịng ti các chương trẻnh
cóa hì và t chờc cho các thành viên cóa nhệm thảo lun vi các đại din ị bang
hoắc qun cóa mẻnh. Do khách hàng cóa các chương trẻnh công cệ thu nhp thp
hièm khi t chờc thành nhộng nhệm lỏi ẹch cệ ảnh hưịng ị cp đĩ quc gia nên
trong tièn trẻnh chẹnh trề ị Mợ, nhộng hip hĩi các nhà cung cp dềch vổ này là
đại din quan trìng cho tng lp ngưíi ngho.

9


Các nhóm liên chính phủ
Mĩt hẻnh thờc nhệm lỏi ẹch cệ liên quan nộa là nhệm lỏi ẹch đại din cho các đơn
về cóa chẹnh phó liên bang và đềa phương, vn đĩng cho nhộng lỏi ẹch cóa hì ị
cp đĩ quc gia. Trong khi nhộng nhệm này không cệ vai trể chẹnh thờc trong h
thng liên bang Mợ-mĩt h thng phân chia quyẫn lởc giộa chẹnh phó quc gia,
bang và đềa phương- thẻ hì cệ chờc năng hoạt đĩng như các nhệm lỏi ẹch khác.
Hì bày tễ quan điấm cóa các thành viên ti Quc hĩi và chẹnh quyẫn và dõng lù
lặ óng hĩ quan điấm cóa hì trên các phương tin truyẫn thông. Hip hĩi Quc gia
các thng đc bang (NGA) và Liên đoàn Toàn quc Cơ quan Lp pháp bang đại
din cho quan chờc các bang là mĩt vẹ dổ. Do thng đc các bang cệ trách nhim
chẹnh trề và hành chẹnh trởc tièp đi vi vic thởc hin các chương trẻnh phồc lỏi
xã hĩi do chẹnh phó liên bang óy nhim, nên NGA cệ ảnh hưịng trong vic trỏ
giồp các thành viên cóa Quc hĩi soạn thảo lut phồc lỏi xã hĩi. Lỏi ẹch vẫ thấ chè
chung cóa các hạt đưỏc đại din bịi Hip hĩi Quc gia các đềa hạt, và lỏi ẹch cóa
các thành ph đưỏc đại din bịi Liên hip Quc gia các thành ph và Liên đoàn
các thề trưịng Mợ.
Các nhóm lợi ích công
Hẻnh thờc nhệm lỏi ẹch phát triấn nhanh nht tỗ nhộng năm 1970 là các "nhệm lỏi
ẹch công". Nhà khoa hìc chẹnh trề Jefferey Berry đềnh nghéa nhệm lỏi ẹch công là
nhệm óng hĩ nhộng lỏi ẹch không phải là nhộng lỏi ẹch vt cht trởc tièp đi vi
thành viên cóa hì mà là bày tễ nhộng giá trề cóa hì gẵn vi xã hĩi vi tư cách là
mĩt chẽnh thấ. Nhộng nhệm lỏi ẹch công đu tiên đưỏc hẻnh thành tỗ các phong
trào đểi quyẫn dân sở, quyẫn cóa phổ nộ và các phong trào môi trưíng trong
nhộng năm 1960. Qua thíi gian, óng hĩ viên cóa nhộng phong trào này trải qua
mĩt quá trẻnh phát triấn, chuyấn đi tỗ bày tễ quan điấm bng phản đi trên
đưíng ph sang hành đĩng cệ t chờc trong h thng chẹnh trề. Sau này các nhệm
lỏi ẹch công vn đĩng vẫ nhộng vn đẫ mi như quyẫn cóa ngưíi tàn tt, ngăn

