Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại bệnh viện hữu nghị việt nam – cu ba đồng hới tỉnh quảng bình

Đại học Kinh tế Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

LÊ THỊ HOÀNG QUYÊN

ại

Đ

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH
VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT NAM – CU BA ĐỒNG HỚI
TỈNH QUẢNG BÌNH

in

̣c k

ho

h

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ: 8 34 04 10

́H

tê

́
uê

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHAN THANH HOÀN

HUẾ, 2018


Đại học Kinh tế Huế

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam
đoan rằng mọi sự giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông
tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Luận văn không sao chép bất
kỳ một công trình nghiên cứu nào.

ại

Đ

Tác giả luận văn

̣c k

ho

LÊ THỊ HOÀNG QUYÊN

h

in
́H

tê
́
uê
i


Đại học Kinh tế Huế

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn tới
các cơ quan và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và
nghiên cứu hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể quý thầy, cô giáo và các cán bộ công
chức của Trường Đại học Kinh tế Huế đã giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá
trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phan Thanh Hoàn- người

Đ

Thầy trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình tôi trong quá trình thực hiện luận văn.

ại

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các Khoa phòng Bệnh viện Hữu
Nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình công

ho

tác, trong nghiên cứu, đóng góp cho tôi những ý kiến quý báu để hoàn thành luận

̣c k

văn này.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, động viên của gia đình,

in

bạn bè và người thân trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu luận văn này.

h

Tác giả luận văn

́H

tê
́
uê
LÊ THỊ HOÀNG QUYÊN

ii

Đại học Kinh tế Huế

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN
Họ và tên học viên: LÊ THỊ HOÀNG QUYÊN
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ ỨNG DỤNG
Niên khóa: 2016-2018
Người hướng dẫn khoa học: TS. PHAN THANH HOÀN
Tên đề tài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ
CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT NAM – CU
BA ĐỒNG HỚI TỈNH QUẢNG BÌNH
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới là đơn vị sự nghiệp có thu,
được Bộ trưởng Bộ Y tế cho phép thực hiện tự chủ một phần chi phí hoạt động kể

Đ

từ tháng 7 năm 2009. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nâng cao hiệu quả chất

ại

lượng công tác, đòi hỏi công tác quản lý tài chính phải được chú trọng và ngày càng

ho

đổi mới; Vì vậy, hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính sẽ giúp

̣c k

Bệnh viện kiểm soát tốt tình hình tài chính tại đơn vị và từ đó có thể đưa ra những

biện pháp thích hợp cho sự phát triển của Bệnh viện trong tương lai.
Nhận thức tầm quan trọng trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác

h

in

quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam –
Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình” để nghiên cứu luận văn tốt nghiệp của mình.

́H

tê

2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu. Với
153 bảng hỏi trong qua điều tra sơ cấp, luận văn sử dụng các phương pháp phân tích:

́
uê

thu thập số liệu; tổng hợp và xử lý số liệu: thống kê mô tả, kiểm tra độ tin cậy thang đo
Cronbah’s Alpha, phương pháp phân tích nhân tố EFA, hồi quy tuyến tính bội.
3. Kết quả nghiên cứu và đóng góp luận văn
Luận văn đã góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài
chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện công lập. Bên cạnh đó, luận văn đã
phân tích công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Bệnh viện Hữu nghị Việt
Nam – Cu Ba Đồng Hới dựa trên số liệu thứ cấp giai đoạn 2014 - 2016 và số liệu
điều tra khảo sát cán bộ nhân viên của Bệnh viện. Trên cơ sở đó, luận văn đã đề
xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh

viện Hữu Nghị Việt Nam-Cu Ba Đồng Hới trong giai đoạn sắp tới.

iii


Đại học Kinh tế Huế

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
:Bảo hiểm Y tế

BHXH

:Bảo hiểm xã hội

BTC

:Bộ tài chính

BYT

:Bộ Y tế

CP

:Chính phủ

ĐVSNCL

:Đơn vị sự nghiệp công lập

LDLK

:Liên doanh liên kết

NĐ

:Nghị định

NQ

:Nghị quyết

ại

Đ

BHYT

NSNN

SCL TSCĐ
TCKT

:Tài chính Kế toán
:Thông tư

:Tài sản cố định

h

TSCĐ

:Sửa chữa lớn Tài sản cố định

in

TT

:Quyết định

̣c k

ho

QĐ

:Ngân sách Nhà nước

:Thông tư liên tịch

TW

:Trung Ương

UBND

:Ủy ban nhân dân

VPCP

:Văn phòng chính phủ

XDCB

:Xây dựng cơ bản

́H

tê

TTLT

́
uê

iv


Đại học Kinh tế Huế

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
TÓM LƯỢC LUẬN VĂN ........................................................................................ iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................. iv
MỤC LỤC...................................................................................................................v
DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................................x
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ............................................................................. xii
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .............................................................................................1

Đ

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .......................................................................1

ại

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

ho

4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

̣c k

5. Kết cấu luận văn......................................................................................................5
PHẦN II: NỘI DUNG ................................................................................................6

in

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH

h

THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN CÔNG LẬP ..................6

tê

1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý tài chính bệnh viện công lập..........................6

́H

1.1.1. Khái niệm về tài chính công và công tác quản lý tài chính bệnh viện công lập.......6
1.1.2. Mục tiêu của quản lý tài chính bệnh viện công lập...........................................7

