Slide bài giảng môn quản lý tài nguyên thiên nhiên: Quản lý TN dựa vào cộng đồng

TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ TƯ VẤN QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN
Consultative and Research Center on Natural Resources Management

(CORENARM)

MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN BỀN VỮNG
DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG
(SUSTAINABLE COMMUNITY BASED NRM)

Ngô Trí Dũng
Trung tâm CORENARM
www.corenarm.org.vn

Email:

Add: 65 Nguyễn Trãi - TP Huế


MÔ HÌNH CBNRM

Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)


1. QUYỀN SỬ DỤNG/SỞ HỮU TÀI NGUYÊN
Nguồn: Schlager & Ostrom.1992
Các hình thức ‘sở hữu’
Các quyền

Chủ
sở
hữu

Chủ
sử
dụng

Ngườ
i đại
diện

Ngườ
i sử
dụng

Tiếp cận (Access): Được phép đi vào một
khu vực nhất định nào đó

X

X

X

X

Khai thác (Withdrawal): Được phép thu
hái sản phẩm nào đó (cá, cây, nước)

X

X

X

X

Quản lý (Management): Quyền quyết
định về hình thức sử dụng & cải thiện chất
lượng tài nguyên

X

X

X

Loại trừ (Exclusion): Quyền quyết định
ai được phép tiếp cận và cách thức chuyển
giao quyền tiếp cận

X

X

Chuyển nhượng (Alienation): Quyền
quyết định bán hoặc cho thuê 2 quyền Quản
lý & Loại trừ

X

Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)

VÍ DỤ VỀ GIAO RỪNG CHO NGƯỜI DÂN
Các hình thức ‘sở hữu’ CFM

Cá
nhân

Các quyền

Hộ
gia
đình

Nhóm
hộ,
CLB

Thôn,
bản

Tiếp cận (Access): Được phép đi vào một
khu vực nhất định nào đó

X

X

X

X

Khai thác (Withdrawal): Được phép thu
hái sản phẩm nào đó (cá, cây, nước)

X

X

X

X

Quản lý (Management): Quyền quyết
định về hình thức sử dụng & cải thiện chất
lượng tài nguyên

X

X

X

X

Loại trừ (Exclusion): Quyền quyết định ai
được phép tiếp cận và cách thức chuyển giao
quyền tiếp cận

X

X

Chuyển nhượng (Alienation): Quyền
quyết định bán hoặc cho thuê 2 quyền Quản lý
& Loại trừ

X

X

Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)


2. CÁC MÔ HÌNH HỖ TRỢ SINH KẾ
1. 

Là gì?
• 
Các mô hình kỹ thuật cây-con hỗ trợ tăng thu nhập
• 
Các mô hình dịch vụ du lịch, cacbon, khuyến nông, giáo dục
môi trường
2.  Vì sao?
• 
Đảm bảo là nguồn động lực bảo vệ rừng trước mắt lẫn lâu dài
• 
Rừng giao thường có trữ lượng thấp hoặc khó tiếp cận
• 
Hưởng lợi gỗ cần thời gian dài

3.  Thế nào?
• 
Lồng ghép Ngắn hạn – Trung hạn – Dài hạn
• 
Cấu trúc rừng, tổ thành rừng
• 
Sinh thái cảnh quan
Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)


CÁC MÔ HÌNH HỖ TRỢ SINH KẾ
Cây gỗ bản địa
Trực tiếp trên
rừng giao

Mây

Dài hạn
Tre & Lồ ô

Hỗ trợ sinh kế
sau giao rừng
Cây ăn quả
vườn hộ

Trung hạn

Vườn ươm
Gián tiếp ở
vườn hộ

Nuôi nhím
bờm

Ngắn hạn

Nuôi ong mật

Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)

Thời gian


3. TỔ CHỨC VÀ THỂ CHẾ
1. 

Là gì?
• 
Cấu trúc tổ chức chủ thể nhận rừng
• 
Các văn bản, quy định
• 
Quỹ phát triển cộng đồng.
2.  Vì sao?
• 
Hợp phần quyết định tính bền vững về mặt pháp lý trong vận
hành mô hình QLTN dựa vào cộng đồng.
• 
Cơ sở giải quyết xung đột về ranh giới, lợi ích giữa các nhóm
• 
Căn cứ kêu gọi nguồn lực hỗ trợ đầu tư

3.  Thế nào?
• 
Thành lập CLB, nhóm sở thích theo Nghị định 151/2007
• 
Hỗ trợ quỹ sáng kiến cộng đồng
• 
Tập huấn theo các mô hình ABCD, IAD
• 
Xây dựng mạng lưới CLB-KN trên địa bàn huyện
Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)


4. TỔ CHỨC THỰC HIỆN MÔ HÌNH
Tổ chức
nghiên
cứu

Cơ quan
chuyên
môn,
dịch vụ

Người
dân

Tổ chức
phát triển

Chính
quyền địa

phương

Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM)


TRUNG TÂM
NGHIÊN CỨU VÀ TƯ VẤN QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN
Consultative and Research Center on Natural Resources Management

(CORENARM)
Địa chỉ: 65 Đường Nguyễn Trãi – Phường Thuận Hòa – TP Huế - TT. Huế
Điện thoại: 054- 3539229
Email:
Website: www.corenarm.org.vn