chắn lạm dổng tr em hoắc bạo lởc trong gia đẻnh và quyẫn cóa nhộng ngưíi
đỉng tẹnh luyèn ái. Nhộng nhệm này cọng là nhộng nhệm óng hĩ mạnh mặ các
chương trẻnh làm lỏi cho ngưíi ngho. Mĩt s nhệm điấn hẻnh trong hẻnh thờc
nhệm lỏi ẹch này là Liên minh Quc gia vẫ nhà ị cho nhộng ngưíi cệ thu nhp
thp, Quợ bảo v tr em và Công dân Công cĩng (nhệm này do nhà hoạt đĩng vẻ
khách hàng Ralph Nader lãnh đạo).
Các nhệm lỏi ẹch công nhẻn chung thièu nguỉn lởc tài chẹnh cóa các nhệm kinh
doanh. Mắc dõ theo các cuĩc thăm dể dư lun cho thy, các vn đẫ mà hì óng hĩ
thưíng thu hồt đưỏc sở đỉng tẻnh cóa công chồng nhưng ẹt cệ t chờc nào cệ
đông đảo thành viên. Lù do cóa tẻnh trạng này chẹnh là bản cht mơ hỉ trong mổc
tiêu cóa hì gệp phn tạo ra vn đẫ "k ăn theo"- đệ là mĩt cá nhân cệ thấ đưỏc lỏi
tỗ n lởc cóa nhệm lỏi ẹch mà không nht thièt phải là thành viên hoắc ẹt nht thẻ

11


cọng không phải dẹnh lẹu chắt chặ vi nhệm. Tuy nhiên, các nhệm này dõng
chuyên môn và n lởc thu thp thông tin đấ đưa ra nhộng vn đẫ mà không
nhệm nào khác giải quyèt. Lồc đu, hu hèt các nhệm lỏi ẹch công đẫu ị bên lẫ
lénh vởc chẹnh trề. Tuy nhiên, trong nhộng năm gn đây nhộng ngưíi bảo thó đã
t chờc nhộng nhệm riêng cóa hì, chó yèu là phản ờng trưc sở chuyấn đi tở do
cóa chẹnh sách công trong nhộng năm 1960 và 1970. Trong s các nhệm lỏi ẹch
công điấn hẻnh cệ Liên đoàn Quc gia cóa nhộng ngưíi đệng thuè và Phổ nộ vẻ
nưc Mợ. Các cơ quan c vn bảo thó như Quợ Di sản cệ thấ cọng hoạt đĩng như
các nhệm lỏi ẹch khi công tác nghiên cờu cóa hì cệ xu hưng óng hĩ thè gii
quan bảo thó. Theo quan điấm tở do, cệ thấ nệi điẫu tương tở như vy vẫ Vin Đô
Thề.
Nhộng nhệm lỏi ẹch công trong nưc này ging như các t chờc phi chẹnh phó
(NGOs) xut hin trên trưíng quc tè tỗ nhộng năm 1980. Trong thởc tè mĩt s
nhệm ị Mợ cệ quan h chắt chặ vi các t chờc phi chẹnh phó quc tè. Cả hai đẫu