́
uê

1.1.3. Phạm vi quản lý tài chính bệnh viện công lập ..................................................8
1.2. Nội dung quản lý tài chính bệnh viện công lập theo cơ chế tự chủ tài chính ....10
1.2.1. Lập dự toán thu chi tài chính...........................................................................10
1.2.2. Thực hiện dự toán ...........................................................................................13
1.2.3. Quyết toán .......................................................................................................13
1.2.4. Thanh tra, kiểm tra, đánh giá ..........................................................................14
1.2.5 Các công cụ tham gia quản lý tài chính Bệnh viện công .................................15
1.2.5.1. Hệ thống chính sách pháp luật của Nhà nước..............................................15
1.2.5.2. Công tác kế hoạch ........................................................................................16

v


Đại học Kinh tế Huế

1.2.5.3. Quy chế chi tiêu nội bộ ................................................................................16
1.2.5.4. Hạch toán, kế toán, kiểm toán......................................................................16
1.2.5.5. Hệ thống thanh tra, kiểm tra.........................................................................17
1.2.5.6. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính ................................................................17
1.3. Cơ chế tự chủ tài chính trong quản lý tài chính đối với bệnh viện công lập .....17
1.3.1. Nội dung của cơ chế tự chủ tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.......17
1.3.2. Những đổi mới trong việc thực hiện quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài

chính ..........................................................................................................................21
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính tại bệnh viện công .......................23
1.4.1. Yếu tố bên ngoài .............................................................................................23

Đ

1.4.2. Yếu tố bên trong..............................................................................................25

ại

1.5. Kinh nghiệm về quản lý tài chính bệnh viện công theo cơ chế tự chủ tài chính

ho

trên thế giới và thực tiễn tại Việt Nam......................................................................27

̣c k

1.5.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại một số nước
Đông Nam Á .............................................................................................................27

in

1.5.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại một số bệnh

h

viện ở Việt Nam ........................................................................................................28

tê

1.5.3. Bài học kinh nghiệm cho Bệnh viện công lập Việt Nam và Bệnh viện Hữu

́H

nghị Việt Nam- Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình..................................................30
CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ

́
uê

TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT NAM – CU BA
ĐỒNG HỚI ...............................................................................................................31
2.1. Khái quát về Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới......................31
2.1.1. Lược sử hình thành và phát triển của Bệnh viện.............................................31
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Bệnh viện ..............................................................32
2.1.3. Cơ cấu tổ chức tại Bệnh viện ..........................................................................34
2.1.4. Quy mô công tác khám chữa bệnh và tình hình đầu tư trang thiết bị y tế tại
Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới ..................................................35

vi


Đại học Kinh tế Huế

2.2. Thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện
Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới ....................................................................38
2.2.1. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ phòng Tài chính Kế toán ................38
2.2.1.1. Cơ cấu tổ chức..............................................................................................38
2.2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ...................................................................................40

2.2.2. Công tác lập dự toán thu chi ...........................................................................40
2.2.3. Thực hiện dự toán ...........................................................................................42
2.2.3.1. Thực trạng quản lý các nguồn thu tài chính.................................................42
2.2.3.2. Thực trạng quản lý các khoản chi ................................................................46
2.2.3.3. Các khoản chi thực hiện tự chủ tài chính tại Bệnh viện ..............................54

Đ

2.2.4. Công tác quyết toán.........................................................................................57

ại

2.2.5. Công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá ............................................................58

ho

2.2.6. Thực trạng việc sử dụng các công cụ quản lý tài chính trong công tác quản lý

̣c k

tài chính tại bệnh viện ...............................................................................................59
2.2.6.1. Hệ thống chính sách pháp luật của nhà nước...............................................59

in

2.2.6.2. Công tác kế hoạch ........................................................................................59

h

2.2.6.3. Qui chế chi tiêu nội bộ .................................................................................60

tê

2.2.6.4. Công cụ hạch toán, kế toán, kiểm toán ........................................................60

́H

2.2.6.5. Kiểm tra, thanh tra........................................................................................60
2.2.6.6. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính ................................................................61

́
uê

2.3. Đánh giá công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện
Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới qua số liệu điều tra ....................................61
2.3.1. Thống kê mẫu khảo sát ...................................................................................61
2.3.2 Đánh giá các nội dung điều tra của cán bộ kế toán có ảnh hưởng đến công tác
quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện ....................................63
2.3.3. Kiểm tra độ tin cậy thang đo các nhân tố trước khi tiến hành phân tích nhân tố
phám phá EFA...........................................................................................................65
2.3.4. Kiểm định so sánh giá trị trung bình của một tổng thể với một giá trị cụ thể
(One-Sample T-Test) ................................................................................................69

vii


Đại học Kinh tế Huế

2.3.4.1 Về bộ máy quản lý tài chính .........................................................................69
2.3.4.2. Về công tác lập dự toán thu chi tài chính tại Bệnh viện ..............................69

2.3.4.3. Về công tác quản lý các nguồn thu tài chính tại Bệnh viện .........................70
2.3.4.4. Về công tác quản lý và sử dụng các khoản chi tại Bệnh viện......................70
2.3.4.5. Về công tác quyết toán tại Bệnh viện ..........................................................71
2.3.4.6. Về công tác thanh tra kiểm tra tại Bệnh viện..............................................71
2.3.4.7. Về công cụ tham gia quản lý tài chính tại Bệnh viện ..................................72
2.3.4.8. Về nội dung khác liên quan đến công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện ..72
2.3.5. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) .................................................................73
2.3.6. Phân tích hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính theo cơ

Đ

chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới..................77

ại

2.4. Đánh giá chung về công tác tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính

ho

tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới ..............................................80

