su 10:Xa hoi co dai

BÀI 3: CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI
BÀI 3: CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI
PHƯƠNG ĐÔNG.
PHƯƠNG ĐÔNG.


1. Điều kiện tự nhiên và sản xuất ban đầu.
1. Điều kiện tự nhiên và sản xuất ban đầu.


a. Điều kịên tự nhiên:
a. Điều kịên tự nhiên:
Các quốc gia cổ đại Phương Đông
hình thành trên điều kiện tự nhiên nào?

T
r
­
ê
n
g

G
i
a
n
g

H
o
µ
n
g

H
µ
S
.

Ê
n

S
.

H
»
n
g
S

N
i
n


Sông Nil (tiếng Ả Rập:
, an-nīl), hay được Việt

hóa thành sông Nin, là dòng
sông thuộc châu Phi, được
cho là sông dài nhất thế
giới, với chiều dài 6.650 km
và đổ nước vào Địa Trung
Hải

- Thuận lợi: Đất đai phù sa mầu mỡ, gần nguồn nước tưới
- Thuận lợi: Đất đai phù sa mầu mỡ, gần nguồn nước tưới
tiêu, thuận lợi cho sản xuất và sinh sống.
tiêu, thuận lợi cho sản xuất và sinh sống.
- Khó khăn: Dễ bị lũ lụt, gây mất mùa, ảnh hưởng đến đời
- Khó khăn: Dễ bị lũ lụt, gây mất mùa, ảnh hưởng đến đời
sống của nhân dân.
sống của nhân dân.
- Do điều kiện tự nhiên thuận lợi người ta đã sống quần tụ
- Do điều kiện tự nhiên thuận lợi người ta đã sống quần tụ
thành những trung tâm quần cư lớn và gắn bó với nhau trong
thành những trung tâm quần cư lớn và gắn bó với nhau trong
tổ chức công xã. Nhờ đó nhà nước sớm hình thanhfnhu cầu
tổ chức công xã. Nhờ đó nhà nước sớm hình thanhfnhu cầu
sản xuất và trị thủy, làm thủy lợi.
sản xuất và trị thủy, làm thủy lợi.


b. Sự phát triển của các ngành kinh tế:
b. Sự phát triển của các ngành kinh tế:
Nền kinh tế chính của các quốc
gia cổ đại phương Đông là gì?

N«ng nghiÖp Thu ho¹ch
S¶n xuÊt thñ c«ng Th­¬ng ngiÖp

- Nghề nông nghiệp tưới nước là gốc, ngoài ra còn chăn nuôi
- Nghề nông nghiệp tưới nước là gốc, ngoài ra còn chăn nuôi
và làm thủ công nghiệp.
và làm thủ công nghiệp.


2. Sự hình thành các quốc gia cổ đại
2. Sự hình thành các quốc gia cổ đại
.
.
Tại sao chỉ bằng công cụ chủ yếu bằng gỗ
và đá,cư dân trên lưu vực dòng sông lớn ở
châu Á,châu Phi đã sớm xây dựng nhà
nước của mình?
- Cơ sở hình thành: Sự phát triển của sản xuất dẫn tới sự
phân hóa giai cấp, từ đó nhà nước ra đời.
Các quốc gai cổ đại phương Đông hình thành
sớm nhất ở đâu? Trong khoảng thời gian nào?

2. Sù h×nh thµnh c¸c quèc gia cæ ®¹i
- Thêi gian: Thiªn niªn kØ V tr­íc c«ng nguyªn.
- C¸c quèc gia cæ: Ai CËp, Ên §é , L­ìng Hµ, Trung Quèc.
Ai C pậ
L ng Hàưỡ
Ên §é
Trung Quèc

Nông dân
Công xã
3. X· héi cã giai cÊp ®Çu tiªn
Quí tộc
Nô lệ
Vua , quan
nhiÒu ®Æc quyÒn
®Æc lîi
Lµ lùc l­îng lao
®éng chÝnh
Phôc vô trong
gia ®×nh

- Các quốc gia cổ đại đầu tiên xuất hiện ở Ai Cập, Lưỡng Hà,
- Các quốc gia cổ đại đầu tiên xuất hiện ở Ai Cập, Lưỡng Hà,
Ấn Độ, Trung Quốc, vào khoảng thiên niên kỷ thứ IV – III
Ấn Độ, Trung Quốc, vào khoảng thiên niên kỷ thứ IV – III
TCN.
TCN.