nhn đưỏc sở óng hĩ cóa nhộng công dân cệ mi quan tâm vẫ nhộng vn đẫ xã
hĩi nệi chung hơn là nhộng lỏi ẹch kinh tè trưc mẵt.
Những hạn chế về tính hiệu qu của các nhóm lợi ích
Như bản điẫu tra tệm lưỏc này cho thy trên sân khu chẹnh trề Mợ cệ rt nhiẫu
nhệm lỏi ẹch; mĩt công trẻnh nghiên cờu ln cho thy tẹnh hiu quả cóa các nhệm
này thay đi đáng kấ trong vic làm cho quan điấm cóa các thành viên cóa mẻnh
đưỏc lẵng nghe. Lù do cóa sở thay đi này là ị ch các nhệm số dổng các nguỉn
lởc chẹnh trề chó cht, thành viên, sở đoàn kèt/cưíng đĩ, tiẫn và thông tin như
thè nào.
Số lượng v sự gắn kết của các thnh viên
Cệ v lôgic khi nhn đềnh rng các nhệm lỏi ẹch cệ sở óng hĩ rĩng rãi cóa dân
chồng sặ là nhộng nhệm cệ ảnh hưịng nht. Các quan chờc trồng cố đu tranh
mạnh mặ cho nhộng chẹnh sách đưỏc s đông quan trìng óng hĩ qua các cuĩc
thăm dể dư lun, bịi vẻ hì mun cệ thêm s lưỏng ln cố tri cệ tiẫm năng óng hĩ
nhộng quan điấm này tham gia liên minh thẵng thè cóa mẻnh. Tuy nhiên, cệ mĩt
vài nhân t làm phờc tạp vn đẫ này.
Sở tht là cệ hàng triu công dân tham gia các nhệm lỏi ẹch và mĩt s nhệm như
câu lạc bĩ Sierra các nhà hoạt đĩng vẫ môi trưíng và AFL/CIO -t chờc lao đĩnglà nhộng nhệm cệ quy mô ln. Tuy nhiên, nèu nhẻn kợ sặ thy hu hèt các nhệm
cệ đông đảo thành viên lại chẽ thu nạp mĩt s lưỏng rt ẹt các óng hĩ viên tiẫm
năng cóa hì. Chằng hạn như, qua thăm dể cho thy đa s ngưíi Mợ óng hĩ
nhộng quy đềnh chắt chặ vẫ môi trưíng. Nhộng óng hĩ viên này hẻnh thành mĩt
đĩi ngọ hàng triu thành viên tiẫm năng cho các nhệm lỏi ẹch vẫ môi trưíng. Tuy

13


nhiên, ngay cả nhộng nhệm lỏi ẹch vẫ môi trưíng ln nht cọng khằng đềnh s
thành viên cóa hì cọng chẽ dưi mĩt triu. S lưỏng thành viên tương đi nhễ
này cọng cho thy s công dân tham gia các nhệm lỏi ẹch chẽ chièm rt ẹt trong
dân s nưc Mợ.

Nhà kinh tè Mancur Olson đã qua đíi đưa ra líi giải thẹch cệ tẹnh thuyèt phổc
nht vẫ hin tưỏng này. Ông lp lun rng vic mĩt nhệm lỏi ẹch đạt đưỏc mổc
tiêu chẹnh sách cóa mẻnh, vẫ mắt kinh tè mà nệi đệ là mĩt "công trẻnh công cĩng".
Tờc là, nhộng lỏi ẹch tỗ sở thành công cóa mĩt nhệm đưỏc hưịng bịi nhộng
ngưíi nht trẹ vi quan điấm cóa nhệm, dõ hì cệ thởc sở tham gia nhệm đệ hay
không. Do đệ, nèu như cá voi đưỏc bảo v khễi sở tit chóng thẻ mĩt ngưíi cệ thấ
hài lểng sở tỉn tại cóa chồng, ngay cả khi ngưíi đệ không bao gií trả l phẹ cho
nhệm lỏi ẹch "bảo v cá voi". Sở tht là nèu không cệ ai đệng gệp thẻ nhệm sặ
không thấ tỉn tại. Tuy nhiên, trong nhộng nhệm ln, sở đệng gệp cóa mi thành
viên mi là không đáng kấ. Do đệ, trong khi hàng ngàn óng hĩ viên sặ tham gia
thẻ nhiẫu ngưíi khác lại không tham gia nhệm hoắc đưa ra cam kèt đy đó; hì sặ
trị thành "nhộng k ăn theo", chằng hạn như hưịng lỏi ẹch trong khi nhộng
ngưíi khác lại đệng gệp và tham gia tẹch cởc.
Mĩt vn đẫ nghiêm trìng khác nộa mà các nhệm cệ đông thành viên phải đi mắt
đệ là bièn sở óng hĩ cóa công dân đi vi nhệm thành nhộng lá phièu cho nhộng
ờng cố viên óng hĩ mổc tiêu cóa mẻnh. Bễ phièu là mĩt hành đĩng phờc tạp, liên
quan đèn nhiẫu đĩng cơ và ảnh hưịng: tẹnh cách cóa ờng cố viên, sở trung thành
vi đảng và mĩt loạt các vn đẫ. Nghiên cờu vic bễ phièu cho thy nhiẫu cố tri
không nhn thờc đy đó nhộng quan điấm chẹnh sách cóa các ờng cố viên mà hì
óng hĩ. Do đệ, mĩt nhệm khệ cệ thấ cho thy nhộng lởa chìn bễ phièu cóa óng
hĩ viên cóa mẻnh chó yèu là đưỏc thồc đy bịi nhộng vn đẫ cổ thấ cóa nhệm.
Các nhệm cệ khả năng thuyèt phổc các ờng cố viên vẫ sờc mạnh bễ phièu cóa hì
lại đưỏc kẹnh nấ. Chằng hạn như Hip hĩi Sồng trưíng Quc gia (NRA) - mĩt t
chờc phản đi lut kiấm soát sồng- đã thuyèt phổc các nghề sé rng các thành viên
hip hĩi sặ bễ phièu óng hĩ hoắc không óng hĩ hì chẽ dởa trên vn đẫ đệ mà
thôi. Do đệ, NRA đã cệ ảnh hưịng ln hơn nhiẫu nèu tẹnh theo s lưỏng thành
viên cóa hip hĩi, ngay cả khi hu hèt ngưíi Mợ óng hĩ lut kiấm soát sồng chắt
chặ hơn.
Do nhộng khệ khăn trong vic huy đĩng đông đảo thành viên, nên không cệ gẻ
đáng ngạc nhiên khi nhộng nhệm nhễ hơn vi tinh thn đoàn kèt và nhit huyèt