̣c k

2.4.1. Kết quả đạt được .............................................................................................80
2.4.2. Hạn chế............................................................................................................82

in

2.4.3 Những nguyên nhân hạn chế............................................................................85

h

2.4.3.1 Nguyên nhân khách quan ..............................................................................85

tê

2.4.3.2 Nguyên nhân chủ quan..................................................................................86

́H

CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT NAM

́
uê

– CU BA ĐỒNG HỚI ...............................................................................................88
3.1 Mục tiêu quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị
Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới ....................................................................................88
3.2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài
chính tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới...................................89
3.2.1 Giải pháp chung ...............................................................................................89
3.2.1.1 Nâng cao nhận thức về công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính ..89
3.2.1.2 Nâng cao năng lực và vai trò của công tác tài chính kế toán ........................89
3.2.2 Giải pháp về chuyên môn, nghiệp vụ...............................................................90

viii


Đại học Kinh tế Huế

3.2.2.1 Hoàn thiện công tác lập dự toán thu chi tài chính.........................................90
3.2.2.2 Nhóm giải pháp về các nguồn thu tài chính..................................................91
3.2.2.3 Nhóm giải pháp về các khoản chi .................................................................93
3.2.2.4 Hoàn thiện công tác quyết toán, công khai tài chính hàng năm ...................94
3.2.2.5 Tăng cường công tác kiểm tra kế toán, kiểm tra nội bộ trong bệnh viện ....95
3.2.3. Nhóm giải pháp khác ......................................................................................96
3.2.3.1 Hoàn thiện ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin vào công tác quản lý
tài chính ....................................................................................................................96
3.2.3.2 Thực hiện khoán quản tại một số khoa phòng trong bệnh viện...................97
3.2.3.3 Tăng cường công tác quản lý tài sản công ..................................................97

Đ

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................98

ại

1. Kết luận .................................................................................................................98

ho

2. Kiến nghị ...............................................................................................................98

̣c k

2.1. Đối với Chính phủ..............................................................................................99
2.2. Kiến nghị đối với Bộ Y tế ..................................................................................99

in

2.3. Đối với cơ quan Bảo hiểm xã hội tại địa phương ............................................100

h

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................101

tê

PHỤ LỤC................................................................................................................103

́H

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG
BIÊN BẢN HỘI ĐÒNG

́
uê

NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2
BẢN GIẢI TRÌNH LUẬN VĂN
XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

ix


Đại học Kinh tế Huế

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1:

Tình hình thực hiện các chỉ tiêu chuyên môn tại Bệnh viện Hữu nghị
Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016............................35

Bảng 2.2:

Tình hình đầu tư trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam –
Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016................................................37

Bảng 2.3:

Tình hình đội ngũ cán bộ quản lý tài chính tại phòng Tài chính Kế
toán Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn
2014-2016............................................................................................39

Bảng 2.4:

Dự toán thu, chi ngân sách Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba

Đ

Đồng Hới giai đoạn 2014-2016...........................................................41
Bảng tổng hợp các nguồn thu tài chính Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam

ại

Bảng 2.5:

– Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016.............................................44

ho

Bảng 2.6:

Bảng tổng hợp các khoản chi Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba

Bảng 2.7:

̣c k

Đồng Hới giai đoạn 2014-2016...........................................................47
Cơ cấu các nguồn chi Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng

in

Hới giai đoạn 2014-2016.....................................................................50
Cơ cấu chi 4 nhóm chi từ nguồn kinh phí ngoài NSNN cấp tại Bệnh

h

Bảng 2.8:

Cơ cấu chi 4 nhóm chi thực hiện tự chủ tại Bệnh viện Hữu nghị Việt

́H

Bảng 2.9:

tê

viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016....52

Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016....................................55

́
uê

Bảng 2.10:

Báo cáo thực hiện trích lập các quỹ sự nghiệp Bệnh viện Hữu nghị
Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016............................57

Bảng 2.11:

Đặc điểm mẫu khảo sát .......................................................................61

Bảng 2.12

Đánh giá của cán bộ kế toán đối với công tác quản lý tài chính theo cơ
chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện .......................................................63

Bảng 2.13:

Kết quả kiểm định độ tin cậy thang đo ...............................................66

Bảng 2.14:

Đánh giá tổ chức bộ máy quản lý tài chính tại Bệnh viện ..................69

Bảng 2.15:

Đánh giá công tác lập dự toán thu chi tài chính tại Bệnh viện............69

Bảng 2.16:

Đánh giá công tác quản lý các nguồn thu tài chính tại Bệnh viện ......70

x


Đại học Kinh tế Huế

Bảng 2.17:

Đánh giá công tác quản lý và sử dụng các khoản chi tại Bệnh viện ...70

Bảng 2.18:

Đánh giá công tác quyết toán tại Bệnh viện........................................71

Bảng 2.19:

Đánh giá về công tác thanh tra, kiểm tra tại Bệnh viện ......................71

Bảng 2.20:

Đánh giá về công cụ tham gia quản lý tài chính tại Bệnh viện...........72

Bảng 2.21:

Đánh giá nội dung khác liên quan đến công tác QLTC tại Bệnh viện72

Bảng 2.22:

Kiểm định KMO và Bartlett'st ............................................................75

Bảng 2.23:

Tổng phương sai trích .........................................................................75

Bảng 2.24:

Ma trận xoay nhân tố...........................................................................76

Bảng 2.25:

Kết quả phân tích mô hình hồi quy .....................................................78

ại

Đ
h

in

̣c k

ho
́H

tê
́
uê
xi


Đại học Kinh tế Huế

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1.1:

Chu trình quản lý tài chính..................................................................11

Sơ đồ 1.2:

Chu trình ngân sách.............................................................................12