3. Xã hội cổ đại phương Đông.
3. Xã hội cổ đại phương Đông.
Trong xã hội cổ đại phương Đông
có những tầng lớp nào?
- Nông dân công xã: Chiếm số đông trong xã hội, ở họ
vừa tồn taii “ cái cũ”, vừa là thành viên của xã hội có giai cấp.
Họ tự nuôi sống bản thân và gia đình, nộp thuế cho nhà nước và
làm các nghĩa vụ khác.

- Quí tộc: Gồm các quân lại ở địa phương, các thủ lĩnh
quân sự và những người phụ trách lễ nghi tôn giáo. Họ sống
sung sướng dựa vào sự bóc lột nông dân.

- Nô lệ: Chủ yếu là tù binh và thành viên công xã bị mắc nợ
- Nô lệ: Chủ yếu là tù binh và thành viên công xã bị mắc nợ
hoặc bị phạm tội. Họ phải làm các việc nặng nhọc và hầu hạ
hoặc bị phạm tội. Họ phải làm các việc nặng nhọc và hầu hạ
quí tộc.Cùng với nông dân công xã họ là tầng lớp bị bóc lột
quí tộc.Cùng với nông dân công xã họ là tầng lớp bị bóc lột
trong xã hội.
trong xã hội.


4. Chế độ chuyên chế cổ đại.
4. Chế độ chuyên chế cổ đại.
Nhà nước phương Đông cổ đại hình thành
như thế nào?Thế nào là chế độ chuyên chế
cổ đại?Thế nào là vua chuyênchế? Vua dựa
vào đâu để trở thành chuyên chế?
- Quá trình hình thành nhà nước từ các liên minh bộ lạc,
do nhu cầu trị thủy và xây dựng các công trình thủy lợi nên
quyền hành tập trung vào tay nhà vua tạo nên chế độ chuyên
chế cổ đại.

B c t ng c a vua
Ramses II Ai C p
Vua: Đứng đầu có quyền lực tối
cao
Hệ thống quan lại: trung ương

và địa phương giúp việc, thừa
lệnh vua

Xác ướp vua
Ai Cập cách
đây 3000
năm

- Chế độ nhà nước do vua đứng đầu, có quyền lực tối cao và
- Chế độ nhà nước do vua đứng đầu, có quyền lực tối cao và
một bộ máy quan liêu giúp việc thừa hành, thì được gọi là
một bộ máy quan liêu giúp việc thừa hành, thì được gọi là
chế độ chuyên chế cổ đại.
chế độ chuyên chế cổ đại.


5. Văn hóa cổ đại phương Đông.
5. Văn hóa cổ đại phương Đông.


a. Sự ra đời của lịch và thên văn học:
a. Sự ra đời của lịch và thên văn học:
Cách tính lịch của cư dân phương Đông là gì?
Tại sao hai ngành lịch và thiên văn học lại ra
Đời sớm nhất ở phương Đông?
- Thiên văn học và lịch là hai ngành khoa học ra đời sớm
nhất, gắn liền với nhu cầu sản xuất nông nghiệp.

- Việc tính lịch chỉ đúng tương đối nhưng nông lịch thì có
- Việc tính lịch chỉ đúng tương đối nhưng nông lịch thì có

ngay tác dụng đối với việc gieo trồng.
ngay tác dụng đối với việc gieo trồng.


b. Chữ viết:
b. Chữ viết:
Vì sao chữ viết ra đời? Tác dụng
Của chữ viết?
- Nguyên nhân ra đời của chữ viết là do như cầu trao đổi,
lưu giữ kinh nghiệm mà chữ viết sớm hình thành từ thiên niên
kỷ IV TCN.
- Ban đầu là chữ tượng hình, sau đó là tượng ý, tượng
thanh.
- Tác dụng của chữ viết: Đây là phát minh quan trọng
nhất, nhờ nó mà chúng ta hiểu được phần nào lịch sử thế giới
cổ đại.

Chữ tượng hình: Là loại chữ dùng hình vẽ
mô phỏng vật thật để nói lên ý nghĩa
Chữ tượng ý: Là loại chữ dùng hình vẽ
kết hợp với một ký hiệu chỉ âm để nói
lên ý nghĩa
VD
VD




: Mặt Trời
: Mặt Trời

: Nước
: Nước
Chữ tượng hình Ai cập ( Clêôpat)

Chữ tượng hình khắc trên tường ở Ai Cập

C©y vµ giÊy
Papyrus