hơn lại cệ ảnh hưịng ln hơn nèu so vi s lưỏng thành viên cóa nhệm. Thờ nht,
nhệm càng nhễ thẻ đệng gệp cóa các thành viên càng ln, do đệ s lưỏng "nhộng
k ăn theo" đưỏc giảm xung. Thờ hai, ngay cả khi xut hin Internet, liên lạc
giộa các thành viên trong các nhệm nhễ vn dậ dàng hơn nhiẫu, do đệ vic huy
đĩng thành viên cọng dậ dàng hơn nhiẫu. Nèu nhộng lỏi thè cóa các nhệm nhễ
này đưỏc tăng cưíng bịi nhộng thành viên cệ lỏi ẹch to ln trong vic đưa ra các
chẹnh sách, lồc y ngay cả mĩt nhệm nhễ cọng cệ thấ trị nên rt mạnh.
15


Tiền
Tm quan trìng cóa tiẫn trong nẫn chẹnh trề Mợ đã gia tăng trong nhộng năm gn
đây do chi phẹ cho các cuĩc vn đĩng vẫ chẹnh trề tăng nhanh. Nhộng lut hin
hành hạn chè đệng gệp cho các chièn dềch vn đĩng cọng cệ nhộng l hng, và
nhiẫu quan chờc trồng cố cóa cả hai đảng đẫu do dở khi óng hĩ nhộng thay đi
trong h thng hin hành vẻ nhộng thay đi đệ cệ thấ đem lại lỏi thè cho đi thó
cóa hì. Các nhệm lỏi ẹch cệ ảnh hưịng nht trong các cuĩc bu cố toàn quc nhẻn
chung đệng gệp tở nguyn cho các ờng cố viên, s tiẫn đệng gệp lên ti hàng
trăm nghẻn đô-la.
Thêm vào đệ, cọng cn cệ nhộng nguỉn lởc tài chẹnh đáng kấ đấ duy trẻ sở cệ mắt
ị Washington vào giộa các cuĩc bu cố. Mĩt nhệm cn cệ mĩt nhân viên chuyên
nghip đấ gây ảnh hưịng ti lut đang tác đĩng đèn nhộng lỏi ẹch cóa nhệm, các
nhân viên liên lạc vi thành viên cóa nhệm và h trỏ dềch vổ cho hì. Các nhệm
không cệ mắt liên tổc ị Washington không thấ cệ đưỏc ảnh hưịng đng sau cánh
gà đi vi chi tièt cóa lut mà ảnh hưịng đệ là du hiu cóa mĩt nhệm lỏi ẹch
thành công.
Tiẫn cọng tác đĩng vi các nhân t thành viên và sở gẵn kèt. Đấ cệ thấ vưỏt qua
vn đẫ nhộng k ăn theo, các nhệm phải thu hồt "các thương gia chẹnh sách" - đệ
là các cá nhân tẻm kièm phn thưịng vt cht, nghẫ nghip hoắc tư tưịng tỗ vic
thành lp mĩt nhệm thành công. Đấ làm đưỏc như vy các thành viên tiẫm năng