Sơ đồ 2.1:

Cơ cấu tổ chức Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới......34

Sơ đồ 2.2:

Cơ cấu tổ chức phòng Tài chính kế toán tại Bệnh viện Hữu nghị Việt
Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016....................................39

ại

Đ
h

in

̣c k

ho
́H

tê
́
uê
xii


Đại học Kinh tế Huế

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong xu hướng chung của thế giới và các nước trong khu vực là đẩy mạnh
công tác quản lý bệnh viện, quản lý chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh thì công
tác quản lý tài chính đang là động lực thúc đẩy các Bệnh viện phải sáng tạo, cải tiến
nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh. Do đó “Không ngừng nâng cao hiệu
quả công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại bệnh viện”
là chủ đề rất quan trọng, mang tính thời sự cao, phù hợp với chủ trương và chỉ đạo
của ngành y tế hiện nay. Đây là những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu để Bệnh viện

Đ

thực hiện tự chủ trong công tác quản lý và điều hành Bệnh viện.

ại

Do vậy Đảng và nhà nước ta chủ trương đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối
với đơn vị sự nghiệp có thu nhằm phát huy mọi khả năng của đơn vị để cung cấp

ho

dịch vụ chất lượng cao cho xã hội, tăng nguồn thu từng bước giải quyết thu nhập

̣c k

cho người lao động, giảm dần bao cấp từ ngân sách nhà nước. Ngày 25 tháng 4 năm
2006. Chính phủ đã ban hành Nghị định 43/2006/NĐ-CP quy định quyền tự chủ, tự

in

chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối

h

với đơn vị sự nghiệp công lập. Chính sách này được xem như một công cụ để nâng

tê

cao tính hiệu quả về kỹ thuật, trong việc cung cấp các dịch vụ y tế bằng cách tạo ra

́H

các động lực kinh tế mạnh mẽ hơn cho đội ngũ cán bộ, nhân viên và bằng cách củng
cố thẩm quyền của các nhà quản lý trong các cơ sở y tế. Ngày 14 tháng 2 năm 2015

́
uê

Chính phủ ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ của đơn vị
sự nghiệp công lập, đây chính là cơ sở để các bệnh viện công thực hiện đầy đủ và
chuẩn hóa các quy định về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ.
Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới là đơn vị sự nghiệp có thu,
được Bộ trưởng Bộ Y tế cho phép thực hiện tự chủ một phần chi phí hoạt động kể
từ tháng 7 năm 2009. Hiện tại, nhằm thực hiện theo lộ trình của Bộ Y tế thực hiện
theo nghị quyết 19-NQ/TW tại hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng
khóa XII, chuyển dần các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế về địa phương quản lý; thực
hiện theo lộ trình đó, Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới có kế hoạch

1


Đại học Kinh tế Huế

chuyển về Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình quản lý vào năm 2020 đòi hỏi bệnh
viện phải khẳng định được vị thế tự chủ về mặt tài chính. Để hoàn thành tốt nhiệm
vụ được giao, nâng cao hiệu quả chất lượng công tác, đòi hỏi công tác quản lý tài
chính phải được chú trọng và ngày càng đổi mới; Vì vậy, hoàn thiện quản lý tài
chính theo cơ chế tự chủ tài chính sẽ giúp Bệnh viện kiểm soát tốt tình hình tài
chính tại đơn vị và từ đó có thể đưa ra những biện pháp thích hợp cho sự phát triển
của Bệnh viện trong tương lai.
Nhận thức tầm quan trọng trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác
quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam –
Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình” để nghiên cứu luận văn tốt nghiệp của mình.

Đ

2. Mục tiêu nghiên cứu

ại

Mục tiêu chung: Luận văn tập trung đánh giá thực trạng công tác quản lý tài
chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba

ho

Đồng Hới để từ đó đưa ra những định hướng và giải pháp để hoàn thiện quản lý
Mục tiêu cụ thể:

̣c k

tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính.

tài chính đối với Bệnh viện công lập.

h

in

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ

tê

- Phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ
tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016;

́H

những kết quả đạt được, những mặt còn tồn tại và nguyên nhân.

́
uê

- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế
tự chủ tài chính tại Bệnh viện hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu Là những vấn đề liên quan đến hoạt động quản lý tài
chính, cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cơ chế quản lý tài chính theo cơ chế tự
chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Nam-Cu Ba Đồng Hới.
3.2. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phạm vi về không gian, thời gian và nội dung
nghiên cứu
Phạm vi không gian: tại Bệnh viện HN Việt Nam-Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình
Phạm vi thời gian: Đề tài được nghiên cứu các chỉ tiêu và số liệu tập trung trong 3

2


Đại học Kinh tế Huế

năm từ năm 2014 đến năm 2016 và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài
chính theo cơ chế tự chủ tài chính trong thời gian tới.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập số liệu
 Số liệu thứ cấp
Nghiên cứu, tổng hợp, phân tích thông tin từ các nghị định, giáo trình và các

phương tiện thông tin đại chúng. Thu thập, sử dụng dữ liệu thứ cấp về số liệu tài
chính tại bộ phận kế toán tổng hợp phòng tài chính kế toán Bệnh viện hữu nghị Việt
Nam – Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình.
Số liệu phân tích, nghiên cứu bao gồm: báo cáo tài chính, bảng cân đối kế

Đ

toán, báo cáo chi tiết thu chi hoạt động sự nghiệp và hoạt động sản xuất kinh doanh,

ại

bảng đối chiếu dự toán và tình hình sử dụng kinh phí ngân sách tại kho bạc, quy chế

ho

chi tiêu nội bộ của đơn vị….

̣c k

 Số liệu sơ cấp

Tổng số cán bộ nhân viên của Bệnh viện hiện có 676 cán bộ gồm: 160 bác sĩ,

in

26 dược sĩ, 257 điều dưỡng, 36 hộ sinh, 45 kỹ thuật và 155 các chức danh khác.

h

Điều tra nguồn số liệu sơ cấp trên cơ sở tiến hành khảo sát thực tế tại Bệnh

tê

viện hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới thông qua điều tra bằng bảng hỏi. Đối

́H

tượng được lựa chọn khảo sát là các cán bộ nhân viên của Bệnh viện có liên quan
trực tiếp đến công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ.

́
uê

Đầu tiên, luận văn nghiên cứu sử dụng kỹ thuật DELPHI để phỏng vấn ý
kiến từ những chuyên gia có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu
khoa học, và các chuyên gia thực tiễn là cán bộ làm công tác quản lý tại bệnh viện
để có sự hiểu biết đầy đủ hơn về vấn đề nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu sơ bộ này
là cơ sở để luận văn thiết kế bảng hỏi và đưa vào nghiên cứu chính thức.
Theo “Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS” của Hoàng Trọng _Chu
Nguyễn Mộng Ngọc [15]: số mẫu cần thiết để phân tích nhân tố phải lớn hơn hoặc
bằng năm lần số biến quan sát. Với 24 biến quan sát trong phiếu điều tra, kích cỡ
mẫu phải đảm bảo điều kiện như sau: n ≥ 5 * k = 5 * 24 ≥ 120 (quan sát)

3


Đại học Kinh tế Huế

Như vậy, để đảm bảo độ chính xác cũng như mức độ thu hồi bảng hỏi, luận
văn nghiên cứu quyết định chọn 160 mẫu để tiến hành điều tra khảo sát. Kết quả thu

hồi được 153 phiếu khảo sát đảm bảo chất lượng để tiến hành phân tích.
Phương pháp chọn mẫu: Sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn thuần
đối tượng điều tra là 87 cán bộ làm công tác quản lý tại bệnh viện, 30 cán bộ viên chức
làm công tác kế toán; còn lại tiến hành chọn mỗi khoa phòng 2-3 cán bộ được điều tra.
Nội dung điều tra chủ yếu tập trung:
Phần 1: Thông tin đối tượng được tiến hành điều tra
Phần 2: Nội dung khảo sát đánh giá về công tác quản lý tài chính theo cơ chế
tự chủ tài chính tại Bệnh viện hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới trong thời gian

ại

Đ

vừa qua.

Bảng hỏi có 11 câu hỏi đánh giá tình hình quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài

ho

chính đối với cán bộ làm công tác kế toán và 24 câu hỏi đánh giá tình hình quản lý tài

̣c k

chính theo cơ chế tự chủ tài chính đối với cán bộ viên chức tại bệnh viện. Đánh giá hài
lòng của người được hỏi bằng cách sử dụng thang đo Likert 5 mức độ, người được

in

phỏng vấn sẽ đánh dấu  vào con số mà họ cho là thích hợp nhất với ý kiến của họ.

h

Theo đó, 24 câu hỏi đánh giá tình hình quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài

tê

chính đối với cán bộ viên chức tại bệnh viện được thiết kế dựa trên các khía cạnh của các

́H

nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh
viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới (dựa trên sự tham khảo ý kiến chuyên gia

́
uê

và kết quả của cuộc khảo sát thử trước khi khảo sát chính thức), bao gồm các nội dung:
(1) Bộ máy quản lý tài chính; (2) Công tác lập dự toán thu chi tài chính; (3) Quản lý các
nguồn thu tài chính; (4) Quản lý và sử dụng các khoản chi; (5) Công tác quyết toán; (6)
Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; (7) Công cụ tham gia quản lý tài chính.
4.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu
- Phương pháp thống kê mô tả: Là phương pháp sử dụng các chỉ tiêu tổng
hợp (số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân) để mô tả và phân tích thực trạng quản
lý tài chính tại Bệnh viện trong 3 năm 2014-2016.
- So sánh định lượng: So sánh dữ liệu quản lý tài chính các năm. Từ đó thấy

4


Đại học Kinh tế Huế

được sự khác biệt trước và sau khi thực hiện các giải pháp quản lý để có những định
hướng cho những năm tiếp theo.
4.3. Phương pháp phân tích số liệu
Dữ liệu sau khi mã hóa, làm sạch và tiến hành các bước phân tích trên phần
mềm SPSS:
Kiểm định độ tin cậy của thang đo: Sử dụng Cronbach Alpha để kiểm tra độ
tin cậy các tham số ước lượng trong tập dữ liệu theo từng nhóm yếu tố trong mô
hình. Những biến không đảm bảo độ tin cậy sẽ bị loại khỏi tập dữ liệu.
Thống kê mô tả: Các kết quả thống kê mô tả sẽ được sử dụng để đưa ra các
đặc điểm chung về đối tượng điều tra và các thông tin thống kê ban đầu.