cóa nhệm phải cệ nhộng nguỉn lởc dỉi dào đó đấ hẻnh thành mĩt cị sị t chờc
đy hờa hẩn. Nhu cu cn cệ nguỉn lởc dỉi dào này tạo thành mờc sàn thu nhp,
dưi mờc sàn đệ các nhệm tiẫm năng không thấ đưỏc hẻnh thành. Vẻ lù do này
nên khá ẹt nhệm trởc tièp đại din cho ngưíi ngho.
Tuy nhiên, trên mờc sàn này vai trể cóa các nguỉn lởc trị nên phờc tạp hơn. Vẫ
mắt lù thyèt, ngưíi ta cệ thấ lp lun rng mĩt nhệm vi 1.000.000 thành viên,
mi ngưíi gệp 5 đô-la thẻ cệ thấ quyên gệp đưỏc 5.000.000 đô-la cọng như mĩt
nhệm vi 10.000 thành viên trong đệ mi ngưíi đệng 500 đô-la. Chẽ khi chồng ta
xem xầt vn đẫ nhộng k ăn theo cĩng vi nhộng chi phẹ liên lạc cao vi mĩt s
lưỏng đông đảo thành viên, lồc y bt lỏi thởc sở cóa nhệm ln hơn mi hiấn
hin rế ràng.
Mĩt nhân t khác ảnh hưịng ti sở huy đĩng các nguỉn lởc cóa nhệm đệ là vn
đẫ thành viên cóa nhệm, hì là cá nhân các công dân hay các t chờc khác. Trong
thởc tè, nhiẫu nhệm lỏi ẹch cệ ảnh hưịng mạnh lại là các t chờc cóa các t chờc,
bao gỉm các hip hĩi thương mại, hip hĩi ngành nghẫ và các nhệm đại din cho
các nhà cung cp dềch vổ công cĩng và phi lỏi nhun. Mĩt nhệm đưỏc hẻnh thành
bịi các t chờc khác cệ ẹt thởc thấ đấ huy đĩng hơn, tuy nhiên nhệm đệ vn cệ thấ
khằng đềnh mẻnh đại din cho hàng ngàn ngưíi thuĩc nhộng thởc thấ này. Thêm

17


vào đệ, thành viên cóa nhệm cệ thấ số dổng các nguỉn lởc cóa t chờc chờ không
phải nguỉn lởc tài chẹnh cóa cá nhân đấ óng hĩ nhệm.
Thông tin
Cõng vi tiẫn và cệ các thành viên cam kèt, thông tin là nguỉn lởc mạnh nht mà
mĩt nhệm lỏi ẹch cn cệ. Thông tin đưỏc trao đi theo mĩt s phương thờc. Thờ
nht, thông tin tỗ các nhệm lỏi ẹch ti nhộng ngưíi ra quyèt đềnh. Các nhệm
thưíng cệ kièn thờc chuyên môn mà các nghề sé thièu, và hì nệng lểng đưỏc
giảng giải cho các nhà làm lut vẫ nhộng vn đẫ mà hì quan tâm. Sở tht là thông

tin mà hì cung cp nhẻn chung cệ xu hưng thiên về và nhm cóng c lỏi ẹch cóa
nhệm. Các nghề sé nhn thờc rế sở thiên về này song vn cệ thấ thy các thông tin
đệ là cệ ẹch. Mĩt trong nhộng lỏi thè cơ bản cóa vic liên tổc cệ mắt ị Washington
là cơ hĩi cung cp thông tin cho các nhà làm lut tại nhộng điấm chó cht trong
quá trẻnh ra quyèt đềnh.
Thờ hai, thông tin tỗ các ngành lp pháp và hành pháp đèn các nhệm lỏi ẹch.
Nhộng nhân viên cóa hì ln theo các dở thảo lut, tỗ đệ nhn thờc đưỏc nhộng
thíi điấm thun tin nht đấ gây ảnh hưịng ti quá trẻnh làm lut. Nhộng tièp
xồc không chẹnh thờc vi nhân viên quc hĩi là cơ hĩi đấ bin minh/chờng thởc
tại các bui đẫu trn và huy đĩng thành viên cóa nhệm khi phn bễ phièu quan
trìng đèn gn. Qua quá trẻnh này hì nhn bièt đưỏc ai là ngưíi cệ ảnh hưịng
nht và nhộng chièn lưỏc nào sặ giành đưỏc sở óng hĩ cóa hì. Đôi khi, hì cệ thấ
đạt đưỏc sở thay đi trong văn bản chi tièt cóa mĩt dở lut ị Quc hĩi và sở thay
đi đệ sặ tác đĩng ti ảnh hưịng cóa nhệm.
Cui cõng, các nhệm lỏi ẹch trao đi thông tin vi các thành viên và các công dân
khác. Hì cệ thấ tièn hành mĩt cuĩc điẫu tra hay nghiên cờu đấ thi phỉng mĩt
vn đẫ. Nèu hì thu hồt đưỏc đy đó sở chồ ù cóa truyẫn thông, các nghề sé sặ cảm
thy buĩc phải phản hỉi. Hì cọng ly thông tin tỗ các thành viên, và thông báo
cho các thành viên vẫ các quyèt đềnh sẵp ti. Đi vi hu hèt các lut, chẽ cệ mĩt
s rt ẹt cá nhân công dân đưỏc tièp xồc vi các nhà làm lut. Do đệ, 200 lá thư
đưỏc mĩt nhệm gối đèn cõng lồc cệ thấ ging như mĩt trn bão thư.
Sở phát triấn nhanh chệng cóa Internet trong năm năm qua đã làm giảm đáng kấ
chi phẹ liên lạc cóa đông đảo công dân. Hu hèt các nhệm lỏi ẹch gií đây đã cệ các
trang Web và nhiẫu ngưíi dõng thư đin tố đấ liên lạc vi các thành viên và làm
phương tin đấ thành viên cóa hì liên lạc vi nhộng ngưíi ra quyèt đềnh. Tuy
nhiên, phương tin này quá mi m đèn mờc các nhệm vn đang hìc cách số
dổng nệ mĩt cách sao cho hiu quả nht và cển quá sm đấ nệi chẹnh xác nệ sặ
tác đĩng đèn mờc nào đi vi tièn trẻnh ảnh hưịng cóa các nhệm lỏi ẹch.
Mĩt vẹ dổ mi đây vẫ ảnh hưịng cóa Internet đệ là vic số dổng các trang web cệ