Đ

Kiểm định so sánh giá trị trung bình Oner-Sample T-Test: dùng để so sánh

ại

giá trị trung bình của một tổng thể với một giá trị cụ thể.

ho

Phân tích nhân tố khám phá EFA được dùng để thu nhỏ và tóm tắt các dữ liệu,

̣c k

phương pháp này rất có ích cho việc xác định các tập hợp cần thiết cho vấn đề nghiên
cứu và được sử dụng để tìm mối quan hệ giữa các biến với nhau. Giữa các nhóm biến có

in

liên hệ qua lại với nhau được xem xét và trình bày dưới dạng một ít nhân tố cơ bản.

h

Phân tích hồi quy bội: Là phương pháp phân tích nhằm xác định mức độ ảnh

tê

hưởng của các nhân tố sau khi được rút trích trong phân tích nhân tố khám phá EFA

́H

đến biến phụ thuộc, với các kiểm định thống kê phù hợp.
5. Kết cấu luận văn

́
uê

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, kiến nghị. Nội dung chính của Luận văn
gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ
tài chính tại Bệnh viện công lập
Chương 2: Phân tích công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Bệnh
viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ
tài chính tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Nam-Cu Ba Đồng Hới.

5

Đại học Kinh tế Huế

PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH
TẠI BỆNH VIỆN CÔNG LẬP
1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý tài chính bệnh viện công lập
1.1.1. Khái niệm về tài chính công và công tác quản lý tài chính bệnh viện công lập
Tài chính là các quỹ tiền tệ thuộc quyền sở hữu của các chủ thể, được hình
thành thông qua quá trình phân phối và phân phối lại của cải xã hội trong một thời

Đ

kỳ nhất định

ại

Tài chính công là các quỹ tiền tệ tập trung và không tập trung thuộc sở hữu

ho

và chi phối của Nhà nước, được hình thành và sử dụng trên cơ sở công quyền thông
qua các văn bản pháp quy trong một thời kì nhất định [20].

̣c k

Quản lý tài chính bệnh viện theo nghĩa rộng là sự tác động liên tục có hướng

in

đích, có tổ chức của các nhà quản lý bệnh viện lên đối tượng và quá trình hoạt động
tài chính của bệnh viện nhằm xác định nguồn thu và các khoản chi, tiền hành thu

h

chi theo đúng pháp luật, đúng các nguyên tắc của Nhà nước về tài chính, đảm bảo

́H

tê

kinh phí cho mọi hoạt động của bệnh viện.

Tại Việt Nam, quản lý tài chính bệnh viện đang là một nội dung của chính

́
uê

sách kinh tế - tài chính y tế do Bộ Y tế chủ trương với trọng tâm là sử dụng các
nguồn lực các dịch vụ y tế một cách hiệu quả và công bằng. Tính hiệu quả chú trọng
đến trình độ trang thiết bị kỹ thuật, phương pháp phân phối nguồn lực, hiệu lực
quản lý hành chính và chất lượng dịch vụ y tế cung cấp cho nhân dân. Tính công
bằng đòi hỏi cung cấp dịch vụ y tế bằng nhau cho những người có mức độ bệnh tật
như nhau thỏa mãn nhu cầu khám chữa bệnh của mọi người khi ốm đau theo một
mặt bằng chi phí nhất định mà không đòi hỏi khả năng chi trả của người bệnh là
điều kiện tiên quyết.
Như vậy, quản lý tài chính trong bệnh viện là việc quản lý toàn bộ các nguồn
vốn: vốn ngân sách Nhà nước cấp, vốn viện trợ, vốn vay và các nguồn vốn khác; tài

6


Đại học Kinh tế Huế

sản, vật tư của bệnh viện để phục vụ nhiệm vụ khám bệnh, chữa bệnh, đào tạo,
nghiên cứu khoa học, chỉ đạo tuyến …
Quản lý tài chính trong bệnh viện công lập gồm [18]:
- Sử dụng, quản lý các nguồn kinh phí ngân sách Nhà nước cấp và các nguồn
được coi là ngân sách Nhà nước cấp như: viện phí, bảo hiểm y tế, viện trợ...
theo đúng chế độ định mức qui định của Nhà nước.
- Tăng nguồn thu hợp pháp, cân đối thu chi, sử dụng các khoản chi có hiệu
quả, chống lãng phí, thực hành tiết kiệm.
- Thực hiện chính sách ưu đãi và đảm bảo công bằng trong khám bệnh, chữa
bệnh cho các đối tượng ưu đãi xã hội và người nghèo.

Đ

- Từng bước tiến tới hạch toán chi phí và giá thành khám bệnh, chữa bệnh.

ại

- Giám đốc bệnh viện là người chịu trách nhiệm quản lý tài chính trong bệnh viện.

ho

1.1.2. Mục tiêu của quản lý tài chính bệnh viện công lập
Hiệu quả thực hiện của tài chính kế toán là mục tiêu quan trọng của quản lý

̣c k

tài chính bệnh viện. Các yếu tố của mục tiêu này bao gồm:

in

- Duy trì cán cân thu chi: đây là điều kiện tiên quyết và bắt buộc của quản lý

h

tài chính bệnh viện và cũng là tiêu chuẩn cho sự thành công trong cơ chế

tê

quản lý mới- tiến tới hạch toán chi phí.

́H

- Bệnh viện phải cải thiện chất lượng thông qua một số chỉ tiêu chuyên môn
như: tỉ lệ tử vong…

́
uê

- Nhân viên hài lòng với bệnh viện: đời sống cán bộ công nhân viên được cải
thiện, cải thiện phương tiện làm việc, xây dựng văn hóa bệnh viện.
- Bệnh viện phát triển cơ sở vật chất, phát triển các chuyên khoa.
- Công bằng y tế: chất lượng phục vụ như nhau cho toàn bộ các đối tượng
Như vậy, quản lý tài chính bệnh viện phải đáp ứng cùng lúc bốn đối tác: Bệnh
nhân, nhân viên bệnh viện, Ban giám đốc bệnh viện và Nhà nước. Đó là:

Với bệnh nhân: chất lượng chăm sóc và công bằng y tế
Với nhân viên: được hài lòng do đời sống được cải thiện
Yêu cầu của Ban giám đốc: hoàn thanh trách nhiệm cán cân thu chi
Y tế Nhà nước: phát triển bệnh viện

7


Đại học Kinh tế Huế

1.1.3. Phạm vi quản lý tài chính bệnh viện công lập
Các nguồn tài chính: Hình thành ngân sách của bệnh viện và được quản lý
thống nhất theo chế độ kế toán hành chính sự nghiệp bao gồm: Ngân sách nhà nước
cấp hàng năm; thu viện phí và bảo hiểm y tế, nguồn viện trợ và các nguồn thu khác.
Các nguồn thu tài chính của bệnh viện phải được lập kế hoạch từng năm trên
cơ sở định mức của Nhà nước quy định, định mức do bệnh viện xây dựng đã được
cơ quan chủ quản duyệt và dự báo về khả năng thu [16].
Nguồn ngân sách nhà nước cấp:
Nguồn ngân sách nhà nước cấp là các nguồn đầu tư kinh phí cho bệnh viện

Đ

thông qua kênh phân bổ của Chính phủ. Theo đó, ngân sách cho bệnh viện có thể

ại

bao gồm chi sự nghiệp và đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN, chi từ bảo hiểm y tế,
thu viện phí và viện trợ nước ngoài. Tuy nhiên nguồn NSNN cấp cho bệnh viện ở

ho

đây được định nghĩa là khoản chi cho bệnh viện từ NSNN cấp cho sự nghiệp y tế

̣c k

cân đối từ nguồn thuế trực thu và thuế gián thu.
Nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tế:

in

Nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tế được Nhà nước quy định là một phần

h

ngân sách sự nghiệp y tế của Nhà nước giao cho bệnh viện quản lý và sử dụng. Các

tê

nguồn ngân sách này được quản lý tập trung thống nhất tại phòng tài chính kế toán

́H

của bệnh viện theo chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Giá viện phí do giám đốc

́
uê

bệnh viện đề xuất, phù hợp với tình hình kinh tế xã hội của địa phương và được cấp
trên có thẩm quyền duyệt. Bảng giá phải được niêm yết công khai. Trưởng phòng
tài chính - kế toán chịu trách nhiệm thu viện phí đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện,

tránh phiền hà cho người bệnh và hạch toán các khoản thu viện phí theo chế độ quy
định. Đối với việc khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu thì mức thu được tính trên cơ
sở hạch toán và được cấp có thẩm quyền duyệt. Bệnh viện không được tuỳ tiện đặt
giá. Trưởng các khoa trong bệnh viện có trách nhiệm ký duyệt bảng kê các khoản
chi cho người bệnh để làm căn cứ cho phòng tài chính - kế toán thực hiện việc thu
viện phí. Việc thu viện phí trực tiếp của người bệnh phải sử dụng hoá đơn theo mẫu
quy định của Bộ Tài chính, một liên của hoá đơn phải trả cho người bệnh. Đối với

8


Đại học Kinh tế Huế

người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế thì phòng tài chính kế toán có trách nhiệm thu viện
phí từ cơ quan bảo hiểm y tế. Giám đốc bệnh viện hoặc người được uỷ quyền chịu
trách nhiệm xét miễn, giảm viện phí cho người bệnh theo chế độ quy định [7].
Nguồn viện trợ và các nguồn thu khác:
Nguồn viện trợ và các nguồn thu khác được Nhà nước quy định là một phần
ngân sách sự nghiệp y tế của Nhà nước giao cho bệnh viện quản lý và sử dụng được
hạch toán theo chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Khi bệnh viện tiếp nhận tiền,
hàng viện trợ phải làm các thủ tục xác nhận viện trợ theo quy định. Các loại tài sản
được viện trợ phải hạch toán tăng nguồn vốn và quản lý theo quy định như các tài
sản được mua bằng nguồn vốn sự nghiệp do Nhà nước cấp.

Đ

Các khoản chi trong bệnh viện: Trong bệnh viện các khoản chi được chia

ại

thành hai loại: các khoản chi hoạt động thường xuyên và các khoản chi hoạt động

ho

không thường xuyên [8].

̣c k

Chi thường xuyên: Đơn vị được chủ động sử dụng các nguồn tài chính giao
tự chủ từ nguồn thu từ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công và nguồn thu phí theo

in

pháp luật về phí, lệ phí được để lại chi theo quy định (phần được để lại chi hoạt

h

động thường xuyên và chi mua sắm, sửa chữa lớn trang thiết bị, tài sản phục vụ

tê

công tác thu phí) ; Nguồn ngân sách nhà nước hỗ trợ phần chi phí chưa kết cấu

́H

trong giá, phí dịch vụ sự nghiệp công và Nguồn thu khác theo quy định của pháp
luật (nếu có) để chi thường xuyên. Một số nội dung chi được quy định như sau [9]:

́
uê

- Chi tiền lương: Đơn vị chi trả tiền lương theo lương ngạch, bậc, chức vụ và các
khoản phụ cấp do Nhà nước quy định đối với đơn vị sự nghiệp công. Khi Nhà
nước điều chỉnh tiền lương, đơn vị tự bảo đảm tiền lương tăng thêm từ các nguồn
theo quy định; trường hợp còn thiếu, ngân sách nhà nước cấp bổ sung;
- Chi hoạt động chuyên môn, chi quản lý: Căn cứ vào nhiệm vụ được giao và
khả năng nguồn tài chính, đơn vị được quyết định mức chi hoạt động chuyên
môn, chi quản lý, nhưng tối đa không vượt quá mức chi do cơ quan nhà nước
có thẩm quyền quy định.
Chi nhiệm vụ không thường xuyên: Đơn vị chi theo quy định của Luật Ngân