19


tẹnh bảo thó đấ đưa các thông tin tiêu cởc vẫ cởu tng thng Clinton, mĩt s
thông tin chẹnh xác song mĩt s thông tin khác đã bề bệp mầo hoắc thi phỉng.
Vic này cệ thấ duy trẻ đĩng lởc tièp tổc đểi lun tĩi tng thng Clinton, mắc dõ
đa s ngưíi dân Mợ phản đi. Trỗ phi các chó thấ kinh tè ln nghé ra cách đấ
kiấm soát truy cp Internet, tỗ đệ giảm chi phẹ cóa Internet, lồc y phương tin
truyẫn thông mi này chẵc chẵn sặ cệ ảnh hưịng dân chó hệa đi vi đàm thoại
chẹnh trề. Ngưỏc lại, Internet cọng cệ thấ khuyèn khẹch sở chia tách công dân
thành nhộng nhệm nhễ, tở đĩng liên kèt vi nhau, nhộng nhệm này sặ cô lp bản
thân ngay trong thè gii quan đang ngày càng trị nên kỡ quắc.
Tiến tới các nhóm lợi ích công hiệu qu hơn
Vẻ nhộng lù do này mà xu hưng thiên vẫ các nhệm nhễ hơn, gẵn kèt hơn, cệ tài
chẹnh tt hơn luôn thẵng thè xu hưng thiên vẫ các nhệm đại din cho s lưỏng
ln công dân. Nhộng lỏi ẹch cổ thấ thưíng chièm ưu thè so vi nhộng lỏi ẹch cệ
tẹnh chung chung hơn cóa nhộng gẻ mà ngưíi ta gìi là nhộng lỏi ẹch công cĩng
ln hơn. Tuy nhiên, sở ph bièn cóa các nhệm lỏi ẹch công trong nhộng năm gn
đây làm cho h thng các nhệm lỏi ẹch vi tư cách là mĩt chẽnh thấ trị nên cệ tẹnh
đại din hơn đi vi sở đa dạng vẫ dư lun trong nhân dân Mợ. Các nhệm lỏi ẹch
công thưíng cệ khả năng giành thẵng lỏi trưc các đi thó cệ v mạnh hơn và
đưỏc đu tư tài chẹnh tt hơn. Mắc dõ vy, vào cui ngày các quan chờc thẵng cố
đẫu bièt rng phải mt tiẫn mi giành đưỏc phièu bu. Nhiẫu khi các nhệm lỏi
ẹch cệ cơ sị rĩng không thấ chẵc chẵn tung ra phièu bu cóa thành viên cóa hì
nhưng các hip hĩi thương mại và các công ty tư nhân lại cệ thấ chẵc chẵn tung ra
nhộng đỉng đô-la - nhộng đỉng đô-la mà các ờng cố viên cn đấ mua quảng cáo
trên truyẫn hẻnh.
Mĩt nhân t quan trìng mà nhiẫu nhệm lỏi ẹch công bề thièu đệ là không cệ sở t
chờc chẹnh trề khầo lầo ị cơ sị. Vẫ đắc thõ, nhộng nhệm này cệ rt ẹt nhân viên và
đưỏc óng hĩ bịi hàng ngàn thành viên mà sỏi dây liên kèt nhộng thành viên đệ

vi nhệm chẽ là sở đệng gệp tài chẹnh đềnh kỡ. Cơ cu này ngưỏc lại vi hẻnh
thờc trưc đệ cóa các t chờc chẹnh trề ln, trong đệ các phong trào toàn quc
đưỏc xây dởng tỗ các t chờc đềa phương nhễ hơn và trởc din. Ngoại l cệ mĩt
s ẹt các nhà hoạt đĩng cển gắp nhau chờ thành viên cóa các nhệm hin đại hièm
khi gắp nhau trởc tièp.
Các nhà quan sát xã hĩi Mợ ngày càng quan tâm đèn sở suy giảm cóa công dân
trong vic tham gia các hoạt đĩng cĩng đỉng. Sở suy giảm này xảy ra đi vi các
t chờc phi chẹnh trề cọng như các t chờc chẹnh trề. Cệ nhiẫu nguyên nhân dn
đèn hin tưỏng này, đệ là: tác đĩng cệ tẹnh bit lp cóa tivi; sở gia tăng cóa vic
mĩt ngưíi làm nhiẫu nghẫ và nhộng gia đẻnh chẽ cệ cha hoắc mẩ, ị đệ thanh niên
ẹt cệ thíi gian ri; và thái đĩ hoài nghi do các chièn dềch tranh cố bề chi phi bịi
truyẫn thông chó yèu tp trung vào tẹnh cách và các vổ bê bi hơn là nhộng vn
đẫ cệ ù nghéa gây ra.
21


Bt lun nguyên nhân cóa tẻnh trạng suy giảm này là gẻ đi nộa, vẫ mắt chẹnh trề,
nhệm lỏi ẹch nào cệ thấ huy đĩng hiu quả ngưíi dân thông qua hoạt đĩng ị đềa
phương và cơ sị, nhệm đệ sặ cệ mĩt về trẹ vộng mạnh. Nhệm đệ sặ phát triấn mĩt
cơ sị thành viên vộng chẵc mà không phải chi phẹ tn kầm nhí nhộng kênh liên
lạc đã cệ. Thông qua vic b sung vn đĩng toàn quc bng tièp xồc trởc tièp ị
đềa phương vi các ờng cố viên và các nhà đương cổc, cệ thấ lp lun mĩt cách
thuyèt phổc rng thành viên cóa nhệm sặ bễ phièu dởa trên các vn đẫ cóa nhệm.
Đệ sặ thởc sở là mĩt phong trào rĩng ln chờ không phải là mĩt nhệm tinh hoa
nhễ, đưỏc tài trỏ bịi các óng hĩ viên bề đĩng.
Tuy nhiên, vic hẻnh thành mĩt nhệm như vy cọng gắp phải nhộng trị ngại ghê
gm. Cn phải cệ mĩt khoản tiẫn ln ban đu đấ h trỏ các chièn dềch t chờc.
Cọng phải vưỏt qua xu hưng cóa Mợ đệ là tách bit các vn đẫ cóa đềa phương
và các vn đẫ quc gia. Cui cõng, phải tranh thó lôi kầo nhiẫu công dân, nhộng
ngưíi đánh đi vic trao đi trởc din vi nhộng ngưíi láng giẫng cóa mẻnh đấ

tp trung vào các vn đẫ mà phương tin truyẫn thông quc gia đưa ra.
Du hiu cóa mĩt xã hĩi dân chó là xã hĩi đệ cho phầp công dân hẻnh thành các
nguỉn lởc chẹnh trề thay thè mà hì cệ thấ huy đĩng khi cho rng các chó thấ kinh
tè tư nhân hoắc các quan chờc chẹnh phó đã vi phạm lỏi ẹch cóa hì. Theo hưng
đệ, các nhệm lỏi ẹch cệ t chờc đệng vai trể cơ bản; hì giồp công dân số dổng
hiu quả hơn nhộng nguỉn lởc hì cệ: bễ phièu, tở do ngôn lun, tở do hĩi hìp và
kin tổng.
Đọc thêm

Frank R.Baumgartner and Beth Leech, Nhộng lỏi ẹch cơ bản: Tm quan trìng cóa
các nhệm trong chẹnh trề và khoa hìc chẹnh trề (Princeton University Press, 1998)
Jeffrey Berry, Vn đĩng cho nhân dân: Thái đĩ chẹnh trề cóa các nhệm lỏi ẹch công
(Princeton University Press,1977)
Allan J. Cigler and Burdett A. Loomis, Nẫn chẹnh trề cóa các nhệm lỏi ẹch (4th ed.,
Congressional Quarterly Press, 1995)
Michael T. Hayes, Các nhà vn đĩng và các nghề sé: Lù thuyèt thề trưíng chẹnh trề
(Rutgers University Press, 1981)
R. Aleen Hays, Ai óng hĩ ngưíi ngho: Các nhệm lỏi ẹch toàn quc và chẹnh sách
xã hĩi ( Garland Press {forthcoming, 2001)
Charles Lindblom, Chẹnh trề và thề trưíng: H thng kinh tè chẹnh trề thè gii
(Basic Books, 1977)

23


Trung tâm Hoa Kỳ
Phòng Thông tin-Văn hóa, Đại sứ quán Hoa Kỳ
Tầng 1, Rose Garden Tower, 170 Ngọc Khánh, Hà Nội
Tel: (04) 3850-5000; Fax: (04) 3850-5048; Email:

- 32 -