9


Đại học Kinh tế Huế

sách nhà nước và pháp luật hiện hành đối với từng nguồn kinh phí quy định tại
Nguồn thu phí theo pháp luật về phí, lệ phí được để lại chi theo quy định (phần
được để lại chi mua sắm, sửa chữa lớn trang thiết bị, tài sản phục vụ công tác thu
phí), Nguồn Ngân sách nhà nước cấp kinh phí thực hiện các nhiệm vụ không
thường xuyên (nếu có), gồm: Kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ
(đối với đơn vị không phải là tổ chức khoa học công nghệ); kinh phí các chương
trình mục tiêu quốc gia; chương trình, dự án, đề án khác; kinh phí đối ứng thực hiện
các dự án theo quyết định của cấp có thẩm quyền; vốn đầu tư phát triển; kinh phí
mua sắm trang thiết bị phục vụ hoạt động sự nghiệp theo dự án được cấp có thẩm

Đ

quyền phê duyệt; kinh phí thực hiện nhiệm vụ đột xuất được cơ quan có thẩm quyền

ại

giao; và Nguồn viện trợ, tài trợ theo quy định của pháp luật [13].
1.2. Nội dung quản lý tài chính bệnh viện công lập theo cơ chế tự chủ tài chính

ho

Quy trình quản lý tài chính trong bệnh viện công theo cơ chế tự chủ tài chính

̣c k

ở Việt Nam gồm 4 bước, được tiến hành bắt đầu từ quản lý việc lập dự toán thu chi
tài chính, tiếp theo là thực hiện dự toán, quyết toán và cuối cùng là thanh tra kiểm
1.2.1. Lập dự toán thu chi tài chính

h

in

tra, đánh giá [18].

tê

Lập dự toán thu chi các nguồn kinh phí của bệnh viện là thông qua các

́H

nghiệp vụ tài chính để cụ thể hóa định hướng phát triển, kế hoạch hoạt động ngắn

́

uê

hạn của bệnh viện, trên cơ sở tăng nguồn thu hợp pháp và vững chắc, đảm bảo được
hoạt động thường xuyên của bệnh viện, đồng thời từng bước củng cố và nâng cấp
cơ sở vật chất của bệnh viện, tập trung đầu tư đúng mục tiêu ưu tiên nhằm đạt hiệu
quả cao, hạn chế tối đa lãng phí và tiêu cực, từng bước tính công bằng trong sử
dụng các nguồn đầu tư cho bệnh viện

10


Đại học Kinh tế Huế

Phân tích tình huống

Xác định ưu tiên, mục
đích và mục tiêu

Đánh giá

Giám sát KH ngân sách

Lựa chọn giải pháp

ại

Đ

Lập kế hoạch thực hiện và
dự toán ngân sách

Sơ đồ 1.1: Chu trình quản lý tài chính

ho

Nguồn: Lương Ngọc Khuê (2014) [18]

̣c k

Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch thu chi tài chính:
- Giúp người quản lý sử dụng nguồn lực có hiệu quả nhất.

in

- Là một cấu phần quan trọng không thể thiếu được của kế hoạch bệnh viện

h

- Là công cụ quan trọng để thực hiện các mục tiêu của bệnh viện.

́H

tê

- Là công cụ kiểm tra dự toán và chi tiêu cho các hoạt động của bệnh viện
Các nguyên tắc cơ bản trong lập kế hoạch thu chi tài chính

́
uê

- Đáp ứng các lĩnh vực hoạt động của bệnh viện

- Phù hợp các nội dung chuyên môn, các hoạt động của bệnh viện
- Đơn giá, chi phí, định mức chi theo các quy định

- Tuân thủ luật pháp của Nhà nước, những quy định, thỏa thuận khác
Căn cứ để lập dự toán thu chi tài chính
- Phương hướng, nhiệm vụ của đơn vị
- Chỉ tiêu, kế hoạch có thể thực hiện được
- Kinh nghiệm thực hiện các năm trước
- Khả năng ngân sách nhà nước cho phép

11


Đại học Kinh tế Huế

- Khả năng cấp vật tư của Nhà nước và của thị trường
- Khả năng tổ chức quản lý và kỹ thuật của đơn vị
Nội dung lập dự toán
Nghiên cứu các yếu tố bên ngoài và bên trong có ảnh hưởng đến kế hoạc thu
chi của bệnh viện, gồm:
- Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ năm kế hoạch được cấp có thẩm quyền giao
- Chính sách, chế độ tài chính hiện hành của Nhà nước: những quy định veeg
các nguồn thu hợp pháp, những quy định hay định mức về chế độ chi tiêu
như chi lương, thưởng, nghiên cứu khoa học.

Đ

- Căn cứ kết quả hoạt động sự nghiệp tình hình thu, chi tài chính của năm

ại

trước liền kề

ho

- Dự báo những thuận lợi hay khó khăn trong năm kế hoạch.
Hạn chế về

̣c k

Nguồn lực, Mục tiêu, Kế hoạch

in

h

Lập dự toán

́H

tê

Điều chỉnh

Kế toán

́
uê

Giám sát- theo
dõi

Thực hiện

Sơ đồ 1.2: Chu trình ngân sách
Nguồn: Lương Ngọc Khuê (2014) [18]
Các nguồn tài chính bệnh viện
- Nguồn thu: Ngân sách nhà nước; viện phí, bảo hiểm y tế; nguồn khác (viện
trợ, thu phí dịch vụ…).
-

12